مطالب مرتبط با کلیدواژه

مکتب


۱.

نقش ایرانیان در بنیان مدارس و دانشگاه‎های اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی و روانشناختی ۱۳۸۳ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: مدرسه مسجد جامع دارالعلم مکتب دانشگاه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۸۴
" سرچشمه تعلیم و تعلم در اسلام از قرآن و سخنان رسول گرامی اسلام ( ص ) است . نخستین مرکز آموزشی مسلمانان مسجد النبی و سپس مساجد جامع شهرها بود . از آغاز قرن چهارم هجری دارالعلم با کتابخانه هایی دارای انواع کتب علمی شکل گرفت . بنیان مدارس از نخستین سال های سده چهارم هجری در شهرهای آمل و نیشابور و دیگر شهرهای خراسان تحت تاثیر مساجد جامعو دارالعلم ها شکل گرفت . در قن پنجم هجری / یازدهم میلادی مدارس نظامیه با سازمان آموزشی و اداری با موقوفات شکل گرفت . جنب مدرسه سازی پس از حمله مغول در روزگار ایلخانان و تیموریان و به ویژه در دوره صفویه تداوم یافت ولی کلید رمز حیات و بقا این مدارس نظام وقف بود . "
۲.

علم اقتصاد ، مکتب اقتصادی و سیستم اقتصاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد ۱۳۸۴ شماره ۳ و ۴

کلیدواژه‌ها: اسلام علم اقتصاد مکتب سیستم اقتصاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱۷
اقتصاد اسلامی مقاوله ای است که از دیرباز مورد بحث و بررسی علماء اسلامی قرار گرفته است . دانشمندان اسلامی در باره ماهیت اقتصاد اسامی بحثهای زیادی داشته اند و کتب و مقالات زیادی در این زمینه به رشته تحریر درآمده است . به رغم مباحث زیاد هنوز بحثهایی حل نشده در این خصوص وجود دارد . بعضی اقتصاد دانان اقتصاد اسلامی را علم اقتصاد از نوع « اقتصاد اثباتی » می دانند ، در حالی که عده ای آن را مکتب اقتصادی «‌ اقتصاد هنجاری » می پندارند و گروهی نیز بر این عقیده اند که تفکیک علم اقتصاد و مکتب اقتصادی از یکدیگر امری بی حاصل است ...
۳.

مکتب کلاسیسم و نئوکلاسیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۱ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: اومانیسم غرب ارسطو ادبیات یونان باستان کلاسیک مکتب رنسانس نئوکلاسیسم کلاس کلاسیسم روم باستان زبان لاتین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۸۹ تعداد دانلود : ۵۴۷۹
کلاسیسم به لحاظ لغوی از واژه کلاسیس در لاتین می باشد که به معنی طبقه، گروه و زیر مجموعه است. این کلمه تقریبا معادل کانونس(Canoes) می باشد که علمای شاغل در کتابخانه اسکندریه در معنای انواع ادبی، یا گروههای نویسندگان، شامل خطیبان، نمایشنامه نویسان، غزل سرایان و امثال آنان به کار می برده اند.کلاسیسم اصطلاحا مفهوم متضاد رومانتیسم می باشد و وقتی از آن صحبت می کنیم منظور همان مکاتب، قواعد، روشها، زمینه ها، قراردادها و حس هایی که توسط نویسندگان کلاسیک پدید آمده و در نویسندگان بعد نیز تاثیر بخشیده است چنانکه تاثیر یونان را در کلاسیک های رومی ملاحظه می کینم و نئوکلاسیسم باز گشت برای معیارها و آداب نویسندگی است و علیرغم تفاوتهایی در محتوای آثار- در مقام مقایسه با یونان باستان و روم باستان - غالبا به همان اصول کلی کلاسیسم معطوف است.کلاسیسم مکتبی است که طولانی ترین تسلط را برفضای ادبیات جهان داشته است و این تسلط حدود 23قرن ( از پنجم ق. م تا قرن هیجدهم) دوام داشته است. با نظر به این اهمیت آن، در این مقام سعی شده است که با ارائه تعریفی لغوی و اصطلاحی واژه کلاسیسم، تاریخچه آن ذکر شود و وادوار سلطه این مکتب به تفکیک ذکر شده، اصول این مکتب و تغییر و تحولاتی که در فرایند این سلطه بر آن صورت پذیرفته است و نیز علل گرایش مجدد غرب به این مکتب در دوره رنسانس بررسی شود.
۴.

