ادبیات و رثای حسینی و عاشورایی
حوزه های تخصصی:
مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
ادب
مقایسه عناصر ادب در زبان های کره ای و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
"مقاله حاضر به بحث درباره پدیده ادب و مقایسه آن در زبان های کره ای و فارسی می پردازد. داده های تحقیق مقاله به صورت مشاهده میدانی و اسنادی در یک دوره دوساله در کره جنوبی مورد بررسی قرار گرفته و ضمن تبادل نظر مستقیم با دانشجویان کره ای در کره و ایران تکمیل شده است. ادب در مفهوم عام، پدیده ای جهانی به شمار می آید و در فرهنگ هر جامعه ریشه دارد، اما در هر زبان به صورتی متفاوت جلوه گر می شود. زبان های کره ای و فارسی، به رغم تعلق به دو خانواده زبانی متفاوت، از عناصر و نشانه های این پدیده به طور گسترده ای بهره گرفته اند و از این منظر، وجوه مشترک دارند. بین دو جامعه ایران و کره، شباهت هایی به لحاظ تاریخی، فرهنگی و دینی ملاحظه می شود. به ویژه، در جامعه کره، نظام اجتماعی طبقاتی و آیین دینی کنفوسیوس از عوامل مؤثر در شکل گیری عناصر ادب شمرده می شوند. ادب و احترام در زبان کره ای، پیش از این ساختاری بسیار پیچیده داشته و در قالب هفت سطح یا سبک بیان بوده است. این ساختار امروزه به سادگی گراییده است و در چهار سبک رسمی، مؤدبانه، صمیمی و ساده خلاصه می شود. در این زبان نمی توان جمله ای را بدون استفاده درست از نشانه های ادب در یکی از سبک های چهارگانه ادا کرد. نشانه های ادب اغلب دربرگیرنده پسوندهای ویژه فعلی اند که به همه افعال زبان کره ای می پیوندند. گذشته از پسوندهای فعلی، کاربرد برخی عناصر واژگانی، همچون فارسی، به ابراز ادب اختصاص دارد. صرف اسم ها، صفت ها و ضمیرها در چهار سبک یاد شده بخش دیگری از ساختار ادب در زبان کره ای را تشکیل می دهد.
"
ادبیات تطبیقی
حوزه های تخصصی:
نگاهی به متن ادبی و اجزای تشکیل دهنده آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از آنجا که عنوان این مقاله مربوط به ادبیات و عناصر تشکیل دهنده آن می باشد‘ پرداختن به سه محور اساسی ‘یعنی : تعریف ادب و ادبیات‘عناصر تشکیل دهنده آن و بالاخره تحلیل این عناصر در یک متن ادبی ‘ ضروری می نماید .با چشم پوشی از معانی لغوی واژه ((ادب )) که در کتب لغت به تفصیل به آنها پرداخته شده است و با صرف نظر از تعاریف متعددی که از طرف صاحبنظران و نقادان ادب ‘ درباره معنی اصطلاحی ادب و ادبیات ارائه شده است ‘ اگر بخواهیم یک تعریف جامع و مانع و در عین اختصار ‘از ادبیات بدست دهیم ‘خواهیم گفت : ادبیات ‘ بیان جنبه های مختلف زندگی است در قالب و ساختاری زیبا و هنرمندانه ‘ و وجه تمایز یک متن ادبی از سایر متون‘در اثرگذاری ‘احساس برانگیزی و توانایی آن در ایجاد علاقه و صمیمیت در مخاطب است ‘به عبارت دیگر یک متن ادبی ‘با بیان غیر مستقیم حقائق زندگی و مسائل گوناگون ‘ مخاطب را تحت تأثیر قرار می دهد .
چند بن مایه و آیین مهم ازدواج در ادب حماسی ایران ( با ذکر و بررسی برخی نمونه های تطبیقی )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«ازدواج در شاهنامه» تا امروز موضوع پژوهشهای گوناگونی بوده اما در بیشترِ آنها یا به بُن مایه ها و آیینهایِ درخور بحث توجه نشده و یا دامنه بررسی محدود به شاهنامه و شواهد آن بوده است. در این مقاله با مطالعه در روایات حماسی ایران (شاهنامه، منظومه های پهلوانی و چند متن منثور) 8 نمونه از مضامین و رسوم مهم ازدواج معرفی و تحلیل شده است که در آنها پهلوان یا پادشاه غالباً بیرون از سرزمین خویش همسر برمی گزیند (برون مرز همسری) و به همین منظور به سفر و جستجو می رود (سفر و جستجوی پهلوان برای همسریابی). او پس از یافتن جفت مناسب گاهی با پرهیز و مخالفت پدر دختر روبرو می شود (پروا و پرهیز پدر از ازدواج دختر و مرد بیگانه) و گاه نیز برای رسیدن به دلدارش در آزمونی شرکت می کند که دختر یا پدرش تعیین کرده اند (آزمون ازدواج). در سنت حماسی ایران، دختر در مهرورزی و ازدواج، استقلال عمل دارد و به خواستگاری مرد مطلوب خود می رود (پیشگامی و آزادی دختر در عشق بازی و ازدواج) و مرد نیز می تواند با مادر، خواهر و دختر خویش ازدواج کند (آیین خویتوکدس). انداختن یا رد و بدل کردنِ تُرنج زرین هم یکی دیگر از سنتهای خواستگاری و دلدادگی است.
