درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی پژوهش حاضر، مقایسه دانشجویان رشته کارآفرینی و سایر رشته های دانشگاه تهران از لحاظ خلّاقیت و مهارت تصمیم گیری است. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع علّی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان ورودی 88 و 89 مقطع کارشناسی ارشد رشته کارآفرینی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران هستند و نمونه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده برای گروه مطالعه و روش نمونه گیری طبقه ای برای گروه مقایسه از طریق جدول کریجسی و مورگان (1970) انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه خلّاقیت عابدی و پرسشنامه مهارت تصمیم گیری محقق ساخته، بودند. تجزیه و تحلیل یافته ها با بهره گیری از آزمون های آماری2T هتلینگ و آزمون t مستقل نشان داد که بین دو گروه مطالعه و مقایسه، از لحاظ نمرات خلّاقیت و مهارت تصمیم گیری تفاوت معناداری وجود ندارد

میان رشته ای های دانشگاهی استانداردهای تعالی خاص خود را می طلبند. هدف پژوهش حاضر طراحی مدل مفهومی و تدوین شاخص های ساختاری آن در دانشگاه بوده و در آن از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است . به این منظور ابتدا ابعاد مفهومی ساختار میان رشته ای شناسایی شده و بر مبانی آن عوامل، ملاک ها و شاخص های مناسبی طراحی و تدوین شده است. جامعه آماری تحقیق شامل اسناد و مدارک موجود در پایگاه های اطلاعاتی قابل دسترس محقق در خصوص موضوع پژوهش بوده و نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند مشخص شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که برای ایجاد ساختار میان رشته ای دانشگاهی باید به پنج بعد مفهومی شامل: فلسفه ی میان رشته ای، شرایط و موقعیت ها، گزینش، توازن و مشارکت جمعی و همچنین پنج عامل اصلی راهبردهای ایجاد ساختار میان رشته ای شامل: خط مشی ها، مدیریت و ساختار سازمانی، حمایت زیر ساختی، رهبری، حمایت و سرپرستی، تأمین بودجه، رسمیت توجه کرد. بر این اساس در این تحقیق برای ایجاد ساختار میان رشته ای عامل ها، ملاک ها و شاخص های ویژه ای شناسایی و طراحی شده است.

هدف این پژوهش، بررسی وضعیت موجود و مطلوب فرآیند برنامه درسی کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی در سه زمینه روش های تدریس، استفاده از رسانه ها و ابزارهای آموزشی و راهبردهای آموزش الکترونیکی است. روش این پژوهش، توصیفی پیمایشی است و جامعه آماری این پژوهش 290 نفر شامل دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه های اراک، علامه طباطبایی و تربیت معلم تهران و همچنین دانشجویان ترم آخر مقطع کارشناسی رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه های اصفهان، اراک، علامه طباطبایی و تربیت معلم بودند. از بین آنها150 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شد. برای اجرای این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با عنوان بررسی وضعیت موجود و مطلوب برنامه درسی رشته تکنولوژی آموزشی در سه حیطه (روش های تدریس، ابزارها و رسانه ها و راهبردهای نوین آموزشی از جمله فنون آموزش الکترونیکی) دارای 48 سئوال بسته پاسخ از نوع پنج درجه ای لیکرت در دو بخش وضعیت وجود و مطلوب تهیه شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 96%درصد برآورد گردید. داده ها با spss و با استفاده از دو روش توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. در روش توصیفی از محاسبه میانگین ها و در روش استنباطی از Tstd، واریانس چند راهه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه درسی کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی به طور کلی در این سه زمینه ضعیف عمل می کند و دانشجویان خواستار بهبود و تغییر در برنامه درسی این رشته هستند. همچنین بر اساس یافته ها، برنامه درسی رشته تکنولوژی آموزشی در زمینه استفاده از راهبردهای آموزش از راه دور و آموزش الکترونیکی، بسیار ضعیف تر از سایر زمینه هاست

هدف این مقاله بحث در مورد آموزش اقتصاد خرد با رویکرد بومی سازی و نوین سازی است. از آنجا که علم اقتصاد دایماً در تحول و پیشرفت است، تحقق این هدف الزاماً مستلزم نوین سازی مستمر است. بنابراین، تدریس اقتصاد با رویکرد بومی سازی و نوین سازی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بومی سازی اقتصاد در هر جامعه، مستلزم توجه محوری به ساختار، شرایط و واقعیت های اقتصادی و توجه به ارزش های آن جامعه است. این الزام در جوامع اسلامی، در عمل، به مفهوم لزوم تدریس اقتصاد با رویکرد اسلامی است. موفقیت در این امر مستلزم وجود اقتصاددانان اسلام شناس با سابقه تدریس و تحقیق کافی و مؤثر و تدوین متون و مواد درسی مناسب و کافی است. بر اساس نتایج این مطالعه، تدریس باید با بررسی و نقد مفهوم انسان اقتصادی آغاز گردد؛ سپس، برخی از ملاحظات روش شناختی مورد بررسی قرارگیرد. در این زمینه، لازم است که نظریات علمی به عنوان مجموعه ای از گزاره های تبیین کننده روابط علّی پدیده ها شامل پیش فرض ها، گزاره های ارزشی و گزاره های توصیفی معرفی شوند. باورهای دینی و ارزش های اخلاقی در ساختار پیش فرض ها و تکوین نظریات علمی کاملاً مؤثر هستند. همچنین، باید روش تفکر اقتصادی و شیوه به کارگیری رویکردهای خلاق آموزش داده شود و از ترویج صرف نظریه های اقتصادی احتراز گردد. نباید به پیش فرض ها و رویکردهای تحلیلی مسلط، ندانسته اعتباری ایدئولوژیک بخشید و بدون تأمل آن ها را پذیرفت و ترویج داد. برخلاف ادعای مسلط در ادبیات اقتصادی، رفتار واقعی انسان به شدت تحت تأثیر ملاحظات اخلاقی و برگرفته از مجموعه بسیار غنی از ارزش ها و ترجیحات است. شواهد تجربی نیز نشان داده است که در جوامع پیشرفته ای مانند امریکا، آلمان، روسیه و جوامعی مانند قبایل کوچروی اندونزی، رفتار مردم بر مبنای خودخواهی نیست. در شرایط موجود، با توجه به اقبال نسبی به رویکردهای اخلاق مدارانه و دینی به اقتصاد و تقاضای روز افزون جوامع اسلامی برای تدوین و تدریس اقتصاد با رویکرد اسلامی، باید تلاش مؤثر کرد تا متون اقتصادی با رویکردی اسلامی تدوین شود. در این ارتباط، تنظیم و ارائه سرفصل های دروس اقتصاد، به ویژه اقتصاد خرد، با رویکرد اسلامی برای تدریس در رشته اقتصاد در مقاطع کارشناسی و بالاتر بسیار مهم و لازم می نماید.

ورود مطالعات فرهنگی به محافل دانشگاهی ایران و اقبال حوزه عمومی به پژوهش ها و مباحث آن، اگر چه هنوز به شکل گیری سنتی روشن و با دستاوردهایی قاطع و تأثیر گذار منتهی نشده است، ایدئولوژی، دستور کار، رویکردها و جهت گیری های معرفت شناختی و روش شناختی آن، فضایی متفاوت برای علوم اجتماعی ایران و پژوهش های مربوط به آن شکل داده است. مطالعات فرهنگی، بیش از رشته های متعارف علوم اجتماعی با نگاهی از پایین به بالا به فرهنگ و جامعه می نگرد. به همین سان، مطالعات فرهنگی از نظر فلسفی، از بیشتر رشته های علوم اجتماعی ماجرا جویانه تر و انتقادی تر عمل کرده است و انتظار می رود بیش از سایر رشته ها برای توده مردم و به زبان آنها سخن بگوید و صدا و قدرت (سوژگی) آنها را در پژوهش های خود انعکاس دهد. مقاله حاضر با اتکا به تجربه آموزشی نگارنده از ده سال فعالیت در گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی و تحلیل اولیه ای از پایان نامه های تکمیل شده دانشجویان فارغ التحصیل این رشته، دستاورد ها و چالش های آکادمیک این سنت آموزشی را مورد بحث قرار می دهد. استدلال نویسنده این است که تنوع روش شناختی و پیوند نزدیک تر میان نظریه و روش و اتکا به طیف گسترده تری از شیوه های تحلیل اطلاعات، علاوه بر ایجاد تغییر و گسست در چرخه معمول پژوهش های متعارف علوم اجتماعی در ایران، دستور کارهای جدیدی را در مطالعه فرهنگ و اجتماع شکل داده و پلی بین علوم انسانی و اجتماعی برقرار کرده است

مدیران گروه های آموزشی به عنوان یکی از ارکان مدیریت در نظام آموزش عالی، کمتر مورد ارزشیابی قرارگرفته اند، امروزه مدیران گروه های آموزشی به مجموعه ای از شایستگی ها یا هوش های چندگانه برای مدیریت مسائل محیطی نیاز دارند؛ از این رو، توسعه شایستگی های مدیران گروه های آموزشی، یکی از مهم ترین چالش های سیستم آموزش عالی است؛ در این راستا، مقاله حاضر با هدف توسعه شایستگی های مدیران گروه های آموزشی انجام گرفته است. به این منظور چارچوبی متشکل از مجموعه وسیعی از شایستگی های مورد نیاز در قالب هوش های چندگانه پیشنهاد شده و روابط عِلّی- معلولی این هوش ها با استفاده از تکنیک دیماتل فازی[1] مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داده است که هوش شناختی به عنوان اثرگذارترین و با اهمیت ترین هوش متعلق به گروه عِلّی و هوش ابتکاری به عنوان اثرپذیرترین هوش متعلق به گروه معلول در توسعه شایستگی های مدیران گروه های آموزشی دانشگاه ها نقش دارند. <br clear="all" /> [1]. Fuzzy dematel

از این پژوهش، سنجش مدیریت کیفیت فراگیر در دانشگاه پیام نور و ارائه راهکارهایی برای ارتقای مدیریت کیفیت در این دانشگاه است. در این تحقیق، ابعاد مدیریت کیفیت بر اساس مؤلفه های مدل"جان اکلند" عبارتند از: مشتری مداری، مسؤولیت پذیری، مدیریت مشارکتی، آموزش کارکنان، نظارت و ارزیابی نظام مند و بهبود فرهنگ سازمانی. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری پیام نور استان آذربایجان غربی و ابزار اصلی گرداوری داده ها، پرسشنامه است که براساس مؤلفه های مدل اکلند، تنظیم و روایی و پایایی آن تأیید شد. چون توزیع داده ها نرمال بود، برای آزمون فرضیه ها از (t- Test) استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که بین میانگین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب مدیریت کیفیت فراگیر در جامعه آماری تحقیق، تفاوت معنی داری وجود دارد؛ البته وضع موجود آن تا حدودی با سنجه های مدیریت کیفیت فراگیر بویژه در سه مؤلفه "مشتری مداری"، "مسؤولیت پذیری"و "نظارت و ارزیابی نظام مند" تطابق داشت؛ ولی چون معیار محقق، امتیاز بالای میانگین بود، فرضیه های مرتبط با این سه مؤلفه نیز تأیید نشدند. 

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین عدالت سازمانی و هویت سازمانی در میان کارمندان دانشگاه اصفهان بوده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارمندان دانشگاه اصفهان است که براساس روش نمونه گیری طبقه ای و جدول مرگان 200 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به منظور تحلیل داده ها در این پژوهش از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون تعقیبی توکی و آزمون T گروه های مستقل استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین متغیرهای عدالت سازمانی و هویت سازمانی رابطه معنی داری در سطح (p<0/01) وجود دارد. یافته ها نشان داد که بین هویت سازمانی و عدالت سازمانی تفاوت معنی داری در دو گروه کارمندان مرد و زن مشاهده نشد، و میانگین مؤلفه عدالت سازمانی با تفاوت بسیار اندک پایین تر از سطح متوسط بوده و میانگین متغیر هویت سازمانی نیز پایین تر از سطح متوسط است

در راستای دومین کنگره ملی علوم انسانی و دومین پیش همایش گروه اقتصاد در تبیین نوین سازی سرفصل های دروس رشته اقتصاد در دوره کارشناسی و مآلاً کارشناسی ارشد، موارد ذیل در این نقدنامه ارائه خواهد شد. برای نیل به اهداف نوین سازی محتوایی و عنوانی، نخست سرفصل ها و عنوان های دروس رشته اقتصاد از دانشگاه های بزرگ دنیا1 که رتبه بندی جهانی زیر 50 را دارند، اخذ گردیده و با مقایسه سرفصل های مصوّب اولیه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سی سال گذشته و سرفصل های برخی از دانشگاه های بزرگ کشور که در سال های اخیر با اختیارات هیئت ممیزه تغییراتی در آن داده شده و اجرا می گردد، دیدگاه های همکاران گرانقدر پیش همایش قبلی مقایسه شده و به رشته تحریر درآمده است. نتیجه این مقاله مشخص می کند که عناوین دروس رشته اقتصاد از لحاظ ترکیب و محتوا به یک بازنگری اساسی نیاز دارد.

بررسی و مطالعه پدیده های اجتماعی حاکم بر جامعه، بدلیل شرایط خاص آن نیاز به توسعه و تعمیق دارد. اگرچه شبیه سازی پدیده های اجتماعی با پدیده های مکانیکی در نگاه اول درست به نظر نیاید و این امر هم به خاطر پیچیدگی های مسایل اجتماعی است، ولی نویسندگان این نوشتار قصد دارند با ساده سازی این شبیه سازی را انجام داده تا با ساده تر و ملموس تر جلوه دادن مشکلات اجتماعی و عواقب آن، تحلیل روشن تری از آینده ارائه دهند. برای رسیدن به نتایجی مناسب و متقن، روش انجام بررسی و مطالعه، وام گیری و استفاده از مفاهیم و تعاریف علم مکانیک است که قابل تطبیق با مفاهیم اجتماعی است. یعنی در این نوشتار با در انداختن مباحثی مانند تنش، خستگی و غیره تلاش شده است در حدّ اشارت های این مقاله مشکلات اجتماعی کشور از دو جهت مورد بازبینی و واکاوی قرار گیرد. در رویکرد نخست بیان مفاهیم استاتیکی و تبعات منفی و خسارات ناشی از آن اشاره خواهد شد و در ادامه با بازبینی و بازخوانی مفاهیم دینامیک به تبیین اعوجاجات و مشکلات دینامیکی اجتماع پرداخته شده است.

طرح حاضر با هدف ارزیابی عملکرد مراکز پژوهشی استان قم در بعد فرآیندهای داخلی، نتایج کسب شده و ارائه چارچوب ادراکی مناسب در خصوص ارزیابی عملکرد این مراکز به انجام رسیده است. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. داده های پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه های تحقیق در 7 پژوهشگاه گردآوری شده و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تعیین نرخ های رشد صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاکی از وجود نقاط قوت در شاخص های مربوط به طرح های تحقیقاتی مصوب و خاتمه یافته، مقالات منتشرشده در مجلات معتبر داخلی، کتاب های تألیفی، مشارکت اعضای هیئت علمی در راهنمایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی، برگزاری کارگاه های علمی تخصصی، گردهمایی های علمی و انتشار کتب و نشریات بوده است؛ با این حال، شاخص های مربوط به مقالات همایش های خارجی، کتاب های ترجمه شده، سخنرانی های علمی و جلسات مباحثه، و افتخارات پژوهشی در جشنواره های علمی و پژوهشی بین المللی، از وضعیت نامطلوبی برخوردار بوده است. در نهایت نیز چارچوب ادراکی مربوط به ارزیابی عملکرد این مراکز، ارائه شده است. 

هدف پژوهش حاضر، تحلیل دو مجله آموزش عالی هلند و آموزش عالی ایران است. 21 مقاله ایرانی و 42 مقاله به زبان انگلیسی از مجله آموزش عالی[1] انتخاب گردید (50 درصد از هر مجله مورد بررسی قرار گرفت) که چهار حیطه شامل رویکرد پژوهش ، نوع نمونه گیری، ابزار و تحلیل آماری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بیانگرآن است که رویکرد اکثر تحقیقات آموزش عالی ایران از نوع کمّی و همچنین اکثر شیوه های نمونه گیری در مقالات مورد بررسی نیز کمّی است و اکثر ابزارگردآوری داده ها نیز پرسشنامه و در نهایت اینکه تحلیل های نتایج بیشتر به صورت آماری و از نوع استنباطی بوده است؛ در مقابل، رویکرد اصلی درتحقیقات آموزش عالی هلند، به صورت کیفی و نوع نمونه گیری نیز کمّی بوده است. اکثر داده ها نیز به صورت اسناد و مدارک جمع آوری شده و در نهایت اینکه تحلیل داده ها به صورت توصیفی صورت پذیرفته است. به طور کلی با اینکه نیاز به پژوهش های کیفی و ترکیبی، در نظام آموزشی بشدت احساس می شود، اما نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کمتر از ده درصد از پژوهش های مورد بررسی در حیطه آموزش عالی ایران، با رویکرد کیفی و ترکیبی انجام شده اند.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی موانع پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد است. برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش پیمایشی استفاده شد و به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از تکنیک دلفی بهره گرفته شد. جامعه آماری مورد مطالعه را کارکنان (آموزشی، پژوهشی و اداری) دانشگاه تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد مطالعه مشتمل بر 111 نفر بودند. در نتیجه تحلیل محتوای گزاره های کلیدی مستخرج از دیدگاه کارکنان، هشت عامل اصلی به عنوان عوامل کلیدی شناسایی شدند. این عوامل که ناظر بر مهم ترین موانع فرهنگی، شناختی، ساختاری و فنی در اجرای موفق مدیریت دانش در دانشگاه هستند، به ترتیب اولویت عبارتند از: سیستم پاداش، رابطه مدیر-کارمند، ماهیت وظایف، تعامل اجتماعی، آموزش و یادگیری، اعتماد و صداقت، آشنایی با مدیریت دانش و پشتیبانی فنی. همچنین نتایج نشان داد که بین سیستم پاداش با ماهیت وظایف و آموزش و یادگیری، و رابطه مدیر-کارمند با اعتماد و ماهیت وظایف با آشنایی با مدیریت دانش، همبستگی معنی داری وجود دارد. 

در طی سال های اخیر، دانشگاه پیام نور به عنوان بزرگترین دانشگاه باز و از راه دور کشور توانسته است که گام های زیادی را در عرصه آموزش و توسعه منابع انسانی بردارد. به منظور ارتقای شاخص های مطرح برای توسعه این دانشگاه و همچنین بهبود برنامه ریزی های آتی، ارزیابی عملکرد این دانشگاه، امری ضروری است. هدف اصلی این مقاله، شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد دانشگاه مذکور است که با بهره گیری از روش تحقیق پیمایشی و با استفاده از روش کارت امتیازی متوازن تحقق می یابد. این ارزیابی روی پاسخ های حاصل از پرسشنامه توزیع شده بین 42 نفر از اعضای جامعه آماری مورد مطالعه، یعنی مدیران ستادی و صف این دانشگاه، صورت می پذیرد. نتایج حاصل از این تحقیق مؤید آن است که شاخص های مربوط به میزان اشتغال دانش آموختگان، میزان اعتبارات جذب شده از بودجه سالانه دولت، نسبت فرآیندهای آموزش الکترونیک به کل فرآیندها و میزان استفاده از فنّاوری اطلاعات در انجام فرآیندها، بیشترین اولویت را دارند. 

در زمینه ارزشیابی اثربخشی تدریس اعضای هیأت علمی، معمول ترین شیوه گردآوری داده ها به کارگیری مقیاس های ارزیابی توسط دانشجویان است. پتانسیل های موجود برای نتایج نادرست و ابهام در این منبع به تنهایی می تواند به سوگیری و خطای مختلف ارزشیابی منجر شود. این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های گردآوری شده از پیشینه تحقیقاتی، مقالات و کتب موجود به بررسی این سؤال پژوهشی پرداخته است که چه خطاهایی ادراک دانشجویان از تدریس استادانشان را تهدید می کند. نتایج نشان داد که حداقل هشت منبع سوگیری و خطا در ارزشیابی دانشجویان از تدریس وجود دارد که عبارتند از: خطا در محتوای ابزار ارزشیابی، خطا در تفسیر معانی و نتایج ارزشیابی ، نمایش، خطا در پایایی ابزار، اهداف چندگانه ارزشیابی، ناهماهنگی در به کارگیری ابزارها، تأثیرات ارزشیابی، خطا در کاربرد داده ها. از این رو، نظام های ارزشیابی کنونی برای انعکاس پیوستار گسترده تری از صفات تدریس در تمام گونه های موجود تدریس، نیازمند تغییر و بازنگری هستند. این مقاله در انتها الگویی برای حل این مشکل پیشنهاد می نماید. 

با افزایش فشار اجتماعی برای تحول در کیفیت بروندادهای آموزش عالی، برنامه توسعه حرفه ای هیئت علمی جایگاه ویژه ای پیدا نمود. در این مقاله، با مرور یافته های پژوهشی در سطح ملی و بین المللی در باره توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی به مفهوم توسعه حرفه ای هیئت علمی، محورها و استانداردهای آن و همچنین به چگونگی برنامه ریزی و اجرای توسعه حرفه ای هیئت علمی در عمل پرداخته می شود. نتایج این بررسی نشان می دهد که برنامه های توسعه حرفه ای هیئت علمی، موجب ارتقای کیفیت زندگی فردی، سازمانی و حرفه ای عضو هیئت علمی می شود و چهار عامل را در بر می گیرد: 1) توسعه آموزشی با ایجاد فرصت هایی برای بهبود تدریس و یادگیری        2) توسعه پژوهشی از طریق ایجاد فرصت هایی برای کسب موفقیت های پژوهشی 3) توسعه فردی با تقویت مهارت های برنامه ریزی و تغییر، و        4) توسعه سازمانی با توانمند نمودن اعضا برای کسب مهارت های مورد نیاز سازمان.