مطالب مرتبط با کلیدواژه

زناشویی


۱.

احساس ناسازگاری میان نقش های اجتماعی و خانوادگی در زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اشتغال نقش جنسیتی زناشویی ناسازگاری نقش خانه داری نقش مادری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۳۵۶
در این پژوهش، زمینه های ناسازگاری نقش های اجتماعی و خانوادگی در زنان بررسی شده است. بر این اساس، در کنار واکاوی دیدگاه های گوناگون درباره نقش های اجتماعی و خانوادگی، به ناسازگاری نقش در آن ها توجه شده است. جامعه آماری پژوهش زنان همسردار جوان (20 تا 35 ساله) شهر شیراز است که دست کم یک سال از زندگی مشترکشان گذشته باشد. نمونه آماری در برگیرنده 287 نفر بوده است. ابزار پژوهش پرسش نامه است و ناسازگاری نقش در هشت زمینه سنجیده شد: تحصیل، کار، مدیریت مالی، کارخانه گی، پیوندهای جنسی و عاطفی، پیوندهای خانواده گی و دوستی، گذران اوقات فراغت، و نگه داری و پرورش فرزندان برای تجزیه و تحلیل داده ها روش های آمار توصیفی و آزمون های معناداری به کار رفت. یافته ها نشان می دهند که زنان ناسازگاری نقش را در هر هشت زمینه بررسی شده تجزیه می کنند، هر چند اندازه آن، به طور متوسط کم نموده شده است. آنان در زمینه پیوند خانوادگی کم ترین و در زمینه مدیریت مالی بیش ترین میزان ناسازگاری را احساس می کنند. هم چنین، یافته های این پژوهش درباره هم بستگی متغیرهای مستقل با ناسازگاری نقش، نشان داد که با افزایش سن مرد، افزایش زمان ازدواج، و بالا رفتن ساعت کار زن، ناسازگاری نقش کلی افزایش می یابد، ولی با افزایش تحصیلات زن و شوهر و افزایش درآمد، این ناسازگاری کاسته خواهد شد.
۲.

زن در آینة شعر فارسی( قسمت دوم)

کلیدواژه‌ها: زن همسر زناشویی شعر فارسی مولانا تعدد زوجات غیرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۵۱
مولانا بزرگترین سرایندة شعر عرفانی در ادبیات فارسی است که بررسی آرا او در بارة زنان می تواند به نوعی نمایندة تلقی عرفان اسلامی ـ ایرانی از زنان باشد. در بخش نخست مقاله، دیدگاه‏ها‏ی منفی او که میراث مشترک جامعة گذشتة ایران بود، بررسی شد و در این بخش، دیدگاه‏ها‏ی مثبت او را با ارائه نمونه‏ها‏ و شواهد لازم در سه محور بررسی می کنیم:1- الگوهای ستوده از نظر مولانا؛2- زن در مقام مادری و نمادپردازی‏ها‏ی مربوط به آن؛3- زن در شبکه رفتارهای زناشویی.این بررسی نشان می دهد که مولانا از سویی تئوری‏ها‏ی معرفتی خود را دربارة زن که یکی از مسائل هستی است، بیان می کند و از سوی دیگر روش‏ها‏ی عملی انطباق با آن تئوری‏ها‏ را نشان می دهد. بدین گونه با حکایت‏ها‏ و تمثیل‏های خود پلی میان زمین و آسمان می سازد و مریدان خود را با گذراندن از آن به اعتلا می برد. اغلب تمثیل‏ها‏ی مولانا به نماد پردازی و سمبولیزم ختم می شود که سعی شده تا حد امکان بررسی و یادآوری گردد، اما بخش اصلی سمبولیزم زن، در قسمت بعدی مقاله خواهد آمد.
۳.

تغییرات اجتماعی ازدواج

کلیدواژه‌ها: خانواده زن ازدواج زناشویی مرد همسرگزینی زوجیت پیوند مقدس تشکیل خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶۳۱
ازدواج به مثابه یک پدیده اجتماعی است که در بستر پیچیده‌ترین و حساس‌ترین روابط اجتماعی میان دو جنس مخالف برقرار می‌شود و به عنوان مقدمه و منشأخانواده محسوب می‌گردد و یکی از مهمترین پدیده‌های اجتماعی- زیستی و فرهنگی مربوط به جامعه و انسان است. ازدواج برحسب ماهیت، نوع و انگیزه می‌تواند پیامدهای مثبت و منفی داشته باشد. لذا بررسی تغییرات اجتماعی آن حائز اهمیت می‌باشد. بدین لحاظ در این مجال ضمن ارائه نظریات جامعه‌شناسی خانواده و آثار سازنده ازدواج بر فرد، تغییرات کمّی و کیفی ازدواج در ایران بررسی شده است.
۵.