هر کسی از ظن خود شد یار من(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بر مثنوی مولانا از زمان های گذشته تا امروز شروح و تفاسیر گوناگونی نوشته شده است و شارحان هر کدام به مذاق خود توجیهاتی برای حل دشواری های آن آورده اند. در این مقاله با ذکر نمونه، درباره اختلاف نظر شارحان بحث شده و نتیجه گرفته شده است که برای گشودن پیچیدگی های اشعار مولانا باید پیوستگی مطالب را همواره در نظر داشت و کلید گشایش هر مشکلی را در درجه اول باید در خود مثنوی جستجو کرد.
واژه ادب و موضوعات علوم ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
واژه «ادب» از کلماتی است که معنی آن همراه با تحول زندگی قوم عرب و انتقال آن از بدویت به مدنیت تغییر یافته و پی درپی معنای نزدیک به هم پیدا کرده است و تا این معنی را که امروز به ذهن متبادر می شود به خود گرفته است و آن عبارت از سخنی است رسا، که به نیت تاثیر در عواطف خواننده یا شنونده به شعر یا نثر انشا شود. در این مقاله سعی شده است که با کندوکاو در سنت نظم و نثر عرب کلمه ادب ریشه یابی شده و تحول معنای آن در طول تاریخ ادبیات عرب پی گرفته شود و انواع آن و مابه ازای معنایی آن در هر دوره استخراج گردد.
مبانی سلوک عرفانی در شرح چند غزل از حافظ
حوزه های تخصصی:
در خصوص اشعار خواجه شیراز دیدگاه های مختلفی وجود دارد و حافظ شناسان به فراخور حال در گشودن راز سروده های این شاعر بزرگ کوشیده اند. در این مقاله، این دیدگاه مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است که غزلیات حافظ را می توان جملگی به مبانی عرفانی بازگردانید و حتی برای ظاهری ترین مضامین آن نیز، معانی باطنی و عرفانی یافت. به بیان دیگر حافظ خود اهل سیر و سلوک بوده و در واقع احوال شخصی و سلوک خود اوست که در اشعارش تجلی یافت و در حقیقت او از همین طریق، هدایت عملی طالبان را با بیان ظرایف و جزئیات این سیر به عهده می گیرد.
آداب پرورش کودک در عرفان
حوزه های تخصصی:
کودک عطیه الهی، باغ وجود آدمی و مایه سرور و خیر و برکت خانواده و عزت و سربلندی جامعه و سعادت دنیا و آخرت می باشد. وجود والدین و دوستان نیکوکار، استادان و معلمان فرهیخته، آموزش و پرورش در کودکی زبان کودک و بازی کودکانه، توجه به میزان توانایی کودکان، و نیازهای عاطفی و خواسته های منطقی آنان، طهارت و پاکی نفس و … جلوه هایی برجسته ای هستند از آداب تعلیم و تربیت کودک که در رشد و بالندگی آنان بسیار تاثیرگذار است.
زندقه بشار بن برد بین سیاست و واقعیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در باور کردن بسیاری از حوادث تاریخی که تاکنون نقل شده، به تعقل بیشتر و اندیشه ای ژرف تر نیاز است؛ به ویژه اتفاقاتی که به شخصیت های بزرگ ادبی، علمی و سیاسی مربوط می شود. اخباری که در مورد بشار بن برد و علت قتل او گزارش گردیده نیز از این نوع است. بسیاری علت قتل او را زندیق بودن او می دانند، اما به علل زیر به نظر می رسد که حقیقت، این گونه نباشد:
1. بشار هجوگو بوده و هجا را حتی برای خلفا و بزرگان هم به کار برده و این کار باعث شعله ورشدن آتش کینه و حسد در دل آن ها شده است.
