اوصاف شیعیان واقعی؛ ایمان در کلام امیرمؤمنان علی (ع) (23)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال سی ام دی ۱۴۰۰ شماره ۲۸۹
5-9
حوزه‌های تخصصی:
این بحث شرحی است بر کلام امیرمؤمنان علی(ع) در باب اوصاف شیعیان واقعی. آن حضرت می فرمایند: «وَالْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ: عَلَى غَائِصِ الْفَهْمِ وَغَوْرِ الْعِلْمِ وَزُهْرَهِ الْحُکْمِ وَرَسَاخَهِ الْحِلْمِ. فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ، وَمَنْ عَلِمَ غَوْرَ الْعِلْمِ صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ الْحُکْمِ، وَمَنْ حَلُمَ لَمْ یُفَرِّطْ فِی أَمْرِهِ وَعَاشَ فِی النَّاسِ حَمِیداً»؛ و عدل از میان آنها چهار گونه است: دقت در درست فهمیدن، رسیدن به حقیقت دانایی، حکم نیکو، استوار داشتن بردباری؛ پس هرکس دقت کرد و درست فهمید، حقیقت دانایی را دریافت و هر کس حقیقت دانایی را یافت، از روی قواعد دین حکم نیکو صادر کرد و هر کس بردبار بود، در کار خود کوتاهی نکرد و در بین مردم خوش نام زندگی کرد. براساس فرمایش امیرمؤمنان علی(ع) ایمان را چهار عامل پشتیبانی و تقویت می نند: صبر، یقین، عدل و جهاد. دو عاملِ نخست صبر و یقین در رفتار فردی انسان و دو عاملِ عدل و جهاد، در رفتار اجتماعی وی ظهور می یابند. عدل و جهاد به این دلیل انتخاب شده اند که انسانْ اجتماعی زندگی می کند و این مسئله از این رو برای او مطرح است که اولاً، خودش باید در اجتماع چگونه باشد. ثانیاً، در برابر دیگران چه وظیفه ای دارد و چه کارهایی باید انجام دهد؟