بررسی اثربخشی روش ارتباط محاوره ای در افزایش سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زناشویی سازگاری ناسازگاری تحلیل ارتباط محاوره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۰۸
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی روش تحلیل ارتباط محاوره ای در افزایش سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار است. روش پژوهش شبه آزمایشی، با طرح پیش آزمون و پس آزمون و نمونه گیری به شیوه در دسترس با جایگزینی تصادفی می باشد. بدین منظور از میان 54 زوجی که از طریق اطلاعیه ای داوطلب شرکت در این پژوهش بودند، 16 زوج (32 زن و شوهر) به روش تصادفی انتخاب و پس از ردیف کردن نمراتشان، همتا شدند و به طور تصادفی به دو گروه- آزمایش و گواه- تقسیم شدند. زوج های گروه آزمایش در 10 جلسه 2 ساعته هفتگی شرکت کردند. ابزار پژوهش مقیاس 32 سؤالی سازگاری دو عضوی اسپانیر (DAS) بـود که در مرحله قبل و بعد از درمانگری و دو ماه بعد از درمان در مرحله پیگیری به طور انفرادی در شرایط کنترل شده در مورد هر دو گروه اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر، آزمون t مستقل و رسم نمودار تحلیل شد. یافته ها نشان دادند روش تحلیل ارتباط محاوره ای، سازگاری زناشویی، رضایت دونفری، همبستگی دو نفری، توافق دو نفری و ابراز محبت زن و شوهرهای گروه آزمایش را نسبت به قبل از درمانگری و نسبت به گروه گواه افزایش داده است. نتیجه گیری تحلیل ارتباط محاوره ای با تاکید بر خودشناسی و با فعال کردن رفتارهای منبعث از «حالت من بالغ» روش مداخله ای مؤثری برای حل اختلاف های زناشویی و افزایش سازگاری در زوجین ناسازگار است.
۶.

پیش­بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک­های دلبستگی و مولفه­های تمایزیافتگی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی دلبستگی موقعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۶۹
مقدمه: خانواده، یک نظام اجتماعی طبیعی است که در همه­ی مراحل تکوین آن زوجین، خرده نظام اصلی بوده و عوامل متعددی مانند سبک­های دلبستگی و مولفه­های تمایزیافتگی در رضایت زناشویی آن­ها نقش دارند. هدف این پژوهش پیش­بینی رضایت زناشویی بر اساس سبک­های دلبستگی و مولفه­های تمایزیافتگی است. روش­کار: پژوهش به لحاظ هدف از نوع بنیادی و به لحاظ نحوه­ی جمع­آوری داده­ها از نوع توصیفی بود که در چهارچوب یک طرح همبستگی پیش­بین انجام شد. جامعه­ی آماری پژوهش حاضر، کارکنان متاهل دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال تحصیلی 89-1388 بودند. از این جامعه­ی آماری با توجه به جنسیت 200 نفر انتخاب شدند. پس از حذف موارد ناقص حجم نمونه به 184 نفر کاهش یافت. دامنه­ی سنی آزمودنی­ها از 23 تا 54 سال بود. برای جمع­آوری داده­ها از پرسش­نامه­های رضایت زناشویی انریچ، تمایزیافتگی خود اسکوورون و دلبستگی بزرگسال هازن و شیور استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته­ها: از بین مولفه­های تمایزیافتگی خود، موقعیت منو از مولفه­های سبک دلبستگی، سبک دلبستگی دوسوگرا (001/0P<)بهترین پیش­بینی­کننده­های رضایت زناشویی هستند. نتیجه­گیری: نتایج پژوهش از این باور حمایت می­کند که روابط اولیه­ی افراد در محیط خانواده به شکل­گیری سبک دلبستگی خاص و سطوح بالا یا پایین تمایزیافتگی منجر می­گردد و این تجارب اولیه بر روابط بین فردی زوجین در بزرگسالی تاثیر مستقیم می­گذارد.
۷.

