مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
جوانمردی
حوزه های تخصصی:
در این مقاله تلاش گردیده تا ضمن بیان مسأله و اهمیت آن، ادبیات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، مباحثی همچون تاریخچه و تعاریف رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه صاحبنظران مختلف، انواع رفتار شهروندی سازمانی با توجه به تقسیم بندی های صورت گرفته و عوامل تأثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی (O.C.B) مطرح شده است. در بخش دیگر مقاله که کانون اصلی مقاله را تشکیل می دهد، متدلوژی تحقیق که مقاله بر اساس آن تنظیم گردیده تشریح شده است. به گونه ای که فرضیات، روش تحقیق و جامعه آماری و نمونه های مورد مطالعه بیان گردیده است و با توجه به این موارد، یافته های تحقیق با توجه به روشهای مختلف آمار توصیفی و استنباطی در قالب جداول تحلیلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در پایان نیز با عنایت به نتایج آزمون های آماری، به جمع بندی موضوع پرداخته شده و نتیجه گیری صورت گرفته است.
فتوت و تصوف و تاثیر آن دو بر یکدیگر
حوزه های تخصصی:
فتوت یا جوانمردی یک خصلت ارزشمند و نیاز جامعه بشری و عنصر فکری و فرهنگی اجتماعی ما و سیره پیامبران و صالحان، مورد تائید ادیان الهی و کتب آسمانی به ویژه قرآن کریم می باشد. آیین فتوت یک انجمن و تشکیلات انسان دوستانه ای است که با گرد همایی مردان جوان و شجاع و پاک و با هدف خیرخواهانه برای بهبود و رفاه حال عامه مردم و کمک به مظلومان و بینوایان در شرایط سخت و بحرانی شکل گرفته و به وجود می آید. فتوت یک اصطلاح دینی اجتماعی و صوفیانه ای است که پس از تصوف، بیش از هر طریقه ای در کشورهای اسلامی رواج داشته است و به دلیل انتساب به انبیاء عظام الهی برتر از همه راهها به شمار می رود، و در میان مفاهیم و موضوعات رایج و معمول بیشترین سنخیت و ارتباط و تعامل را با نظام تصوف و عرفان دارد و یکی از جنبه های مهم تاریخ اجتماعی تصوف ایران محسوب می شود. رفیق و یاور دوران نا مردی ها و ناداری ها و سختی ها و خدمتگذار بندگان خدا و مؤثرترین روحیه و وسیله برای حفظ روح ملی و دینی، ایرانی - اسلامی و ایستادگی قیام در برابر ستمگران و بیگانگان بوده است و قیام صفاریان، سربداران، مرعشیان و صفویان به کمک و رهبری ارباب تصوف و فتوت صورت گرفته است، تعامل و امتزاج فتوت و تصوف بیشتر از هر جای دیگر در خراسان نمود و ظهور داشته، و در ادبیات ملی و دینی ما از جایگاه والایی بر خوردار است.
فتوت، شجاعت، پهلوانی، قهرمانی و ورزش در ایران عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش، مرور اجمالی بر نقش و اهمیت جوانمردی، پهلوانی و ورزش ایران در عصر صفوی است و محقق در پی یافتن نقش فتیان، عیاران، پهلوانان ، قهرمانان و به عبارتی ورزشکاران در چگونگی شکل گیری حکومت صفویان و تثبیت و به اوج شکوه و اقتدار رسیدن ایران و افول و انقراض آن سلسله است. و این که چرا هر گاه حکومت صفویه قوی تر شد نقش ورزش و ورزشکار در آن بسیار پررنگ تر می شد و هر گاه که صفویان ضعیف می گردیدند جوانمردی و پهلوانی و ورزش نیز نقشش کم رنگ تر می شد. حکمرانان اولیه صفوی از شاه اسماعیل اول گرفته که موسس این سلسله بود و اروپاییان به او لقب شوالیه دادند تا شاه عباس اول صفوی که اروپاییان به او لقب کبیر دادند و ایران را به اوج شکوه و اقتدار و آبادانی رساند همگی از دلاوران و پهلوانان و قهرمانان و ورزشکاران بودند و به تبع آنان زیردستان و سایر مردم نیز روی به پهلوانی و ورزش آوردند وورزش و پهلوانی در کشور به صورت یک ارزش درآمد و بسیار رشد و توسعه و ترقی پیدا کرد. پادشاهان و لیکن پادشاهان پایانی سلسله صفوی افراد ضعیف النفس بودند و متاسفانه به تبع آنان پهلوانان و جوانمردان و ورزشکاران نیز نوعاً تبدیل به افرادی سست عنصر گشتند و ورزش ورزشکار نیز رو به افول گذاشت. طبیعی است هرگاه الگوها و بزرگان و حاکمان کشور خود جوانمرد و قهرمان ورزشکار و ورزش دوست باشند و از آن حمایت کنند و به آن اهتمام ورزند، پهلوانی و قهرمانی نیز توسعه خواهد یافت و هر گاه حکام و مدیران جامعه سست و بی انگیزه باشند سیر ورزش نیز نزولی و معکوس می گردد.
تصویر متضاد زن قرون وسطی از خلال کتاب رمان گل سرخ (Concept contradictoire de la femme médiévale à travers deux volumes de Roman de la Rose)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
قرون وسطی دوره ای مبهم و متناقض است . در این فضای مبهم ، مفاهیم ب ه وضوح قابل تعریف نیستند، چرا که تحوّلات عظیم و تغییرات در ابعاد اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و تاریخی ، یک نوع احساس بی ثباتی در مورد مسائل مربوط زندگی انسان به وجود می آورد ، که یکی ازاین تعریف های مبهم زن و حضور او است. در تصویر شناسی از زنان و زنانگی ، به نظر می رسد به یک تصویر کاملاً بی نظم و آمیخته از هر گونه جزئیات می رسیم . در مقاله ما این ابهام را از طریق دو جلد رمان گل سرخ ، که توسط دو نویسنده با عقاید و افکار کاملا ً متفاوت نوشته شده است، بر خواهیم داشت. یکی آداب دان و عاشق و دیگری پدر روحانی سخت گیری که احترام و عشق به زن را به سخره می گیرد . در این مقاله عقیده مخالف دو نویسنده که منعکس کننده افکار جامعه آن روز است را بررسی و تحلیل می کنیم.
آموزه های اخلاقی در متون روایی و غیرروایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اگر بپذیریم که هدف از علم نحو آن است که در هنگام سخن گفتن زبان را از اشتباه نگه داریم و هدف از علم منطق آن که به هنگام قضاوت و داوری اندیشه را از به خطا رفتن حفظ کنیم، هدف از علم اخلاق نیز حفاظت انسان از به خطا رفتن در رفتار است. آن سان که آدمی در اراده و عمل به دور از هوی و هوس و تقلید کورکورانه به راه مستقیم گام گذارد. در یک کلام، هدف از هر علمی غیر از علم اخلاق، دوری از خطا در مسائل و قضایای مربوط به آن است؛ ولی هدف از علم اخلاق آن است که بر اساس سعادت، رهبری، عدل، امنیت و تعاون، اجتماعی ایجاد کنیم که در آن زندگی از فساد ستمگر ی ها و عوامل شقاوت و طغیان حفظ شود و به سوی کمال سیر کند. این به مفهوم آن است که علم اخلاق اصلاح فرد و اجتماع را در پایبندی به راه مستقیم مدنظر دارد.
در این مقاله تلاش می شود گزیده ای از ارزش های اخلاقی به استناد قرآن و روایات و نمونه ای از آثار ادبی سخن به میان آید.
بررسی ابعاد اجتماعی آئین فتوت در خراسان از قرن سوم هجری تا قرن ششم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی صفاری اجتماعی
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی اجتماعی
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی آل زیار اجتماعی
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی آل بویه اجتماعی
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی خوارزمشاهی اجتماعی
- حوزههای تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
آئین فتوت و جوان مردی یکی از پدیده های دیرپای تاریخ ایران، از دوران باستان تا روزگار معاصر، به حساب می آید. به رغم نفوذ و گسترش این مسلک در میان بسیاری از گروه های اجتماعی، بیش تر تحقیقات و پژوهش هایی که در این زمینه به خامه آمده است به طور عمده جنبه های عیاری و جنگاوری این سنت اجتماعی را به بحث گذاشته و زوایای اجتماعی و اقتصادی آن را فرو گذاشته است. این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف آئین فتوت در سرزمین خراسان، به اثبات این موضوع می پردازد که در خلال دورة مورد بحث تا آغاز عصر خلافت ناصرلدین الله و کوشش او در شکل دهی به این آئین سنت فتوت با آئین تصوف درآمیخت. همچنین در طی این دوره، این آئین جنبه های اجتماعی برجسته ای یافت؛ چنان که این ویژگی ها در سنت فتوت بغداد به شکل پراکنده و اندک یافت می شد و فقط در زمان خلافت ناصر خلیفة عباسی و آن هم در دورة محدودی شکل سازمان یافته به خود گرفت. این مقاله ویژگی فتوت ناصری را مورد پژوهش قرار نمی دهد و محدودة آن منحصر به دورة یادشده و آن هم در سرزمین خراسان است، زیرا تاکنون مقاله و تحقیق مستقلی در این زمینه صورت نگرفته است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و شیوة گردآوری اطلاعات آن کتاب خانه ای است.
بررسی تطبیقی آیین جوانمردی در ادب فارسی و عربی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جوانمردی و عیاری که آن را «فتوت» نیز ترجمه کردهاند، از پدیدههای بسیار مهم تاریخ اجتماعی ایران و سپس کشورهای اطراف آن بوده است و شیوهای از حیات روحی است که به نظر میرسد ریشه های آن در ایران پیش از اسلام پایه گذاری شده است. آن ها به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که در ادب فارسی «عیاران» و در ادب عربی «صعالیک» نامیده می شوند. عیاران، گروهی از جوانمردان بودند که اصول اخلاقی و مبارزاتی ویژه ای را برگزیده و جوانمردی را پیشه خود ساخته بودند و صعالیک هم که به صورت «الفقیرُ الذی لا مالَ له» تعریف میشوند، افرادی بودند که بهره ای از مال و ثروت نداشتند و به خاطر فقر و عدم توازن اجتماعی به این جرگه پیوستند. در این پژوهش می کوشیم با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی که شرط تطبیق را صرفاً وجود زمینههای تأثیر و تاثّر نمیداند، به بررسی مقایسهای این دو گروه در قالب زمینه های پیدایش و مضامین اخلاقی و اجتماعی مشترک بپردازیم. به نظر میرسد علت اصلی تشکیل هر دو گروه، نبود جامعة عدالت محور و توازن اجتماعی بوده است. مهم ترین ویژگیهای اخلاقی و اجتماعی مشترک این دو گروه عبارت اند از: بخشندگی؛ صبر در برابر سختی ها؛ شجاعت؛ جوانمردی؛ حمایت از فقرا؛ داشتن مهارت های جنگی ازجمله تیر اندازی؛ نبردهای شبانه و دزدی و راهزنی. این مقاله ضمن اشاره به ویژگیهای مشترک اخلاقی و اجتماعی، به بررسی علل پیدایش این دو گروه نیز می پردازد.
ورزش و ورزشکار از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه شاهد گسترش رشته های ورزشی و اقبال مردم به ورزش می باشیم. میلیون ها نفر به امر ورزش مشغولند و میلیون ها نفر علاقه مند به رویدادهای ورزشی اند. با توجه به اهمیت تبیین مؤلفه های سبک زندگی اسلامی، این سؤال مطرح می شود که اسلام نسبت به ورزش و ورزشکار چه دیدگاهی دارد؟ این مقاله می کوشد در حد بضاعت خود با استفاده از آیات و روایات به پاسخ این سؤال بپردازد. در این نوشتار به روش تحلیلی توصیفی انواع ورزش هایی که در متون دینی مطرح شده مورد بررسی قرار می گیرد و اهمیت ورزش از جنبه های گوناگون بیان می شود. در ادامه، ویژگی های ورزشکار مسلمان و بایدها و نبایدهای اخلاقی در این زمینه مطرح می گردد.
بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر تلاش کرده است از طریق یک مدل ساختاری و با استفاده از نرم افزار Amos به بررسی رابطه ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی بپردازد. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه معلمان شهر کرمان که در سال تحصیلی 92-1391 در سه مقطع آموزش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مشغول به تدریس بودند، تشکیل می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد: تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروند سازمانی قابل توجه است. همچنین میان ابعاد متغیر عدالت سازمانی (عدالت توزیعی، عدالت رویه ای و عدالت تعاملی) و مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی (نوع دوستی، جوانمردی و فضیلت مدنی) رابطه معناداری وجود دارد و رابطه عدالت رویه ای و تعاملی با رفتار شهروندی سازمانی قوی تر از رابطه عدالت توزیعی است.
تعیین وضعیت رفتار شهروندی سازمانی در سازمان ورزش شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق حاضر، تعیین وضعیت رفتار شهروندی سازمانی (OCB) در سازمان ورزش شهرداری تهران بود. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که به شکل میدانی انجام گرفت. جامعه تحقیق شامل کارشناسان ورزشی این سازمان بودند (90n=). نمونه گیری، به روش کل شمار انجام گرفت. ابزار تحقیق، پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی نت مایر و همکاران (1997) بود (75/0=α). برای تحلیل دادها از آزمون K-S، تی یک نمونه ای، تی مستقل و تحلیل واریانس یکطرفه در سطح 05/0=α استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد مقدار ""OCB"" در بین کارشناسان در حد تقریباً خوبی قرار داشت (42/0 ± 6/3) و تنها بعد جوانمردی وضعیت مطلوبی نداشت. همچنین، بین میانگین OCB در سوابق شغلی، جنسیت و سنین مختلف کارشناسان تفاوت معناداری به دست نیامد (05/0 < P)؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که مسئولان امر، می توانند بدون در نظر گرفتن ملاحظات متغیرهای اخیر، برنامه های خود را در خصوص پیشبرد رفتارهای شهروندی سازمانی، تدوین کنند و به اجرا بگذارند. همچنین با توجه به وضعیت نامطلوب بعد جوانمردی در بین ابعاد OCB، توجه بیشتر مسئولان به شاخص های این بعد لازم می نماید؛ در انتها و براساس یافته ها، پیشنهادهایی برای مسئولان امر ارائه شده است.
بررسی رابطه بین هوش معنوی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: اداره کل آموزش و پرورش استان قم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شرایط کاملاً ناپایدار حاکم بر سازمان ها و لزوم اثربخشی سازمان ها، به ویژه سازمان هایی که با نحوی با مسائل آموزشی در تعامل اند، نیاز به نسل ارزشمندی از کارکنان را بیش از پیش آشکار کرده است، این تحقیق با هدف بررسی رابطه رفتارهای شهروندی سازمانی و هوش معنوی در میان کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم انجام گرفت. به این منظور، رابطه ابعاد رفتار شهروندی سازمانی (شامل ادب، جوانمردی، حسن شهروندی، وظیفه شناسی و نوع دوستی) با هوش معنوی آزمون شد. جامعه آماری، کلیه کارکنان اداره کل سازمان آموزش و پرورش استان قم می باشد که در مجموع، 263 نفر بودند. نمونه ای به حجم 153 نفر با استفاده از جدول مورگان، و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است که روایی آن از طریق روایی محتوا و روایی عاملی، و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (برابر با 911/0) بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با به کارگیری رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت که نتایج حاکی از آن است که تمامی ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، بجز جوانمردی با هوش معنوی رابطه مثبت و معنادار دارند و رابطه هوش معنوی و جوانمردی معنادار نمی باشد. در نهایت، پیشنهاداتی بر مبنای نتایج تحقیق ارائه شد.
آیین جوانمردی، به مثابه الگویی اخلاقی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با نگاهی به جهان امروز و گسترش عرفان های نوظهور و گاه غیراخلاقی، و گروش هر چه بیش تر انسان ها به آن ها، گفته می شود که ما در عصر بازگشتِ بشر به معنویت، یا بازگشتِ معنویت به زندگی بشر، به سر می بریم. در این جاست که ذخیره ها و میراث های فرهنگی جامعه، به مثابه قوای دفاعی بدن آدمی در دوران هجوم بیماری، به کار می آید. رسوم و آداب مربوط به مسلک «فتوت» و «جوانمردی»، از جمله این ذخایر معنوی و فرهنگی ایران و اسلام است که به صورت یک سلسله تعالیم اخلاقی و معنوی و یک نوع حکمت عملی برای عامه مردم درآمده و در دوره های فترت، کارساز بوده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا با تعمق در متون «جوانمردان» و «فتوت نامه ها» و نیز با بررسی سنت های به جا مانده از ایشان، مثل اخلاق و رفتار زورخانه ای و پهلوانی، نظام جوانمردی را معرفی کنیم که با دارا بودن اصول اخلاقی و تعلیمی خاص، همواره منادی ارزش های اصیل انسانی و اخلاقی همچون «برابری» و «برادری» و «تندرستی» و «عدالت ورزی» و ... بوده است و خود این اصول و مبانی اخلاقی، می تواند الگویی مناسب برای جامعه باشد.
سلوک عارفانه در سنت استاد و شاگردی فتوت نامه ها و تأثیر آن بر خلاقیت هنرمند(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
آیین فتوت شیوه ای بوده که اصحاب صنایع و هنرها در فرهنگ دیرینه ایرانی اسلامیِ این مرزوبوم از آن برای سلوک در طریق حق و تربیت شاگردان و هنروران استفاده می کرده اند. این شیوه که با آیین های مشابهی در ژاپن، اروپای قرون وسطا و هند قابل تطبیق است سبب خلق آثار برجسته هنری و تربیت هنرمندانی بزرگ شده است.
در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن بررسی و نگاهی به اصول و شیوه های سلوک در این حلقه ها و گروه ها، به تأثیر آن در خلق هنری و تعالی صنایع مذکور پرداخته شود.
آیین های عیّاری و جوانمردی در داستان سمک عیّار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سمک عیّار قدیمی ترین نمونة باقی مانده از داستان پردازی فارسی است. اولین داستان بلند و طولانی منثورکه امروزه در دست است و یکی از زیباترین و دلکش ترین داستان ها در زبان و ادبیات فارسی است که با نثری ساده، روان و زیبا نوشته شده است. از این کتاب دربارة اوضاع اجتماعی و فرهنگی ایران در قرون ششم و هفتم اطلاعات زیادی به دست می توان آورد. از جملة این اطلاعات اجتماعی در مرحلة اول وضع عیّاران یا جوانمردان و رسوم مربوط به آنها در جامعة آن روزگار و قبل از آن است. سمک عیّار فقط داستانی عاشقانه نیست، بلکه می توان گفت که یک حماسه منثور است که متعلّق به طبقات متوسط و پایین جامعه بوده و به گونه ای شفاهی نقل می شده تا آنکه مکتوب شده است. داستان های عامیانه، اصلی بسیار کهن در تاریخ زندگی یک قوم دارند. در این داستان، عیّاران و جوانمردان به همه اصل های اخلاقی، انسانی، اجتماعی و مردمی معتقد و پایبند ند. آیین ها، رسوم و اوصاف اخلاقی این طبقه در جای جای کتاب به تناسب سخن ذکر شده که در این پژوهش مهمترین آنها استخراج و بررسی شده است.
بررسی ومقایسه مقوله فتوت وجوانمردی درمتون نثرعرفانی تا پایان قرن ششم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تاریخ ادبیات پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۷۷
5-26
حوزه های تخصصی:
فتوت و جوانمردی به معنای مجموع خصایل پسندیده مانند: ایثار، فداکاری، شفقت نسبت به دیگران و مراقبه احوال نفسانی، یکی از آیین های ارزشمند مردمی بوده که در طول قرن های متمادی با تکیه بر قدرت اجتماعی در ایران وجود داشته و تداوم یافته است. این آیین در ایران از پیشینه ای بس طولانی برخوردار است و قدمت آن به دوران قبل از اسلام می رسد. آیین فتوت و جوانمردی دارای دو رویکرد اجتماعی وفردی بوده و پیوسته اهل فتوت را در دو جنبه مختلف به سوی تکامل انسانی سوق داده است. فتوت در متون نثر عرفانی نیز به عنوان یکی از راههای وصول به حقیقت همواره موردتوجه بوده است. در این آثار به جوانب مختلف آیین فتوت از جمله جنبه های فردی، اجتماعی، الهی و نیز آداب و رسوم فتیان اشاره می شود. لیکن بیشترین توجه نویسندگان متون نثر عرفانی متوجه جنبه نظری آن است و به تعریف و تفسیر واژه فتوت پرداخته اند. در این پژوهش قصد داریم مقوله فتوت و جوانمردی را از دیدگاه اهل تصوف و نویسندگان متون نثر عرفانی تا پایان قرن ششم هجری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل علمی قرار دهیم. روش تحقیق ما در این پژوهش، توصیفی تحلیلی است.
بررسی مضامین عیّاری، جوانمردی و تعلیمی در رمان شمس و طغرا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۱
131 - 160
حوزه های تخصصی:
شمس و طغرا یکی از متون پهلوانی و تعلیمی است که در عصر مشروطه نگارش یافته است. در این کتاب، اشاره به خصلت های عیّاری و توصیف قهرمان داستان با این ویژگی ها در دوره استبدادزده و به دور از اخلاق عصر حاکمیت ایلخانان مغول، قابل ملاحظه و اهمیت است .عیّاران یکی از گروه های اثرگذار در ایران هستند که فضای خفقان جامعه ایرانی و فقر و محرومیت، عامل بنیادی در پیدایش آن ها بوده است. عیّاران به عنوان طبقه ای از مردم چنان اهمیت داشتند که نویسندگان متون ادبی، شرح وقایع و نحوه زندگی آنان را در آثار خویش انعکاس داده اند .در حقیقت، روشنگری و بازنمایی ارتباط کهن عیّاری و جوانمردی با متون تاریخی حماسی و نمایاندن آموزه های اخلاقی این جمعیت می تواند گامی نو و جهت ساز در شناخت هرچه بیشتر آن ها باشد. پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی مضامین عیّاری و جوانمردی و انعکاس آن در داستان شمس و طغرا صورت گرفته است. در ادامه، نویسندگان به دنبال پاسخ به این پرسش هستند که مضامین عیّاری به چه میزان و چگونه در این اثر بازتاب یافته است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که مضامین عیّاری و جوانمردی در این کتاب به خوبی انعکاس یافته که این امر نشان از اهمیت این خصایص اخلاقی پسندیده و آمیختن آن با خصلت های دینی و اسلامی در جامعه ایرانی است.
اَعمال منافی مروت و جایگاه آن در تحقق عدالت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های فقهی دوره شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
27 - 52
حوزه های تخصصی:
«مروت» به معنای انسانیت و جوانمردی است و در اصطلاح یعنی نزاهت و دور نگهداشتن خود از گفتارهای پست و کارهای فرومایه ای که در شأن و شایسته امثال یک فرد مؤمن نیست. مروت، شرط یک زندگی متعالی و اخلاقی محسوب می شود که قلمرو آن تمام شئون زندگی است و مراتب متفاوتی دارد که بر حسب احوال، اشخاص، شرایط، زمان ها و مکان ها تغییرپذیر است. اصحاب بامروت، دارای نشانه ها و نمادهایی هستند که ثمراتی را در زیست مؤمنانه و جوانمردانه به دنبال دارد. در این پژوهش پس از بررسی ادله موافقان شرطیت مروت در عدالت فقهی و پاسخ به این ادله و بیان ادله مخالفان، به این نتیجه دست یافتیم که با توجه به اینکه ادله موافقان شرطیت مروت، پس از بررسی، نقد شد و از سوی دیگر، مروت و همین طور اعمال منافی مروت از مفاهیم لغزنده و سیال بوده و در عرف یا عرف های مختلف، تحلیل پذیرند، بنابراین «مروت» نمی تواند در عدالت فقهی، اعتبار، شرطیت یا جزییت داشته باشد.
ارائه مدل صفات اخلاقی در آیین جوانمردی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت ورزشی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۰)
643 - 664
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف نیم نگاهی تاریخی بر حوزه جوانمردی در ایران انجام شده است، به نوعی که مستقیماً به تاریخ ایران زمین مراجعه و رویکرد جوانمردی و تفکر تربیتی آن در ورزش حاصل شد. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی با رویکرد تاریخی بود به طریقی که با مراجعه به کتب تاریخی ایران واکاوی در چهار دسته شناسایی واحدهای معنایی، کدهای اولیه، کدگذاری باز، محوری صورت گرفت و در نهایت مدل – تعریف جوانمردی در ایران حاصل شد. جوانمردی از نگاه تاریخی ایران، مجموعه ای از صفات تلقی می گردد که در بستره نگاه شناسی به خداوند، نگاه شناسی به مردم و نگاه شناسی به خود است.
فتوت: تصوف مدنی
منبع:
تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دوره ۲ بهار ۱۳۸۹ شماره ۳
157 - 179
حوزه های تخصصی:
«فتوت» که در طول تاریخ همواره با تصوف ارتباطی نزدیک داشته، در «حیات شهری» جوامع اسلامی نیز تأثیرگذار بوده است. این تأثیرگذاری نه تنها از مقوله تأثیرگذاری فکری، بلکه از مقوله تحولات سیاسی و اجتماعی قابل توجه است. عده ای بر آنند که فتوت، نوعی تصوف عامیانه به شمار می رود؛ با این حال به نظر می رسد چنین فروکاستی قادر نیست نقش و تأثیر این مقوله را در رشد حیات اجتماعی این آیین به تمامی توضیح دهد. فتوت در طول تاریخ با ورود به عرصه بازار و اجتماع و نفوذ در طبقات پیشه ور و مرعی داشتن آداب و سننی که با تاروپود فکری این طبقات در هم آمیخته، توانسته است مفاهیم صوفیانه را با روح زندگی شهری که بر پایه پیشه وری بنا می شوند، چنان درآمیزد که به عنوان گونه ای تصوف مدنی مطرح شود. در این نوشتار، دلایلی برای اثبات این مقوله ارائه می شود.
تبیین اثر رفتارهای شهروندی جوانمردی و وظیفه شناسی کارکنان بر اساس دین/مذهب و حمایت اجتماعی همکار و سرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف : این پژوهش با هدف تبیین رفتارهای شهروندی سازمانی جوانمردی و وظیفه شناسی کارکنان بر اساس دین/مذهب و حمایتهای اجتماعی همکار و سرپرست انجام شد. روش: این پژوهش به شیوه توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه پژوهش را کارکنان دانشگاه قم تشکیل داده اند که 121 نفر از آنان به شیوه نمونه برداری تصادفی ساده در پژوهش شرکت کردند. داده های پژوهش به وسیله پرسشنامه جمع آوری و با آزمونهای آماری تحلیل شد. یافته ها: دین/مذهب بر رفتارهای شهروندی جوانمردی و وظیفه شناسی کارکنان، حمایت اجتماعی همکار و سرپرست؛ حمایت اجتماعی سرپرست بر رفتارهای شهروندی جوانمردی و وظیفه شناسی کارکنان؛ و حمایت اجتماعی همکار بر رفتار شهروندی جوانمردی کارکنان تأثیر مثبت و مستقیم دارد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش، نقش دین/مذهب را در جایگاههای سازمانی برجسته ساخته است؛ بدین معنا که دین می تواند به توسعه اقدامهای حمایتگرانه اجتماعی سرپرستان از زیردستان از طریق بهبود رابطه تبادلی با کیفیت بالا با همه زیردستان شان و نیز اقدامهای حمایتگرانه کارکنان از همدیگر از طریق ایجاد و توسعه محیط کاری مبتنی بر رابطه دوستانه، همدلی، همبستگی و انسجام منجر شود، که در نتیجه به بروز رفتارهای جوانمردانه و وظیفه شناسی کارکنان نسبت به سازمان منتج می شود.