درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۱۶۱ تا ۱۲٬۱۸۰ مورد از کل ۷۶٬۸۵۷ مورد.
۱۲۱۶۱.

تحلیل و تبیین تاثیر مولفه های مدیریتی، ساختاری و نگرشی فرهنگ برتولید علوم انسانی در دانشگاه اسلامی: بررسی وضع موجود در دانشگاه پیام نور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 97 - 120

کلیدواژه‌ها: فرهنگ تولید علم علوم انسانی دانشگاه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین مؤلفه های فرهنگی (مدیریتی، ساختاری و نگرشی) مؤثر بر تولید علوم انسانی در دانشگاه اسلامی است. از آنجا که حیات نظام های دانشگاهی در گرو خلق، تکامل و تحول علمی است و ارتباط ناگسستنی علوم انسانی با عوامل فرهنگی، تولید این علوم را با پیچیدگی و دشواری همراه ساخته، ازاین رو در پژوهش حاضر با روش آمیخته تأییدی به تحلیل و تبیین مؤلفه های فرهنگی (مدیریتی، ساختاری و نگرشی) مؤثر بر تولید علوم انسانی در دانشگاه اسلامی پرداخته شده است. در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد و در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده شده است. داده ها در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از خبرگان مطالعات کلان علوم انسانی در دانشگاه خوارزمی تهران و دانشگاه اصفهان و در بخش کمی به منظور بررسی وضع موجود در دانشگاه پیام نور به کمک 190 نفر از اعضای هیئت علمی رشته های علوم انسانی دانشگاه پیام نور استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری جمع آوری شده است. روایی محتوایی سؤالات مصاحبه و پرسش نامه توسط صاحب نظران و روایی همزمان پرسش نامه با ضرایب همبستگی در آزمون هم تراز مورد تأیید واقع شده است. همچنین پایایی سؤالات مصاحبه به کمک ضریب توافق (06/90) و پایایی پرسش نامه با آلفای کرونباخ (89/.) تأیید شده است. یافته های حاصل از مطالعات اسنادی و کیفی با روش داده بنیاد حاکی از تأثیر سه مؤلفه اصلی ساختاری، نگرشی و مدیریتی و 55 زیرمؤلفه فرهنگی بر تولید علوم انسانی در آموزش عالی است که به منظور بررسی وضعیت موجود در دانشگاه پیام نور مورد آزمون واقع شده است. نتایج ماتریس همبستگی، ضریب تعیین و میزانF، نشانگر همپوشی و قدرت تبیین بالای این سه زیرمؤلفه فرهنگی با متغیر ملاک هستند. در این بین مؤلفه نگرش فرهنگی بیشترین سهم و مؤلفه مدیریت فرهنگی کمترین سهم را در تبیین متغیر تولید علوم انسانی در دانشگاه پیام نور دارا هستند.
۱۲۱۶۲.

نقد و بررسی سندی و دلالی روایت امیرالمؤمنین مبنی بر وجود اغلاط متنی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 505 - 487

کلیدواژه‌ها: اغلاط متنی بلامی طلح قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۳۹۱
جیمز بلامی، استاد اسبق ادبیات عرب در دانشگاه میشیگان و از بزرگترین مدعیان «نقد متنی» و اصلاح متن رسمی قرآن، با استناد به روایتی ازامام علی علیه السلام مبنی بر این  که ایشان  پس از استماع آیه 29 سوره مبارکه واقعه «و طلح منضود» وجود کلمه «طلح» را در قرآن کریم استبعاد نموده و علی رغم درخواست راوی، تغییر قرآن را مخالف مصلحت دانسته اند، این روایت را حمل بر وجود قطعی اغلاط، در متن قرآن نموده، و معتقدند به طور خاص مفسران از صحابه، از جمله امام علی علیه السلام وجود اغلاط در متن قرآن کریم را قطعی می دانستند. از آنجا که روایت مذکور، یکی از دلایل جیمز بلامی جهت تأیید پیش فرض وجود اغلاط در قرآن کریم است، پژوهش حاضر به بررسی سندی ودلالی آن می پردازد تا نشان دهد استناد به آن، تا چه میزان علمی و قابل وثوق است. برای این منظور، از منابع  معتبر و دسته اول تفسیری، رجالی و تاریخی استفاده شده و به اقوال قرآن شناسان شهیر اسلامی نیز توجه شده است. ضمناً از آنجا که  مسئله وجود اغلاط قرآنی، امری بسیار مهم است و آثار بس خطیری در پی دارد، باید دید دلایل جیمز بلامی، دارای دقت و استحکام علمی هست یا ادعای او پیش فرض نادرستی است که فاقد دلایل کافی است و در نتیجه، استدلالات بعدی او و اصلاحاتی که ارائه می دهد، مخدوش و غیر علمی است.
۱۲۱۶۳.

قطعی الدلاله بودن عمومات قرآن از منظر مذاهب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: جستارهای فقهی و اصولی سال ششم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 35 - 66

کلیدواژه‌ها: دلالت عمومات قطعی بودن تأخیر بیان مدالیل استعمالی تبادر زبان و ادبیات عرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۲۹۲
در اصول فقه معروف است که علما ادله را از حیث قطعی یا ظنی بودن کنکاش می کنند. از آن جمله ادله، عمومات قرآن است. عمومات قرآن از حیث سند به اجماع مسلمین، قطعی است؛ اما از حیث دلالت محل نزاع است؛ نزاعی پُردامنه که از قدیم رایج بوده است. این بحث در میان متأخران شیعه به دلیل آنکه ظنی بودنِ دلالت عمومات ارسال، مسلّم تلقی شده، از کنکاش علما به دور مانده است؛ گرچه در میان علمای اهل سنت متروک نمانده و در کتب مختلف مورد مناقشه بوده است. بنابر دیدگاه جمهور علمای فریقین، عمومات قرآن از ظنون معتبره به شمار می آید. در مقابل این دیدگاه مشهور، از شیعه، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی و برخی از معاصران و از اهل سنت، شاطبی، ابن تیمیه و غالب علمای حنفی و معتزله قائل اند که دلالت عام، قطعی است. مطابق استقراء صورت گرفته، سه دلیل در قطعی بودنِ دلالت عمومات وجود دارد: عدم جواز تأخیر بیان از وقت خطاب، قطعی بودنِ مدالیل استعمالی و تبادر معانی موضوعٌ له. در این پژوهش با مطالعه مقارن میان فریقین، به تبیین مبانی این نظریه پرداخته شده است. به نظر می رسد، نظریه قطعی بودنِ دلالت عمومات دارای پشتوانه ای قوی است و هر سه دلیلی که برای این دیدگاه مطرح شده است، قابل دفاع و موجه اند؛ چراکه مطابق هر سه دلیل، مخصصات منفصل برخلاف اسلوب زبان و ادبیات عرب هستند و وجه مخالفت آن، این است که بنابر قواعد زبان عربی، متکلم بدون نصب قرینه نمی تواند خلاف معنای متبادر را اراده کند و عدول از این قاعده منجر به تجهیل و تلبیس، تکلیف به ما لایطاق و بلافایده بودن کلام می شود.
۱۲۱۶۴.

مولفه های تربیت علمی و اخلاقی در شاگردپروری «بانو امین»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 229 - 240

کلیدواژه‌ها: بانو مجتهده امین مؤلفه های علمی مؤلفه های اخلاقی شاگردپروری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۳۱
هدف پژوهش حاضر، تبیین معیارها و مؤلفه های شاگردپروری «بانو امین» براساس سیره و سخنان ایشان در سال 1399 است. رویکرد این پژوهش کیفی است و برای رسیدن به اهداف پژوهش از روش تحلیل و توصیف سیره، سخن و آثار این بانوی ایرانی بهره گرفته شده است. اطلاعات ازطریق نمونه گیری هدفمند و در سطح کد گذاری باز و مفهومی، احصاء و دسته بندی شده. براساس یافته های تحقیق، مؤلفه های شاگردپروری بانو امین در دو بُعد علمی و اخلاقی طبقه بندی شده است. در بُعد علمی، مؤلفه هایی همچون الگوی علمی، ایجاد روحیه علمی و انگیزه تحقیق و همچنین ایجاد نظام صحیح فکری و در بُعد اخلاقی، مؤلفه هایی نظیر تبیین مسائل اخلاقی و معنوی، دعوت شاگردان به مبارزه با هوای نفس، تحریک ایمان و اعتقادات دینی متربیان، ایجاد تعادل بین مادیات و معنویات مطرح است. انجام این مؤلفه ها از وظایفی است که یک استاد متعهد بر دوش دارد و بانو امین در هریک از این زمینه ها به بهترین وجه ممکن، عمل کرده است. نتیجه اینکه معرفی سبک زندگی، شیوه تربیتی و نوع فعالیت های ایشان می تواند راهنمای اساتید، معلمان و مادرانی باشد که در عرصه تعلیم و تربیت تأثیرگذار هستند.
۱۲۱۶۵.

بررسی تاویلات ابن عربی در نظریه انقطاع عذاب باتوجه به مساله غایت شناسی انسان با تاکید بر آموزه های امام خمینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: ابن عربی امام خمینی خلود انقطاع عذاب غایت تأویل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۲۸
از جمله نقدهای مهم منتقدان مکتب ابن عربی، تأویلات غریبی است که ابن عربی و برخی تابعان ایشان نسبت به برخی آیات قرآن ارائه داده اند و در شمار آنها، مسأله خلود در جهنم، عذاب دائم و جاودان خالدان در دوزخ است.این دسته که نظریه انقطاع عذاب اهل دوزخ را مطرح می کنند برای مدعای خویش ادله و مبانی را مطرح کرده اند که برخی خلاف ظاهر و نص است. از جمله این افراد ابن عربی است که در مواضع مختلف آثارخود به این موضوع پرداخته است. به باور ابن عربی و برخی شارحان، غایت خلقت برخی انسان ها، دوزخ است و براساس همین مبنا چنین استدلال کرده اند که مزاج و ساختار وجودی این دسته افراد ملایم با دوزخ و عذاب است، لذا از بودن در دوزخ در عذاب نیستند.. در این نوشتار برآنیم تا ضمن بیان مدعا، باتوجه به آموزه ها و اندیشه امام خمینی به بررسی آن بپردازیم. از منظری کلان، غایت انسان سعادت است که تحقق و نزدیک شدن به این غایت به نسبت درجات و کمالات وجودی است که آن دردوزخ نخواهد بود.
۱۲۱۶۶.

هارون یحیی و مستندات قرآنی بر ضد نظریه تکامل

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 104 - 128

کلیدواژه‌ها: تکامل داروین هارون یحیی قرآن تکامل گرا آفرینش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۷
در مرکز نزاع علم و دین نظریه تکامل انواع قرار دارد. با شروع این قبیل نزاع ها عده ای در برقراری سازش و آشتی بین نظریات علمی و باورهای دینی تلاش نمودند. در جهان اسلام نیز بعد از پی بردن به خطرات فکری نظریه تکامل گروهی در آشتی دادن آن با آیات قرآن کریم تلاش نمودند که نتیجه چنین تلاش هایی تبدیل نظریه تکامل به تکامل گرایی الهی است. با توجه به ارتباط مستقیم این نظریه در مورد آفرینش انسان که از آموزه های مهم قرآنی است مفسران و اندیشمندان قرآنی همواره در مورد نظریه تکامل تلاش های در خور توجه انجام داده اند. در این میان عده ای با نظریه تکامل با تکیه برآیات قرآنی به شدت مخالفت نمودند. در این مقاله نظریه هارون یحیی به عنوان یکی از مخالفان سر سخت نظریه تکامل که در کتاب "دلایل تعارض داروینیسم با قرآن" طرح نموده است مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. هارون یحیی به شدت به تعارض نظریه تکامل انواع با آیات قرآن اعتقاد دارد. نویسنده تلاش می-کند تا دیدگاه هارون یحیی را با تکیه بر کتاب مذکور و مراجعه به منابع تفسیری مورد دفاع و تبیین قرار دهد. نتیجه پژوهش بیان می کند که متکلمان در دفاع و تبیین از مقام خالقیت خداوند نسبت به انسان با مشاهده نظریه های علمی همانند نظریه تکامل ضروری نیست تا به دنبال هماهنگ سازی اصول عقاید دینی با نظریه علمی مفروض نمایند چرا که با تامل در مبانی نظری آن نظریه چه بسا ناسازگاری های ذاتی در اصل آن نظریه علمی بتوان نشان داد.
۱۲۱۶۷.

تبیین چگونگی غیرامنیتی سازی روابط ایران و افغانستان سال های 2000 تا 2019(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶) 25 - 48

کلیدواژه‌ها: مکتب کپنهاگ امنیتی سازی غیر امنیتی سازی دیپلماسی اقتصادی و تروریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۴۸۶
آغاز روابط ایران و افغانستان را می توان از زمان اعلام استقلال افغانستان دانست. قرابت جغرافیایی و روابط تاریخی موجب شده تا هیچ کشور دیگری نتواند نقشی مهم تر از ایران را در جامعه افغانستان ایفا کند. در این راستا ان دو کشور در طول این سال ها روابط گوناگونی را در حوزه های سیاسی- اقتصادی و امنیتی داشته اند. از مهمترین مسائل مابین دو کشور در دوره زمانی مورد نظر می توان از مسئله رودخانه هیرمند، مسئله موادمخدر و تروریسم طالبان و مسئله مهاجران افغانی در کنار همکاری های اقتصادی نام برد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که روابط ایران و افغانستان در سالهای 2000 تا 2019 چگونه در فرایند غیر امنیتی شدن قرار می گیرد؟ به همین منظور با بهره گیری از کارب ست مف اهیم و مولف ه ه ای نظ ری امنیتی سازی و غیر امنیتی سازی در چارچوب مکتب امنیتی کپنهاگ تلاش می شود شناخت و درک بهتری از مسائل حول محور غیر امنیتی سازی روابط ایران و افغانستان حاص ل شود. از این منظر در پاسخ به سوال اصلی باید گفت با خارج نمودن تدریجی مسائل امنیتی از دایره تنگ نظامی و سیاسی و انتقال سیاست خارجی از لایه های سیاسی-امنیتی به لایه های اقتصادی-تجاری ، روابط ایران و افغانستان در سطوح مورد نظر کارگزاران این دو کشور به سمت غیر امنیتی خواهد رفت.
۱۲۱۶۸.

نگاهی به مؤلفه های اعجاز قرآن از دیدگاه معتزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶) 73 - 85

کلیدواژه‌ها: قرآن اعجاز معتزله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
معتزله به عنوان یکی از مذاهب کلامی در جهان اسلام، نقش تأثیرگذاری در پیشرفت علوم مختلف قرآنی داشته است. اعجاز قرآن یکی از مباحث پیچیده و دشوار در حوزه علوم قرانی است که از ابتدای نزول قران مورد اهتمام علمای مسلمان به ویژه معتزله قرار گرفت، و از رهگذر آن دیدگاه های ارزشمندی توسط بزرگان این مذهب همچون نظّام، جاحظ، و عبدالقاهر جرجانی ارائه شد. در مقاله حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی دیدگاه های معتزله در زمینه اعجاز قرآن پرداخته شد. و به طور ویژه سه دیدگاه صرفه، اخبار از غیب و اعجاز بلاغی قرآن مورد بررسی قرار گرفت. مهم ترین نتیجه پژوهش این است که معتزله در حوزه صرفه با اعتقاد به اینکه خداوند انگیزه آوردن کتابی همچون قرآن را از اعراب گرفت، راه را به خطا رفتند، اما در زمینه اخبار از غیب و اعجاز بلاغی دیدگاه های مقبولی در محافل علمی ارائه نمودند، و در نهایت به نظریه نظم قرآن رسیدند.
۱۲۱۶۹.

مصونیت همسران پیامبر(ص) از خطا، راز هم جواری آیه تطهیر با آیات مربوط به ایشان

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 36 - 13

کلیدواژه‌ها: آیه تطهیر مصونیت همسران پیامبر (ص) اهل بیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۷۱
بخشی از آیه 33 سوره احزاب که به آیه تطهیر معروف است از جهات گوناگون مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. از جمله چرایی قرار گرفتن این آیه در میان آیات مربوط به همسران پیامبر(ص) است. این امر باعث شده است که در مصداق اهل البیت اختلاف ایجاد شود که آیا منظور همسران پیامبر(ص) اند چنانکه سیاق آیات چنین است؟ یا مقصود علی(ع) و خانواده اش می باشد چنانکه دلایل مختلف آن را اثبات می کند؟ با خروج همسران از مصداق اهل البیت، برخی از مفسران و متکلمان به این چرایی پاسخ داده اند و علل آن را، کم کردن فشار روانی بر پیامبر(ص) به جهت در معرض اتهام بودن وی در فضیلت تراشی برای خاندان خویش، عادت عرب و فصیحان که از موضوعی به موضوع دیگر می روند و خطابشان متفاوت می شود، ویا چون گردآوری قرآن بعد از رحلت پیامبر(ص) بوده است، گردآوری کنندگان دقت لازم را نداشته اند. با نقد و تحلیل این پاسخ ها  به نظر می رسد علت هم جواری آیه تطهیر با آیات مربوط به همسران پیامبر(ص) اعلان مصونیت ایشان از خطا، به شرط پیروی از اهل بیت است. چرا که اهل البیت امان زمین و انسانها از گمراهی و هلاکت هستند. بنابر این قرآن به همسران پیامبر(ص) اعلام می دارد که شما بایستی از ایشان جدا نشوید تا از خطاهای احتمالی در امان بمانید.
۱۲۱۷۰.

برخی از اندیشه های منطقی سمرقندی و نظر ابتکاری علامه طباطبایی در اجزای قضیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فلسفه اسلامی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۶ 197 - 212

کلیدواژه‌ها: تصور و تصدیق عکس مستوی ضرورت وصفیه سمرقندی و طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۰۷
شمس الدین محمد بن اشرف سمرقندی، منطق دان ناشناخته سده هفتم هجری، نقش مؤثری در رشد و بالندگی منطق سینوی در جهان اسلام دارد. بررسی آرای منطقی او، از تأثیرش در افکار برخی منطق دانان به ویژه قطب الدین رازی حکایت دارد. او علاوه بر بسط و گسترش برخی از نوآوری های ابن سینا، از آرای منطقی خاصی برخوردار است. تبعیت از نظام منطق نگاری ابن سینا، بساطت تصدیق یا نفی مرکب انگاری تصدیق، حل مسئله کل کلامی کاذب، تفکیک میان مصادیق مختلف ضرورت وصفیه و تقسیم آن بر سه قسم، افزودن شرط ذهنیه در عکس مستوی سالبه معدوله الموضوع معدومه المحمول و یا موجبه معدوله المحمول معدومه الموضوع، از جمله اندیشه های منطقی شمس الدین سمرقندی است. نوشتار حاضر ضمن ذکر و بررسی این آراء، در بحث از بساطت تصدیق، به ذکر و بررسی دیدگاه ابتکاری علامه طباطبایی در مورد تعداد اجزای قضیه می پردازد که از دیدگاه ایشان، نسبت حکمیه از اجزای اصلی قضیه به شمار نمی رود.
۱۲۱۷۱.

فردوسی در رسائل العشاق

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۳) 253 - 265

کلیدواژه‌ها: رسائل العشاق و وسائل المشتاق علی بن احمد سیفی نیشابوری خوارزمشاهیان عشق عاشق معشوق نگارش نامه های عاشقانه فردوسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۵۰۴
کتاب رسائل العشاق و وسائل المشتاق علی بن احمد سیفی نیشابوری، کهن ترین و نخستین آیین نامه مبسوط نگارش نامه های عاشقانه در زبان فارسی بوده و مجموعه نمونه هایی از نامه های مناسب احوال مختلف عاشق و معشوق را در برمی گیرد. به دیگر سخن، دستورالعمل و سرمشقی برای نگارش نامه های عاشقانه است که نویسنده در آن یکصد نامه عشقی زیبا با نثر فارسی مزین به اشعار ممتاز شعرای بزرگ آورده است. هر یک از نامه ها به موضوعی اختصاص دارد. نویسنده در نوشتار حاضر، کتاب مذکور را در بوته بررسی قرار داده است. در کتاب سیفی به ذکر سروده هایی از فردوسی بازمی خوریم. ازاین رو، نویسنده در بخشی از مقاله، یادکردهای سیفی از فردوسی را بیان داشته و در مقابل، برخی از ابیاتی را که در شاهنامه نیافته و یا متفاوت است را متذکر می شود.
۱۲۱۷۲.

گزارشی از مطالعات مکتوب حوزه حسینی در غرب (1678- 2020)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ مهر و آبان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۸۴) 51 - 62

کلیدواژه‌ها: ک‍ت‍اب‍ش‍ن‍اس‍ی آثار علمی آثار غربی امام حسین (ع) غرب سیدالشهدا نوشتارهای علمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۳۱۸
کتابشناسی به معنای گردآوری فهرستی از نوشتارهای علمی در یک موضوع خاص، اطلاعات گسترده ای از سطح دانش موجود در حوزه مورد نظر را به دست می دهد. نویسنده در نوشتار حاضر به ارائه گزارشی از آثار علمی انگلیسی زبان پیرامون امام حسین (ع) که در غرب به رشته تحریر درآمده اند، همت گمارده است. مجموعه آثار بررسی شده در این پژوهش 838 داده شامل 476 عنوان مقاله، 300 عنوان کتاب و 62 عنوان پایان نامه دکتری و کارشناسی ارشد می باشد. این داده ها به شکل چاپی یا دیجیتالی منتشر شده و با استفاده از روش کتابخانه ای از منابع گوناگون استخراج گردیده اند و نوشتار حاضر با نگاه توصیفی به بررسی جنبه محتوایی و موضوعات مطرح شده در منابع، واژگان کلیدی در مطالعات حوزه حسینی و شناسایی نویسندگان فعال در موضوعات مرتبط با سیدالشهدا و ... می پردازد.
۱۲۱۷۳.

نقد و بررسی کتاب شرح شادی آبادی بر قصاید خاقانی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ بهمن و اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶ (پیاپی ۱۸۶) 247 - 290

کلیدواژه‌ها: خاقانی دیوان شرح شادی آبادی خسرو شهابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
 دشواری صفتی است که همواره به دیوان و قصاید خاقانی نسبت داده شده و برای تحلیل آن از دیرباز شروحی به رشته تحریر درآمده است. یکی از شروح کهن این دیوان ، شرح شادی آبادی است که از ارزش علمی درخور توجّهی نیز برخودار می باشد. اخیراً برای اولین بار این شرح به همّت خسرو شهابی تصحیح و منتشر شده است. با وجود تلاش مصحح، به دلیل عدم پایبندی به اصول و موازین تصحیح علمی و انتقادی، کاستی ها و ایرادات مختلف و متعددی در متن دیده می شود. در این مقاله به تبیین و تشریح این اشکالات می پردازیم. 
۱۲۱۷۴.

بررسی راهبرد «کاهش» در ترجمه فولادوند از صحیفه سجادیه بر اساس نظریه گارسس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 35-61

کلیدواژه‌ها: ترجمه صحیفه سجادیه فولادوند نظریه گارسس کاهش حذف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۴۰۵
توجه به کیفیت ترجمه در متون دینی از جمله قرآن و حدیث، موضوعی مهم وآشکار است و ارزیابی ترجمه این متون، جهت صیانت از آن ها، ضرورت و اهمیت و ارزش دوچندان دارد؛ از جمله این متون، ترجمه صحیفه سجادیه است که کمتر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است، یکی از این ترجمه های ارزشمند که توسط فولادند انجام گرفته، دارای عیوب کاهشی است. کاهش که جزء تکنیک های منفی ترجمه است ، در الگوی گارسس مورد توجه بیشتری واقع شده است؛ این الگو، جهت ارزیابی ترجمه در چهار سطح مطرح شده است که از منظر دیگر، به سه گروه عمده افزایش، کاهش و مانش تقسیم می شود. کاهش، شامل حذف، کاهش (قبض)، تغییر در صنایع بلاغی، ساده انگاری و خطای مترجم می شود؛ مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، موارد کاهش و بسامد آن در ترجمه فولادوند را مورد بررسی قرار داده تا از صحت و درستی و انطباق آن با اصول علمی، اطمینان یافته وآن را مورد ارزیابی علمی قرار دهد؛ اساس این ارزیابی، پاسخ به این سؤال است که با توجه به الگوی کاهشی گارسس، کاهش های ترجمه ای، به چه شکلی در ترجمه فولادوند نمود یافته است؟ نتایج بررسی نشان می دهد، مصادیق کاهش که به این ترجمه آسیب زده اند، عبارتند از: 1- انواع حذف (حذف واژه، حذف چندین عبارت یا جمله و حذف بی رویه جملات)، 2- قبض یا کاهش (حذف به قرینه لفظی، تغییر مجهول به معلوم، اسمی شدگی، تبدیل جمع به مفرد)، 3- تغییر در صنایع بلاغی 4- خطای مترجم (خطاهای معنایی- لغوی و خطاهای صرفی- نحوی) و بیشترین بسامد کاهش مربوط به حذف واژه و خطای دستوری است.
۱۲۱۷۵.

A Critical Review on Gabriel Sawma's View about the Verse Al-Baqarah, 116: "Wa Qālūt takhadhal lāhu Waladāan Subĥānahu"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 1 - 12

کلیدواژه‌ها: Gabriel Sawma the foreign vocabulary of the Qur’an the verse 116 of Surah al-Baqarah the Qur’an and orientalists

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۳۰۶
The book "The The Qur’an Misinterpreted, Mistranslated, and Misread: the Aramaic Language of the The Qur’an" was published in 2006 by Gabriel Sawma. The author has claimed that the language of the Qur'an is the Syro-Aramaic, and most of its teachings are derived from Jewish-Christian sources. Among his claims, he alleges that Muslims have misunderstood the verse 116 of Surah al-Baqarah:"And they say Allah has taken to Himself a son Glory be to Him…" (Wa Qālūt takhadhal lāhu Waladāan Subĥānahu). He regards the word ‘اتَّخَذ’ (Has taken) as a distortion of the Syriac «اتَّحدَ» (has united) happened by the Qur'anic scribers.  According to this recitation, the meaning of the verse is "They said that God is united with the Son". This meaning is in accordance with the New Testament doctrine of the incarnation of God through the Son. In this paper, Gabriel Sawma's viewpoint is reviewed and criticized by two intra-religious aspects including the Qur'an and Arabic literature and extra-religious features including linguistic historical-comparative in some branches of Sami languages and interfaith research. The authors conclude that the textual and linguistic evidence prove contrary to the Sawma's claim.
۱۲۱۷۶.

مطالعه محورهای سوره شوری با رویکرد سوره شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 65 - 90

کلیدواژه‌ها: شوری حوامیم سوره شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۴
سوره شوری، چهل و دومین سوره و یکی از هفت سوره «حوامیم» در قرآن است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که این سوره دارای چه محورهای موضوعی است؟ و درباره چه مسائلی بحث می کند؟ در این نوع پژوهش ها، هر سوره به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار می گیرد و در موارد ارتباط یک سوره با دیگر سوره ها تبیین می شود و در نهایت جایگاه و اهداف و مقاصد هر یک از سوره های قرآن کریم بازشناخته می شود.لازم به ذکر است که تحقیقات سوره شناختی بسیار کم است و ضرورت دارد که این نوع تحقیقات در تمامی سوره های قرآن انجام گیرد. روش جمع آوری مطالب در این پژوهش کتابخانه ای بوده و روش پردازش مطالب، توصیفی تحلیلی می باشد. در این پژوهش پس از بررسی جایگاه و ویژگی ها و فضائل و خواص و اسباب نزول سوره شوری مشخص شد که این سوره دارای محورهایی چون: استمرار وحی،آمرزش خواهی فرشتگان، فلسفه گوناگونی امت ها، دوست داشتن اهل بیت(ع) منشا معصیت ها و برتری دنیا بر آخرت و غیره می باشد.
۱۲۱۷۷.

زیبایی شناسی بیانی و نحوی واژه «ناصیه» در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۷) 120 - 135

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم زیبایی شناسی ناصیه نحو بیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
از ویژگی های مهم بیانی قرآن کریم، گزینش مفردات پُر معنا و چینش عبارت های پُر محتوایی است که هرکدام در پیام رسانی مقاصد ومراد وحی نقش برجسته ای دارند. از میان این واژه گان، واژه «ناصیه» به معنای پیشانی، که در یک دایره معنایی حقیقی ونیز مجازی، به صورت مفرد وجمع مکسر در چهار آیه از قرآن کریم برای مقاصد متعدد، ذکر شده است، که جنبه زیبایی شناسی نحوی وبیانی دارد. این واژه برای بیان حالت ها و رفتارهای بدفرجام با قید صفت «کاذبه» یعنی «ناصیه کاذبه» همراه است. همچنین برای بیان عظمت رخداد رستاخیز ومجازات بدکاران عبارت «یُؤخَذ بالنواصِی والأقدامِ» آمده است. هر یک از عبارت های مذکور دارای مصادیق متعددی است که مفسران به تبیین وتفسیر آن پرداخته اند. این واژه ها، ضمن تبیین به ذلت کشاندن افراد متکبر در دنیا وسرای آخرت و یا کنترل مخلوقات از سوی خداوند از وجوه بیانی: مجاز، استعاره وکنایه ونیز جایگاه متعدد اعرابی با توجه به عبارت های پیشین و پسین، برخودار هستند که محور این جستار به شیوه توصیفی تحلیلی، قرار گرفته اند. اینگونه بنظر می آید که واژه «ناصیه» وجمع آن «نواصی» می تواند در معنای کنایه ای به ذلت کشاندن، مقهوریت، وحتی نشانه عزت باشد. نیز در سیاق مجاز مفرد و نیز مجاز عقلی می تواند ذکر جزء (ناصیه) واراده کل (انسان) باشد.
۱۲۱۷۸.

میزان پایبندی ترجمه های معاصر فارسی در برگردان«أَرَأَیْتَ» و فروع آن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۷) 257 - 273

کلیدواژه‌ها: ترجمه قرآن أَرَأَیْتَ ترجمه فارسی معیارهای صرفی نحوی و بلاغی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۴
تر کیب «أَرَأَیْتَ» و فروع آن یکی از ترکیب های دشواریاب قرآن کریم از نظر نحوی و پیرو آن از لحاظ برگردان آن به زبان های دیگر از جمله فارسی است. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی برخی از ترجمه های فارسی معاصر و مشهور قرآن کریم (الهی قمشه ای، رضایی اصفهانی، شعرانی، صفوی، صفار زاده، فولادوند، مجتبوی، مشکینی، معزّی و مکارم) در برگردان آیات مشتمل بر «أَرَأَیْتَ» و فروع آن بر اساس معیارهای صرفی، نحوی و بلاغی که باید در ترجمه این ترکیب رعایت گردد، موارد کاربرد این ترکیب در قرآن را مورد پژوهش قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که سازگارترین ترجمه ها با معیارهای صرفی، نحوی و بلاغی، در رتبه نخست ترجمه صفوی است که در 26 مورد، و سپس مشکینی و شعرانی در 22 مورد، و سپس مجتبوی در 20 مورد این معیارها را رعایت کرده اند و ترجمه های رضائی اصفهانی و معزی به لحاظ اینکه این معیارها را در هیچ موردی رعایت نکرده اند، ناپایبندترین ترجمه ها می باشند.
۱۲۱۷۹.

تعدّد مصادیق تأویل در نگاه علامه طباطبایی و سلفیه

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵ 121-142

کلیدواژه‌ها: تأویل علامه طباطبایی سلفیه إبن تیمیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۵۱
بحث تأویل قرآن و اینکه تأویل آیات قرآن به چه معناست از دیرباز مورد توجه قرآن پژوهان بوده است زیرا قرآن کریم علم به آن را به گروه ویژه ای اختصاص داده و تأویل طلبی نابجا را منشأ بسیاری انحرافات معرفی کرده است؛ از این رو روشن شدن ابعاد این مسأله در مقابله با کژی هایی که به نام دین مطرح و تبلیغ می شود ضرورت دارد. در این پژوهش با بررسی نظرات بزرگان سلفیه بصورت کتابخانه ای و مقایسه با نظرات علامه طباطبایی مشخص شد بزرگان فرقه سلفیه معانی مختلفی برای تأویل ذکر کرده اند: تفسیر، معنای خلاف ظاهر، یکی از معانی آیه که تنها خدا و راسخین در علم به آن آگاهی دارند و واقعیت خارجی که کلام به آن بازگشت دارد؛ علامه طباطبایی این معانی را با اشکال مواجه دانسته و تأویل آیات را همان حقیقت و واقعیتی می داند که آیات قرآن به آن ها مستند و مبتنی است؛ در بررسی سخنان علامه مشخص شد که اشکالات ایشان به معانی فوق وارد نیست و تأویل می تواند در معنایی استعمال شود که تمام معانی فوق از مصادیق آن به شمار آیند و آیه هفت سوره آل عمران ناظر به تمام این معانی باشد.
۱۲۱۸۰.

واکاوی مبانی نقد الحدیثی علامه طباطبایی در تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 65 - 97

کلیدواژه‌ها: نقد حدیث روایات تفسیری تفسیر المیزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۴
استناد به روایات یکی از منابع اصیل برای مفسر است، اما مفسران در شیوه بهره گیری از این منبع، دیدگاه و عملکرد متفاوتی داشته و هر کدام به نوعی از روایات استمداد کرده اند که البته بسیاری از آنان در این زمینه دچار لغزش شده اند. علامه طباطبایی با مطرح کردن «بحث های روایی» در تفسیر المیزان، درصدد سنجش اعتبار و تعیین صحت و سقم روایات تفسیری و همچنین نقد نظرات مفسران در استفاده از این میراث بوده و با به کارگیری مبانی و ملاک های نقد الحدیثی به طور مفصل به بررسی و نقد اجتهاد مفسران در زمینه به کارگیری روایات پرداخته و موارد فهم نادرست، اجتهاد نارسا و ضعف های موجود در روایات تفسیری را با دلایل مستند و مستدل بیان کرده است. البته نویسنده ارزیابی های علامه پیرامون نقد روایات و بررسی نظر مفسران را نیز مورد قضاوت و سنجش قرار داده و میزان اعتبار نظرات انتقادی ایشان را ذکر و موارد قوت و ضعف دیدگاهش را بیان کرده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان