درخت حوزه‌های تخصصی

هدف کلی پژوهش، مطالعه و بررسی تأثیر بازی های بومی و محلی بر ادراک بصری حرکتی دانش آموزان پیش دبستانی و سال اول ابتدایی شهر شیراز در سال تحصیلی 1390-1389بوده است. نمونه مورد پژوهش 96 نفر از دانش آموزان کم توان ذهنی (48 نفر دختر و48 نفر پسر که 24 نفر از آنان پیش دبستانی و 24 نفر سال اول ابتدایی) بوده اند که بر اساس روش هدفمند انتخاب ودر گروه های 12 نفری آزمایش وکنترل تقسیم شده اند. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. داده ها از طریق آزمون سنجش ادراک بصری حرکتی بندر گشتالت جمع آوری شد. تحلیل داده ها نشان داد که بازی های بومی و محلی، ادراک بصری حرکتی دانش آموزان پیش دبستانی و سال اول دبستان کم توان ذهنی را افزایش می دهد. همچنین تأثیر بازی های بومی و محلی بر ادراک بصری- حرکتی دانش آموزان کم توان ذهنی تابع جنسیت نبود.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامه جرات آموزی گروهی بر افزایش میزان مهارت های اجتماعی دانش آموزان دبستانی با آسیب های شنوایی در شهر بوکان انجام شده است. ابتدا با استفاده از آزمون مهارت های اجتماعی، دانش آموزان دارای مهارت های اجتماعی پایین یعنی آنهایی که نمره پایین تر از 100 دریافت کرده بودند، تشخیص داده شدند. این افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. نمونه آماری این پژوهش شامل 30 نفر دانش آموز دارای آسیب های شنوایی بوده که به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفری آزمایش وکنترل تقسیم شدند. سپس برنامه جرات آموزی گروهی طی 10جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و بعد از این دوره آموزشی، دوباره آزمون مهارت های اجتماعی روی هر دو گروه انجام شد. در نهایت، داده ها به وسیله آزمون تجزیه و تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج به دست آمده،گروه آزمایش عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل در آزمون مهارت های اجتماعی داشت. یعنی برنامه جرات آموزی گروهی در افزایش مهارت های اجتماعی و روابط اجتماعی غیرکلامی دانش آموزان دارای آسیب شنوایی مؤثر بود.

پژوهش های مختلف نشان داده است که با وجود تمام فعالیت های انجام شده تقریباً 50 درصد از کودکان درخودمانده گفتار کاربردی را به دست نمی آورند. در مورد این افراد لزوم استفاده از روش های ارتباطی مکمل و جایگزین احساس می شود. یکی از برنامه های ارتباطی که برای آموزش کودکان درخودمانده استفاده می شود روش ارتباطی مبادله تصویر (PECS) است. این مقاله به بررسی پژوهش های منتشر شده در زمینه روش ارتباطی مبادله تصویر می پردازد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نتایج نیازسنجی برنامه ی آموزشی توان بخشی آسیب دیده شنوایی از نظر مربیان به منظور طراحی و تدوین برنامه آموزشی توان بخشی با رویکرد شنیداری کلامی (AVT) بود. در این مطالعه توصیفی، تعداد 26 نفر از مربیان کودکان زیر 4 سال خراسان رضوی به روش سرشماری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. نتایج مربوطه نشان داد که معلمان در مواردی همچون مشارکت والدین در برنامه درسی، متناسب بودن برنامه با ویژگی های کودک، تدوین اهداف مناسب و روشن، استفاده از روش ها و رویکردهای آموزشی جدید و استفاده از وسایل کمک شنیداری ابراز نیاز کرده اند. عدم انسجام برنامه ها، عدم توجه به اهداف، عدم تاکید بر وضوح گفتار و اصلاح تلفظ کودکان، عدم تجربه کافی معلمان و عدم آشنایی آنها با برنامه AVT از مهمترین نقاط ضعف برنامه فعلی است. برگزاری کلاس های آموزشی مناسب ازمهمترین نیازهای این معلمان بوده و برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت آشنایی با AVT ، کلاس های افزایش آگاهی والدین از نظر مربیان، عاملی برای رفع مشکلات این برنامه عنوان شده است. با توجه به یافته ها، طراحی و تدوین برنامه درسی مطلوب در گروی توجه به نیازهای مربیان و نقاط ضعف برنامه فعلی است.

اختلال یادگیری به گروه نامتجانسی از اختلال ها اطلاق می شود که به شکل مشکلات عمده در فراگیری و به کارگیری توانایی های گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن و استدلال یا محاسبات ریاضی آشکار می شود. اکثر کودکان با اختلال یادگیری دارای مشکلات اجتماعی هیجانی نیز می باشند که در درمان این کودکان باید به آن ها توجه ویژه شود. یکی از روش های موثر و کارآمد برای درمان کودکان با اختلال یادگیری هنردرمانی می باشد. اگر هنردرمانی همراه با کمک های آموزشی باشد علاوه بر مرتفع کردن مشکلات اجتماعی هیجانی کودکان، باعث پیشرفت تحصیلی آن ها نیز می شود. بنابراین مقاله حاضر به بررسی نقش و اهمیت هنردرمانی در درمان و سازگاری اجتماعی هیجانی و تحصیلی کودکان دارای اختلال یادگیری می پردازد.

هدف از این مقاله، مرور تحول رویکردهای برنامه درسی دانش آموزان کم توان ذهنی یا به عبارت دیگر ناتوان هوشی در سطح جهانی است. از آنجایی که محتوای برنامه درسی و چگونگی ارائه آن یکی از راه های بهبود آموزش و پرورش دانش آموزان کم توان ذهنی است، همگامی با تحول رویکردهای برنامه درسی در سطح جهانی بسیار ضروری است. در واقع کشورهای پیشرفته دنیا با تغییر رویکردهای خود در برنامه درسی دانش آموزان کم توان ذهنی به دنبال راه های بهتر، جهت آماده سازی آن ها برای زندگی مستقل در محیط های با کم ترین محدودیت هستند. در این مقاله رویکردهای برنامه درسی دانش آموزان کم توان ذهنی و مزایا و معایب هر رویکرد مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش مروری نشان داد که جدیدترین رویکرد در برنامه درسی دانش آموزان کم توان ذهنی ، رویکرد دسترسی به برنامه درسی عمومی است که اتخاذ این رویکرد با فراهم کردن شرایط و امکانات و تمهیدات لازم برای اجرای آن به بهترین شکل، دانش آموزان کم توان ذهنی را برای زندگی مستقل در محیط های با کم ترین محدودیت آماده می کند.

پژوهش ها، نشان می دهند که حدود یک سوم دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری (که در حال حاضر بزرگترین گروه دانش آموزان با ناتوانی ها را تشکیل می دهند)، ناتوانی های غیرکلامی یا اجتماعی دارند. دانش آموزان با ناتوانی های یادگیری غیرکلامی نه تنها با چالش های تحصیلی مواجه هستند، بلکه در برآوردن انتظارات اجتماعی و بسیاری از خواسته های زندگی نیز مشکل دارند. در واقع مشکلات مهارت های اجتماعی و برقراری تعاملات بین فردی از ویژگی های اصلی کودکان با ناتوانی های یادگیری غیرکلامی است. مقاله حاضر مشکلات کودکان با ناتوانی های یادگیری غیرکلامی در دوست یابی و حفظ دوستی را به ویژه در محیط مدرسه مورد بحث قرار می دهد. همچنین این مقاله راهبردها و مداخله های عملی از قبیل شروع گفتگو یا بازی با همکلاسی ها، کار کردن با گروه، نشان دادن همدلی، حل تعارض ها و مدیریت ناکامی برای نارسایی های مهارت های اجتماعی که این دانش آموزان با آنها مواجه هستند، ارائه می دهد.

در این مقاله به صورت مروری رویکردهای آموزشی و توان بخشی کم شنوایان مورد بررسی قرار گرفته است. رویکردهای آموزشی و توان بخشی بین دو طیف روش های کاملاً دیداری و روش های کاملاً شنیداری قرار دارند که با توجه به سازگاری با شرایط کودک و نیازهای او انتخاب می شوند. همه تلاش ها بر آن است که کودک کم شنوا در سطوح علمی هم سطح کودکان عادی باشد. برای دستیابی به این هدف باید خدمات مناسب در اختیار کودک و خانواده قرار گیرد و روش ارتباطی مناسبی برای کودک انتخاب شود. همه رویکردها موجود، خوب هستند، اما هیچ رویکرد واحدی برای همه کودکان کارایی ندارد.

داشتن فرزندان با نیازهای ویژه، خانواده را با مسائل زیادی در زمینه های اجتماعی، آموزشی و خودیاری مواجه می سازد. برقراری ارتباط عمیق تر با خانواده ای دیگر دارای تجربه ای مشابه در این زمینه، می تواند مسیر مشکلات طی شده را به آن ها نشان دهد. هدف آموزش خانواده به خانواده، انتقال تجارب مثبت خانواده ها به یکدیگر است. در این پژوهش زمینه یابی، به روش نمونه گیری در دسترس از اعضای کانون خیریه سندروم داون، 12 نفر از والدین (11 مادر و 1 پدر) کودکان با سندروم داون به طور داوطلب انتخاب شدند تا در 5 جلسه هفتگی گروهی (به مدت 1 ماه) تجارب خود را در ارتباط با مسائل ویژه دوران پیش دبستانی فرزندان خود بازگو نمایند. از میان این مسائل، 4 اولویت جهت ارایه در پانل آموزشی سمینار سندروم داون انتخاب شد. سه ماه بعد از برگزاری سمینار، با استفاده از پرسشنامه 20 سوالی (محقق ساخته)، ویژگی های دموگرافیک شرکت کنندگان داوطلب در سمینار (22 نفر از والدین) ثبت و میزان رضایت آن ها از مفید بودن پانل آموزشی جمع آوری شد. نتایج نشان دادند که میانگین رضایت خانواده ها از پانل آموزشی و همه مؤلفه های رضایت بسیار زیاد بود. با توجه به محدودیت گروه نمونه، در دسترس بودن آن و اختصاص پانل آموزشی به مسائل دوره پیش-دبستانی و عدم کنترل منابع حمایتی در خانواده ها، پیشنهاد می شود که پژوهش های آتی ضمن توجه به موارد مطروحه، به برگزاری دوره های آموزش خانواده به خانواده در قالب سمینارها در دوره های مختلف سنی افراد داون مبادرت ورزند و این گونه برنامه ریزی جهت توانمند سازی افراد با نیازهای ویژه و خانواده های آن ها در مقابله با استرس مورد استفاده قرار گیرد.