آموزش های نظری در عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۵ شماره ۵۲

کلیدواژه‌ها: مسجد صفویه مدرسه مکتب آموزش‏های نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۸ تعداد دانلود : ۲۲۴۶
تغییر، از ضرورت‏های حیات بشری؛ و تعلیم و تربیت تنها وسیله نیل به آن است. تحول و تغییر از شاخصه‏های جامعه ایران عصر صفوی بود. این‏که دولتمردان آن عصر برای نیل به مقاصد سیاسی، مذهبی و اقتصادی، جامعه را از طریق چه مؤسسات و با چه آموزش‏هایی جهت‏دهی و مدیریت می‏کردند، پرسشی درخور توجه است. دستاورد این تحقیق با بهره‏گیری از روش تحقیق تاریخی، این است که پادشاهان صفوی در بعد آموزش‏های نظری از کلیه مؤسسات سنتی و جدید، اعم از مساجد، خانقاه‏ها، مدارس، قهوه‏خانه‏ها و غیره با محتوایی متناسب با جهت‏گیری جدید مذهبی استفاده می‏کرده‏اند.
۵.

نگاهی انتقادی به جریان شناسی های شعر معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۵ شماره ۵۶ و ۵۷

کلیدواژه‌ها: نقد ادبی شعر معاصر سبک مکتب جریان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴۲ تعداد دانلود : ۳۷۹۰
اصطلاح «جریان شعری» بر خلاف اصطلاحات شناخته شده نزدیک به آن، یعنی سبک و مکتب که تقریبا معنا، مفهوم و مصادیق روشنی دارند، مبهم بوده و در نقد ادبی اروپایی نیز معادلی برای آن وجود ندارد. این اصطلاح از جمله بر ساخته های منتقدین معاصر ایران است و برای تبیین ویژگی ها، اختلافات و اشتراکات شاخه های شعر معاصر اعم از کلاسیک و جدید وضع شده است. اگرچه ممکن است طیف معانی و مصادیق اصطلاح مذکور برای واضعان آن تا حدودی روشن بوده باشد، اما تاکنون کسانی که درباره شناسایی، تبیین و دسته بندی شاخه های متعدد شعر معاصر تحقیقاتی انجام داده اند، تعریفی از این اصطلاح ارایه نداده و تمایزها و اختلافات آن را با «سبک» و «مکتب» مشخص نکرده اند. این مقاله می کوشد ضمن بررسی سیر «جریان شناسی شعر معاصر» به تعریف و تبیین این اصطلاح پرداخته و رابطه آن را با سبک شناسی و مکاتب ادبی نشان دهد.
۶.

فلسفه تطبیقی ؛ مفهوم و قلمرو آن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت سابق) سال اول بهار و تابستان ۱۳۸۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: فلسفه دوره غایت رویکرد تطبیق مقایسه مکتب جریان ملاک های تعدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۵ تعداد دانلود : ۱۴۳۰
مطالعات تطبیقی و مقایسه ای در تفکر فلسفی، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. یکی به جهت آن که برای شناخت عمیق و دقیق هر چیزی، باید آن را با امور دیگر مقایسه کرد. برون نگری درباره ی خود فلسفه، به واسطه ی این نوع مطالعات میسر می شود؛ و دوم به جهت آن که به رغم زمینه های مساعد در فلسفه و قلمرو وسیع در آن برای مطالعات تطبیقی، چنین مطالعاتی، به ویژه در کشور ما، چنان که شایسته و بایسته است، صورت نگرفته است. در این مقاله، نگارنده، کوشیده است برای نشان دادن امکان و ضرورت مقایسه در مطالعات فلسفی، تمهید مقدمه نماید. برای نیل به این هدف، نخست مفاهیم «تطبیق» و «فلسفه» را ایضاح نموده است. مخالفان مطالعات تطبیقی، خواه در حوزه ی فلسفه و خواه در حوزه های دیگر، معنای خاصی از «تطبیق» را در نظر داشته اند که آن معنا مورد نظر این مقاله نیست. نویسنده، در بخش دیگر مقاله، با اشاره به این که مقایسه، در جایی امکان پذیر است که پای تعدد در میان باشد، به تفصیل، قلمروهای گسترده ی فلسفه را که مقایسه در آن ها امکان پذیر است، با تاکید بر ملاک های تعدد در آن، مورد بحث قرار داده است. بررسی روش های تطبیق و مقایسه، قلمرو و گستره ی آن و نیز، غایت و فایده ی تطبیق در فلسفه، بخش دوم این نوشتار خواهد بود که ضمن یک مقاله ی مستقل، در شماره ی بعدی مجله، تقدیم خواهد شد.
۷.

بررسی نهضت رئالیسم در داستان های کوتاه فارسی و اردو (نگاه اجمالی و مقایسه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره پانزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: رئالیسم ادبیات داستانی سبک داستان کوتاه مکتب واقع‎گرایی رئالیسم اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مکتب های ادبی رئالیسم
تعداد بازدید : ۱۹۱۸ تعداد دانلود : ۹۸۳
۸.

جستاری در منابع، روش های استدلال، محاسن و معایب مکتب اصولی متکلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و مبانی حقوق اسلامی بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اصول فقه منابع مکتب متکلمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۰۴
مکتب متکلمان، از مشهورترین مکاتب اصولی در میان اهل سنت، معتزله و اباضیه است. در این مکتب، به شیوه­ای قیاسی و از راه تنقیح گرایی قضایا و بدون دخالت فروع فتاوا، به تقریر و تکوین قواعد اصولی پرداخته می­شود. منابع این مکتب در پژوهش، قواعد اصولی، علم کلام، لغت، فقه و منطق است. راهبردهای اصلی این روش، نظر و مسالک جدلی است. این مکتب دارای جنبه­های مثبت و قابل دفاعی چون تجرید مسائل و بی­طرفی در تحلیل و تنقیح آنها، استقلال و آزادی در اظهار نظر، حاکمیت اصول بر فروع، توجه به تحریر محل نزاع، بحث تفصیلی و دقیق در مورد مسائل و جنبه­های قابل انتقادی چون پرداختن به مسائل غیر مرتبط با اصول فقه، مناقشه مسائل فاقد آثار فقهی، عدم توجه لازم به فروع فقهی و مبالغه در بیان استدلالات فرضی و جواب دادن به آنها است.
۹.

روّاد غزل المجون القصصی فی الشعر العربی

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران ۱۳۷۹ شماره ۱۵۵

کلیدواژه‌ها: روایی غزل مکتب همانندی مجون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۹ تعداد دانلود : ۵۵۶
غزل مجون((بی پرده)) روایی‘در عصر جاهلی شکل گرفت‘و امرؤالقیس پرچمدار آن بود‘با وجود این که دین مبین اسلامی بر مسیر شعر و ادب اثر نهاد‘وشاعران را به رعایت عفت کلام در غزل فراخواند‘تنها یکی از شاعران موالی که اهل حبشه بود‘پرچم این شیوه غزل گویی را در صدر اسلام بر دوش کشید‘او به سحیم عبد بنی الحسحاس موسوم بود‘ و پیرو اشعار مجون روایی به حساب می آمد ‘ پافشاری او در رعایت این شیوه موجب شد که جانش را از دست بدهد ‘ و پرچم این مکتب شاعری را به عمر بن ابی ربیعه بسپارد. در این نگارش مثالهای فراوانی از اشعار ایشان برای نشان دادن همانندی آنان در این زمینه ها آورده شده است .
۱۰.

چگونگی تبدیل حادثه کربلا به مکتب عاشورا توسط امام حسین (ع)

نویسنده:
منبع: آیت بوستان سال اول پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: حادثه مکتب امام حسین (ع) واقعه ی کربلا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ کربلا
تعداد بازدید : ۲۲۶۸ تعداد دانلود : ۹۰۲
یکی از حوادث مهم و ماندگار که تأثیرات عمیقی بر جامعه شیعی- اسلامی داشته و دارد، حادثه کربلا است. در این مقاله افزون برتاکید به معمای ماندگاری این حادثه مهم ، سعی در اثبات این فرضیه شده است که روند اساسی تبدیل این حادثه به مکتب پیش از اینکه یک روند تاریخی،ادواری و تدریجی باشد، یک روندی دفعی است که در همان متن حادثه پدیدار می گردد. به دیگر سخن کربلا مکتبی نیست که بعد از حادثه کربلا،توسط سخنوران و خطیبان و محققان و علما به مکتب تبدیل شده است، بلکه حادثه ای است که خواص مکتبی خود را در بطن حادثه وتحت تأثیر شخصیت نورانی امام حسین (ع) نمایان می سازد.بنابراین از دید نویسنده این مقاله آنچه دیگران در خصوص این حادثه انجام می دهند مکتب سازی نیست، بلکه روایت و تبیین یک مکتب است که همدوش حادثه پیش می رود و سر از مکتب در می آورده و به همین علت هم ماندگار می شود. به هر روی مقاله کوشش دارد تا با بهره گیری از منابع کهن و پیگیری رشته حوادث و روند وقایع به ترتیب تاریخی، این مهم را تبیین نماید.
۱۱.

سیر تحول هنر خوشنویسی و انواع خطوط آن در مکاتب هنری عصر صفوی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: صفویه مکتب خوش نویسی خطوط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸۱ تعداد دانلود : ۹۳۳۸
خوشنویسی به عنوان یکی از هنرهای اسلامی- ایرانی در دوره صفویه هم زمان با رشد و اعتلای دیگر هنرها به شکوفایی رسید. یکی از شیوه های پرداختن به هنر خوشنویسی در عصر صفوی بازنگری در مورد مکاتب و خطوط مختلف خوشنویسی در این دوره است. سبک ها و مکاتب هنری شاخصی در شهرهای مختلف ایران تحت حکومت صفوی شکل گرفته اند، که در مجموع می توان هنر خوشنویسی این دوره را، در پنج مکتب مورد تحلیل و بررسی قرار داد. مکتب تبریز، با بهره گیری و ترکیب و تلفیق از سنت های هنری مکاتب هنری هرات، شیراز و ترکمانان (تبریز) شکل گرفت. مکتب قزوین، با انتقال پایتخت به قزوین در سال 955 ق، خوشنویسان تبریزی، در ابتدا مکتب قزوین را در ادامه مکتب تبریز تأسیس کردند. مکتب مشهد، ابراهیم میرزا هنرمندانی را که پس از روی گردانی شاه تهماسب از هنر، اخراج شده و یا مهاجرت کرده بودند، در مشهد پذیرا شد. پاسخ مثبت این هنرمندان به ابراهیم، منجر به شکل گیری مکتب هنری مشهد شد. مکتب شیراز، از قرن نهم هجری شروع شده و تا پایان سده ی دهم به فعالیت خود ادامه داد، هم از سبک ترکمانان و هم سبک صفوی بهره برده است. مکتب اصفهان، واپسین مکتب خوشنویسی عصر صفوی در اصفهان شکل گرفت. در این دوره، سنت ها و اقلامی که در گذشته برای خوشنویسی استفاده می شد، کماکان مورد استفاده خوشنویسان و علاقه مندان قرار داشت، اما قلم های جدیدتر تعلیق و نستعلیق در دربار و قلمرو صفویان اهمیت فراوان یافت. در اواخر دوره صفویه نیز، شاهد شکل گیری خط شکسته نستعلیق هستیم. بر این اساس، پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی به مکاتب رایج در عصر صفوی و نقش آن ها در رشد و گسترش هنر خوشنویسی می پردازد.
۱۲.

فقه حکومتی از منظر شهید صدر(ره)؛ با مروری بر ویژگی های «فقه نظامات»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: تکلیف مکتب فقه نظامات شهید صدر (ره) مجموعه نگری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۲۹۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۴۵
شهید سیدمحمدباقر صدر(ره) را می توان مبدع رویکرد جدیدی در تفقه دانست که در صدد استنباط «نظامات اجتماعی» از منابع دینی است. در این نگاه، مسائل و موضوعات فقهی، به صورت موضوعات از هم منفصل مطالعه نمی شود آن چنان که در فقه موجود رایج است بلکه «نظام»، یک کل به هم پیوسته ای است که موضوعات آن، به یک شبکه یکپارچه تبدیل شده اند. استنباط «نظام» به عنوان یک «مجموعه» و «کل»، غیر از استنباط حکم تک تک «عناصر» آن از طریق احکام «موضوعات کلی» است که نیازمند باب جدیدی از تفقه می باشد. این مقاله در بخش اول به تقریر نظریه شهید صدر(ره) در باب فقه نظامات می پردازد و سعی می کند جوانب اصلی نظریه ایشان را بررسی کند. در بخش دوم مقاله، با تمرکز بر ویژگی های «فقه نظامات»، تفاوت آن با «فقه موجود» از زوایای مختلف بررسی شده است؛ مبتنی بر فقه نظامات، سنخ دیگری از تکالیف متصور است که از جهاتی چند با «حکم» در فقه فردی تفاوت دارد؛ این نوع از تکلیف، از حیث «موضوع»، «مکلف»، «سنخ تکلیف»، «عقاب و ثواب» و «روش استنباط» از احکام رایج فقهی ممتاز می گردد.
۱۳.

انسان، امنیت پایدار در اومانیسم و مکتب امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: انسان امنیت پایدار مکتب مکتب امام خمینی اومانیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۱ تعداد دانلود : ۴۲۹
حفظ ذات و دست یابی به امنیت، و آرامش از میل های اساسی در انسان است. نظریه های امنیت بر اساس نوع جهان بینی شکل می گیرد. نظریه های امنیت در غرب بر پایه نوع جهان بینی برخاسته از رنسانس بنا شده که نگاهی مادی است. در این بینش، انسان حیوانی تکامل یافته از نسل میمون است با خواسته های حیوانی و در جهانی زندگی می کند که در آن تنازع بقا حاکم است و انسان گرگ انسان است. بنابراین، ناامنی و تهدید در آن دائمی است و باید حداکثر قدرت را داشته باشد تا بتواند تهدیدهای انسانی را از خود دور کند. اما امنیت از نگاه امام خمینی بر اساس آموزه های اسلامی شکل می گیرد. انسان موجودی ابدی است و دارای فطرتی پاک و عدالت طلب، نوع دوست و خداجو که به دنبال کمال مطلق است. امنیت دنیا و آخرت هم زمان دیده می شود و ریشه دست یابی به آن ، ایمان به خدا و اتکال به او است. افراد جامعه در پی خودالهی کردن اند، و اداره جامعه به دست رهبران الهیِ مسئول در مقابل مردم و دین صورت می گیرد و ترویج فرهنگ ایثار و حضور مردم در صحنه بر این مبنا است. این مقاله به روش کتاب خانه ای و با تحلیل محتوا و تطبیق دو نظریه، ضمن بیان موضوع، نظریه مختار را می پروراند.
۱۴.

الجواهری: حیاته، مخزونه الثقافی و میزاته الشعریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۳ سال ۱۴۲۷ شماره ۴ 105-126
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۵۱۸
ولد الجواهری فی بدایه القرن العشرین ورحل فی آخره، بدأ بالقریض وهو فی سن مبکر. قیل عنه الکثیر بدءاً من نابغه الشعر العربی، ومروراً بشاعر العرب الأکبر، وأمیر الشعراء بعد شوقی، ووارث الشعر العربی ومتنبی العصر وربّ الشعر، وانتهاءاً بألقاب وأوسمه أدبیه قلما حصل ویحصل لشاعر عربی. اما مدرسته الشعریه: تعتقد الأغلبیه بأن له مدرسه شعریه خاصه تکاد تکون فریده فی الأسلوب والمضمون والشکل؛ فلا یمکن قیاسها بالمدارس المعهوده فضلاً عن أنه قد قیل الکثیر حول تحدید الاتجاه الشعری لدیه، فکلها کانت تصب فی واحه الاتفاق على أن مدرسته متمیزه فهو آخر شعراء المدرسه البارودیه والتقلیدیه و کان آخر الشعراء الکبار الذین کتبوا قصیده بشکلها الکلاسیکی. لاشک أن للجواهری، مخزوناً ثقافیاً خاصاً تلقاها خلال قرن من حیاته و هی: 1- البیئه. 2- الکتب والمکتبات. 3- حدّه الذاکره وقوتها. فأشرنا الى کل جزء من أجزائها الثلاثه بالتفصیل. و اما میزات شعره التی یمتاز بها فهی کثیره ولکن اختیرت من بینها أربع میزه والتی حصرناها فی: 1- العنف الثوری. 2- التناقض. 3- النفحه الجماهیریه الشعبیه. 4- الارتباط الوطنی والقومی والانسانی. فهذه الاربعه شرحناها مفصلاً من خلال أبیاته الشعریه.
۱۵.

پژوهشی تطبیقی پیرامون ویژگی های مکاتب اصولی (سامراء،کربلا، نجف و قم)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اصولی سال هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 145 - 170

کلیدواژه‌ها: مکتب مکتب قم مکتب نجف مکتب سامراء مکتب کربلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۶ تعداد دانلود : ۹۵۳
مکتب شناسی اصولی، از فعالیت های علمی بسیار مهم و دارای تأثیرات شگفت در اجتهاد است. بسیاری از تضییع فرصت ها، تأخیر در ابداعات و ضعف در پاسخ گویی به نیازها، ناشی از عدم مکتب شناسی است. در اصول فقه امامیه چهار مکتب مهم وجود دارد که عبارتند از مکتب اصولی کربلا، مکتب اصولی سامرا، مکتب اصولی نجف و مکتب اصولی قم، پژوهش پیش رو به شیوه توصیفی و تحلیلی ضمن معرفی اجمالی مکاتب اربعه امامیه، به این نتیجه رسیده که علمای مکاتب اربعه اصولی به صورت کلی در سه دسته جای میگیرند: فقهای تطبیقی، فقهای تحلیلی و فقهای تنزیهی. علل اختلاف در مکاتب اصولی وجود مسایل غیراصولی در علم اصول و خلط بین آنهاست و وجود مسایل غیراصولی در اصول می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد اول این که بعضى از مباحث زاید از کتب اهل سنت به کتب  شیعه منتقل شده است، عامل دیگر این که اصول، چارچوب مشخصى نداشته و هر کس بنا به سلیقه خود مطالبى را افزود؛ عامل سوم نیاز به بعضى مطالب بوده که پس از جایگیرى در علم اصول نیاز به آن مطالب از بین رفته است.
۱۶.

ساختار سیاسی شاهنامه در اندیشه سیاسی مکتب فرانکفورت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 296 - 324

کلیدواژه‌ها: ساختار سیاست شاهنامه مکتب فرانکفورت هابرماس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۴۳
براساس چارچوب نظری هابرماس، از «نسبت اندیشه و سیاست» در سیر تاریخ اندیشه سیاسی غرب، اندیشه و سیاست در دوره کلاسیک و در سنت ارسطویی حول مفهوم «سعادت» با هم عجین می شوند؛ زیرا اندیشه، سعادت را تعریف می کند و سیاست در خدمت تحقق مفهوم سعادت، قرار می گیرد. حال آنکه در اندیشه سیاست مُدرن و در سنت هابزی، اخلاق و سیاست از هم جدا می شوند. در حقیقت هدف ساختار سیاسی شاهنامه، سعادتمند کردن شهروندان و همچنین زمینه ای برای ایجاد امنیت و تحقق رفاه می باشد؛ با این توصیف، طبق چارچوب نظریه هابرماس، مقاله حاضر بر این نظر است که در اندیشه متفکران مکتب فرانکفورت، اندیشه و سیاست همانند سنت کلاسیک، می تواند مفهوم رفاه در جهت مذهبی و علم سعادت، عدالت، امنیت و کمک به نیازمندان را به وجود آورد که همان «اخلاق فضیلت» است؛ «اندیشه های سیاسی» که مورد علاقه ماکیاولی و «نظم اجتماعی» که مورد نظر مور است، با توجه به زندگی «فضیلت-مندانه» شهروندان توضیح داده نمی شوند. مسئله این متفکران مدرن برخلاف متفکران کلاسیک، نه پرسش از شرایط اخلاقیِ «زندگی خیر»، بلکه پرسش درباره شرایط واقعی بقاست که مورد نظر مور است. با این توضیح می توان حد فاصل میان عقلانیت ارتباطی در تقابل با عقلانیت ابزاری را طبق نظر فرانکفورت در ساختار سیاسی شاهنامه بررسی نمود که این مکتب ما را به «وفاق اجتماعی» می رساند و رسیدن به رهایی از تعلقات دنیایی را همان خرد عینی می داند.
۱۷.

شاخصه های جامعه شناختی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال دوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳) 115 - 145

کلیدواژه‌ها: انتظار راهبرد انتظار راهبردی مکتب شاخصه مهدویت سلیمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۳۳۹
انتظار به عنوان یکی از محوری ترین آموزه های مهدویت، به دو بخشِ راهبردی و غیرراهبردی قابل تقسیم است. اعتقاد به هر کدام از این دو، پیامدهای متفاوت وگاه متناقضی را در عرصه عمل به دنبال خواهد داشت؛ ازاین رو با توجه به اهمیت تأثیر اجتماعی پذیرش هر یک از این دوگانه، پژوهشگر در این نوشتار به دنبال پاسخگویی به این پرسش بوده که «شاخصه های جامعه شناختی انتظار راهبردی چیست»؛ البته با توجه به برجستگی شخصیت شهید سلیمانی از یک سو و مکتب بودن سبک زندگی وی از سوی دیگر، تلاش شده است تا پردازش موضوع با عطف توجه به مکتب شهید سلیمانی بررسی شود. روش تحقیق در این نوشتار به لحاظ گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اسنادی و به لحاظ پردازش، توصیفی و تحلیلی است. یافته ها حاکی از آن است که مهم ترین شاخصه های جامعه شناختی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی را در می توان در نُه عنوان گزارش داد که عبارت اند از: بهره مندی از رویکرد تمدن سازی اسلامی؛ عقلانیت معطوف به ارزش؛ ولایت پذیری؛ نگاه راهبردی؛ عمل انگاری انتظار؛ استقامت ورزی؛ ایجاد همبستگی اجتماعی؛ مدیریت عواطف و احساسات و جهاد همه جانبه.
۱۸.

نقد قرآنی ارزش شناسی مکتب سیستمی

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 141 - 178

کلیدواژه‌ها: قرآن ارزش ارزش شناسی مکتب سیستم مکتب سیستمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۰۰
ارزش ، شاخص ارزیابی و سنجش کنش ها، اقدامات و رفتارهای افراد، گروه و سیستم بوده و ارزش شناسی مکتب سیستمی، به مفهوم مطالعه مجموعه ای از ارزش ها در شبکه ای از باورهای کلی است. اهمیت پژوهش حاضر از این جهت است که ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا ماهیت ارزش، تبارشناسی ارزش ها از لحاظ طبقه بندی و تعیین جایگاه سلسله مراتبی آن ها در نظام ارزشی مکتب سیستمی کشف و تبیین شده و گزاره هایی مانند هدف، همکاری، حسابگری، کارآیی و اثر بخشی به مثابه ارزش های ابزاری و عام گرایی و همبستگی به عنوان ارزش های غایی و بقای سیستم در قامت ارزش محوری مکتب سیستمی مشخص گردیده و آن گاه، با بهره گیری از روش استنطاقی شهید صدر، داده های فراهم آمده به مثابه پرسش اساسی با هدف دریافت. پاسخ نقادانه قرآن کریم نسبت به ارزش های مکتب سیستمی به آن معجزه جاودان الهی عرضه گردید. برآیند پژوهش نشان می دهد که ارزش های مکتب سیستمی هم از لحاظ ماهیت و هم از حیث ابزاری، غایی و محوری بودن مورد نقد جدی قرآن کریم بوده و مردود است؛ و ایمان، نماز، صبر و عمل صالح از مهم ترین ارزش های ابزاری است و دستیابی به فضل (خیر، احسان و شرف) الهی، مغفرت و اجر از برجسته ترین ارزش های غایی و رضوان الهی شاخص ترین ارزش محوری سیستم قرانی می باشد.
۱۹.

دگردیسی گنوسی از اندیشه تا آیین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 215-240

کلیدواژه‌ها: گنوس اندیشه آیین مکتب معرفت مسیحیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۴۶
خاستگاه اندیشه گنوسی و سیر تحول آن از موضوعات مورد اختلاف است. در این تحقیق، با بررسی انتقادی فرقه های گنوسی و تحلیل آراء صاحب نظران، به این سوال ها پاسخ داده خواهد شد: الف: مولفه های اندیشه گنوسی چیست؟ ب: سرچشمه های اندیشه گنوسی کدامند؟ ج: آیا پیش از میلاد فرقه ای به گنوسی موسوم بوده اند؟ این تحقیق نشان می دهد که غالب شناخت ما از گنوسی بر آثار جدلیِ مسیحی و بر اسناد قُمران و بحرالمیّت استوار است. براساس اسناد مذکور هیچ گروه و فرقه ای، پیش از میلاد، گنوسی نامیده نشده اند. هرچند سابقه پاره ای از مولفه های اندیشه گنوسی مانند اصالت معرفت و غربت روح به پیش از میلاد و زمان افلاطون می رسد اما برخی دیگر از مؤلفه ها مانند ثنویت و تمایز میان خدای مسیحی و یهودی(خدای متعال و خدای خالق)، اعتقاد به کثرت مسیح ازلی، تقدم معرفت بر ایمان و... محصول دوره شکل گیری آیین های گنوسی و مجادله آنها با آبای کلیسا در سده های نخستین میلادی است.
۲۰.

از مکتب تا فرهنگ: تبیین فرایندِ اجتماعی-فرهنگی عیاری و شکل گیری ورزش زورخانه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 60 - 41

کلیدواژه‌ها: عیاری آیین فوت ورزش زورخانه ای و باستانی مکتب فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۳
زورخانه در رهبری فکری نهضت های آزادی بخش و ترویج آداب و آیین فتوّت و کردار جوانمردانه در دوران پرفراز و نشیب تاریخ ایران زمین نقش مهمی ایفاء کرده است. بنابراین، این مطالعه در پی تبیین فرایند اجتماعی– فرهنگی عیّاری و شکل گیری ورزش یا در واقع مکتب زورخانه ای در ایران است. از حیث روش شناسی، رویکرد این مطالعه کیفی است و از روش نظریه داده بنیاد هم ساخت گرایانه (رویکرد چارمز) استفاده شده است. مشارکت کنندگان این مطالعه (مطلعین کلیدی)، پهلوانان صاحب نظر و باسابقه که هم از نظر عملی و هم نظری آشنا به فرهنگ، تاریخ، آداب و رسوم زورخانه و همچنین پژوهشگران دارای سابقه پژوهش در این حوزه بودند که به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند و در مجموع نوزده مطلع کلیدی و صاحب تجربه در ورزش زورخانه ای از طریق نمونه گیری کیفی یا هدفمند جذب شدند. برای گردآوری داده ها از یک مصاحبه نامه نیمه ساختمند استفاده شده و مصاحبه ها تا حصول به اشباع نظری ادامه یافت. یافته های این پژوهش نشان می دهد که می توان فرایندِ اجتماعی-فرهنگی عیاری و شکل گیری مکتب زورخانه در ایران را می توان در سه خوشه معنایی تبیین و تلخیص کرد: الف) پدیده محوری: کنش ها، واکنش ها و برهم کنش های جاری در فضای زورخانه؛ ب) عوامل زمینه ای یا شرایط اثرگذار بر کنش ها، واکنش ها و برهم کنش های عیاری که بخشی از آنها تسهیل کننده و بخشی دیگر بازدارنده آن هستند و ج) مؤلفه-های مربوط به پی آیندها و آثار کنش ها، واکنش ها و برهم کنش ها در فضای زورخانه که شامل فضای حاکم بر زورخانه، فضای حاکم بر محیط ورزش به عنوان یک محیط بینابین و جامعه به عنوان محیط کلان.