مطالب مرتبط با کلیدواژه

امنیت ملی


۱۶۱.

تاثیرات حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان بر امنیت ملی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳ 30 - 62

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران اسرائیل جمهوری آذربایجان امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۵ تعداد دانلود : ۵۷۸
حضور تدریجی اسرائیل در قفقاز و به خصوص جمهوری آذربایجان که بر مبنای تفکر ابتدایی «دکترین بن گوریون» صورت گرفته بود پس از سال 1992 در گونه های مختلف اقتصادی، مالی، سیاسی و امنیتی و فرهنگی نمود یافته است، گرایش جمهوری آذربایجان به تعامل گسترده تر با اسرائیل به منزله متحد استراتژیکی ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه و ضعف ساختار های ناموزون اقتصادی و سیاسی داخلی این کشور، از مقطع زمانی یازدهم سپتامبر 2001 تاکنون افزایش یافته است که می توان عواملی چون انقلاب های رنگی در محیط پیرامونی روسیه و دغدغه امنیتی مقامات جمهوری آذربایجان از تروریسم، گروه های بنیادگرای اسلامی نظیر القاعده و تهدیدات نامتقارن را در این مقوله مؤثر دانست. جمهوری آذربایجان به عنوان یکی از مهم ترین جمهوری های منطقه قفقاز دارای روابطی دوسویه با کشور ایران و اسرائیل می باشد که در این بین پر رنگ تر شدن رابطه این کشور با یکی از این دو باعث سردی در روابط طرف مقابل می شود... حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان به مثابه محیط امنیتی پیرامونی جمهوری اسلامی ایران می تواند با توجه به واگرایی جمهوری اسلامی ایران از سیاست گذاری های یک جانبه گرایانه ائتلاف غرب و اسرائیل به عنوان متحد نزدیک راهبردی نو محافظه کاران آمریکا در خاورمیانه به کاهش سطح تأثیرگذاری راهبردی– امنیتی جمهوری اسلامی ایران در این کشور و کاهش امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران بینجامد. در واقع با حضور بیش تر اسرائیل در جمهوری آذربایجان، می توان انتظار داشت که تعداد کارشناسان اقتصادی– امنیتی اسرائیل در این کشور افزایش یابد، نخبگان سیاسی– امنیتی واگرا با سیاست گذاری های جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان تقویت گردند، میزان مبادلات تجاری و مالی جمهوری اسلامی ایران با کشور آذربایجان در مقابل سرمایه گذاری های اقتصادی اسرائیل کاهش یابد، ارزش های سکولاریستی مطلوب اسرائیل و ائتلاف غرب در منطقه به زیان اسلام گرایی مطلوب جمهوری اسلامی ایران ارتقاء یابد و با توجه به تحدید نفوذ سیاسی– امنیتی جمهوری اسلامی ایران در کشور آذربایجان بر اثر حضور اسرائیل، منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بر اثر تهدیدات فزاینده، به چالش کشیده شود.
۱۶۲.

ارائه مدل مفهومی و سیستماتیک از امنیت ملی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مدیریت و مهندسی صنایع سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 47-57

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی امنیت ویژگی های امنیت ملی ابعاد امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۹۵۶
امنیت ملی یکی از ارزشمندترین و بالاترین ثروت ها به شمار می رود که بر این اساس مفهوم امنیت ملی برای دولت- ملت از چندان قداست والایی برخوردار است که ضروری است تمامی اهداف و سیاست های ملی را برای دستیابی به آن بسیج کرد. تاریخچه پیدایش مفهومی امنیت ملی را تا سده هفدهم میلادی و آغاز شیوه های جدید مملکت داری در قالب دولت- کشورهای مستقل به عقب می برند، ولی آغاز مطالعه علمی این مفهوم را می توان در سالهای پس از جنگ جهانی اول و دوم جستجو کرد. در عین حال طرح علمی و نظری این بحث در ایران پدیده ای کاملاً جدید و نو محسوب می شود. ورود و شناسایی پارامترهای موثر بر امنیت ملی و راهی برای کمی سازی این مفهوم کیفی میتواند راهگشا برای دولت ها و ملت ها باشد.دراین مقاله با مطالعه ابعاد امنیت ملی سعی در کمی سازی این مفاهیم داشته و در انتها یک مدل ریاضی برای امنیت ملی ارایه شده است.
۱۶۳.

