مطالب مرتبط با کلیدواژه

تبلیغ دین


۱.

میرسیدعلی همدانی مروج تشیع در کشمیر (ایران صغیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصوف تشیع میرسیدعلی همدانی تبلیغ دین کشمیر و عرفان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : ۵۱۴۷ تعداد دانلود : ۲۱۳۲
میرسیدعلى از عارفان بزرگ شیعه است. وى در همدان در خاندانى ثروتمند و اهل سیاست به دنیا آمد; اما خود در جوانى توجه چندانى به سیاست نداشت. همدانى در علوم مختلف اسلامى تبحر داشت و قطبیت سلسله «ذهبیه رضویه» از آن او بود. از نکات جالب زندگى میرسیدعلى همدانى سفرهاى بسیار اوست که هدف آن تبلیغ دین و راهنمایى مردم بود. سفرهاى متعدد او به کشمیر، این دیار را به پایگاه استوارى براى اسلام تبدیل کرد. برخى از ملاحضات صورى همدانى در مکاتباتش با حاکمان سنى باعث شد تعدادى از نویسندگان، وى را از صوفیان سنى برشمارند; در حالى که مدارک روشنى دال بر تشیع او موجود است. زمانه همدانى مصادف است با حمله مغول به ایران. از وى آثار و نوشته هاى متعددى برجاى مانده که بسیارى از آنها به صورت خطى است و به چاپ نرسیده است.
۲.

ارزیابی وبلاگ های دینی روحانیان در ایران: مدل هرم سه سطحی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: الگو روحانی وبلاگ تبلیغ دین هرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲۵ تعداد دانلود : ۸۱۴
این مقاله، با هدف تدوین چارچوبی در قالب معیارهایی برای تحلیل و ارزیابی وبلاگ های دینی روحانیون در ایران نگاشته شده است. درسال های اخیر، روحانیان فرصت را برای حضور فعّال و تبلیغ دین در این فضا فراهم دیده اند. اما رشد کمّی وبلاگ های روحانیان لزوماً به معنای دستیابی به اهداف مورد نظر و تبلیغ مؤثر دین نیست. برای دستیابی به معیارهای ارزیابی، به 20 معیار عمومی دست یافته که آنها را در قالب چهار معیارِ «تعاملی بودن»، «خاص بودگی»، «نمایایی» و «دسترس پذیری امکان ارزیابی وبلاگ ها» تقسیم بندی کرده است. به منظور ارزیابی تخصصی این وبلاگ ها، چهار معیار «روزآمدی تقویمِ دینی»، «حجیت»، «کاربردی بودن» و «ویژه نگاری» تعریف گردید. این هشت معیار ابداعی، در قالب هرم سه سطحی یک الگو در نظر گرفته شده است که قاعدة آن را معیار­های عام و سطح میانی و رأس آن را معیار های تخصصی تشکیل می دهد. در این هرم، هر چه از قاعده به سمت رأس آن حرکت کنیم، معیار ها تخصصی تر می گردد.
۳.

اخلاق تبلیغ دین در عصر حاضر؛ ارزش ها و معضل ها (بایسته های اخلاقی تبلیغ دین از منظر آیت الله جوادی آملی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق تبلیغ دین اخلاق تبلیغ دین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۲۲۷۳ تعداد دانلود : ۹۶۱
محور اصلی این پژوهش، ارزش ها و اصول اخلاقی در تبلیغ دینی است. این پژوهش با روش کتابخانه ای به انجام رسیده است و تلاش شده از آثار آیت الله جوادی آملی به مسائل اصلی پژوهش، پاسخ داده شود. مسائل اصلی این پژوهش، در دو محور پیگیری شده است: نخست، با توجه به آسیب های عینی و عصری تبلیغ دینی، بر چه ارزش های اخلاقی ای باید تأکید کرد؟ دوم، راه برون رفت از تعارض های اخلاقی در عرصهٴ تبلیغ دینی چیست؟ در پاسخ به محور نخست، بر اصولی همچون «تلاش برای ابلاغ پیام دین نه هدایت مردم»، «امانتداری در ابلاغ پیام»، «مطابقت عمل با گفتار» و «پرهیز از خود محوری در دعوت» تأکید شده است. در پاسخ به محور دوم، به اخلاق تبلیغ همچون یکی از شاخه های بومی اخلاق کاربردی، توجه شده است. تلاش بر این بوده است که پاره ای تعارض های موجود در عرصهٴ تبلیغ معرفی شود. آن گاه با توجه به دیدگاه های آیت الله جوادی آملی راه حل هایی برای این معضلات به دست داده شود. در این محور، مسائلی همچون «تبلیغ دینی در آوردگاهی به وسعت جهان»، «عقل یا احساسات» و «ترویج عقلانیت یا روح تعبد» محل توجه بوده است.
۴.

مقایسه دیدگاه شهید مطهری در مورد جهاد و دیدگاه رالز درباره جنگ های حقوق بشری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حقوق بشر جهاد جان رالز مرتضی مطهری تبلیغ دین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بین الملل عمومی حقوق بشر دوستانه و مخاصمات بین المللی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق بین الملل حقوق بشر
  3. حوزه‌های تخصصی حقوق کلیات فلسفه حقوق
تعداد بازدید : ۲۷۷۸ تعداد دانلود : ۶۹۹
نسبتی ناخواسته میان نظریه جهاد شهید مرتضی مطهری و جان رالز و مشابهت برخی دغدغه های اجتماعی آن ها بهانه ای است برای کنجکاوی در امکان تشابه یا افتراق نظریه این دو در باب مشروعیت جنگ و توسل ابتدایی به زور. در این بررسی به نظر می رسد جهاد بشردوستانه آن گونه که از نامش پیداست سنخیتی با مداخله بشردوستانه دارد؛ با این تفاوت که اولی از منظری ایدئولوژیک و الهی تجویز می شود و دومی از منظر لیبرالیسم اخلاقی؛ گر چه هر دو تقریباً مدعای یکسانی دارند. آیا این تشابه علی الظاهر ناخودآگاه در میان موارد تجویز جهاد در نظریه جهاد شهید مطهری به عنوان یک فقیه فلسفه گرای مسلمان و توجیه جنگ برای مقابله با نقض حقوق بشر در «قانون مردمان» به عنوان مکمل نظریه عدالت جان رالز، به عنوان یک فیلسوف لیبرال کانت گرا نقطه ای مشترک و پیوندی وثیق محسوب می شود؟
۵.

مشکلات اخلاقی تبلیغ دین و راه های برون رفت از آن(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق مبلغ تبلیغ دین اخلاق مبلغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۹ تعداد دانلود : ۵۳۷
این پژوهش با اهدافی چون ارتقای سطح کیفی تبلیغ، آشنایی مبلّغ با دشواری های اخلاقی تبلیغ دین و راه های برون رفت از آن انجام شده است. بعضی از مهم ترین این دشواری ها، تبلیغ برای جنس مخالف، تبلیغ در مناطق سُنَی نشین و تبلیغ در مناطقی با تکثر فرهنگی مثل سربازخانه هاست. سؤال اصلی پژوهش این است که دشواری های اخلاقی تبلیغ دین و راه های برون رفت از آن کدام اند. در پاسخ به این سؤال این نتیجه به دست آمد که با رعایت اصول و ارزش های اخلاقی و دینی ازجمله عفت، عدالت، احسان، مخاطب شناسی، حفظ وحدت میان مذاهب اسلامی، پرهیز از فرقه گرایی و حزب گرایی، تکیه بر اصول مشترک و مردمی بودن، می توان مشکلات اخلاقی تبلیغ را از سر راه برداشت. روش تحقیق در این پژوهش ازحیث گردآوری مطالب، کتابخانه ای و ازحیث تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی تحلیلی است. همچنین، این تحقیق ازنظر اهداف آن، یک تحقیق کاربردی محسوب می شود.
۶.

بایسته های مدیریتی در تبلیغ راهبردیِ کل نگر از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبلیغ دین بایسته های مدیریتی راهبردهای کل نگر قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۲
قرآن کریم مهم ترین رسالت انبیاء الهی را ابلاغ و رساندن پیام دین می داند. توجه به شاخصه های قرآنی تبلیغ، مبین این نکته است که جریان تبلیغ، صرف اعلام و انتقال پیام نیست بلکه موفقیت آن حاصل نگاه عالمانه و راهبردی نسبت به ابعاد پیچیده تبلیغ و عناصر دخیل در آن است. بررسی آثار و اقدامات متعدد این حوزه نشان می دهد که منابع و رویکردهای موجود «غالباً به شیوه های تبلیغ فردی و تبیین الگوهای درون دینی» تمرکز داشته و به ندرت رویکرد جامع و دقیق نسبت به انسجام و پیوستگی اجزاء و ابعاد مکمل آن ارائه می نماید. این پژوهش با توجه به معارف قرآن کریم و سیره عملی اهل بیت به بایسته هایی دست می یابد که توجه به آن می تواند منجر به تحول و تأثیرگذاری قابل توجه در جریان تبلیغ دین شود. ضرورت درک جامع از وجوه تمایز، اهداف و کارکردهای تبلیغ دین، اولویت بندی نظام موضوعات تبلیغ، ارائه طرح های جامع بلندمحور، طراحی نظام جامع مشارکت و نیز اجرای نظام جامع رصد و پایش مستمر تبلیغ از جمله این بایسته هاست. مبتنی بر تبلیغ راهبردیِ کل نگر، ترویج و نهادینه نمودن اصل دین در جامعه با نگاه های بخشی، جزئی نگر و اقدامات کوتاه مدت و مقطعی حاصل نخواهد شد؛ بلکه تمامی این اقدامات باید مبتنی بر بنیادهای اصیل دینی و بر محور ترسیم دقیق چشم اندازها، تبیین منطقی نقش و جایگاه هر یک از اجزاء، ابعاد و برنامه ریزی های همسو و هم جهت انجام پذیرد.
۷.

برآوردی از پیامدهای روندهای دینداری در آینده تبلیغ دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دینداری تبلیغ دین آینده پژوهی روندها چرخ آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۶۹۰
برای تبیین شرایط تبلیغ دین در آینده، نیازمند مطالعه وضعیت آینده آن از طریق مطالعه روندهای اثرگذار بر آینده ایم. یکی از مهمترین روندهایی که بر تبلیغ دین اثر می گذارند، روندهای دینداری اند. در این مطالعه، با به کارگیری روش چرخ آینده و با تشکیل جلسات ذهن انگیزی نخبگان، پیامدهای احتمالی متفاوت و باواسطه روندهای اصلی تغییر دینداری بر آینده تبلیغ دین بررسی شده اند. چهار روند اصلی (افزایش گرایش به دین ورزی احساسی، رشد گزینش گری و ترکیب گرایی در دینداری، چالش های حاکمیت دینی و مطالبه و رواج الگوی درمانگرایی در دینداری) موجب خواهند شد اتفاقات متفاوتی در آینده تبلیغ دین رقم بخورد. در آینده، تبلیغ دین کارِ دشوارتری خواهد شد؛ نقش عموم مردم در آن بیشتر می شود و سازمان ها و نهادهای دولتی با چالشِ نقش در آن مواجه می شوند. تکثر در الگوها و روش های تبلیغی مشهود خواهد بود و نیاز به خلاقیت و مهارت های ابداع، محسوس می شود. اعزام مبلّغ، الگویی ناکارآمد تلقی می شود و گروه ها و مؤسسه های تبلیغی با چاشنی درآمدزایی و ارتباط بده بستان با مخاطبان، به سمت الگوهای جدیدی از تعامل پیش می روند. مبلّغان دین بیش از آنکه ارائه دهندگان اطلاعات دینی باشند، پاسخگویان به نیازهای عاطفی، عرفانی و معنوی مخاطبان خود و نیازمند مهارت های ارتباطی خواهند بود.
۸.

نقش معنوی امام سجاد(ع) در امتداد نهضت کربلا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) واقعه عاشورا نهضت کربلا تبلیغ دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۴۰۰
با بررسی دقیق در واقعه عاشورا و سیره امام سجاد(ع) درمی یابیم که امام سجاد(ع) در جاویدان ماندن این نهضت و قیام خونین که تا ابد در ذهن و جان بشریت نقش بسته است نقش بسیار مهم و اثرگذاری داشته است و البته از عهده این مسئولیت و رسالت به خوبی برآمده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی ابعاد شخصیتی حضرت امام سجاد(ع) و بیان راهکارهایی است که ایشان در جهت احیا و تداوم نهضت عاشورا انجام داده اند. امام سجاد(ع) فرزند برومند حسین بن علی(ع) است که در سال 38 هجری به دنیا آمد. ایشان همانند دیگر امامان معصوم از اخلاق برجسته ای برخوردار بودند و همچنین ازنظر علمی سرآمد زمان خود بودند. امام سجاد با توجه به مصلحت الهی در واقعه عاشورا بیمار شدند که همین بیماری باعث شد که ایشان را نکشند و این ذخیره امامت باقی بماند تا شیعه بی رهبر نباشد. بعد از حادثه عاشورا، اسرا به کوفه و سپس به شام فرستاده شدند و امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) در فرصت هایی که به وجود می آمد سخنرانی کردند و پیام کربلا را به همگان رساندند. آن ها مظلومیت امام حسین(ع) ویاران باوفایشان و ظلم هایی که دشمنان یزیدی در حق ایشان انجام دادند را بیان کردند، این افشاگری های امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) توطئه یزید که خواری اهل بیت بود را خنثی کرد و قضیه به سود اهل بیت تغییر کرد. امام سجاد(ع) در طول زندگی از روش های مختلفی استفاده کردند تا واقعه جان سوز کربلا به فراموشی سپرده نشود. این اقدامات آثار و پیامدهایی به همراه داشت که از آن جمله می توان به تنفر مردم از امویان، قیام مختار، توابین و قیام های مختلفی که نشأت گرفته از قیام امام حسین(ع) بودند را اشاره کرد.
۹.

ظرافت ها و عوامل تأثیرگذار تبلیغ دین در بستر فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبلیغ دین فضای مجازی ظرافت ها و عوامل مؤثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۶ تعداد دانلود : ۷۷۴
امروزه با پیشرفت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، موضوع کارکرد فضای مجازی جایگاه و اهمیت ویژه ای یافته که نمی توان نقش آن را در تبلیغ و شناساندن دین و ارتقای آموزه های دینی، نادیده گرفت. از طرف دیگر، به نظر می رسد پیوند مستحکمی میان تبلیغ معارف دین و فضای مجازی پدید نیامده است؛ لذا شناسایی امکانات و ابزارهای مورد نیاز جهان اسلام بسیار ضروری است. در این مقاله تلاش شده است، ظرافت های تبلیغ دین و عوامل تأثیرگذار در این حوزه شناسایی شوند؛ در همین راستا با احصای کارکردها و ابعاد تأثیر فضای مجازی در ارتقای آموزه های دین، می توان چارچوب و قوانینی برای اطلاع رسانی آموزه های دینی از معارف قرآن کریم و اهل بیت (علیهم السلام) استخراج نمود؛ مانند صحت صداقت و امانت معارف، یقین به صحت خبر، تحقیق کامل نسبت به اطلاعات و تشویق عمل به اطلاعات. هم چنین فضای مجازی علاوه بر دسترسی به پایگاه های اطلاع رسانی، با حجم زیادی از استفاده کاربران، دارای امکانات قابل توجهی برای فعالیت های مختلف است که به بیش از 10 مورد از ظرفیت های آن در راستای تبیین و تبلیغ دین که با در نظر گرفتن محدودیت ها و شرایط کنونی وب، قابل بهره برداری است، می توان پرداخت؛ از جمله کتابخانه های مجازی، آموزشگاه ها و دانشگاه های مجازی که تلاش فراوانی برای برخورداری بیشتر از سهم آموزه های دینی- در این فضا- صورت می گیرد. از آن جا که میان تمام ابزارهای موجود، فضای مجازی یکی از موثرترین تأثیرات را در بناسازی هویت دینی جامعه دارد، این نتیجه حاصل می آید که سرمایه گذاری در جهت ارتقای آموزه های دینی، همراه با بالاترین بازدهی خواهد بود.
۱۰.

چالش های اخلاقی تبلیغ دین برای جنس مخالف؛ راه های برون رفت از آن(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق مبلغ دین تبلیغ دین اخلاق مبلغ جنس مخالف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۴۴۶
تبلیغ دین امر بسیار مقدس و دارای اهمیت ویژه است؛ در عین حال با چالش های فراوانی مواجه است. از مهم ترین این چالش ها، چالش های اخلاقی تبلیغ برای جنس مخالف و نیز تبلیغ در مناطق با تکثر دینی و فرهنگی است. این پژوهش با در نظر گرفتن اخلاق اسلامی و با هدف تبیین و حل یکی از این چالش ها، یعنی تبلیغ برای جنس مخالف، نگارش یافته است. دغدغه اصلی در این پژوهش، پاسخ دادن به این پرسش است که چالش های اخلاقی تبلیغ دین برای جنس مخالف و راه های برون رفت از آن کدامند؟ بر اساس پژوهش انجام شده، راهکارهای برون رفت از چالش های اخلاقی تبلیغ برای جنس مخالف عبارتند از: رعایت عفت عمومی در گفتار، رفتار، پرهیز از نگاه حرام، پرهیز از اختلاط، پرهیز از مواضع تهمت، و برخورداری از غیرت اجتماعی. روش این پژوهش، از حیث گردآوری مطالب و اطلاعات، کتابخانه ای، و از حیث تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی تحلیلی است. همچنین این تحقیق از حیث اهداف، یک تحقیق کاربردی محسوب می شود.
۱۱.

نقش رفتار مبلغ در تبلیغ دین از دیدگاه امام رضا (ع)

کلیدواژه‌ها: اهل بیت (ع) تبلیغ دین مبلغ امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۴ تعداد دانلود : ۶۰۵
تبلیغ نقش مهمی در معرفی، نشر و حفظ هر مکتب داشته ضامن استمرار اصول و مبانی هر مکتب و پیروان آن است. هدف از پژوهش حاضر آن است که ضمن بیان ضرورت تبلیغ، نقش ویژگی های مناسب مبلغ را در توفیق او بیان کند. مبلغ باید این ویژگی ها را به تأسی از اهل بیت (ع) دارا باشد. ازجمله نتایج این پژوهش که به روش توصیفی و تحلیلی انجام یافته آن است که دلایل چندی ضرورت تبلیغ و معرفی چهره حقیقی اسلام را ایجاب می کنند، ازجمله: 1- تهاجم فرهنگی که سبک زندگی اسلامی را نشانه گرفته است. 2- توطئه قدرت های بزرگ برای نشان دادن چهره هولناک از اسلام و ایجاد اسلام هراسی 3- ظهور گروه های تندرو و خشن که چهره رحمانی اسلامی را مخدوش نموده اند؛ ازاین رو مسلمانان دنیا باید ضمن پرهیز از اختلافات، با رفتار و گفتار مناسب خود در تبلیغ باورهای دینی بکوشند. لازمه موفقیت در تبلیغ دارا بودن ویژگی های لازم و استفاده از روش های مناسب است، درصورتی که ویژگی ها و شرایط لازم تبلیغ وجود نداشته باشند، تبلیغ اثر معکوس داشته آثار زیان باری برجای می گذارد، با توجه به آن که پیامبران و ائمه (ع)، ازجمله امام رضا (ع) کار تبلیغ می کرده اند، ویژگی های ایشان و روش هایی که برای تبلیغ استفاده نموده اند، بسیار مفید و راهگشا است. گفتگو در تبلیغ نقش مهمی ایفا می کند و در صورت رعایت اصول و شرایط لازم، گفتگو می تواند جلو بسیاری از خشونت ها و خونریزی ها را بگیرد.
۱۲.

تحلیلی بر قاعده فقهی «إعانه بر برّ» و موارد کاربرد آن در عرصه حکومت

کلیدواژه‌ها: اعانت بر برّ حکومت اسلامی تبلیغ دین تعاون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۴۲۰
قاعده فقهی «اعانت بر برّ» از قواعد فقهی است که فقها در کتب و منابع فقهی بدان پرداخته اند. این قاعده که نقش بسیار مهمی در تقویت روحیه تعاون، یاری، سلامت و پاکی جامعه دارد، در آیات متعدد و سیره و سنت معصومین(ع)، بدان اشاره شده است و فقهای امامیه نیز با استناد به قاعده «اعانت بر برّ» در عرصه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی فتوا داده اند. از جمله مواردی که فقها با استناد به قاعده اعانت بر برّ بدان فتوا داده داده اند می توان به تشکیل حکومت اسلامی و ابقای آن، ولایت عدول مومنین، ضرورت عمران و آبادانی جامعه، اقامه و برپایی عبادات و غیره اشاره کرد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با جستجوی در آیات، روایات و فتاوای فقهای امامیه انجام گرفته، سعی بر آن است ضمن بررسی و تبیین قاعده فقهی «اعانت بر برّ»، مصادیق و کاربردهای این قاعده در عرصه های مختلف حکومتی و وظیفه حکومت اسلامی در قبال آن تبیین شود.
۱۳.

توصیف کیفی اختلال معنایی در تبلیغ دین (نگرشی آسیب شناسانه از منظر روحانیون مبلّغ نخبه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توصیف کیفی روحانیت تبلیغ دین مبلغان نخبه اختلال معنایی فراگرد ارتباط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۳۰۹
تبلیغ دین فراگرد ارتباط بین مردم و روحانیت با هدف ترویج آموزه های دینی است و انواع اختلال ارتباطی مانعی مؤثر در این زمینه خواهند بود و شناسایی آن ها از منظر جامعه شناسی ارتباطات می تواند نسخه مناسبی را برای ارتقای کیفی تبلیغ دین ارائه دهد. چارچوب مفهومی این پژوهش بر اساس مدل «منبع معنی» بنا نهاده شده که به روند فراگرد ارتباط و اختلالات آن می پردازد و پژوهشگران، با بهره گیری از روش توصیف کیفی ساندلوسکی و مصاحبه های عمیق با طلاب نخبه تبلیغی، اختلال معنایی در تبلیغ دین را توصیف کرده اند. میدان تحقیق تمامی روحانیون مبلّغی هستند که هر ساله در دفتر تبلیغات اسلامی، تلاش های تبلیغی آن ها ارزیابی می شود. نمونه گزینی نیز 21 نفر از نخبگان تبلیغی هستند که در دو همایش «برترین های تبلیغ» تقدیر شدند. براساس بازنمایی داده ها، مشارکت کنندگان، مفاهیم مهجورشده آیات و روایات، تفسیر به رأی و غلط خوانی، ذیل مقوله «قرآن گریزی» و همچنین مفاهیم منبری های خواب پرداز، خرافه زایی، درویش گرایی و کرامت سازی، ذیل مقوله «خواب زدگی و خرافه گرایی» توصیف شده اند. همچنین مشارکت کنندگان مفاهیم کلیشه های محتوایی، تعمیمی و زمانی را ذیل مقوله «کلیشه های تبلیغی»؛ و مفاهیم جامعه گریزی، کارکرد گریزی و منظومه گریزی را ذیل مقوله «دین فردی» توصیف کرده اند.
۱۴.

نقش شاه همدان در گسترش علوم اسلامی و زبان فارسی در کشمیر

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شاه همدان علوم اسلامی زبان فارسی تبلیغ دین تأسیس مدارس کشمیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۵
میر سید علی همدانی بن سید شهاب الدین (۷۱۴-۷۸۶ ه ) یکی از بزرگ ترین و مؤثرترین بانیان اسلام و زبان و ادبیات فارسی در کشمیر بوده است. وی با اهداف بلند خویش که وعظ و مبلّغ بود، به برخی از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی سفر کرد و در این راه نه تنها تمام سختی ها را به جان خرید؛ بلکه در مسیر بارور کردن آن هدف های عالی خود، از هیچ تلاشی فروگذاری نکرد. او برای نخستین بار در سال 744 هجری به کشمیر سفر کرد و فعالیت خود را در این منطقه به عنوان مبلّغ و مروّج اسلام شروع کرد و به این دلیل نیز شهرت فراوانی یافت. وی به دلیل سفرهایی متعدّدی که به کشمیر برای تبلیغ دین مبین اسلام و نیز ارشاد مریدان داشت، توانست نفوذ و تأثیر فراوانی را در این شهر به دست آورد. به واسطه این نوع مجالس وعظ و خطابه درراه تربیت شاگردانش، به لقب هایی چون امیرکبیر، علی ثانی و شاه همدان شهرت یافت؛ و این شهرت چنان بود که پس از قرن ها، هنوز کتاب ها و سخنرانی های مجالس وعظشان نزد اهالی کشمیر مورداحترام است. علاوه بر تبلیغ اسلام، سیّد مذکور، بانی و مروّج زبان فارسی و تمدّن و فرهنگ های ایرانی در این قلمرو و شبه قاره است.
۱۵.

تبیین «روش استدلال» در پاسخ به سؤالات و شبهات دینی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تبلیغ دین پاسخ به شبهات روش پاسخگویی پاسخ قرآنی روش استدلال قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
یکی از روش هایی که قرآن کریم برای پاسخ به سؤالات و شبهات دینی، فراروی مخاطبان خود قرار می دهد، روش استدلال است. قالب های این روش نیز متفاوت است. مسئله این تحقیق نشان دادن قالب های قرآنی در پاسخ به سؤالات و شبهات دینی است. قالب های پرسش و پاسخ، برهان، قیاس، جدال احسن، تمثیل از جمله روش هایی است که در قرآن از آن استفاده شده است. این مقاله با توصیف و تحلیل برخی از آیات قرآن به تبیین این روش قرآنی در تبلیغ و دفاع از معارف دینی پرداخته است. قرآن با به کارگیری اقسام استدلال ها و استفاده از شیوه های گوناگون برای سطوح مختلف فکری، اعتقادی، از عامه مردم تا عالمان و متفکران، استدلال آورده است. بررسی آیات الهی نشان می دهد قرآن از طریق تبیین، ایجاد معرفت، دفاع از حق، رفع تردید و شک به عنوان اهداف میانی بهرمند شده و هدف غایی استدلال های خود یعنی هدایت را برآن استوار نموده است. در این شیوه ضمن اقناع و پذیرش معرفتی و عقلی معارف اسلامی زمینه پذیرش قلبی و عاطفی افراد نیز فراهم می شود.
۱۶.

ارزیابی دیدگاه منتقدان حضور طلاب در عرصه های نوین فرهنگی تبلیغی با رویکرد اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی تبلیغ دین شأن طلبگی اخلاق تبلیغ اخلاق روحانیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۵
فعالیت بعضی از طلاب در عرصه های نوین فرهنگی و اجتماعی (مانند فضای مجازی،) میدان های ورزشی (چون داوری مسابقات ورزشی یا لیدری ورزشی) و فضاهای هنری (مثل بازیگری سینما) که با هدف و انگیزه تبلیغ انجام می گردد، موافقان و منتقدانی دارد. استدلال های اخلاقی و اجتماعی که حول محور تنافی ورود به عرصه های جدید تبلیغی با شأن طلبگی می گردد، مهم ترین دلیل منتقدان است. در مقاله حاضر، این استدلال ها با روش توصیفی تحلیلی و بر اساس معیارهای اخلاق اسلامی مبتنی بر استدلال های عقلانی و آموزه های متخذ از منابع اسلامی بررسی می شود. نتیجه آنکه چون دیدگاه منتقدان در برخی از مصادیق با روح آموزه های دینی و غایت و هدف تبلیغ دین سازگاری ندارد، می توان ضمن پایبندی به ارزش های اسلامی و رعایت شئون روحانیت به چنین عرصه هاییوارد شد. البته در برخی موارد اگر ورود به این عرصه ها به شهرت و نقضشرع مقدس منجر شود، مجاز نیست و با مسائلی همراه است که حکم اخلاقی متفاوتی را می طلبد.
۱۷.

ظرفیت ها، فرصت ها و آسیب های نقش تبلیغی روحانیت در ایران معاصر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: روحانیت دین تبلیغ دین افول دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴
یکی از مهم ترین وظایف دینی علما و روحانیان، تبلیغ دین است. در این مقاله بر مبنای دیدگاه تجویزی اسلام به این وظیفه و با الهام گیری از روش «swot» کوشش شده است ظرفیت ها، فرصت ها، موانع و کاستی های روحانیت ایران معاصر در زمینه ایفای وظیفه مزبور از حیث تأثیرش بر دین داری مردم بررسی شوند. یافته ها نشان می دهند از سویی ظرفیت هایی مانند اتصال روحانیان به منابع بی همتای معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام ، عرفان اصیل شیعی، جاذبه نهضت امام حسین (ع) و بهره مندی آنان از سطح قابل قبولی از اخلاق ارتباطی و نیز فرصت های ساختاری ارزشمندی همچون حمایت های حاکمیتی و توسعه ابزارها و شیوه های ارتباطی که روحانیت در سال های اخیر به آنها دست یافته، اثربخشی تبلیغ در دین داری را افزایش داده اند. از سوی دیگر، موانعی همچون فعالیت نهادها و رسانه های ناهمسو با روحانیت و کاهش نسبی علاقه مندی، اعتماد و مراجعه مردم به روحانیان و کاستی های عملکردی روحانیت در زمینه اصل تحقق تبلیغ، محتوای تبلیغ، ابزارهای تبلیغی، شرایط علمی، اخلاقی و مهارتی مبلغان و انگیزه ها و رفتارهای ایشان قابل مشاهده اند که در افول سطح دین داری در جامعه مؤثر بوده اند.
۱۸.

بررسی و تحلیل عقلی حکم ارشاد جاهل در اصول اعتقادی

کلیدواژه‌ها: ارشاد جاهل تعلیم جاهل تبلیغ دین ارشاد جاهل در اصول دین امر به معروف و نهی از منکر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
ارشاد جاهل به معنای تعلیم برخی مسائل به کسی است که از آن ها بی اطلاع است. ارشاد جاهل در امور اعتقادی یعنی تعلیمِ مسائلِ اعتقادی به شخصی که از آن مسائل ناآگاه است. هدف از این پژوهش تبیین ادله وجوب ارشاد جاهل در امور اعتقادی و همچنین محدوده این وجوب است. ادله ارشاد جاهل در کلمات علماء کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کسانی که به آن پرداخته اند نیز مسئله ارشاد جاهل در احکام را مطرح کرده اند. در این مقاله با مراجعه به منابع دست اول و همچنین پژوهش های به روز از قبیل دروس خارج، ادله مختلف ارشاد جاهل را بررسی کرده و آن ها را بر ارشاد جاهل در امور اعتقادی تطبیق داده است. پس از بررسی آیات قرآن و بررسی سندی و دلالی روایات، و ادله عقلی مولف به این نتیجه رسید که ارشاد جاهل در اصول اساسی اعتقادی که اعتقاد به آن ها بر همه مکلفین لازم است، واجب کفایی است.
۱۹.

رویکردی به مؤلفه بصیرت و معرفت در تبلیغ دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بصیرت معرفت دین تبلیغ دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۸
هدف: پژوهش حاضر به بررسی و مفهوم شناسی مؤلفه پر اهمیت معرفت و بصیرت در تبلیغ دین مبین اسلام و رویکرد آن در تبلیغ و تأثیرگذاری آن در افراد، اعم از عهده داران این مسئولیت سترگ و افراد هدف، پرداخته است. روش: روش پژوهش، کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی بوده  لذا در کنار آن از روش اسنادی استفاده شده است. یافته ها: بصیرت و معرفت رابطه مستقیم با هم دارند و می توانند بر هم اثر مثبت گذارند؛ به این ترتیب که هر چه بر بصیرت انسان افزوده شود، بر معرفت او نیز اضافه می شود و هر چه علم شخص فزونی یابد، بصیرت او زیاد می شود. البته همه این موارد مراقبت لازم دارد و چنین نیست که الزاماً افزایش یکی، افزونی آن دیگر را در پی داشته باشد. نتیجه گیری: آگاهی و بصیرت در تبلیغ دین و شناخت و معرفت لازم در این امر، نقش بسزایی در موفقیت و رسیدن به هدف ایفا می کند.