تاثیر رویکرد زوج درمانی کوتاه مدت راه حل محور بر سازگاری زناشویی در زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: طلاق زناشویی زوج درمانی سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۳۹
مقدمه: سازگاری زناشویی به صورت خودکار ایجاد نشده و به وجود آمدن آن نیاز به تلاش زوجین دارد. معمولا سال اول ازدواج از نظر سازگاری بسیار ناپایدار بوده و بیشترین خطر را برای ناسازگاری و طلاق دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رویکرد راه حل­محور بر افزایش سازگاری زناشویی در زنان و مردان مستعد طلاق شهر اصفهان صورت گرفته است. روش­کار: در این پژوهش نیمه­تجربی در سال 89-1388 از روش پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه شاهد استفاده شده است. جامعه­ی پژوهش شامل آن دسته از زوجین مراجعه­کننده به مرکز مداخله در بحران شهر اصفهان می­باشد که به صورت خود­معرف مراجعه کرده بودند. نمونه­ی پژوهش شامل 32 زوج از بین زوج­های داوطلب شرکت در مطالعه است که به صورت در دسترس و تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش­نامه­ی جمعیت­شناختی و پرسش­نامه­ی سازگاری­ زناشویی اسپاینر بود. برای تحلیل داده­ها از نرم­افزار SPSS و روش­های آمار توصیفی و تحلیلی (کوواریانس) استفاده شد. یافته­ها: رویکرد راه حل­محور بر سازگاری زناشویی موثر است (001/0P<) تجزیه و تحلیل داده­ها در مورد ابعاد سازگاری زناشویی نشان داد که این رویکرد بر بعد انسجام موثر بوده (002/0P<) اما بر بعد توافق و رضایت تاثیر معنی­داری نداشته است. نتیجه­گیری: با توجه به افزایش نرخ طلاق در دو دهه­ی گذشته در کشور، درمان راه حل­محور با کمک به زوجین برای توسعه­ی راه حل های موثر و یافتن موارد استثنا در زندگی می­تواند سازگاری زناشویی را افزایش و از طلاق جلوگیری نماید.
۸.

دربارة واژة bayaspān در زبان پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زناشویی بَیَ سپان پیغام آور پیک شاهی گردونه دواسبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶۲ تعداد دانلود : ۹۷۵
در این گفتار به واژة bayaspān در زبان پهلوی پرداخته شده است. این واژه تنها به معنی «پیک شاهی، پیغام آور» در فرهنگ های موجود زبان پهلوی درج شده است و معنی و کاربرد دیگر آن از قلم فرهنگ نویسان افتاده است. نویسنده، ضمن یادآوری واژة bayaspān به معنی «نوعی ازدواج» در متون فقهی و حقوقی زبان پهلوی و آوردن نمونه و مثال از آن متون، استدلال می کند که این واژه ریشه شناسی متفاوت نیز دارد. در نتیجه، بهتر است واژة یادشده در تدوین فرهنگ های آیندة زبان پهلوی، در دو سرواژه (مدخل) جداگانه و متفاوت ضبط و ثبت شود.
۹.

اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری گروهی بر دلبستگی، نگرش های ناکارآمد و میزان سازگاری زناشویی افراد متاهل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: شناختی - رفتاری آموزش زناشویی نگرش دلبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۵ تعداد دانلود : ۸۰۶
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری گروهی بر دلبستگی، نگرش های ناکارآمد و میزان سازگاری زناشویی افراد متاهل انجام شد. روش کار: شرکت کنندگان این کارآزمایی بالینی، 16 نفر از متاهلین با سبک دلبستگی ناایمن و سازگاری زناشویی پایین بودند که به صورت در دسترس از مراجعین به مجتمع بهداشتی-درمانی شهرداری مشهد در سال 1390 انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 8 نفره ی آزمون و شاهد قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه با مقیاس های سبک های دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید (RAAS)، سازگاری زناشویی لاک و والاس (LWMAS) و مقیاس نگرش های ناکارآمد (DAS) ارزیابی شدند. گروه آزمون در 8 جلسه ی هفتگی گروه درمانی شناختی-رفتاری (2 ماه) در مجتمع بهداشتی-درمانی شهرداری مشهد شرکت کردند. گروه شاهد نیز هم زمان تحت 8 جلسه آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون های مک نمار، تحلیل کوواریانس یک سویه و تی گروه های مستقل با کمک نرم افزارSPSSتحلیل شدند. یافته ها: آموزش شناختی-رفتاری گروهی باعث کاهش معنی دار نگرش های ناکارآمد (001/0P<) و اضطراب و افزایش میزان وابستگی در روابط می شود و می تواند به بهبود سبک دلبستگی بینجامد (005/0P<). هم چنین تعداد بیشتری از افراد گروه آزمون در مقایسه با گروه شاهد به سازگاری زناشویی رسیده اند. درصد بهبودی آزمودنی های گروه آزمون در تمام متغیرهای پژوهش بیشتر از درصد بهبودی آزمودنی های گروه شاهد بود. نتیجه گیری: آموزش شناختی-رفتاری گروهی به عنوان یک رویکرد درمانی می تواند در تغییر میزان وابستگی،اضطراب، نگرش های ناکارآمد و سبک های دلبستگی زوجین، موثر باشد.
۱۰.

رویکرد اخلاق محور به تعاملات زناشویی ( تفاوت های نسلی در زنان متأهل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زنان اخلاق زناشویی تفاوت های نسلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
تعداد بازدید : ۱۴۴۹ تعداد دانلود : ۹۹۴
این مطالعه با هدف توصیف جایگاه اخلاق در زندگی زناشویی از منظر زنان و علل تغییرات ارزشی رخ داده در این زمینه، انجام شده است. با توجه به پیامدهای تغییرات ارزشی در خانواده و اهمیت نقش زن در این نهاد بنیادین جامعه، پژوهش پیرامون این تغییرات، ضروری به نظر می رسد. این پژوهش با تبیین اخلاق و ارایه دسته بندی از آن، به گونه شناسی تعاملات زناشویی بر مبنای ماهیت اخلاقی تعاملات زوجین می پردازد. تغییرات ارزشی در تعاملات زناشویی و تفاوت های نسلی در این خصوص، با انجام یک پژوهش پیمایشی در مورد زنان متأهل ساکن شهر تهران نشان داده شده است. با توجه به نتایح به دست آمده، نقش ارزش های مدرن در تغییر ماهیت اخلاقی تعاملات زوجین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده تغییرات ارزشی در تعاملات زناشویی زنان با توجه به میزان باور به اصول اخلاقی در تعامل با همسر است و در این زمینه، بین سه نسل از زنان متأهل، تفاوت بارزی وجود دارد. بدین معنا که نسل اول بیشتر و نسل سوم کمتر از دو نسل دیگر به این اصول توجه دارد. جامعه آماری پژوهش پیمایشی را زنان متأهل شهر تهران تشکیل می دهند که از میان آنان، 500 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند.
۱۱.

طراحی و ارزیابی اثربخشی آموزش آموزه های دینی-روانشناختی بر رضایت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زناشویی رضایت زناشویی زنان متاهل آموزه های دینی – روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۷ تعداد دانلود : ۵۱۰
این پژوهش، به منظور بررسی اثربخشی بسته آموزشی طراحی شده مبتنی بر آموزه های دینی –روانشناختی بر رضایت زناشویی طراحی و اجرا گردید. جامعه این تحقیق شامل تمام زنان متاهل ساکن منطقه یازده و دوازده تهرانی است که حداقل یک سال و حداکثر پانزده سال از زندگی زناشویی آنها گذشته و کمترین نمره را در رضایت زناشویی گرفته باشند ، می باشد. نمونه این تحقیق شامل 36 زن متاهل در منطقه 11 و 12 تهران است که به صورت تصادفی و با استفاده از روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. از مقیاس رضایت زناشویی اسپانیر برای سنجش متغیر مورد بررسی استفاده شد. ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون به عمل آمد ، آنگاه گروه آزمایش طی هفت جلسه دو ساعته تحت آموزش بسته آموزشی طراحی شده مبتنی بر آموزه های دینی –روانشناختی قرار گرفت. پس از پایان آموزش، مجددا از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. به منظور مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش بسته آموزشی باعث ارتقا رضایت زناشویی می شود. بر اساس شواهد این پژوهش می توان از این بسته آموزشی برای افزایش رضایت زناشویی استفاده کرد.
۱۲.

پیش بینی تعارض های زناشویی زوجین بر پایه رفتارهای واپایی و تفسیر دشواری ها

کلیدواژه‌ها: تفسیر زناشویی تعارض رفتار واپایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۷ تعداد دانلود : ۱۴۲۸
رضایت زناشویی زوجین که متأثر از شناخت است در سلامت روانی- اجتماعی آن ها نقش مهمی دارد. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی تعارض های زناشویی زن و مرد بر پایه رفتارهای واپایی (مهارگری) و تفسیر دشواری ها به انجام رسید. پژوهش توصیفی و روش آن همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان متأهل رودهن در سال 1394 بود. از این جامعه آماری 342 دانشجوی متأهل (220 زن، 122 مرد) با روش تصادفی چندمرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه تعارض های زناشویی ثنایی ذاکر و براتی (1387)، مقیاس رفتارهای واپایی زن و شوهر گراهام– کوان و آرچر (2005) و مقیاس تفسیر دشواری ها هترینگتون، کوکس و کوکس (1998) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها آزمون رگرسیون چندمتغیره سلسله مراتبی به کار گرفته شد. یافته ها نشان داد هر دو بعد مشکلات میان فردی (05/0 p<،083/0=β) و مشکلات درون فردی (05/0 p<،081/0=β) تعارض های زناشویی را پیش بینی می کنند. همچنین از میان ابعاد رفتارهای واپایی، ضریب رگرسیون مربوط به بعد مهار اقتصادی (01/0 p<،301/0=β)، مهار با ترساندن (01/0 p<،227/0=β) و مهار با منزوی کردن (01/0 p<،289/0=β) پیش بین تعارض های زناشویی بودند. ضریب رگرسیون سایر مؤلفه های واپایی (مهار هیجانی و مهار تهدیدآمیز) معنی دار نبود. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می گردد در راستای بهبود روابط زناشویی و محکم تر شدن بنیان خانواده توجه به نقش آموزش مهارت های شناختی و رفتاری زوجین بیشتر شود.
۱۳.

تأثیر زوج درمانی شناختی- رفتاری در تعارض و بی رمقی زناشویی

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی - رفتاری زناشویی تعارض فرسودگی زوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۴۷
تعارض و کشمکش های طولانی زوجین و تنش برآمده از آن مایه بی رمقی زناشویی و نابسامانی در کارکرد خانواده است. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری بر تعارض و بی رمقی زناشویی زوجین بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده زوجین آموزگار شهر نورآباد در سال 1395 بود. 64 نفر با روش غیر تصادفی در دسترس از میان جامعه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 32 نفری (هر گروه 16 زن و شوهر) آزمایش و گواه گمارده شدند. زوجین گروه آزمایش در 12 جلسه مداخله، هفته ای 75 دقیقه ای شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها سیاهه بی رمقی زناشویی پاینز (1996) و پرسشنامه تعارض های زناشویی ثنایی (1387) بود. داده ها با آزمون آماری تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد آموزش مهارت های شناختی- رفتاری بر تعارض های زناشویی (34/18F=،001/0 P=) و بی رمقی زناشویی (11/18F=،001/0 P=) تأثیرگذار است. با توجه به یافته های پژوهش، می توان گفت که درمان شناختی- رفتاری با تغیر باورهای منفی زوجین و کمک به جلوگیری از تعارض های زناشویی می تواند باعث کاهش تنش میان فردی و سرانجام کاهش بی رمقی زناشویی شود.
۱۴.

هم سنجی تأثیر زوج درمانی متمرکز بر هیجان با درمانگری سیستمی مسئله مدار در تعارض زناشویی همسران مردان تحت درمان وابستگی به مواد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زناشویی هیجان تعارض زوج سیستمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۶۶۵
کاهش تعارض زناشویی زوجین در روند درمان اختلال وابستگی به مواد می تواند عاملی کارساز برای تداوم مداخله و عدم ریزش به شمار آورده شود. این پژوهش با هدف هم سنجی اثربخشی زوج درمانی متمرکز بر هیجان و زوج درمانی سیستمی مسئله مدار  بر کاهش تعارض زناشویی همسران مردان تحت درمان وابستگی به مواد انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری دربرگیرنده 32 زن و شوهر (64 نفر) بود که مردان خانواده در سال 1395 در مراکز درمان اختلالات مصرف مواد شهر سنندج تحت درمان وابستگی به مواد بودند. از میان آن ها 30 زوج دارای شرایط به روش تصادفی در سه گروه یک اندازه 20 نفری گمارده شدند_ دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (سه گروه 10 زوجی). زوجین گروه های آزمایش به صورت زوجی طی 11 هفته هر هفته یک نشست 60 دقیقه ای، در مداخله های جداگانه زوج درمانی متمرکز بر هیجان و زوج درمانی مسئله مدار  سیستمی شرکت کردند. داده های آزمودنی های خانم به وسیله پرسشنامه تعارض زناشویی ثنایی ذاکر، علاقبند، فلاحتی، هومن (1387) گردآوری شد. برآیند تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت میان گروه ها معنی دار است (P˂0/01، F=12/194). افزون بر آن برآیند آزمون تعقیبی «کمینه تفاوت معنی دار» نشان داد که کاهش تعارض زناشویی در گروه های آزمایش در هم سنجی با گروه گواه معنی دار بوده (P˂0/01) ولی تفاوت معنی داری میان تأثیر دو مدل زوج درمانی دیده نشد  (0/209˂ P) برآیندهای این پژوهش نشان داد زوج درمانی متمرکز بر هیجان با جایگزین کردن چرخه های مثبت به جای چرخه های منفی تعارض و درمانگری سیستمی مسئله مدار با مهار منابع بیرونی تعارض، تعارض زناشویی را کاهش دادند.
۱۵.

