مطالب مرتبط با کلیدواژه

چین


۱۴۱.

نقش راه ابریشم در تبادل فرهنگی و تجاری ایران و چین در دوره ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴ 91 - 111

کلیدواژه‌ها: ایران چین جاده ابریشم ساسانیان پازریک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳۱ تعداد دانلود : ۹۹۵
 در تاریخچه ی راه ابریشم نقش های مهمی در مبادلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین کشورهای مختلف نگاشته شده است. کاروان های این کهن راه تجاری که ناگزیر بودند از سرزمین ایران عبور می کرد و یا قسمتی از راه را از طریق دریا پشت سر بگذارند، امکانی بود که سه قاره ی آسیا، اروپا و آفریقا را به همدیگر پیوند می خوردند. این کهن راه که حوزه فعالیت آن از قلمرو اقتصادی و تجاری فراتر رفته بود، به مسیر مبادلات همه جانبه اقتصادی، سیاسی، فکری، مذهبی و فرهنگی در جهان باستان تبدیل شده بود. یافته های تحقیق چنین تصویری را ترسیم می نماید که در مسیر جاده ابریشم آیین های بزرگ متولد شدند، ابداعات بزرگ به وجود آمد و اندیشه ها و باورهای بسیار از طریق این جاده در مناطق مختلف به ویژه بین ایران و چین منتشر گردید. یکی از ادوار درخشان رونق راه ابریشم، در دوره ی ساسانی رقم خورده و بیش تر تأثیرات تجاری و فرهنگی بین دو کشور ایران و چین در این دوره رخ داده است. این پژوهش با پیروی از روش تحقیق تاریخی (توصیفی – تحلیلی) و با استناد به یافته ها و منابع تاریخی، به نقش راه ابریشم در تبادل فرهنگی و تجاری ایران و چین در دوره ساسانیان می پردازد.
۱۴۲.

سیاست نگاه به شرق و تحلیل امکان یا امتناع ائتلاف راهبردی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و چین (1392-1368)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اقتصادی سال چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ایران چین تجارت همکاری اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۰ تعداد دانلود : ۳۵۵
یکی از رویکردهای مطرح در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، سیاست نگاه به شرق است. این رویکرد پس از گذشت یک دهه از قطع روابط دیپلماتیک ایران با ایالات متحده آمریکا و نیز تشدید تحریم های گسترده این کشور و نیز اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران در اولویت سیاست خارجی ایران قرار گرفت. در این راستا جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد تا به منظور تأمین بخشی از آرمان ها و اهداف اقتصادی خود با اتخاذ این رویکرد جدید، از تک قطبی شدن ساختار نظام بین الملل پس از جنگ سرد جلوگیری کند. در این میان، چین به عنوان یک قدرت نوهژمون در نظام بین الملل که ماتریس قدرتش همواره درحال اوج گرفتن است و شاخص های برتری قدرت خود را در ابعاد مختلف اقتصادی، نفوذ سیاسی و نظامی ارتقا بخشیده است، مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفت تا از طریق توسعه همکاری با این کانون ثروت و قدرت بین المللی، بخشی از اهداف ملی ایران در سطوح منطقه ای و بین المللی تأمین شود. اما اینکه ساختار هژمونیک نظام بین الملل پس از جنگ سرد تا چه میزان فرصت ائتلاف سازی را در برقراری این مناسبات راهبردی دراختیار دستگاه دیپلماسی ایران قرار داده، مسئله ای است که پژوهش حاضر قصد تبیین آن را دارد. در این راستا پرسش اصلی این مقاله این است که جمهوری اسلامی ایران چه هدفی را در توسعه مناسبات راهبردی با چین دنبال می کند؟ برای پاسخ به این پرسش، این فرضیه به آزمون گذاشته شده است که «جمهوری اسلامی ایران به چین به عنوان یک جایگزین مناسب در حوزه مناسبات اقتصادی می نگرد». روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی توصیفی است و برای تبیین مسئله پژوهش از نظریه «چرخش قدرت و نقش»، بهره گرفته شده است.
۱۴۳.

واکاوی دلایل تمرکز راهبرد آمریکا به سمت آسیا- پاسیفیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 173 - 195

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک راهبرد آسیا - پاسیفیک آمریکا چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۵ تعداد دانلود : ۵۶۵
در سال های اخیر، تأثیرگذاری حوزه آسیا و پاسیفیک در معادلات ژئوپلیتیکی منطقه ای و جهانی و پییش بینی تغییر موازنه قدرت، باعث تغییر رویکرد امریکا به سمت پاسیفیک و تمرکز استراتژی ها و راهبردهای این کشور در این حوزه شده است. پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که جایگاه آسیا- پاسیفیک در آینده نظام جهانی، سبب تغییر راهبرد آمریکا به سمت این منطقه شده است. روش شناسی پژوهش مبتنی بر رویکرد استدلالی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای، گرداوری شده است. یافته های پژوهش نشان داد که افزایش قدرت اقتصادی و نظامی چین، تضمین دسترسی آزاد به منافع مشترک، تأمین امنیت خطوط تجاری دریایی، مقابله با توسعه موشک های دور برد کره شمالی، تقویت اتحاد امنیتی آمریکا با کشورهای همسو و توسعه لیبرالیسم در منطقه از مهم ترین دلایل تغییر راهبرد ایالات متحده آمریکا به سمت حوزه آسیا- پاسیفیک بوده است.
۱۴۴.