شبکه های استارتاپ و ارائه ی راهبردهای سیاستی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 103-124

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری عمومی توصیه های سیاستی امنیت ملی کارآفرینی شبکه های استارتاپ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۲۴
مفهوم «کارآفرینی» که از تأکیدات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به عنوان یک عبادت و عنصری تأثیرگذار در فرآیند دست یابی به اقتصادمقاومتی می باشد، در روند تحولی خود از حوزه اقتصادی به حوزه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی تسرّی یافته است. ظهور «کارآفرینی فن پایه» با نام کسب و کارهای نوپا (استارتاپ)، از جمله موضوعاتی است که به دلایل گوناگون از جمله فرصت ها و آسیب های نهفته در آن توجه محافل نخبگی و دستگاه های مسئول در عرصه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشور را به خود معطوف نموده است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن زمینه ای- موردی بوده که داده ها مبتنی بر روش تبیینی تجزیه و تحلیل شده است. بررسی نقاط آسیب و فرصت پدیده «استارتاپ» و ارائه برخی راهبردهای سیاستی به منظور مدیریت بهینه ی این پدیده مد نظرمی باشد. بنابر نتایج حاصله از پژوهش؛ موضوع کسب و کارهای نوپا (استارتاپ ها) در چرخه سیاستگذاری هنوز در مرحله مسئله شناسی بوده و در برخی از لایه ها به صورت ناقص در دستور کار سیاستگذاری قرار دارد.همچنین میان دستگاه های متولی کشوری یک شکاف نگرشی عمیق از کاملاً فرصت محوری تا کاملاً تهدید محور وجود داشته که نتایج این پژوهش می تواند این شکاف را تعدیل و نگرش دستگاه های تصمیم ساز و تصمیم گیر را نسبت به این پدیده که در فرآیند تبدیل شدن به مسئله برای کشور قرار گرفته را واقع بینانه تر نماید.
۱۶۴.

اقتدار و امنیت ملی در سایه هم افزایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 127 - 151

کلیدواژه‌ها: مقام معظم رهبری (مدظله العالی) وحدت هم افزایی ارتش سپاه امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۸ تعداد دانلود : ۴۹۰
امنیت ملی پایدار از حیاتیترین مسائل کشور بوده که توسط نیروهای مسلح کشور قابل تأمین و تحفیظ است. یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر امنیت ملی در شرایط حاکم بر مملکت و منطقه، وحدت و همافزایی نیروهای مسلح بهویژه ارتش و سپاه پاسداران است. در چند سال اخیر به دنبال ناامنیهای موجود در خاورمیانه و با افزایش حضور نظامی ایران بهمنظور برقراری ثبات، سناریوها و عملیات روانی مختلفی توسط ایالاتمتحده آمریکا  به اجرا درآمد. یکی از این سناریوها، ایجاد اختلاف، دودستگی و دو قطبیسازی در نیروهای مسلح بهویژه ارتش و سپاه است که میتواند امنیت ملی را دچار خدشه کند. هدف از پژوهش حاضر ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار بر ارتقاء وحدت و همافزایی ارتش و سپاه و تأثیر آنها بر امنیت ملی کشور است. در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ، ﭘﺲ از ﻣﺮور ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨﯿﺖ و لزوم پیروی از ولیفقیه، به بررسی و تحلیل رویکرد مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) در این زمینه پرداخته شد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از ﻧﻮع کاربردی، روش آن تحلیل محتوا و روش ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت آن کتابخانهای و میدانی اﺳﺖ. نتایج این پژوهش نشان داد که تحقق اندیشههای والای فرمانده معظم کل قوا در حوزههای مختلف میتواند بهعنوان نقشه راه، زمینه ارتقاء وحدت و همافزایی نیروهای مسلح کشور را فراهم و نقش بسزایی در تأمین امنیت ملی ایفا کند. 
۱۶۵.

تأثیر تهدیدات محیطی- راهبردی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل مرداد ۱۳۹۹ شماره ۵۵ 26-54
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۴۹۰
سیاست خارجی ابزاری راهبردی جهت تامین اهداف ملی کشورها در محیط بین المللی به شمار می آید، و از منظر کلاسیک در راستای تامین اهدف پیوسته امنیتی و اقتصادی گام بر می دارد. حفظ بقاء راهبردی کشور بدلایل وجود تهدیدات موجود نسبت به توسعه اقتصادی همواره هدفی سهل تر برای نخبگان سیاست خارجی کشورها بوده است. تهدیدات گسترده محیطی اصلی ترین ضرورتی است که امنیت سازی و امنیت-محوری را در صدر اهداف سیاست خارجی کشورها قرار داده است. پیچیدگی و معمای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ناشی از حجم تهدیداتی است که در تعارض با امنیت ملی عمل می کنند. موازنه-سازی در برابر تهدیدات نشان از گرایش بیشتر سیاست خارجی بر امنیت محوری است. یافته های مقاله بر این مبناست، در شرایطی که تهدیدات امنیتی دائما علیه ج.ا.ایران افزیش می یابد حساسیت مسائل امنیتی به شکلی فزاینده در سیاست خارجی پررنگ تر شده و ضرورتا سمت و سوی سیاست خارجی ماهیت امنیت محوری پیدا کرده است. باتوجه به تهدیدات سه سطحی «ملی، منطقه ای و بین المللی» که در تعارض شدید با امنیت ملی کشور قرار دارند، سیاست خارجی کشور اجباری راهبردی در مقابل دفع این تهدیدات فوری دارد. سیاست خارجی ایران در راستای تامین دو هدف اقتصادی و امنیتی به اجبار ارتقا ضریب توان دفاعی-امنیتی را هدف اصلی و فوری قرار داده است. این پدیده به معنای اهمیت فزاینده امنیت نسبت به توسعه در شرایط خاص سیاست خارجی است و به معنای نادیده انگاشتن رشد اقتصادی و توسعه نیست. تمرکز مقاله حاضر بر شناسایی تهدیدات سه سطحی بعنوان عوامل اصلی گرایش سیاست خارجی بر امنیت جویی راهبردی است
۱۶۶.

تأثیر سیاست خارجی آمریکا (ترامپیسم) در قبال اسرائیل بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال چهارم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 193 - 217

کلیدواژه‌ها: اسرائیل آمریکا جمهوری اسلامی ایران امنیت ملی نوواقع گرایی تهاجمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۶۹۰
سیاست های پریزیدنت دونالد ترامپ جمهوری خواه در جهان با ویژگی های منحصر به فرد شخصیتی (پراگماتیسم)، تداعی گر رویکردهای منفعل جدید در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا است. ترامپ از نخستین روزهای استقرار در کاخ سفید به واسطه لابی های اسرائیل، دارای کنش های معنادار در قبال ایران بوده است. وی در نشست سالانه فعالان اجتماعی محافظه کار در واشنگتن، علت اصلی خروج از برجام را حمایت از اسرائیل عنوان داشته است. بی شک مسأله مواضع ایران در برابر اسرائیل و نیز سیاست های آمریکا و رئیس جمهور فعلی آن در قبال این رژیم، مسبب مشکلات حاد در روابط خارجی ایران بوده است. لذا هدف از این پژوهش، بررسی سیاست های خارجی دولت آمریکا در قبال اسرائیل و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. در همین ارتباط، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که تأثیر سیاست های خارجی آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در قبال اسرائیل بر امنیت ملی ایران چیست؟، پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی– توصیفی و در چارچوب نوواقع گرایی تهاجمی، این انگاره را مفروض می پندارد که سیاست های ترامپ در قبال اسرائیل از قبیل به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان، حمایت از توسعه شهرک سازی های اسرائیل، انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس و...، بی تاثیر بر مولفه های کلیدی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
۱۶۷.

ملاحظات امنیتی ایران در قبال استقلال اقلیم کردستان عراق

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۷) 191 - 220

کلیدواژه‌ها: مکتب کپنهاگ کردستان عراق ایران خاورمیانه امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۹۴
کردستان عراق بعد از ایجاد دولت فدرالی، پیشرفت زیادی را در زمینه های علمی، اقتصادی و سیاسی به دست آورده است. همچنین علاوه بر پیشرفت در این زمینه ها، با حمایت از سیاست های آمریکا در عراق و نیز ارتباط با رژیم صهیونیستی، نفوذ بیشتری درمنطقه، خصوصاً در کشورهای دارای اقلیت کردنشین پیدا کرده است. وجود مرز مشترک و اشتراکات فرهنگی و مذهبی و از طرف دیگر پیشرفت های زیاد سال های اخیر در اقلیم کردستان در مقایسه با مناطق کردنشین ایران، در کنار سهم قابل توجه کردها در ساختار سیاسی عراق، تأثیرپذیری کردهای ایران را از کردستان عراق افزایش داده است. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی تأثیرات استقلال اقلیم کردستان عراق بر امنیت ملی ایران است. بر همین اساس، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که تأثیر استقلال اقلیم کردستان عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟، لذا این نوشتار با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی و با توجه به افق های ساختارگرایانه مکتب کپنهاگ، این انگاره را مفروض می دارد که با توجه به همسایگی کردهای ایران و عراق و تأثیرپذیری آنها از یکدیگر بی شک استقلال احتمالی این اقلیم، تأثیر زیادی بر امنیت مناطق کردنشین ایران خواهد گذاشت. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که در شرایط کنونی( فدرالی بودن اقلیم) این تاثیرگذاری صرفاً ممکن است در بُعد اقتصادی آن چشم گیر بوده و در سایر مولفه های امنیتی مطرح شده، تأثیر چندانی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نداشته باشد.
۱۶۸.

جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 685 - 705

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی باغی توبه جرایم محاربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
توبه یکی از اسباب شرعی تخفیف یا سقوط مجازات و از تأسیسات فقه اسلامی است و قرآن درآیات متعددی انسان ها را به توبه تشویق و توابین را با مطهرین برابر قرار داده است و می فرماید: «ان الله یحب التوابین والمتطهرین» همچنین در روایات صادره، معصومین(ع) به توبه و اثرات آن بسیار سفارش کرده اند. توبه رجوع و اظهار ندامت از اعمال بد گذشته و تلاش در اصلاح عمل است و اگر با شرایط صحیح انجام گیرد، پذیرفته خواهد شد. هدف اصلی این تحقیق بررسی جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی با تأکید بر مجازات باغی از منظر فقهی و حقوقی و با ابزار تحقیق کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی است. به هر حال توبه و سقوط مجازات در فقه و قانون مجازات اسلامی به عنوان وسیله ای برای تخفیف یا معافیت از مجازات، منوط به تحقق شرایط لازم است و هرگز نباید به ابزاری برای فرار مجرم از چنگال عدالت تبدیل شود.
۱۶۹.

سامانه های دفاع موشکی بومی سپاه ایران و تأثیر آن بر امنیت

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴ 576 - 585

کلیدواژه‌ها: سپاه امنیت ملی موشک سامانه های دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۳۶۲
طی سالهای اخیر، روند رو به رشد توان موشکی سپاه، به اعتراف دوست و دشمن باعث ارتقاء چشمگیر قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران شده است که این توان، در سال 94 نیز با دستاوردهای چشمگیری همراه بود که از جمله آنها می توان به رونمایی از شهر موشکی اشاره کرد.تاکنون تنها سه کشور آمریکا، روسیه و چین به عنوان دارندگان رسمی تاسیسات پرتاب موشک زیرزمینی شناخته می شدند که هر 3 کشور نیز از قدرتهای برتر موشکی جهان هستند. اما در سال 1390 شمسی، این باشگاه بسیار کوچک عضو جدیدی پیدا کرد. در تیرماه سال 1390 و در جریان رزمایش موشکی پیامبر اعظم 6، نیروی هوافضای سپاه پاسداران از سیلوهای پرتاب موشک های بالستیک ایرانی رونمایی کرد.سپاه پاسداران در مهرماه سال 94، جلوه جدیدی از توانایی های نیروی موشکی خود را برای دوستان و دشمنان به نمایش گذاشت و شهر موشکی سپاه که در عمق 500 متری تاسیس شده و شامل تونل ها و بخش های متعدد و وسیعی بود، رونمایی شد که تعداد بسیار زیادی از پرتابگرهای موشکی در آن مستقر بوده و در شرایط آماده برای شلیک، به سر می بردند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بعد از عهده گرفتن امنیت جنوب شرق ایران برای اینکه بتواند امنیت مناطق مرزی را تامین کند، این کار را به مردم همان مناطق واگذار کرده به طوری که مجموعه اقدامات اساسی سپاه در ایجاد امنیت پایدار کمتر از دستاوردهای 8 ساله دفاع مقدس نیست
۱۷۰.

بنیان های محافظه کارانه در راهبرد سیاست خارجی دونالد ترامپ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 37 - 67

کلیدواژه‌ها: دونالد ترامپ ایالات متحده آمریکا محافظه کاری سیاست خارجی امنیت ملی ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۱۴۳
دونالد ترامپ بحث های زیادی را درباره معنای واقعی محافظه کاری، به خصوص در حوزه سیاست خارجی آمریکا برانگیخته است. به موازات آن، اندیشمندان محافظه کار سیاست خارجی نیز، در خصوص معقول بودن رویکرد بین المللی ترامپ عقاید مختلفی دارند. این عقاید لزوماً متناسب با دسته بندی طیف های محافظه کار در آمریکا نیستند. بر همین اساس و برای روشن شدن این مسأله، مقاله حاضر به این پرسش پرداخته است که «بازتاب مکتب محافظه کاری بر سیاست خارجی دونالد ترامپ، اساساً ناظر به چه سیاست ها و اقداماتی بوده است و خطوط اقدام و اصول بنیادین آن بر چه پایه هایی استوار است». در مقام فرضیه و پاسخ، اشاره می شود که سیاست خارجی ترامپ، الگویی جدید از محافظه کاری را در پرتو تجمیع دو طیف «محافظه کاری ملی گرایانه» و «محافظه کاری واقع گرایانه» ارائه و نمایندگی می کند که از لحاظ فلسفی، روانشناسانی و سیاسی «محافظه کار» است؛ یعنی به دنبال آن است که چیزی واقع گرایانه (برتری نظامی و پایگاه تولیدی) و آرمان گرایانه (حق حاکمیت و استثناگرایی) را حفظ و تقویت کند و همزمان، بر راهبرد «اول آمریکا»، نفی مسئولیت های بین المللی، کاستن از تعهدات نظامی در قبال متحدین و کاربستِ یک جانبه گرایی پایبند بماند. در اینجا ابعاد این موضوع به روش کیفی - تحلیلی مورد واکاوی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است.
۱۷۱.

