مطالب

ترتیب بر اساس: جدیدترینمرتبط ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۰۱ تا ۱٬۶۲۰ مورد از کل ۵۰۵٬۵۷۶ مورد.
۱۶۰۱.

تاثیر شاخص توسعه انسانی بر نرخ ازدواج در کشورهای منتخب عضو OECD و غیر OECD(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 159 - 184

کلیدواژه‌ها: نرخ ازدواج توسعه انسانی امید به زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۲۷
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر نرخ ازدواج در کشورهای منتخب عضو OECD و غیر OECD انجام گرفته است. روش : روش این پژوهش از نوع پانل دیتا و جامعه آماری شامل 66 کشور طی دوره زمانی 2000-2018 بوده است. با توجه به هدف پژوهش، کشورها به2 گروه کشورهای عضو OECD و غیر OECD تقسیم شده اند. تحلیل داده ها و برآورد ضرایب با استفاده از روش «گشتاور تعمیم یافته سیستمی دو مرحله ای» و نرم افزار STATA16 انجام گرفته است. سازگاری تخمین زن GMM به فرض معتبر بودن متغیرهای ابزاری و عدم همبستگی جملات خطا بستگی دارد که در این تحقیق از آزمون هانسن-جی و آرلانو-باند به منظور بررسی این دو فرض استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد شاخص توسعه انسانی تاثیر منفی و معناداری بر نرخ ازدواج در دو گروه کشورهای مورد مطالعه طی دوره زمانی 2018-2000 داشته است. همچنین ضرایب زیرشاخص های درآمد و امید به زندگی نیز در هر دو گروه منفی و معنادار بوده است. نتایج تکمیلی نیز حاکی از تاثیر منفی و معنادار زیر شاخص آموزش در گروه کشورهای غیرOECD می باشد؛ اما معناداری این زیرشاخص در گروه کشورهای عضو OECD تأیید نشده است. جمع بندی: تصمیم به ازدواج تنها زمانی اتفاق می افتد که از نظر اقتصادی، اجتماعی و یا حتی فرهنگی منطقی به نظر برسد. با توجه به نتایج این تحقیق، شاخص توسعه انسانی و زیرشاخص های آن تاثیر منفی و معناداری بر نرخ ازدواج در هر دو گروه کشورهای مورد مطالعه داشته است و تفاوت معناداری از این منظر بین دو گروه کشور وجود ندارد.
۱۶۰۲.

تجارب زیسته و ادراک زنان از فضاهای عمومی شهری (مورد مطالعه: زنان شهر سقز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 565 - 597

کلیدواژه‌ها: ادراک زنان تجارب زیسته عوامل محدودکننده زنان فضاهای عمومی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۳۴
هنگام تحقیق درمورد فضای شهر مهم است که نه تنها خود فضا، بلکه افرادی که از آن استفاده می کنند و درواقع چگونه از آن استفاده می کنند، درنظر گرفته شود. پژوهش حاضر بر زنان شهرستان سقز متمرکز می شود تا تجربیات ظریف زنان در حین حرکت در فضاهای عمومی و چگونگی استفاده و مذاکره زنان از این فضاها را در سلسله مراتب جنسیتی، طبقاتی و اجتماعی-فضایی منعکس کند. از میان رویکردهای متعدد تحقیق کیفی برای بررسی تجارب زیسته زنان از فضاهای عمومی شهری، رویکرد پدیدارشناسی برگزیده شد تا به ارائه گزارش عمیق و دقیق تر افراد از تجاربشان بپردازد. جمعیت مورد مطالعه در این تحقیق شامل زنانی بود که در شهر سقز زندگی کرده اند و تجربه حضور در فضاهای عمومی را دارند. روش نمونه گیری که در پدیدارشناسی استفاده می شود، نمونه گیری هدفمند است؛ زیرا افرادی انتخاب می شوند که از پدیده های مربوط آگاهی داشته باشند تا امکان درک تجربه زیسته زنان در فضای عمومی فراهم شود. حجم نمونه تا شرکت کننده 20 ادامه یافت و تحلیل داده های پژوهش با روش پدیدارشناسی توصیفی کلایزی انجام گرفت. نتایج مطالعه در قالب هفت مضمون «برهم کنشی فضای عمومی-خصوصی»، «مرزبندی های فضایی»، «از ضرورت تا لذت حضور»، «دربرگیری و طرد فضایی»، «از کلیشه های حضور تا مقاومت فضایی»، «حس مکان» و «ادراک از شهر و الگوی ایدئال زنانه» با 19 دسته مضمونی ارائه شد و به توصیف جامعی از هریک از این مضامین پرداخته شد.
۱۶۰۳.

قدرت رسانه های آنلاین: نقش تقویت صداها و حق انتخاب افراد در برابری جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۲۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 599 - 617

کلیدواژه‌ها: برابری جنسیتی حق انتخاب رسانه های آنلاین صدای افراد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۳۰
احساس برابری جنسیتی توسط شهروندان از آن جهت دارای اهمیت است که موجب ادراک عدالت اجتماعی، کاهش نابرابری و ترویج مردم سالاری در میان شهروندان می شود و فضای اجتماعی-سیاسی کشور را برای توسعه فراهم می کند. محققان معتقدند عوامل مختلفی می تواند بر روی پدیده احساس برابری جنسیتی تأثیرگذار باشد. در این راستا، به نظر می رسد یکی از پدیده هایی که بر برابری جنسیتی تأثیرگذار است، رسانه های آنلاین است. هدف این پژوهش آزمون تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های آنلاین بر برابری جنسیتی از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، با استفاده از داده های موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی برای کشور ایران است که شامل 1499 نفر حجم نمونه می شود. نتایج این پژوهش که با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار Smart Pls صورت گرفت، نشان می دهد اولاً رسانه های آنلاین به طور مستقیم بر تمایل شهروندان به برابری جنسیتی، تأثیر مثبت و معنی دار دارند و این رسانه ها باعث افزایش چنین تمایلاتی در میان شهروندان ایرانی می شود. دوم اینکه رسانه های آنلاین به طور غیرمستقیم و از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، نیز می توانند سبب افزایش تمایل شهروندان به برابری جنسیتی شوند؛ بنابراین نتایج نشان می دهد مدل نظری پژوهش از طریق داده های تجربی مورد تأیید و پشتیبانی قرار می گیرد.
۱۶۰۴.

