درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان بافت نگر انصاف محور بر صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی زوجین بود. روش: در این پژوهش از طرح تک آزمودنی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. سه زوج از بین زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پروتکل درمانی رویکرد بافت نگر انصاف محور در طی 10 جلسه اجرا شد و پس از خاتمه درمان نیز پیگیری در دو مرحله و با فاصله یک ماهه صورت گرفت. آزمودنی ها در مراحل خط پایه، درمان و پیگیری به خرده مقیاس صمیمیت عاطفی پرسشنامه ارزیابی شخصی صمیمیت و سنجه کیفیت زناشویی پاسخ دادند. داده ها به روش تحلیل دیداری، فرمول درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان بافت نگر انصاف محور موجب افزایش صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی زوجین می شود. نتیجه گیری: رویکرد درمانی بافت نگر انصاف محور در افزایش سطح صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی زوجین از کارآیی لازم برخوردار است و زوج درمانگران می توانند از این رویکرد در کار با زوجین به منظور افزایش صمیمیت عاطفی و کیفیت زناشویی استفاده کنند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واسطه ای تعهد دینی در رابطه بین سخت رویی با ایده پردازی خودکشی در دانش آموزان نوجوان دختر شهرستان ورامین انجام شد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات بنیادی و از لحاظ روش اجرا در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی و تحلیل مسیر بود. کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی از مدارس منطقه دو شهرستان ورامین تشکیل دادند و نمونه به وسیله جدول مورگان 200 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرس شنامه تعه د دین ی س ندیچ (1999)، پرسشنامه سخت رویی کوباسا (1984) و مقیاس ایده پردازی خودکشی بک (1979) بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات بدست آمده و آزمون فرضیات پژوهش از آزمون تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS طبقه بندی و تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که تأثیر مستقیم سرسختی بر تعهد دینی (10/0 ) و تأثیر غیرمستقیم سرسختی بر ایده پردازی خودکشی به واسطه تعهد دینی (0/02) در سطح 0/01 معنادار است. نتیجه این که تعهد دینی در رابطه بین سخت رویی با ایده پردازی خودکشی نقش واسطه ای دارد.

مقدمه: یکی از مهمترین عوامل نارضایتی شغلی کارکنان، عدم توانایی حل مشکلات فردی و سازمانی است و هنگامیکه مشکلات، جدید یا پیچیده باشند، تصمیم گیری نوآورانه و موثر یک عامل بسیار مهم برای حل آن است. با توجه به بررسی های پژوهشگر، تاثیر مهارت حل مسله  بر رضایت شغلی و خلاقیت کارکنان  در شرکت ها و سازمان های ایرانی،  مطالعه نشده است. هدف از این مطالعه، تعیین اثربخشی آموزش حل مساله در بهبود رضایت شغلی و خلاقیت کارکنان بود. روش:  پ ژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری  می باشد. آزمودنی ها با روش گمارش  در دسترس  انتخاب شدند. به 50 نفر از کارکنانی که از آزمون خودارزیابی توانایی حل مسئله، کمترین نمره را بدست آورده بودند،  مهارت حل مسئله آموزش داده شد. قبل، بلافاصله و 4 ماه پس از پایان آموزش، رضایت شغلی و خلاقیت آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین  مهارت  حل مسئله و  رضایت شغلی  و خلاقیت کارکنان  همبستگی مثبت وجود دارد. نتیجه: آموزش مهارت حل مسئله ب ه عن وان ی ک مداخل ه روانش ناختی کوتاه مدت، میتواند رضایت شغلی و خلاقیت  کارکنان را افزایش داده و اثر این مداخله در طول زمان پایدار خواهد ماند.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر افسردگی، امید به آینده و اعتماد بین فردی در زنان مطلقه اجرا شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان مطلقه مراجعه کننده به مراکز بهزیستی شهرستان شهرکرد در سال 1396 بود که با روش نمونه گیری دسترسی هدفمند، 28 نفر از آنان انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (14 نفر) و کنترل (14 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت دو ماه، درمان متمرکز بر هیجان را طی 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمود در حالی که گروه کنترل در لیست انتظار قرار داشت و بررسی ها بعد از یک ماه پیگیری بر روی هر دو گروه به اتمام رسید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی بک، امید به آینده میلر و پرسشنامه اعتماد بین فردی رمپل و هولمز بود. داده ها با استفاه از تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان بر افسردگی، امید به آینده و اعتماد بین فردی زنان مطلقه در مرحله پس آزمون و پیگیری اثربخش بود (05/0p<). بر اساس یافته ها، درمان گروهی متمرکز بر هیجان به عنوان یک روش مداخله ای جهت بهبود وضعیت روان شناختی زنان مطلقه مفید می باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی مکانیسم اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری ( BA ) از طریق انعطاف پذیری شناختی و انعطاف پذیری هیجانی بر علائم زنان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود. این مطالعه در چارچوب طرح تک آزمودنی بود. نمونه پژوهش شامل پنج زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی بود که با استفاده از پرسش نامه های افسردگی بک- نسخه دوم ( BDI-II )، اضطراب بک ( BAI )، انعطاف پذیری شناختی ( CFI ) و انعطاف پذیری هیجانی ( EFI ) در مرحله خط پایه و طی درمان ارزیابی شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های تغییر روند، شیب، بازبینی نمودارها و برای تعیین معناداری بالینی از شاخص درصد بهبودی، درصد کاهش نمرات، اندازه اثر و شاخص کوهن استفاده شد. یافته ها نشان داد که درمان فعال سازی رفتاری به طور معناداری در افزایش انعطاف پذیری شناختی و انعطاف پذیری هیجانی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی مؤثر است. به طور کلی، نتایج حاصل از پژوهش حاکی از سودمندی درمان فعال سازی رفتاری به عنوان یک مداخله مؤثر برای افزایش انعطاف پذیری شناختی و انعطاف پذیری هیجانی زنان مبتلا به اختلال افسرگی اساسی بود.

هدف این پژوهش، مقایسه دو روش آموزشی تکلیف فرایند و حافظه کاری در کاهش خطاهای دیکته از نوع حروف هم آوا، که ناشی از ضعف حافظه دیداری است، بود. بدین منظور آموزش ها در 10 جلسه به دانش آموزان پسر پایه سوم دبستان داده شد. شرکت کنندگان (30نفر) از میان دانش آموزان چهار دبستان پسرانه با توجه به نظر معلم ها و بررسی دیکته های پیشین و اجرای مقیاس هوشی وکسلر 4 انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و  گروه کنترل تقسیم شدند. در حین آموزش، به منظور بررسی میزان اثر آموزش بر حافظه دیداری از آزمون های حافظه دیداری (کیم کاراد و بنتون، 1945) استفاده شد. در پایان جلسه چهارم آزمون دیکته و آزمون های حافظه به منظور بررسی تغییرات و آخر کار آزمون نهایی و آزمون های حافظه دیداری و پس از بیست روز آزمون های پیگیری اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که روش های آموزشی تکلیف فرایند و حافظه کاری موجب بهبود حافظه دیداری و در نتیجه کاهش خطاهای دیکته نویسی می شود و در عین حال روش حافظه کاری از روش تکلیف فرایند مؤثرتر است. بنابراین، می توان این روش ها را در کنار سایر روش های اصلاحی ترمیمی به کار گرفت.

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر احقاق جنسی زنان دچار طلاق عاطفی بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و یک دوره پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره روان شناسی منطقه 1 شهر تهران در نیمه اول سال 1397 تشکیل می دادند که تعداد 30 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرگروه 15 نفر) جایگزین شدند. هر دو گروه آزمایش و کنترل، پرسشنامه احقاق جنسی هالبرت را تکمیل کردند. برای گروه آزمایش، برنامه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در طی 8 جلسه و هر جلسه به مدت 90 دقیقه برگزار شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان احقاق جنسی گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته است و این افزایش در مرحله پیگیری پایدار مانده است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند احقاق جنسی زنان دچار طلاق عاطفی را افزایش دهد و درمانگران می توانند از این رویکرد برای بهبود رابطه زوجین و کاهش طلاق عاطفی استفاده کنند.

این پژوهش به منظور شناخت تحول هیجانی کودکان مبتلا به طیف درخودماندگی بر اساس مدل تحولی مبتنی بر تفاوت های فردی انجام شد. بدین منظور 30 کودک مبتلا به طیف درخودماندگی از سه مرکز درخودماندگی به شیوه نمونه برداری غیرتصادفی و 30 کودک عادی به شیوه تصادفی در تهران انتخاب شدند و در نهایت برای مقایسه تحول هیجانی دو گروه، به مادران آن ها پرسشنامه تحول هیجانی کارکردی (گرین اسپن، 2001) داده شد. والدین دو گروه از نظر وضعیت اقتصادی، سنی و تحصیلات همتا شدند. یافته ها نشان داد تحول هیجانی کودکان عادی و درخودمانده در سنین پایین تر (5/3 -0 سالگی) در هر شش مرحله تحول هیجانی یعنی خودنظم جویی و علاقه به دنیا، صمیمیت، ارتباط دو جانبه، ارتباط پیچیده، باورهای هیجانی، تفکر هیجانی و منطقی تفاوت معنادار با یکدیگر دارد، اما در سن کنونی، در چهار مرحله اول تحول هیجانی تفاوت معنادار بین دو گروه مشاهده نشد، فقط در مهارت های پنجم و ششم، کودکان عادی تحول هیجانی بالاتری از کودکان مبتلا به درخودماندگی داشتند. پایین تر بودن تحول هیجانی در کودکان مبتلا به درخودماندگی در مراحل پنجم و ششم، ممکن است به دلیل نارسایی پردازش حسی، زبانی و بینایی درخودمانده ها باشد.

مقدمه: قضاوت اخلاقی از موضوعات مورد مطالعه در شناخت اجتماعی محسوب می شود. نظریه بنیادهای اخلاقی نظریه ای اخیر در روان شناسی اخلاق است که رویکردی میان فرهنگی و شهودگرایانه به باورهای اخلاقی مردم جهان دارد. مطالعه حاضر به بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه مرتبط با این نظریه و مقایسه یافته ها با گزارش های موجود از نسخه اصلی و سایر فرهنگ ها اختصاص دارد. روش: داده ها مربوط به سه مطالعه روی نمونه های ایرانی هستند: گلکار (1394) و مراحل دوم و سوم نجات (1395)، که دارای به ترتیب 280، 314 و 180 شرکت کننده بودند که به پرسشنامه بنیادهای اخلاقی (MFQ-30) پاسخ دادند. محاسبه آلفای کرونباخ برای تک تک بنیادهای اخلاقی و نیز تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی انجام شد و مقایسه میان جنسیتی در تکیه بر بنیادها صورت گرفت. یافته ها: آلفای کرونباخ بنیادهای مراقبت، انصاف و وفاداری نسبتاً پایین و عموماً کمتر از بنیادهای اطاعت و تقدس بود. تحلیل عاملی اکتشافی به راه حلی سه عاملی برای مرحله دوم نجات (1395) و راه حل دوعاملی برای گلکار (1394) و مرحله سوم نجات (1395) ختم شد. برازش داده ها به مدل پنج عاملی همبسته قابل قبول بود. نمره زنان در مراقبت، انصاف و تقدس بالاتر از مردان بود. نتیجه گیری: ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه بنیادهای اخلاقی اگرچه در برخی جنبه ها نه چندان عالی، اما قابل مقایسه با نتایج گزارش شده از سایر فرهنگ ها بود و بنابراین به نظر می رسد عمدتاً معلول ماهیت پیچیده خود اخلاق باشد. تفاوت های جنسیتی مشاهده شده مشابه با یافته های بین المللی و در نتیجه حامی روایی گروههای شناخته شده برای این پرسشنامه بود.

مقدمه: یکی از مشکلات اساسی افراد مضطرب اجتماعی، ناتوانی آنان در شناسایی حالات ذهنی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هوش اجتماعی و ذهن خوانی در پیش بینی اضطراب اجتماعی بر اساس مدل کلارک و ولز طراحی و اجرا گردید. روش: بدین منظور نمونه ای متشکل از 218 نفر زن و مرد بزرگسال به وسیله پرسشنامه اضطراب اجتماعی(SAQ)، پرسشنامه هوش اجتماعی ترمسو(TSIS)، آزمون ذهن خوانی از طریق چشم(RMET) و آزمون ذهن خوانی از طریق صدا(RMVT) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاصل از همبستگی پیرسون نشان داد بین هوش اجتماعی و مؤلفه های آن و ذهن خوانی از طریق چشم با اضطراب اجتماعی رابطه منفی معنی داری وجود دارد. علاوه بر این بین هوش اجتماعی و ذهن خوانی از طریق چشم رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. ضمن این که هیچ رابطه معنی داری بین ذهن خوانی ازطریق صدا با اضطراب اجتماعی و هوش اجتماعی یافت نگردید. نتایج رگرسیون نشان داد مؤلفه های مهارت های اجتماعی و آگاهی اجتماعی از هوش اجتماعی و همینطور ذهن خوانی از طریق چشم قادرند 37 درصد از واریانس اضطراب اجتماعی را به طور معنی داری پیش بینی نمایند. نتیجه گیری: در مجموع می توان چنین نتیجه گیری نمود که افراد مضطرب اجتماعی در مؤلفه های هوش اجتماعی و توانایی ذهن خوانی از طریق مشاهده دیگران ضعیف تر عمل می کنند، موضوعی که می بایست در شناخت و درمان اضطراب اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت های تنظیم منابع تکوین خود برکاهش تعارضات زناشویی زنان انجام گرفت. روش: روش پژوهش تجربی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری عبارت بود از تمامی زنان متاهل ساکن شرق تهران که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، و در حجم نمونه 28 نفر، اتنخاب شدند؛ و به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه تعارضات زناشویی (MCQ) بود. آزمودنی های گروه آزمایش طی هشت جلسه (هر جلسه 120 دقیقه) تحت آموزش مهارت های تنظیم منایع تکوین خود قرار گرفتند. در حالیکه گروه گواه هیچ نوع مداخله ای دریافت ننمود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها:نتایج نشان دادبین گروه آزمایش و گواه در کاهش تعارضات زناشویی تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری:آموزش مهارت های تنظیم منابع تکوین خود بر کاهش تعارضات زناشویی زنان مؤثر است، و می تواند در راهبردهای زوج درمانی مورد استفاده مشاوران خانواده قرار گیرد.

مقدمه: توسعه هرسازمانی تا حدودزیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. از مهم ترین مسائل انگیزشی که امروزه با حجم گسترده ای در مطالعات روان شناسی صنعتی و سازمانی در غرب گسترش یافته است، رضایت شغلی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت شغلی بر اساس تیپ شخصیت و حمایت اجتماعی ادراک شده انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارمندان شرکت خودرو سازی ایران خودرو به جز رده های مدیریت ( مدیران عالی ، مدیران ارشد ، روسا و مسئولین و کارگران شیفت شب) بودند که در سال 1395 مشغول به کار بوده اند. نمونه ای با حجم 120 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رضایت شغلی اسمیت، پنج عامل شخصیتی نئو و حمایت اجتماعی ادارک شده براور می باشد. به منظور تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که روان نژندی با مولفه ترفیع و ارتقا ؛ برون گرایی با حمایت خانواده، حمایت دوستان، نمره کل حمایت اجتماعی، مولفه ماهیت کار، سرپرستی و همچنین نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت دارند. دلپذیر بودن با حمایت دوستان، مولفه های ماهیت کار، سرپرستی و همکاران همبستگی مثبت و با مولفه حقوق و مزایا همبستگی منفی دارند. انعطاف پذیری با حمایت خانواده، نمره کل حمایت اجتماعی و مولفه همکاران و رضایت شغلی همبستگی مثبت؛ مسوولیت پذیری با حمایت خانواده ، نمره کل حمایت اجتماعی، مولفه ماهیت کار و رضایت شغلی همبستگی مثبت دارند و حمایت خانواده با هیچ یک از مولفه های رضایت شغلی همبستگی معناداری نداشت. حمایت دوستان با مولفه ماهیت کار، سرپرستی، همکاران و نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت و با مولفه حقوق و مزایا همبستگی منفی دارد. حمایت دیگران با مولفه های سرپرستی، ماهیت کار، حقوق و مزایا، محیط کار و نمره کل رضایت شغلی همبستگی مثبت و با مولفه های ترفیع و ارتقاء و همکاران همبستگی منفی دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، از بین متغیرهای پیش بین (پنج عامل شخصیتی و حمایت اجتماعی) مولفه حمایت دوستان و حمایت اجتماعی توانستند رضایت شغلی را تبیین می کند. مولفه برون گرایی و روان نژندی مولفه حقوق و مزایای رضایت شغلی را تبیین کردند. مولفه دلپذیر بودن و حمایت دوستان توانستند مولفه حقوق و مزایای رضایت شغلی را تبیین می کند. مولفه حمایت دوستان، حمایت دیگران و دلپذیر بودن نیز مولفه سرپرستی را تبیین کردند. متغیر حمایت دوستان، حمایت اجتماعی و انعطاف پذیری مولفه همکاران را تبیین می کند. متغیر روان نژندی ، انعطاف پذیری و برون گرایی مولفه ترفیع و ارتقا را تبیین می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر آزمون رابطه علّی حمایت ادراک شده با پریشانی روان شناختی و آمادگی به اعتیاد، با مطالعه نقش میانجی گر احساس تنهایی در دانش آموزان مناطق محروم شهرستان قم بود. روش: شرکت کنندگان پژوهش 225 دانش آموز مقطع متوسطه دوم بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسش نامه های حمایت ادارک شده، پریشانی روان شناختی، احساس تنهایی و آمادگی به اعتیاد بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم مدل پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های تحلیل مسیر و آزمون بوت استرپ انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که حمایت ادارک شده، پیشایند و پریشانی روان شناختی و آمادگی به اعتیاد، پیامد احساس تنهایی در دانش آموزان هستند. همچنین، یافته ها نشان داد که احساس تنهایی، میانجی گر معنا دار رابطه حمایت ادارک شده با پریشانی روان شناختی و آمادگی به اعتیاد است. نتیجه گیری: یافته های این تحقیق می تواند برای مشاوران، برنامه ریزان دولتی، متخصصین تعلیم و تربیت در حل مشکلات دانش آموزان کمک کننده باشد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی بر عقاید وسوسه انگیز و باورهای مرتبط با مواد در معتادان تحت درمان با متادون مراکز درمان سوء مصرف مواد شهرستان سنندج انجام گرفت. روش: روش پژوهش مورد نظر از نوع شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون–پس آزمون با گروه گواه بود. بدین منظور از جامعه آماری مذکور تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه گمارده شدند. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی در کاهش عقاید وسوسه انگیز و باورهای مرتبط با مواد تاثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی می تواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان وابستگی به مواد ایفا نماید.

اخیراً، مطالعات بالینی تصویری متفاوت از اختلال وسواسی جبری ترسیم کرده اند؛ تصویری که شباهت زیادی به رفتارهای اعتیادگونه در افراد مبتلا به مصرف مواد دارد و این فرض را که احتمالاً این دو اختلال دو وجه از یک وضعیت مشابه هستند، به وجود آورده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اضطراب، نگرانی و عدم تحمل بلاتکلیفی در افراد مبتلا به اختلال وسواسی جبری، اختلال مصرف مواد و افراد بهنجار انجام شد. پژوهش کنونی از نوع بنیادی و به شیوه ی علّی مقایسه ای طراحی شد. بدین منظور 120 فرد مبتلا به اختلال وسواسی جبری و 120 نفر با اختلال مصرف مواد، به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند؛ همچنین به منظور مقایسه با دو گروه بالینی، 120 نفر نیز از جمعیت بهنجار، به شیوه ی نمونه گیری در دسترس گزینش شدند؛ سپس پرسشنامه های اضطراب بک، نگرانی پنسیلوانیا و عدم تحمل بلاتکلیفی در اختیار سه گروه قرار گرفت. نتایج نشان داد بین نمرات گروه های بالینی با افراد بهنجار در متغیرهای اضطراب، نگرانی و عدم تحمل بلاتکلیفی، تفاوت معناداری وجود دارد؛ بااین حال، بین افراد با اختلال وسواسی جبری و افراد با اختلال مصرف مواد، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در مجموع با توجه به یافته های پژوهش حاضر و شباهت افراد مبتلا به اختلال وسواسی جبری و اختلال مصرف مواد، لزوم بررسی مؤلفه های فراتشخیصی در هر دوی این اختلالات جهت پیش گیری ضروری می نماید.

مقدمه : بی خوابی یکی از شایع ترین شکایت های عمومی است. بی خوابی بر عملکردهای شناختی از جمله حافظه تاثیر می گذارد. حافظه نقش مهمی در فعالیت های روزمره افراد دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان شناختی-رفتاری بی خوابی سنتی و درمان شناختی-رفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت بر حافظه روزمره افراد مبتلا به بی خوابی همبود با افسردگی است. روش : روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایش و کنترل است. با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس 45 نفر از کارکنان و اساتید دانشگاه فرهنگیان که در پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ ( PSQT ) و پرسشنامه افسردگی بک (ویرایش دوم) نمره بالاتر از برش کسب کردند و از طریق مصاحبه تشخیصی بر اساس ملاکهای تشخیصی DSM5 ، افسردگی و بی خوابی داشتند، انتخاب شدند. با استفاده از گمارش تصادفی، در هر سه گروه (گروه های آزمایش و کنترل) 15 نفر جایگزین شدند. گروه های آزمایش 6 جلسه درمان شناختی-رفتاری برای بی خوابی بر اساس پروتکل ادینگر و کارنی (2015) دریافت کردند. نحوه ارائه درمان در دو گروه متفاوت بود. آزمون حافظه رفتاری ریورمید سه بار (قبل از درمان، بعد از آخرین جلسه درمان و یک ماه بعد از درمان) اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس مختلط و بن فرونی استفاده شد. یافته ها : هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در حافظه کلامی، جهت یابی، حافظه مربوط به آینده و شاخص حافظه ی کلی، نمره بیشتری کسب کردند. در حافظه دیداری گروه درمان شناختی-رفتاری بی خوابی سنتی CBT-I نسبت به گروه درمان شناختی-رفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت ICBT-I و کنترل، نمره بیشتری کسب کرد. در عامل یادگیری جدید گروه درمان شناختی-رفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت، نسبت به گروه درمان شناختی-رفتاری بی خوابی سنتی و کنترل، نمره بیشتری کسب کرد. درعامل حافظه فضایی بین سه گروه، تفاوت معنی داری دیده نشد. نتایج پیگیری، پایا بودن درمان را تایید کرد. نتیجه گیری : هر دو شیوه درمان در بازتوانی شناختی و کاهش مشکلات حافظه روزمره در افراد مبتلا به بی خوابی همبود با افسردگی موثر است.

صمیمیت زناشویی مایه پیوند زوجین و ارتقای کیفیت زندگی زناشویی و نبود یا کمرنگ شدن آن عاملی کلیدی در گرایش زوجین به جدایی ست. در کشور ایران، این پدیده چون طفلی گمشده ست که نیاز به یافتن دارد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، یافتن مؤلفه های صمیمیت زناشویی در ازدواج های طولانی مدت می باشد. این مطالعه به صورت کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد اجرا شد. اطلاعات تا رسیدن به اشباع داده ها توسط مصاحبه های نیمه-ساختاریافته با 11 زوج صمیمی که به روش هدفمند و ملاک محور انتخاب شده بودند به دست آمد. اطلاعات حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده ها منجر به ایجاد یک طبقه اصلی به نام «صمیمیت زناشویی: فرآیندی از درون به برون» گردید که این طبقه از 12 مؤلفه شامل «شخصیت اثربخش»، «تمایزیافتگی»، «دلبستگی زناشویی ایمن»، «باهم بودن های لذت بخش زوجی»، «آموزه های خانوادگی-مذهبی»، «پختگی عقلانی»، «ازدواج آگاهانه»، «مسائل اجتماعی-اقتصادی»، «فرزندان و گذر به مرحله والدینی»، «تعاملات سازنده زوجی»، «حمایت ابزاری-عاطفی از همسر»، و «ارتقای کیفیت زندگی زناشویی» تشکیل شد. نتایج این پژوهش به بسیاری از مراکز آموزشی و درمانی کمک می کند تا با در نظر داشتن عوامل شناسایی شده، بسته های آموزشی و برنامه های ضروری را در ارتباط با زوج ها و خانواده ها تدوین کنند. علاوه بر این، آموزش این عوامل به زوجین موجب پیشگیری و جلوگیری از شکست و قطع روابط زناشویی و افزایش شادزیستی و کیفیت زندگی زناشویی می شود.