درخت حوزه‌های تخصصی

علوم انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ چشم انداز آینده روش شناسی علوم انسانی و طبیعی علوم انسانی در کشورهای منطقه و جهان غرب علوم انسانی و مفاهیم مرتبط نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۴۱ تا ۶۶۰ مورد از کل ۲٬۸۸۶ مورد.
۶۴۱.

امکان تولید علم دینی از منظر علامه مصباح یزدی و دکتر علی پایا

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 75 - 88

کلیدواژه‌ها: علوم انسانی تولید علم علم دینی علامه مصباح یزدی دکتر پایا تکنولوژی دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۸۸
بنیادی ترین پرسشی که پیش از استخراج علوم انسانی (مانند علوم تربیتی و روان شناسی) از منابع اسلامی مطرح می شود، امکان یا عدم امکان تولید علم دینی است. مقاله حاضر با هدف بازخوانی نظریه علم دینی علامه مصباح یزدی به عنوان قائل به امکان و دکتر علی پایا به عنوان قائل به عدم امکان و مقایسه آراء ایشان با رویکرد تربیتی نگاشته شده است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و با شیوه کتابخانه ای انجام شده است. منابع استفاده شده فلسفی و تربیتی هستند. این نوشتار در پنج محور مفهوم شناسی واژه علم و دین، تعریف علم دینی، بررسی امکان و عدم امکان علم دینی از نگاه آیت الله مصباح یزدی و دکتر پایا، تکنولوژی دینی، و در محور آخر به بررسی آراء پرداخته است. مطابق یافته ها و پس از مقایسه آراء، تولید علوم انسانی ازجمله علوم تربیتی بر پایه دین امکان پذیر است؛ زیرا ازیک سو گزاره های ارزشی مانند گزاره های واقع نما و مطابق با شأنیت علم، کاشف حقیقت هستند و از سوی دیگر، دین منبعی برای آموزه های ارزشی و تربیتی است.
۶۴۲.

عنصر ضرر در جرایم اقتصادی؛ پیوند رفتار و نتیجه جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 133 - 152

کلیدواژه‌ها: کلان بودن ضرر امنیت اقتصادی جرایم اقتصادی عنصر رفتار عنصر نتیجه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
چالش اصلی در جرایم اقتصادی در حقوق کیفری ایران این است که جرایمی مستقل و اصیل نمی باشند بلکه درحقیقت، جرایم اقتصادی همان جرایم عمومی با دو ویژگی مصداقی و مبلغی هستند و مقنن به شناسایی جرایم اقتصادی پرداخته است؛ از این رو، شناسایی جرایم اقتصادی از جرایم عمومی از این رو حائز اهمیت می باشد که بتوان تعیین نمود که یک جرم عمومی و مالی مانند کلاهبرداری با چه ویژگی هایی جرم اقتصادی قلمداد می شود؛ بنابراین، برای شناسایی جرایم اقتصادی و تمیز آنها از سایر جرایم، در این مقاله، از دو معیار عنصر ضرر و کلان بودن ضرر با توجه به ضابطه مصداقی و مبلغی که مقنن در بند ب ماده 109 قانون مجازات اسلامی و تبصره ماده 36 قانون مرقوم تعیین نموده است، بهره برده ایم و ابتدا با رویکرد راهبردی به بازتعریف جرم اقتصادی پرداخته و سپس به بازشناسی این جرم از جرایم مشابه پرداخته شده است و در مرحله بعد، عنصر ضرر در جرایم اقتصادی تحلیل و برخی از مصادیق کاربردی این جرم مورد ارزیابی قرار گرفته و درنهایت، وجوه تمایز آن با فساد بررسی شده است. 
۶۴۳.

ضرورت تدوین تفسیر تربیتی در دروس معارف اسلامی با نگاه به روش شناسی، مبانی و قواعد آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۳) 965 - 982

