مطالب مرتبط با کلیدواژه

ائمه (ع)


۱.

تعامل ائمه (ع) با غلات(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معارف عقلی سال پنجم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: تعامل غلات تکفیر ائمه (ع) لعن تفسیق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامان معصوم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام فرق و مذاهب
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
تعداد بازدید : ۲۶۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۰۰
در این مقاله با اشاره به پیدایش فرقه ها و خواستگاه آنها، پدیده غلو به ترتیب زمانیِ هر یک از چهارده معصوم بررسی خواهد شد. نخست بحث درباره این مسئله را از زمان حیات پیامبر گرامی اسلام و برخورد آن حضرت با این پدیده آغاز می کنیم؛ سپس مسئله غلو در زمان امام علی را با اشاره به غالیانی چون عبدالله بن سبا و برخی دیگر که قائل به الوهیت آن حضرت بودند، مورد بررسی قرار داده و با گذر از دوره امام حسن، امام حسین و امام سجاد به بحث درباره مهم ترین عصر غالی گری، یعنی عصر صادقین و گروه های مهم غالیان و هفت نفری که مورد لعن امام صادق و برخی دیگر از امامان واقع شدند، یعنی مغیرهْْ بن سعید، بیان بن سمعان، حارث شامی و عبدالله بن حارث و غالیان منتسب به آنان و نیز برخورد ائمه با این غالیان می پردازیم. پس از آن درباره غالیانی که ائمه پس از صادقین تا زمان غیبت صغری با آنان برخورد داشته اند ونیز درباره افرادی همچون شلمغانی که در عصر غیبت ظهور کرده اند توضیح داده، توقیعات صاحب الزمان را درباره آنان بیان می کنیم. در آخر برخورد ائمه را دسته بندی کرده، موارد گوناگون را با ذکر نمونه یادآور می شویم.
۲.

نگرشی در اخبار تحلیل،نفی ضمان خمس سابق بر ملکیت شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۸۳

کلیدواژه‌ها: شیعه تحلیل غصب خمس ائمه (ع) حاکمان جور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۵ تعداد دانلود : ۱۱۲۲
اصل تحلیل خمس اجمالاً مسلم است. حکم تحلیل خمس، از جانب اکثر ائمه (ع) صادر شده است. متعلق تحلیل همه ی ائمه (ع)، اعم از متقدم و متاخر یکی بوده است. تحلیل یک امام به عصر خودش اختصاص ندارد.علاوه بر این تحلیل مختص عصر حضور یا غیبت نیست. حکم تحلیل خمس تنها متعلق به کسی نیست که رساندن حق ائمه (ع) برایش امکان ندارد بلکه همه ی مکلفان را شامل می شود. با تحلیل، خمس ساقط می شود نه این که به ذمه تعلق گیرد. تحلیل شامل فوایدی نمی شود که در ملک شیعه به دست می آید بلکه شامل فوایدی است که هنگام ملکیت غیر، خمس به آن تعلق گرفته و با بخشش، بیع و ... به شیعه منتقل شده است. بنابراین علت تحلیل، ورود اموال متعلق خمس به ملک شیعه است و غایت آن، پاکی ولادت، خوردنی، آشامیدنی و ... شیعه است.
۳.

سبک شناسی مواجهه امامان معصوم(ع) با مدعیان دروغین مهدویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: مدیریت مهدویت سبک ائمه (ع) مدعیان دروغین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۸ تعداد دانلود : ۶۷۹
این پژوهه با روشی توصیفی تحلیلی می کوشد تا سبک مواجهه ائمه(ع) با مدعیان دروغین مهدویت را واکاوی کند. این جستار در پاسخ گویی به این پرسش که سبک مواجهه امامان معصوم(ع) با مدعیان دروغین مهدویت به چه نحوی بوده، تأکید دارد که سبک مواجهه آنان از سنخ «مدیریت بحران» بوده است؛ بدین معنا که ائمه(ع) در مقابله با مدعیان دروغین به دنبال اتخاذ تصمیماتی بودند که به کاهش روند پیدایش مدعیان و به کنترل و دفع آنان بینجامد. در این راستا با دو گونه «مدیریت دفعی در مرحله پیشینی» و «مدیریت رفعی در مرحله پسینی» روبه روییم. در ادامه سازوکارهای ائمه(ع) در هر قسمت بررسی می شود. بررسی های این مقاله مقدمه ای است برای پاسخ دادن به این پرسش که باید از چه الگویی برای تقابل با مدعیان دروغین مهدویت بهره جست؟
۴.

نقش زنان در عصر تأویل

نویسنده:
منبع: پارسه بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: زنان تأویل ائمه (ع) مخالفان مدافعان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۵ تعداد دانلود : ۵۱۵
پژوهش حاضر نقش سیاسی، نظامی و اجتماعی زنان را در عصر تأویل مورد بررسی قرار می دهد. عصر تأویل پس از وفات پیامبر (ص) و انتصاب حضرت علی(ع) به امامت آغاز می شود و تا پایان غیبت صغرا ادامه داشته است. در این عصر حوادث و رویدادهای مهمّی چون بیعت زنان با ائمه معصوم(ع)، حمایت و دفاع و همچنین مخالفت عده ای از زنان با ولایت ائمه (ع) رخ داده که در این مقاله به حضور زنان در عرصه های فوق پرداخته می شود. با بررسی در متون اصلی تاریخی، شواهد و مدارک از بیعت زنان و حضور و فعالیت آنان در این رویدادها وعرصه ها ارائه شده است. این شواهد و مدارک تنها محدود به کارکرد سیاسی زنان نیست، بلکه این متون نشان می دهد که سیره ی امامان معصوم(ع) مشوّق و موافق حضور و فعالیت زنان در تمامی عرصه های اجتماعی بوده است. این حضور و فعالیت در عرصه هایی چون نظامی و جهاد تشویقی، فعالیت علمی و تبلیغی و فعالیت اقتصادی بوده که در متون دینی و تاریخی مورد اشاره قرار گرفته است. مقاله به شیوه ی توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای در صدد بررسی نقش زنان بعد از رحلت پیامبر(ص) تا پایان غیبت صغرا است.
۵.

بررسی علم غیب ائمه(ع) در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۸)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم متکلمان اسلامی وهابیت غلو روایات علم غیب ائمه (ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی امامت چیست، امام کیست
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات متکلمین
تعداد بازدید : ۲۵۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۱۶
یکی از مباحث مهم درباره علم غیب این است که: علم ائمه (ع) به جهان غیب مطلق و نامحدود است یا محدود؟ نکته مهم این است که در آیات و روایات، تعبیرات به ظاهر متفاوتی دیده می شود. در این بحث، علم غیب را طبق دلالت آیات و روایات و از منظر کلامی طباطبایی و شاگردان وی بیان می کنیم. غیب دارای مراتب و مراحلی است؛ مثل غیب از حواس مانند گذشته و آینده، علم کتاب، علم لدنی، علم به لوح محو و اثبات، لوح محفوظ، علوم خاص به خدا مثل زمان قیامت، و علم ذات به ذات. ادله علم غیب نیز بر دو قسم است: ادله عقلی و فلسفی که مبتنی بر قدرت و کمال نفس در اتصال به مبدأ عالی است؛ ادله نقلی که برخی علم به غیب را به طور کلی از غیرخدا نفی کرده اند و برخی علم را با شرایطی برای انبیا و اولیا ثابت می کنند. در جمع بین این دو دسته راهکارهایی عرضه شده است، از جمله: تقسیم علم به استقلالی و تبعی، لوح محفوظ و محو و اثبات، تفکیک بین معانی غیب و مانند آن.
۶.

رویکردها و مبانی تقسیم دورهای زندگانی ائمه (ع)

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 27 - 43

کلیدواژه‌ها: ائمه (ع) دوره های زندگی وحدت هدف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲ تعداد دانلود : ۷۳۱
جمعی از صاحب نظران در دسته بندی خاصی، زندگانی امامان معصوم را به دوره هایی چند تقسیمکردهاند که هر یک با دیگری تفاوت هایی دارد و برگرفته از دیدگاهی خاص است. مقاله حاضرضمن ارائه گزارشی از این رویکردها و کسانی که به آن معتقدند، در پی یافتن مبانی صاحباناین نظریه و مقدار تطبیق آن با حیات آن بزرگواران است. نتیجه این پژوهش حاکی از آن استکه این نظریه قدمت چندانی ندارد و به نیم قرن اخیر می رسد. شیوه یکسانی هم در اینتقسیم بندی وجود ندارد و نمی توان آن را بر حیات ا ئمه تطبیق کرد؛ چرا که مقتضای متفاوتشرایط زندگی هر یک از امامان، موجب تفاوت رفتار آن بزرگواران شده و نمی توان از تفاوت نقش های آن ها به صراحت سخن گفت.
۷.

مفهوم شناسی اصطلاح امامیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیبست و یکم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 106 - 123

کلیدواژه‌ها: امامیه نص غیب صغری ائمه (ع) اثنی عشری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۵۷۱
اصطلاح «امامیه» پیش از غیبت صغری، به بخش مهمی از مسلمانان شیعی  اطلاق می شده است. هرچند اصطلاح رافضه به عنوان اصطلاح رقیب، به اصرار نویسندگان مخالف امامیه، کاربرد بیشتری یافته است. در دوران ائمه(علیهم السلام) واژه امامیه، اصطلاحی عام برای فرقه هایی بود که قائل به نص در امامت بودند، اما همزمان با غیبت صغری و پس از آن، اصطلاح امامیه به طور ویژه به اثنی عشریان اختصاص یافت، در حالی که این سیر مطالعاتی و این برداشت در میان تاریخ پژوهان مغفول مانده است؛ بنابراین اینکه در چه دوره هایی برخی از شیعیان بدین نام خوانده شده اند و مصادیق آنها در هر دوره چه افرادی بوده اند، در این پژوهش به صورت استنادی به آن پرداخته شده است با این هدف که پیگیری تطور این مفهوم (به ترتیب قدمت واژگانی، وجه نام گذاری و مصداق شناسی) که در شناخت روش مند تاریخ تشیع اهمیت دارد، نشان داده شود.
۸.

تمایز سیره و آموزه های شریعت گرای ائمه اثنی عشر(ع) با گمانه های صوفیانِ اباحی گر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 29-42

کلیدواژه‌ها: ائمه (ع) اباحی گری شریعت گریز صوفیان گمانه سقوط تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۵۳۵
یکی از جریان هایی که اندیشه اصیل اسلامی را به مخاطره انداخته، جریان شریعت گریزِ اهل اباحه است. گمانه های این جریان که بعضا در میان برخی از مسلمانان خود را نشان داده و به ترک ظواهر شریعت توسط ایشان منجر شده، با اصول و مبانی اندیشه های شریعت گرای ائمه اثنی عشر(ع) همخوان نیست. پژوهش حاضر که با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، به این نتیجه رسیده که اباحی گری های مدعیان تصوف و عرفان، عمدتاً ناشی از گمانه های انحرافی ازجمله تصور برداشته شدن تکلیف در صورت رسیدن به یقین، تأویل واجبات و محرمات، گمانه حلول و اتحاد و گمانه های ملامتیه بوده است. با استناد به سیره پیشوایان و آموزه های دینی از جمله: تأکید دائمی بر انجام عبادات، احکام شرعی و ترک گناهان، تأکید بر نادرستی تأویلات اباحی گونه، برخورد با گمانه های ملامتیه و نفی اتحاد بدن عارفان با خداوند می توان نادرستی گمانه های شریعت گریزِ مدعیان تصوف را به اثبات رساند.
۹.

برخورد ائمه (ع) با فرقه های انحرافی شیعه (کیسانیه، زیدیه، اسماعیلیه، واقفیه)

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳) 25 - 42

کلیدواژه‌ها: فرقه فرقه های انحرافی شیعه ائمه (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۲ تعداد دانلود : ۱۴۷۲
با شکل گیری فرقه های انحرافی، اتحاد امت شیعه به خطر افتاد. بحران ایجاد شده از سوی برخی افراد با مقاصد مختلف باعث تردید در پذیرش امام راستین و برحق شد. ائمه (ع) با مشکلاتی مانند مراقبت توسط خلفای وقت و اجبار به تقیه مواجه بودند و قدرت سیاسی را در اجتماع مسلمانان نداشتند، می کوشیدند تا پیروان خود را از افتادن به دام فرقه های انحرافی نجات دهند. به همین دلیل در برخورد با این گروه ها از روش های مختلف استفاده کرده و مسیر خود را از این فرقه ها جدا کردند و باعث طرد آنان از اجتماع شیعه و پیروان خاص خود می شدند. ائمه (ع) با رهبری معنوی و با عملکردی صحیح و به موقع شیعیانی را که در شناخت امامشان تردید داشتند به جامعه شیعه اثنی عشری بازگردانده و منحرفین از راه حق و حقیقت را زندیق، کافر و مشرک معرفی کردند. روشن است که افتراق این فرقه ها مسیر آنان را از جامعه شیعه و راه  اهل بیت (ع) جدا کرده و با نام فرقه ضاله و انحرافی به حیات خود ادامه دادند.
۱۰.

بررسی گونه های برخورد ائمه (ع) با اهل کتاب (برخوردهای تبیین گرانه و عملی)

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳) 53 - 72

کلیدواژه‌ها: ائمه (ع) اهل کتاب سیره سیره ائمه (ع) پیروان اهل کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۰۹
برخورد پیشوایان دینی با اهل کتاب از مسائل مهم در ارتباطات برون دینی مسلمانان است. در مورد چگونگی برخورد پیامبر (ص) با سران و پیروان ادیان، مقاله هایی نوشته شده است، اما در برخورد و سیره ائمه (ع) تنها سیره امام علی (ع) و امام رضا (ع) بررسی شده است. با توجه به این مقاله می توان دریافت که برخورد ائمه (ع) با اهل کتاب به دو شیوه قابل بررسی است، یکی برخورد تبیین گرانه نسبت به جایگاه، حقوق و احکام ارتباط با اهل کتاب که به طور معمول از سخنان و نامه های ائمه (ع) استخراج می شود و دیگری برخورد عملی با اهل کتاب که در کتب سیره و تراجم مطرح شده است. در مجموع برخوردهای تبیینی ائمه (ع) در زمان خلافت امام علی (ع) و عصر امام سجاد (ع) تا امام کاظم (ع) که فرصتی برای تبیین احکام، آموزه ها و تعالیم اسلامی به وجود آمد به اوج خود می رسد، مانند سخنان و نامه های امام علی (ع)، رساله حقوق امام سجاد (ع) و حق اهل ذمه؛ همچنین پاسخ های امام باقر، صادق و کاظم (ع) به نصرانی ها و یهودی ها. اوج شکوفایی برخورد تبیینی و عملی با اهل کتاب در زمان امام رضا (ع) و در پی شگرد سیاسی مأمون و نهضت ترجمه و طرح مناظرات امام (ع) با اهل کتاب بود. این زمینه برای امام جواد (ع) هم بود، اما در دوره سه امام آخر به دلیل فشارهای روانی دستگاه خلافت و نظارت ها و ورود جاسوسان به بیت امامت گزارشی از ارتباط با اهل کتاب موجود نیست.
۱۱.

مواجهه ائمه (ع) با غلات

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳) 91 - 101

کلیدواژه‌ها: ائمه (ع) جریان های انحرافی غلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۶
  یکی از جریان های انحرافی که از صدر اسلام شروع شده و در ادوار تاریخی مختلف روند رو به رشدی پیدا کرد جریان غلات بود. این گروه مشکلات بسیاری برای جامعه اسلامی ایجاد کردند به طوری که آثار سوء تفکرات و فعالیت های آنها  هنوز در جوامع اسلامی به خصوص در منابع دینی قابل مشاهده است. امامان در برابر این گروه عملکردی شبیه به هم داشتند. بررسی گزارش ها و روایات بیانگر آن است که ابعاد مختلف برخورد امامان با این جریان از دو نظر شبیه یکدیگر بود: پیشگیری از بروز و ظهور، برخورد و درمان. برای عده ای پیشگیری معنا داشت مانند مواردی که امام در صدد روشنگری و تبیین عقاید صحیح شیعی است و قصدش مبتلا نشدن شیعیان در دام این گروه هاست. در مرحله بعد درمان و برخورد قهری است.  
۱۲.

نگاهی به رویکرد ائمه علیهم السلام نسبت به مسأله فهم حدیث

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم تیر ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 131 - 115
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۱۳
اسلام دینی متن محور است و یکی از اسرار ماندگاری و جاودانگی آن نیز حدیث محوری آن است. در حقیقت، یکی از اصلی ترین مبانی فقه الحدیثی، اعتقاد به حجیت سنت معصومین در تفسیر قرآن است. اساساً آن دسته از روایات تفسیری حجت هستند که از معصومعلیهم السلام صادر شده باشد .به همین دلیل، روایات منبعی مهم و کلیدی در منظومه فکری به شمار می آیند که رجوع دائم به آنها از یک سو در فهم کلیات و جزئیات آموزه های دینی و از سوی دیگر، کمک شایانی به تربیت اخلاقی و معنوی فرد می کند. لذا باتوجه به اینکه، حدیث در طول تاریخ دچار آسیب هایی جدی همچون وضع شده است و پیشوایان دین از دیرباز به مقابله با آن برخاسته اند. بنابراین اهمیت این مسأله تا آنجایی بود که، اهل بیت عصمت علیهم السلام و پیشاپیش آنها پیامبرصلی الله علیه و آله بیش و پیش از همه این خطر را دریافته و در جهت مقابله آن و در حقیقت نقل، فهم و نقد حدیث و شناخت سره از ناسره، با راهنمایی های خود و ارائه راهکارهایی، چون تشویق نگارش حدیث، فهم و درک صحیح حدیث، نقل درست و آثار آن، تکذیب و تصدیق حدیث(عواقب نقل نادرست)، جرح و تعدیل راویان حدیث و هشدار نسبت به ظهور و وجود احادیث جعلی اقدام کرده اند .همچنین، این پژوهش از لحاظ نوع تحقیق، با روش کتابخانه ای و جمع بندی و تجزیه و واکاوی انجام شده است.
۱۳.

بررسی و نقد استنادات قرآنی مخالفان توسل

نویسنده:
منبع: دانشنامه علوم قرآن و حدیث سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۹ ۷۷-۱۱۰

کلیدواژه‌ها: ائمه (ع) پیامبر (ص) توسل روایات قرآن وسیله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۳۵
از سوی دشمنان دین و با بهره جستن از دینداران ناآگاه و یا متعصبی چون وهابیت و به قصد ریشه کن کردن اسلام ناب محمدی این شبهه مطرح می شود که «توسل» به اولیاءالله شرک است! بر همین اساس می گویند نباید به زیارت امامان بروید؟ این پژوهش با روشی تحلیلی توصیفی به پاسخ این شبهه پرداخته است. شبهه بر دو محور استوار است: 1- کسی را واسطه ی بین خود و خدا قرار دادن غلط است. 2- اگر هم بشود به آدم زنده توسل جست، به مرده نمی شود. پاسخ محور اوّل: قرآن خود امر به استفاده از وسیله برای تقرب به خدای متعال کرده است وکلمه ی وسیله را عام آورده و مصادیقی از انبیاء وپیروانشان نیز ذکر کرده که از توسل بهره جسته اند؛ مانند: فرزندان حضرت یعقوب (ع) که پدر را واسطه ی آمرزش گناهان خود قرار دادند. پاسخ محوردوم: اولیاء مرده نیستند، چون به تصریح قرآن شهدا زنده اند و توسل به اولیاء، توسل به زنده است، نه مرده. توسل، دنیا و آخرت بشر را به کاملترین وجه می سازد و چون درِّ نایاب است مورد حمله ی دشمنان و مخالفان قرار گرفته است.
۱۴.

مؤلفه های رعایت حقوق بشر در سیره اجتماعی ائمه (ع) با اهل کتاب

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 108 - 137

کلیدواژه‌ها: حقوق بشر اسلام اهل کتاب ائمه (ع) اجتماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۴۲۶
در عصر حاضر شاهد برخورد با مسلمانان از سوی غربیها هستیم بهصورتی که در جوامع غرب حتی ابتداییترین حقوق انسانی همچون آزادی عقیده و حجاب مورد تعرض قرار میگیرد و از سوی دیگر شاهد تهمتهای فراوان علیه اسلام هستیم که از سوی غربیها مطرح میشود و اسلام را دینی معرفی میکنند که در آن بهحقوق بشر توجهی نمیشود بهخصوص بهحقوق اقلیتهای مذهبی و اهل کتاب، این در حالی است که شاهد رفتار مبتنی بر رعایت اصل حقوق بشر از عصر نبوی (ص) با اهل کتاب در جامعه اسلامی هستیم و تعاملهای مختلفی با آنان را در رفتار اجتماعی معصومان مشاهده میکنیم، لهذا هدف ما در این تحقیق برسی یکی از ابعاد مهم زندگانی معصومان که مربوط به روابط و رفتار اجتماعی آنها با اهل کتاب و مبتنی بر حقوق بشر اسلامی میباشد و نیز الگوبرداری درست و مشروع از سیره معصومان و استفاده از این الگو برای مواجه و ارتباط با ادیان مختلف. مواردی که در این تحقیق به آن پرداختهایم عبارتاند از رفتار اجتماعی معصومان با اهل کتاب که ابتدا مسئله طهارت و نجاست اهل کتاب از دیدگاه معصومان در دو بخش روایات دال بر نجاست و روایات دال بر طهارت اهل کتاب بحث گردید و سپس به بررسی ازدواج با اهل کتاب از دیدگاه ائمه (ع) و بحث حقوق اجتماعی اهل کتاب در رفتار معصومان پرداخته شده است و مواردی همچون آزادی عقیده و بیان، حق قانونگذاری، امنیت اجتماعی، عدالت، حقوق اقتصادی و شخصی اهل کتاب، در سیره ائمه (ع) با اهل کتاب بحث شده است.روش تحقیق از لحاظ گردآوری و جمعآوری اطلاعات کتابخانهای میباشد و روش علمی تحقیق توصیفی، تحلیلی میباشد.
۱۵.

تدابیر ائمه (ع) در حج

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۲ ویژه تاریخ اسلام 65 - 98
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۵۹
حج یکی از ارکان اصلی اسلام است که شاهد تحولات فراوانی بوده است. حج عبادتی است که با دیگر عبادات تفاوت دارد؛ زیرا شاهد اجتماع بزرگی از همه قومیت ها و مذاهب اسلامی است. طبق بیان ائمه: روح حج با ولایت آمیخته است و حج بدون ولایتِ اهل بیت: عبادت کاملی نیست. از آنجا که پس از پیامبر9 حج دستخوش تغییرات فراوانی از لحاظ عبادی، سیاسی و فرهنگی شده است، سیره ائمه: می تواند بهترین راهگشا برای مسلمین باشد. ما با روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه رسیدیم که سیره اهل بیت در حج، سیره ای عبادی- سیاسی بوده و ایشان از این اجتماع عظیم برای بیان حقائق اسلام و حقانیت ولایت اهل بیت: استفاده می کردند و سیره فراموش شده پیامبر9 را احیا می نمودند.
۱۶.

کاربرد سیره پیامبر خدا(ص) در فقه (مطالعه موردی استنادات ائمه (ع) به سیره پیامبر خدا (ص) در احکام حج)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 97 - 116

کلیدواژه‌ها: سیره پیامبرخدا (ص) احکام حج استنادات فقهی ائمه (ع) سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
سیره پیامبرخدا(ص) علاوه بر آنکه الگویی برای زندگی مسلمانان است، در مباحث فقهی نیز به عنوان حجت و دلیل مورد استناد قرار گرفته است؛ از این رو، ائمه(علیهم السلام) با استناد به سیره آن حضرت علاوه بر معرفی آن به عنوان الگوی عملی در زندگی انسان ها، به تبیین احکام فقهی نیز پرداخته اند. برای بررسی این موضوع، استنادات ائمه(علیهم السلام) به سیره پیامبرخدا(ص) در برخی از مسائل حج مطالعه شد. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که سیره پیامبرخدا(ص) در بیان احکام فقهی حج از سوی ائمه: چه نقش وکاربردی داشته است؟ در راستای پاسخ به این پرسش، داده های مرتبط به روش کتابخانه ای گردآوری و با روش توصیفی و تحلیلی تبیین گردید. برآیند این تحلیل آن است که ائمه(علیهم السلام) در بیان برخی از احکام حج به سیره پیامبرخدا(ص) استناد جسته و با این کار علاوه بر برجسته کردن حجیت فعل و سیره پیامبرخدا(ص) ، اتصال و یگانگی رفتار فقهی و عبادی خود را با سیره پیامبرخدا(ص)  اثبات کرده اند. این مسئله به تقویت جایگاه ائمه(علیهم السلام) در میان مردم کمک کرده و از سویی الگوی صحیح در عمل عبادی حج را به مردم نشان داده است.