مطالب مرتبط با کلیدواژه

تربیت


۲۴۱.

تعیین عوامل مؤثر بر ارتقای نقش تربیت دینی و اخلاقی مربیان در یک دانشگاه نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاق تربیت دینی تربیت اخلاقی مربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۳۲۱
نقش تربیتی مربیان علوم نظامی به دلایل مختلف ازقبیل تدریس دروس تخصصی نظامی و موانع رشد اخلاق درون سازمانی در مجموعه و موارد دیگر، باتوجه به ارتباط رفتاری مستقیم آنها با دانشجویان، کم رنگ دیده می شود. لذا این پژوهش ضمن تعیین عوامل مؤثر بر ارتقای نقش تربیت دینی و اخلاقی مربیان، گامی درجهت ایجاد زمینه لازم برای مساعدت به مسئولین است. هدف اصلی تحقیق، تعیین عوامل مؤثر بر ارتقای نقش تربیت دینی و اخلاقی مربیان در یک دانشگاه نظامی است. سؤال تحقیق این است که "عوامل مؤثر بر ارتقای نقش تربیت دینی و اخلاقی مربیان در یک دانشگاه نظامی کدامند؟" نوع تحقیق، کاربردی است و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی و آمار استنباطی کمک گرفته شده است. جامعه آماری شامل صد نفر است و اطلاعات پرسشنامه های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. با به دست آوردن عوامل مؤثر بر ارتقای نقش تربیت دینی و اخلاقی مربیان در حوزه های عوامل فردی و عوامل سازمانی، می توان به مرتفع کردن موانع رشد اخلاق درون سازمانی در مجموعه و تربیت هرچه بهتر متربیان موجود در دانشگاه اشاره کرد. با بررسی های به عمل آمده و اولویت گذاری های مشخص شده، نتایج، نشان می دهد که براساس شاخصه های تأثیرگذار بر نقش تربیتی مربیان نظامی، این افراد باید جهت خودسازی دینی و اخلاقی، بر موارد مؤثر به صورت فردی همت بیشتری گمارده و آن مجموعه نیز با بازنگری نسبت به اولویت های سازمانی جهت ارتقای مربیان، برنامه ریزی های دقیق و موردنیاز را داشته باشد.
۲۴۲.

پیامد سرقت توسط نابالغ از نگاه مذاهب فقه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۱ 5 - 15

کلیدواژه‌ها: قطع ید سرقت حد نابالغ تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
این مقاله آثار جزایی ارتکاب سرقت توسط کودک را بررسی می نماید. نظرات فقهای امامیه و اهل سنت پیرامون اجرای حد سرقت بر نابالغ و نیز نحوه تأدیب و تعزیر او را تشریح کرده، هدف از اجرای مجازات و نتیجه بروز این مسئله را بیان می کند. طبق یافته های تحقیق، اولاً: اگر نابالغ برای اولین بار مرتکب سرقت گردد، بنابر اجماع فقهای اسلامی، حد سرقت بر او جاری نمی شود؛ ثانیاً: در صورت تکرار سرقتِ حدی، با توجه به هدف تربیتیِ شارع از این گونه تأدیبها، اختیار تام دادرسِ آشنا به مسائل کودکان، برای انتخاب روش تربیت کودک، لازم به نظر می رسد. بنابراین با توجه به مصلحت فردی کودک و اجتماعی جامعه و همچنین جلوگیری از تکرار دوباره سرقت، می تواند کودک را عفو نماید، یا روشهای دیگر، از جمله روشهای روایی را در پیش گیرد.
۲۴۳.

ویژگی های روانشناختی فطری انسانی زیربنا برای تربیت مطلوب در دوره نوجوانی دختر و پسر با تأکید بر دیدگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 79 - 105

