ویژگی های دانشجویان

سامانه های درسی الکترونیکی در مدت نزدیک به دو سال تحصیلی (1400-1398)، مصادف با همه گیری کوید-19، در دانشگاه ها در سراسر جهان جایگزین کلاس های درس حضوری گردید. بدین جهت، مدرسان مجبور شدند به تدریس در محیط های مجازی روی آورند. این جایگزینی مشکلات چندی در فرایند یاددهی- یادگیری به وجود آورد و کیفیت یادگیری را متأثر نمود. ازاین رو، این سؤال ها را می توان مطرح که «نظر دانشجویان نسبت به سیستم ها و سامانه های یادگیری الکترونیکی چیست؟» و «آیا نظر دانشجویان با ویژگی های فردی آنان رابطه دارد؟» برای پاسخ دادن به این سؤال ها، یک طرح پژوهشی تدوین شد و در جامعه دانشجویان دریکی از سامانه های درسی در رشته علوم ارتباطات در یک دانشگاه پژوهشی به اجرا درآمد. حجم جامعه موردمطالعه 43 نفر بود که به عنوان نمونه آماری موردنظر قرار گرفت. سپس با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی داده های موردنیاز گردآوری، تنظیم و تحلیل گردید. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد که اکثریت دانشجویان موردمطالعه (72٪) نسبت به سامانه درسی الکترونیکی نظرشان مثبت نبوده است و از آن رضایت نداشته اند. علاوه بر آن، میان نظر دانشجویان و ویژگی های فردی آنان (جنسیت و علاقه به رشته تحصیلی) رابطه ای وجود ندارد. آزمون آماری  در سطح معنی داری  عدم رابطه یادشده را مورد تأیید قرار داد. در پایان مقاله پیشنهادهای اجرائی و نیز پیشنهاد برای پژوهش های دیگر عرضه شده است.

هدف: پژوهش های اخیر مفهوم دانشجوی ایده آل را به دلیل معانی متنوع آن در زمینه های مختلف آموزشی و فرهنگی مورد بررسی قرار داده اند. این مفهوم به دنبال کمال نیست، بلکه ویژگی های مطلوبی را تعریف می کند که محیطی برای رشد فردیت در جمعیت متنوع ایجاد کند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی ویژگی های مورد انتظار از دانشجوی ایده آل کارشناسی در آموزش عالی، به فراترکیب ادبیات جهانی پرداخته و هدف آن ترویج شفافیت انتظارات و کاهش نابرابری ها است. این مطالعه به ادغام و دسته بندی ویژگی های ضروری دانشجوی ایده آل پرداخته و بینش های جدیدی در مورد تنوع دانشجو ارائه می دهد. هدف نهایی، هدایت تحقیقات آینده و ارائه دیدگاهی جامع درباره ماهیت در حال تحول دانشجوی ایده آل در آموزش عالی است. روش شناسی: این مطالعه در سپهر فلسفی تفسیرگرایی، با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب انجام شد. استراتژی جستجو بر اساس دستورالعمل پریزما در پنج پایگاه داده اصلی صورت گرفت. جامعه آماری شامل کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 2000 تا 2024 بود که در نهایت به 187 پژوهش رسید. فرآیند انتخاب مطالعات به صورت گام به گام شامل جستجو، انتخاب و ارزیابی کیفی مقالات انجام شد. یافته ها: در نهایت، 17 مقاله متن کامل به صورت هدفمند انتخاب شد. نتایج حاصل از تحلیل محتوای کیفی این مقالات سبب شناسایی 135 کد باز شد که در قالب 14 مفهوم و چهار دسته ویژگی کلیدی فردی، اجتماعی، علمی و حرفه ای برای دانشجوی ایده آل دسته بندی گردید. این ادغام و تحلیل، تصویری جامع از دانشجوی ایده آل ترسیم کرد. دانشجوی ایده آل، نه تنها بر پیشرفت تحصیلی تأکید دارد، بلکه مجموعه ای گسترده از ویژگی های متنوع را در خود جای می دهد. پنج ویژگی برجسته شامل اشتیاق به یادگیری، تفکر انتقادی، انگیزه، خودتنظیمی و مسئولیت پذیری در ادبیات بیشترین تأکید را داشته و به عنوان ویژگی های کلیدی دانشجویان ایده آل شناخته شدند. این یافته ها نشان می دهد که دانشجوی ایده آل باید توانایی های جامع و متنوعی داشته باشد که به رشد همه جانبه و تطبیق پذیری در محیط های مختلف آموزشی و حرفه ای کمک می کند. بحث و نتیجه گیری: مفهوم دانشجوی ایده آل نمی تواند به یک الگوی منحصر به فرد محدود شود، بلکه به ایجاد فضای چند وجهی می پردازد که ایده آل های مختلف را در خود جای دهد. این تصویر نشان دهنده تغییر پارادایم در آموزش عالی به سمت رشد فراگیر است و به شفافیت در انتظارات و نیاز به آموزش عادلانه تأکید دارد. به همین سبب ارائه محیط های یادگیری فراگیر و انعطاف پذیر برای دانشجویان ایده آل ضروری است. این پژوهش می تواند به عنوان مبنایی برای مطالعات بعدی و توسعه رویکردهای آموزشی استفاده شود که بر تنوع و پذیرش فردیت تأکید دارند، به گونه ای که محیط های آموزشی فضایی را برای پرورش توانمندی های گوناگون دانشجویان ایجاد کنند.