کلیدواژه‌ها: تفسیر تربیتی ضرورت روش شناسی قواعد مبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
هدف: نشر معارف متصدی تدوین کُتب درسی تفسیر در دانشگاه است، تاکنون این کتب حول محور غُرر آیات تدوین شده است؛ اما کتاب درسی بر محور «تربیت» نوشته نشده است. روش: روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است. یافته ها: بر اساس یافته پژوهش، نوشتن تفسیر تربیتی با در نظر گرفتن روش های عام تفسیر، و نیز روش های خاص تفسیر تربیتی مانند: توضیح آیات با عنایت به فرایند تربیت، استخدام علوم تربیتی برای توضیح آیات، توجه به بعد تربیتی قرآن در بیانات تفسیری، نظریه پردازی های تربیتی بر اساس قرآن و ضرورت توجه به مبانی عام تفسیر، و نیز مبانی خاص تفسیر تربیتی مانند: وجود آموزه های تربیتی در قرآن، توجه به اصل تزکیه و تربیت قبل از آموزش، جامع نگری قرآن به تربیت و توجه آن به همه ابعاد انسان، هماهنگی قرآن با فطرت انسان، توجه به الگوهای تربیتی مطرح شده در قرآن و استفاده از ابزارهای معرفتی متفاوت در شناخت تربیت، و در نظر گرفتن قواعد عام تفسیر مانند: قاعده بطن آیت الله معرفت مورد نیاز بوده است، نتیجه گیری: با توجه به نیاز تربیتی دانشجویان در حوزه های معرفتی، فطری، اخلاقی و رفتاری از یک سو و نگاه به روش شناسی، مبانی و قواعد تفسیر موضوعی تربیتی، ضرورت نگارش این تفسیر به ویژه برای دانشجویان رشته علوم تربیتی نمایان شده است.
۶۴۴.

مطالعه تطبیقی مدخلیّتِ «شریعت» در «رستگاری» از منظر مسیحیت و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 76 - 55

کلیدواژه‌ها: مسیحیت اسلام شریعت رستگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف: هدف از این نوشتار، بررسی تطبیقیِ مدخلیّتِ «شریعت» در «رستگاری» از منظر مسیحیت و اسلام و واکاوی ضرورتِ عمل به احکام و پایبندی به مناسک در نیل به رستگاری در این ادیان بود. روش: در این پژوهش از روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شده و داده ها مبتنی بر منابع علمیِ معتبر، ارزیابی و تحلیل شده است. یافته ها: بر خلاف باورِ عده ای که از روی جهل یا از سر عمد، قائل به رفع تکلیف شرعی در آیین مسیحیت و حتی اسلام اند، شریعت ضرورتی گزیزناپذیر در نیل به رستگاری است. در دین مسیحیت، حضرت مسیح(ع) هرگز شریعت را طرد نکرد، اما مؤلفه های دین را نیز منحصر در احکام تشریعی ندانست؛ گویی مسیح یک شخص طریقت مدارِ متشرّع است. در دین اسلام نیز همه مراتب دین(شریعت، طریقت و حقیقت) در یک سطح بوده و شریعت تنها یک طریق لحاظ شده است و نه تمام دین؛ که اگر مورد صیانت قرار نگیرد یا در حفظ آن تسامح و تساهلی رخ دهد، سایر مراتب در معرض فساد و نابودی قرار می گیرند و رستگاری محقق نخواهد شد. نتیجه گیری: تأکید بر شریعت در کتب مقدس هر یک از ادیانِ مورد مطالعه، در یک سطح قرار ندارد؛ اما تحقّقِ رستگاری و نجات، به طور حتم منوط به فهمِ حقیقت دین و عمل به شریعتِ آنهاست.
۶۴۵.

بررسی تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی بر اولویت مسائل فکری دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 232-253

کلیدواژه‌ها: متغیرهای جمعیت شناختی اصول عقاید مسائل اجتماعی عصر حاضر سبک زندگی فلسفه اخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، وضعیت تأهل، محل سکونت و معدل بر اولویت مسائل فکری در ذهن دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه صنعتی شریف است تا مشخص شود آیا جنسیت و سایر متغیّرهای جمعیت شناختی بر اولویت مسائل فکری در ذهن دانشجویان مؤثر است یا خیر؟ روش: روشِ گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی و ابزار جمع آوری آنها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه صنعتی شریف تشکیل می دهند که از میان آنها با توجه به فرمول کوکران، 356 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه میان آنان توزیع شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، میان دختران و پسران و نیز دانشجویان با معدلهای مختلف، در اولویت بندی مسائل فکری، تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، باید اولاً، تفاوت دختران و پسران نسبت به سرفصلهای آموزشی دروس معارف اسلامی پذیرفته شود و بر مبنای آن برنامه ریزی های مناسب صورت پذیرد؛ ثانیاً، اهمیت مسائل مرتبط با خانواده متعادل برای همه دانشجویان تبیین شود.
۶۴۶.

امنیت روانی در قرآن کریم؛ از تأثیر اجتماعی تا تضمین مدنی جزایی در فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم امنیت روانی فقه امامیه تضمین مدنی تضمین کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
امنیت دارایی ارزشمند جوامع انسانی است. گسترش جوامع، پیچیده شدن مناسبات انسانی و محدودیت منابع در کنار پدیدار شدن استعمار، استثمار و قدرت طلبی های خودکامگان در دهه های اخیر، زمینه های انحطاط امنیتی را فراهم آورده و ضرورت توجه به مقوله امنیت را مضاعف ساخته است. دین اسلام کامل ترین دین در میان ادیان بشری است و از آنجا که یکی از مأموریت های اساسی فقه، تنظیم روابط اجتماعی بر مبنای احکام شرعی است، نحوه تضمین حق مشروعیت امنیت در آن به طور جدی موردتوجه قرار گرفته است. در این نوشتار، با استفاده از روش تحلیل اسناد کتابخانه ای و با تکیه بر داده های حاصل از تفاسیر و پژوهش های موجود، از میان اقسام امنیت، امنیت روانی مورد واکاوی قرار گرفته است. به همین منظور، ابتدا امنیت روانی در قرآن از جهت زمینه های اقتضایی شکل گیری و بازتحلیل آن به عنوان عامل مؤثر اجتماعی مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه، کیفیت تضمین آن با استفاده از روش های مدنی و کیفری در فقه امامیه تبیین گردید و وجوه اخروی تضمین امنیت روانی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر دلالت آیات قرآن بر مشروعیت حق امنیت روانی با معرفی "ایمان" به عنوان مرجع امنیت روانی و تضمین آن در پرتو اصلاح روابط اجتماعی با محوریت مقوله اعتماد اجتماعی است و یافته های تحقیق حکایت از وجود روش های جزایی و مدنی به عنوان سازوکار بازدارنده برای جلوگیری از بروز عناصر تهدیدکننده و مخلّ امنیت روانی در جامعه است. 
۶۴۷.

فرمهای پروپوزال و تولید علوم انسانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 842 - 829

کلیدواژه‌ها: فرمهای پروپوزال تحقیقات بنیادی مبانی فلسفی نظریه پردازی تولید علوم انسانی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف: از انجام این پژوهش، نقد و بررسی جایگاه و نقش فرمهای پروپوزال مقطع تحصیلی دکتری رشته های علوم انسانی در تولید علوم انسانی اسلامی بود. روش: روش در این پژوهش از جنبه کلی، تعقّلی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﺑﻨیﺎدی؛ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎﻫیﺖ، توصیفی- ﺗﺤﻠیﻠی و از ﻟﺤﺎظ ﺷیﻮه ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از ﻧﻮع اسنادی کﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای بود. یافته ها: 1. تفاوت تحقیقات بنیادی و روش داده بنیاد؛ 2. مبانی فلسفی، مهم ترین مدخل ورود ارزشها، هنجارها و فرهنگ بومی به نظریه ها می باشند؛ 3. انتخاب روش تحقیق، به پیش فرضهای محقق درباره روش شناسی برمی گردد؛ 4. روش در تحقیقات بنیادین، مقدّم بر نظریه است؛ 5. عوامل اصلی در گزینش روش عبارتند از: مسئله و موضوع تحقیق، هدف از تحقیق و مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و روش شناسی. نتیجه گیری: اولاً، فرمهای پروپوزال کنونی، نقشه راهی اند که نه تنها راهنمای دانشجویان به یکی از رویکردهای تأسیسی و اجتهادی معطوف به تولید علم در چارچوب اندیشه های اسلامی نیستند، بلکه اصولاً دانشجویان را در مسیری مخالف تولید علم و نظریه پردازی راهبری می کنند. ثانیاً، در روش تحقیق بنیادین، پیش فرضها درباره مبانی، جایگاه محوری دارند و باید در فرمهای پروپوزال، این مبانی لحاظ شوند.
۶۴۸.

ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان به روش نظریه پردازی داده بنیاد متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1216 - 1201

کلیدواژه‌ها: تغییر درونی مطلوب الگوی قرآنی روش داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۴۲
هدف: این پژوهش با هدف ارائه الگوی قرآنی تغییر درونی مطلوب در انسان انجام شد . روش : روش پژوهش، نظریه پردازی داده بنیاد متنی بود. یافته ها و نتایج : در الگوی قرآنی به دست آمده تغییر درونی مطلوب، عوامل علّی عبارتند از: هدایتگر دانستن قرآن، عقل ورزی، اطاعت از خدا و پیامبران، ایمان و عمل صالح و مسئولیت عاملیت خویش. مسئولیت تغییر درونی مطلوب در شرایط زمینه ای خاصی همچون: انجام فرایض و مستحبات توسط انسان، پناه بردن به خدا، داشتن فضایل اخلاقی، سعه وجودی، بیداری فطرت، وجود رهبران صالح در جامعه، و مسئولیت پذیری خود رخ می دهد. شرایط عام و تعدیل کننده و تشدیدکننده مسئولیت انسان در ایجاد تغییر درونی مطلوب در خود، شامل مسئولیت آگاهی یافتن و غفلت زدایی، تبختر و جانبداری غیر منطقی، همنشینی با نااهل، مادی گرایی، قلب مریض و قساوت قلب، تبعیت از هوای نفس و ظلم به خود، عصیان و سرکشی است. انسان مسئولیتش را برای ایجاد تغییر درونی مطلوب با انجام اعمال و راهبردهایی نظیر پندپذیری برای اصلاح رویّه زندگی و امید به وعده ها، جستجوی الگو، عبرت گیری و درس آموزی، تعمیق آگاهی، مجاهده، مسئولیت رشد و تحول دائمی خود را آشکار می کند که اینها پیامدهای نیکویی شامل بهره مندی از امداد الهی، سیر تکاملی انسان، نیل به فوز و سعادت، سکینه و آرامش یافتن، پیوند انسان با حق و نیل به حیات طیبه را در پی دارند.
۶۴۹.

*نیازسنجی آموزشی دانشجویان در اندیشه اسلامی دو (مورد مطالعه: دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۷) 370 - 355

کلیدواژه‌ها: نیازسنجی آموزشی دروس معارف اسلامی اندیشه اسلامی دو دانشگاه اصفهان برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۴
هدف : درس اندیشه اسلامی دو یکی از درسهایی است که از طرف گروه معارف اسلامی برای دانشجویان کارشناسی ارائه می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی نیاز آموزشی دانشجویان دانشگاه اصفهان در درس اندیشه اسلامی دو بود. روش: پژوهش به روش کمّی و به صورت پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه در بین 376 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام شده است. برای اطمینان از پایایی ابزار پژوهش، از ضریب همبستگی آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه(شامل 29 گویه) 93/0 بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که دانشجویان در درس اندیشه اسلامی دو در موضوعات مهدویت، دوران ظهور و اعجاز قرآن، احساس نیاز بیشتری دارند. اولویتهای دختران و پسران و اولویت دانشجویان دانشکده های مختلف در سرفصلهای این درس متفاوت است. بین برخی از موضوعات با جنسیت و دانشکده محل تحصیل دانشجویان رابطه معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که به منظور جذابیت و اثربخشی درس اندیشه اسلامی دو، در تدوین طرح درس و تهیه محتوای آموزشی توجه به جنسیت و دانشکده دانشجویان ضروری است. پیشنهادهایی کاربردی نیز ارائه شده است.
۶۵۰.

مدیریت اطلاعاتی جنبش های اجتماعی سایبرپایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۶ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 37 - 77

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی جنبش های اجتماعی فضای مجازی مدیریت اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
جنبش‌های اجتماعی به‌عنوان یک پدیده امنیتی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قدرت سیاسی تأثیر می‌گذار‌ند؛ بنابراین، ضروری است تا با هدف ایجاد امکان سیاست‌گذاری، ارائه نظرات مشاوره‌ای، کاهش احتمال غافلگیری و افزایش کارآیی دستگاه‌های امنیتی کشور، تحقیقات لازم برای تشریح و شناسایی ابعاد، مولفه‌ها و متغیرهای موثر در این حوزه انجام شود و بر این اساس، تحقیق حاضر به‌دنبال دستیابی به "الگوی مدیریت اطلاعاتی جنبش‌های اجتماعی اینترنتی" است. برای شناسایی راهکار صحنه و ستادی برای برون‌رفت از مشکلات مبتلابه در این حوزه، به‌عنوان یک الزام کاری، نیازمند مطالعه و جلب نظرات کارشناسان اهل فن هستیم و از آنجاکه در این رابطه، تحقیقات مشابهی در داخل انجام نشده‌است، اهداف تحقیق حاضر به قرار زیر است: ارائه الگوی مدیریت اطلاعاتی، شناخت و بررسی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های مدیریت اطلاعاتی جنبش‌های اجتماعی، بهینه‌سازی و تبیین مفهوم مدیریت اطلاعاتی. این تحقیق به‌دلیل اکتشافی بودن، فاقد فرضیه است و باتوجه به نوع تحقیق و فقدان ادبیات کافی در این حوزه، از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شده‌است و روش داده‌بنیاد برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های دست اول تحقیق(مصاحبه) به‌کارگرفته شده‌است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با نخبگان و کارشناسان جامعه اطلاعاتی حوزه جنبش‌های اجتماعی است و برای این منظور، تعداد 36 نفر از کارشناسان شاغل در جامعه اطلاعاتی برای مصاحبه انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از بررسی داده‌های دست اول با استفاده از نرم‌افزار مکس کیودا، 1009 کد، 212 مفهوم، 31 مقوله و درنهایت، 6 مضمون اصلی(علّی، زمینه‌ای، محوری، راهبردی، پیامدها و راهبردی) است؛ براین‌اساس، مدیریت اطلاعاتی دارای مقوله‌های زیر است: جمع‌آوری، بررسی و تجزیه‌وتحلیل، اقدام، حفاظت، بازیگران، مشکلات و تنگناهای مدیریتی، فضای مجازی، آگاه‌سازی و افکارعمومی. در پایان نیز، به‌عنوان الگو، مدل شکلی با در نظر گرفتن ارتباط بین مقوله‌ها و مضامین ترسیم و ارائه شده‌است.
۶۵۱.

شناسایی مؤلفه های دانشگاه تمدن ساز ایرانی اسلامی: یک مطالعه فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 132-153

کلیدواژه‌ها: دانشگاه تمدن ساز اسلام ایران فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۹۶
هدف: هدف پژوهش حاضر، سنتز ادبیات مربوط به دانشگاه تمدن ساز اسلامی- ایرانی در راستای شناسایی مؤلفه های دانشگاه تمدن ساز اسلامی- ایرانی در آموزش عالی کشور بود. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از لحاظ روش، کیفی فراترکیب و جامعه آماری آن، کلیه مطالعات انجام شده در بازه زمانی 1375 تا 1398 بود. در این راستا 42 پژوهش در زمینه موضوع مدّ نظر، ارزیابی و در نهایت 19 مقاله به صورت هدفمند انتخاب شد و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، در مجموع 106 کد، 11مفهوم، 9 مقوله کلیدی طی فرایند جستجو و ترکیب نظام مند متون، شناسایی و تحلیل شد و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تأیید شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های دانشگاه تمدن ساز اسلامی-ایرانی در آموزش عالی کشور از هشت عامل کلیدی استقلال، آزادی، فرهنگ سازی، مسئولیت پذیری، نوآوری، تعامل و همکاری علمی سازنده با نهادهای علمی بین المللی، انسان سازی، معنویت گرا و تولید علم تشکیل شده است. نتیجه گیری: این پژوهش بدین سبب که درک عمیقی از ادبیات موجود در موضوع پژوهش با شناسایی مؤلفه های دانشگاه تمدن ساز اسلامی- ایرانی ارائه داده است، می تواند در سیاستگذاری های آموزش عالی در راستای اسلامی سازی دانشگاهها استفاده شود.
۶۵۲.

بررسی و تحلیل آرا و افکار سیاسی و فرهنگی جورج کرزن در کتاب «ایران و قضیه ایران»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 113-130

کلیدواژه‌ها: کرزن ایران تاریخ دین روحانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۴۴
هدف: منابع فراوانی توسط نویسندگان غربی در رابطه با توصیف و تحلیل اوضاع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و جغرافیای طبیعی گذشته ایران به نگارش درآمده که در برخی از این آثار، نویسندگان یا اطلاعات لازم از پدیده های مورد توصیف را نداشتند یا جانبدارنه قلمفرسایی کرده اند. از جمله این آثار، کتاب ایران و قضیه ایران است که توسط ناتانیل جرج کرزن در دو جلد به نگارش درآمده است که هدف مقاله حاضر، تبیین آرا و نظرات نویسنده در آن بود. روش: پژوهش حاضر کوشیده است با روش تبیینی- تحلیلی، از طریق گردآوری بررسی اسناد کتابخانه ای به استکشاف دیدگاههای جرج کرزن بپردازد. یافته ها: یافته های مقاله حاکی از این واقعیت بود که نویسنده در توصیف و تحلیل حوادث و پدیده های گذشته ایران نگاه کاملاً جانبدارانه داشته و تلاش کرده تا هرگونه دستاورد مثبتی را سوغات غرب دانسته و ضعفها، کمبودها و آسیبها را متوجه اشخاص و امور داخلی کند. وی پیشرفتهای صنعتی و تکنولوژیک و اصلاحات را تنها راه جلب اعتماد مردم و مسئولان ایران می دانسته که می تواند روابط حسنه با کشور ایران را به دنبال آورد. نتیجه گیری: نویسنده از اشخاص غرب زده حمایت کرده و عالمان دین را مانع روابط بین ایران و انگلستان عنوان کرده است. از این رو، تلاش کرده تا آنها را مانع پیشرفت و ترقی کشور معرفی کند و از این طریق، مردم را علیه آنها تحریک کرده و جایگاه آنها را در بین توده مردم و مسئولان تضعیف کند.
۶۵۳.

حکیم پروری؛ راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۸) 788 - 767

کلیدواژه‌ها: اصول تعلیم حکیم پرور جهش علمی گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: امام خامنه ای، عبور از مرزهای دانش در گام دوم انقلاب اسلامی را نیازمند حاکمیت «اجتهاد و مدل سازی علمی به همراه تهذیب اخلاقی» در فضای علمی کشور می داند؛ لذا بر اساس استناد منظومه فکری ایشان به منابع اسلامی، هدف مقاله حاضر، واکاوی مستند این دیدگاه در آیات و روایات معصومین و تبیین اصول کلی و بایسته های تحقق آن بود. روش : با واکاوی منابع مرتبط با «فضیلت حکمت»، ویژگی های دانش پژوه حکیم، توصیف شد تا بر اساس تحلیل آن لوازم، اصول تعلیم حکیم پرور استخراج و راهبرد جهش علمی مورد انتظار رهبر انقلاب معرفی شود. یافته ها: بر اساس لوازم فضیلت حکمت، دانش پژوه حکیم، موحّد و مهذّب است و با بصیرت علمی موهبتی و اکتسابی و شجاعت، در کسب علم مجاهدت می کند. اصول تعلیم حکیم پرور عبارتند از: توحیدمحوری، نقّادی شجاعانه و مجاهدانه روشهای دستیابی به گزاره های علمی و حکیم بودن معلّم. نتیجه گیری: رعایت اصول تعلیم حکیم پرور که از متون اسلامی استنباط شده اند، موجب می شود تا تلاشهای علمی، اجتهادی و مدل ساز، با دستیابی حداکثری به حقیقت دانش و با تکیه بر توحید و تهذیب اخلاقی باشد و جهش علمی مورد انتظار رهبری در گام دوم انقلاب را محقق کند که متناسب با این اصول، روشهای اجرایی تنظیم می شوند.
۶۵۴.

سنجش کیفیت برنامه درسی دوره کارشناسی رشته مهندسی نساجی بر اساس مدل کانو (مورد مطالعه: دانشگاه یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 129 - 162

کلیدواژه‌ها: سنجش کیفیت برنامه درسی رشته مهندسی نساجی مدل کانو دوره کارشناسی دانشگاه یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف: ارزیابی کیفیت رشته های انتخابی دانشجویان دانشگاه از مسائل مورد توجه پژوهشگران علوم آموزش است. در این راستا، هدف از اجرای پژوهش حاضر، سنجش کیفیت برنامه درسی دوره کارشناسی رشته مهندسی نساجی دانشگاه یزد بر اساس مدل کانو بود.روش پژوهش: از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان سال آخر دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه یزد (75) در سال تحصیلی 98-1397بود و نمونه پژوهش به صورت تمام شماری انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل سه پرسشنامه انتظارات، ادراکات و مدل کانو در تعیین کیفیت رشته دانشگاهی بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها با دریافت نظرات 6 تن از استادان دانشگاه یزد تعیین شد. همچنین پایایی ابزار از طریق محاسبه آلفای کرونباخ عدد 7/0 تعیین شد که برای سازه های مختلف پژوهش، نشانگر پایایی مطلوب بود. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی در قالب آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد کیفیت رشته مهندسی نساجی از جنبه محتوا، ساختار و ویژگی های استادان در سطح نسبتاً بالا و از جنبه امکانات آموزشی در سطح ضعیف قرار دارد. همچنین، مقایسه انتظارات دانشجویان و ادراک آنها از وضعیت موجود نشان داد که بین انتظارات و ادراکات آنها تفاوت معنی داری وجود دارد. به علاوه، نتایج تحلیل مدل کانو نیز مشخص کرد که بیشترین نیاز دانشجویان در رشته تحصیلی، «نیازهای تک بعدی» و پس از آن «نیازهای الزامی» است.نتیجه گیری: براساس یافته ها در پژوهش حاضر لزوم توجه به ارتقای کیفیت برنامه درسی رشته مهندسی نساجی از طریق توسعه بهینه امکانات و همچنین تحقق نیازهای تک بعدی رشته ای دانشجویان پیشنهاد شده است.
۶۵۵.

اسلامی سازی «اصل آزادی قراردادی» با تأکید بر مبانی قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۷) 440 - 423

کلیدواژه‌ها: مبانی قرآنی آزادی قراردادی علوم انسانی اسلامی سازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۳۲
یکی از مهم ترین اهداف انقلاب اسلامی، اسلامی سازی همه بخشهای نظام و تحقق اسلامیت در همه زمینه های اجتماعی است. در این راستا، اسلامی سازی علوم انسانیِ مبتنی بر ماتریالیست، همواره مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است. هدف : هدف از انجام این پژوهش، جایگزینی مبانی اسلامی به جای مبانی سکولار در نظریه اصل آزادی قراردادی و معرفی یک نظریه اسلامی معادل با آن بود. روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و انتقادی و با رویکرد مبنامحور انجام شده است. یافته ها: با جایگزینی مبانی اسلامی به جای مبانی غربی در نظریه اصل آزادی قراردادی، این نظریه به یک نظریه اسلامی تبدیل شد که با نمونه غربی آن تفاوتهایی دارد. نتیجه گیری: نظریه «آزادی قراردادی» با مبانی اسلامی، آزادی را تا جایی جایز می داند که مخالف وحی و شرع مقدس نباشد. بنابر این، حدود آزادی انسان در ایجاد تعهد و قراردادها، توسط وحی و شرع مشخص می شود.
۶۵۶.

بررسی تأثیر آموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1112 - 1095

کلیدواژه‌ها: درس انسان در اسلام سلامت معنوی سلامت وجودی سلامت مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۵
هدف: این تحقیق به منظور بررسی تأثیرآموزش محتوای درس انسان در اسلام بر سلامت معنوی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان انجام شد. روش : روش تحقیق، شبه آزمایشی بود. برای دسترسی به اهداف، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه استفاده شد. جامعه آماری شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه ولی عصر رفسنجان در نیمسال دوم 400-1399 بود. نمونه انتخاب شده به پرسشنامه سلامت معنوی(SWBS) پاسخ دادند. سپس با در نظر گرفتن نمره بین 97-67(سلامت معنوی متوسط رو به بالا)درآزمون اولیه و با استفاده از روش انتخاب به شیوه تصادفی ساده، 40 نفر انتخاب و به دو گروه 20 نفره تقسیم شدند. یک گروه مورد آموزش قرار گرفتند. پس از 16 جلسه آموزش درس انسان در اسلام، مجدداً آزمون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها : بین نتایج پیش آزمون و پس آزمون به لحاظ میانگین نمرات خرده مقیاسهای سلامت معنوی و در نهایت سلامت معنوی، قبل و بعد از آموزش تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری : محتوای انتخاب شده از عوامل مؤثر بر تقویت سلامت معنوی نبود و نتوانست تغییر معناداری را در خرده مقیاسهای آن ایجاد کند. لذا توصیه می شود نسبت به بازبینی محتوا، تغییر شیوه آموزش و انجام پژوهش در سایر دانشگاهها اقدام شود.
۶۵۷.

تحلیل رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 85 - 102

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش خودکارآمدی پژوهشی همبستگی کانونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی رابطه کانونی تدریس اثربخش استادان با خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان بود.روش پژوهش: جامعه پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 3000 نفر بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب و بر مبنای جدول مورگان نمونه ای به حجم 341 نفر انتخاب شد. روش پژوهش کمی، توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه تدریس اثربخش اسلامیان (1393) و پرسشنامه خودکارآمدی پژوهشی صالحی (1390) بوده است. پایایی و روایی ابزار، از طریق آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (شاخص های مرکز و پراکندگی) و استنباطی (همبستگی کانونی و رگرسیون خطی چندگانه) از نرم افزار SPSS 25 استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش، نشان دهنده آن است که ابعاد تدریس اثربخش استادان دارای همبستگی کانونی مثبت و معنی دار در آلفای 01/0 به مقدار 7/0 با ابعاد خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ابعاد تدریس اثربخش استادان قادر به تببین 294 درصد واریانس متغیر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان است.
۶۵۸.

طراحی و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 25 - 64

کلیدواژه‌ها: پژوهش مدیریت کیفیت اعضای هیئت علمی الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف: هدف اصلی از اجرای این پژوهش، طراحی و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها بود؛روش پژوهش: روش پژوهش، آمیخته اکتشافی بود و با 14 تن از صاحب نظران حوزه کیفیت پژوهشی دانشگاه ها، مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گرفت. پس از اشباع نظری، ابعاد و مؤلفه های مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، استخراج و الگو طراحی شد؛ الگوی طراحی شده برای اعتباریابی در اختیار افراد مصاحبه شده قرار گرفت و 12 تن از آنها نظرات خود را (میزان اعتبار الگو) ارائه دادند.یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، مهم ترین ابعاد و مؤلفه مدیریت کیفیت فعالیت های پژوهشی، شامل بُعد بسترسازی (فرهنگی/ارزشی، ارتباطاتی/ اطلاعاتی، قوانین، تجهیزات، رفع موانع، منابع مالی و تخصص گرایی)؛ بُعد سیاست ها و مأموریت ها (سیاست ها، هدف ها و مأموریت)؛ بُعد برنامه ریزی (شناسایی مسائل و نیازها، هدف گذاری، تدوین برنامه، تمهید عملیاتی شدن برنامه، فعالیت ها و همکاری مشترک، تعیین تکالیف و وظایف)؛ بعد نظام های حمایتی-تشویقی (ایجاد مشوق و انگیزه، راهنمایی و مشاوره، کاهش درگیری های آموزشی و اجرایی، توانمندسازی و توانمندیابی و اخلاق گرایی) و بُعد نظارت و ارزیابی (تصحیح شاخص ها و فرایندهای پژوهشی، نظارت بر فرایند پژوهشی، شناسایی و تحلیل اثربخشی پژوهش ها، توجه به کاربست پژوهش ها و ارائه بازخورد) است. همچنین بررسی آماری نشان داد که الگو از نظر صاحب نظران حوزه کیفیت پژوهشی دانشگاه ها، از اعتبار کافی و مناسب برخوردار است. برای ارتقای کیفیت فعالیت های پژوهشی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، پیگیری و اجرایی کردن این الگو راهگشا خواهد بود.
۶۵۹.

گونه شناسی انتقادات و آسیبهای «جریان شناسی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۶) 272-303

کلیدواژه‌ها: جریان جریان شناسی دانش جریان شناسی آسیب شناسی جریان شناسی مغالطه گوجه فرنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف: با توجه به متداول بودن رویکرد جریان شناسی در ارائه محتواهای فکری، فرهنگی، معرفتی و از طرفی جدید بودن این ادبیات نظری، هدف از نگارش این مقاله، آسیب شناسی ادبیات و روش جریان شناسی بود تا بتوان از آسیبهای آن جلوگیری کرد. روش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به رشته تحریر درآمد. یافته ها: نُه آسیب عمده، جریان شناسی را تهدید می کند و ریشه انتقادات بر جریان شناسی را می توان در هفت عنوان، ذیل سه مقوله ثبوتی، اثباتی و گرایشی دسته بندی کرد. بر اساس ریشه های معرفتی مذکور، آسیبهای نه گانه در سه مقوله نقدهای مبنایی، نقدهای بنایی ناظر به محصول و نقدهای بنایی ناظر به روش، گونه شناسی شدند. نتیجه گیری: برای تثبیت جریان شناسی به عنوان نظریه- روشی علمی، لازم است آسیبهای آن، تحلیل و به نقد های وارده بر آن، پاسخ داده شود تا از این طریق، ادبیات جریان شناسی تقویت شود. ریشه یابی انتقادات و تحلیل نقدها، مسیر را برای این مهم، تسهیل می کند. محققان جریان شناسی، لازم است در تولیدات جریان شناسانه و در مواجهه با مخاطبان، این آسیبهای نه گانه را مدّ نظر داشته باشند که از میان آنها، مغالطه ای شناختی به دلیل رواج و آسیب عمیق آن، حائز توجه است.
۶۶۰.

تأملی در یگانه انگاری علوم انسانی اسلامی و سکولار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۷) 462 - 441

کلیدواژه‌ها: علوم انسانی تناسق علم دینی علوم اسلامی مبانی کلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۹۸
هدف : نوشتار حاضر با هدف پاسخ به این پرسش که آیا در فرایند تولید علوم انسانی اسلامی، شاهد تغییر ماهیت و بنیادهای این علوم خواهیم بود، یا صرفاً با حفظ ماهیت، تغییراتی در هویت آنها پدید می آید؟ و در نهایت، ترجیح دیدگاه تأسیس بر دیدگاه تهذیب، انجام شد. روش: در گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای و در استنتاج دیدگاه، از روش توصیفی تحلیلی و در کارکردها و برایندها، از روش اجتهادی بهره برده است. یافته ها: ضمن نقد دیدگاه یگانه انگار، دیدگاه دوگانه انگار بر اساس دلایلی مورد پذیرش قرار گرفت. نتیجه گیری: اولاً: عناصر ماهیت ساز این علوم از عواملی مانند گزاره های کلامی اثر می پذیرند و برایند آن، اسلامیت این علوم است؛ لذا اسلامیت به ماهیت علوم انسانی مرتبط است. ثانیاً: پذیرش نظریه تناسق در ملاک تمایز علوم و اقتضائات ارتباط سه سطحی مؤلفه های علم، می تواند توجیه مناسبی را برای پذیرش این مدعا ارائه کند. از سویی در بحث علم دینی، معنای دیسیپلین علم، محوریت دارد و از سویی دیگر، تأثیر گزاره های کلام شیعی بر مؤلفه های علوم انسانی از حیث قلمرو، حداکثری و از حیث میزان، بنیادین است؛ به گونه ای که چاره ای جز پیشنهاد عناصر ماهیت ساز جدید در علوم انسانی اسلامی وجود ندارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان