همجنسگرایی

تا قبل از قرن بیستم میلادی، مفهوم خانواده در غرب به شکل متداول بود و خانواده متشکل از پدر و مادر و فرزندان با کارکردهای تعریف شده و بر اساس قراردادهای سنتی شکل می گرفت. به تدریج به دلیل پیدایش عواملی چند، تحولاتی در شکل خانواده پدیدار گشت. تغییر سبک زندگی در غرب و مفهوم خانواده از ازدواج سفید شروع و به قانونی شدن ازدواج هم جنسگراها در غرب رواج یافت. امروزه کشورهای غربی و مدعی حقوق بشر با بکارگیری از کلمه خانواده ها به جای خانواده در قوانین بین المللی سعی می کنند تا ازدواج همجنسگرایان را به رسمیت بشناسند و به کشورهای جهان سوم و در حال توسعه نیز تعمیم دهند. بی گمان مواجهه این نگرش و فرهنگ با فرهنگ جامعه ایرانی و اسلامی سبب ایجاد تحولاتی در سبک زندگی مردم ایران شده است و بحران هویتی و ارزشی در سبک زندگی ایرانی پدیدار گشته است و فرهنگ ازدواج و تشکیل خانواده را با تغییراتی رو به رو کرده است. مقاله حاضر با هدف تبیین و بررسی مفهوم سبک زندگی، تعریف خانواده از منظر فقه اسلام و قوانین ایران و مقایسه آن با جایگاه خانواده و انواع آن در غرب به نگارش درآمد و با نگاهی آسیب شناسانه در صدد تأکید بر برتری خانواده اسلامی در زمینه سبک زندگی می باشد.

هویت یابی یکی از اصلی ترین تکالیفی است که هر فرد باید در زندگی آن را انجام دهد که همان پاسخ به سؤال «من کیستم» است. در طی فرایند پاسخ به سؤال «من کیستم»، فرد در ابتدا به این نتیجه می رسد که «من مرد هستم» یا «من زن هستم» که همان هویت جنسیتی است و در ادامه دست به انتخاب شریک عاطفی در زندگی می زند که این انتخاب، بیان کننده گرایش جنسی است. اما در جامعه، افرادی وجود دارند که در انتخاب شریک عاطفی خود به سمت هم جنس های خود کشیده می شوند. در این خصوص باید گفت کمتر شناختی از فرایند هویت یابی آنان در دسترس است. در این مقاله سعی شده است به روش پژوهش مطالعات کتابخانه ای و یادداشت برداری و خواندن اسناد و جمع آوری مطالب علمی در مقالات بین المللی، منابع و مدل های مطرح هویت یابی در همجنس گرایان در پایگاه های فارسی و انگلیسی زبان از سال های 1970 تا 2019 به شناختی لازم و کافی نسبت به این افراد دست یابیم تا در نهایت نتایج به دست آمده، برای ارائه خدمات مشاوره ای و روان شناختی بهتر به آنان مورد استفاده متخصصان بهداشت روان قرار گیرد. یافته ها مشخص کرد که شش مدل معروف در هویت یابی همجنس گرایان وجود دارد که این فرایند را به خوبی توضیح می دهند. نتیجه اینکه هویت یابی در همجنس گرایان و غیرهمجنس گرایان تفاوت های بسیاری با هم دارند و عوامل زمان و مکان به شدت بر روی آن تاثیر می گذارد.

مراجعه همجنس گرایان به مراکز مشاوره ای غیرقابل انکار است، اما اینکه میزان و دلیل رجوع چگونه است و چارچوب نظری و عملی متخصصان بهداشت روان با این مراجعان در ایران چگونه است، سؤال هایی است که هدف این پژوهش را مشخص می کند. این پژوهش به روش پدیدارشناسی با مشارکت 15 همجنس گرای مرد در تهران از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نتایج نشان داد که 93% مشارکت کنندگان برای تغییر گرایش خود اقدام کرده، اما تنها 53% به متخصص رجوع کرده بودند، که به نظرشان، مشاوران چارچوب عملی صحیحی در این زمینه به کار نبستند. همچنین 25% مشاوران، همجنس گرایی را طبیعی و 75% آن را اختلال می دانستند. نتیجه اینکه اکثر مشارکت کنندگان خواهان تغییر گرایش بودند اما نه تنها اغلب مشارکت کنندگان مسیر اشتباهی برای تغییر گرایش اتخاذ کردند، بلکه متخصصان نیز رویکرد تخصصی بومی سازی شده ای به کار نگرفتند؛ که نتیجه هردو، بی ثمری و سردرگمی برای مراجع و مشاور است. لذا به نظر می رسد تا زمانی که متخصصان ایرانی به یک دیدگاه مشترک در این زمینه نرسند و از طریق رویکرد بومی سازی شده به این مسئله نگاه نکنند، نه تنها رضایت مراجعان افزایش نمی یابد بلکه هیچ خدمت روان شناختی مفیدی مورد توجه این مراجعان نخواهد بود.

همجنس گرایی به کشش جنسی، عاطفی و رمانتیک شخص به همجنس خود گفته می شود. در برخی جوامع این گرایش قانونی و طبیعی و در برخی جرم و اختلال تلقی می شود؛ که می تواند به دید فلسفی و سبب شناختی این گرایش مربوط باشد و بر قوانین، سیاست و روانشناسی آن جامعه تأثیرگذار باشد. این مقاله به روش پژوهش مطالعات کتابخانه ای و یادداشت برداری و خواندن اسناد و جمع آوری مطالب علمی در مقالات بین المللی، درزمینه سبب شناسی همجنس گرایی و تربیتی یا سرشتی بودن آن در پایگاه های فارسی و انگلیسی زبان از سال های 1970 تا 2020 انجام گرفت. مرور یافته ها نشان داد که عوامل ژنتیکی، آناتومی مغز، هورمونی، محیطی، آموزشی و روانی بر سبب شناسی این گرایش دخیل هستند، اما توافقی بر سر آن ها وجود ندارد. چنانچه به نظر می رسد برای هر شخص همجنس گرا علت منحصربه فردی در سبب شناسی وجود دارد. دو دیدگاه کلی و متضاد وجود دارد. دیدگاه اول بیان می دارد که این گرایش بیشتر سرشتی است و لذا نباید جلوی گرایش طبیعی فرد را گرفت. دیدگاه دوم اذعان می دارد که این گرایش بیشتر تربیتی است اما اگر سرشتی نیز باشد، فرد باید رفتار جنسی خود را کنترل کند، به این معنا که فرد اختیار دارد که این رفتار را انجام دهد یا ندهد. امید است با شناخت این مباحث، خدمات روان شناختی مفید، حرفه ای و اخلاقی به مراجعان همجنس گرا ارائه شود.