بررسی اجمالی مقررات ارز دیجیتال و پیامدهای قانونی آن

نویسنده: مترجم:
منبع: پژوهشنامه حقوق فارس سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 149 - 167

کلیدواژه‌ها: بیت کوین بلاک چین برزیل چین حمایت از مصرف کننده تبدیل ارز دیجیتال کلید عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۷ تعداد دانلود : ۸۲۱
سیستم های ارز دیجیتال از شبکه های محاسباتی توزیع امن که رمزنگاری شده اند استفاده می کنند تا ارزش اقتصادی را مبادله و از تعداد بیشتری از برنامه های کاربردی (اپلیکیشن ها) پشتیبانی کنند. ماهیت این سیستم عامل های محاسباتی و قلمرو برنامه های کاربردی (اپلیکیشن های) آن، مسائل مهمی در زمینه انطباق با قانون ایجاد می کند. بسیاری از حوزه های قضایی در سراسر دنیا در حال بررسی این موضوع هستند که سیستم های ارز دیجیتال تا چه میزان تحت تأثیر قوانین و مقررات موجود هستند و برای پاسخگویی به رشد پول های دیجیتال، چه میزان از قوانین و مقررات موجود باید اصلاح شوند یا قوانین جدید وضع گردد. با این حال، در حال حاضر روشن است که فعلاً در عالم واقع در هر حوزه قضایی طیف متنوعی از قوانین و مقررات قابل اعمال بر پول های دیجیتال و برنامه های کاربردی (اپلیکیشن های) آن وجود دارد. در این شرایط، توسعه دهندگان، توزیع  کنندگان و کاربران پول های دیجیتال و سیستم های مرتبط با آن، در حال حاضر با مسائل مهم مربوط به انطباق با قانون مواجه هستند. شناخت این الزامات قانونی موجود و بالقوه برای استفاده موفقیت آمیز از سیستم عامل های ارز دیجیتال و برنامه های کاربردی (اپلیکیشن های) آن ضروری است
۱۴۵.

تأثیر ارز دیجیتال بر مقررات ارز (پول) سنتی

نویسنده: مترجم:
منبع: پژوهشنامه حقوق فارس سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲ 123 - 153

کلیدواژه‌ها: بانک ها بولیوی برزیل کانادا چین حمایت از مصرف کنندگان کرواسی ارز تبدیل ارز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۸ تعداد دانلود : ۸۲۴
مقامات ملی تنظیم کننده مقررات ارز تا به امروز عموماً صلاحیت مستقیم نسبت به ارزهای مجازی نداشته اند، چرا که آن ها پول های بی پشتوانه ملی نیستند. با این حال، تنظیم کنندگان مقررات ارز، از چند روش کلیدی غیرمستقیم، بر توسعه ارز دیجیتالی تأثیرگذاری می کنند. از طریق اختیار خود برای محافظت از ارزش و یکپارچگی پول های بی پشتوانه ملی، آن ها اقداماتی را اتخاذ می کنند که بر روی ارزهای دیجیتالی تأثیر می گذارد با این ادعا که چنین اقداماتی برای حفاظت از پول ملی آن ها ضروری است. علاوه بر این، از آنجا که معمولاً این تنظیم کنندگان مقررات، اختیار کنترل فعالیت بانک ها و سایر مؤسسات مالی کلیدی را دارند، با محدود کردن اختیار این مؤسسات در استفاده یا پذیرش ارز مجازی، بر توسعه و استفاده از ارزهای دیجیتال تأثیر می گذارند. تنظیم کنندگان مقررات ارز، معمولاً در خصوص تبدیل ارز خارجی صلاحیت دارند (حق تنظیم مقررات دارند) و از طریق این نقش، در حال حاضر به طور معمول توانایی اشخاص برای تبدیل ارزهای دیجیتال و ارزهای سنتی ملی را محدود می کنند. همچنین تنظیم کنندگان مقررات ملی ارز، در خصوص خطرات مربوط به استفاده از ارز دیجیتالی هشدارهای قابل توجهی به مصرف کنندگان داده اند. تنظیم کنندگان مقررات ارز، اغلب دارای صلاحیت تنظیم مقررات در خصوص انتقال سرمایه و انتقال پول هستند و اغلب این صلاحیت را در زمینه استفاده از ارز مجازی مورد استفاده قرار می دهند. در حال حاضر برخی از دولت ها امکان اعمال کنترل دولتی بر ارز دیجیتالی و مشارکت دولت در بلاک چینِ پلتفرم های ارزهای مجازی موجود را بررسی می کنند.
۱۴۶.

میراث باغ ایرانی، در جست وجوی ردپای باغ ایرانی از شرق تا غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 6 - 15

کلیدواژه‌ها: باغ ایرانی گستره چین اسپانیا هند آفریقا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۸۲۴
باغ ایرانی یک کالبد نیست، یک فرهنگ است. مجموعه ای است از هنر، معماری، نظام گیاهی، نظام آبیاری، اعتقادات، ادبیات شفاهی، سبک زندگی و قواعد زیبایی شناسی. در نتیجه ردپای باغ ایرانی را تا جایی که این فرهنگ حضور دارد، می توان دنبال کرد. اگرچه گستره باغ ایرانی غالباً به سرزمین ایران محدود شده، اما اگر باغ را یک امر فرهنگی در نظر بگیریم، می تواند حوزه نفوذ وسیع تری را در بر گیرد. شواهد ارائه شده در این پژوهش که جوانب تازه تری از باغ ایرانی را بررسی کرده، حاکی از گسترش باغ ایرانی تا کرانه اقیانوس اطلس از غرب و تا میانه چین از شرق است. همچنین ردپاهایی از آن در شرق آفریقا و منطقه سواحیلی قابل رؤیت است. بنابراین می توان تصویری نو از میراث باغ ایرانی ترسیم کرد که اصالت، غنا و تعامل آن با جهان را توضیح می دهد و دلیل ماندگاری آن در طول تاریخ را آشکار می کند.
۱۴۷.

استراتژی چرخش به آسیا؛ خیزش چین و سیاست امنیت ملی آمریکا در آسیای شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) 91 - 116

کلیدواژه‌ها: چرخش به آسیا استراتژی چین سیاست خارجی آمریکا آس‍ی‍ا چرخه قدرت افول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۸۰۵
با وجود آن که آمریکا در سال های بعد از جنگ جهانی دوم همواره در منطقه آسیا-پاسیفیک حضور پررنگ داشته و به عنوان قدرت برتر، حافظ امنیت در این منطقه بوده است، در اواخر سال ۲۰۱۱ با اتخاذ استراتژی چرخش به آسیا رسما اعلام کرد که قصد دارد منطقه آسیا-پاسیفیک را به اولویت سیاست خارجی خود تبدیل کند و توجه بیشتری به آن معطوف کند. اولویت بخشی به منطقه آسیا-پاسیفیک در سیاست خارجی در دولت بعدی یعنی دولت ترامپ هم ادامه یافت. عده ای هدف استراتژی چرخش را مهار خیزش چین تعبیر کرده و هشدار می دهند که تقویت این رویکرد می تواند خطر رویارویی دو قدرت بزرگ چین و آمریکا را تشدید کند. عده ای دیگر با بررسی عملکرد ایالات متحده این استراتژی را تنها موضعی اعلامی می نامند که هیچ گاه در عمل محقق نشده است. سوالی که نوشتار حاضر در صدد پاسخ دهی به آن است این است که چه دلایل بنیادینی منطقه آسیا-پاسیفیک را به اولویت امنیتی آمریکا تبدیل کرده است؟ پاسخ به این سوال در گرو بررسی روند تحولات قدرت نسبی آمریکا در سیستم بین الملل است. به همین منظور با استفاده از بنیان های نظریه چرخه قدرت ، قدرت نسبی ایالات متحده به همراه سایر قدرت های بزرگ نظام بین الملل بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که هم زمانی افول فزاینده قدرت نسبی آمریکا و رشد فزاینده قدرت نسبی چین و نزدیک شدن نسبتا هم زمان این دو کشور به نقاط عطف روی چرخه های قدرت خود، علت اصلی اولویت یافتن منطقه آسیا- پاسیفیک در سیاست خارجی آمریکا است و مطرح شدن استراتژی چرخش به آسیا نیز تلاشی برای بازگرداندن تعادل به سیستم و از میان بردن شکاف های نقش-قدرت به وجود آمده است.
۱۴۸.

بررسی مقایسه ای رویکرد سیاست خارجی آمریکا در دوران اوباما و ترامپ در منطقه آسیای شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: موازنه مجدد ایالات متحده ترامپ اوباما چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۶۷۳
«سیاست موازنه مجدد» اوباما در منطقه آسیای شرقی با هدف بازتعریف منافع، تهدیدات و راهبردهای سیاسی، اقتصادی و نظامی پیگیری شد. با روی کار آمدن دونالد ترامپ، موازنه مجدد جای خود را به سیاست «نخست آمریکا» داد که در آن منافع ایالات متحده بیش از هر موضوع دیگری مورد توجه قرار گرفت. پرسش اساسی مقاله حاضر آن است که «سیاست موازنه مجدد» اوباما و «سیاست نخست آمریکا» ترامپ چگونه در جهت ارتقای منافع آمریکا در آسیای شرقی پیگیری شده است؟ در پاسخ به این پرسش، نگارندگان معتقدند که سیاست موازنه مجدد با اتخاذ رویکردی چندجانبه گرایانه و تمرکز بر جلوگیری از رشد اقتصادی و نظامی چین، با هدف اجماع سازی میان کشورهای همسو با سیاست های ایالات متحده در آسیای شرقی دنبال شده است؛ درحالی که سیاست های ترامپ با رویکردی یک جانبه گرایانه در حوزه اقتصاد و چندجانبه گرایانه در حوزه های نظامی و سیاسی و با تمرکز بر بحران شبه جزیره کره، در راستای بسط رقابت منطقه ای با چین در این منطقه پیگیری می شود. در این مقاله روش پژوهش «تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای» بوده و با بهره گیری از مکتب کپنهاگ تلاش شده است که با تبیین و تحلیل سیاست های اوباما و ترامپ در آسیای شرقی، به بررسی تمایز، وجوه مشترک و رویکردهای هر یک پرداخته، جهت گیری جدید سیاست خارجی ایالات متحده را در دوره ترامپ در منطقه آسیای شرقی ترسیم نماید.
۱۴۹.

ابتکار راه ابریشم جدید چین و راهبرد اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۰ (پیاپی ۶۰) 195 - 225

کلیدواژه‌ها: ابتکار ابریشم جدید اتحادیه اروپا چین اجماع پکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۱ تعداد دانلود : ۴۴۲
مرکز ثقل اقتصاد جهان در حال انتقال از جهان غرب به قاره آسیا با محوریت چین است. ابتکار راه ابریشم جدید چین را  می توان یکی از شاخص های مهم در جابجایی مرکزیت فوق دانست. پرسش اصلی پژوهش این است که اروپا چه راهبردی نسبت به ابتکار راه ابریشم در پیش گرفته است؟ فرضیه تحقیق مطرح می کند، کشورهای اروپایی نسبت به اهداف و مقاصد واقعی چین در ارائه ابتکار راه ابریشم با شک و تردید روبرو هستند. در همین راستا، اروپا می کوشد از طریق همکاری محتاطانه با چین برای پیشبرد طرح فوق، راهبرد جذب چین در اقتصاد جهان و سپس کنترل و غلبه بر آن را دنبال کند. یافته های پژوهش نشان داد از منظر اتحادیه اروپا با اینکه چین می کوشد در مورد استراتژی خود شفاف عمل کند، اما هدف استراتژی راه ابریشم در مورد همکاری با اتحادیه اروپا یا برخی از کشورهای اروپایی مشخص نشده است. اتحادیه اروپا معتقد است رویکرد چین، تجارت یکطرفه و صادرات کالا به اروپا است. موضوع تحقیق بر اساس چارچوب نظری اجماع پکن و روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.
۱۵۰.

نهاد سازی منطقه ای چین و آینده نظم بین المللی لیبرال: مطالعه موردی آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۰ (پیاپی ۶۰) 227 - 262

کلیدواژه‌ها: نظم بین المللی لیبرال ایالات متحده امریکا چین نهاد سازی منطقه ای آسیای مرکزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۲۶۱
از سال 1945 به بعد، غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا منافع جهانی خود را از طریق ایجاد و حفظ نهادهای اقتصادی بین المللی، سازمان های امنیتی منطقه ای و ترویج هنجارهای سیاسی لیبرال که به عنوان نظم بین المللی لیبرال شناخته می شود پیگیری کرده است. با این همه، در سال های اخیر قدرت یابی کشورهایی مانند چین و ناتوانی غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا در مدیریت مسائل جهانی  منجر به این مباحث شده است که چه آینده ای را می توان برای نظم بین المللی لیبرال متصور بود و آیا باید منتظر جایگزینی نظم لیبرال بود؟ باهدف ارزیابی وضعیت فعلی نظم بین المللی و نقش آفرینی بازیگرانی مانند چین این مقاله تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که چین چه نگاهی به نظم بین المللی لیبرال دارد و اقدامات این کشور در زمینه نهادسازی های منطقه ای از جمله در آسیای مرکزی را چگونه باید تفسیر کرد؟ یافته های پژوهش نشان داد که علی رغم گسترش تنش میان چین و غرب، نگاه چین به نظم لیبرالی نگاه اصلاح گرا است و نهادسازی منطقه ای چین از جمله در آسیای مرکزی در قالب ابتکاراتی چون یک کمربند – یک راه نیز از این منظر قابل تفسیر است.
۱۵۱.

رویکرد چین به سازمان همکاری شانگهای در پرتو سیاست خارجی نوین این کشور (سال های 2013 تا 2018)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال دوزادهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 291 - 307

کلیدواژه‌ها: اقتصاد امنیت ایران چین روسیه سازمان همکاری شانگهای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۵۱۰
کاهش رشد اقتصادی چین در سال های اخیر و برخی تحول ها در نظام بین الملل همچون تلاش آمریکا برای تمرکز بر آسیاپاسیفیک موجب شد تا شی جین پینگ به دنبال پیگیری سیاست خارجی نوینی با ارائه مدل های نوین اقتصادی باشد. چین نمی خواهد در شرق آسیا در محاصره آمریکا قرار گیرد. این کشور برای تداوم رشد خود، طرح های جدیدی ارائه کرده است. نمونه های آشکار این ابتکارها را می توان «بانک سرمایه گذاری زیرساخت های آسیایی» و «ابتکار یک کمربند یک جاده» دانست. این طرح ها و ایده های نوین به تحول هایی در رویکرد و سیاست چین در برابر منطقه آسیای مرکزی و همچنین سازمان همکاری شانگهای انجامیده است. بدین ترتیب، پرسش پیش روی این نوشتار این است که رویکردهای نوین چین چه تأثیرهایی بر رویکرد این کشور نسبت به سازمان همکاری شانگهای داشته است؟ در پاسخ، می توان گفت تحول در سیاست خارجی چین سبب شده است تا اقتصاد و در نتیجه تقویت بعد اقتصادی سازمان، اساس رویکرد پکن قرار گیرد. این اقتصادی شدن، موجب ایجاد اختلاف هایی با روسیه نیز شده که بیشتر به دنبال تقویت بعد امنیتی سازمان است. همچنین در کنار مبارزه با تروریسم، حفظ امنیت سرمایه گذاری های انجام شده با ابتکار «یک کمربند یک جاده» نیز اولویت بالایی یافته است. علاوه براین، رویکرد نوین در سیاست خارجی چین در ابراز تمایل این کشور برای عضویت دائم ایران در این سازمان تأثیرگذار بوده است؛ البته عوامل دیگری نیز در این خصوص نقش آفرین بوده اند. روش نوشتار توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر آثار و نوشته ها و اسناد موجود است.
۱۵۲.

جایگاه مطالعات جنوب شرق آسیا در پژوهش های دانشگاهی و آسیب شناسی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 959 - 978

کلیدواژه‌ها: پژوهش جنوب شرق آسیا چین دانشگاه روابط بین الملل علوم سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۹ تعداد دانلود : ۴۷۹
یکی از حوزه هایی جغرافیایی که در دو دهه اخیر مورد توجه پژوهشگران روابط بین الملل قرار گرفته، حوزه جنوب شرق آسیاست. دلیل اصلی این مسئله به نقش چین و کشورهای این منطقه در اقتصاد جهانی و مسائل استراتژیک و ژئوپلیتیک منطقه بازمی گردد. با توجه به این اقبال عمومی سؤالی که مطرح می شود این است که در ایران موضوعات مربوط به جنوب شرق آسیا تا چه حد مورد توجه و علاقه پژوهشگران و دانشگاهیان رشته روابط بین الملل و زیرشاخه های آن قرار گرفته است؟ این پژوهش ها چه نقاط ضعف و قوتی دارند؟ فرضیه پژوهش این است که دانشگاهیان ایران طی دو دهه اخیر چندان علاقه ای به پژوهش در حوزه جنوب شرق آسیا نشان نداده اند. برای بررسی سؤال و فرضیه مذکور از دو روش کمّی و کیفی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد حوزه جنوب شرق آسیا به نسبت حوزه خاورمیانه، اروپا و آمریکا کمتر مورد توجه جامعه علمی ایران قرار گرفته و مقالات منتشرشده به لحاظ رویکرد نظری، روش تحقیق، سناریونویسی و پیش بینی آینده ضعف دارند.
۱۵۳.

بایسته های برنامه ریزی توسعه با توجه به تجارب کشورهای منتخب: با تأکید بر ماده 150 قانون برنامه پنجم توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۹ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1101 - 1120

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی چین ژاپن قانون برنامه پنجم توسعه ایران کره جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۴۱۶
با اینکه ایران 8 سال زودتر از ژاپن، 14 سال زودتر از کره جنوبی و 5 سال زودتر از چین تدوین قانون برنامه برای توسعه ملی را آغاز کرده، برخی از مهم ترین اهداف توسعه ملی همچنان محقق نشده اند. پژوهش حاضر تلاش دارد ابتدا به شکلی مختصر، به محتواپژوهی برنامه های توسعه در سه کشور ژاپن، کره جنوبی و چین بپردازد تا نشان دهد که رویکرد اصلی برنامه های توسعه در این کشورها چه بوده است. این سطح از تحلیل، با نشان دادن محورهای اصلی برنامه نویسی موفق برای توسعه، به فهم گام دوم تحلیل، یعنی محتواپژوهی موردی قانون برنامه پنجم توسعه کمک می کند. در گام دوم، ماده 150 «قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه» به عنوان یکی از مهم ترین مواد برنامه توسعه پنجم، تحلیل و آسیب شناسی شده است. برای آسیب شناسی نظام مند، ضمن ردیابی احکام مندرج در ماده 150 قانون برنامه پنجم در قانون برنامه ششم، این ماده قانونی با موارد مشابه در برنامه های توسعه برخی از کشورهای موفق مانند ژاپن، کره جنوبی و چین مقایسه و تلاش شده به برخی پیشنهادهای کاربردی اشاره شود.
۱۵۴.

نقدى بر کتاب جهان پسا آمریکایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم شهریور ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۵۸) 35-54
تعداد بازدید : ۶۶۰ تعداد دانلود : ۵۴۵
کتاب جهان پسا آمریکایی ، نوشتة فرید زکریا، به مختصات تحولات در عرصة جهانی عمدتاً در حوزه های سیاسی اقتصادی می پردازد. نویسنده ظهور قدرت های اقتصادی چین، هند، و برزیل را جزو تغییرات مهم در ساختار نظام بین الملل می داند که عرصه را برای آمریکا تنگ تر کرده اند. این قدرت ها با استفاده از منابع داخلی در تعامل با محیط بیرونی، ضمن کسب قدرت اقتصادی، به امتیازخواهی های سیاسی روی آورده اند و قصد چشم پوشی از سهم خود را از کیک قدرت جهانی ندارند. زکریا به این پدیدة نوظهور «خیزش دیگران» می گوید. آمریکا در دورة پساجنگ سرد در مقایسه با رقبای راه بردی خود دچار افول نسبی شده است و راه حل زکریا برای بهبود نسبی وضعیت آمریکا در جهان پسا آمریکایی روی آوردن این کشور به چندجانبه گرایی و پذیرش محدودیت های ساختاری پیش روست. زکریا در این کتاب با ارائة شاخص های قدرت مادی و غیرمادی مانند اقتصاد، دیپلماسی سیاسی، قدرت اقناع کنندگی، و قدرت نرم درپی بهره گرفتن از شاخص های کمّی و کیفی برای اثبات مدعای خود است.
۱۵۵.

تحلیلی بر نقش و جایگاه چین در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هشتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 118 - 137

کلیدواژه‌ها: افغانستان امنیت ملی ایران چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۵۰۳
: کشور چین با دو دیدگاه اقتصادی و امنیتی  تعاملات خود با افغانستان را ادامه می دهد و در بعد اقتصادی سرمایه گذاری  در بخش معادن و انرژی  است و در بعد امنیتی یکی از عمده نگرانی های چین خطر توسعه  گروههای تکفیری و افراطی از افغانستان به چین  است  و تلاش می نماید با هماهنگی  و توافق با گروههای افراطی محلی تامین طرح های اقتصادی خود را تامین  و همچنین به دنبال واسطه گری  جهت انجام مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان      می باشد . نتیجه این تحقیق بیانگر آن است که  حضور چین در افغانستان و طرح های این کشور  برای ج .ا .ا  در وحله اول فرصت است و  در صورت غفلت  ، فضای  مانور  ج .ا. ا  در افغانستان  محدود خواهد شد ،  و لذا لازم است ایران در دو بعد اقتصادی و امنیتی  در صحنه افغانستان با چین همکاری نماید .علاوه بر موارد فوق لازم است با اقدامات اعتماد ساز  نسبت به تغییر نگرش نه چندان مثبت سیاسیون افغانستان نسبت به ایران  تلاش گردد . در مجموع می توان گفت که مکمل این اقدامات  بنابر نظر مثبت تعداد 86 درصد از پرسش شوندگان ، انعقاد  پیمان راهبردی بین ایران و افغانستان است .
۱۵۶.

پیامدهای ژئوپلیتیکی اختلافات سرزمینی ژاپن با چین و چشم انداز تحولات منطقه ژئوپلیتیکی شرق آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 119 - 139

کلیدواژه‌ها: پیامدهای ژئوپلیتیکی شرق آسیا ژاپن چین اختلافات سرزمینی ایالات متحده ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۴۱۱
اختلافات ارضی نسبت به تعدادی از جزایر غیر مسکونی در دریای چین شرقی به مسئله مهمی در روابط دو کشور ژاپن و چین در سال های اخیر تبدیل شده است. جزایر مورد اختلاف در ژاپن به سنکاکو و در چین به دیائویو شناخته می شوند. این جزایر که در قلمرو دریایی، انحصاری اقتصادی دو کشور ژاپن و چین واقع شده اند، مورد ادعای مالکیت هر دو کشور می باشند. هدف این نوشتار واکاوی علل مناقشه ژاپن و چین بر سر جزایر سنکاکو یا دیائویو و تبیین ریشه ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی و چشم انداز تحولات این مناقشه در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای با روش توصیفی-تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که پیامدهای ژئوپلیتیکی در سطح منطقه ای: تشدید تعارضات ژئوپلیتیکی و رشد ملی گرایی، تغییر در توازن ژئوپلیتیکی و برهم زدن امنیت منطقه، تداوم بحران ژئوپلیتیکی و اخلال در همکاری های اقتصادی کشورهای منطقه را بدنبال دارد؛ در سطح فرامنطقه ای نیز ایالات متحده به عنوان بازیگر اصلی از یک سو حامی ژاپن و از سوی دیگر خواهان ثبات در منطقه با سیاست چرخش به آسیا برای پیشبرد اهداف راهبردی خود در شرق آسیا می باشد، که فرصت هایی را نیز برای نقش آفرینی بیشتر ایران در خاورمیانه فراهم می کند.
۱۵۷.

واکاوی ابعاد تغییر موقعیت چین در حقوق سرمایه گذاری بین المللی

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال اول بهمن ۱۳۹۸ شماره ۷ 23-1

کلیدواژه‌ها: حقوق اقتصادی بین المللی چین قانون سرمایه گذاری بین المللی تحول هویت موقعیت یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۴۰۹
با توسعه اقتصادی چین ، جایگاه این کشور نیز درحقوق سرمایه گذاری بین المللی تغییر یافته است. در حال حاضر ، چین نه تنها یک وارد کننده و صادر کننده بزرگ سرمایه است بلکه یک کشوربزرگ در حال توسعه که درحال انتقال سیستم حقوقی سنتی به سیستم حقوقی مدرن نیز به حساب می آید. با توجه به منافع و ارزشهای ملی چین در مورد حقوق سرمایه گذاری بین المللی و ترکیب قدرت و موقعیت اش در جهان، چین نباید به تاکید یک طرفه سنتی بر حاکمیت کشور میزبان و نظم اقتصادی جدید بین المللی از موقعیت سرمایه گذاری بین المللی پایبند باشد و همچنین نباید با تاکید یک طرفه بر حقوق و منافع سرمایه گذاران از نظم اقتصادی بین المللی لیبرال و نوع جدید موقعیت حقوق سرمایه گذاری بین المللی ، پیروی کنید و در عوض باید موازنه دقیقی برای محافظت از کشورخود ، منافع سرمایه گذاران و حقوق آنها از یک طرف و از طرف دیگر،منافع عمومی کشور میزبان در حقوق سرمایه گذاری بین المللی ایجاد نماید. چین باید تلاش کند تا با موازنه ای که ایجاد میکند از این نکته اطمینان حاصل کند که تمامی حقوق سرمایه گذارانش و کشور میزبان در پرتو قانون حفط می شود.
۱۵۸.

بررسی «چین» در داستان غنایی وامق و عذرای لامعی و ظهیر کرمانی وجمشید و خورشید سلمان ساوجی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جستارنامه ادبیات تطبیقی سال اول زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: چین منظومه غنایی وامق و عذرا جمشید و خورشید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۴۲۴
ادبیات تطبیقی به کشف روابط فرهنگى بین ملت ها و درک تحولات ادبى کمک شایانی می کند. این گرایش ادبی در برقرارى صلح و دوستی بین ملل مؤثر است. مقاله حاضر برای نیل  به این هدف می کوشد تا با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی چین در داستان غنایی جمشید و خورشید و وامق و عذرا بپردازد. در منظومه غنایی جمشید و خورشید(763 ه.ق)، قهرمان اصلی داستان، خورشید، تنها فرزند شاپور چین، به دنبال رؤیای ماهروی، عازم سفر مخاطره آمیز می شود. او در پایان این سفر اسطوره ای است که به مرتبه انسان کامل واصل دست می یابد. در داستان وامق و عذرای لامعی، وامق پسرِخاقان چین است و طبیعتاً «چین» نقش چشمگیرتری نسبت به وامق و عذرای ظهیر کرمانی دارد. در داستان ظهیر، سفر به چین و عشق ِیکی از شخصیت های فرعی داستان به یکی از ماهرویان چینی است که اهمیت دارد و حوادث اصلی داستان را رقم می زند. عشق دراین چهار داستان، هدفی عالی تر را دنبال می کند و نتایج بزرگ و مهمی  را برای عاشق به ارمغان می آورد. هدف غایی درچهار داستان غنایی مورد بحث تنها بیان یک ماجرای عاشقانه نیست، بلکه بیانگر وصول به مدارج کمال، طرح عواطف انسانی، مسایل روانی و درنهایت ایجاد التذاذ ادبی است. چین از روزگاران گذشته تأثیرات ژرفی برعرفان و  ادب فارسی داشته است و در داستان جمشید و خورشید و هم در وامق و عذرا، نماد صورت و موطن زیبارویان و نگاره هاست.
۱۵۹.

منابع انرژی و حضور قدرت های فرامنطقه ای در دریای خزر

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳) 24 - 47

کلیدواژه‌ها: دریای خزر منابع انرژی نظامی گری آمریکا چین اتحادیه اروپا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۶۶
دریای خزر به دلیل وجود منابع غنی نفت و گاز و وضعیت نوین ژئوپلیتیک در جایگاه مهم ترین منطقه ی اوراسیا قرار گرفته و در صدر مناطقی است که به شدت از چالش های ژئوپلیتیک تأثیر می پذیرد. در گذشته حضور قدرت های بزرگ در حوزه خزر به عنوان یک مسئله به حساب می آمد، اما بعد از فروپاشی شوروی اختلاف بر سر منابع دریا موجب تنش در روابط میان کشور های ساحلی و گسترش رقابت های امنیتی- راهبردی میان آنها شده است. بنابراین، موضوع تأمین امنیت انرژی، مسیرهای انتقال انرژی و تمایل دولت های کوچک حاشیه دریای خزر به حضور قدرت های فرامنطقه ای (آمریکا، چین و اتحادیه اروپا) به ویژه ایالات متحده آمریکا، به منظور مقابله با تهدیدات امنیتی، به عنوان عاملی برای مقابله با نفوذ روسیه و ایران، زمینه ساز رشد نظامی گری در منطقه خزر گردیده است. بنابراین، با توجه به این واقعیت این سؤال مطرح می شود که منابع انرژی چه تأثیری بر حضور نظامی قدرت های بزرگ در حوزه دریای خزر داشته است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که به دلیل نیازمندی و اهمیت منابع انرژی از دلایل اصلی حضور نظامی قدرت-های فرامنطقه ای و مداخله گرایی آنها در منطقه ی خزر ارزیابی می شود. در این پژوهش از روش تبیینی استفاده می شود و یافته های علمی پژوهش حاضر این است که برای آمریکا و متحدان استراتژیک آن علاوه بر منابع انرژی، انتقال مسیر حمل و نقل انرژی ورای قلمرو روسیه و ایران حائز اهمیت است. چین و روسیه گرچه در حوزه ی خزر هم شریک و هم رقیب هم محسوب می شوند اما منافع مشترک آنها موجب کاهش نفوذ آمریکا و متحدان استراتژیک آن شده است.
۱۶۰.

مناسبات سیاسی- اقتصادی چین و آمریکا در بازی بزرگ قرن

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 106 - 120

کلیدواژه‌ها: همگرایی و واگرایی چین ایالات متحده آمریکا روابط بین الملل هژمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۳۹۰
با پایان نظام دوقطبی، آمریکا مدعی جایگاه قدرتمندترین دولت در نظام بین الملل گردید، لیکن نظم جهانی اینگونه پیش رفت که سایر قدرت ها با برنامه ریزی های بلندمدت و استراتژیک تلاش نمودند که این کشور را به چالش بکشند. چین یکی از این قدرت های بزرگ است که با توجه داشتن پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یک هژمون و تصاحب جایگاه فعلی آمریکا، در مقام بازیگری زیرک، نگرانی های زیادی را برای استراتژیست ها و مقامات آمریکایی رقم زده است. بسیاری روابط آمریکا و چین را مهمترین روابط دوجانبه از منظر تأثیرات و پیامدهای آن بر سیاست و نظام بین الملل دانسته و رفتارهای متغیر آنها را به صورت کاملا حساب شده و عقلایی در چارچوب بازی و تاکتیک های سیاسی تلقی نمودند. هدف ما از این پژوهش بررسی رفتارهای متغیر آمریکا و چین در روابط این دو کشور است، لذا مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که بازی های سیاسی و اقتصادی ایالات متحده آمریکا و چین ثمره چیست و چگونه منجر به همگرایی یا واگرایی میان آنها گردیده است؟، در همین چارچوب فرضیه پژوهش این است که رقابت های فی مابین چین و آمریکا در حوزه های اقتصادی و سیاسی، ثمره انتخاب بهترین تصمیمات این دو کشور در عرصه روابط بین الملل بوده که هریک از بازیگران در هر مرحله از این بازی، با بازی خاص خود به انتخاب اولویت پرداختند و این انتخاب ها منجر به همگرایی یا واگرایی در روابط آنها گردیده است.