تأثیر مداخله روان- آموزشی ایرانی برگرفته از دیدگاه دل بستگی در سازش یافتگی زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زناشویی سازگاری روان - آموزشی دل بستگی زوجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۶۴۵
سازش یافتگی زوجی هم طراز با رضایت و پایداری زندگی زناشویی آن ها از گران مایه ترین چشم اندازهای متخصصین مشاوره و درمانگران متمرکز بر بهبود رابطه زوجین است. هدف این پژوهش آزمودن اثربخشی مداخله روان- آموزشی ایرانی برگرفته از دیدگاه دل بستگی بر سازش یافتگی زناشویی زوجین بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی است و با به کار بستن طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دوماهه انجام شد. جامعه آماری زوجین مراجعه کننده به سه فرهنگسرای شهر اصفهان در سال 1394 بود. نمونه پژوهش 30 زن و شوهر بود که به صورت در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 زوجی) و گواه (15 زوجی) گمارده شدند. مداخله با مراجعه به منابع معتبر داخلی و خارجی تدوین و روایی آن از سوی پنج نفر از متخصصین «مشاوره خانواده» دانشگاه اصفهان تائید گردید. زوجین گروه آزمایش طی هشت هفته و هر هفته یک نشست 120 دقیقه ای در نشست های گروهی شرکت کردند. اعضای گروه گواه در آن مدت مداخله ای دریافت نکردند. برای گردآوری داده ها از سنجه سازش یافتگی زناشویی اسپانیر 1976 استفاده شد. داده ها با تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره تحلیل شد. برآیند تحلیل کوواریانس نشان داد مداخله روان- آموزشی ایرانی برگرفته از دیدگاه دل بستگی در افزایش سازش یافتگی زناشویی در پس آزمون (92/941= P<0/05, F) و پیگیری (69/137= P<0/05,F) کارساز بوده است. نظر به محدودیت های موجود برای تعمیم برآیندها و بدیع بودن پژوهش بررسی های بیشتر برای آزمودن قابلیت اعتماد مداخله در آینده مطلوب است.
۱۶.

چالش های زناشویی و طلاق در ایران به روایت اسناد (1300-1320ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طلاق خانواده ایران زناشویی دوره پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۶۲۷
هدف:دو هدف این پژوهش، یکی واکاوی میزان طلاق در ایران طی دهه های نخست قرن14ش به صورت توصیف کمّی، و دیگری، بررسی علل عمده گسست پیوند زناشویی طی همان برهه زمانی به عنوان دوره تقریباً سنّتی و پیشامدرن ایران است. روش/رویکرد پژوهش:برای نیل به این مقصود، از روش ترکیبی مبتنی بر رهیافت های کمّی و کیفی استفاده شده است. روش و ابزار گردآوری اطّلاعات، مطالعة کتابخانه ای و اسنادی بوده است. داده های پژوهش، ازطریق فیش برداری از اسناد عمدتاً منتشرنشده و بعضاً نیز مدارک منتشرشده کم یاب، استخراج شده است. یافته های پژوهش: یافته ها حاکی از این است که، میزان طلاق در ایران طی آن برهه زمانی زیاد بود و علل اصلی آن را باید در معضلات فرهنگی منبعث از اندیشة سنّتی مردسالار جستجو کرد؛ همچنین، چالش های اجتماعی و مشکلات اقتصادی نیز در این زمینه نقش زیادی داشت.
۱۷.

همبستگی بی آلایشی و خشنودی زناشویی با مؤلفه های خودآگاهی جنسی زوجین

کلیدواژه‌ها: بی آلایشی خشنودی زناشویی ابعاد خودآگاهی جنسی زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۵۱۴
به راستی یکی از ستون های پابرجای زندگی زناشویی ، داشتن یک ارتباط جنسی سالم است که کوچک ترین خللی دراین ارتباط پایه های زندگی مشترک را ویران می کند. پژوهش حاضر، بررسی پیش بینی خشنودی زناشویی و بی آلایشی بر پایه ابعاد خودآگاهی جنسی همسران بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را همه مراجعین کلینیک پویش شیراز در زمستان 1395 تشکیل می دادند که از این میان تعداد (50 مرد و 50 زن) با به کارگیری روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، برای گردآوری داده ها، پرسشنامه خشنودی زناشویی ناتان و ایچ و همچنین پرسشنامه بی آلایشی واکر و تامپسون، ( 1983) و ابعاد خودآگاهی جنسی اسنل، فیشر و میلر (1991 ) اجرا شد. یافته ها نشان داد ابعاد خودآگاهی جنسی ( 58/ 12 F=)، ( 5/60 R=) با بی آلایشی رابطه معنی دار دارد و رویهمرفته 36 درصد از واریانس نمرات بی آلایشی زناشویی را تبیین می کند. همچنین، ابعد خودآگاهی جنسی ( 57/6 F=)، ( 048/0 R=)، با خرسندی زناشویی رابطه معنی دار دارد و 23 درصد از واریانس نمرات خرسندی زناشویی را تبیین می کند. از برآیندهای یافته های این پژوهش می توان در پیشگیری از تعارضات زناشویی استفاده کرد. چراکه برخورداری از آگاهی جنسی، روابط زوجین را صمیمانه تر می کند که برآمد آن کاهش مشکلات زناشویی و خرسندی زناشویی است.
۱۸.