خوانش تطبیقی زنانه نویسی در رمان ذاکرة الجسد نوشته احلام مستغانمی و هرس نوشته نسیم مرعشی بر اساس بعد زبانی نظریه الین شوالتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 151 - 172

کلیدواژه‌ها: الین شوالتر زنانه نویسی ذاکره الجسد هرس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۳۸
در متن امروزه ایده ها و انگاره های فمینیستی، ابزار مناسبی برای بررسی میزان تأثیر رویکرد فمینیستی در ساختار اثر ادبی است. در این میان، نظریه ابعاد چهارگانه «الین شوالتر» منتقد نامور آمریکایی سده بیستم، این فرصت را برای نقد نوشتار زنانه اثر فراهم می سازد و با اتکا بر آن می توان جایگاه زنان را در آثار ادبی نویسندگان زن و مرد شناخت. از این رو پژوهش حاضر با رویکرد آمریکایی در ادبیات تطبیقی و روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر نظریه شوالتر، رمان ذاکره الجسد از احلام مستغانمی (الجزایری) و رمان هرس از نسیم مرعشی (ایرانی) را برای نقد نوشتار زنانه برگزیده و آن را بر پایه بعد زبانی از ابعاد چهارگانه الین شوالتر مطالعه می کند تا میزان کاربرد مؤلفه های زبانی زنانه و تعلق هرکدام از آثار به سنت های نوشتاری مشخص و شناخته شود. مطابق دستاوردهای تحقیق، هردو نویسنده در کاربرد مؤلفه های زبانی مطابق قواعد نوشتار زنانه عمل کرده اند و با اطمینان خاطر و با تکیه بر استقلال زنانه به نگارش اثر پرداخته و در نتیجه گفتمان زنانگی را تقویت کرده اند. از جهت تفاوت، میزان کاربرد برخی از عناصر زنانه مانند پرداختن به رنگ واژه ها، جزئی نگری در رمان مرعشی بیش از رمان مستغانمی است؛ زیرا با اینکه در رمان مستغانمی شخصیت اصلی زن است، شخصیت های مرد داستان نیز حضور و نقش فعالی دارند، اما رمان مرعشی زنانه صرف است. در هر دو رمان نشانه های اندکی از تلاش زنان برای برون رفت از سنت فمینیسم و ورود به سنت مؤنث دیده می شود.  
۱۶۰۵.

زنان و مصرف موسیقی رپ ناسزاگو (پژوهشی کیفی درباره دلالت های معنایی دختران شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 173 - 159

کلیدواژه‌ها: تتلو دختران هوادار صنعت موسیقی ناسزا نیهیلیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۴۰
ناسزاگویی به عنوان بارزترین ویژگی موسیقی عامه پسند رپ، شاخص های زبانی اجتماعی را در ادبیات افراد جامعه تغییر می دهد. هدف این پژوهش کشف و بررسی دلالت های ذهنی و معنایی دختران هوادار تتلو از گوش دادن به آهنگ های ناسزاگوی اوست که با روش کیفی و تکنیک نظریه زمینه ای و استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته با 25 نفر از طرفداران تتلو (تتلیتی ها) انجام گرفته است. نمونه ها براساس نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. مصاحبه ها با رسیدن به اشباع نظری متوقف شد. مدل پارادایمی حاصل از تفسیر نظرات دختران هوادار نشان می دهد مقبولیت آهنگ های ناسزاگو در ارتباط با مجموعه ای از شرایط علی (بستر اجتماعی-فرهنگی، موقعیت های خاص، همذات پنداری، جذابیت تجربه زیسته هنرمند، مجوزنگرفتن و طردشدن از جامعه، پیشینه خانوادگی خواننده)، شرایط زمینه ای (فقر، بیکاری، انزوا، نداشتن سرگرمی) و شرایط مداخله گر (سلطه صنعت موسیقی، گروه همسالان) معنا می یابد. دختران با بهره گیری از راهبرد های عادی بودن ناسزا در سبک رپ و دلنشین بودن ناسزا، ناسزاگویی در موسیقی خیابانی را توجیه می کنند که از پیامدهای آن تخلیه انرژی، ایجاد گفتمان ناسزاگویی در ادبیات جامعه، عادی شدن ناسزاگویی به اطرافیان، تشدید ناسزاگویی در آهنگ های جدید و گرایش به نیهیلیسم است. هواداران، خود و خواننده را طردشده از جامعه و قربانی ظلم و تبعیض احساس می کنند و به دلیل اینکه در برابر تبعیض ها فاقد قدرت عمل هستند، به افراد درمانده و ضعیفی می مانند که صرفاً با ناسزاگویی قادر به ابراز خشمشان هستند. 
۱۶۰۶.