کلیدواژه‌ها: روانشناسی دینی فطرت تربیت نوجوانی دختر و پسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۶ تعداد دانلود : ۸۵۰
هدف پژوهش حاضر مطالعه ویژگی های روانشناختی فطری انسانی است که براساس آموزه های اسلامی در روایات ائمه معصومین(ع) برای تربیت مطلوب در دوره نوجوانی باید مورد توجه قرار گیرد. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و به منظور گردآوری داده ها، روایات ائمه(ع) درباره موضوعِ ویژگی های روانشناختی فطری، مورد مطالعه قرار گرفته و ویژگی های روانشناختی ای که برای تربیت در دوره نوجوانی مورد تأکید بوده است، جمع آوری و با روش کیفی توصیف و تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که در آموزه های ائمه معصومین(ع)، زیربنا قرار دادن ویژگی های روانشناختی  مثل کمال جاویدخواهی، میل به رشد شناختى و تعالی عقلى اجتماعی، گرایش به خوبی ها و خیرها، دین گرایی و حق پذیری، محبت و مهربانی، روحیه استقلال خواهی و عدم وابستگی به دیگران، مسئولیت پذیری، حفظ و ارتقاء عزت نفس و تمایل به فعالیت های پر شور و نشاط به منظور تربیت مطلوب نوجوانان دختر و پسر، مورد تأکید است.
۲۴۴.

اثربخشی انگیزش معلمان مقطع ابتدایی شهر ایلام در تربیت دانش آموزان و بازتاب آن در خانواده، جامعه و نظام آموزشی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره دوازدهم بهمن و اسفند ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۵۸) 65-75

کلیدواژه‌ها: معلم انگیزش تربیت دانش آموز خانواده جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۴۴۷
مقدمه: انگیزش عاملی درونی است که رفتار فرد را در جهت معینی هدایت می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی انگیزش معلمان ابتدایی در تربیت دانش آموزان و انتقال الگوهای تربیتی و اخلاقی به آنان در جهت فضیلت خواهی و کمال گرایی و درونی کردن ارزش ها و بازتاب مثبت آن در خانواده، جامعه و نظام تعلیم و تربیت کشور است. روش ها: روش پژوهش از نوع کمی، کیفی است. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه معلمان مدارس مقطع ابتدایی شهر ایلام به تعداد 492 نفر در سال تحصیلی 97-1396 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 20 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و با آنان مصاحبه به عمل آمد. یافته ها: نتایج یافته ها نشان داد، تحلیل محتوای مصاحبه های صورت گرفته با مشارکت کنندگان در مرحله کدگذاری اولیه 53 کد اولیه، در مرحله دوم 20 مقوله فرعی و در نهایت 4 مقوله اصلی استخراج گردید. مقوله های اصلی مورد نظر عبارتند از فرهنگ، خانواده، محتوای آموزشی، معنویت و اخلاق بودند. اهم نتایج حاصل از یافته ها، بیانگر آن است که هویت غالب در نزد دانش آموزان هویتی دینی بوده و هویت های فرهنگ، خانواده و محتوای آموزشی در اولویت های بعدی قرار دارند. نتیجه گیری: نتیجه اینکه عواملی هم چون فرهنگ، خانواده، آموزش، معنویت و اخلاق مؤلفه های بسیار مهمی برای تربیت دانش آموزان و هدایت آنان در جهت افتخار، سربلندی، سعادت و سلامت آینده جامعه می باشد.
۲۴۵.

دلالت های بنیادین سیاست گذاری تربیتی اسلامی، برگرفته از قول و سیره رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 193 - 216

کلیدواژه‌ها: تربیت سیاست گذاری تربیتی اسلامی دلالت بنیادین امام رضا(ع) سیره رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۲۸۲
سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) مملو از درس های پربار است. از آموزه های زندگی امام رضا (علیه السلام) نیز می توان برای بهبود زندگی بشر بهره های بسیار برد. یکی از آنها اقدام های سیاست گذارانه آن حضرت برای تربیت انسان هاست. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی، درصدد است دلالت هایی بنیادین در سیاست گذاری تربیتی اسلامی از سیره رضوی را استخراج کند. نتایج پژوهش حاکی از دلالت های تربیتی مانند جهت دهی به استعدادها و گرایش های متربی در فرایند تربیت، نقش اثرهای وضعی بر متربّی در فرایند تربیت؛ سیاست گذاری برای الگوهای اخلاقی و رفتاری متربّی، در فرایند تربیت؛ تشویق محور و تهدیدمحور بودن توأمان مدل تربیتی؛ توجه به گفتگومحور بودن مدل های تربیتی اسلامی؛ توجه به هماهنگی و تأثیر متقابل علم و عمل در سیاست گذاری تربیتی؛ مخاطب شناسی در فرایند تربیت؛ ضرورت سیاست گذاری برای محیط رشد متربّی است.
۲۴۶.