2. در کنار اشعاری که در الحاد و کفر به او منسوب است، اشعار توحیدی دیگری نیز هست که بر موحد بودن وی دلالت دارد.
3. با آنکه کیفر زندیق اعدام بوده، اما بشار در ابتدای امر اعدام نشده، که با ضربات شلاق فوت کرده است و این خود باعث ابهام دیگری در علت قتل اوست.
4. اشعاری از بشار یافت می شود که نشان دهنده توبه وی از گناهان گذشته است و اطلاق زندیق بر شخص تائب وجهی ندارد.
5. ندامت مهدی (خلیفه عباسی) از قتل شاعر دلیل واضحی است که اعدام وی به علت کینه بزرگان و صاحب منصبان و نه کفر و الحاد بوده است.
پیشینه و بنیادهای اخلاق در ایران و جهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اخلاق، در طول تاریخ همواره دستمایه شگرف اندیشمندان بوده است اما آنچه که در پی اندیشه در باب مباحث صرف عقلانی اخلاق جلوه گر می شود فایده این مباحث است تا سبب پذیرش آن از سوی مخاطب گردد. تمامی ادیان از دیرباز تا کنون با مشابهت هایی اخلاق را با الهیات پیوند دادند تا الزام بیشتری برای پیروان خود در تبعیت از آن ایجاد نمایند. در پیشرفت جوامع، قانون پا به پای اخلاق پیش آمده که گاه تضادی میان آن دو متصور می شود در حالی که هر دو مکمل یکدیگر برای اصلاح جامعه اند. از سوی دیگر، اگر از دایره آدمیت پا فراتر نهیم در می یابیم سایر جانداران نیز به اخلاقیاتی پایبند هستند که یا به طور غریزی یا به گونه تجربی و بسیار محدود بدان عمل می نمایند. در مقاله حاضر به موضوعات مذکور پرداخته می شود.
نقد رویکردهای تفکیک آداب از اخلاق (ارائه رویکرد جدید)
حوزه های تخصصی:
اخلاق پژوهان در برابر این پرسش که «چگونه آداب را از اخلاق تفکیک کنیم؟» پاسخ های گوناگونی به دست داده اند، اما هیچ یک برای استفاده در تمام مکاتب و رویکردهای اخلاقی جامعیت لازم را ندارد. در مقاله پیش رو تلاش شده است ضمن نقد پاسخ های پیشین، معیاری جدید در تفکیک آداب از اخلاق عرضه گردد تا در تمام مکاتب و رویکردها کارگشا باشد.
پس از ذکر مقدمه، نخست با بیان معانی لغوی «آداب» و «اخلاق» و تعاریف و اصطلاحات آن دو، به امکان تفکیک آداب از اخلاق و سپس به تفکیک هایی پرداخته ایم که صاحب نظران میان این دو قائل شده اند. در پایان نیز معیاری جدید به دست داده ایم که در تمام مکاتب و رویکرد های اخلاقی ازجمله رویکرد اخلاق قرآنی و روایی (مأثور) قابل استناد باشد.
مظاهر أدب المقاومة فی شعر احمد مطر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله، درباره جلوه های مختلف ادب پایداری در شعر احمد مطر، سخن سرای معاصر عراقی، نوشته شده است. در این نوشتار اشاره ای به زندگی شاعر و ویژگی های منحصر به فرد زادگاه او رفته است. همچنین، درباره عوامل تاثیرگذار در چکامه های او سخن به میان آمده است. در این مقاله، ادب مقاومت یا پایداری در موضوعات ذیل مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است:الف: تبعیدگاه-ب: وطن دوستی-ج: فلسطین-د: قدس-هـ: تعهد ملی -و: لبنان -ز: عراق سرزمین گذشته پر افتخار-ح: فرزندان سنگ-ط: آزادی و مبارزه-ی: سلطه آمریکا
قرآن در مثنوی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
نظامی عروضی می نویسد که: «عادت باید کرد به خواندن کلام رب العزه و اخبار مصطفی (ص) و آثار صحابه و امثال عرب و کلمات عجم» قرآن برای مسلمانان هم زبان دل است و هم ترجمان اعتقاد و شنیدن آن تقدس و برکتی را متداعی میکند، ادب اسلامی نیز همان تنوع و نشاطی را دارد که علم صنعت و فلسفه اسلامی، در این راستا ادبیات فارسی مجموعه ای از اشاره ها و نکته های دقیق و ظریف است که بیشتر این باریک اندیشی ها در کاربرد مضمون های قرآنی است و یکی از برجسته ترین آثار ادب فارسی که این مضامین را به کار برده است، مثنوی معنوی مولوی است و این مقاله به این موضوع پرداخته است.