نقش زنان بختیاری در توسعه گردشگری و اقتصاد محلی با تأکید بر کارآفرینی اجتماعی و تولید پوشاک سنتی در الگوواره پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 377 - 398

کلیدواژه‌ها: اقتصاد محلی پوشاک سنتی توسعه پایدار زنان بختیاری کارآفرینی اجتماعی گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۹
رشد اقتصاد بومی و محلی و توانمندسازی زنان با بهره گیری از شیوه های گوناگون از جمله کارآفرینی اجتماعی در بستر توسعه پایدار، از اهدافی است که در این حوزه دنبال می شود. پژوهش حاضر، با هدف بررسی و تحلیل نقش زنان بختیاری در توسعه گردشگری و اقتصاد محلی ایران با تأکید بر اهمیت نقش کارآفرینی اجتماعی و تولید پوشاک سنتی بختیاری به عنوان عوامل کلیدی در این توسعه می پردازد. این تحقیق، از روش های کیفی و کمی بهره گرفته است. جمع آوری داده ها با پرسشنامه و مصاحبه های میدانی با مردم استان چهارمحال و بختیاری و مطالعات کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری، زنان بختیاری و نمونه مورد سنجش 389 نفر هستند و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری و مدل های تحلیلی انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد زنان قوم بختیاری تأثیر بسزایی بر توسعه گردشگری و اقتصاد محلی دارند و با کارآفرینی اجتماعی، به ایجاد فرصت های شغلی و توسعه فعالیت های اقتصادی محلی می پردازند. تولید پوشاک سنتی بختیاری به عنوان یکی از مشاغل اصلی، نقش ویژه ای در ترویج و توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی مناطق مورد نظر و توانمندسازی زنان دارد. براساس یافته ها، توسعه کارآفرینی اجتماعی و تولید پوشاک سنتی می تواند به افزایش رفاه افراد این اقوام و مناطق محلی کمک کند. در سیاست گذاری و برنامه ریزی های محلی، توجه به این نکته و اخذ تدابیر مناسب به منظور حمایت از این فعالیت ها و توسعه آن ها می تواند قدم مناسبی در مسیر تحقق اهداف توسعه پایدار باشد.
۱۶۰۷.

تحلیل و بررسی روزنامه های ندای ایران و ندای ایرانی، نخستین تجربه موفق روزنامه نگاری زنان در شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۶ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 399 - 416

کلیدواژه‌ها: زنان روزنامه نگار شیراز ندای ایران ندای ایرانی نصرت الملوک کشمیری زاده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۴
در عصر مشروطه به تدریج زنان ایرانی به عرصه مطبوعات وارد شدند. ابتدا زنان پایتخت قدم به این عرصه نهادند. اندکی بعد زنان شهرستان ها نیز به تأسی از آن ها به این عرصه وارد شدند و به زودی موفق شدند در این زمینه فعالیت های قابل توجهی انجام دهند و نشریات مهمی را منتشر کنند. پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ می دهد که نشریات «ندای ایران» و «ندای ایرانی» در سال های 1326 تا 1331 در ایران به مسائل سیاسی و اجتماعی چگونه نگریسته اند. براساس یافته ها، روزنامه های ندای ایران و ندای ایرانی که در دهه 1320 در شهر شیراز توسط  نصرت الملوک کشمیری زاده منتشر شدند، نگاهی انتقادی به مسائل سیاسی و اجتماعی عصر خود داشته اند. این روزنامه ها در زمینه امور سیاسی، با مقالات و تحلیل های تند و تیز انتقاداتی به عملکرد دولتمردان مطرح می کردند و به شدت با دولتمردان کم کار و بیگانه پرست مخالفت می ورزیدند. از سوی دیگر این روزنامه ها مسائل و معضلات اجتماعی شهر شیراز را نیز پیگیری و منعکس می کردند و با مطالبه از مدیران و مسئولان شیراز، خواهان رسیدگی به مشکلات شهر خویش بودند. مسائل زنان از دیگر موضوعات مدنظر این دو روزنامه بود و با به تصویرکشیدن دغدغه های زنان، بر ضرورت تغییر و تحول در جامعه برای بهبود وضعیت زنان تأکید داشتند. روش تحقیق در پژوهش حاضر مبتنی بر روش تاریخی و رویکرد توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به روش آرشیوی، کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه) است.
۱۶۰۸.

طراحی الگوی جو انگیزشی مربیان با سرسختی ذهنی شناگران زن مشهد

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جو انگیزشی سرسختی ذهنی شنا ورزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۷
مقدمه و اهداف هدف از انجام این پژوهش طراحی الگوی جو انگیزشی مربیان با سرسختی ذهنی شناگران زن شهر مشهد بود.مواد و روش هاروش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بوده که به صورت میدانی اجرا شده است. تعداد اعضاء جامعه آماری این پژوهش را ورزشکاران زن رشته ورزشی شنا در سطح شهر مشهد که بنا بر اعلان هیأت شنا مشهد (2000=N) می باشند تشکیل دادند. با به کارگیری فرمول کوکران تعداد اعضا نمونه آماری برابر با 322 نفر برآورد شد که پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها، در نهایت 286 پرسشنامه کامل بود و مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه جو انگیزشی ساخته رونالد و همکاران (2008) و پرسشنامه استاندارد سرسختی ذهنی ساخته شیرد و همکاران (2009) استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و آزمون های آماری کلموگروف اسمیرونف و ضریب همبستگ، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شد.یافته هانتایج نشان داد بین جو انگیزشی مربیان با سرسختی ذهنی رابطه مثبت و معناداری (001/0≥P ، 423/0=r) وجود دارد. همچنین بین جو انگیزشی مربیان با مؤلفه های اطمینان، ثبات و کنترل رابطه معناداری مشاهده شد. از طرفی دیگر نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جو انگیزشی مربیان واجد شرایط پیش بینی مؤلفه ثبات است. همچنین تحلیل مسیر بین جو انگیزشی و سرسختی ذهنی مثبت و معنادار بود. همچنین الگوی تحلیل مسیر بین جو انگیزشی مربیان با سرسختی ذهنی مثبت و معنادار (31/18=T-Value، 97/0=β) می باشد.نتیجه گیریبا ایجاد و افزایش سطح انگیزش از طرف مربیان در بین شناگران می توان زمینه ساز ارتقاء سطح سرسختی ذهنی در بین آنها شد به طوریکه با تحمل روانی فشار تمرینات بتوانند سطح عملکرد خود را در حد قابل قبولی افزایش دهند.
۱۶۰۹.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری مدرسه محور (کول کیدز) در کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی: پیامدهای بالینی و فراشناختی

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی رفتاری مدرسه محور فراشناخت نگرانی اختلالات اضطرابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
مقدمه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مدرسه محور بر کاهش باورهای فراشناختی و علائم بالینی کودکان مضطرب بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات تک آزمودنی با چند خط پایه و جامعه آماری آن دربرگیرنده ی تمامی کودکان 13-9 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهر قم بود که از این تعداد و متناسب با ادبیات پژوهش در زمینه طرح های تک آزمودنی، تعداد 3 آزمودنی برای اجرای پروتکل درمانی در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از مصاحبه ی تشخیصی نیمه ساختاریافته ی اختلالات خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان و نوجوانان، پرسشنامه فراشناخت ها در کودکان، مقیاس اضطراب کودکان اسپنس و پرسشنامه نگرانی کودک و نوجوان ایالت پنسیلوانیا به دست آمد. پروتکل درمانی نیز شامل 8 جلسه انفرادی هفتگی با کودکان و 2 جلسه با والدین بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل دیداری، درصد بهبودی و اندازه اثر(d کوهن)، انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر سه آزمودنی در هر سه متغیر، روند تغییرات کاهشی داشته اند، به نحوی که درمان شناختی رفتاری مدرسه محور با اندازه اثر(73/3=d)، درمانی اثربخش در کاهش باورهای فراشناختی کودکان بود. همچنین این درمان به صورتی اثربخش، قابلیت کاهش نگرانی با اندازه اثر(17/4=d) و علائم اضطرابی کودکان با اندازه اثر(73/3=d) را داشت. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش، درمان شناختی رفتاری مدرسه محور می تواند به عنوان درمانی مؤثر در کاهش باورهای فراشناختی و علائم اضطرابی کودکان مضطرب باشد.
۱۶۱۰.

Moderate exercise and insulin in combination protect against brain growth retardation and weight loss by modulation of glucose metabolism in rat model of Alzheimer disease(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Sport Sciences and Health Research, Volume ۱۶, Issue ۱,۲۰۲۴ 1 - 13

کلیدواژه‌ها: Alzheimer’s disease insulin Spatial Memory Treadmill Exercise

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۲
Background: Alzheimer’s disease (AD), the most prevalent neurodegenerative disorder, is characterized by amyloid-beta (Aβ) plaque accumulation, neurofibrillary tangles, neuronal death, inflammation, and oxidative stress.Aim: We investigated the effects of treadmill exercise and intranasal insulin on spatial memory, blood glucose level, and Physical growth indicators including weight, head circumference, and tail length.Materials and Methods: Seventy-two male Wistar rats, aged 8 weeks were into 9 gtoups at random (control, Sham, Aβ, Aβ + EX, Aβ +PINS, Aβ + INST, Aβ + EX + PINS, Aβ + EX + INST, and Aβ + EX + PINS + INST). We discovered that rats receiving Aβ25-35 had impaired spatial memory, which was associated with weight loss, brain growth retardation, Tail Length, and elevated blood glucose levels. Data from each trial was statistically analyzed using IBM SPSSStatistics 22 software, Two-way ANOVA, and post-hoc analysis Tukey test. The cut-off for statistical significance was P≤0.05.Results: Our results show that the improvement of spatial memory due to the improvement of metabolism and growth indicators can be affected by pretreatment exercise and intranasal insulin. Also, exercise training and intranasal insulin improved spatial memory and prevented brain growth retardation, increased blood glucose, weight loss, and tail length in animals treated with Aβ25-35.Conclusion: Exercise can amplify the positive benefits of intranasal insulin treatment on memory. The results of our research showed that exercise and insulin can prevent brain growth retardation and prevent spatial memory disorders by improving glucose metabolismy.
۱۶۱۱.

تحلیل فضایی لیتولوژی در وقوع زمین لغزش های حوضه الموت شرقی :مطالعه موردی حوضه معلم کلایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هیدروژئومورفولوژی دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۴۰ 142 - 124

کلیدواژه‌ها: الموت زمین لغزش حرکات توده ای فرسایش شمال ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
تحلیل برخی از عوارض و ساختارهای زمین شناسی می تواند برای تبیین تحولات کواترنری مورداستفاده قرار گیرد. تحلیل انواع لغزش ها، وضعیت تراکم و مقایسه آن ها با هم، کلیدی برای شناسایی تکامل لندفرم ها است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل مکانی زمین لغزش های رخداده در لیتولوژی های مختلف حوضه معلم کلایه بخشی از حوضه الموت شرق، ب ین طول ه ای جغرافی ایی″00 ′26 °50 تا ″20 ′31 °50 و عرض جغرافیایی ″00 ′22 °36 تا ″00 ′30 °36، بر اساس شرایط توپوگرافیکی، ژئولوژیکی، پوشش گیاهی، وضعیت آبراهه ها، مجاورت سنگ های مختلف منطقه صورت پذیرفت. بر اساس نتایج حاصله سازند کرج، روته، شمشک و رسوبات نئوژن و تخریبی به عنوان فرسایش پذیرترین سازندهای موجود در محدوده ی مورد مطالعه هستند که مهمترین عوامل دخیل در وقوع حرکات دامنه ای در مقیاس میکرو و ماکرو در زیر حوضه ی معلم کلایه می باشند. در سطوح ارضی پایین دست رودخانه ها، لیتولوژی آسیب پذیر وسعت بیشتری دارد. در چنین مناطقی علاوه بر سست تر شدن لیتولوژی در مقاطع وسیع و منقطع، ماده و انرژی جاری در رودخانه نیز افزایش می یابد، در صورتی که به دلیل شیب کمتر دامنه ها، اثرگذاری رودخانه بر حرکات دامنه ای محدودتر می شود. در سطوح ارضی نزدیک به خط الرأس، ماده و انرژی کمتر و لیتولوژی مقاوم تر است؛ ولی به علت شیب بیشتر دامنه ها و دخالت هوازدگی فیزیکی در تخلخل سنگ ها زمینه اثرگذاری رودخانه بر روی وقوع حرکات دامنه ای بیشتر می شود.
۱۶۱۲.

بررسی اثر سرسختی ذهنی بر عملکرد ورزشی بازیکنان والیبال شهرستان اردکان

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 1 - 14

کلیدواژه‌ها: سرسختی ذهنی عملکرد بازیکنان والیبال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
مقدمه و اهداف: والیبال یک ورزش تیمی است که نیازمند آمادگی جسمانی و ادراکی-شناختی بالایی است، از این رو در حین رقابت تغییرپذیری عملکرد ورزشی در بین بازیکنان مشاهده می شود. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرسختی دهنی بر ورزشکاران والیبالیست در مسابقات لیگ می باشد.مواد و روش ها: جامعه آماری این پژوهش ورزشکاران والیبال تیم ایفا و چادرملو شهر اردکان در سال 1401 بودند که عملکرد ورزشی آن ها در طول یک فصل مسابقاتی درقسمت های مختلف سنجیده می شوند. تعداد این افراد 42 نفر بود. این 42 ورزشکار از 2 تیم لیگ برتر شرکت کننده در فصل مسابقات 1401 ایران بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برآورد شد. بر اساس فرمول کوکران برای جامعه محدود با 42 نفر تعداد 38 نفر نمونه لازم و برآورد می شود. که با احتمال افت آزمودنی لذا، هر42 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری به شیوه در دسترس صورت گرفت. ابزار پژوهش مقیاس سرسختی و سیاهه عملکرد ورزشی بود. در نهایت داده ها به روش کای اسکوئر پیرسون به وسیله نرم افزار spss27 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین سرسختی روانشناختی با عملکرد ورزشی همبستگی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین مشخص شد بین همه مولفه های سرسختی شامل تعهد، کنترل و مبارزه جویی با تمامی سطوح عملکرد ورزشی رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: سرسختی ذهنی رابطه معناداری بر عملکرد ورزشی دارد؛ با توجه به یافته های پژوهش حاضر به مسئولان و مربیان تیمهای دانشجویی توصیه میشود از نقش مهارتهای روان شناختی در کسب نتایج مطلوب غافل نشوند و در راستای بهبود عملکرد ورزشی از آموزش و تمرین این مهارت ها بهره گیرند.
۱۶۱۳.

ارتباط طرح واره های ناسازگار اولیه با اضطراب اجتماعی و ذهن آگاهی ورزشی در دانشجویان استان قم

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 15 - 29

کلیدواژه‌ها: طرح واره های ناسازگار اولیه اضطراب اجتماعی ذهن آگاهی ورزشی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
مقدمه و اهداف: هدف این پژوهش بررسی ارتباط طرح واره های ناسازگار اولیه با اضطراب اجتماعی و ذهن آگاهی ورزشی در دانشجویان استان قم بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی - همبستگی می باشد. براساس ماهیت داده های پژوهش یک پژوهش کمی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان استان قم به تعداد 50236 نفر است. 381 نفر از دانشجویان استان قم با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه طرحواره ناسازگار اولیه یانگ و براون (2003)، پرسشنامه اضطراب اجتماعی لایبویتز (۱۹۸۷)، پرسشنامه ذهن آگاهی ورزشی دینات و همکارانش (۲۰۱۴) شامل 117 پرسش بود. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و از نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. یافته هابین اضطراب اجتماعی و خودگردانی وعملکرد مختل رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<42/0r=). بین اضطراب اجتماعی و محدودیت های مختل رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (05/0 ,p<336/0r=). بین اضطراب اجتماعی و بریدگی و طرد رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<415/0r=). بین اضطراب اجتماعی و جهت مندی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<425/0r=). بین اضطراب اجتماعی و بازداری رابطه مثبت معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<454/0r=). بین ذهن آگاهی ورزشی و خودگردانی وعملکرد مختل رابطه منفی معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<49/0-r=). بین ذهن آگاهی ورزشی و محدودیت های مختل رابطه منفی معنی دار وجود دارد (05/0 ,p<469/0-r=). بین ذهن آگاهی ورزشی و بریدگی و طرد رابطه منفی معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<508/0-r=). بین ذهن آگاهی ورزشی و جهت مندی رابطه منفی معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<462/0-r=). بین ذهن آگاهی و بازداری رابطه منفی معنی دار وجود دارد (01/0 ,p<516/0-r=). نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بین طرح واره های ناسازگار اولیه با اضطراب اجتماعی و ذهن آگاهی رابطه وجود دارد.
۱۶۱۴.

اثر بخشی آموزش مدیریت استرس بر ادراک استرس و مهارت های مقابله ای والیبالیست ها

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 45 - 61

کلیدواژه‌ها: مدیریت استرس مبتنی بر درمان شناختی- رفتاری استرس ادراک شده مهارت های مقابله ای ورزشکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۷
مقدمه و اهداف استرس و تکنیک های مقابله با آن یکی از مسائل چالش برانگیز در روان شناسی ورزش می باشد؛ بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر ادراک استرس و مهارت های مقابله ای والیبالیست ها انجام شد.مواد و روش هاروش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی والیبالیست های دختر و پسر شهرستان سبزوار در سال 1403 بودند که براساس ملاک های ورود 24 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. نمونه آماری به شیوه تصادفی ساده به دو گروه تجربی (6 نفر دختر و 6 نفر پسر) و کنترل (6 نفر دختر و 6 نفر پسر) تقسبم شدند. گروه تجربی در یک دوره 8 جلسه ای آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری آنتونی و همکاران (2007) هفته ای یکبار به مدت 45/1 الی 2 ساعت به صورت گروهی و طی مدت دو ماه قرار گرفتند. در این مدت گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) و مقیاس مقابله ای نوجوانان فرایدنبرگ و لوییس (1993) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکوا) و کوواریانس تک متغیری (آنکوا) با استفاه از نرم افزار SPSS نسخه 23 انجام شد.یافته هانتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی- رفتاری بر استرس ادراک شده و مهارت های مقابله ای سازگار والیبالیست های گروه تجربی به طور معناداری اثر داشت. نتیجه گیریبا توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که آموزش مدیریت استرس می تواند با بالا بردن مهارت های مقابله ای بر استرس ادراک شده والیبالیست ها اثربخش باشد در جهت بالا بردن اعتبار بیرونی پژوهش، پیشنهاد می گردد پژوهشی مشابه در والیبالیست های دیگر شهر ها و ورزشکاران رشته های مختلف ورزشی انجام گیرد.
۱۶۱۵.

اثربخشی درمان شناختی رفتاری مدرسه محور (کول کیدز) بر کنترل توجهی و سوگیری

نویسنده:
منبع: مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی دوره ۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 62 - 75

کلیدواژه‌ها: درمان شناختی رفتاری مدرسه محور توجه کنترل توجهی سوگیری توجه اختلالات اضطرابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۸
مقدمه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مدرسه محور بر افزایش کنترل توجهی و کاهش سوگیری توجه به تهدید کودکان مضطرب بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات تک آزمودنی با چند خط پایه و جامعه آماری آن در برگیرنده تمامی کودکان 13-9 ساله مراجعه کننده به مراکز بهداشت شهر قم بود که از این تعداد و متناسب با ادبیات پژوهش در زمینه طرح های تک آزمودنی، تعداد 3 آزمودنی برای اجرای پروتکل درمانی در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از مصاحبه ی تشخیصی نیمه ساختاریافته ی اختلالات خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان و نوجوانان، مقیاس کنترل توجهی و آزمایه ی رایانه ای دات پروب به دست آمدند. پروتکل درمانی نیز شامل 8 جلسه انفرادی هفتگی با کودکان و 2 جلسه با والدین بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل دیداری، درصد بهبودی و اندازه اثر(d کوهن)، انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که دو آزمودنی در کنترل توجهی روند تغییرات افزایشی و هر سه آزمودنی در سوگیری توجه روند تغییرات کاهشی داشته اند، به نحوی که درمان شناختی رفتاری مدرسه محور با اندازه اثر(18/0=d)، اثربخشی کمی در افزایش کنترل توجهی کودکان داشت و با اندازه اثر(93/2 =d)، اثربخشی بالایی در کاهش سوگیری توجه داشته است. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش، این درمان علیرغم تأثیر محدود آن بر افزایش کنترل توجهی، می تواند به عنوان درمانی مؤثر در کاهش سوگیری توجه به تهدید در کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی قلمداد شود.
۱۶۱۶.

شناسایی پیشران های مؤثر بر بازآفرینی محورهای گردشگری شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 51 - 68

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی بازآفرینی گردشگری شهری شهر ایلام مدل دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۶
بازآفرینی شهری، به عنوان یک رویکرد جامع، همه ذی نفعان و عوامل تأثیرگذار در بحث گردشگری را دربرمی گیرد. هدف از این پژوهش ارزیابی شناسایی پیشران های مؤثر بازآفرینی بر گردشگری شهری در سطح شهر ایلام با رویکردی از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی پژوهش توصیفی تحلیلی متکی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. جهت شناسایی شاخص های مفهومی تبیین کننده پیشران های اصلی بازآفرینی و گردشگری شهری از روش اسنادی و دلفی هدفمند استفاده شد. حجم نمونه کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش 30 نفر است. پژوهش حاضر با بهره گیری از تکنیک تحلیل آثار متقاطع و با استفاده از برنامه Micmac به تحلیل مؤلفه های بازآفرینی و گردشگری شهر ایلام پرداخته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل مسیر با استفاده از مدل معادلات ساختاری Smart PlS استفاده شد. یافته های حاصل از نتایج اولویت بندی ابعاد مؤثر در بازآفرینی محورهای گردشگری شهر ایلام نشان داد که بعد کالبدی (354/4) در رتبه اول اهمیت، بعد اجتماعی فرهنگی (607/2) در رتبه دوم، و بعد زیست محیطی (545/2) و بعد اقتصادی (464/2) در رده های بعدی اهمیت قرار دارند. در نهایت با توجه به نتایج مرتبط با تحلیل آثتر متقاطع در شناسایی پیشران های مؤثر بازآفرینی بر آینده محورهای هفت گانه گردشگری شهر ایلام 6 عامل کلیدی (روابط اجتماعی، عملکرد، تسهیلات و خدمات رفاهی، زیرساخت ها و تأسیسات، اقتصاد گردشگری، سرزندگی) شناسایی شد. آنچه از این تحقیق برمی آید نشان دهنده تأثیر قوی بازآفرینی بر تحقق گردشگری موفق در 7 محور گردشگری این شهر است. و با توجه به درهم آمیزی مؤلفه ها و شاخص های مفهوم بازآفرینی شهری نقش آن بر جوانب مختلف گردشگری شهری و آینده آن در شهر ایلام انکارناپذیر است.
۱۶۱۷.

تحلیل فضایی تحقّق پذیری طرح ساماندهی فضاها و مراکز روستایی شهرستان مشهد و اثرات آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال ۲۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۶) 1 - 26

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی ساماندهی فضاها ضریب ویژگی خدمات مراکز روستایی شهرستان مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۸
طرح ساماندهی فضاها و مراکز روستایی، به عنوان یکی از راهبردهای مناسب به منظور ایجاد بستری برای توسعه پایدار محیط و ساماندهی سلسله مراتبی خدمات و تأسیسات روستایی و توزیع بهینه جمعیت شناخته می شود. هدف از انجام این پژوهش، ارزی ابی میزان تحقّق پذیری طرح نام برده، در سطح سکونتگاه های روستایی شهرستان مشهد براساس خدمات پیش بینی شده است؛ ازاین رو، با توجه به اهمیّت این موضوع، تحقیق حاضر در سطح 42 روستای شهرستان که به صورت تصادفی در سه سطح مراکز مجموعه، حوزه و آبادی های اقماری انتخاب شده اند، صورت گرفته است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیّت، از نوع توصیفی - تحلیلی است و آمار و اطلاعات آن ازطریق روش های میدانی به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل 24636 خانوار ساکن در روستاهای مورد مطالعه است که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 375 پرسش نامه انتخاب شد. همچنین ضریب اطمینان آلفای کرونباخ مؤلفه های جمعیتّی 78/0، اقتصادی 81/0و اجتماعی 82/0، نشان دهنده مناسب بودن ابزار پژوهش بوده است. داده ها و اطلاعات به دست آمده با روش های آماری در قالب نرم افزارهای SPSS و GIS تجزیه و تحلیل شد. با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، میزان تحقّق خدمات، براساس ضریب ویژگی در سطوح سه گانه روستاها تحلیل شد؛ تعدّد و پراکندگی میانگین برحسب سطوح سه گانه، نشان دهنده تفاوت زیادی از این لحاظ، میان مراکز مجموعه و حوزه با آبادی های اقماری است؛ به عبارت دیگر، ازنظر ضریب ویژگی، اختلاف زیادی میان مراکز مجموعه و مراکز حوزه وجود نداشته، ولی به مراتب بیشتر از آبادی های اقماری است. ازلحاظ اثرات اقتصادی و جمعیتی طرح، تفاوت چندانی بین مراکز مجموعه و حوزه نیست، اما مراکز حوزه ازنظر اجتماعی شرایطی بهتر از مراکز مجموعه دارند.  
۱۶۱۸.

واکاوی راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا پیرامون رفتار ژئوپلیتیکی روسیه در دوره جو بایدن (2024- 2020م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 58 - 97

کلیدواژه‌ها: سند راهبرد امنیت ملی آمریکا روسیه ژئوپلیتیک چالش ژئوپلیتیکی رقابت ژئوپلیتیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، با توجه به ثابت بودن اهداف و ظرفیت اقتصادی، منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی، امنیت فیزیکی و گسترش ارزش های آن همواره میان دو نگرش انزواطلبی و گرایش بین الملل خواهی در فراز و فرود بوده است. آخرین سند راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در سال 2022 بخش مهمی از  این سند دورنمای روابط سیاسی، امنیتی، تجاری، اقتصادی، فناوری و ژئوپلیتیکی دو کشور آمریکا و روسیه و متحدان آنها را طی حداقل یک دوره ریاست جمهوری (بایدن) در جهان نشان می دهد. راهبرد امنیت ملی آمریکا در دوره بایدن بیشترین توجه خود را بر روی چالش های ژئوپلیتیکی روسیه، جنگ روسیه علیه اوکراین، رقابت ژئوپلیتیکی روسیه با آمریکا و غرب تمرکز یافته است. در این پژوهش کوشش شده است تا از منظر راهبرد امنیت ملی آمریکا در دوره بایدن چالش ها و رقابت های ژئوپلیتیکی آمریکا با روسیه  در ابعاد و حوزه های مختلف مورد بررسی و تحلیل ژئوپلیتیکی قرار گیرد. از این رو، نگرانی شدید آمریکا نسبت به چالش ها و رقابت های ژئوپلیتیکی روسیه در قلمروهای ژئواستراتژیک و مناطق ژئوپلیتیک جهان ضرورت پرداختن به رفتار روسیه را در راهبرد امنیت ملی کشور اجتناب ناپذیر ساخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها و اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان می دهد که براساس دو سند راهبردی آمریکا و سند ائتلاف ناتو آمریکا از این زمان به بعد وارد یک چالش و رقابت ژئوپلیتیکی جدیدی با روسیه شده است که نتیجه آن ساختار جدید ژئوپلیتیک نظام جهانی و سیاست نوین جهانی را شکل خواهد داد و نظام بین الملل از حالت گذار ژئوپلیتیکی به ثبات نسبی در قلمروها و مناطق ژئوپلیتیکی خواهد رسید.
۱۶۱۹.

کاربرد سنجش از دور در مدل سازی اثرهای فاصله از جاده بر تجمع فلزات سنگین در برگ و خاک گونه بلوط ایرانی - مطالعه موردی: جنگل کاکارضا خرم آباد، لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۳۰ 179 - 196

کلیدواژه‌ها: بلوط ایرانی ترافیک خاک سنتینل 2 شاخص زیستی مدل سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۹
آلودگی فلزات سنگین چالش بزرگی برای محیط زیست است. با افزایش سطح آلودگی، روش های پایش سنتی نمی توانند به سرعت اطلاعاتی در مورد آلودگی مناطق بزرگ به دست دهند. با توجه به پرهزینه و زمان بر بودن روش های آزمایشگاهی استفاده از تصاویر ماهواره ای و روش های سنجش از دور با در نظر گرفتن دقت کافی می توانند مکمل مناسبی در این زمینه باشند.پژوهش حاضر با هدف بررسی آلودگی فلزات سنگین سرب، روی و مس در خاک و برگ جنگل های بلوط ایرانی واقع در جنگل کاکارضا، استان لرستان با بکارگیری فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره Sentinel-2 به کمک شاخص های آلودگی (NDVI، HMSSI، SAVI و PSRI) انجام شد.نتایج پژوهش نشان داد که غلظت فلزات سنگین در خاک با افزایش فاصله از جاده کاهش می یابد. بین مواد آلی و مس خاک در سطح پنج درصد همبستگی منفی معنی داری وجود دارد. مقادیر غلظت فلزات سنگین در برگ درختان بلوط ایرانی از مقادیر استاندارد جهانی کمتر است. در بخش نتایج شاخص تجمع زیستی نیز میزان فاکتور تجمع زیستی به ترتیب برای سرب، روی و مس (0.0،5.2 ،0.2) میلی گرم برکیلوگرم حاصل شد. در مقایسه پنج الگوریتم ناپارامتریک GAM، ANN، RF، SVM و KNN ، مدل (ANN) به ترتیب برای سه فلز Pb، Zn و Cu بالاترین مقادیر ضریب تبیین (0.85، 0.88 و 0.97) به دست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد تصاویر Sentinel-2 به همراه مدل شبکه عصبی مصنوعی قابلیت خوبی در مدل سازی میزان شاخص تجمع زیستی دارند.
۱۶۲۰.

بررسی تغییرات پوشش جنگلی حوضل آبخیز قلعه رودخان فومن و اثرات آن بر فرسایش حوضه با استفاده از طبقه بندی شی گرا و الگوریتم چند معیاره ماباک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 119 - 138

کلیدواژه‌ها: فرسایش خاک تغییرات کاربری ماباک روش شی گرا قلعه رودخان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۹
فرسایش خاک یک خطر جهانی است که به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید می کند و تغییرات اراضی و به ویژه تخریب و تغییرجنگل ها، از عوامل مهّم دخیل در افزایش پتانسیل رخداد آن می باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی اثر تغییرات پوشش جنگلی، بر فرسایش خاک در حوضه قلعه رودخان فومن، واقع در استان گیلان می باشد. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش شی گرا برای دو دوره 1371 و 1402، تهیه شد. در مرحله بعد، با شناسایی عوامل مؤثر دخیل در فرسایش منطقه و تهیه لایه های اطّلاعاتی هر معیار در GIS، ارزش گذاری و استانداردسازی لایه ها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزن دهی معیارها، با استفاده از روش کرتیک انجام گردید. در نهایت؛ تحلیل و مدل سازی نهایی با استفاده از روش تحلیل چند معیاره ماباک انجام شد. بررسی تغییرات کاربری حوضه حاکی از این امر هست که بیشترین مساحت کاربری در سال 1371 مربوط به پوشش جنگلی با وسعت 17/222 کیلومترمربع می باشد که در سال 1402 وسعت آن به 03/205 کیلومترمربع کاهش یافته است. به علاوه نتایج نشان داد، کاربری مناطق مسکونی بیشترین تغییر را در 30 سال گذشته داشته است، مساحت این کاربری در سال 1371، حدود 01/33 کیلومترمربع بوده که در سال 1402 به مقدار 18/60 کیلومترمربع افزایش پیدا کرده است. با توجه به نقشه پهنه بندی فرسایش نیز به ترتیب؛ مساحت طبقه با پتانسیل فرسایش بسیار زیاد و زیاد از 92/98 و 19/118 کیلومترمربع در سال 1371 به 39/132 و 94/119 کیلومترمربع در سال 1402، افزایش پیدا کرده است. می توان اذعان داشت، کاهش پوشش جنگلی و تبدیل آن به مناطق کشاورزی، مراتع و اراضی مسکونی و همچنین، تجاوز به حریم و بستر رودخانه به صورت تغییرات کاربری رودخانه به کشاورزی و مسکونی، در افزایش پتانسیل فرسایش خاک حوضه بیشترین نقش را داشته است.

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان