مطالب مرتبط با کلیدواژه

تجارت


۱.

تأثیر زیرساختهای حمل و نقلی زمینی کشورهای عضو اکو بر تجارت درون منطقه ای ایران

نویسنده:
منبع: اقتصاد مقداری ۱۳۸۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: مدل جاذبه داده های ترکیبی تجارت زیرساخت ها و هزینه های حمل و نقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۳
ناگفته پیداست که زیرساخت های ضعیف حمل و نقلی و خدمات غیر کارا در افزایش هزینه ها و زمان رسیدن به مقصد به طور مستقیم انعکاس می یابد. ایجاد یک بهبود و تحول در زیرساخت کشوری می تواند تفاوت زیادی در هزینه ها و تجارت از خود بر جای بگذارد. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که افزایش 10 درصدی در هزینه های حمل و نقل (به علت وجود زیرساخت های ضعیف و ناکارآمد) باعث کاهش20 درصدی جریان تجاری شده است. در این مقاله در جستجوی کمی نمودن تاثیر زیرساخت های حمل و نقلی (ریلی و جاده ای) منطقه ی اکو بر تجارت درون منطقه ای ایران با سایر کشورهای عضو اکو بوده ایم. فرض بر این است که ارتباط مثبت و معنی داری بین سطح زیرساخت های حمل و نقلی و جریان تجاری برقرار است. از این رو با به کارگیری داده های ترکیبی و مدل جاذبه نشان داده ایم که افزایش هزینه های حمل و نقل (فاصله ی جغرافیایی) حجم تجاری را کاهش داده و تاثیر وجود زیرساخت های حمل و نقلی نیز باعث افزایش جریان تجاری شده است.
۲.

تاثیر زیر ساخت های حمل و نقل زمینی بر حجم تجارت بین المناطق ایران با کشورهای اکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه بازرگانی ۱۳۸۵ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: مدل جاذبه داده های ترکیبی تجارت زیرساخت ها و هزینه های حمل و نقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۲ تعداد دانلود : ۱۰۶۵
در این مقاله در جستجوی کمی نمودن تاثیر زیرساخت های حمل و نقلی(ریلی و جاده ای) منطقه اکو بر تجارت درون منطقه ای ایران با سایر کشورهای عضو اکو بوده ایم. فرض بر این است که ارتباط مثبت و معنی داری بین سطح زیرساخت های حمل ونقلی و جریان تجاری برقرار است. لذا با بکارگیری داده های ترکیبی و مدل جاذبه نشان داده ایم که افزایش هزینه های حمل ونقل (فاصله جغرافیایی) حجم تجاری را کاهش داده و تاثیر وجود زیرساخت های حمل و نقلی نیز باعث افزایش جریان تجاری شده است.
۳.