سحر قلم در آثار جاحظ عجم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شکوفایی هر ملتی، زمانی نمود عینی دارد که فرزندان آن ملت، در جهت شناخت گذشتگان و بازنگری آداب و سنن و فرهنگ آنان، گام بردارند و مسیرحرکت و تحول ایشان را با نگاهی عالمانه و نقادانه از نظر بگذرانند.به این طریق، نه تنها می توانند ارزش گذشته خود را حفظ کنند، بلکه می توانند خود، عاملی برای کمال و زندگی شایسته تر نسل های دیگر باشند، ازاین روبررسی آثار ادبی یکی از بهترین راههای شناخت یک ملت است.آثار ادبی پارسیان - هر چند به زبان عربی- در زمینه های گوناگون تربیتی و اخلاقی، با تکیه بر معنویات برگرفته از تعالیم دینی از جنبه های مثبت و درخشان این قوم است. ما در این نوشتار کوتاه کوشیده ایم برای آشنایی با اندشه هایی که بر حکمت استوارند و عقائد پارسیان را در باب سیاست و اخلاق بازگو می کنند، ازخلال آثار انبوه و ارزنده ثعالبی نیشابوری به گوشه ای ازآنها بپردازیم. ضمن آنکه به موارد مشابه درگفتار سخنوران معاصرش-که اغلب به قلم اوست- اشاره کرده ایم.
سنجش سیرت نیکوی مدیران
حوزه های تخصصی:
به تازگی علاقه زیادی به موضوعات مربوط به فضایل و سیرت در میان دانشمندان علوم اجتماعی و روان شناسان مثبت نگر به وجود آمده است. با این حال، هنوز مطالعه در مورد سیرت به طور کلی و در مباحث سازمان و مدیریت به طور خاص، بسیار اندک میشود. گیون و همکارانش در مطالعه روی رهبران جهان دریافتند: آن دسته از رهبرانی که دنیای بهتری برای دیگران ایجاد کردند، دارای سیرت قوی بودند. در این پژوهش ضمن تبیین سیرت نیکو از دیدگاه گوناگون، سیرت نیکوی مدیران در سازمان تأمین اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری نیز مورد سنجش قرارگرفت. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که نمونهگیری آن بصورت تصادفی انجام شد. در نهایت 60 پرسشنامه توسط مدیران سازمان تأمین اجتماعی استان چهار محال بختیاری تکمیل شد. سیرت نیکو در هفت مولفه مورد سنجش قرار گرفت. همچنین ارتباط سیرت نیکو با برخی از متغیر های جمعیت شناسی بررسی شد. بر اساس نتایج پژوهش صداقت و شجاعت میانگین بالایی داشت. سیرت نیکو می تواند به بهبود ارتباطات کمک نماید
کاربردشناسى دیرش واکه درگفتمان دینى فارسى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در برخى گونه هاى گفتمان دینى (شیعى) فارسى، دیرش اضافى واکه اى معانى کاربردشناختى چندى را مى رساند. چنین دیرشى بر واکه دوم در نام محمد، واکه دؤم در لقب امام (هنگامى که براى مرحوم امام خمینى به کار مى رود) و در واکه نخست در لقب قائم- یکى از القاب تکریم براى حضرت مهدکما (عج)- اعمال مى گردد. در این موارد دیرش دو مقصود را برآورده مى کند: یکى آن که ادب و احترام واعظ را نسبت به شخصیت هاى دینى نام برده مى رساند و دیگر آن که شنوندگان (اعم از مخاطبان و ناظران) را به اداى پاسخ هاى کلامى و یا غیر کلامى مناسب گوناگونى وا مى دارد که از اعتقاد مشترک سخنران و شنوندگان بر مى خیزد. از سوى دیگر این پدیده را مى توان یک فعلى کلامى جمعى و تلفیقى همراه با معناى متداعى مدارکوتاه نیز قلمداد کرد، بدین صورت که دیرش دادن به واکه از سوى واعظ، (فعل کلامى) بیانى و نیز اگاهانیدنى بوده براى مخاطبان از شأن (فعل کلامى) امرى برخوردار مى باشد،
سیر تطور واژه ادب با تاکید بر سه قرن اول هجری
حوزه های تخصصی:
«ادب» در عرف عرب جاهلی عادات و رسوم نیکو به شمار می رفته که چنین تفکری از میراث گذشته به یادگار مانده است. از آنجایی که تعلیم و تربیت دارای اهمیت بوده لذا کلمه ادب برای جامع معارف (به غیر معارف دینی) مورد استفاده قرار می گرفته ولی لفظ تادیب و تعلیم مترادف یکدیگر به کار می رفته است. پس از اسلام معنی ادب با همان مفاهیم قبلی متداول بوده است. آمیزش عربها با اقوام دیگر خاصه در سه قرن اول هجری سبب می شود تا حوزه معنی ادب گسترش یافته و بر انواع علوم و فنون از جمله صنایع، ورزش ها و پیشه ها اطلاق گردد. نیز در سه قرن اول هجری «ادب» در معنای نکته های ظریف، بدیع، لطیفه ها، نادره ها بکار می رفته و کسی را که با موارد یاد شده آشنا بوده، ادیب می خواندند. در اواخر قرن سوم به تدریج ادب در معنی لغت، مصطلح می شود. در قرن پنجم و ششم این واژه برای مفاهیم صرف و نحو و بیان متداول می گردد. مفهوم دگرگونی های واژه ادب در طی قرون متمادی با سرگذشت اجتماعی اقوام همراه بوده است. در زبان فارسی هم بر اساس متون نظم و نثر این واژه در معانی نزاکت، رفتار پسندیده و نیکو و نیز در معنی «علم ادب» از جمله صرف، نحو، لغت و... مورد توجه قرار گرفت.
حافظ و غالب(مقاله علمی وزارت علوم)
شعر آسمانی حضرت حافظ، شعری فرازمانی و فرا مکانی است. در واقع نفوذ سخن جادوانه و جاودانه ی این رند عالم سوز را در آثار اغلب غزل سرایانی که بعد از او به عرصه ی ترانه و غزل گام گذارده اند به روشنی می توان دید. وسعت و عمق این تاثیر در شبه قاره، دارای پیشینه ای طولانی است و بیدل دهلوی، صائب، کلیم، اقـبال لاهوری، نظیری، عـرفی، ناصر علی سرهندی، ریاض خیرآبادی، جگر مراد آبادی، واله داغستانی و... از او تاثیر پذیرفته اند.
این پژوهش برآنست که اثبات کند: 1. شعر همه شاعران سبک هندی در نازک خیالی و مضمون آفرینی به افراط کشیده نشده است. 2. زمینه ی بازگشت به غزل سبک عراقی به ویژه غزل حافظ و سعدی از درون خود سبک هندی فراهم آمده است. همچنان که غالب دهلوی از این دسته از شاعران است. در این مقاله میزان تاثیر پذیری غالب از خواجه ی شیراز در ابعاد مختلفی چون: زبان، اسلوب بیان، واژگان، ترکیب سازی، تصویر آفرینی و زیبایی های بدیعی و بیانی، عروض و آهنگ شعر، طرز تفکر، اندیشه های حِکْمی، فلسفی، اجتماعی، مضامین و مشرب عرفانی با روش تحلیل مقایسه ای مورد واکاوی و ارزیابی قرار گرفته است.
قدرت سیاسی در کارکرد زبان: بررسی استفاده از عبارات احتیاط آمیز در مصاحبه های سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از تدابیر ماهرانه در گفتار سیاسی، استفاده از عبارات احتیاط آمیزی است که با ابهام و کنایه همراه می شوند. با وجود اینکه پژوهش های فراوانی عبارات احتیاط آمیز را در گفتمان علمی و محاوره ای بررسی کرده اند، اما مطالعاتی که به این عبارات از نظر قدرت سیاسی، وجهه و ادب پرداخته باشند، بسیار اندک است. بدین منظور، با توجه به تنوع موضوعات و مصاحبه شوندگان، چهار مصاحبه سیاسی از پایگاه های اینترنتی BBC و CNN انتخاب گردید و بر اساس ترکیبی از طبقه بندی های موجود عبارات احتیاط آمیز تحلیل شدند. نتایج کمی و کیفی این تحلیل نشانگر وجود نوعی رابطه معکوس بین بسامد عبارات احتیاط آمیز و میزان قدرت سیاسی بود. به عبارت دیگر، میزان قدرت سیاسی در کیفیت وکمیت استفاده از این عبارات تاثیرمستقیم دارد. نتایج دیگر این تحقیق نشان می دهد که سوالات و رفتار مصاحبه کننده می تواند طرز استفاده از عبارات احتیاط آمیز را در مصاحبه شونده تغییر دهد. در نهایت، استفاده از این عبارات در مصاحبه های سیاسی، به اجرای ادب مثبت و نیز منفی کمک می کند.