تبیین ژئواستراتژی بازیگران مداخله گر و پیرامونی حوزه خزر و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 113 - 141

کلیدواژه‌ها: ژئواستراتژی امنیت ملی بازیگران مداخله گر و پیرامونی خزر جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۳۶۴
ماهیت ژئوپلیتیک حوزه خزر و نگرش متعارض بازیگران ساحلی نسبت به یکدیگر که نشأت گرفته از تحولات دوران پساشوروی است، این حوزه را مستعد تاثیرگذاری بازیگران مداخله گر و پیرامونی ساخته است. به همین منظور، بازیگران مداخله گر و پیرامونی که بخش مهمی از نظام ژئوپلیتیکی خزر را تشکیل می دهند، به واسطه برقراری روابط سیاسی _ امنیتی با بازیگران ساحلی به گسترش نفوذ در این حوزه می پردازند. در این میان بازیگرانی نظیر آمریکا، اتحادیه اروپا، اسرائیل و چین که در حلقه مداخله گر هستند و کشورهایی همانند ترکیه، گرجستان، ازبکستان، ارمنستان و افغانستان نیز که در حلقه پیرامونی خزر قرار دارند، می توانند در روابط متقابل با یکدیگر یا بازیگران ساحلی تأثیرگذار باشند. بنیاد پژوهش کنونی بر این سؤال استوار است که «ژئواستراتژی بازیگران مداخله گر و پیرامونی حوزه خزر چگونه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار می دهد؟» فرضیه تحقیق این است که بازیگران مداخله گر و پیرامونی از طریق گسترش روابط نظامی امنیتی با بازیگران ساحلی خزر در نظامی کردن این حوزه مؤثر هستند و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در این حوزه با چالش مواجه می سازند. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و منابع اینترنتی به بررسی رویکردها و اقدامات امنیتی و نظامی چهار بازیگر مداخله گر و پنج کشور پیرامونی در حوزه خزر و تأثیر آنها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.
۱۷۲.

چالش تطبیق حق آزادی بیان با منع استفاده تروریسم از فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 167 - 198

کلیدواژه‌ها: آزادی بیان تروریسم فضای مجازی نظم عمومی امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۳۷۸
تطبیق حق آزادی بیان با ممنوعیت، پیشگیری و مقابله با استفاده از فضای مجازی برای مقاصد تروریستی، یک چالش نوظهور در عرصه حقوق بین الملل می باشد. با توجه بهم پیوستگی روابط دولت ها در عصر حاضر و مبنا قرار گرفتن فضای مجازی در روابط بین المللی، کشور ما نیز از این موضوع قطعا در امان نبوده و لذا اهمیت پرداختن به این چالش از منظر حقوق بین الملل دوچندان می گردد.در این تحقیق در پی آن هستیم تا با توجه به اسناد بین المللی حقوق بشری به ویژه میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و نیز رویه قضایی ملی و بین المللی، ضروریات تطبیق حق آزادی بیان در فضای مجازی با منع استفاده از فضای مجازی برای مقاصد تروریستی مورد توجه قرار گیرد. نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که ضمن ضرورت ارائه یک تعریف واحد بین المللی از تروریسم،دو عنصر محوری باید در هر گونه تطبیق در این راستا مورد توجه قرار بگیرد: اولا تطبیق به موجب قانون تامین شده باشد و ثانیا برای احترام به حقوق یا شهرت دیگران،حفاظت از امنیت ملی، نظم عمومی یا بهداشت و اخلاق عمومی، ضروری باشند.
۱۷۳.

بررسی آینده پژوهی حضور ناتو در خاورمیانه و محیط پیرامونی ایران و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۷ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 169 - 193

کلیدواژه‌ها: ناتو ایران مناطق پیرامونی خاورمیانه امنیت ملی آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۵۴
ناتو از جمله سازمان های بین المللی امنیت دسته جمعی و نظامی است. با فروپاشی شوروی ، ناتو فسلفه وجودی خود را از دست داد، ولی بحران های بین المللی از جمله جنگ های خلیج فارس، بحران کوزوو و... موجب شد در سال 1997، رسما هدف خود را ایجاد صلح و امنیت در جهان معرفی نماید و بر طبق آن به فرآیند گسترش خود به شرق بپردازد. جنگ های 2001 افغانستان و 2003 عراق، ناتو را علاوه بر ترکیه، در این مناطق با ایران نیز همسایه کرد، همچنین ناتو با دیگر همسایگان ایران شروع به همکاری گسترده نمود. حال، سوال اصلی پژوهش آن است که «با توجه به سیاست گسترش به شرق ناتو، انواع سناریوهای رفتاری قابل پیش بینی این حضور در محیط پیرامونی ایران، برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟» روش بررسی پژوهش روش های تحلیلی و سناریونویسی است و اطلاعات به صورت اسنادی جمع آوری شده است. نتیجه کلی نیز نشان می دهد که با توجه به تعمیق حضور ناتو در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران و این امر که آمریکا رهبری ناتو را بر عهده دارد، دارای روابط خصمانه با جمهوری اسلامی ایران است، سناریوهای قابل پیش بینی رفتار ناتو، طیفی از سناریوهای پرخطر، کم خطر و همکاری جویانه می باشد و میزان تهدیدها و فرصت های این سناریوها برای امنیت ملی ایران، وابسته به راهبردهایی است که سیاست خارجی ایران در برابر آن اتخاذ می کند، یعنی اینکه رفتاری تهدیدآمیز از خود نشان دهد و یا رفتاری تنش زدا، به علاوه اینکه ایران تا چه حد توانایی دارد تا انواع قدرت های خود را تقویت کند، در رفتار آینده ناتو با ایران مؤثر می باشد.
۱۷۴.

بررسی رابطه مشارکت اجتماعی و سیاسی با امنیت ملی در بین شهروندان همدانی

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال اول تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ 117 - 146

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی مشارکت سیاسی امنیت ملی شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۸۴
موضوع پژوهش حاضر بررسی رابطه مشارکت اجتماعی و سیاسی شهروندان همدانی با امنیت ملّی کشور است. چارچوب نظری تحقیق ترکیبی از نظریه های جامعه شناختی لیپست، دال، وینر، دورکیم و نظریه انتخاب عقلانی می باشد که با توجه به موضوع و اهداف تحقیق تدوین گردیده است . فرضیات این پژوهش بر اساس مدل تئوریکی فوق اقتباس شده و فرضیات به دنبال کشف روابط میان مشارکت اجتماعی و سیاسی با امنیت ملی هستند. جهت بررسی فرضیات مطرح شده 350 نفر از افراد بالای 18 سال ساکن در شهر همدان به صورت خوشه ای و تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند .روش تحقیق پیمایشی می باشد که به منظور آزمون الگوی تحلیلی روی نمونه تحقیق پرسشنامه ای توسط محقق طراحی شد. اعتبار پرسشنامه از نوع اعتبار صوری بوده و در آزمون مقدماتی تحقیق، ضریب آلفا جهت پایایی مقیاس امنیت ملّی برابر با 87/0بوده است. پرسشنامه طراحی شده توسط پرسشگران روی افراد مورد مطالعه اجراء و داده های مورد نظر گردآوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون، انجام گرفت. نتایج تحلیل آماری نشان می دهد که متغیرهای سن و تحصیلات پاسخگویان با متغیر مشارکت اجتماعی و سیاسی رابطه معنی داری ندارند .اما روابط مشارکت اجتماعی و سیاسی با امنیت ملی مثبت و معنادار می باشد، در نهایت الگوی نهایی نشان داد که بیش تر از همه متغیرهای مستقل، متغیر«مشارکت سیاسی» در ضریب امنیت ملی مؤثر می باشد، بدین معنی که هر چه میزان مشارکت سیاسی افراد بیش تر باشد، ضریب امنیت ملی کشور نیز افزایش خواهد یافت.
۱۷۵.

بررسی الزامات رفتاری ناجا در تحقق امنیت اجتماعی جامعه اسلامی مبتنی بر منظومه فکری مقام معظم رهبری

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی همدان سال ششم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 59 - 80

کلیدواژه‌ها: الزمات امنیت ملی دولت اسلامی پلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۲۵
استراتژی امنیت ملی بر بالاترین سطح، تمرکز نموده و حسی از کل به دست می دهد. استراتژی امنیت ملی با هدف حراست از وطن و پیشبرد منافع ملی در خارج و در عین حال، پاسخگویی به چالش ها و فرصت ها، دیدگاه ها و آمال هر کشور در سرتاسر جهان را بیان می کند. این استراتژی تلاش دارد تا تضمین نماید که اقدامات پرشمار کشورها در خارج، به یک هدف مشترک خدمت کرده و یک ابتکار جمعی را شکل می دهد. برهمین اساس، و با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش با هدف تبیین نقش ناجا در امنیت ملی و تحقق دولت اسلامی با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری انجام گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر به صورت کتابخانه ای و اسنادی می باشد. یافته های پژوهش با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در حیطه مفاهیم امنیت فردی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی، امنیت قضایی، امنیت فرهنگی و امنیت دفاعی و مرزی و منطقه ای استخراج شده و ویژگی های استقرار امنیت ملی و شاخص های امنیت ملی از دیدگاه مقام معظم رهبری بیان شده است. همچنین، نقش راهبردی ناجا در تأمین امنیت ملی و تحقق دولت اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری نیز تبیین و تشریح شده است.
۱۷۶.

مطالعه روند تولیدات علمی در حوزه رسانه و امنیت در پایگاه استنادی وبگاه علوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۳) 9 - 34

کلیدواژه‌ها: رسانه و امنیت امنیت ملی مکتب کپنهاگ نقشه علمی تحلیل شبکه اجتماعی شبکه هم تألیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۸۸
هدف پژوهش حاضر، تح لی ل ساختار شبکه مفاهیم ح وزه «امنیت و رسانه» است. پژوهش حاضر گزارشی از روند انتشارات و استنادها در حوزه «رسانه و امنیت»، از سال 2000 تا 2019 و همچنین نقشه علمی این حوزه است. این پژوهش با استفاده از فنون تحلیل شبکه اجتماعی و تحلیل خوشه انجام شده است. منبع گردآوری داده ها پایگاه استنادی وبگاه علوم بوده و گردآوری داده ها به صورت جستجوی موضوعی در عناوین مقالات انجام شده است. برای تعیین الگوهای استنادی از دو شاخص عامل تأثیر و تعداد استنادات استفاده شد. نتایج نشان می دهد که 536 مقاله در حوزه امنیت و رسانه از سال 2000 تا 2019 توسط 984 نویسنده منتشر شده است که از این تعداد، 28 نویسنده به صورت فعال با تعداد حداقل دو مقاله در این حوزه پژوهشی، با همدیگر در ارتباط هستند.مجموع تعداد استنادات به این 536 مقاله 2633 مورد است و شیب صعودی را در دهه اخیر نشان می دهد. نقشه هم تألیفی در حوزه رسانه و امنیت متشکل از 28 گره (نویسنده) است. همچنین نویسندگان تولیدات علمی بازیابی شده در این مطالعه، از تعداد 1392 مفهوم کلیدی مختلف استفاده کرده اند که از این میان 173 کلمه حداقل 2 بار تکرار شده اند. پرتکرارترین مفاهیم بر اساس هم رخدادی در 21 خوشه قرار گرفته اند. مفاهیم «رسانه اجتماعی»، «امنیت ملی»، «امنیت»، «رسانه»، «نظارت»، «تروریسم»، «حریم خصوصی»، «امنیت اطلاعات»، «چارچوب سازی» و «رسانه های جدید» از مهم ترین مفاهیم این شبکه و دارای بالاترین میزان مرکزیت در شبکه هستند.
۱۷۷.

بحران در صندوق های بازنشستگی تأمین اجتماعی و امنیت ملی ج.ا.ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۶ 103 - 135

کلیدواژه‌ها: تأمین اجتماعی امنیت ملی صندوق های بازنشستگی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۲۷۲
تأمین اجتماعی به عنوان بخشی از خدمات عمومی که توسط دولت ها به شهروندان ارائه می شود؛ یکی از شاخص های امنیت ملی پایدار در نظام های سیاسی محسوب می شود که پایداری آن منوط به کارکرد درست صندوق های بیمه اجتماعی به مثابه منابع تأمین مالی است. به همین منظور، مقاله حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی و مطالعات اسنادی مترصد پاسخ به این سؤال است که؛  بحران صندوق های بازنشستگی تأمین اجتماعی چه تهدیداتی را متوجه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد کرد و راهبردهای مقابله با آن چیست؟ یافته های مقاله نشان می دهند که بحران در صندوق های بازنشستگی، منجر به تهدیدات امنیت ملی در زمینه هایی چون شکل گیری بی نظمی های متنوع  عمومی، شکاف اجتماعی و دوقطبی شدن جامعه، کاهش سطح همبستگی ملی، کاهش مقبولیت و اعتبار دولت، کاهش قدرت خرید بازنشستگان، احساس محرومیت و فقر، اضمحلال شاخصه های کفایت و پایداری در حقوق بازنشستگان و... می شود. برای مقابله با این تهدیدات چندگانه، باید اصلاحاتی را در سه سطح پارامتریک، سیستمی و ساختاری در نظام تأمین اجتماعی انجام داد.
۱۷۸.

رژیم های چندجانبه کنترل صادرات؛ سازوکاری قانونی یا ابزار فشار سیاسی

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 101-137

کلیدواژه‌ها: عدم اشاعه کنترل صادرات امنیت ملی همکاری های بین المللی توزیع توانمندی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۳۱۱
رژیم های چند جانبه کنترل صادرات از جمله ابزارهایی هستند که به منظور حفظ تفوق تکنولوژیک و به بهانه جلوگیری از گسترش سلاح های کشتار جمعی، طی شش دهه گذشته توسط کشورهای توسعه یافته غربی مورد استفاده قرار گرفته اند. این رژیم ها، به ویژه طی دهه گذشته پس از حادثه یازده سپتامبر به طور بی سابقه ای از نظر کمی و کیفی گسترش یافته و در حال توسعه می باشند. درخصوص قانونی یا غیر قانونی بودن این رژیم ها بر اساس حقوق بین الملل، موافقان و مخالفان، نظرات مختلفی مطرح و تفاسیر متفاوتی ارائه کرده اند. در این تحقیق، به منظور ارزیابی این نظرات، ابتدا به بیان چارچوب نظری بحث می پردازیم. سپس از آنجا که در نظرات مخالفان و موافقان، رابطه این رژیم ها با رژیم های بین المللی عدم اشاعه مورد تأکید قرار گرفته، به طور اجمالی رژیم های بین المللی عدم اشاعه و رژیم های چند جانبه کنترل صادرات در خصوص تجهیزات و مواد مرتبط با سلاح های کشتار جمعی، سلاح های متعارف، موشک، مواد و کالاهای دومنظوره معرفی می شوند. در نهایت ضمن تبیین تحولات این رژیم ها و نظرات موافقان مبنی بر قانونی بودن و مخالفان مبنی بر غیر قانونی بودن رژیم های کنترل صادرات، با مقایسه تعهدات کشورهای عضو این رژیم ها با تعهداتشان تحت معاهدات بین المللی عدم اشاعه به این نتیجه می رسیم که این رژیم ها که با هدف ایجاد انحصار در دانش فنی و تکنولوژیک توسط اعضا تشکیل شده اند، با دیگر تعهداتشان تحت حقوق بین الملل مغایر می باشند.
۱۷۹.

ﺑﺤﺮان کﺮوﻧﺎ و ﺗﺤﻮّل ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨیﺖ ﻣﻠﻰ و ﺑیﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ

نویسنده:
منبع: حکمرانی متعالی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 43 - 48

کلیدواژه‌ها: بحران کورونا امنیت ملی تحول پاندمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۱۲
آﻧﭽﻪ در ایﻦ روزﻫﺎ ﺑﺎ ﺷیﻮع ویﺮوس کﺮوﻧﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘیﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ، ﺗﻬﺪیﺪى ﺑﺰرگ ﺑﺮاى اﻣﻨیﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺑﺎر آورده اﺳﺖ. اﻣﺮوزه ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻐییﺮاﺗﻰ کﻪ در ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨیﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ، کﺎرکﺮد اﻣﻨیﺘﻰ ﺣکﻮﻣﺖﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﻘﺸﻰ اﺳﺎﺳﻰ در ارزیﺎﺑﻰ کﺎرآﻣﺪى آن ﺑﺎزى ﻣﻰکﻨﺪ و ﺣکﻮﻣﺘﻰ کﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ اﻣﻨیﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮد را ﺗﺄﻣیﻦ کﻨﺪ، کﺎرآﻣﺪ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺎیﺪ اذﻋﺎن ﻧﻤﻮد کﻪ ﺗﻬﺪیﺪات اﻣﻨیﺖ زیﺴﺘﻰ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻬﺪیﺪ ویﺮوسﻫﺎ و ﺑﺎکﺘﺮىﻫﺎى اﭘیﺪﻣیک و ﭘﺎﻧﺪﻣیک کﻪ ﻣﻤکﻦ اﺳﺖ از یک ﻣکﺎن یﺎ ﻓﻀﺎى ﺟﻐﺮاﻓیﺎیﻰ ﻣﺤﻠﻰ و ﻣیکﺮو ﺳﺮ ﺑﺮآورده و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻠﻰ، ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘیﺪا کﻨﻨﺪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎیﺪ در ﭼﺎرﭼﻮب اﻣﻨیﺖ ﻣﻠﻰ کﺸﻮرﻫﺎ، ﺑﻠکﻪ در زﻣﺮه ﺗﻬﺪیﺪات ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺷﻮﻧﺪ. ویﺮوس کﺮوﻧﺎ ﻫﻢ داراى ﻋﻮارض آﻧﻰ، ﻣیﺎنﻣﺪت و درازﻣﺪت و ﻫﻢ داراى ﻣﻘیﺎسﻫﺎى ﻣﻠﻰ، ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ اﺳﺖ. اﺛﺮات ﺷیﻮع ایﻦ ﭘﺎﻧﺪﻣﻰ در اﺑﻌﺎد ﺳﻼﻣﺘﻰ، زیﺴﺘﻰ، اﻣﻨیﺘﻰ، ﺳیﺎﺳﻰ، اﻗﺘﺼﺎدى، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زیﺎد ﮔﺴﺘﺮده و درازﻣﺪت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
۱۸۰.

تحلیل فضایی اثرات بیکاری و بیکاری تحصیل-کردگان بر جغرافیای سیاسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 151 - 178

کلیدواژه‌ها: بیکاری بیکاری تحصیل کردگان تحلیل فضایی GIS حاکمیت امنیت ملی مشروعیت و مقبولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۶۰
بیکاری از لحاظ اجتماعی و سیاسی ظرفیت بحران آفرینی بالایی دارد و می تواند مقبولیت و حتی مشروعیت حکومت ها را زیر سوال ببرد. پاسخ حکومتها به بیکاری، ایجاد فرصت های آموزشی است تا ورود نیروی جدید به بازار کار را به تعویق بیندازند که در ایران باعث افزایش بیکاری تحصیل کردگان شده است. تفاوت فضایی در نرخ بیکاری و سهم بیکاران تحصیل کرده در کشور، تبعیض فضایی مزمن و تسلط الگوی مرکز- پیرامون و انطباق این الگو بر محل زیست گروه های قومی، نگرانی های سیاسی و احتمال اوج گرفتن ناآرامی را در کشور افزایش می دهد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و آماری با تأکید بر کشف الگوهای فضایی بیکاری به طور عام و بیکاری تحصیل کردگان به طور خاص با استفاده از روش های تحلیل فضایی آماره موران و آماره Getis–Ord Gi* در پی پاسخ به این سوالات است که الگوهای فضایی بیکاری در ایران چگونه است و دارای چه اثراتی بر جغرافیای سیاسی کشور است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد الگوهای فضایی بیکاری با بیکاری تحصیل کردگان متفاوت است و پایداری این الگوها طی زمان باعث تقویت فرایندهای ناموزون مهاجرت و توسعه شده و برداشت مردم از آن را سیاسی ساخته است و تداوم این وضعیت از دیدگاه جغرافیای سیاسی، چالش بزرگی برای حاکمیت و دولتمردان است.