هم سنجی اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری با معنا درمانی بر بی رمقی زناشویی، رضایت زناشویی و بی آلایشی زوجین

کلیدواژه‌ها: بی رمقی زناشویی بی آلایشی معنا شناختی رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۴۰۵
پایداری و سلامت رابطه میان زن و شوهر بر سلامت خانواده مؤثر است و رابطه زناشویی بنیاد محوری نظام خانواده است. هدف پژوهش، هم سنجی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و معنا درمانی بر بی رمقی زناشویی، رضایت زناشویی و بی آلایشی زوجین بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس-آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره «سنجش و دانش» و «روزنه امید رشت»، سال 1395 بودند. 48 نفر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 16 نفر) و یک گروه گواه (16 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش، هشت نشست درمانی را به صورت هفتگی برای زمانی برابر 70 دقیقه (معنا درمانی) و 90 دقیقه (شناختی-رفتاری) دریافت کردند. ابزارهای مورداستفاده پرسشنامه رضایت زناشویی کانزاس (1986)، پرسشنامه بی رمقی زناشویی پاینز (1996) و سنجه بی آلایشی زناشویی واکر و تامسون (1983) بود. یافته های برآمده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد رویکردهای درمانی روی بی رمقی زناشویی و مؤلفه های آن (01/0  P،55/18 F=)، رضایت زناشویی (01/0  P،28/7 F=) و بی آلایشی زناشویی (01/0  P،17/14 F=) تأثیر دارد. برآیندهای تحلیل آزمون تعقیبی نشانگر این است که تفاوت معنی داری میان دو گروه معنا درمانی و شناختی رفتاری در خرده مؤلفه های خستگی هیجانی و روانی (1/1d=-،57/2-d=، 05/0P>) وجود ندارد. میانگین بی رمقی زناشویی و خستگی جسمی (05/0  P، 98/5-d=،96/8-d=)، در میان دو گروه معنا درمانی و شناختی-رفتاری تفاوت معنی داری مشاهده شد. فراخور برآیندها، دو رویکرد از راه به کارگیری فن های بازسازی شناختی و معنا بخشی، تغییراتی در بی رمقی و رضایت و بی آلایشی زناشویی ایجاد کردند میان اثربخشی این دو روش درمانی تفاوت معنیداری وجود نداشت. ازاین رو برآیند این پژوهش، حمایتی تجربی برای هر دو درمان در راستای بهبود رابطه زناشویی فراهم می کند.
۱۹.

