مطالب مرتبط با کلیدواژه

ملیت

۱.

ازدواج و تابعیت زن ایرانی

نویسنده: فاطمه بداغی

منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۳ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: زن قانون مدنی تابعیت ازدواج فرزند شوهر ملیت وحدت تابعیت خانواده استقلال تام استقلال نسبی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده

تعداد بازدید : ۳۲۶۸۷

«ازدواج» و «تابعیت» در دسته ارتباط احوال شخصیه توصیف شده که در قلمرو حقوق خصوصی قرار می‌گیرند. هر یک از کشورها و کنوانسیون‌های بین‌المللی بر اساس نظریه‌های وحدت، استقلال تام و استقلال نسبی تابعیت زوجین؛ قوانین متفاوتی را وضع کرده‌اند. روش قانون مدنی ایران «وحدت تابعیت خانواده» و ترجیح تابعیت زوج بر تابعیت زوجه و حتی ترجیح تابعیت ناشی از نسب پدری بر تابعیت منبعث از نسب مادری می‌باشد. در این مقاله به بررسی تأثیر و تأثر متقابل نکاح و تابعیت در صورت اختلاف زوجین پرداخته شده و ماده 9 کنوانسیون «رفع تبعیض علیه زنان» و موادی از قانون مدنی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است در نتیجه این پژوهش معلوم می‌گردد هرگونه اصلاح به منظور تغییر در این موضوع باید به طور هماهنگ در تمام مواد با انتخابی اساسی و مستدل در مبانی نظری اعمال شود. در انتهای مقاله پیشنهاد اصلاح موادی از قانون مدنی برای نیل به چنین تغییری با انتخابی آگاهانه ارائه شده است.

۲.

بررسی مفهوم جغرافیایی ملت و جایگاه آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن کامران مهدی مینایی بهادر زارعی

منبع: جغرافیا (انجمن جغرافیایی ایران) سال هفتم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: قانون اساسی ملت ملیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی جغرافیا

تعداد بازدید : ۱۶۴۲ تعداد دانلود : ۷۷۸

پژوهش فراروی تلاش نموده است تا با کنکاشی جغرافیایی- سیاسی به بررسی و تتبع پیرامون موضوع ذیل بپردازد. -بررسی مفهوم جغرافیایی ملت از نگاه جغرافیدانان سیاسی و اندیشمندان و محققان ایرانی و خارجی در خصوص موضوع مورد نظر -مفهوم ملت در اندیشه ایرانیان از عهد قاجار تا دوره جمهوری اسلامی -بررسی دیدگاه محققان ایرانی و خارجی در باب مفهوم ملت در ایران و علل و عوامل توفیق و عدم توفیق آن از ابتدا تا عصر حاضر

۳.

دین و ملیت در هویت ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید احمدی

منبع: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بهار ۱۳۸۴ شماره ۶۷

کلیدواژه‌ها: هویت بحران هویت ناسیونالیسم ملیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران هویت در ایران

تعداد بازدید : ۳۶۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۷۳

۴.

دیالکتیک امت و ملت در آراء امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی قاسمی

منبع: مطالعات راهبردی سال سیزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)

کلیدواژه‌ها: امت اسلامی امام خمینی(ره) ملیت وحدت اسلامی استراتژی وحدت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه امام خمینی

تعداد بازدید : ۱۶۵۲ تعداد دانلود : ۸۴۸

مبانی تقسیم بندی و مرزبندی در تفکر اسلامی و فقه سیاسی، عقیده است و بر این اساس، جهان به دو قلمرو دارالاسلام و دارالکفر / دارلشرک تقسیم میشود. از سوی دیگر، در جهان معاصر، ممالک اسلامی به دهها کشور جداگانه تقسیم شده اند. چگونگی سازگارکردن این تقسیم بالفعل عالم اسلام به دولت های ملی با اندیشه امت واحده اسلامی، ذهن بسیاری از پژوهش گران و احیا گران اسلامی را مشغول کرده و برای آن راه حل هایی ارائه شده است. از دیدگاه امام خمینی، استراتژی وحدت اسلامی میتواند راه حل این معضله باشد. به نظر امام، اگر مسلمین عالم، به ویژه با شنیدن پیام الهام بخش انقلاب اسلامی ایران از «خواب» بیدار شوند و اختلافات جزئی و فرقه ای خویش را به کناری بنهند و حکومتی مبتنی بر احکام و حقایق اسلامی ایجاد کنند، به واسطه شباهت در احکام و قواعد و قوانین و اهداف و استراتژی این دول و ممالک، قراب و رابطه ای چنان نزدیک بین آنها برقرار میشود که موجودیت جدیدی پدید میآید و گویی حکومتی واحد بر سراسر عالم اسلامی حاکم میشود.

۵.

راهبردهای یادگیری زبان فارسی: بررسی ارتباط بین ملیت با به کارگیری راهبردها در میان فارسی آموزان غیر ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا وکیلی فرد شراره خالقی زاده

منبع: جستارهای زبانی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: راهبردهای یادگیری آموزش زبان فارسی ملیت فارسی آموزان غیر ایرانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

تعداد بازدید : ۲۰۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۲

در حوزة آموزش کاوی زبان های دوم، راهبردهای یادگیری زبان در زبان های بیشماری شناسایی شده و تأثیر عواملی مانند سن، جنس، انگیزه، هوش و سطح مهارت های زبانی بر به کارگیری آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. اما در زمینة آموزش کاوی زبان فارسی به عنوان زبان دوم، پژوهشی انجام نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط میان ملیت با به کارگیری راهبردها، در میان فارسیآموزان غیر ایرانی انجام شده است؛ چنانکه بر مبنای پرسشنامة راهبردهای یادگیری زبان آکسفورد (1990)، روی 156 فارسیآموز غیر ایرانی پسر و دختر با سیزده ملیت گوناگون در دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) شهر قزوین صورت گرفته است. آمار استنباطی و آزمونهای آماری نشان دادند میانگین کلی استفاده از راهبردها در میان ملیتهای مختلف اختلاف ناچیزی با یکدیگر دارند که معنادار نیست. ولی آمار توصیفی بیانگر آن است که ترتیب اولویتهای فارسی آموزان از ملیتهای مختلف با هم تفاوت دارند. علاوه بر آن، یافتهها نشان میدهند که به طور کلی، فارسیآموزان با ملیتهای مختلف از راهبردهای فراشناختی و اجتماعی بیشتر از سایر راهبردهای یادگیری استفاده میکنند.

۶.

ادبیات ملی و ضرورت بازتعریف آن؛ زبان: بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم محمدی جلیل الله فاروقی هندوالان

منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال هجدهم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱۲ (پیاپی ۶۷)

کلیدواژه‌ها: ادبیات تطبیقی ادبیات ملی ملیت ادبیات اقلیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی

تعداد بازدید : ۱۴۱۰ تعداد دانلود : ۶۷۷

در پاره ای موارد در حوزة مطالعاتیِ ادبیات تطبیقی نمی توان به طور دقیق و صریح معین کرد که یک اثر مربوط به ادبیات کدام ملت و قوم است. به نظر می رسد علت این مسئله مشخص نبودن تعریف و مرز ادبیات ملی باشد که خود، معلول دقیق نبودن معیارهایی است که برای ادبیات ملی تعریف شده است. در حالی که گروهی دنباله روان مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی زبان را یگانه (یا قوی ترین) ملاک برای تعیین مرز ادبیات ملل و تعریف ادبیات ملی دانسته اند، گروهی دیگر عموماً موافقان مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی با تردید در اعتبار و کارآیی معیار زبانی، ملاک هویت سیاسی را مطرح کرده اند. البته گاه در کنار دو معیار مذکور معیارهای دیگری همچون پیوستگی تاریخی، هویت مشترک فرهنگی، مرزهای دینی مذهبی، جهان بینی های سیاسی و حتی مرزهای جغرافیایی (هم سرزمینی) نیز مطرح می شود. برای بررسی بیشتر این موضوع، نگارندگان مقاله کوشیده اند با نقد معیارهای مذکور و نشان دادن ناکافی و غیر دقیق بودن این معیارها، مؤلفه های فرهنگی و گفتمان فرهنگی حاکم بر اثر را به عنوان معیاری راه گشا پیشنهاد کنند.

۷.

سبک های غالب یادگیری ادراکی زبان آموزان فارسی در کشورهای غیرفارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا وکیلی فرد

منبع: زبانشناخت سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: جنسیت سن زبان خارجی ملیت فارسی آموز سبک های غالب یادگیری ادراکی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان

تعداد بازدید : ۱۲۴۲ تعداد دانلود : ۷۷۸

زبان آموزان بسته به پیشینة زبانی، فرهنگی، بازه ی سنی و جنسیت سبک های یادگیری متفاوت دارند. با وجود آنکه سبک های یادگیری یکی از رایج ترین موضوعات مورد بحث در زمینه ی یادگیری زبان های خارجی است، در زمینه ی یادگیری زبان فارسی در کشور های گوناگون تاکنون مطالعه ای صورت نگرفته است. پژوهش حاضر به بررسی سبک های غالب یادگیری ادراکی 97 فارسی آموز می پردازد که در 40 کشور خارجی، زبان فارسی آموخته اند. ابزار پژوهش در اینمطالعه ی پیمایشی که از نوع توصیفی تحلیلی است، پرسشنامه سبک های غالب یادگیری ادراکی رید (1997) می باشد. برای پاسخ پرسش های پژوهش از جمله چگونگی پروفایل سبک های یادگیری فارسی آموزان در محیط یادگیری زبان خارجی، تفاوت سبک های یادگیری آنان بر حسب مقطع تحصیلی، منطقه جغرافیایی، جنسیت و سن، از آزمون های گوناگون آماری بهره گرفته شد. برای مقایسه میانگین نمرات بر حسب گروه های مختلف (جنسیت، سن و ...) از آزمون های تی مستقل و آنالیز واریانس و برای مقایسه اولویت بندی سبک ها از آزمون های من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. نتایج آزمون.های تی مستقل و من ویتنی میان میانگین نمرات و اولویت بندی سبک های مختلف یادگیری در دو گروه زنان و مردان و نیز آزمون های کروسکال والیس میان میانگین نمرات و اولویت بندی سبک های مختلف یادگیری در بازه های مختلف سنی اختلاف آماری معنی داری را نشان ندادند. از حیث مناطق جغرافیایی نیز تنها از نظر نمره ی سبک های بساوشی و گروهی بین آسیایی ها و اروپایی ها اختلاف آماری معنی داری وجود داشت. همچنین میانگین نمره و اولویت دهی سبک انفرادی در مقاطع مختلف تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) اختلاف آماری معنی داری وجود داشت.

۸.

حسین کاظم زاده ایرانشهر و مساله هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حبیب الله فاضلی نوذر خلیل طهماسبی

منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: دین ایران هویت ملی روشنفکران مشروطه ملیت کاظم زاده ایرانشهر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۱ تعداد دانلود : ۹۸۷

تلاش روشنفکران ایرانی برای هویت یابی و شناخت هویت ایرانی در طول یک قرن و نیم اخیر به ظاهر پراکنده و گاه متضاد یا در تناقض با هم قرار می گیرند. اما واقعیت این است که روشنفکران جامعه ی ما، هر یک لایه ای از لایه های مختلف هویت ایرانی را بازگو کرده اند. انقلاب مشروطه از جمله دوران های مهم تاریخ کشور ما به شمار می رود که طی آن روشنفکران مختلفی به دنبال یافتن راهکارهایی جهت پیشرفت و ترقی کشور و همچنین چاره جویی برای هویت یابی مردم ایران زمین بوده اند. از جمله این روشنفکران حسین کاظم زاده ایرانشهر می باشد که تحت تاثیر پیشرفت غرب، ادبیات روشنگری و آشفتگی اوضاع ایران دوره ی قاجار، به طرح پرسش و پژوهش از چرایی انحطاط ایران به ویژه در قیاس با ایران دوران باستان پرداخت. در این راستا، با استفاده از «رویکرد اسکینری» و روش «تحلیل اسنادی» تلاش می شود با مطالعه، برداشت و استنتاج از متون موجود، مساله ی هویت ملی و به ویژه نسبت ملیت و دین در اندیشه ی حسین کاظم زاده ایرانشهر مورد بررسی قرار گیرد. شیوه ی گردآوری مطالب و داده ها نیز کتابخانه ای (اسنادی) می باشد.

۹.

ناسیونالیسم و اسلام در کشاکش سازگاری و تناقض تحلیل و ارزیابی رابطه ناسیونالیسم و اسلام در آراء علی شریعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی محمودی

منبع: جامعه شناسی ایران سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اسلام ملت ایدئولوژی ناسیونالیسم ملیت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۸۱ تعداد دانلود : ۶۵۷

از برآمدن جنبش مشروطه خواهی مردم ایران تا روزگار ما، بحث های مداوم و چالش برانگیز بر سرِ مفهوم های نوین همانند ملت، ناسیونالیسم، آزادی و قانون ، در سپهر فکری و اجتماعی- سیاسی ایرانیان، از اختلاف های عمیق و نبود اجماع نظر در میان اندیشه وران حکایت می کند. در میان این مفهوم ها، ناسیونالیسم و نسبتِ آن با اسلام (با قرائت های گوناگون) در کانون بحث های پردامنه و جدی قرار گرفته است. علی شریعتی به عنوان روشنفکری دینی، با پذیرش ناسیونالیسمِ پیراسته از نژادپرستی و تبعیض های قومی، و با «ایدئولوژی» نامیدن اسلام، این دو را در ساحت نظر دومقوله جدا از یکدیگر و در ساحت عمل، دو واقعیت تفکیک ناپذیر می داند. شریعتی با تاکید بر ناسیونالیسم به عنوان زمینه ساز برقراری روابط میان ملت ها برمدار اومانیسم (انسان گرایی)، افق های نوینی را در شناخت دین و ناسیونالیسم در ایران گشوده است. در برابر این امر، او با «ایدئولوژی» خواندن اسلام، با دو مشکلِ «تقلیل گرایی» و «تحویل دین به ایدئولوژی در کلیتِ آن» مواجه شده است. آثار شریعتی نشان می دهد که او به موضوع اولویت ناسیونالیسم بر اسلام، و اولویت اسلام بر ناسیونالیسم، التفاتی نداشته است.

۱۰.

سبک های غالب یادگیری ادراکی زبان آموزان فارسی در کشورهای غیرفارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیررضا وکیلی فرد

منبع: زبانشناخت سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: سبک های غالب یادگیری ادراکی فارسی آموز زبان خارجی ملیت جنسیت سن مقطع تحصیلی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی زبان شناسی

تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۴۹۸

۱۱.

مقایسه علاقه اجتماعی، خودشیفتگی و رضایت زناشویی در زوجین ایرانی و افغانستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد رحیمی پرویز آزادفلاح

منبع: روانشناسی بالینی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 51 - 58

کلیدواژه‌ها: ملیت فرهنگ علاقه اجتماعی خودشیفتگی رضایت زناشویی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی روانشناسی

تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۳۵۴

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر مقایسه دو گروه از زوجین ایرانی و افغانستانی در متغیرهای علاقه اجتماعی و خودشیفتگی، و نیز تعیین رابطه این دو متغیر با رضامندی زناشویی و نقش تعدیل کنندگی ملیت بود. روش: این تحقیق با یک طرح علی مقایسه ای بر روی جامعه آماری شامل کلیه زوجین دانشجوی متأهل 22 تا 45 ساله ایرانی و افغانستانی ساکن در ایران و افغانستان که تحصیلات لیسانس و فوق لیسانس داشتند انجام شد. از میان این افراد 101 زوج دانشجوی متأهل ایرانی و 101 زوج دانشجوی متأهل افغانستانی به صورت در دسترس با مراجعه به 5 مرکز دانشگاهی در ایران و 4 مرکز دانشگاهی در افغانستان انتخاب و پرسشنامه های پژوهش را تکمیل کردند. همچنین دانشجویانی که در طی یکسال گذشته به روان شناس یا روانپزشک مراجعه کرده بودند از فهرست نهایی نمونه خارج شدند. یافته ها: میانگین نمرات زوجین افغانستاتی بطور معنادار در خودشیفتگی کمتر از زوجین ایرانی بود (93/8 در برابر 01/12)، در حالیکه برای علاقه اجتماعی یک میانگین بالاتر غیرمعنادار زوجین افغان (71/138 در برابر 5/123) مشاهده شد. رضامندی زناشویی بطور معنادار با علاقه اجتماعی و خودشیفتگی زوجین افغان(42/0 و 24/0-) و ایران(38/0 و 25/0-) ارتباط داشت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بیانگر خودشیفتگی کمتر زوجین افغان نسبت به زوجین ایرانی و همبستگی رضایت زناشویی زوجین ایرانی و افغانی با علاقه اجتماعی و خودشیفتگی است. در نظر گرفتن این تفاوت در درک مسایل روانشناختی آنان ضروری به نظر می رسد.

۱۲.

بررسی رابطه ی هویت ملی و هویت قومی در بین دانشجویان ترک زبان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین شهر در سال 1386(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: بهراد اسدی نسرین خدابخشی هفشجانی سیاوش سکاکی

منبع: علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد خلخال) سال سوم پاییز ۱۳۸۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: هویت قومی قومیت ملیت زبان ترکی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۳۲۷

هدف ازاین تحقیق، بررسی میزان هویت جمعی، به معنی احساس تعلق ، تعهد یا افتخار نسبت به هر یک از هویت های قومی وملی و نیز مطالعه برجستگی های درونی این هویت ها، به معنی تشخیص و تحلیل شدت و ضعف این تعلق ها، در ابعاد مختلف زندگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشگین شهر می باشد...

۱۳.

در تقاطع جنسیت و ملیت: مادران افغانستانی و آموزش فرزندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ستاره هاشمی بهرنگ صدیقی

منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 36 - 66

کلیدواژه‌ها: تقاطع جنسیت زنان افغانستانی سلطه ملیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی

تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۶۴

تقاطع یافتگی توضیح می دهد که نظام های سلطه همچون نظام طبقاتی، جنسیتی، و ملیتی چگونه در هماهنگی با هم عمل و یکدیگر را بازتولید می کنند. در این مقاله بر تجربه ستم دیدگی زنان افغانستانی در رابطه با نهاد آموزش تمرکز می کنیم. مردم نگاریِ نهادی روش شناسی مناسبی برای مطالعه تجربه فرودستی است. این مردم نگاری تجربه مردم را در بستر روال های نهادی حاکم مطالعه می کند. این پژوهش با نظر به موقعیت زنان افغانستانی توصیفی از وظایف مادری آنان در قبال آموزش فرزندانشان به دست می دهد. این که زنان افغانستانی که به طور همه جانبه به حاشیه رانده شده اند، چگونه با این گونه وظایف مراقبتی مواجه می شوند از مهم ترین محورهای این پژوهش است. موانع زبانی و بی/کم سوادی در تجربه آنان ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند. فنون اصلی گردآوری داده ها مشاهده و مصاحبه بوده است.

۱۴.

صورت بندی فرهنگ ایرانی در اندیشه عباس زریاب خویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زینب امیدیان مریم عزیزیان

منبع: جستارهای تاریخی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 1-25

کلیدواژه‌ها: عباس زریاب خویی فرهنگ ایران دین زبان تاریخ ملیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۳۷۴

جریان غالب نخبگان ایرانی در عصر پهلوی به نقد دین می پرداختند و هدفشان زدودن آن از پیکره فرهنگ و هویت ایرانی بود. استدلال پدیدآورندگان این آثار این بود که مقوله ی دین سبب عقب ماندگی و مانع ترقی شده است. در مقابل، چندین سال بعد نگاهی واقع بینانه تر به عناصر این پیکره در میان روشنفکران و ادیبان شکل گرفت. اما تاکنون نوع نگرش ادبا به مسائل فرهنگ برخلاف نگاه روشنفکران به این موضوع مورد تحقیق جدی قرار نگرفته است. از این رو، این پژوهش درصدد است دیدگاه عباس زریاب خویی(م.1373ش) را به عنوان یک نماینده ی شاخص از این گروه نسبت به مقوله ی فرهنگ مورد کنکاش قرار دهد. بدین خاطر، این پژوهش به دنبال آن است که با روش توصیفی و تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که فرهنگ ایرانی، اجزا و معضلات آن چه تعریف و ویژگی هایی در تفکر زریاب دارد و او تحت تاثیر چه فضای اندیشگانی چنین محدوده و ویژگی هایی را برای این اجزا درنظرمی گرفت؟ نتایج نشان می دهد رویکرد زریاب به مقوله ی فرهنگ متاثر از گروه ادبا و دانشگاهیانی که به آن تعلق داشت، رویکردی ایرانی-اسلامی می باشد که در تضاد با نگاه ناسیونالیست های رمانتیک است. در اندیشه ی خویی، مهم ترین معضل فرهنگ ایرانیِ عصرش همان بزرگ ترین عیب فرهنگ مغرب زمین یعنی غلبه ی دلبستگی های مادی می باشد. او راه برون رفت از این مشکل را اعاده ی دین و باروهای معنوی و تقویت مبانی فرهنگ ویژه ی ملت ایران می داند.

۱۵.

مطالعه جامعه شناختی حوزه های هم گرایی و واگرایی هویت ملی و هویت قومی (مطالعه موردی: قوم لک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: علی رضاییان منصور وثوقی باقر ساروخانی

منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۱ 18 - 36

کلیدواژه‌ها: هویت قومیت ملیت لک

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۷۲۲

این پژوهش به مطالعه جامعه شناختی حوزه های هم گرایی و واگرایی هویت قومی و هویت ملّی قوم لک می پردازد. قوم لک، نه لر و نه کرد بلکه جزو اقوام اصیل مستقل ایرانی است که دارای قدمت تاریخی چند هزارساله بوده و زبان مردم لک، لکی است که جزو زبان های غربی شمالی زبان های ایرانی می باشد. روش تحقیق پیمایشی، جامعه آماری تحقیق مردمان لک ساکن در ایران بوده و تعداد 397 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج بدست آمده مؤید قرارگرفتن ابعاد فرهنگی و اجتماعی هویت قومی در حوزه هم گرایی با هویت ملّی و هم چنین قرارگرفتن احساس محرومیت و طردشدگی قومی در حوزه واگرایی با هویت ملّی است. ضرایب استاندارد رگرسیون نشان می دهد که احساس محرومیت بیش ترین اثر تقویتی را بر متغیر هویت قومی و باستان گرایی و تعلقات قومی بیش ترین اثر تقویتی را برهویت ملّی دارند. هم چنین متغیر تحصیلات در هویت قومی نقش تضعیف بخش و در هویت ملّی نقش تشدید بخشی را ایفا می نماید.

۱۶.

ارزیابی انتقادی صورت بندی نظری امنیت اجتماعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید سجادی

منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم مهر ۱۳۹۸ شماره ۷ (پیاپی ۷۱) 193-215

تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۲۴

متناسب با پیچیده ترشدن روابط اجتماعی در جوامع امروزی، فهم گسترده تری از امنیت حاصل شده است، آن چنان که از وجه نظامی با مرجعیت حاکمیت فراتر رفته و ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، زیست محیطی، و سیاسی را نیز دربر گرفته است. در این زمینه تعاریف نوینی از امنیت صورت بندی شده که ازجمله مهم ترین آن ها مفهوم امنیت اجتماعی است. بنابه این مهم، در این مقاله به تجزیه و تحلیل سه اثر عمده و شاخصی پرداخته می شود که در تلاش برای صورت بندی نظری امنیت اجتماعی در جامعه ایران اند. با این توضیح کتاب درآمدی نظری بر امنیت جامعه ای نوشته قدیر نصری (1390) درباره شناسایی اصول و محورهای امنیت اجتماعی در نظریه های گوناگون و مؤلفه های اصلی امنیت اجتماعی در ایران برمبنای این محورها؛ کتاب امنیت اجتماعی شده؛ رویکرد اسلامی (1392) اثر اصغر افتخاری درباره شناسایی الگوی امنیت اجتماعی در گفتمان اسلام و پیش نهاد اصول عملیاتی برای تقویت و تحکیم امنیت اجتماعی در جامعه اسلامی؛ و کتاب جامعه شناسی تاریخی امنیت در ایران (1391) اثر میرسندسی، که درکی عمیق از امنیت اجتماعی برمبنای تحولات تاریخی ایران را جست وجو می کند، سه اثری اند که در تحقیق حاضر، ضمن معرفی آن ها، تلاششان در صورت بندی مفهوم امنیت اجتماعی در جامعه ایران به لحاظ شکلی و محتوایی نقد و بررسی می شود.

۱۷.

بررسی نقش دولت مدرن بر قوم گرایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حجت عباسی ترکی منیره کاظمی راشد محمدتقی امامی خویی منیژه صدری

منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۴ ۱۰۷-۱۲۰

کلیدواژه‌ها: ناسیونالیسم قوم گرایی دولت مدرن مدرنیزاسیون ملیت پهلوی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۶۳۸

پژوهش حاضر با پذیرش تنوع و کثرت قومی جامعه ی ایرانی به بررسی این موضوع می پردازد که چگونه ایجاد دولت مدرن پهلوی اول و سیاست های مبتنی بر مدرنیزاسیون موجب تشدید قوم گرایی در ایران شد. منش تحقیرآمیز و گرایش های خشن همگن سازی قومی نه تنها منجر به ساخت جامعه ی مدنی و انسجام ملی در ایران نگردید بلکه موجبات نارضایتی اقوام ایرانی را فراهم آورد. دولت پهلوی اول، نخستین دولتی بود که بر اساس اندیشه های ناسیونالیستی به دنبال ایجاد هویت ملی واحد برآمد و نه تنها نتوانست هویت ملی منسجمی ایجاد کند، بلکه با تلقی ناصحیح از ناسیونالیسم و مدرنیزاسیون روندی معکوس را پیمود و بذر تنش های قومی را در ادوار و بغرنج های سیاسی فراهم ساخت.

۱۸.

پایه های مدنی هویت ایرانی؛ بررسی هویت اجتماعی آفریقایی تباران در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا باقری الینا سادات چاوشی

منبع: سیاست دوره ۵۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 459 - 481

کلیدواژه‌ها: دین قومیت ملیت هویت اجتماعی هویت آفریقایی - ایرانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۹۱۷ تعداد دانلود : ۳۹۵

پیشین حضور آفریقاییان در ایران (به ویژه جنوب ایران) به بیش از دو قرن پیش بازمی گردد که برای اولین و در قالب برده از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس وارد ایران شدند. در طول این دو قرن حضور و به واسطه مهاجرت اجباری، فرایند شکل گیری یا تغییر هویت آنها با فراز و نشیب های فراوانی روبه رو بوده است که به طور خاص می توان در سه مرحله و با عنوان «برده»، «آزاد» و «ایرانی» از آنها نام برد. با وجود این فرازوفرودها و برخلاف تجربه دهشتناک بردگان آفریقایی در بیشتر کشورهای اروپایی و آمریکایی، آفریقایی تباران در ایران تجربه نسبتاً مسالمت آمیزی داشتند. این تجربه که در نوع خود بسیار کم نظیر و حائز اهمیت است، متأسفانه کمتر بررسی و تحلیل علمی شده است. تجربه زیست مسالمت آمیز میان آفریقایی تباران و ایرانیان به اندازه ای خوشایند بوده است که بسیاری از آفریقایی تباران خود را با افتخار «ایرانی» نامیده و حتی برخی از آنها انتساب یا تعلق خاطر به دیگر هویت های نژادی یا قومیتی (مانند آفریقایی، تانزانیایی یا زنگباری) را رد کردند. تحقیق حاضر، با درنظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی حاضر (رقیق شدن محدودیت ها و موانع مکانی و زمانی و در نتیجه سهل شدن امکان ارتباط با سرزمین آبا و اجدادی و تأثیرات آن در هویت)، به بررسی میزان تعلق خاطر ایرانیان آفریقایی تبار به هویت ملی، قومی و فرهنگی آنها پس از دو قرن حضور در ایران می پردازد. بررسی میزان تأثیرگذاری مؤلفه های هویت سازی مانند ملیت و تابعیت، دین، فرهنگ و قومیت در این تحقیق مورد تأکید خاص قرار گرفته است.

۱۹.

مقایسه ابعاد سازگاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان ایرانی و مهاجر دوره متوسطه با توجه به ملیت - نوع مدرسه و جنسیت آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ریحانه محلاتی خدیجه ابوالمعالی الحسینی

منبع: نوآوری های آموزشی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۶۰ 99 - 118

کلیدواژه‌ها: سازگاری تحصیلی عملکرد تحصیلی ملیت نوع مدرسه جنسیت دانش آموزان مهاجر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی

تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۱۹۵

هدف از پژوهش حاضر مقایسه پیشرفت تحصیلی و ابعاد سازگاری تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر یزد با توجه به ملیت- نوع مدرسه (در سه گروه ایرانی در مدارس تک ملیتی، ایرانی در مدارس چندملیتی و مهاجر در مدارس چندملیتی) و جنسیت آنان در سال 1394 بود. 474 دانش آموز به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه سازگاری تحصیلی را تکمیل کردند. برای سنجش عملکرد تحصیلی از معدل پایان ترم اول، نمره کارپوشه های کلاسی و ارزشیابی تکوینی استفاده شد. داده ها با آزمون های MANCOVA و ANCOVA تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که اثرات اصلی ملیت- نوع مدرسه و جنسیت بر عملکرد و سازگاری تحصیلی معنادار است؛ به این شرح که عملکرد تحصیلی دانش آموزان ایرانی در مدارس تک ملیتی، بیش از دانش آموزان ایرانی و مهاجر در مدارس چندملیتی بود؛ در کل پسران عملکرد تحصیلی ضعیف تری داشتند؛ بین سازگاری تحصیلی دختران و پسران تفاوت معنادار نبود؛ بین کوشش تحصیلی و رضایت از تحصیل در هر سه گروه تفاوت معنادار، اما بین وضوح اهداف تفاوت معنادار نبود؛ اثر تعاملی ملیت- نوع مدرسه و جنسیت تنها بر بعد وضوح اهداف معنادار، اما بر رضایت از تحصیل و کوشش تحصیلی معنادار نبود؛ بین میانگین کوشش تحصیلیِ دانش آموزان ایرانی در مدارس چندملیتی و دانش آموزان مهاجر در همان مدارس تفاوت معنادار نبود، اما رضایت از تحصیل در دانش آموزان مهاجر بیشتر بود؛ کوشش و رضایت از تحصیل در دانش آموزان ایرانی در مدارس تک ملیتی کمتر از دانش آموزان مهاجر بود؛ در کل، وضوحِ اهداف در دختران ایرانی در مدارس تک ملیتی بالاتر از پسران و دختران ایرانی و پسران مهاجر در مدارس چندملیتی بود. به مشاوران تحصیلی توصیه می شود که نقش ملیت و جنسیت و محیط تحصیلی را در عملکرد و سازگاری تحصیلی دانش آموزان مورد توجه قرار دهند.

۲۰.

جهانی شدن و چالش های فراروی هویت ملی در کشورهای در حال توسعه

نویسنده: عنایت الله یزدانی نادر مروتی

منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره سوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۶ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن هویت ملیت هویت ملی کشورهای در حال توسعه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۲

امروزه جهان در معرض بزرگترین تغییرات تاریخ بشر قرار گرفتهاست؛ تغییراتی سریع که فرصت زیادی را برای فرهنگ سازی، هنجاریشدن، هویتیابی و انطباق با شرایط اجتماعی فراهم نمیسازد. تغییرات به قدری سریع است که به قول بوردیو، فرد فرصت تعامل فکری و ذهنی را با آنها ندارد. در واقع فرایند جهانیشدن که از آن به فشرده شدن زمان و مکان تعبیر شده میتواند فرهنگهای سنتی را در معرض تهدید قرار دهد و موجب اشاعه ی ارزشها و هنجارهای فرهنگ جهانی شود. همین امر سبب تغییرات شگرفی در عرصههای مختلف از جمله در گونههای جمعی هویت افراد (مخصوصاً هویت ملی به عنوان فراگیرترین سطح هویت جمعی) شده است. با تأمل در تبیینهایی که در تئوری های مرتبط با جهانی شدن شکل گرفته اند، شاهد چالشها و فرصتهای ایجاد شدهای هستیم که جهانیشدن عرضه میدارد. در این راه، مهم حفظ سطوح مختلف هویت شهروندان در تعامل سازنده با جهان بیرون و استفاده از فرصتهای جهانی از جمله فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی است، نه ستیزه جویی و مقابله با آن. پیوست کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه به پروسه ی جهانیشدن به معنای و یا از دست دادن و رها کردن هرگونه هویت در اساس و بنیان نیست، بلکه « غربی شدن » به معنای پذیرش آن همچون پدیده ای بحرانی در مسیر پرنوسان حرکت جهانی و به معنای خروج از زیست تک روانه است.