شکاف نسبی درآمدی و تغییر جهت تجارت خارجی در اقتصاد ایران (1381-1353)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی تابستان ۱۳۸۴ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: تجارت شاخص شباهت تقاضا شباهت تقاضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۸ تعداد دانلود : ۸۷۱
"برخلاف نظریه های سنتی که تجارت را ناشی از مزیت مطلق یا مزیت نسبی یک کشور در تولید کالاها می دانستند یا این که معتقد بودند وفور عوامل با ایجاد مزیت نسبی، کالاهای قابل صدور را برای یک کشور مشخص می کند، لیندر این فرضیه را مطرح می سازد که شباهت تقاضا در کشورها تعیین کننده تجارت آن ها با یکدیگر است. وی سطوح درآمد سرانه را شاخص مشابهت تقاضا در نظر می گیرد. در این مقاله هدف ما آزمون فرضیه لیندر است. براساس این فرضیه افزایش شکاف درآمد سرانه بین دو کشور باعث کاهش حجم تجارت این دو کشور با یکدیگر، و کاهش شکاف درآمد سرانه بین دو کشور باعث افزایش حجم تجارت دو کشور با یکدیگر می شود. برای آزمون فرضیه، ما دو روش ساده و یک روش اقتصادسنجی را انتخاب کرده ایم. ابتدا دوره مورد بررسی را به دو دوره 1357-1353 و 1381-1358 تقسیم نموده ایم. در روش اول نشان داده ایم که در دوره اول ده شریک عمده تجاری ایران کشورهای پیشرفته صنعتی غرب بودند درحالی که در دوره دوم، کشورهای آسیایی، کشورهای غربی را جایگزین کردند. در روش دوم نشان دادیم که سهم تجارت ایران با کشورهای آسیایی در دوره دوم نسبت به دوره اول افزایش و سهم تجارت کشورهای اروپایی کاهش یافته است. در روش سوم با رگرسیون «Panel Data» نشان دادیم که ضریب متغیر مستقل (درآمد سرانه) برای کشورهای گروه اول (صنعتی پیشرفته) منفی است (یعنی افزایش شکاف درآمد سرانه باعث کاهش صادرات به این کشورها شده) و برای کشورهای گروه دوم (آسیایی) نیز منفی می باشد (یعنی کاهش شکاف درآمد سرانه باعث افزایش صادرات به این کشورها شده است). بنابراین فرضیه لیندر را برای اقتصاد ایران نمی توان رد کرد. "
۷.

سیره اقتصادى و معیشتى پیامبراعظم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله

نویسنده:
منبع: تاریخ پژوهان ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ شماره ۸ و ۹

کلیدواژه‌ها: مصرف توزیع درآمد درآمد تجارت زراعت اسراف سیره اقتصادى پیامبراعظم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله اقتصاد چوپانى عدالتپ احتیاط بیت‌المال تبذیر و انفاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۲
نیاز انسان‏ها به مواهب طبیعى، اقتصاد و معیشت در زندگى مادى، امرى ضرورى است و در این اصل کلى تفاوتى میان انسان‏ها نیست. آن‏چه منشأ تفاوت در اخلاق اقتصادى انسان‏هاست نوع رفتار آنان در کسب روزى و معیشت و درآمد، و نیز چگونگى بهره‏گیرى و مصرف است. پیامبراعظم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله در این دو عرصه (درآمد و مصرف) ویژگى‏هاى درس‏آموزى دارد. ایشان در عرصه درآمد، هم‏چون دیگران به فعالیت‏هایى مانند چوپانى، تجارت و زراعت اشتغال داشت، و ضمن این که از جلب روزى از راه‏هاى معنوى نیز غافل نبود، به وقت ضرورت، قرض هم مى‏کرد. اهتمام آن جناب بر حلال بودن درآمد قابل توجه است. در عرصه مصرف نیز قناعت و ساده زیستى، عدالت و احتیاط در مصرف بیت‏المال، پرهیز از اسراف و تبذیر، و بالأخره انفاق در راه خدا از اصول قابل توجه در سیره اقتصادى پیامبر اعظم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله است.
۸.

اهمیت بازار در اقتصاد و جامعه عصر ایلخانی

نویسنده:
منبع: تاریخ پژوهان ۱۳۸۷ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: اقتصاد تجارت بازار مغول ایلخانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳۷
بازار یکی از مراکز مهم زندگی شهری بوده است و بازاریان سهم فراوانی در چگونگی ساختار شهری داشته‌اند. این پدیده در عهد حکم‌رانی ایلخانان در ایران نیز مهم بود و حتی از ویژگی‌های برجسته‌تری برخوردار شد. ایلخانان در نگاه نخست، بازماندگان مغولانی گمان می‌روند که با هجومشان، ویرانی‌های گسترده‌ای در شهرهای ایران به‌وجود آوردند و با اقتصاد و جامعه ایرانی بیگانه بودند و به بازار ایرانی؛ یعنی فعال‌ترین عرصه زندگی شهری و دارای کارکردهای هم‌زمان اقتصادی و اجتماعی توجه نمی‌کردند، اما آنان پس از آشنایی نسبی با تجارت و نمودهای این زندگی و بر پایه ملاحظات سیاسی و اقتصادی، از توجه به بازار و بازاریان ناگزیر شدند. این مقاله، در پی پاسخ گفتن به این پرسش است که آیا بازارهای روزگار ایلخانی نیز همچون گذشته رونق داشته و اهل بازار در اقتصاد و جامعه این عصر تأثیرگذار بوده‌اند.
۹.

