فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۶۱ تا ۱٬۲۸۰ مورد از کل ۲٬۸۵۶ مورد.
چرایی و چگونگی تحول در علوم انسانی با نگاهی به مؤلفه ها و آسیب های مطرح در آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: هدف از این مقاله، تبیین ضرورت و چگونگی تحول در علوم انسانی از یک سو و بیان برخی از نکات قابل توجه در عرصه اجرا و همچنین برخی از آسیب های روشی و محتوایی مطرح در آن بوده است. روش: روشاین پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است. یافته ها: با توجه به این مسئله که علوم انسانی فعلی، محصولی وارداتی از غرب بوده و خود نیز حاصل چهار قرن اخیر تمدن غربی است، لازم است با شناخت و آگاهی عمیق و دقیق به بررسی مبانی علوم انسانی در غرب پرداخته، در کنار آن با شناخت کارامد از فرهنگ بومی خود، به طراحی و سازماندهی الگویی بومی برای حوزه علوم انسانی اقدام کرد. یکی از مهم ترین گامها در این فرایند، تعیین مهم ترین موضوعات بنیادی در علوم انسانی از یک سو و از سوی دیگر تبیین این مفاهیم با تکیه بر مبانی اندیشه اسلامی و معارف دینی است. همچنین در امر تحول بنیادین در علوم انسانی، باید به آسیبهای مطرح در این زمینه توجه کرد که می توان از جمله آنها به سه آسیبِ کارکردگرایی به جای صدق گرایی، محدود ساختن روش تحقیق به روش تجربی و سطحی نگری به جای اجتهادنگری اشاره کرد. نتیجه گیری: مبانی فلسفی علوم انسانی غربی با فرهنگ و مبانی اندیشه اسلامی در تعارض و تقابل بوده و همین مسئله، ضرورت امر تحول را بیان می کند. از تفاوتهای اساسی موجود بین این دو می توان به این موارد اشاره کرد: 1. تفاوت نگاه و نحوه نگریستن به انسان؛ 2. نسبیت گرایی 3. تجربه زدگی؛ 4. عقل زدگی؛ 5. عدم توجه به سایر منابع معرفتی.
نگاهی به روش تحلیل هزینه- اثربخشی در اقتصاد آموزش عالی از دور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۶
77 - 94
حوزه‌های تخصصی:
هدف اصلی تحقیق، بررسی رویکرد اقتصادی آموزش عالی از دور است. آموزش عالی از دور برای این که در دنیای امروزی دارای مزیت رقابتی باشد، باید دارای رویکرد اقتصادی باشد؛ لذا برای انجام تحقیق از منابع کتابخانه ای و از روش مروری - تحلیلی استفاده شده است. در آموزش عالی از دور، به علت مواجهه با ویِژگی های رفتاری، عاطفی و اخلاقی یادگیرندگان و همچنین به خاطر برآورد غیر مالی مؤلفه های آموزشی، از روش تحلیل هزینه-اثربخشی به عنوان رویکرد اقتصادی استفاده می شود. روش تحلیل هزینه-اثربخشی، اشاره به کسب بالاترین خروجی با کمترین هزینه در نظام آموزشی دارد؛ بنابراین، در این تحقیق برای مطالعه رویکرد اقتصادی آموزش عالی از دور، دو روش هزینه-اثربخشی واگنر و جووت واکاوی شد که نتیجه نهایی این واکاوی نشان داد در آموزش عالی از دور، به دلیل استفاده از چندرسانه ای ها، پذیرش زیاد دانشجو، دسترسی سریع و به موقع به اطلاعات و استفاده از مدل اسکورم برای طراحی و تولید محتوا، به کاهش هزینه آموزشی و جبران کمبود نیروی انسانی متخصص(اعضای علمی) در فرایند یاددهی- یادگیری منجر می شود.
رابطه نفس و بدن از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی و تأثیر آن بر تربیت اخلاقی انسان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
با توجه به اعتقاد خواجه نصیر به تباین کامل نفس و بدن و عرضی دانستن رابطه بین این دو، تبیین رابطه نفس و بدن و بررسی تأثیر دیدگاه علم النفسی خواجه نصیرالدین طوسی بر دیدگاه اخلاقی وی شایان توجه است. روش: روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: خواجه به تأثیر دوسویه بدن و قوای فیزیکی در کسب ملکات اخلاقی و نیز تأثیر کسب ملکات نفسانی بر بدن و کنترل قوای بدنی اعتقاد دارد. تأثیرگذاری نفس بر بدن از طریق روح بخاری است. روح بخاری از ترکیب اخلاط اربعه در بدن پدید می آید و سرچشمه نفس بهیمی و سبعی است. او قائل به دو نوع خلق یا ملکه(طبیعی و اکتسابی) در افراد است و معتقد است ترکیب اخلاط اربعه سبب تعیّن نوعی خلق طبعی در روح بخاری است که زمینه کسب ملکات خلق اکتسابی است. نتیجه گیری: برای تربیت اخلاقی فرد، در مرحله اول، کنترل خلق طبعی از طریق اعتدال مزاج و اخلاط اربعه مهم است. در مرحله دوم باید نفس ناطقه، تفکر در شناخت مقصد و توجه به اهمیت تربیت اخلاقی نماید؛ زیرا فعلیت نفس به آن چیزی است که به سوی آن توجه کرده است. مرحله سوم، به کارگیری اراده نفسانی در تدبیر و کنترل قواست که با تصور و تصدّق به فایده و ایجاد شوق مؤکّد و با تسلط قوه نفس ناطقه بر قوای فیزیکی حاصل می شود. مرحله چهارم، تکرار و تمرین در کسب ملکات فاضله و ترک رذایل است.
آرمان گرایی و حرکت در دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: پیشرفت تعالی بخش با کاربست علومی حاصل می شود که در دانشگاه حقیقتاً اسلامی تولید شده است؛ زیرا دانشگاه بدون علم، محکوم به عقب ماندگی و بدون تعالی معنوی نیز محکوم به گمراهی است. شناخت ماهیت دانشگاه اسلامی مسئله ای است که هرگونه اقدام اسلامی سازی متوقف بر آن است. پژوهش حاضر درصدد است یکی از عناصر اصلی دانشگاه اسلامی را از نگاه رهبر معظم، طرح و تبیین کند. روش: پژوهش از نظر هدف، بنیادین؛ از نظر ماهیت داده، کیفی و از نظر نوع، تحلیل محتوای کیفی با رهیافت عرفی است. جامعه رسانه ای مورد مطالعه، کلیه سخنان رهبری از ابتدای تصدّی تا سال 1392 می باشد. نمونه از نوع هدفمند و عبارت است از کلیه بیانات، نامه ها و پیامهایی که رهبری خطاب به اقشار ذی ربط ایراد فرموده اند. یافته ها: یکی از عناصر اساسی دانشگاه اسلامی «آرمان گرایی و حرکت» است که زیرمقوله های آن به ترتیب اولویت عبارتند از: شوق و امید به آینده مطلوب، روحیه باطراوت انقلابی و انگیزه پرنشاط ایمانی، آرمان خواهی و طلبیدن قله ها، هدفگذاری والا و مقدّس، خواستن مصرّانه اصلاح و پیشرفت، باور به امکان تغییر آینده، قانع نبودن به پیشرفتها و داشته ها، سلامت جسم و روان، تفریح و فراغت مفید، باور به تأثیر حرکتهای کوچک. نتیجه گیری: اسلامی سازی دانشگاه بدون درک حقیقی آن، حصول نتایج عکس را محتمل می سازد. دانشگاه اسلامی حقیقتی جذّاب، زیبا، تعالی بخش و پیش برنده است، نه آن گونه که برخی ها محدود و تنگ نظرانه دریافته اند. آگاهی از مؤلفه های اصلی دانشگاه اسلامی می تواند در اقدامات اسلامی سازی راه گشا باشد
بررسی نسبت فطرت بشری با نظام تکنیکیبررسی نسبت فطرت بشری با نظام تکنیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: از میان تأثیراتی که فنّاوری بر انسان دارد، این پژوهش در صدد بحث از جایگاه فطرت انسانی در نظام فنّاورانه است. روش: روش مقاله تحلیلی است. یافته ها: در جامعه صنعتی، انسان در محضر تکنیک است و فنّاوری از یک ابزار، به عاملی برای تعیّن و تشخّص هویت انسان تبدیل می شود که نتیجه آن، تضعیف فطرت توحیدی است. نظام تکنیکی دارای مجموعه ای از فرهنگها و ارزشهای اجتناب ناپذیر است که سبب گسترش فرهنگ دنیاگروی، غفلت انسان از خودآگاهی و معنویت، غلبه ابعاد مادی بر سایر جنبه ها می شود. نتیجه گیری: صنعتی کردن محیط پیرامون و تکنیکی کردن زندگی، سبب تضعیف فطرت الهی انسان می شود. برای خروج از بحران تضعیف فطرت، باید نسبت خود را با فنّاوری بر اساس جهان بینی الهی بازبینی کنیم.
بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، انگیزش پیشرفت و سبک های یادگیری در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۵
145 - 158
حوزه‌های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، انگیزش پیشرفت و سبک های یادگیری بوده و طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 440 دانشجوی دانشگاه کاشان است که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. به منظور سنجش متغیرهای مورد نظر از آزمون شخصیتی نئو (NEO)، پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمانز (AMQ) و پرسشنامه سبک های یادگیری (LSI) استفاده شد. از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون نیز به منظور تحلیل داده ها استفاده شد. از یافته های پژوهش حاضر این بود که بین ویژگی های شخصیتی، انگیزش پیشرفت و سبک های یادگیری رابطه وجود دارد؛ به این صورت که مفهوم سازی انتزاعی با روان رنجوری رابطه منفی، و با برون گرایی و گشودگی رابطه مثبت دارد. همچنین تجربه عینی و مشاهده تأملی با روان رنجوری رابطه مثبت دارند. آزمایشگری فعال با توافق پذیری رابطه منفی و با وظیفه مداری رابطه مثبت دارد و انگیزش پیشرفت تنها با مفهوم سازی انتزاعی رابطه معنی دار دارد. از دیگر یافته های پژوهش حاضر این بود که ویژگی های شخصیتی، پیش بینی کننده شیوه های یادگیری هستند، اما انگیزش پیشرفت، پیش بینی کننده شیوه های یادگیری نیست.
مدیریت دانش در دانشگاه پیام نور؛ تحلیل وضعیت گویه های اثرگذار بر شاخص های کلیدی مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۶
109 - 130
حوزه‌های تخصصی:
تبدیل شدن دانش به عنصر اصلی قدرت در هزاره سوم، سازمان ها را به سوی استفاده از دانش فردی و جمعی در راستای کسب موفقیت و دست یابی به مزیت رقابتی سوق داده است؛ در این میان، دانشگاه ها در نقش قطب علمی هر کشور و از مراکز اصلی تولید دانش و تربیت افراد دانش آموخته نقش بسیار مهمی را در پیشرفت روزافزون کشورها بر عهده دارند. هدف از این پژوهش، بررسی و اولویت بندی شاخص های استراتژی، فرهنگ، ساختار، سیستم انگیزش و پاداش، فرایند، فناوری، منابع سازمان و رهبری، به عنوان مهم ترین شاخص های اثرگذار بر فرایند مدیریت دانش و ارائه راهکار با هدف بهبود آنهاست. نوع تحقیق توسعه ای و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است و جامعه آماری نیز کارکنان و اساتید دانشگاه پیام نور شهر تهران به تعداد 180 نفر هستند و نمونه آماری طبق جدول مورگان و به روش تصادفی ساده 125 نفر انتخاب شده است. اولویت شاخص ها و گویه های سنجیده شده به کمک آزمون فریدمن مشخص گردید و در این میان، شاخص رهبری، بالاترین اولویت را به خود اختصاص داد. همچنین به کمک روش گروه کانونی شیوه ارتقای هر یک از شاخص ها و گویه ها ارائه گردید.
بررسی میزان تناسب رشته قبولی با رشته تحصیلی در آزمون کارشناسی ارشد (نمونه موردی: آزمون سال 1388 - گروه علوم انسانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۵
69 - 100
حوزه‌های تخصصی:
آزمون تحصیلات تکمیلی در مقطع کارشناسی ارشد، مهم ترین و گسترده ترین آزمون ناپیوسته داخل است که از سال 1367 به صورت متمرکز و سراسری برگزار می شود. از سال 1384، در آزمون کارشناسی ارشد، شرط تناسب رشته امتحانی با رشته تحصیلی برداشته شد و به داوطلبان اجازه داده شد تا با هر عنوان مدرک تحصیلی بتوانند در آزمون گروه های مختلف آموزشی (به جز گروه پزشکی و دامپزشکی و رشته هایی که شرط عنوان مدرک تحصیلی دارند) متقاضی شوند؛ بر این اساس، بررسی های آماری آزمون سال 1388 با روش تحلیل مستندات نشان داد که عمده پذیرفته شدگان رشته های مختلف این آزمون را فارغ التحصیلان رشته های نزدیک و متجانس تشکیل می دهند. فارغ التصحیلان رشته های مختلف ترجیح دادند که در آزمون رشته خودشان یا در کدرشته های نزدیک و یا هم سنخ شرکت کنند. فارغ التحصیلان رشته های غیر هم سنخ عمدتاً اندک و کمتر از 10 درصد کل داوطلبان هر رشته بوده اند که معمولاً هیچ پذیرفته شده ای ندارند. در گروه علوم انسانی به استثنای مدیریت اجرایی، در تمام رشته ها، بالاترین میزان پذیرش مربوط به فارغ التحصیلان همان رشته بوده است. در تمام کدرشته های امتحانی، حدود 70 درصد از متقاضیان رشته های نامرتبط، پذیرفته نمی شوند. میزان موفقیت فارغ التحصیلان رشته های فنی در سایر گروه های آموزشی به ویژه علوم انسانی بیشتر، ولی میزان موفقیت فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی در گروه های علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی و هنر کمتر است. در بین متقاضیان رشته های علوم انسانی و هنر، پراکندگی و تنوع رشته های فارغ التحصیلی بیشتر است، ولی این پراکندگی در بین متقاضیان رشته های مختلف گروه های علوم پایه و فنی و مهندسی محدود می شود.
نقش و جایگاه مصلحت در تحول فقه سیاسی شیعه با تأکید بر اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: تبیین جایگاه مصلحت به خصوص در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان راهکاری در خصوص رفع تزاحم احکام. روش: روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است که با نگرش تحلیلی- تطبیقی به بررسی متون فقهی و حقوقی پرداخته است. یافته ها: گر چه در فقه امامیه از مصلحت به عنوان سندی برای استنباط حکم شرعی صحبتی به میان نیامده، ولی به عنوان یک شیوه مهم در تزاحم احکام، احکام حکومتی و ... در نظر گرفته شده است. از طرفی، مصلحت اندیشی ها در اندیشه سیاسی اسلام کاملاً در چارچوب موازین شرعی صورت می گیرد. وانگهی جایگاه مصلحت در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی(ره) به صورت ویژه کاملاً ملموس است. نتیجه گیری: باید اذعان داشت اهل تسنن مصلحت را به عنوان یکی از منابع دین تعریف کرده و برای مصلحت قالبهایی متنوع از جمله استطلاح، استحسان قیاس، سد ذرایع و فتح ذرایع بیان کرده اند. آنچه در فقه امامیه مورد انکار قرار گرفته، قطع عقل به مصلحت و مفسده قبل از حکم شرعی است. امری که مصلحت و حکومت را در اندیشه سیاسی اسلام به هم پیوند می زند جایگاه مصلحت از حیث سندیت نیست، بلکه جایگاه مصلحت از حیث امتثال امر است که به طور عمده خود را در قالب دو بحث تزاحم در اصول فقه و حکم حکومتی در فقه نشان می دهد.
ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: انسان دارای سه ساحت اندیشه، اخلاق و رفتار است. انسان به دلیل طبیعت اجتماعی خود، موجودی سیاسی است. اخلاق سیاسی، ساحتی است که نوع رفتار سیاسی انسان را رقم خواهد زد. این نوشتار به دنبال استخراج ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی به دلیل تأثیراتی که در جامعه دارند، بوده و بدین منظور، به بررسی دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) پرداخته است. روش: روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و محدوده تحقیق نیز سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه است. یافته ها: بررسی بیانات امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه نشان می دهد در نگاه ایشان، اخلاق پایه و اساس مباحث سیاسی و اولویت در تزاحم بین اخلاق و سیاست، ارزشهای اخلاقی است. کسانی که به عنوان نخبگان و خواص جامعه اسلامی تلقی می شوند، برای اینکه انسان سیاسی مطلوب به شمار آیند، باید در کنار باورها و رفتار سیاسی خاصی که دارند، به دنبال اتصاف به صفات و ملکات اخلاقی خاصی نیز باشند. نتیجه گیری: مهم ترین ویژگی های اخلاقی خواص جامعه اسلامی از منظر امیرالمؤمنین(ع) عبارتند از: تقوا، یاد مرگ و معاد، عبرت از گذشتگان، پرهیز از حب دنیا و ریاست طلبی، دوری از نفاق و حسادت، توجه به آثار اجتماعی عملکرد خواص، تواضع و فروتنی در برابر مردم، فراست و شجاعت در برابر دشمن.
مقایسه قابلیت های سواد اطلاعاتی دانشجویان حضوری و مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۸
141 - 160
حوزه‌های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، مقایسه دانشجویان دانشگاه های حضوری و مجازی در برخورداری از مهارت های سواد اطلاعاتی است. روش این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن را دانشجویان دوره کارشناسی ارشد حضوری و مجازی دانشگاه تهران تشکیل می دهند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان 327 دانشجوی حضوری و 205 دانشجوی مجازی به عنوان نمونه انتخاب شدند و داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته سنجش سواد اطلاعاتی جمع آوری شد. ضمناً روایی آن از طریق نظرات اصلاحی پنج نفر از متخصصان و پایایی آن با محاسبه آلفای کرانباخ به مقدار 89/0 دست آمد. تحلیل داده های به دست آمده نشان می دهد که میزان سواد اطلاعاتی هر دو گروه دانشجویان حضوری و مجازی، بالاتر از متوسط است و بین دانشجویان حضوری و مجازی، از حیث توان تشخیص ماهیت و گستره اطلاعات، استفاده مؤثر از اطلاعات، درک مباحث اخلاقی – اجتماعی مرتبط با کاربرد و ارزیابی منابع اطلاعاتی، تفاوتی وجود ندارد.
بررسی جامعه شناس بودن ابن خلدون با تاکید بر قواعد روش شناختی امیل دورکیم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی جامعه شناس بودن یا نبودن ابن خلدون است که علاوه بر روشن کردن یک حقیقت تاریخی، از حیث چیستی علم و روش دستیابی به آن، اسلوب درستی را برای قضاوت در مورد اینگونه مسائل به دست می دهد که از این منظر هم حائز اهمیت است. روش: در این تحقیق با رجوع به نظریات روش شناختی دورکیم، چارچوب مفهومی در تبیین نظری سؤال تحقیق ارائه شده است. ملاکها و معیارهای جامعه شناس بودن (موضوع، روش، سؤالات)، با توجه به این چارچوب مفهومی استخراج و سپس به روش کتابخانه ای در جهت یک تحقیق توصیفی- تحلیلی به طور اکتشافی داده ها را در جهت پاسخگویی به سؤال تحقیق، جمع آوری و به صورت کیفی تجزیه و تحلیل کرده ایم. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از این واقعیتند که سه معیار و ملاکِ جامعه شناس بودن(موضوع، روش و پاسخگویی به سؤالات اساسی مد نظر در علم جامعه شناسی/تغییر و نظم) در مطالعات ابن خلدون موجود است. نتیجه گیری: جامعه شناس بودن ابن خلدون بر اساس معیارهای طراحی شده بر اساس قواعد روش شناختی امیل دورکیم اثبات می شود.
عناصر فلسفیِ بازی و نظریه بازی تکاملی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بازی به عنوان بخش مهمی از زندگی روزمره، هزاران سال در زندگی بشر تداوم داشته است، اما کمتر از هفتاد سال است که نظریه بازی به صورت جدّی موضوع بررسی های نظری و صورت بندی های فنی قرار گرفته است. این مقاله، در نگرشی فلسفی، به عناصر بازی و نظریه بازی – که صورت بندی ریاضیاتی کنش های بازیگران در موقعیّت های راهبردی است – می پردازد.
ویتگنشتاین مدعی شد که عرضه تعریفی از بازی ممکن نیست. ما با بررسی اندیشه های ویتگنشتاین، به ارائه و ارزیابی دیدگاه های منتقدان او دربارﮤ بازی خواهیم پرداخت. سپس با اشاره به مؤلفه های شناختی بازی مانند نقش شاخص اطلاعات در بازی و حذف استراتژی های مسلط اکید، نشان می دهیم که در بررسی این دو موضوع مسئله ارائه ملاکی برای تعیین میزان معقولیّت بازیگران رخ می نماید. پس از بیان پاسخ نظریه بازی تکاملی به این معضل، نقدهای وارد بر تفسیر تکاملی نیز بررسی خواهد شد.
نقد و بررسی کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یکی از موضوعات بسیار مهم مطرح در فلسفه علم و فلسفه دین، نسبت میان علم و دین است. این نسبت در دو حوزه مورد توجه قرارمی گیرد: نیاز انسان به هر دو و تقابل میان گزاره های آن دو در توصیف قوانین طبیعت. این مسئله از حوزه بررسی عمیق استاد مطهری بیرون نبوده است؛ چنان که می توان اشتغال بدان را در آثار ایشان ردیابی کرد و این کاری است که در کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین انجام شده است. نویسنده در این اثر کوشیده است با استفاده از آثار استاد، دیدگاه ایشان را در باب نسبت میان علم و دین بیان کند. این مسئله در اندیشه استاد به دو صورت بحث شده است: یکی نسبت علم و ایمان و تأکید بر نیاز انسان به هر دو و دیگری مسئله نزاع علم و دین. از نظر استاد، دین ثابت و قطعی، و علم متغیّر و نسبی است. در این مقاله، هدف نقد و بررسی این کتاب و طرح برخی نکات پیشنهادی برای اصلاح آن است.
در قوّت ها و ضعف های مهندسی و تأثیر آن در علوم انسانی و اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: هدف اصلی این مقاله، ارزیابی نقّادانه جایگاه معرفت شناسانه مهندسی و تعیین حدود و ثغور تقریبی محدوده ای است که مهندسی را (با همه تنوعی که در آن به چشم می خورد) اولاً، از علوم جدا می سازد و ثانیاً، در میان انواع فنّاوری ها ممتاز می گرداند. همچنین، رابطه میان مهندسی و علوم انسانی و اجتماعی پرداخته است. روش: روش تحقیق مورد استفاده، تحلیل اسنادی است. یافته ها: استدلال محوری مقاله آن است که: اولاً، مهندسی شعبه ای شاخص از فنّاوری است و به این اعتبار با دیگر فنّاوری ها قرابت و ارتباط برهم افزا دارد. ثانیاً، همانند همه دیگر فنّاوری هاست و عموماً به گونه ای بارزتر از آنها، علاوه بر آنکه به نحو مستقل در کار خلق و ابداع واقعیت (برساختن واقعیت) سهیم است، در خدمت بسط علوم قرار می گیرد و ثالثاً، از آنجا که علوم اجتماعی و انسانی، به اعتباری فنّاوری های انسانی و اجتماعی نیز محسوب می شوند، رابطه میان مهندسی و این دسته از علوم/فنّاوری ها رابطه ای ویژه و مثمر ثمر است (یا به گونه ای هنجاری، چنین باید باشد). نتیجه گیری: عنایت به این مسئله است که ابزار ها و رویّه ها و شیوه ها و فنّاوری ها، به خودی خود اقتضای شرّ و خیر ندارند و اخلاقی بودن کنشگران و مجهز بودن آنان به بصیرتهای معرفتی و اخلاقی و بهره گیری مؤثر آنان از نهاد های نظارتی مناسب، مهم ترین امکانی است که برای اصلاح و کاستن از تبعات نامطلوب فنّاوری ها (از انواع مختلف آنها) در اختیار کنشگران است .
تحلیل اکتشافی مسائل دانشجویان دکتری در ایران ( مطالعه موردی: رشته علوم تربیتی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۷ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۸
11 - 35
حوزه‌های تخصصی:
دکتری تخصصی، یکی از بالاترین درجات دانشگاهی است که معیار صلاحیت منحصر به فرد آموزشی، پژوهشی و اجرایی محسوب می شود. با وجود گسترش کمّی، کسب اطلاع در مورد کیفیت دوره ها، از طریق به دست دادن اطلاعاتی در مورد وضعیت کنونی آنها، می تواند در ترسیم مسیر آتی کارگر افتد. در این راستا مطالعه حاضر با هدف اکتشاف مسائل دانشجویان دکتری رشته علوم تربیتی و با استفاده از داده های کیفی حاصل از انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 16 نفر از دانشجویان دکتری این رشته انجام گرفته است. تحلیل ادراکات دانشجویان با استفاده از روش تحلیلی اشتراوس و کربین نشان می دهد که دانشجویان دکتری رشته علوم تربیتی، خودشان را از جهت برنامه دوره، گروه های آموزشی و شرایط دانشگاهی با مسائل گوناگونی روبرو می بینند. در کنار چنین مسائلی، آنها دارای محدودیت های اقتصادی – شخصی هستند که در نهایت، در قالب «عدم مشارکت و درگیری» کافی از طرف آنان در دوره بروز می یابد.
معرفت شناسی طبیعت گرایی اخلاقی تقلیل گرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
طبیعت گرایی اخلاقی در نگاه نخست، عنوانی معناشناختی و وجودشناختی است که تقلیل گرائی و ناتقلیل گرائی اخلاقی دو گونه از آن به شمار می آیند. هدف: این نوشتار به تحلیل و نقد طبیعت گرایی اخلاقی تقلیل گرا از حیث توجیه باور اخلاقی پرداخته است. روش: روش مقاله، کتابخانه ای از نوع تحلیل اسنادی است. یافته ها: در این مقاله به بررسی نحوه توجیه باور اخلاقی با فرض پذیرش موضع طبیعت گرایی اخلاقی تقلیل گرا پرداخته شده است. بر اساس این نظریه، توجیه باور اخلاقی، مبتنی بر مشاهده اموری غیر اخلاقی از قبیل سود بیشتر، توافق جامعه یا امر الهی بوده و در نتیجه، شاهد استنتاج توجیه باور به نتایج اخلاقی از مقدمات غیر اخلاقی هستیم. نتیجه گیری: با وجود یک مقدمه اخلاقی مخفی ضروری در کبرای استدلال می توان راهی برای گریز از استنتاج نتایج اخلاقی از مقدمات غیر اخلاقی یافت. البته طبیعت گرایان اخلاقیِ ناتقلیل گرا، از قبیل استرجن و بوید کوشیده اند حیث معرفت شناختیِ طبیعت گراییِ اخلاقی را به گونه ای مطرح کنند که هم طبیعی بودن علم اخلاق و مشاهده تجربی امور اخلاقی را لحاظ کرده، هم استنتاج توجیه باور به نتایج اخلاقی از مقدمات غیر اخلاقی را رد کنند.
راهبردهای (WO ) تقویت و تبیین فلسفه معرفت دینی در حوزه مطالعات زن و خانواده، مبتنی بر الگوی ماتریس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: هدف این مقاله مروری بر اهم آسیب های موجود در حوزه مطالعات زن و خانواده و راهبردیابی برای رفع آنها از طریق توجه به تاثیر هندسه های بنیادین معرفتی بر این حوزه و رصد آخرین فرصت های معاصر مربوطه می باشد. روش: در این مقاله برای شناسایی نقاط ضعف و قوّت و فرصتها و تهدیدهای مربوط، از الگوی ماتریس (swot) استفاده شد. یافته ها: خالی بودن فضای مطالعاتی از تبیینهای معرفتی، به ویژه فلسفه معرفت دینی، یکی از مهم ترین نقاط ضعف و تهدیدهاست. نتیجه گیری: ظهور نظریات جدید معرفت شناسی در دهه های اخیر در جهان فلسفه که مستلزم افول و تردید در منزلت عقل غیر متّکی بر وحی و خدشه در روشهای استقرایی ناقص است، فرصت مناسبی را ایجاد کرده که می توان با اغتنام آن، به تبیین و تقویت فلسفه معرفت دینی در حوزه مورد نظر پرداخت، حل بسیاری از معضلات و پارادوکس های معرفت بشری را با مرجعیت بخشی به دین و معرفت دینی ممکن ساخت و با توجه به جستارهای معرفتی، به تحکیم مبانی و پارادایم ها و هسته های بنیادین تفکر در حوزه مطالعاتی زن و خانواده پرداخت.
رد ادّعای مستشرقان مبنی بر تأثیرپذیری اسلام از ادیان پیشین در تدوین احکام خود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: این مقاله به بررسی شبهه اقتباس در دایره المعارف اسلام پرداخته است. دایره المعارف اسلام در بسیاری از مداخلش تلاش دارد اثبات کند منشأ بسیاری از احکام اسلام، ادیان قبلی مانند یهودیت و مسیحیت است و با اثبات چنین مدّعایی، اصالت احکام و دستورات اسلام را زیر سؤال می برد. روش: در این مقاله بر مبنای روش تحلیل گفتمان، به مداخل مختلف دایره المعارف که به چنین مدّعایی پرداخته اند، رجوع و ادّعای آنها شرح داده شده است. یافته ها: مستشرقان یهودی از دو جهت به شبهه اقتباس توجه می کنند: نخست اینکه آنها نیز مانند مستشرقان غربی از هر شبهه ای که به تضعیف جایگاه اسلام منجر شود استقبال می کنند و تلاش می کنند بی اعتباری این دین را نشان دهند. از سوی دیگر کوشش دارند ریشه اصلی دین اسلام را نیز یهودیت معرفی کنند. از این روست که شبهه اقتباس، یکی از مؤلفه های گفتمان یهودی به شمار می آید. نتیجه گیری: طرفداران شبهه اقتباس تلاش دارند اثبات کنند اسلام دارای ریشه های یهودی است و از خود اصالتی ندارد. از این رو پرداختن به این بحث برای تبیین ابعاد مختلف اقتباس و نقش گفتمان یهودی در طرح و گسترش آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بسیاری از مستشرقان معتقدند دینی که پیامبر اکرم(ص) آورد، دینی نبود که منشأ الهی داشته باشد. بر اساس دیدگاه آنان، پیامبر به دلیل نبوغ بالایی که داشت توانست به این مهم دست پیدا کند. از این رو، مستشرقان غربی معتقدند قرآن محتوا را از تورات و انجیل دریافت کرده، ولی در فرمت جدید، آن را بیان کرده است.