بررسی تربیت نظامی دانشجویان دانشگاه افسری امام علی (ع) از دیدگاه فرماندهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال دهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۷ 49 - 66

کلیدواژه‌ها: تربیت تربیت نظامی ویژگیهای افسر شایسته عوامل موثر در تربیت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۸ تعداد دانلود : ۴۶۱
تربیت نظامی، موضوع مهم و سرنوشت ساز و یکی از دغدغه های اصلی فرماندهان و مسئولین امور تربیتی در مراکز آموزش عالی ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. هدف این تحقیق بررسی مفهوم تربیت نظامی، روش ها ، موانع و عوامل موثر در تربیت نظامی از دیدگاه فرماندهان گردان های دانشجویی دانشگاه افسری امام علی (ع) می باشد. از این رو، پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و از استراتژی کیفی تئوری داده بنیاد استفاده شده است. برای انجام این تحقیق یازده نفر از فرماندهان گردان های دانشجویی که سابقه بیشتری در رابطه با موضوع مطالعه داشتند به عنوان نمونه اولیه انتخاب شدند. با نمونه ها ی مورد مطالعه مصاحبه و متن مصاحبه ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مطالعه متن مصاحبه بوده و پس از استخراج مفاهیم و مضامین اولیه از روش اشتراوس و کوربین برای طراحی مدل تربیت نظامی دانشجویان استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، مفهوم تربیت نظامی از دیدگاه فرماندهان عبارت است از تغییر رفتار مستمر مبتنی بر ارزش ها و ساختن جسم و پرورش روح که منجر به ارتقا سطح دانایی و توانایی، جامعه پذیری، سازگاری با محیط، اطاعت پذیری و ایجاد تعهد از طریق آموزش و فراگیری در فرد نظامی می گردد. همچنین روشها، موانع و عوامل موثر در تربیت نظامی دانشجویان طی  مدلی ارائه شده است.
۲۴۷.

نقش مدارس در تربیت شهروندی دانش آموزان

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال دوم خرداد ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 36-45
تعداد بازدید : ۷۶۹ تعداد دانلود : ۶۰۷
مقاله حاضر از نوع مروری – کتابخانه ای است که با توجه به منابع و نظرات اندیشمندان گردآوری و نگاشته شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش مدارس در تربیت شهروندی دانش آموزان است. نتایج این مقاله نشان می دهد که مدارس می توانند تاثیر مثبتی در تربیت شهروندی دانش آموزان داشته باشند؛ لذا باید کادر اداری و آموزشی مدارس و به صورت یک کل یکپارچه در پرورش این مهم تمام تلاش خود را بکار گیرند.هر چه تمام کادر مدارس ارتباط بهتری با اولیا و همچنین دانش آموزان داشته باشند، به همان میزان تربیت شهروندی بهتر در دانش اموزان به وجود خواهد آمد. از طرفی با ارتباط مناسب مربیان با اولیا، دانش آموزان الگو گیری کرده و مهارت های اجتماعی را نیز در خود می پرورانند.
۲۴۸.

«کشف» و «رشد» استعداد ها در ارتباطات دینی؛ مطالعه موردی طرح شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴) 65 - 90

کلیدواژه‌ها: تربیت کشف و رشد استعدادها شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۰ تعداد دانلود : ۵۷۷
هدف پژوهش حاضر، تحلیل برنامه ها و موانع «کشف» و «رشد» استعدادهای متربیان در شجره صالحین کودکان شهرستان دزفول در سال 1396 است. لذا، پژوهش، در سنت کیفی، با استفاده از روش گردآوری مصاحبه نیمه ساختمند با سرگروه ها و مربیان سه مسجد نمونه شهرستان در امر صالحین مسجد شهید مسعود توتونچی، رسول اعظم(ص) و ثارالله(ع) از طریق هدفمند انتخاب شد و همچنین با بهره گیری از روش تحلیل مضمون برای تحلیل داده های به دست آمده در مصاحبه ها، به استخراج برنامه ها و موانع «کشف» و «رشد» استعدادهای متربیان در حلقات صالحین کودکان شهرستان دزفول، پرداخته شد. براساس یافته های پژوهش، نمونه ای از برنامه های این حلقات برای «کشف» و «رشد» استعدادهای کودکان عبارت است از: کشف و رشد استعدادها به صورت ضمنی، کشف و رشد استعدادها از طریق برگزاری آزمون ها و مسابقات در حلقات، جهت دهی به استعدادها در حلقات، نقش تشویق در کشف و رشد استعدادها، کشف و رشد از طریق دعوت اساتید و افراد متخصص در حلقات و... . لکن نتایج حاکی از آن است که موانعی نیز در این مسیر وجود دارد که برخی از آن ها عبارت اند از: عدم وجود برنامه ای تخصصی برای کشف و رشد استعدادها در حلقات، کمبود بودجه و امکانات، وجود افراد مزاحم و حائل بین متربی و سرگروه در مساجد، ضعف های نظری در معنا و جایگاه تربیت و مسجد در متصدیان امر، کمبود نیروی انسانی سرگروه در حلقات شهرستان و... .
۲۴۹.

الگوی همکاری بین بخشی (مورد مطالعه: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۶) 253 - 300

کلیدواژه‌ها: همکاری بین بخشی مسجد مدرسه خانواده تربیت بخش سوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۷ تعداد دانلود : ۵۷۸
ضرورت و هدف اصلی: لازمه تحقق اهداف تربیتی اسلام، همگرایی ارکان تربیتی جامعه اسلامی است. تعامل مدرسه (به عنوان اصلی ترین نهاد تربیت رسمی در کشور)، خانواده (به عنوان طبیعی ترین و پایدارترین نهاد) و مسجد (به عنوان اصیل ترین نهاد تربیتی در جامعه اسلامی) موجب هم افزایی و تسهیل تحقق اهداف تربیتی اسلام می گردد. از سوی دیگر این سه رکن تربیتی(مسجد، مدرسه و خانواده) از مؤلفه های اساسی ارتباط سنتی می باشند و تحقق همکاری این ارکان، تأثیری قابل توجه بر تقویت شبکه ارتباطات اجتماعی و تعمیق باورهای ملی و دینی خواهد داشت. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و در آن از راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شده است. داده های پژوهش از نتایج موردکاوی چهارده مسجد برتر در کشور در حوزه تعامل با خانواده و مدرسه استخراج شده است. یافته ها: همکاری مسجد با مدرسه و خانواده پدیده ای محوری است که شرایط علّی آن را ظرفیت ها و ضعف های نهادهای تربیتی تشکیل می دهند و برای تحقق آن باید به زمینه های آن که بایسته های برنامه ای، ساختاری و سرمایه انسانی است، توجه شود. این پدیده دارای مراحل چهارگانه: «1-زمینه سازی و اعتمادسازی، 2- جذب از مدرسه به مسجد، 3-تداوم ارتباط و تربیت در مسجد، 4-نقش آفرینی دانش آموزان در مسجد و مدرسه» است که مؤلفه هایی در قالب عوامل مداخله گر بر آن اثر گذار می باشند و نتایجی را به دنبال خواهند داشت. الگوی حاصل از روابط مقوله های تحقیق در مدلی پارادایمی نمایش داده شده است.  
۲۵۰.

همجنس گرایی، تربیت یا طبیعت؟ مروری بر زمینه های نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم خرداد ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۸) 153-164

کلیدواژه‌ها: همجنسگرایی سبب شناسی طبیعت تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵۴ تعداد دانلود : ۲۵۸۲
همجنس گرایی به کشش جنسی، عاطفی و رمانتیک شخص به همجنس خود گفته می شود. در برخی جوامع این گرایش قانونی و طبیعی و در برخی جرم و اختلال تلقی می شود؛ که می تواند به دید فلسفی و سبب شناختی این گرایش مربوط باشد و بر قوانین، سیاست و روانشناسی آن جامعه تأثیرگذار باشد. این مقاله به روش پژوهش مطالعات کتابخانه ای و یادداشت برداری و خواندن اسناد و جمع آوری مطالب علمی در مقالات بین المللی، درزمینه سبب شناسی همجنس گرایی و تربیتی یا سرشتی بودن آن در پایگاه های فارسی و انگلیسی زبان از سال های 1970 تا 2020 انجام گرفت. مرور یافته ها نشان داد که عوامل ژنتیکی، آناتومی مغز، هورمونی، محیطی، آموزشی و روانی بر سبب شناسی این گرایش دخیل هستند، اما توافقی بر سر آن ها وجود ندارد. چنانچه به نظر می رسد برای هر شخص همجنس گرا علت منحصربه فردی در سبب شناسی وجود دارد. دو دیدگاه کلی و متضاد وجود دارد. دیدگاه اول بیان می دارد که این گرایش بیشتر سرشتی است و لذا نباید جلوی گرایش طبیعی فرد را گرفت. دیدگاه دوم اذعان می دارد که این گرایش بیشتر تربیتی است اما اگر سرشتی نیز باشد، فرد باید رفتار جنسی خود را کنترل کند، به این معنا که فرد اختیار دارد که این رفتار را انجام دهد یا ندهد. امید است با شناخت این مباحث، خدمات روان شناختی مفید، حرفه ای و اخلاقی به مراجعان همجنس گرا ارائه شود.
۲۵۱.

مهدویت در آینه تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 31-52

کلیدواژه‌ها: مهدویت تربیت منتظر منجی آسیب شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۴۰۶
مهدویت، یکی از آموزه های مهم اسلامی به ویژه شیعی است که بیشتر ازمنظر اعتقادی مورد توجه جامعه قرار گرفته است. گرچه پژوهش هایی در ارتباط با کارکردهای تربیتی این آموزه انجام شده است، اما کم تر پژوهشی است که به صورتی منسجم و نظام یافته این آموزه را ازمنظر تربیتی مورد بررسی قرار داده باشد. در این نوشتار برآنیم تا از منظری تربیتی و نسبتاً نو، به این آموزه اصیل بنگریم و با واکاوی وجوه تربیتی آن، مشخصات تربیت مهدوی را تبیین کنیم. برای دستیابی به این هدف، با بهره گیری از رویکرد کیفی و روش توصیفی تحلیلی به گردآوری داده های موردنیاز پژوهش به شیوه کتابخانه ای پرداخته شده است. بدین معنا که ابتدا به گردآوری تعاریف مختلف از تربیت و توصیف آنها و سپس اختیار تعریفی مبتنی بر تحلیل به دست آمده از آن تعاریف و مؤلفه های آن اقدام شده است. سپس تعریف مهدویت و روایات به دست آمده در اهمیت باورداشت این آموزه از نظر گذرانده شده است. درپایان، با بررسی تحلیلی بین مؤلفه ها و ابعاد تربیت و خصائص منتظران که در روایات معتبر از آن سخن به میان آمده است، ضمن تبیین سه وجه تربیتی مهدویت و «انتظار» به عنوان یک جریان ترییتی، به بیان آسیب های احتمالی که برای هریک از وجوه شناسایی شده در تربیت مهدوی امکان پذیر است، پرداخته شده است.
۲۵۲.

طراحی مدل مفهومی" مراحل تربیت مبتنی بر دیدگاه اسلام" و دلالت های تربیتی آن (استراتژی تئوری داده بنیاد متنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 199-220

کلیدواژه‌ها: تربیت مراحل تربیت اسلامی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۰ تعداد دانلود : ۴۶۲
هدف این پژوهش شناسایی مدل مفهومی"مراحل تربیت از دیدگاه اسلام" بود. در راستای دستیابی به این هدف یک سوال کلی طراحی شد. این تحقیق از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. شیوه گردآوری داده ها با توجه به قلمروی موضوعی تحقیق با جمع آوری، بررسی و مطالعه آیات و احادیث صورت گرفت. نمونه گیری به صورت نظری انجام شد. سپس داده ها در طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی تحلیل گردید. مواد و محتوای این پژوهش آیات و احادیثی بوده که از حیث سند معتبر است. در این مقاله ابتداء مفهوم تربیت و مراحل تربیت تبیین و سپس در پاسخ به هدف تحقیق، طراحی مدل مفهومی مراحل تربیت از دیدگاه اسلام با استفاده از روش داده بنیاد استخراج شد. یافته های پژوهش نشان داد که دستیابی به اهداف تربیتی از دیدگاه اسلام در سه هفت سال قابل پیگیری است که هفت سال نخستین بر بازی، رها سازی و نرمی و ملاطفت به عنوان استراتژی محوری در تعیین اصول و روش های تربیتی تأکید دارد. همچنین هفت سال دوم علاوبر موارد یاد شده، ادب آموزی، تبعیت، نظارت وهدایت مد نظر قرار گرفته است. شایان ذکر است تمامی موارد پیشین در هفت سال سوم نیز همچنان جاری است، اما، موارد تازه ای نظیر توجه به توانایی، ملازمت و تکریم و احترام نیز به عنوان استراتژی تعیین اصول و روش های تربیتی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
۲۵۳.

جلوه های تبلیغی و تربیتی حضرت رقیه(س( در مکتب حسینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 34-68

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) حضرت رقیه (س) تبلیغ تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۲۲
با مطالعه تاریخ زندگانی حضرت رقیه(س)، حوادث کربلا و اسارت، روشن می گردد؛ حضرت رقیه(س) که تربیت یافته "عزت حسینی" و "عفت زینبی" بود، نکات و جلوه های تبلیغی و تربیتی را ترسیم فرمودند. مقاله حاضر درصدد آن است در جلوه های تبلیغی نکات تبلیغی، مانند: "پیام رسانی"؛ "احیاء امر اهل بیت"؛ "رسوا نمودن هیئت حاکمه"؛ حمایت از مظلوم"؛ "جنبه هدایتی" را تبیین و تشریح کند و نیز به برخی روشهای کاربردی تبلیغی مستفاد از سیره حضرت رقیه(س) همچون، "روش همراهی" و "روش فرصت شناسی" اشاره کند. همچنین در جلوه های تربیتی، به مباحث مهم حوزه تربیت، از جمله: "معرفت شناسی"؛ "صبر و استقامت"؛ "گذشت و ایثار"؛ "پایبندی به اصول" و "سبک زندگی اسلامی" اشاره خواهند کرد.
۲۵۵.

شیوه های تربیت بر پایه اصول عرفانی در حدیقه الحقیقه سنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 57-88

کلیدواژه‌ها: سنایی حدیقه الحقیقه تربیت عرفان خودسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۴۴
تعلیم کوششی برای آشنا ساختن نسل جوان با دستاوردهای نسل های گذشته و تربیت به معنی پرورش نفس انسان برای درک فضایل است. موضوع ادبیات تعلیمی، مسائل تربیتی است. متون عرفانی را نمی توان بدون در نظر گرفتن جنبه های تربیتی آن بررسی کرد؛ چون پرورش فضایل اخلاقی، ارزش های فلسفی و دینی، کمال، زیبایی و معرفت را در اولویت قرار می دهد. اما تعلیم و تربیت عرفانی به موضوعات فراتر از مسائل سطحی اخلاقی می پردازد؛ زیرا سالک از این مراحل گذشته و با عرفان عملی، در مقام رسیدن به قرب حق است. بنابراین اعمال و رفتاری را تعلیم می دهد که به تصفیه باطن و تعالی روحی می انجامد. حدیقه سنایی به عنوان اولین منظومه تعلیمی عرفانی شناخته می شود. پرسش اصلی و هدف پژوهش حاضر، مسئله ارتباط روش های تربیتی حدیقه با اهداف و اصول عرفانی است. بدین منظور آموزه های تربیتی حدیقه، از منظر اصول تعلیم و تربیت در متون تصوف و عرفان بازخوانی گردید و داده های آن به روش کتابخانه ای گردآوری شد. این تحقیق ماهیت توصیفی و رویکرد تحلیلی دارد و بر مبنای یافته های آن، درون گرایی در قالب معرفت، عشق و انحلال فردیت، اصول مهم تربیت عرفانی هستند که سالک متربی باید با اتکا به آن ها مراحل و منازل مختلف را برای وصال به حقیقت طی کند. تعلیم پیر در قالب آموزه های مستقیم و غیرمستقیم، روش های دیگرسازی هستند که در مکتب سنایی برای تربیت سالک به کار می رود تا او بتواند شایستگی خودسازی مورد نظر سنایی را به دست آورد. با این نتایج، حدیقه سنایی، یکی از مراجع ادبی تعلیمیِ اهداف و روش های تربیت عرفانی به شمار می آید.
۲۵۶.

بررسی تبارشناختی نسبت «ادبیات» و «تربیت» در تجدد ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ (پیاپی ۸۸) ۱۴۱-۱۷۵

کلیدواژه‌ها: شعر ادبیات تربیت قدرت وصولگر زیست سیاست تبارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۵۹۴
هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت تاریخی خاصی است که در آن نسبتی تازه میان «متون ادبی» و «تربیت ملت» برقرار شد و صورت بندی متفاوتی برای «ادبیات» رقم خورد. برای رسیدن به این منظور از روش تبارشناسی استفاده شد. از منظر تبارشناختی، پدیده ها ذاتی فراتاریخی ندارند و در پی رخ دادهای تاریخی و در درون مناسبات پیچیده قدرت برساخته می شوند. یافته های پژوهش نشان می دهد، «شعر» و «تربیت» در گفتمان قرون میانی تعریف، کارکرد و صورت بندی خاصی داشتند و در پیوند با سازوکار قدرت وصولگر و ساخت سلسله مراتبی جامعه، نسبتی با یکدیگر می یافتند. مواجهه حاکمیت قاجار و جامعه ایران با بحران های متعددی همچون جنگ، وبا و قحطی، قدرت وصولگر را با مانع مواجه کرد. با فعال شدن سازوکار های جدید قدرت (انضباطی و زیست سیاست) و شکل گیری پیش فرض برابری، ساخت سلسله مراتبی جامعه آرام آرام سست شد و مسئله تعلیم و تربیت عمومی همچون راه نجات دولت و ملت مسئله مند شد. صورت بندی گفتاری نقد ادبی، «خلقیات مردم ایران» و «متون ادبی» را به ابژه تبدیل و نسبتی تازه میان این دو برقرار کرد. دراین میان، مجموعه ای از متون و موقعیت های اجتماعی متفاوت ذیل دال واحد «ادبیات» گرد آمدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که با تغییر سازوکارهای قدرت در دوره قاجار، گسستی اساسی در هستی تاریخی ایرانیان پدید آمد و نسبت های تازه ای میان امور برقرار شد؛ «ادبیات» و «تربیت» تعریف، کارکرد و مفصل بندی تازه ای یافتند و نسبتی تازه با یکدیگر برقرار کردند.
۲۵۷.

جایگاه ارتباطات میان فردی از دیدگاه سعدی

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 311 - 334

کلیدواژه‌ها: ارتباطات میان فردی ارتباطات اجتماعی تربیت سعدی جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۶
بررسی افکار و آثار سعدی شیرازی از منظر رفتارگرایی اجتماعی و اخلاق اجتماعی می تواند به بسیاری از الگوهای اخلاقی جامعه ی ایرانی کمک بکند. زیرا سعدی شیرازی به عنوان شاعر و نیز به عنوان جامعه شناس و معلم اخلاق می تواند بسیاری از رفتارهایی که امروزه در جوامع انسانی به غلط الگو قرار داده می شوند را بهبود بخشیده و الگوی مناسبی را متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی جلوه دهد.آثار سعدی به ویژه بوستان و گلستان او از نظر رفتار های مناسب اجتماعی و پند هایی که سعدی هریک را تجربه نموده ایت اهمیت ویژه ای دارد.در این پژوهش ما تلاش کردیم رفتار گرایی اجتماعی مناسب فرهنگ ایرانی را در آثار شیخ اجل واکاوی کنیم.زیرا در جامعه ی امروزی رواج الگوهای نا مناسب و غرب زده فرهنگ اصیل ایرانی را مورد تجاوز قرار داده است.در این تحقیق به سولاتی مانند: الگوی رفتاری مناسب سعدی کدام است؟آیا سعدی فقط در ایران به عنوان معلم اخلاق شناخته شده است یا خیر؟مولفه های رفتار گرایی اجتماعی سعدی چه رفتار هایی می باشد؟در این پژوهش ابتدا نظریه های مختلفی در مورد رفتار گرایی اجتماعی بیان و بررسی شده است.سپس دلایل بررسی رفتار گرایی در آثار سعدی بیان شده است و سعدی شیرازی و افکار تعلیمی او به مختصر معرفی شده است.پس از مراحل مذکور رفتارگرایی اجتماعی مناسب از منظر سعدی تعریف شده است و مولفه های آن واکاوی شده و برای هریک از آثار سعدی شاهد مثال هایی ذکر نموده ایم همانند: عدالت، صداقت، عقل و خرد، غرور و تعصب، تعلیم و تربیت در خانواده، ارزش انسانیت، علم و عمل، همسرگزینی و طلاق گریزی، ایثار، گذشت، جوانی و هم نوع دوستی.
۲۵۸.

نقش و تأثیر رسانه در تربیت فرزندان

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 9 - 22

کلیدواژه‌ها: رسانه تربیت فرزندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸۵ تعداد دانلود : ۱۲۵۸
خانواده اساسیترین نظام اجتماعی در اسلام است و مهمترین مسئله آن تربیت فرزندان و روابط خانوادگی است. در عصر حاضر حضور چشمگیر رسانه دگرگونیهایی را در این امر به وجود آورده است و شبیخون گسترده نظام صنعتی نوین به فرهنگ بشری و کاربردیترین ابزار آن یعنی، رسانههای تصویری بهویژه تلویزیون نزدیک به دو دهه است که این مرز را از بین برده است. در مقاله حاضر ابتدا اهمیت و جایگاه رسانه و نقش آن در امر تربیت بررسی میشود و سپس تأثیرات مثبت و منفی آن در عرصههای مختلف زندگی بیان میشود. در پایان نیز راهکارهایی برای کنترل اثرات منفی رسانه میآید. پژوهش حاضر به روش مروری و کتابخانهای و با تأکید بر آرای صاحبنظران در عرصه رسانه گردآوری شده است.
۲۵۹.

مهمترین روش های تربیت از دیدگاه قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳ 20 - 60

کلیدواژه‌ها: روش تربیت روش تربیتی تربیت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۷ تعداد دانلود : ۷۱۹
قرآن کریم، تنها نسخه تربیت و هدایت الهی است که توسط جبرئیل امین بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد تا به مردم راه و رسم درست زندگی را بیاموزد. آنچه مسلم است این است که برای رسیدن به هدف که همان تربیت انسانهاست نیاز به روشهایی است که دستیابی به هدف را ممکن میکند. در قرآن کریم نیز خداوند متعال از روشهایی برای تربیت مردم استفاده کرده است. مثال این روشها، مثال ابزار است در دست انسان که بهرهبرداری از آن رسیدن به مقصود را آسان کرده و او را از تحیر و سرگردانی در این راه رهایی میدهد. طبق تحقیقات انجامشده، تربیت از دیدگاههای مختلف روانشناسی، جامعهشناسی، اسلامی و... بررسی شده و هر یک روشهایی را برای آن مطرح کردهاند. مهمترین روشهایی که قرآن برای تربیت مطرح میکند عبارتاند از روش ایجاد عشق بزرگتر، روش داستانسرایی، روش معرفی الگوهای مثبت، روش دعوت به تفکر، روش برخورد محبتآمیز و... . در این مقاله از کتب روانشناسی، قرآنی و کتب و مقالاتی که در رابطه با تربیت قرآنی نگاشته شده، استفاده شده است.
۲۶۰.

پژوهشی در آرایه های بیانی قرآن و تأثیر آن در تربیت و هدایت انسان

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳) 27 - 45

کلیدواژه‌ها: سبک قرآن آرایه های بیانی تربیت هدایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۰۳
یکی از سبک های بیان در قرآن، استفاده از آرایه های ادبی تشبیه، استعاره و کنایه برای تربیت و هدایت نوع بشر و به تعقّل و تفکّر واداشتن اوست. تصاویر بیانی که از این طریق پدید آمده به بیان زندگی انسان، رابطه او با جهان هستی، فرجام کار او، احوال بهشت و جهنم و نعمت ها و نقمت های آن دو، طرح قصه های عبرت آموز و اموری از این دست، پرداخته است. در این جستار، به روش توصیفی تحلیلی و با بررسی آیاتی از قرآن،کاربردهای مختلفِ شیوه های بیانی، بررسی شده و در ضمن پرداختن به هر یک از آرایه ها از لحاظ ادبی و برداشت تربیتی -هدایتی از آن ها به تحلیل هر یک پرداخته شده است. نتیجه بحث نشان می دهد که طرز بیان قرآن در تربیت و هدایت انسان اینگونه است که تمام فضایل و رذایل اخلاقی از طریق تصویر سازی در متن قرآن، به نیکویی ترسیم شده و زیبایی اخلاق پسندیده و پستی رفتارهای ناپسند در پیش چشم انسان مجسّم شده تا از آن درس زندگی بیاموزد و آن را سرمایه حیات دنیوی و سعادت اخروی خویش قرار دهد.