هم سنجی اثربخشی طرح واره درمانی و روایت درمانی هنگام به هم پیوستن هر یک از آن ها با برنامه غنی سازی زناشویی بر گرایش به پیمان شکنی زناشویی و رضایت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طرح واره روایت غنی سازی زناشویی پیمان شکنی رضایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۴ تعداد دانلود : ۶۷۶
پیمان شکنی زناشویی مایه آشفتگی چشمگیر زندگی فردی و میان فردی زوجین و تباهگر رابطه آن ها است... هدف از انجام این پژوهش هم سنجی اثربخشی طرح واره درمانی و روایت درمانی در ترکیب آن ها با غنی س ازی زناشویی بر گرایش به پیمان شکنی زناشویی و رضایت زناشویی بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه است. جامعه آماری 34 نفر از زنان درگیر در پیمان شکنی زناشویی مراجعه کننده به «درمانگاه فرهنگ شهریار» در سال 1395 بود. نمونه دربرگیرنده 18 زن داوطلب بود که با روش نمونه گیری در دسترس گزینش شدند و به صورت تصادفی در گروه های شش نفری ترکیب طرح واره درمانی با غنی سازی زناشویی، ترکیب روایت درمانی با غنی سازی زناشویی و یک گروه گواه گمارده شدند ابزارهای جمع آوری داده ها پرسشنامه گرایش به پیمان شکنی زناشویی پولات 2006، سنجه رضایت زناشویی انریچ 1989 و پرسشنامه طرح واره یانگ 1990 بود. برآیندهای آزمون های کروسکال والیس و یومان ویتنی نشان داد ترکیب طرح واره درمانی با غنی سازی زناشویی توانست گرایش به پیمان شکنی زناشویی را کاهش (05/0>P، 882/2-=Z، 00/0=Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی را افزایش دهد (05/0>P، 892/2-=Z، 00/0=Mann-Whitney U). ترکیب روایت درمانی با غنی سازی زناشویی توانست گرایش به پیمان شکنی زناشویی را کاهش (05/0>P، 882/2-=Z، 00/0= Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی را افزایش دهد (05/0>P، 887/2-=Z، 00/0= Mann-Whitney U). برآیندهای آزمون یومان ویتنی نشان داد میان اثربخشی طرح واره درمانی و روایت درمانی با پیوستن هریک به غنی سازی زناشویی بر گرایش به پیمان شکنی زناشویی (/171/0=P،368/1-=Z، 5/9=Mann-Whitney U) و رضایت زناشویی (81/0=P،241/0=Z، 5/16=Mann-Whitney U) تفاوت معنی داری وجود ندارد. پیگیری یک ماهه نشانگر ثبات برآیندها بوده است. با توجه به دگرگونی شناخت ها، هیجان ها و رفتارهای افراد پیمان شکن توسط طرح واره درمانی و دگرگونی روایت های منجر به پیمان شکنی توسط روایت درمانی و ایجاد صمیمیت توسط غنی سازی زناشویی می توان از آن ها در درمان پیمان شکنی و افزایش رضایت زناشویی استفاده نمود.
۲۰.

اثربخشى مداخله آموزشی غنی سازی زندگى زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان در دوران باردارى بر رضایت زناشویی زوجین پس از تولد اولین فرزند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هیجان رضایت زناشویی غنی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۷ تعداد دانلود : ۴۰۲
تولد اولین فرزند به عنوان یک رویداد تنش زا می تواند مایه ترس و خشم پدرومادر و آشفتگی رابطه آن ها گردد. هدف این پژوهش، تدوین بسته آموزشی غنی سازی زندگی زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان و بررسی اثربخشی آن بر رضایت زناشویی زوجین پس از تولد اولین فرزند بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی است و با بکار بستن طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دوماهه انجام شد. جامعه آماری زوجین مراجعه کننده به بیمارستان ها و مطب های خصوصی پزشکان زنان و زایمان مناطق (3) و (10) شهر تهران 1395 بود. نمونه پژوهش 28 زن و شوهر (56 نفر) بود که به صورت در دسترس، گزینش و به تصادف در دو گروه 28 نفری آزمایش (14 زوج) و گروه گواه (14 زوج) گمارده شدند. گروه آزمایش در نُه نشست هفتگی سه ساعته مداخله آموزشی غنی سازی زندگى زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان به صورت زوجی شرکت کردند و برای گروه گواه در آن هنگام مداخله ای صورت نگرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ 1989 و پرسشنامه اطلاعات فردی و سنجه شیوه های دل بستگی بزرگ سالان هازان و شیور 1987 بکار برده شد. برآیند تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات اختلافی (پیش آزمون-پس آزمون) نشان داد مداخله آموزشی غنی سازی زندگی زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان بر رضایت زناشویی زوجین (83/129=F و 001/0>P) و مؤلفه های حل تعارض (18/95=F و 001/0>P)، رضایت از ارتباط با دوستان (38/99=F و 001/0>P)، ارتباط زوجین (03/41=F و 001/0>P)، زمینه های شخصیتی (66/15=F و 001/0>P)، فعالیت های هنگام فراغت (03/41=F و 001/0>P) و فرزند پروری (26/14=F و 001/0>P). در دوران بارداری مادران اثربخش است. همچنین برآیندهای تحلیل آزمون پیگیری نشان داد میان مرحله پیگیری و پیش آزمون تفاوت معنی دار وجود دارد و این روشنگر ماندگاری تأثیر مداخله است. ازاین رو آموزش بسته غنی سازی زندگى زناشویی با رویکرد متمرکز بر هیجان در ماه های 3 تا 6 بارداری مادران در بیمارستان ها، مراکز بهزیستی و درمانگاه های مشاوره برای افزایش رضایت زناشویی زوجین تازه والد در دوران بارداری و پس از تولد فرزند پیشنهاد می شود.