حافظه دیداری

هدف این پژوهش بررسی عملکرد تکالیف مربوط به حافظه شنیداری و دیداری در سطوح متفاوت اضطراب بود. در این پژوهش 78 نفر از دانشجویان سال اول مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز شرکت کردند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. در این مطالعه از روش شبه آزمایشی استفاده شد. آزمودنی ها پس از پاسخ به سیاهه اضطراب بک، بر اساس میزان نمره اضطراب در 4 گروه (4 سطح) فاقد اضطراب، اضطراب پایین، اضطراب متوسط و اضطراب بالا جایگزین شدند. همه آزمودنی ها در معرض یک برنامه تهدید خود قرار گرفتند. سپس به آزمودنی ها دو تکلیف حافظه شنیداری و دیداری ارائه شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد اضطراب تنها بر تکلیف شنیداری مؤثر بوده و این تفاوت تنها میان دو گروه با سطح اضطراب متوسط و اضطراب بالا مشاهده شد. یافته ها نشان داد که اضطراب، عملکرد افراد را در تکالیفی که پردازش واج شناختی، حافظه فعال را درگیر می کند، بیشتر از تکالیف دیداری تخریب می کند و با توجه به این که گروه دارای اضطراب متوسط بالاترین عملکرد را در تکلیف شنیداری نشان داده، می توان گفت که سطح بهینه ای از برانگیختگی می تواند به بهبود عملکرد منجر شود.

مشکلات شنوایی در کودکان کم شنوا، علاوه بر مهارت های ارتباطی، بر شناخت و تعامل اجتماعی نیز تاثیر می گذارد. جنبه ای از شناخت اجتماعی که در سال های اخیر توجه فزاینده ای را به خود جلب کرده است، تحول نظریه ذهن کودکان می باشد. در ارتباط با توانایی های عقلانی و شناختی کودکان کم شنوا، حافظه موضوعی بوده که همواره مورد توجه قرار گرفته است: به ویژه نقش مهم حافظه دیداری در به یادسپاری و بازشناسی علایم مربوط به ابزارهای مهم ارتباطی مانندگفتارخوانی، زبان اشاره و گفتار نشانه دار. نتایج حاصل از مطالعات مشخص می سازد که عملکرد پایین کودکان کم شنوا درتوانایی های شناختی مانند هوشبهر و نظریه ذهن بیشتر مربوط به تکیه این توانایی ها به سنجش مهارت های کلامی می باشد، اما درصورت استفاده از ابزارهای سنجش غیرکلامی و با تکیه بر نوع سنجش مبتنی بر مهارت های دستی ( مانند زبان اشاره) تا حد زیادی نمرات این کودکان بهبود پیدا کرده و تفاوت اندکی با نمرات کودکان عادی در زمینه هوشبهر آن ها مشاهده شده است. با این حال در حافظه دیداری در اکثر پژوهش ها تفاوت بین گروه کم شنوا و عادی به نفع کودکان عادی گزارش شده است. دراین مقاله به تفصیل به این موضوعات خواهیم پرداخت.

زمینه: این پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی (طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه) است که با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی بر حافظه دیداری، تمرکز و توجه، دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر انجام شده است. روش: بدین منظور، 30 نفر از 50 دانش آموز دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر پایه اول ابتدایی شاغل به تحصیل را (بر اساس نمرات آزمون تجدید نظر شده وکسلر) به صورت تصادفی انتخاب و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابتدا، آزمودنی ها با آزمون کا.ال. تی و بنتون مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش مداخله های بازی درمانی را طی 13 جلسه چهل و پنج دقیقه ای به صورت گروهی دریافت کرد، اما گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. پس از پایان دوره بازی درمانی، هر دو گروه دوباره مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاکی از این است که مداخله های انجام شده برروی گروه آزمایش مفید بوده واین تفاوت ها (952/0، 00/1) در نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه گواه معنادار نبوده است. نتیجه گیری: از داده های به دست آمده از پژوهش می توان استنباط کرد که بازی درمانی به طور معناداری میزان حافظه دیداری ، تمرکز و توجه آزمودنی ها را افزایش داده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی عملکرد حافظه ی دیداری در افراد وابسته به هروئین با افراد بهنجار انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر علی-مقایس ه ای بود که روی دو گروه افراد وابسته به هروئین و بهنجار انجام شد. جامعه ی آماری این پژوهش، افراد وابسته به هروئین شهرستان گناباد بودند که در بازه ی زمانی فروردین تا شهریور ماه سال 1392 به مراکز ترک اعتیاد شهرگناباد مراجعه می نمودند. در نهایت 30 نفر وابسته به هروئین به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه مقایسه شامل 30 نفر از افراد عادی بودند که از میان همراهان بیمار انتخاب شدند و از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با گروه افراد وابسته به هروئین همتاسازی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که افراد وابسته به هروئین مشکلات بیشتری در حافظه ی دیداری داشتند و نمرات پایین تری در هر سه مرحله ی اجرای آزمون نسبت به گروه بهنجار کسب کردند. بحث و نتیجه گیری: مصرف مزمن هروئین، نقایص و آسیب های شناختی از جمله در عملکرد حافظه دیداری برای فرد به همراه دارد. می توان در برنامه های توان بخشی که برای بهبود شرایط معتادان و درمان آن ها در نظر گرفته می شود به این نوع از نقایص و تدوین برنامه هایی برای کاهش آن توجه شود.

هدف :پژوهش حاضر، با هدف اثربخشی مداخله بازی های توجهی بر بهبود عملکرد حافظه و یادگیری دیداری کودکان دبستان بر اساس رویکرد عصب شناختی صورت گرفت.روش: پژوهش حاضر آزمایشی و طرح به کار رفته در این پژوهش، طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر مقطع اول ابتدایی شهر یزد سال 95-1394 تشکیل می دادند،که تعداد 100 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در دو گروه کنترل و آزمایش جای دهی شدند. گروه آزمایش 12 جلسه (هر جلسه به مدت 60 دقیقه – دو بار در هفته)،تحت آموزش راهبرد بازی درمانی گروهی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای استفاده شده آزمون هوش ریون کودکان،آزمون سیف نراقی و آندره ری بود.از روش آماری توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد(از میانگین و آزمون تی برای نمونه های وابسته و انحراف معیار و تحلیل کواریانس). یافته ها :نتایج بدست آمده نشان داد که عملکردحافظه و یادگیری دیداری دانش آموزان آزمودنی های گروه آزمایش در مقایسه باگروه کنترل،به صورت معنادار بهبود یافته است. نتایج نشان دادکه مرحله پس آزمون،میانگین امتیازات گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بود (p

پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولی دو متغیر حافظه و ادراک دیداری انجام شد. به همین منظور 129 نفر از دانش آموزان پیش دبستانی، اول دبستان و سوم دبستان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. دانش آموزان دختر دراین پژوهش 69 و دانش آموزان پسر 60 نفر بودند. تحول ادراک و حافظه دیداری این دانش آموزان با استفاده از آزمون تصاویر درهم آندره ری اندازه گیری شد. از روش تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی برای مقایسه متغیر های حافظه و ادراک دیداری در سه گروه سنی استفاده شد. در پایان نتایج این پژوهش نشان داد که حافظه و ادراک دیداری با افزایش سن بهبود می یابد و این بهبود و تحول با افزایش مقطع تحصیلی بیشتر می شود.

هدف این پژوهش، مقایسه دو روش آموزشی تکلیف فرایند و حافظه کاری در کاهش خطاهای دیکته از نوع حروف هم آوا، که ناشی از ضعف حافظه دیداری است، بود. بدین منظور آموزش ها در 10 جلسه به دانش آموزان پسر پایه سوم دبستان داده شد. شرکت کنندگان (30نفر) از میان دانش آموزان چهار دبستان پسرانه با توجه به نظر معلم ها و بررسی دیکته های پیشین و اجرای مقیاس هوشی وکسلر 4 انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و  گروه کنترل تقسیم شدند. در حین آموزش، به منظور بررسی میزان اثر آموزش بر حافظه دیداری از آزمون های حافظه دیداری (کیم کاراد و بنتون، 1945) استفاده شد. در پایان جلسه چهارم آزمون دیکته و آزمون های حافظه به منظور بررسی تغییرات و آخر کار آزمون نهایی و آزمون های حافظه دیداری و پس از بیست روز آزمون های پیگیری اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که روش های آموزشی تکلیف فرایند و حافظه کاری موجب بهبود حافظه دیداری و در نتیجه کاهش خطاهای دیکته نویسی می شود و در عین حال روش حافظه کاری از روش تکلیف فرایند مؤثرتر است. بنابراین، می توان این روش ها را در کنار سایر روش های اصلاحی ترمیمی به کار گرفت.

مقدمه: مصرف مواد و درگیری با اثرات  مخرب آن از چالش های بزرگ اکثر جوامع است. گستره این تخریب به حدی است که نه تنها بر خود فرد بلکه بر ارتباطات اجتماعی فرد از دوستان و خانواده تا محل تحصیل و شغل را تحت تأثیر قرار می دهد. ماری جوانا یکی از موادی است که در بین جوانان شایع بوده و نسبت به سیگار و الکل رشد بیشتری در مصرف میان جوانان داشته است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه عملکرد حافظه ی دیداری در افراد وابسته به ماری جوانا با افراد بهنجار انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر علی- مقایسه ای بود که به روش نمونه گیری در دسترس روی دو گروه افراد وابسته به ماری جوانا و بهنجار انجام شد. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه افراد وابسته به ماری جوانای شهر تهران بودند که در بازه ی زمانی اردیبهشت تا مرداد سال 1396 به مراکز ترک اعتیاد مراجعه می نمودند. نمونه آماری شامل 30نفر وابسته به ماری جوانا و گروه مقایسه شامل 30 نفر از افراد عادی بودند که از میان همراهان مراجعین به مراکز ترک اعتیاد انتخاب شدند و از لحاظ سن، جنس و تحصیلات با گروه افراد وابسته به ماری جوانا همتاسازی شدند. برای سنجش عملکرد حافظه دیداری آزمون تصویر پیچیده ری-استریث مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که افراد وابسته به ماری جوانا مشکلات بیشتری در حافظه ی دیداری داشتند و نمرات پایین تری در هر سه مرحله ی اجرای آزمون نسبت به گروه بهنجار کسب کردند. نتیجه گیری: مصرف منظم ماری جوانا، نقایص و آسیب های شناختی فراوانی در عملکرد حافظه دیداری برای فرد به همراه دارد. می توان در برنامه های توان بخشی که برای بهبود شرایط معتادان و درمان آنها در نظر گرفته می شود به این نوع از نقایص توجه داشت و در صدد طراحی برنامه هایی مناسب برای کاهش آن بود.

این تحقیق باهدف سنجش میزان هوش فضایی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه انجام شده است روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه یک همدان در سال تحصیلی 94-93 بود که تعداد آن ها 3430 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی و بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 346 نفر شامل 179 نفر پایه اول و 169 نفر پایه دوم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سنجش هوش فضایی خانگ و همکاران (2011) بوده است. روایی ابزار با استفاده از روایی محتوی مورد تائید صاحب نظران قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آزمون الفای کرونباخ 769/0 محاسبه گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های t تک گروهی و t مستقل استفاده شد . نتایج نشان داد که میزان هوش فضایی دانش آموزان در سطح متوسط بود و میزان توانایی چرخش ذهنی دانش آموزان هر دوپایه کمتر از دو مهارت توانایی تجسم و حافظه دیداری بود و بین میزان مهارت تجسم فضایی دانش آموزان پایه اول و دوم تفاوت معنادار وجود داشت. به طور کلی می توان با آگاهی از میزان هوش فضایی دانش آموزان،ضمن فراهم ساختن فرصت های مناسب برای تقویت و پرورش مهارت درک روابط فضایی،تصویرگری ذهنی و اندیشیدن به زوایای مختلف، آن ها رابرای رویارویی سازنده با آینده نا متعین و انجام انتخاب های بهتر مهیا ساخت .

پژوهش حاضر با هدف  بررسی تأثیر آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری و بهبود توجه در دانش آموزان پسر پایه پنجم دبستان شهر قاین با استفاده از روش شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت .تعداد40 نفر با استفاده از روش  نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای ، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها آزمون حافظه دیداری آندره ری و مربع دنباله دار تولوز- پیرون بود .سپس برنامه آموزش شطرنج برای گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه ای اجرا و در نهایت پس آزمون از دو گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری (587/11= F و 002/0 = p) و بهبود توجه (۰۱۸/۵=f  و ۰۳۱/۰=p) دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. 

هدف اصلی از پژوهش حاضر تاثیر تقویت حافظه دیداری و شنیداری بر اختلال نوشتن دانش آموزان اول کم توان ذهنی آموزش پذیر پسر 10-8 سال بود. روش پژوهش حاضر به روش نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه گروه مورد مطالعه شامل 24 نفر از کلیه دانش آموزان پایه اول کم توان ذهنی آموزش پذیر مدرسه استثنایی منطقه 1 شهر تهران بود که در گروه سنی 8 تا 10 سال مورد بررسی قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه 25 دقیقه ای تقویت را دریافت کرده و گروه کنترل هیچ گونه تقویتی را دریافت نکردند. ابزار پژوهش حاضر آزمون اختلال نوشتاری محقق ساخته بود. داده های این پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری به منظور کنترل اثرات پیش آزمون بر پس آزمون استفاده شد. یافته ها نشان دادند که تقویت حافظه دیداری و شنیداری بر اختلال نوشتن دانش آموزان اول کم توان ذهنی آموزش پذیر پسر 10-8 سال تاثیر دارد.

مقدمه: با توجه به تأثیرات نارسانویسی در بعد روان شناختی دانش آموزان مبتلا و مشکلات شدید یادگیری تحصیلی، مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی بر حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویسی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دوره پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه دوم و سوم ابتدایی مبتلا به اختلال نارسانویسی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از مدارس عادی به مراکز آموزشی و توان بخشی مشکلات ویژه یادگیری ارجاع داده شده بودند؛ که از بین آنها 28 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای دهی شدند. دانش آموزان به مقیاس تشخیصی نارسانویسی یعقوبی و همکاران (1400)، آزمون حافظه فعال N-BACK (2001) و آزمون حافظه دیداریKim Karad (1945) پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش برنامه آموزش توان بخشی شناختی را دریافت کردند، ولی برای گروه کنترل فقط آموزش های مدرسه ارائه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون اندازه گیری مکرر با نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا داری 05/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه توان بخشی شناختی بر بهبود حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویس مؤثر بود و نتایج در دوره پیگیری، پایدار بود (01/0>P). نتیجه گیری: پیشنهاد می شود جهت بهبود حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویس، رویکرد توان بخشی شناختی در مراکز آموزشی و تربیتی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای آموزش های تعدیل سوگیری شناختی و تصویرسازی ذهنی برحافظه کلامی و دیداری دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه به اجرا درآمد. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و با گروه گواه طراحی و اجرا گردید. آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه جایگزین شدند. داده ها با استفاده از آزمون حافظه وکسلر که به صورت فردی اجرا گردید، به دست آمد. سپس گروه جلسات تعدیل سوگیری شناختی و تصویرسازی ذهنی هدایت شده سیمونتن (به نقل از کرمی و مرادی، 2009) طی 8 جلسه 90 دقیقه ای در معرض آموزش های متفاوت قرارگرفتند، درحالی که گروه گواه بدون هیچ گونه مداخله ای باقی ماند. پس از پایان گرفتن آموزش های گروههای آزمایشی، مجدداَ از 3 گروه آزمون وکسلر به عمل آمد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکررو آزمون تعقیبی بن فرونی و نرم افزارSPSS23 تحلیل شد. یافته ها:. نتایج نشان دادند تأثیر آموزش های تعدیل سوگیری شناختی و تصویرسازی ذهنی بر حافظه کلامی و دیداری مثبت و معنادار است و با توجه به سطح معناداری این آزمون )699/0 (p= ، استنباط می گردد که بین تأثیر آموزش های تعدیل سوگیری شناختی و تصویرسازی ذهنی برحافظه کلامی و دیداری دانش آموزان تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: آموزش شیوه های متفاوت یادگیری در دانش آموزان با توجه به حساسیت بیشتر به این قشر از جامعه سهم بسزایی در پیشرفت آموزشگاهی آنها خواهد داشت.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر فناوری و به طور ویژه درس افزار محقق ساخته بر روی اختلال املا دانش آموزان با ضعف حافظه دیداری بود. پژوهش حاضر به روش شبه آزمایشی با طرح گروه آزمایش و گواه انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر شهر مشهد که دارای اختلال املا و ضعف حافظه دیداری در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ است. نمونه پژوهش شامل ۴۰ نفر از دانش آموزان که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. به منظور اجرای پژوهش، گروه آزمایش طی هشت جلسه تحت آموزش با درس افزار آموزشی قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده از آزمون t استفاده شد. از تجزیه تحلیل نتایج به دست آمده می توان چنین نتیجه گرفت که با اطمینان 95% می توان گفت درس افزارآموزشی بر بهبود اختلال املا دانش آموزان با ضعف حافظه دیداری، تأثیر معناداری دارد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که استفاده از درس افزارآموزشی می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت کاهش اختلالات نوشتاری دانش آموزان مورداستفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: نارساخوانی، به عنوان یک ناتوانی یادگیری رایج، توانایی های پردازش زبان و خواندن دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف مقایسه آگاهی واج شناختی، حافظه دیداری و سرعت نام گذاری واژه در دانش آموزان نارساخوان تحولی ادراکی و زبان شناختی با دانش آموزان عادی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر پایه اول و دوم ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ در شهر فردوس بود. از این میان، ۴۵ نفر (در ۳ گروه 15 نفره) از طریق روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل ماتریس های پیش رونده ریون، آزمون ارزیابی توانایی خواندن فارسی_ سطح یک پوراعتماد و همکاران (۱۳۸۰)، پرسشنامه غربالگری اختلال یادگیری ویژه علیزاده و همکاران (۱۴۰۱)، آزمون ارزیابی آگاهی واج شناختی سلیمانی و دستجردی کاظمی (۱۳۸۴)، دو خرده آزمون سواد و مقدار سرعت نامگذاری ویرایش پنجم هوش وکسلر کودکان کرمی و کرمی (۲۰۱۴) و آزمون تصاویر درهم آندره ری (۱۹۴۲) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و نرم افزار SPPS نسخه ۲۵ استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین متغیرهای شناختی (آگاهی واج شناختی، حافظه دیداری و سرعت نامیدن واژه) در گروه های نارساخوان ادراکی و زبان شناختی تفاوت معنادار وجود داشت. همچنین در هر سه متغیر میان کودکان عادی با نارساخوان ها تفاوت وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت نارساخوان های گروه زبان شناختی در دو متغیر آگاهی واج شناختی و حافظه دیداری نسبت به گروه نارساخوان های ادراکی و کودکان عادی عملکرد ضعیفی دارند. همچنین نارساخوان های ادراکی در متغیر سرعت نامیدن واژه، عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه نارساخوان های زبان شناختی و کودکان عادی داشتند.