مطالب مرتبط با کلیدواژه

مبانی دینی


۱.

جایگاه اصل حمایت از مستضعفان ومظلومان در روابط خارجی دولت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفتم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: مستضعفان سیاست خارجی جمهوری اسلامی تالیف قلوب مظلومان مبانی دینی نفی سلطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۴۱۱
از دیدگاه اسلام، قدرت و حکومت، وسیله ای برای تامین عدالت و نفی ظلم است، از این رو دولت اسلامی باید بر اساس ملاک عدالت و نفی ظلم، روابط خارجی خود را با دولت ها و ملت ها تنظیم کند و حمایت از مظلومان و مستضعفان را از اصول سیاست خارجی قلمداد کند. در تبیین مبانی دینی این مساله، با نگاهی به آیات و روایات متعدد در این زمینه، می توان به اهمیت و جایگاه ویژه این اصل در روابط خارجی دولت اسلامی پی برد. همچنین توجه به مسلمانان از اولویت برخوردار است و اصل نفی سبیل نیز در این زمینه مطرح است که بر عدم سیطره کفار بر مسلمانان دلالت دارد. جمهوری اسلامی ایران در اصول متعدد قانون اساسی بر حمایت از مستضعفان و مظلومان تاکید و آن را مطرح کرده است و امام خمینی+ نیز یکی از اصول مسلم سیاست خارجی و بهترین راه مقابله با مستکبرین عالم را تشکیل جبهه مستضعفین می دانند.
۲.

مبانی دینی عدالت جنسیتی و اشتغال زنان

نویسنده:
منبع: تحقیقات زنان سال پنجم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جنسیت زنان عدالت اشتغال مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۷ تعداد دانلود : ۹۸۴
در فرایند تولید، توسعه، بازار کار و همچنین رشد اقتصادی هر جامعه، زنان نقش به سزایی ایفا می کنند. به طوری که هم نیازهای مربوط به خود و خانواده را برطرف می کنند و هم جامعه از خدمات و تخصص های آنان بهره مند میشود. از طرفی اسلام به زن استقلال مالی و آزادی کامل اقتصادی داده و نه تنها دست مرد را از اموال او کوتاه کرده؛ بلکه حق قیمومیت در معاملات زن را که سابقه تاریخی داشته از او گرفته، از طرف دیگر مسوولیت تامین مخارج خانواده را بر دوش مردان قرار داده است که حکمت این مساله جانبداری از زن یا مرد نیست بلکه اسلام سعادت بشر را در نظر گرفته است. زنان از طرفی به تناسب جنسیت در حوزه های مادری، همسری و مدیریت خانه، نقش به سزایی داشته و از سویی هیچ گاه و در هیچ برهه ای از زمان، از فعالیت خارج از منزل دور نبوده اند.هدف این مقاله بررسی مبانی عدالت جنسیتی در حوزه اشتغال زنان با رویکردی قرآنی و روایی خواهد بود که با روش کتابخانه ای به دسته بندی آیات و روایات، به تحلیل محتوا پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که در مبانی دینی، زنان مالک اموال خود هستند و وظیفه رفع نیاز خانواده بر عهده آنان نیست ولی می توانند از این حق طبیعی استفاده کنند که البته مشروط بر این که تعارضی با حقوق همسر و فرزندان ایجاد نکند و در صورت تعارض با تامین شرایط و تمهید امکانات، تعارض نقش برطرف شود
۳.

تربیت ولایی؛ اصلیترین مبنای تربیت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: ولایت تربیت دینی تربیت مبانی دینی تربیت ولایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۸۱
یکی از بزرگ ترین موانع موجود در تربیت دینی، ناآشنایی متولّیان تربیتی، با مبانی اصیل دینی، و ارائه آن به صورت «کما هو حقه» است. مهم ترین مسئله، امر «ولایت» است؛ حقیقت و اساس دین و طریق جریان آن ولایت میباشد، اما هنوز این مسئله به منزلة اصلیترین مبنا در دین، در میان نخبگان علمی و تربیتی، به ظهور نیافته است. بنابراین، پرداختن به هرگونه تربیت دینی و الهی، جز با شناخت حقیقت ولایت، امکان پذیر نیست! بر این اساس، در این مقاله ابتدا مفاهیم تربیت از دیدگاه های مختلف مطرح، و مباحث ولایت، تربیت ولایی و مبانی اصولی این نوع تربیت، ارائه و آن گاه آثار این تربیت در زندگی انسان تبیین میشود. روش مورد استفاده در انجام این پژوهش، تحلیل اِسنادی است که بر اساس آن همة منابع نوشتاری و غیرنوشتاری مربوط به موضوع شناسایی، و با انجام نمونه گیری هدف مند، داده های لازم از طریق فرم های فیش برداری گردآوری میشوند. داده های گردآوری شده با استفاده از شیوه های کیفی طبقه بندی و تحلیل شده است. و نتیجه گیری لازم به عمل خواهد آمد.
۴.

مؤلفه های اخلاق حرفه ای در سازمان با الگو گرفتن از مبانی دینی

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اخلاق سازمان اخلاق حرفه ای مبانی دینی مؤلفه های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
تعداد بازدید : ۴۸۳۵ تعداد دانلود : ۱۶۵۴
در عصر ارتباطات و تکنولوژی که هر پدیده ای در حال تغییر است، نیاز توجه کردن به ارزش های اخلاقی در تعاملات انسانی و سازمانی، بیش از گذشته احساس می شود. اخلاق حرفه ای از حوزه هایی است که با مبانی ارزشی و اعتقادی، ارتباطی وثیق دارد. انسان عامل بنیادی حرکت و تحول در سازمان است و توجه به این عامل استراتژیک در محیط کار و فعالیت، تعالی و رشد مجموعه را به دنبال خواهد داشت. از این رو، اخلاق حرفه ای با توجه به ارائه راهکارهای سالم سازی ارتباطات درون سازمانی، نقشی مهم در این مورد ایفا خواهد نمود. در این پژوهش ابتدا، گذری به تبارشناسی واژه های مرتبط شده است، سپس مهم ترین مؤلفه های اخلاق حرفه ای سازمان، مبتنی بر نظام ارزشی اسلام در دو قالب تفصیلی و نموداری استخراج و ارائه گردیده است. همچنین در پایان جهت فراهم سازی تحقیقات مشابه، مؤلفه های اخلاق حرفه ای، از دیدگاه قرآن، سیره نبوی، سیره علوی و آموزه های مهدوی مورد تبیین قرار گرفته اند.
۵.

تحلیل مبانی دینی حفاظت از محیط زیست به عنوان یک هدف تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال چهارم بهار ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: حفاظت از محیط زیست هدف تربیتی مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۲۷
هدف این پژوهش تحلیل مبانی دینی «حفاظت از محیط زیست» به عنوان یک هدف تربیتی با شیوه توصیفی، تحلیلی و استنتاجی است. روش توصیفی تحلیلی را می توان به صورت یک پیوستار در نظر گرفت که با توصیف آغاز می شود و به تحلیل و در نهایت استنتاج می انجامد. ماهیت پژوهش کیفی و از نوع تحقیقات بنیادی است. داده های مورد نیاز، از منابع کتابخانه ای و الکترونیکی استخراج گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دانش و اطلاعات محیط زیستی، نقش تعیین کننده ای در ایجاد نگرش و بروز رفتارهای مناسب محیط زیستی دارند و تولید این دانش ها در قالب هدف تربیتی از وظایف نظام آموزشی است. حفاظت از محیط زیست به عنوان یک هدف تربیتی باید مبتنی بر مبانی دینی باشد؛ زیرا طبیعت از منظر قرآن، مخلوق مستمر خداوند، نظام مند، هدفمند، آیت و تجلی صفات و اسماء الهی است که بر اساس تدبیر حکیمانه الهی اداره می شود و از سوی دیگر، از دیدگاه قرآن، طبیعت مسخر و در اختیار انسان است.
۶.

کارکردها و نمودهای غیر ادبی ژانر معراج نامه/خواب نامه؛ از ویراف تا جمال زاده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۹) 129 - 142

کلیدواژه‌ها: معراج نامه خواب نامه مبانی دینی مسائل اجتماعی نمودهای عرفانی عوامل روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۴۹
آثار ادبی در خلاء به وجود نمی آید. جدای از کارکرد زیبایی شناسی و زبانی، مسائل اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی و روانی نیز در آفرینش ادبی ایفای نقش می کند. این عوامل در خلق آثار ادبی تفاوت هایی ایجاد می کند. بسیاری از ممیزه های ژانرها و گونه های ادبی همین عوامل مذکور است که اهمیت بررسیِ آثار در بحث ژانر را دوچندان می کند. یکی از ژانرهای ادبی «معراج نامه» یا «خواب نامه» 1 است که در این گونه «نویسنده یا شاعر در خواب، رؤیا یا حالتی سکرآور به دنیای دیگری عروج یا سفر می کند و با وقایعی روبه رو می گردد و پس از بازگشت به دنیای حقایق، مشهودات را به صورت شعر یا نثر مکتوب می کند 2». این آثار جدای از جنبه های ادبی - هنری، کارکردهای مهم دیگری نیز دارند. معراج نامه ها اصولاً به لحاظ اجتماعی بازتاب جوامعِ بسته با حکومت های استبدادی و جامعه ای با مفاسد طبقاتی اند. فسادها یا اختناق یا به گمان صاحبان این آثار در اجتماع وجود دارد، یا برخاسته از بی توجهی به مسائل دینی و مفاسد اخلاقی- انسانی پدید آمده است که در هر حال، بازتاب این مسائل در آثار ادبی قابل دریافت است. ازآنجاکه فضای استبدادی حکومت و جوّ آلوده جامعه به شاعر/ مؤلف اجازه اصلاح به شکل بیرونی را نمی دهد، او به مکانیسم روانی رؤیا یا خواب پناه می برد. در این عالم ضعف ها و فسادهای عالم واقع را ترسیم می کند که نوعی نقد اجتماع و تصویر دنیای آرمانی خود اوست؛ آثاری که در فضای این ژانر خلق می شود، علاوه بر جنبه های اجتماعی– سیاسی؛ به لحاظ مبانی عرفانی نیز بررسی و تحلیل می شود. این رؤیاها یا خواب ها حاصل تخلیه روانی شاعر/ مؤلف است که بعد از آن باعث تحلیه و سرانجام تجلیه (فنا) می شود.  
۷.

بررسی مبانی دینی زیبائی گرائی مُد در پوشش و آرایش زنان

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۸ 75-89

کلیدواژه‌ها: مبانی دینی دین، مذهب و فقه زیبایی گرائی مد پوشش آرایش زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۵۹
مدگرایی در پوشش و آرایش از موضوعات اجتماعی است که پیامدهای آن به خصوص در قرن حاضر بسیاری از جوامع را متأثر ساخته است. مدگرائی افراطی می تواند موجب تخریب بافت سنتی اجتماع گردد. تمایل به پیروی از الگو از علل مدگرایی محسوب می گردد. آنچه در موضوع این نوشتار اهمیت دارد و از اهداف آن شمرده می شود، تبیین الگوهای رفتاری شخصیت های دینی و اسلامی در خصوص موضوع پوشش و آراستگی و ارائه مصادیقی از آن در جامعه زنان، است. همچنین تبیین ضرورت عدم پیروی از الگوهای پوشش و آرایش زنان غیرمسلمانان جهت پیشگیری از افتادن در دام مدگرایی افراطی و تشویق جوانان به پیروی از هنجارهای اجتماعی بومی فرهنگ خود و تأثیرپذیری از فضای خانواده، و ارائه الگوئی سالم در مقابل الگوهای ناسالم و ناهمگون با فرهنگ دینی و بومی جامعه از جمله اهداف این تحقیق است. در بررسی های انجام شده معلوم شد از عوامل مدگرائی، تنوع طلبی و حس زیبایی طلبی است. علاوه بر این، تبلیغات وسیع دنیای سرمایه داری برای ترویج فرهنگ مصرف گرایی، از موجبات گسترش مدگرایی است. در میانه این تبلیغات، هویت زن مورد هجمه واقع شده که این مسئله، نیاز روزافزون به توجه به آموزه های اسلام درباره حجاب و حریم زن را یادآور می شود. از جمله عوامل درونی گرایش به مد تمایل به تفاخر است که قرآن کریم از آن به تبرّج یاد کرده و از آن پرهیز می دهد. رسانه های متعدد دنیای امروز، نیازهای ذاتی انسان به خصوص حجاب زن را مورد هدف قرار داده و فرهنگ برهنگی را تبلیغ می کنند که این امر در بستر مدگرایی در حال انجام است. پیامدهای مدگرایی را می توان در مصرف گرایی و اسراف، کم رنگ شدن نقش سازنده زن مسلمان، گسترش فساد، و به حاشیه رفتن سبک اصیل زندگی اسلامی خلاصه کرد. بررسی آسیب های ناشی از مدگرایی و ریشه یابی آنها و تشخیص ضرورتهای توجه به این امر و یافتن راهکارهای اصلاح وضع موجود از اهداف مقاله حاضر است.
۸.

نقش و تأثیر مبانی نظری، فلسفی، دینی و سایر مطلوب ها در استانداردسازی نظام تربیت و آموزش سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۷ 107-140

کلیدواژه‌ها: مبانی فلسفی مبانی دینی مطلوب ها نظام تربیت و آموزش سازمانی استانداردسازی آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
هدف این پژوهش، تعیین مؤلفه های مؤثر و نقش و تأثیر آنها در استانداردسازی نظام تربیت و آموزش سازمانی و روش آن ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی تحلیلی و ازجمله تحقیقات کیفی اکتشافی است. جامعه و نمونه آماری تحقیق در بخش کیفی جهت استخراج مبانی و تعیین کننده های بنیادین، مستندات طرح "طراحی نظام جامع تربیت و آموزش سازمانی" شامل پروژه های مبانی دینی و فلسفی (انسان شناسی، هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی)، مبانی روان شناختی (جسمانی، شناختی، عاطفی و اجتماعی)، مبانی زیست شناختی و مبانی فن شناختی (فناورانه) و منابع نظری مرتبط از کتب، مقالات و سایر منابع دردسترس بود. برای اعتباریابی یافته های تحقیق، 10 نفر از خبرگان آموزش سازمانی به صورت هدف مند به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. یافته ها پس از ارائه در جلسات کارشناسی، با روش اجماع نظر خبرگان، نهایی و پس از تأیید آنها ارائه شده است. یافته ها: در گام اول تعیین کننده های بنیادین که در استانداردسازی نظام تربیت و آموزش سازمانی ، مؤثرند، استخراج و مورد تصویب کارگروه تخصصی (نمونه تحقیق) قرارگرفت. نحوه تأثیر مبانی و تعیین کننده ها در استانداردسازی نظام تربیت و آموزش از مبانی نظری استخراج و پس از اعمال نظر و تأیید کارگروه ارائه شد. درنهایت نوع تأثیر مبانی و تعیین کننده های بنیادین در استاندارد سازی نظام تربیت و آموزش سازمانی درقالب گزاره هایی کوتاه تدوین و ارائه شد. نتیجه گیری: همان طورکه یافته های این تحقیق، مبنایی برای طراحی زیرنظام استانداردسازی نظام تربیت و آموزش سازمانی قرار گرفت، هم روش ارائه شده در این تحقیق و هم یافته ها می تواند در طراحی الگو ها و فرایندهای نظام تربیت و آموزش سازمانی، مخصوصا زیرنظام استانداردسازی نظام تربیت و آموزش سازمانی و یا نظام های تعلیم وتربیت کشور (آموزش وپرورش، آموزش عالی،...) مورد استفاده قرار گیرد.
۹.

«جایگاه غیر اهل کتاب در قانون اساسی جمهوری اسلامی با نگاهی به مبانی دینی آن»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق بشر اسلامی سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 63-90

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی حقوق انسانی غیر اهل کتاب قانون اساسی مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۵۵
یکی از مسائل مهم در جامعه ی ما موضوع حقوق غیرمسلمانان است. پس از انقلاب اسلامی و تدوین قانون اساسی جدید مبتنی بر تعالیم اسلام، این موضوع اهمیت بیشتری یافت و به انحا مختلف محل بحث و تامل واقع شد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع معتبر کتابخانه ای در پی پاسخ به این پرسش است که مطابق اصل چهارده قانون اساسی که مرتبط ترین اصل با ایشان است و نیز با توجه به سایر اصول کلی قانون اساسی، غیر اهل کتاب از چه حقوقی برخوردارند و کدام مبانی دینی مشروعیت برخوداری از این حقوق را تصدیق می کند. فرضیه تحقیق آن است که ایشان از حقوق شهروندی مندرج در فصل سوم بهره مندند و دولت و مسلمانان موظف به برخورد توأم با قسط و عدل اسلامی با ایشان هستند. از سوی دیگر با تبیین نظرات فقها، به مقتضای اصل اولیه مباح بودن هر چیز مگر آن که خلافش ثابت شود و با عنایت به آیات و سنت معصومین در این رابطه و نیز اهمیت اسلام به کرامت ذاتی انسان در کنار اصل تألیف قلوب، غیر اهل کتاب تا زمانی که با مسلمانان وارد جنگ نشوند و فتنه و فساد نکنند از حقوق انسانی در جامعه اسلامی بهره مند می شوند.
۱۰.

مبانی دینی پیش فرض های اخلاق حرفه ای معلمان و اعضای هیأت علمی دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 141 - 160

کلیدواژه‌ها: پیش فرض اخلاق حرفه ای مبانی دینی استادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۷
هدف از این پژوهش، اثبات وجود پیش فرض هایی برای اخلاق حرفه ای مدرسان دانشگاه ها در آموزه های دینی است. بدین منظور با روش تحقیق کتابخانه ای و تحلیل و توصیف آیات قرآن و احادیث معصومین(ع) و دیدگاه های صاحب نظران، یافته هایی به دست آمد که نشان داد نه تنها بیشتر این پیش فرض ها با آخرین دست آوردهای علوم جدید همخوانی دارد بلکه برخی از آنها می تواند تاثیر گذاری بسیار بالایی در توفیق متولیان امر تعلیم و تربیت در داشته باشد. نتایج به دست آمده سه دسته پیش فرض عمده را برای ورود به عرصه تعلیم و تربیت به اثبات رساند که پایبندی به آن ها اساتید را در رسیدن به اهداف آموزشی و پرورشی خود موفق می دارد. این پیش فرض ها شامل عناصر و پیش فرض های اعتقادی: شامل باور کارآمدی ویژه انگیزه الهی، ایمان به نظارت دائمی خداوند و آشکار شدن واقعیت ها در قیامت، باورداشتن هدفمندی آفرینش و خلیفه الهی انسان و پیش فرض های معرفتی شامل والایی دانش و دانشوری، مقدم بودن تعلیم بر تزکیه از لحاظ فرایند، تقدم ارزشی تزکیه بر تعلیم، لزوم مخاطب شناسی و پیش فرض های رفتاری شامل آغاز کردن از خود و حفظ و تقویت جایگاه علمی خویش، رعایت وضعیت ظاهری مناسب ، نظم و انضباط کاری، مهربانی با مخاطبان و صداقت و یک رنگی و مثبت نگری که نقش اساسی در دست یابی به اهداف آموزشی و پرورشی آنان ایفاء می نماید.
۱۱.

تبیین اصول حاکم بر معماری خانه با تأکید بر مبانی دینی و اعتقادی نمونه موردی (خانه های زرتشتیان شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 159 - 180

کلیدواژه‌ها: مسکن سنتی زرتشتیان خانه مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۸۰
مسکن یکی از مهمترین عوامل زندگی بشری که بیش از نیمی از زندگی انسان در آن می گذرد همواره مفهوم اصلی خود یعنی فراهم کردن شرایط ارامش و اسایش برای افراد خانواده را به خوبی فراهم نموده است آنچه معماری خانه های جوامع دینی و مذهبی را از سایر معماری منازل مسکونی جهان جدا میکند احترام به انسان و فضا در تعریف مفهومی خاص از خانه برای بیان مفوم سکونت می باشد مفاهیمی که برگرفته از مبانی آیینی و دینی ساکنین استفاده کننده از این خانه ها می باشد. از نظر محققین، سبک و شیوه زندگی تأثیر زیادی بر معرفی الگوهای رفتاری، گرایشهای ذهنی و شیوۀ زندگی افراد یک جامعه دارد. به عبارتی، مفهوم سبک زندگی به طور ویژه معرف کیفیت زندگی افراد یک جامعه است و بر معماری نیز تأثیر میگذارد. در رابطه با معماری خانه های مسکونی زرتشتیان ایران و ارتباط آن با سبک زندگی مطالعات چندانی انجام نشده است. با توجه به همین موضوع پژوهش حاضر در پی تبیین اصول حاکم بر معماری خانه های زرتشتیان شهر یزد می باشد، که بدین منظور با بررسی در منابع دینی و آیینی زرتشتیان و مفاهیم مرتبط با سبک زندگی و معماری خانه و بررسی در نمونه های موردی انتخابی از خانه های زرتشتیان با توجه به اصول مستخرج از مفاهیم دینی و آیینی آنها 5 اصل کلی در ارتباط با شیوه زندگی در خانه های زرتشتی بدست آمد که عبارتند از: 1-اصل عبادت در خانه 2- اصل طهارت درخانه 3- اصل ارتزاق در خانه 4- اصل زندگی جمعی و روابط اجتماعی در خانه 5- اصل نور و روشنایی درخانه
۱۲.

اثربخشی آموزش تصحیح شناختی مبتنی بر معارف اسلامی بر حسادت دختران نوجوان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ ویژه نامه ۱۴۰۱ 49-60

کلیدواژه‌ها: آموزش تصحیح شناختی حسادت مبانی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۳
سابقه و هدف: هر چند روان شناسی شناختی با بیش از هفت دهه سابقه به تصحیح باورهای غیرمنطقی و افکار منفی افراد می پردازد، اما پژوهش های اندکی این روش را با معارف اسلامی تلفیق کرده است. ازاین رو، هدف از این تحقیق بررسی تأثیر آموزش تصحیح شناختی مبتنی بر معارف اسلامی بر حسادت دختران نوجوان بود.
۱۳.

وحدت امت اسلامی رویارویی تمدن ها: بررسی موردی تصاویر فرضیه حج در نگارگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 65 - 79

کلیدواژه‌ها: مبانی دینی وحدت اسلامی امام موسی صدر حج نگارگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۴
فریضه حج، در فرهنگ اسلامی، نمادی از وحدت امت اسلامی است. با توجه به اهمیت آن در جوامع اسلامی و نزد هنرمندان اسلامی در بسیاری از آثار هنری نمود یافته که بی شک یکی از آنها هنر نگارگری است. وحدت امت اسلامی این است که همه مسلمانان با وجود دیدگاه ها و سلیقه های متفاوت، در برابر دشمنان مشترک یکدست و هماهنگ و منسجم عمل کنند. وحدت به معنای کنار گذاشتن مذاهب و آرای آن و ایجاد مذهب جدید نیست. امروزه دشمنان اسلام، نه تنها مسلمانان، بلکه اسلام و قرآن و آرمان های ارزشمند اسلامی را نشانه گرفته اند. در این میان برخی افراد جاهل و متعصب با استناد به دلایلی بی اساس، همبستگی امت پیامبر(ص) را برهم می زنند و از این طریق اسلام ستیزان را به اهدافشان نزدیک می کنند. امام موسی صدر، یکی از شخصیت هایی است که مبانی وحد اسلامی را بررسی کرده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای به رشته تحریر درآمده است. یافته های پژوهش حاکی از این است که فریضه حج یکی از جلوه گاه های وحدت اسلامیست و می تواند نمادی برای معرفی تمدن اسلامی به دیگر تمدن ها باشد. اهداف پژوهش: 1.بررسی مبانی دینی (فقهی،کلامی و اخلاقی) اصل وحدت در امت اسلامی  با محوریت اندیشه امام موسی صدر. 2.بررسی وحدت اسلامی در فریضه حج در نگارگری. سؤالات پژوهش: 1.در اندیشه امام موسی صدر، وحدت اسلامی چه جایگاهی دارد؟ 2.مفهوم حج چه بازتابی در هنر نگارگری یافته است؟
۱۴.

مبانی معرفت شناختی تمدن نوین اسلامی با تکیه بر کتاب اصول کافی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 133 - 152

کلیدواژه‌ها: مبانی دینی معرفت شناسی تمدن سازی تمدن نوین اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۵۶
تمدن اسلامی بر بنیان های نظری متعددی از قبیل هستی شناختی، انسان شناختی، جامعه شناختی و ارزش شناختی استوار است. یکی از مهم ترین بنیان های نظری این تمدن، بنیان های معرفت شناختی است که ارتباط تنگاتنگی با نوع الگوی تمدنی در جامعه پیدا می کند. ازآنجاکه رسیدن به یک الگوی تمدنی از اهمیت اساسی برخوردار است، فهم و تبیین این بنیان ها نیز دارای اهمیت است. در مقاله حاضر، بر این اساس تلاش شده با الگوی روشی متن و زمینه محوری به تبیین دو بنیان مهم عقل گرایی و شمول گرایی پرداخته شود که در نتیجه درآمدی بر تبیین الگوی تمدنی نوین اسلامی خواهد بود. از آنجاکه انجام این مهم مستلزم مراجعه به متون دینی است. در این مقاله با چنین روشی به تبیین مهم ترین بنیان های نظری معرفت شناختی تمدن نوین اسلامی با تأکید بر کتاب اصول کافی پرداخته شد.کلی دواژه ه ا: مبانی دینی، معرفت شناسی، تمدن سازی، تمدن نوین اسلامی.  
۱۵.

نگاهی نو به مبانی دینی برنامه درسی: بنیادی برای نظریه پردازی در حوزه مطالعات برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۵۵ ۶۸-۴۷

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی مبانی دینی دانش برنامه درسی نظریه پردازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۹۶
هدف پژوهش حاضر عرضه نگاهی نو به نقش مبانی دینی در قلمرو مطالعات برنامه درسی از طریق توصیف، تحلیل و ارزیابی نقش مبانی دینی در وضع موجود برنامه درسی است. با استفاده از روش پژوهش تحلیل نظرورزانه، نقشهای مبانی دینی برنامه درسی از منظر صاحب نظران شناسایی و مفهوم پردازی شد. از نتایج تحلیلها مشخص شد که نگاه صاحب نظران به مبانی دینی برنامه درسی اغلب نگاهی متأثر از موضع آنها هم در زمینه برنامه درسی و هم برداشتهای موجود در زمینه مبانی دینی برنامه درسی بود که تنها واکنشی به برداشت هر صاحب نظر به مفهوم برنامه درسی است. در مورد برنامه درسی برداشتها متفاوت بود. برخی مفهوم برنامه درسی را به مثابه برنامه ریزی درسی و عده اندکی برنامه درسی را جزء قلمرو مطالعاتی می دانند که این معنا، در پیوند برداشتشان نسبت به مبانی هم وجود دارد، چراکه توجه ناقص به برنامه درسی و ابعادش، منجر به نقش و اثرگذاری محدود مبانی دینی برنامه درسی و نیز کاستی در معنا و مفهوم این بعد معرفتی شده است؛ بنابراین هم فهم نسبت به مبانی و هم فهم نسبت به برنامه درسی باید دستخوش تغییر و دگرگونی شود. این فهم گسترده از معنای برنامه درسی، نقش حداکثری مبانی دینی را در برنامه درسی به همراه دارد. با فهم برنامه درسی به مثابه دانش برنامه درسی می توان نقشهایی اساسی و بنیادین چون مبانی دینی به مثابه شبکه ای معنایی و استدلالی (نظریه) برای برنامه درسی متصور شد.
۱۶.

بازتعریف ماهیت و نقش مبانی دینی در دانش مطالعات برنامه درسی: پیامد نگاهی نو به مناسبات میان دین و فلسفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مبانی دینی دانش برنامه درسی دین فلسفه ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۵
هدف این پژوهش ارائه تصویری جدید از نقش و ماهیت مبانی دینی در مطالعات برنامه درسی از طریق بازاندیشی در مناسبات میان دین و فلسفه است. یافته ها با استفاده از روش پژوهش تحلیل نظرورزانه نشان داد اغلب رویکردهای موجود در مناسبات دین و فلسفه نواقص و محدودیت هایی نسبت به ماهیت مبانی دینی برنامه درسی دارند. در رویکرد تقدم فلسفه بر دین، مبانی فلسفی به مثابه شالوده برنامه درسی بوده و تمام مسائل و ابعاد برنامه درسی بر اساس مفروضات فلسفی صورت بندی می شود و مبانی دینی در ذیل مبانی فلسفی مطرح است. در رویکرد عقل گرایی افراطی مبانی فلسفی، نقش بنیادین در برنامه درسی دارند و مبانی دینی به عنوان مبنایی مستقل جایگاهی در برنامه درسی ندارند بلکه در ذیل مبانی جامعه شناسی یا تاریخی طرح می شوند. این پژوهش برای عبور از چنین محدودیت هایی و تعریف نقشی فعال و بنیادین برای مبانی دینی در دانش مطالعات برنامه درسی، نگاهی بازاندیشانه بر اساس دیدگاه صدرایی به مناسبات دین و فلسفه، به عنوان دو منظومه معرفتی دارد. بدین منظور دیدگاه ملاصدرا در زمینه مناسبات دین و فلسفه تحلیل و بر اساس هشت ویژگی کلیدی این دیدگاه، دلالت های آن در قلمرو مبانی دینی برنامه درسی مشخص شد. بر اساس این منظر پیشنهادی، ماهیت و نقش مبانی دینی در مطالعات برنامه درسی دچار دگرگونی می شود. دین به عنوان یک منظومه معرفتی و به تبع آن، مبانی دینی به مثابه یک نظام معرفتی و شبکه معنایی منسجم (نظریه) شناخته شده و نقش مبانی دینی به عنوان بنیادی برای دانش برنامه درسی تغییر می کند. در این معنا دین و مبانی دینی در تمامی ابعاد معرفتی، سطوح و مراتب مختلف دانش برنامه درسی حضور داشته و مؤثر خواهد بود. 
۱۷.

بررسی رابطه میزان اعتقاد به مبانی دینی و هوش عاطفی کارکنان در دانشگاه یزد

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۳ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱۱ 127 - 143

کلیدواژه‌ها: مبانی دینی هوش عاطفی کارکنان دانشگاه یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۶
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین میزان اعتقاد دینی و هوش عاطفی کارکنان دانشگاه یزد می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی و به روش همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه یزد می باشد. با استفاده از معادله حجم نمونه، تعداد 112 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه عمل به باورهای دینی و پرسشنامه بار- اون استفاده شد. روایی پرسشنامه، براساس نتایج حاصل از کاربرد سایر پژوهشگران حاصل شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرانباخ استفاده شده است. پایایی پرسشنامه (1) برابر 92% و پرسشنامه (2) 93% به دست آمد. داده های جمع آوری شده بر اساس شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و...) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی) بهره گیری گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین اعتقاد به مبانی دینی و بهبود وضعیت روانی کارکنان رابطه ای مثبت، مستقیم و معنی دار وجود دارد. بر این اساس پیشنهاد می شود، به منظور بهبود سطح هوش عاطفی در بین کارکنان روی ارتقای سطح اعتقادات دینی آنان سرمایه گذاری بیشتری شود.
۱۸.

در آمدی بر مبانی اسلامی حفظ و مرمت سنگ قبور تاریخی بر اساس به احکام و مقتضیات شرعی

نویسنده:
منبع: دانش حفاظت و مرمت سال ۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۴) 1 - 11

کلیدواژه‌ها: سنگ قبر مبانی دینی اسلام مرمت حفاظت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۶
سنگ قبرها از تکه های سنگ با آرایه ها و تزئینات مختلف تشکیل شده و نقش آن در اسلام و فرهنگ ایرانی با توجه به زندگی پس از مرگ و نقش تربیتی آن در تنبّه زندگان به مفهوم مرگ و دیار باقی از دیرباز از آثار فرهنگی به شمار می رود. در جوامع گذشته، سنگ ها به عنوان جایگاه ارواح شناخته می شدند. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با روش کتابخانه ای می کوشد ضمن مطالعه انواع سنگ قبرها و آرایه های مختلف مزارها در دوره های مختلف اسلامی و روش های حفاظت و مرمت سنگ قبور، دیدگاه اسلام دراین باره را مورد واکاوی قرار دهد. اقدام مرمت در رابطه با قبور اسلامی و سنگ قبر اقدامی علمی- عملی است و بررسی منابع اسلامی نشان می دهد حفظ و مرمت قبور اولیاء الهی من جمله ائمه معصومین به عنوان مصداق روشنی از تعظیم شعائر، امری ممدوح و مورد تأکید در اسلام است. همچنین مرمت قبور درگذشتگان از مردم عادی نیز به دلیل نقش تربیتی بارز آن در یادآوری مفهوم مرگ و آمادگی برای هجرت به سرای باقی در میان بازماندگان، فی نفسه امری موجه است.