اثر جهانی شدن اقتصاد بر توسعه بخش کشاورزی : مورد محصولات دامی

نویسنده:
منبع: توسعه و بهره وری پاییز ۱۳۸۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تجارت دامپروری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۶۴
نظام اقتصادی- سیاسی حاکم بر جامعه بشری نظام برتری جویی است و جوامعی که درک واقعی از موقعیت کشورشان در جوامع بین المللی نداشته باشند قادر به حضوری موثر و مداوم در عرصه های جهانی نخواهند بود. بدون تردید موفقیت ما در دستیابی به آرمانهای توسعه به ویژه توانمندیها و نوآوریها در زمینه کشاورزی، در رقابت های بین المللی به آزمون گذاشته می شودو هر ساله که سهم کشورها...
۱۰.

تجارت توتون و تنباکو میان ایران و عثمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: ایران صادرات تجارت عثمانی توتون و تنباکو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۳
در قرن نوزدهم بیشترین رابطه تجاری ایران با کشور عثمانی و در زمینه تجارت توتون و تنباکو بود که توسط بازرگانان ایرانی به عثمانی صادر می شد. این بازرگانی با واگذاری امتیاز انحصار صادرات تنباکو به شرکت تنبک در سال 1308ق و انعقاد قراردادهای تجارتی میان دولت ایران و آن شرکت، روابط تجاری دو کشور را وارد مرحله جدیدی کرد که در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد.
۱۱.

مناسبات تجاری سیاسی حکومت زند با کمپانی هند شرقی انگلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۷ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: تجارت بوشهر خلیج فارس کریم خان زند کمپانی هند شرقی انگلیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۹۴
از مؤلفه های مهم و تاثیر گذار در تحولات و وقایع دوران زندیه در ایران، نقش مناسبات و روابط حکومت زند با کمپانی هند شرقی انگلیس است؛ تا جایی که می توان ادعا کرد بدون تجزیه و تحلیل سطح و میزان تاثیر این مناسبات نمی توان تاریخ دوره زند و حتی پدید آمدن کشورهای عربی در پس کرانه های جنوبی منطقه خلیج فارس را به درستی و مطابق با واقعیت بررسی کرد.کریم خان زند که در شمال ایران با روسیه و در جنوب و غرب با عثمانی و در شرق با حکومت شاهرخ، نوه نادر، مرتبط بود به دلیل پیشرفتهای کمپانی هند شرقی انگلیس در هندوستان، تنها راه نجات اقتصاد متلاشی شده ایران پس از مرگ نادرشاه را در تعامل گسترده با این کمپانی می دید تا از این رهگذر بتواند از یک سو با بهره گیری از امکانات ناوگان دریایی آن، سران قبیله های برخی جزایر و بنادر نظیر میرمهنا، حاکم کیش و حاکم هرمز را سرکوب کند و از سوی دیگر با حفظ موازنه تجاری، تجارت کمابیش متوقف شده در بندرهای ایران را رونق بخشد.در این پژوهش، نخست به وضعیت تجاری شهرهای ایران در دوره کریم خان زند؛ سپس به وضعیت کمپانی هند شرقی انگلیس در آستانه حاکمیت کریم خان پرداخته می شود؛ در ادامه ضمن بررسی رقابت کمپانیهای غربی به ویژه انگلیسی با یکدیگر در تعامل تجاری با ایران، مناسبات تجاری حکومت زند و کمپانی هند شرقی انگلیس بررسی می شود.
۱۲.

تجارت چوب در عصر قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۶ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: تجارت دریای خزر قاجاریه چوب برادران کوسیس و تئوفیلاکتوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۵۸
جنگلهای انبوه شمال ایران ، بی گمان اثر مهمی بر تجارت ایران در عصر قاچار به ویژه از راه دریای خزر بررسی می شود.
۱۳.

پژوهشی در روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: ایران اعراب فرانسه اصفهان تجارت مسقط نیروی دریایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۱۴۹
در دوره صفویان ،فصل جدیدی در تاریخ روابط ایران با کشورهای بزرگ اروپایی از جمله فرانسه گشوده شد. در این دوره ،اوضاع سیاسی - اقتصادی خاص پادشاهی صفوی از یک سو و تحولاتی که در غرب پدید آمده است از سوی دیگر ،سبب شد دولتهای بزرگ غربی مانند فرانسه رویکرد جدیدی نسبت به قدرت نوظهور بزرگ شرقی ،یعنی دولت صفوی داشته باشند . با وجود این ،فرانسویان به دلیل اوضاع اروپا و مسائلی دیگر نتوانستند همانند رقبای اسپانیایی ، انگلیسی و هلندی خود روابط استوار و پایداری با ایران برقرار کنند و حضوری فعال در زمینه سیاست و اقتصاد ایران داشته باشند،هرچند در عرصه دینی و فرهنگی از رقیبان خود پیشی گرفنه بودند . این مقاله میکوشد تا ضمن بازنگری این روابط به تجزیه و تحلیل علل وانگیزه های ایران و فرانسه برای ایجاد روابط بپردازد و میزان کامیابی یا ناکامی و دلائل آن را بررسی کند . بدین منظور روابط دو کشور در این دوره ،در قالب محورهای کلی زیر بررسی شده است : 1. چگونگی ارتباط دو کشور در قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم . 2. حضور جهانگردان ،کشیشان و بزرگانان خصوصی فرانسه در ایران و نقش آنان در معرفی استعدادهای دو کشور جهت فراهم نمودن زمینه های مناسب ارتباطی . 3. علل و انگیزه های دو کشور در طول قرن هفدهم و به ویژه پس از تاسیس شرکت هند شرقی فرانسه در سال 1075ق/1664م . 4. چگونگی روابط دو کشور پس از ظهور اعراب مسقط در خلیج فارس تا سقوط اصفهان در سال 1135 ق / 1722 م .
۱۴.

برآورد تاثیر متغیرهای اقتصادی بر توسعه فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی زمستان ۱۳۸۴ شماره ۷۱

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات رشد اقتصادی سرمایه انسانی تجارت خدمات کشورهای درحال توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۷ تعداد دانلود : ۱۴۲۵
در این تحقیق تاثیر متغیرهای اقتصادی بر توسعه فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه تجزیه و تحلیل شده است. نتایج برآورد مدل اقتصادسنجی با ادغام داده های مربوط به 37 کشور در حال توسعه، طی سال های 1998 تا 2002 با فرض اثرات مشترک و با موزون کردن داده ها نسبت به مقاطع نشان می دهد که توسعه فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه تابعی از چهار عامل طرف تقاضا یعنی درآمد، تجارت خارجی، ساختار صنعتی اقتصاد و سرمایه انسانی است که می توان تاثیرشان را چنین تشریح کرد: 1- با افزایش تولید ناخالص سرانه، منابع مالی بیشتری از تامین نیازهای ضروری فارغ شده و مصروف سرمایه گذاری بیشتر در زیرساخت های فناوری اطلاعات و تقاضای IT می شود. 2- فناوری های نوین می توانند از طریق کانال هایی مثل صادرات و واردات در کشور نفوذ کند. بنابراین هر چه صادرات و واردات کالاها و خدمات در کشوری بالا باشد، یا به عبارت دیگر اقتصاد برای تجارت خارجی بازتر باشد، بیشتر در معرض نفوذ IT قرار می گیرد. 3- بزرگی بخش خدمات (نماینده ساختار صنعتی اقتصاد) در اخذ IT موثر است، زیرا فناوری اطلاعات، فناوری است که بیشترین کاربرد را در بخش خدمات، به خصوص خدمات اطلاعات در بردارد. 4- افراد آموزش دیده (سرمایه انسانی) هم در یادگیری و به کارگیری فناوری نوین مزیت رقابتی دارند و هم موجب ایجاد تقاضای موثری برای محصولات دیجیتالی می شوند، بنابراین سرمایه انسانی نیز در توسعه IT مهم است.
۱۶.

تبادل فرهنگ ها و فرایند وام گیری

نویسنده:
منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی ۱۳۸۴ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: تجارت مهاجرت زبان فارسی زبان عربی واژگان دخیل فرایند وام گیری مبادله‌ی فرهنگی فتوحات نظامی واژه‌های معرب واژه‌ای اصیل تغییر در صامت و مصوت‌ها

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه آموزش و گسترش زبان،خط و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان و ادب
تعداد بازدید : ۱۹۴۱ تعداد دانلود : ۸۹۱
۱۷.

تعاملی بر اقتصاد سیاسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی ۱۳۸۵ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: ایران اقتصاد توسعه سیاست تجارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۴
در این نوشتار ، جنبه های مختلف تحول در شکل گیری اقتصاد سیاسی در ایران مورد بررسی قرار می گیرد . نویسنده با توجه به اهمیت موضوع ، به تجزیه و تحلیل رئوس نظری و عملی بحث پرداخته و رهیافت انتخاب عقلانی را در این حوزه مورد آزمون قرار می دهد . برای آزمون این فرضیه ، نویسنده تمامی عوامل و عناصر مؤثر در چرخه فرآیند سیاسی و اقتصادی در ایران از جمله نقش اقشار آسیب پذیر را بررسی کرده است . از نگاه نویسنده ، تاکید بر این رهیافت همه جانبه نگر یا فراگیر می تواند به نظریه پردازان در تجزیه و تحلیل بهتر اقدامات دولت ایران در اجرای سند چشم انداز بیست ساله توسعه اقتصادی ایران در آینده کمک شایانی نماید .
۱۸.

نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی در ایران (رهیافت حسابداری رشد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصادی تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: اشتغال رشد اقتصادی تجارت موجودی سرمایه بهره وری کل فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۶۲۰
ارزیابی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر عملکرد اقتصادی کشورها از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات تجربی، نتایج متفاوتی در کشورهای مختلف به دنبال داشته است. در این مقاله، سهم فاوا از رشد اقتصادی ایران با رهیافت حسابداری رشد و با استفاده از روش تصحیح خطای برداری و داده های سری زمانی 82-1338 در زیر بازه های مختلف محاسبه شده است.نتایج نشان می دهد سرمایه غیر فاوا نقش غالب در اقتصاد داشته و حدود 50 درصد رشد اقتصادی ایران را توضیح می دهد. سهم اشتغال از رشد اقتصادی 38-30 درصد و سهم بهره وری کل 10-7 درصد است. کشش تولیدی فاوا 0.07 بوده و معنادار است و سهم آن را از رشد اقتصادی ایران حدود 7 درصد در دوره 82-13?3 است. این سهم حداقل مقدار است و شامل اثرات تعدیل کیفی، کاربری، سر ریز و تکنولوژیکی نمی باشد. افزون بر این، رابطه علیت از طرف موجودی سرمایه فاوا بر تولید در کوتاه مدت و بلند مدت برقرار است و بازدهی ثابت نسبت به مقیاس در اقتصاد ایران وجود دارد. بهبود عوامل مکمل و زیر ساختهای فاوا و توسعه و ترویج کاربری آن می تواند افزایش سهم فاوا از رشد اقتصادی ایران را به دنبال داشته باشد.
۱۹.

اهمیت اقتصادی خلیج فارس در ایران باستان

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: تجارت خلیج فارس دریای عمان ماگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۶۹
خلیج فارس از سپیده دم تاریخ، از پیدایش تمدن های درخشان بین النهرین و امپراطوری های آریایی مادها، هخامنشی، پارت و ساسانی، از دیدگاه اقتصادی اهمیتی فراوان داشته است. آثار باستانی مکشوف در تمدن های ما قبل تاریخ ایران نیز نشان می دهد که خلیج فارس و دریای عمان در روابط تجاری و تبادلات بازرگانی بین شهر ها و زیست گاههای کهن ایران با جنوب شرق آسیا، اروپا و آفریقا نقش داشته است. بسیاری از نواحی فرهنگی و تمدنی ایران پیش از حکومت آریایی ها در سیلک کاشان، گیان نهاوند، حصار دامغان، شهر سوخته زابل، تل ابلیس، تپه یحیی، شهداد کرمان، شهر قدیم جیرفت و عیلام به نوعی در ارتباط با این حوزه دریایی بوده اند و بــا توجه بــه بعد مسافت این مناطق نسبت بـه کرانه هــای خلیج فارس و دریای عمان اهمیت خود را بیشتر نشان می دهند. خلیج فارس، حلقه ارتباطی میان تمدن های مرکزی داخلی با جزایر و بنادر جنوب ایرانشهر، عراق، بین النهرین، هند، چین، شرق و جنوب شرقی آسیا، مصر و آفریقای شرقی بوده است.تسلط بر این حوزه آبی استراتژیک ضامن کسب ثروت و قدرت بیشتر برای همه حکومت ها و ملت ها در ادوار تاریخ بوده است.
۲۰.

جایگاه بازاریان در اقتصاد و جامعه عصر ایلخانان

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تجارت بازرگانان ایلخانان ارتاقها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۹
نظر به اهمیت بازار در ساختار حیات شهری، بازاریان نقش موثری در حیات اقتصادی و اجتماعی شهرها داشته، مطالعه جایگاه آنها در هر عصری، در شناخت بهتر ساختار سیاسی ـ اقتصادی آن عصر سهم بسزایی دارد. در عصر ایلخانان، در پرتو ملاحظات اقتصادی و نظامی و مقتضیات سیاسی مربوط بدان، بازاریان جایگاه برجسته ای به دست آورده و صرف نظر از فعالیتهای تجاری، در امور سیاسی و اجتماعی نیز منشا اثر بوده اند. در پرتو توجه عمومی مغولها به تجارت و امنیتی که در این زمینه به وجود آوردند، بازرگانان فعالیتهای خود را وسعت بخشیدند و نظر به ارتباط تجارت و پیشه، موجبات رونق فعالیت محترفه و اهل پیشه را فراهم کردند. بازرگانان و پیشه وران عصر ایلخانی دارای تشکیلات و سلسله مراتب خاص خویش بودند و این نیز عملکردهای آنها را جهت داده، به آنها نظم بیشتری بخشید. به همین سبب، علاوه بر امور اقتصادی در جریانهای سیاسی و اجتماعی نیز دخالت فعالتری داشتند و در رشد بیشتر این دسته از جریانها سهیم بودند. گزارشهای تاریخی حاکی از این امرند که در عهد ایلخانی بنابر ملاحظات خاص موردنظر ایلخانان و تاثیرات ناشی از تهاجم مغولها، اهل بازار جایگاه برجسته ای به دست آورده و بازاریان پویایی اقتصادی - اجتماعی بیشتری از خود نشان داده اند. در این مقاله، همین مهم یعنی جایگاه بازاریان در اقتصاد و جامعه عصر ایلخانی و علل تعالی موقعیت ایشان بررسی میشود.