مطالب مرتبط با کلیدواژه

تحول اخلاقی


۱.

تحول مفاهیم اخلاقی و دیگر دوستی در دانش آموزان دوره راهنمایی

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی ۱۳۸۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی دوره راهنمایی دیگردوستی قضاوت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۰۶
در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش‏آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش‏آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه‏های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب و سطوح تحول اخلاقی و دیگردوستی آنان به وسیله پرسشنامه ”ما“ (MDT، 1989) تعیین شد. تحلیل داده‏ها نشان داد (1) دیگردوستی با افزایش سن متحول نمی‏شود اما رفتارهای دیگردوستانه با تغییر نوع روابط از نزدیکان به بیگانگان تغییر می‏کند. (2) تفاوت شاخص کلی تحول اخلاقی بین پایه اول با پایه‏های دوم و سوم معنادار بود اما عدم افزایش معنادار نمرات بین پایه‏های دوم و سوم، توقف روند تحول این شاخص را نشان داد. (3) نمرات دانش‏آموزان دختر و پسر در متغیرهای کلی دیگردوستی(RAT، RBT، RCT) و در شاخص کلی تحول اخلاقی(TJ) تفاوت معناداری را به دست نداد. (4) وجود رابطه معنادار بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی با تحول اخلاقی و دیگردوستی برجسته شد و پایینترین میانگینها در مناطق غیرمرفه و بالاترین میانگینها در مناطق مرفه به دست آمد. یافته‏ها ضرورت ایجاد یک جـّو تعاون و تقابل در روابط اجتماعی، لزوم ارائه الگوهای دیگردوستانه و جامعه‏گرایانه توسط بزرگسالان و اتخاذ راهبردهایی به منظور تضمین شرایط بهینه تحول شناختی را مطرح کردند.
۲.

نگاهی به نظریه رشد اخلاقی کالبرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۷ شماره ۱۳۲

کلیدواژه‌ها: استدلال اخلاقی رشد اخلاقی تحول اخلاقی رشد روان‏شناختی مراحل رشد اخلاقی روان‏شناسی اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶۴۸
این نبشتار نخست به تبیین اجمالی دیدگاه کالبرگ درباره نحوه تحوّل و رشد اخلاقی می‏پردازد و سپس نکاتی نقدآمیز را در بررسی دیدگاه او بیان می‏کند. هدف از پژوهش بررسی و نقد دیدگاه کالبرگ درباره رشد اخلاقی با توجه به دیدگاه اندیشمندان دیگر می‏باشد. کالبرگ در تبیین رشد اخلاقی همه افراد، دنباله‏رو پیاژه است. دیدگاه پیاژه در زمره دیدگاه‏های شناختی قرار دارد و از این منظر، دیدگاه کالبرگ همانند دیدگاه اوست؛ اما تفاوت‏های مهمی نیز با دیدگاه وی دارد. کالبرگ رشد اخلاقی را به سنین بالاتر از دوازده سالگی نیز سریان می دهد. وی رشد اخلاقی انسان‏ها را در شش مرحله طبقه‏بندی می‏کند و رشد اخلاق را مترتب و موازی با رشد روان‏شناختی آنها می‏داند. این تبیین کالبرگ واکنش‏ها و پیامدهای مختلفی در محافل علمی به دنبال داشته است. از جمله یافته‏های پژوهش، نقدهایی است که در دیدگاه کالبرگ وجود دارد و به آنها کمتر توجه شده است.
۳.

دین و تحول اخلاقی در جهان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه و کلام (مطالعات اسلامی سابق فردوسی مشهد) پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۸۳

کلیدواژه‌ها: دین ارتباطات تحول اخلاقی ارزش های اخلاقی جهان شیشه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۴ تعداد دانلود : ۹۲۸
ادیان ضمن ارائه ی تعالیم درباره سه موضوع اساسی خدا، جهان و انسان با تجویز و توصیه ارزش های اخلاقی خاص همواره تحول اخلاقی مطلوبی را مورد هدف قرار می دهند. در متون اسلامی و در راس آن ها قرآن کریم وظیفه و ماموریتی که به عهده پیامبران الهی گذاشته می شود، ثنایی بوده و دو مقوله مذکور - تعلیم و اخلاق- (تزکیه) را هدف رسالت پیامبران بیان می کند. تزکیه و اخلاق به معنای دعوت انسان ها به سمت تحولات مطلوب، رسالت تردیدناپذیر و بدیهی دین(پیامبران) است. پرسشی که تحقیق حاضر قصد طرح و بیان آن را دارد، کارآمدی هدف و رسالت مذکور در جهان حاضراست. جهان معاصر با توجه به قدرت تکنولوژی ارتباطات به دهکده و به تعبیر برخی به برج شیشه ای تبدیل گشت. خصیصه ی عمده جهان شیشه ای فقدان مرز ها و موانع طبیعی و سیاسی میان انسان ها و فرهنگ های متفاوت است. آیا با توجه به چنین خصیصه ای، همچنان می توان از امکان تحقق تحول اخلاقی در جهان معاصر سخن به میان آورد؟ در نوشته ی حاضر از کارآمدی ارزش های اخلاقی در ایجاد تحول اخلاقی با تکیه بر انسان شناسی دینی(اسلامی) دفاع خواهد شد
۴.

رابطه بین سطوح تحول اخلاقی و رویکردهای عدالت توزیعی در کشتیگیران استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت ورزشی (پژوهشکده تربیت بدنی) بهار ۱۳۹۰ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی رویکردهای عدالت توزیعی طرح واره نفع شخصی طرح واره پاسداشت هنجارها طرح واره تفکر پس عرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۷ تعداد دانلود : ۸۴۰
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه سطوح تحول اخلاقی با رویکردهای عدالت توزیعی است. به این منظور، 341 نفر از کشتی گیران استان گلستان، به صورت خوشه ای برای پاسخ گویی به پرسشنامه های آزمون تبیین مسائل رست و همکاران و مقیاس عدالت توزیعی راسینسکی انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ نمونه مقدماتی، به ترتیب 87/0 و 80/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد بین سطوح تحول اخلاقی و رویکردهای عدالت توزیعی رابطه معنی داری وجود دارد و به جز رویکرد انصاف، بین سه طرح واره اخلاقی با اغلب رویکردهای عدالت توزیعی رابطه معنی دار مشاهده می شود )05/0(p<. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که از میان طرح واره های اخلاقی، طرح واره نفع شخصی رویکردهای فردگرایی اقتصادی و نیاز را بهتر پیش بینی میکند، در حالی که طرح واره تفکر پس عرفی پیش بینی کننده بهتری برای رویکرد نیاز است و طرح واره پاسداشت هنجارها نیز رویکردهای برابری و فردگرایی اقتصادی را پیش بینی میکند.
۵.

اصول و تکنیک های اخلاقی روانشناختی در بهبود روابط دانشگاهیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هفتم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی تربیت ارتباط اجتماعی ظرفیت های روانی روابط کلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۹۳۱ تعداد دانلود : ۴۷۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبردهای اخلاقی و روان شناختی در تعاملات دانشگاهیان با تأکید بر ارسال پیام دینی و تأثیرگذاری اخلاقی و تربیتی است. این پرسش اساسی مطرح است که «راهبردهای تربیتی و روان شناختی در حوزه تعاملات اجتماعی به خصوص روابط دانشگاهیان چیست؟». روش پژوهش، توصیف ی تحلیل ی است، ب ه ای ن منظور پس از شن اسایی و استخ راج مف اهیم و مستندات، از متون دینی و روان شناسی، به تحلیل محتوای آنها پرداخته و راهبردهای تربیتی و روان شناختی مستفاد بیان گردید. نتایج نشان داد که شاخص ترین راهبردهای تربیتی و روان شناختی که می تواند در تعاملات اجتماعی و فرهنگی علمی حائز اهمیت بوده در ارسال موفقیت آمیز پیام نیز نقش داشته، در تحول اخلاقی و تربیتی نیز تأثیرگذار باشد عبارتند از: شناخت پیام و روش پیام رسانی، خودباوری و عزت نفس، آشنایی با نیازها، برقراری رابطه کلامی و غیرکلامی سنجیده، بهره گیری از یادگیری مشاهده ای و الگویی، توجه به تفاوت های فردی و ظرفیت های شناختی، ملاحظه ویژگی های جنسیتی، سعه صدر و انتقادپذیری، آراستگی، خوشبویی و نظافت، پرهیز از سخنِ بدون بصیرت وآشنایی با تکنیک ها و قوانین ایجاد ارتباط و انتقال پیام.
۶.

رابطه جهت گیری مذهبی با سلامت روان و تحول اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: سلامت روان جهت گیری مذهبی تحول اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره نوجوانی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی سلامت
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۷۹
هدف این پژوهش شناسایی رابطة جهت گیری مذهبی با تحول اخلاقی و سلامت روان می باشد. بدین منظور، به روش توصیفی- همبستگی نمونه ای شامل 384 نفر (192 پسر و 192 دختر) با استفاده از نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، از میان دانش آموزان دورة دبیرستان شهرستان قم در سال تحصیلی 1392-1391 انتخاب شد. داده ها از طریق پرسش نامه های جهت گیری دینی، تحول اخلاقی و SCL-90-R جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS، آزمون t، همبستگی و رگرسیون گام به گام، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که سلامت روان، رابطه مثبت و معناداری با جهت گیری دینی و تحول اخلاقی دارد. همچنین جهت گیری مذهبی، جنسیت و پایة تحصیلی می توانند سلامت روان را پیش بینی کنند. این یافته ها، نشان می دهد که با تقویت جهت گیری دینی و تشویق به تحصیل، می توان سلامت روان بیشتری برای افراد جامعه فراهم نمود.
۷.

مروری برابزارهای سنجش مراحل تحول اخلاقی کلبرگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: دانش آموزان تحول اخلاقی ابزارهای سنجش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۰ تعداد دانلود : ۳۱۲۳
هدف از این پژوهش بررسی تعدادی از آزمون های پرکاربرد در حوزه ی سنجش تحول اخلاقی است که برپایه نظریه تحول اخلاقی لارنس کلبرگ ساخته شده اند. از آنجا که رشد اخلاقی یکی از جنبه های مهم رشد روانی اجتماعی است و در موقعیت های مختلف می تواند عاملی موثر بر رفتار انسان ها باشد، مطالعه آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. اکثر آزمون های ساخته شده براساس نظریه کلبرگ، رویکردی داستانی دارند که تفسیر استدلال ها را بااشکالاتی همراه می کند لذا تدوین آزمون هایی به شکل پرسشنامه مورد توجه پژوهشگران در سراسر دنیا قرارگرفته و در این مجال به بررسی این ابزارها می پردازیم.
۸.

بررسی تاثیر آموزش ""فلسفه برای کودکان"" بر تحول اخلاقی دانش آموزان پسر پایه ی پنجم ابتدایی شهر تهران در سال 1387(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: فلسفه برای کودکان تحول اخلاقی تراز تحول اخلاقی خود پیروری اخلاقی اخلاق فاعلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی دوم
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی وضع رفتار و عقاید
تعداد بازدید : ۱۲۶۱ تعداد دانلود : ۸۶۶
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش ""فلسفه برای کودکان"" (P4C ) بر تحول اخلاقی دانش آموزان بود. به این منظور، دو کلاس در پایه ی پنجم مدرسه ای ابتدایی و پسرانه در منطقه ی یک آموزش و پرورش شهر تهران به طور تصادفی انتخاب شد. یکی از این کلاس ها به عنوان گروه آزمایش تحت 9 جلسه آموزش P4C قرار گرفت. از هر یک از کلاس ها 16 نفر بطور تصادفی برای آزمون گیری انتخاب شدند. با استفاده از فرم های موازی معماهای اخلاقی کلبرگ و پیاژه و پی گیری بالینی قضاوت های اخلاقی کودکان به روش مصاحبه ی فردی استدلال های اخلاقی دانش آموزان از نظر تراز کلی تحول اخلاقی، خود پیروی اخلاقی و اخلاق فاعلی در پیش آزمون و پس آزمون نمره گذاری شد. تحلیل کورایانس چند گانه هیچ گونه تفاوت معناداری را بین پس آزمون های تعدیل شده ی دو گروه در هیچ یک از متغیرها نشان نداد و بنابر این هیچ یک از فرضیه های پژوهشی مورد تایید قرار نگرفت. به نظر می رسد اجرای روش آموزش فلسفه به کودکان در بافت آموزش و پرورش ایران نیاز مند مداخلات شدید تر و ملاحظات بیشتری است.
۹.

بررسی مقایسه ای تحول اخلاقی، نوع دوستی و خودکارآمدی اجتماعی در دانش آموزان تیزهوش و عادی دبیرستان های شهر ارومیه در سال تحصیلی 91-90(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال هفتم بهار ۱۳۹۳شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: تیزهوش تحول اخلاقی نوعدوستی خودکارآمدی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۷۷۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسه ای تحول اخلاقی، نوعدوستی و خودکارآمدی اجتماعی در دانش آموزان دختر دبیرستانی تیزهوش و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 91-90 می باشد. نمونه آماری شامل 385 دانش آموز عادی و225 دانش آموز تیزهوش بود. در نمونه گیری از روش تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. ابزار جمع آوری داده ها، شامل دو پرسشنامه قضاوت اخلاقی""ما""(1981) و مقیاس خودکارآمدی نوجوان ""کنلی"" (1989) بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمونt مستقل تحلیل شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که بین دو گروه عادی و تیزهوش، از نظر تحول اخلاقی و نوعدوستی و خودکارآمدی اجتماعی (در هر 5 مؤلفه مربوط به خودکارآمدی اجتماعی) تفاوت معنی دار وجود دارد و گروه تیزهوش در همة موارد میانگین بالاتری نسبت به گروه عادی داشت.
۱۰.

بررسی نقش و رابطه هوش با تحول اخلاقی پسران دوره دبیرستان (متوسطه دوم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم مرداد ۱۳۹۷ شماره ۵ (پیاپی ۲۶) 31-54

کلیدواژه‌ها: هوش تحول تحول اخلاقی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۶۷
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش و رابطه هوش با تحول اخلاقی پسران در دوره متوسطه دوم انجام شد، جامعه ی آماری دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر ایلام بودند که نمونه آماری 90نفری از آنها (مدارس عادی 45نفر، مدارس نمونه دولتی45) انتخاب گردید. که نمونه صورت تصادفی در شش گروه پانزده نفری انتخاب شده اند . روش پژوهش توصیفی به شیوه ی پیمایشی و از نوع همبستگی و کاربردی و از لحاظ اجرا میدانی است. ابزار پژوهش آزمون استاندارد هوش ریون (آزمون ماتریس های پیش رونده ریون فرم میانی "بزرگسالان") و آزمون استاندارد اخلاق کولبرگ است.. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات در مورد فرضیه اول رایطه بین بهره هوشی و قضاوت اخلاقی از همبستگی پیرسون استفاده شد.در مورد فرضیه دوم که بر روی سطوح نسبی و قضاوت اخلاقی است با توجه به اینکه 3گروه سنی مستقل مورد آزمون قرار گرفتند از آزمون تحلیل واریانس یک متغیری استفاده گردید.در مورد فرضیه سوم تحقیق که مقایسه بین دو گروه مستقل تیز هوش و عادی در رابطه با قضاوت اخلاقی است از آزمون T گروههای مستقل استفاده گردید. با عنایت به تحلیل داده ها درباره ی فرضیه اول می توان نتیجه گرفت که بین رشد هوش و رشد اخلاقی رابطه ای مثبت قراردارد. در فرضیه دوم فرضیه صفر رد می شود.در نتیجه فرضیه تحقیق که بیان می کند بین سطوح سنی و قضاوت اخلاقی پسران سح دبیرستان تفاوت وجود دارد رد نمی شود. فرضیه سوم بیان می کند که قضاوت اخلاقی پسران تیزهوش با پسران هوش عادی تفاوت دارد. با توجه به محاسبات انجام شده این فرضیه رد می گردد.
۱۱.

پیش بینی اخلاق حرفه ای بر اساس تحول اخلاقی در کارکنان ستادی قوه قضاییه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۵ (پیاپی ۴۷) 127 - 145

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی اخلاق حرفه ای کارکنان رشد اخلاقی قوه قضاییه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۵ تعداد دانلود : ۵۴۹
اخلاق حرفه ای مقوله ای است که بسیاری از سازمان ها به آن توجه ویژه ای دارند. لذا پژوهش حاضر با هدف پیش بنی میزان اخلاق حرفه ای کارکنان ستادی قوه قضاییه بر اساس تحول اخلاقی آن ها انجام شده است. بدین منظور تعداد 219 کارمند با روش نمونه گیری تصادفی از بین جامعه کارکنان ستادی قوه قضاییه به عنوان نمونه انتخاب شدند و از آن ها خواسته شد دو پرسشنامه ی تحول اخلاقی ما (1981) طراحی شده است و پرسشنامه میزان رعایت اخلاق حرفه ای توسط کارکنان سازمان ها (مهدیون و رضائی، 1393) که از روایی و پایایی قابل قبول برخوردارند را تکمیل نمایند. داده های به دست آمده از پرسشنامه ها به وسیله ی ویرایش 22 نرم افزار تحلیل آماری SPSS و ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون ساده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که تحول اخلاقی قادر به پیش بینی 10 درصد از تغییرات اخلاق حرفه ای می باشد. این یافته ها نشان داد که با توجه نقش تحول اخلاقی در اخلاق حرفه ای، به منظور ارتقاء اخلاق حرفه ای در سازمان ها می توان با استفاده از آموزش، تحول اخلاقی آن ها را افزایش داد.
۱۲.

بررسی اثربخشی روش درمانی روان نمایشگری بر بهبود تحول اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال هفتم ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۱) ۱۳۵-۱۴۶

کلیدواژه‌ها: اختلال بیش فعالی/ نقص توجه تحول اخلاقی روان نمایشگری کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۲۷
مقدمه: اعتقاد بر این است که قضاوت اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه دارای نقص است، این کودکان در ظرفیت قضاوت اخلاقی دارای کمبود هستند و این نقص، تعامل را با دیگران دشوار می سازد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمانی روان نمایشگری بر تحول اخلاقی کودکان دارای اختلال بیش فعالی/ نقص توجه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری آن کودکان ۷ تا ۱۲ سال مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه که جهت درمان به کلینیک های درمانی شهر شیراز در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند. تعداد ۳۰ نفر از این کودکان که توسط روان پزشک بیماری آنان مورد تأیید قرار گرفته بود، به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. سپس آزمودنی ها آزمون قضاوت اخلاقی ﺳﯿﻨﻬﺎ و ورﻣﺎ را تکمیل کردند و نمرات آن ها به عنوان پیش آزمون انتخاب شد. گروه آزمایش در ۸ جلسه آموزش گروهی به صورت هفته ای ۱/۵ ساعت تحت مداخله ی روان نمایشگری قرار گرفتند. افراد گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. در پایان مداخله از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. بعد از ۲ ماه هر دو گروه، پیگیری شدند. داده ها با آزمون تحلیل کواریانس یک طرفه، با نرم افزار SPSS ۲۲ ارزیابی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که روش درمانی روان نمایشگری بر بهبود تحول اخلاقی در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه موثر است (۰/۰۰۵>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها از درمان روان نمایشگری می توان به عنوان مداخله ای موثر بر بهبود تحول اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه بهره برد.
۱۳.

اختیار تعمیم یافته و بسیط در تحول اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 49-68

کلیدواژه‌ها: خلق تحول اخلاقی عمل صالح اختیار بسیط اختیار تعمیم یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
عوامل و موانع تحول در اخلاق از مسائل مهم علم اخلاق و تربیت به شمار می رود. در این بین، آنچه کمتر بدان توجه شده ویژگی اثرگذاری عنصر «اختیار» است. عمل اختیاری انسان را می توان در قالب «عمل صالح» در قرآن تحلیل کرد. فارغ از عوامل اولیه ایجاد انگیزه برای یک عمل صالح، مانند آموزش و تربیت، آنجه در تداوم یک رفتار اخلاقی و نیز تعمیم پذیری آن به سایر صفات اخلاقی مؤثر است ویژگی ارادی بودن و از روی اختیار انجام دادن یک عمل اخلاقی است. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که انجام اختیاری اعمال صالح از یک سو، به تقویت و تداوم همان عمل منجر می شود؛ و از سوی دیگر، اراده عادت شده دست کم در برخی صفات اخلاقی، به سایر صفات توسعه می یابد؛ یعنی دارنده یک صفت اخلاقی خاص، در صورت تکرار و تداوم، سایر صفات اخلاقی را هم به سوی خود جلب خواهد کرد. تعمیم پذیری اختیار، شامل تحول منفی در صفات ضداخلاقی نیز می شود. برای مثال، صفت صالح «ذکر» و «هوای نفس» به عنوان مصادیق هر دو گروه بررسی شده است. پژوهش های سابق، قرآن و عمدتاً تفاسیر در این زمینه مطالعه و تحلیل شده است.
۱۴.

ماهیت اخلاقی دولت اسلامی و مسئله ی بی طرفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 137 - 156

کلیدواژه‌ها: دولت اسلامی اخلاق بی طرفی تمدن اسلامی تحول اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۳
پرسش اصلی مقاله این است که ماهیت دولت اسلامی و تفاوت ماهوی آن با دول متعارف در چیست؟ پژوهش کنونی با روش تحلیل محتوای متون مرتبط، می کوشد به این پرسش از دریچه ی بحث اخلاق سیاسی پاسخ دهد. به این معنا که یکی از تفاوت های مهم دولت اسلامی با دیگر دولت ها در ماهیت اخلاقی آن است. این ویژگی سبب شده است تا دولت اسلامی در بحث اخلاق سیاسی بی طرف نباشد و به این أمر اهتمام داشته باشد. توجه دولت اسلامی به اخلاق سیاسی از منظر تمدن اسلامی است. آموزه های قرآنی، فلسفی، عرفانی و دانشی موجود در تمدن اسلامی، منبع غنی ای برای نگاه دولت به اخلاق فراهم ساخته است. این نوع نگاه به جامعه و اخلاق، سبب ایجاد نگاه مراتبی و منعطف به اخلاق حاکمان و شهروندان شده است؛ به گونه ای که آزادی، مدارا و برابری را در کنار تعلیم و تربیت در مواجهه با شهروندان توصیه می نماید. از سویی در بحث معیار اخلاقی دولت اسلامی نتیجه گرفته شد که اخلاق در تمدن اسلامی نه جامعیت و نه حاکمیت دارد، بلکه ذیل دین و عقل تعریف می شود. بر این اساس، در یک رویکرد تمدنی، شکل گیری جامعه ی اسلامی که مبتنی بر تربیت و اخلاق است، یکی از مراحل تحقق تمدن اسلامی است.  
۱۵.

نقش تعدیل کنندگی همدلی در رابطه بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 167 - 183

کلیدواژه‌ها: رفتار اخلاقی قضاوت اخلاقی تحول اخلاقی همدلی تعدیل کننده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۸
هدف از این پژوهش تعیین نقش تعدیل گری همدلی در رابطه بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی دانش آموزان است. برای این منظور 336 نفر از دانش آموزان پایه هشتم شهر مشهد به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از: فهرست 15 سؤالی رفتار اخلاقی سوانسون و هیل (1993)، داستان های اخلاقی رست و همکاران (1973) برای سنجش قضاوت اخلاقی و همچنین پرسشنامه همدلی مارک دیویس (1994). آزمون های مختلف استنباطی همچون همبستگی پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی جهت بررسی یافته ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی رابطه معنادار، مستقیم اما ضعیفی وجود دارد. همچنین همدلی با رفتار اخلاقی رابطه مثبت و معناداری دارد. تحلیل رگرسیون نشان داد همدلی بر رابطه بین قضاوت اخلاقی و رفتار اخلاقی اثر تعدیل کنندگی دارد. همچنین تفاوت جنس دردو مورد خرده مقیاس های نگرانی همدلانه و دیدگاه گیری مشاهده شد. با توجه به نتایج می توان گفت نه تنها رفتار اخلاقی دانش آموزان به گونه مستقیم از راه قضاوت اخلاقی قابل پیش بینی است بلکه این رابطه از راه همدلی نیز تعدیل می شود.
۱۶.

روابط ساختاری جهت گیری مذهبی با اخلاق حرفه ای معلمان: نقش میانجی گر تحول اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) ۸۴-۶۷

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای جهت گیری مذهبی تحول اخلاقی معلمان ابتدایی شهرستان سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری جهت گیری مذهبی با اخلاق حرفه ای با در نظرگرفتن نقش میانجی سطوح تحول اخلاقی در معلمان ابتدایی انجام شد. روش : روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی با شیوه معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه معلمان ابتدایی شهرستان سبزوار در سال تحصیلی 1401-1400 ( (N=500بود. به الگوی کلاین، نمونه ای به حجم 220 نفر از میان معلمان زن و مرد با روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. افراد نمونه به سه پرسشنامه تحول اخلاقی (Ma,1981)؛ اخلاق حرفه ای ((Cadozier, 2002 و جهت گیری مذهبی (Allport & Ross, 1950 ( پاسخ دادند. به منظورآزمون مدل تحقیق از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد اخلاق حرفه ای در معلمان با درونی شدن جهت گیری مذهبی در آنها افزایش می یابد، به طوری که اثر مستقیم آن برابر با 570/0=β بود. همچنین جهت گیری مذهبی با تحول اخلاقی و تحول اخلاقی با اخلاق حرفه ای ارتباط دارد. همچنین بین جهت گیری مذهبی با اخلاق حرفه ای از طریق سطوح تحول اخلاقی ارتباط غیرمستقیم وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که با درونی شدن جهت گیری مذهبی و در نتیجه بالارفتن سطوح تحول اخلاقی، اخلاق حرفه ای در معلمان ابتدایی افزایش می یابد.
۱۷.

تصویرسازی الکوی سازوکار و فرآیند تحول اخلاقی انسان از منظر ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 1 - 35

کلیدواژه‌ها: ملاصدرا تحول اخلاقی فرآیند کنش اخلاقی منشأ اخلاق مراحل رشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰ تعداد دانلود : ۲۸
تصویرسازی سازوکار و فرآیند رشد و تحول اخلاقی انسان از منظر ملاصدرا، مسأله این جستار است که برای پاسخ به آن، ناگزیر از تحلیل مسائلی چون 1) منشأ اخلاق و کانون بروز تغییرات اخلاقی، 2) عوامل تحول اخلاقی، 3) کیفیت و ماهیت رشد اخلاقی هستیم. ملاصدرا با پذیرش اصل تغییر پذیری انسان، اخلاق را چیزی بین طبیعت و اراده های فکری می داند. یعنی نیروهای طبیعی و ذاتی اگرچه در جریان رشد اخلاقی دخیلند، اما این نقش جبری نیست بلکه با اراده های فکری صورت می بندد که با تمرین و عادت، سبب اکتسابات رشدی اند. براساس تحلیل اراده های فکری نزد صدرا در فرآیند کنش های درونی که مبتنی بر نوعی تحلیل رشد پیوسته و ذومراتبی است، سازوکار اخلاقی انسان، متضمن نوعی تفکر و استدلال اخلاقی است که برانگیزاننده گرایش ها و نظام بندی عواطف است که تحت تأثیر کشمکشی پیچیده از تأثیر و تأثرات متقابل نیروهای درون و القائات برون و اراده آدمی است. نیروهای درونی جنبه های متنوع شناختی (علوم و باورها)، گرایشی (عواطف، احساسات، فطرت گرایشی، غرایز) و حتی بدنی (مزاج، تغذیه، مغز، ابزارهای حسی، زمنیه-های وراثتی) دارند و یا نظیر مکلات و شاکله شخصیتی ثانوی، تهذیب نفس و ... ، زمینه ساز و مؤثر در این ساحت اند. عوامل محیطی متنوعی نیز، همچون انتقال قوانین و هنجارهای اجتماعی یا شرعی (از طریق دین/ انبیاء) و یا الگودهی (با تأثیر مربی، والدین و ..)، و پیامدهای محیطی و همانندسازی (هم نشینی با دیگران، اجتماع با نیکوکاران) جریان رشد اخلاقی انسان را تحت تأثیر قرار می دهد که در تعامل با ارگانیسم درونی-زیستی-اکتسابی است.
۱۸.

مسیر تحوّل اخلاقی در تفسیر المیزان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق پژوهی سال ۱ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 28 - 48

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی تفسیر المیزان طرح سلوکی اسلام ایمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۸
ادوار نخستین عرفان مسلمین با ارائه طرح های متعددی در عرصه سلوک همراه بوده است، ولی در دوره های اخیر توجه چندانی به این مقوله دیده نمی شود. علامه سید محمد حسین طباطبایی به عنوان اندیشمندی جامع و کم نظیر، توجهی ویژه به این مقوله داشته و در ضمن درس های سلوکی و مباحث تفسیری به این موضوع پرداخته که گفت وگوهای اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله تلاش دارد تا طرح های علامه در تفسیر المیزان را در پرتوی گفته های دیگر ایشان در این کتاب و دیگر کتاب هایشان، تحلیل کند. پیشینه این نگاه را باید در نوشته های منسوب به بحر العلوم و پیش تر از آن، در کتاب مواقع النجوم یافت. در این بررسی تحلیل محتوای نظر علامه، به تفسیر ایشان از آیات مورد استشهاد و درس های کتاب لب اللباب توجه شده است. در ارزیابی نظرات و مستندات افزون بر بهره گیری از روایات و آیات وارده در بحث اسلام و ایمان، به چگونگی استنباط از آیات و قوت و ضعف آن توجه شده و با پرهیز از ایرادات نقضی، تلاش شده تا تحلیل های متفاوتی از آیات مورد استناد به دست داده شود. حاصل این بررسیِ کوتاه، ارزیابی انسجام و اتقان دو طرح علامه و مستندات آن و همچنین ترسیم برخی نقاط قوت و ضعف طرح های تودرتوی اسلام و ایمان است.
۱۹.

بررسی رابطه هوش معنوی و بهزیستی، با تحول اخلاقی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۹) 201 - 218

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی بهزیستی معنوی تحول اخلاقی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۶
هدف: این پژوهش با هدف بررسی رابطه هوش معنوی و بهزیستی با تحول و رشد اخلاقی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. روش: روش پژوهش از لحاظ روش آمار، توصیفی شامل محاسبه فراوانی ها، میانگین ها، انحراف استانداردها و برای آمار استنباطی از ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1401 بودند. از این جامعه، نمونه ای به حجم 169 دانشجو با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شد و به پرسشنامه هوش معنوی، بهزیستی معنوی و تحول اخلاقی پاسخ دادند. داده ها نیز توسط آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه ورود همزمان تحلیل شدند. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی نشان داد که ارتباط مثبت و معناداری بین مؤلفه های هوش معنوی و بهزیستی معنوی با تحول اخلاقی وجود دارد. به عبارت دیگر؛ با افزایش هوش معنوی و بهزیستی معنوی، تحول اخلاقی نیز افزایش پیدا می کند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که حدود 50 درصد از واریانس تحول اخلاقی توسط مؤلفه های هوش معنوی و بهزیستی معنوی تبیین می شود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد تحول اخلاقی در دانشجویان منوط به افزایش هوش معنوی و بهزیستی معنوی آنان است. بر این اساس، پیشنهاد شد که برنامه و طرحی جامع از سوی خانواده ها، متولیان فرهنگی و آموزش عالی به منظور تقویت هوش معنوی و بهزیستی معنوی دانشجویان برای تحول اخلاقی آنان تدوین و اجرا شود.
۲۰.

ویژگی های شناختی و رفتاری مؤثر بر عملکرد اساتید گروه معارف اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1094 - 1077

کلیدواژه‌ها: باور دینی تحول اخلاقی ویژگی های شناختی ویژگی های رفتاری اساتید معارف اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۱۶
هدف : هدف از نگارش این مقاله، احصا و تشریح ویژگی های شناختی و رفتاری مؤثر بر عملکرد اساتید گروههای معارف اسلامی در دانشگاهها با الهام از آرای آیت الله مصباح یزدی است. روش : این پژوهش از حیث گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و تجربیات شخصی و از نظر شیوه پردازش اطلاعات، تحلیلی- استنتاجی است. یافته ها : اَهمّ ویژگی های شناختی عبارتند از: آشنایی با پدیده دین، به خصوص کلّیات دین اسلام؛ آشنایی با کلّیات علوم اسلامی؛ آشنایی با کلّیات تاریخ اسلام؛، آشنایی با یک دوره تفسیر فشرده قرآن؛ آشنایی با فِرَق اسلامی با تأکید بر فرقه های زنده و تأثیرگذار؛ آشنایی با نظام حقوقی اسلام؛ آشنایی با مسائل مبتلابه فقهی خود و دانشجویان؛ آشنایی با شُبهات جدید دینی؛ آشنایی با ادیان جهان و جنبشهای نو پدید دینی؛ آشنایی با مسائل روز؛ آشنایی با مؤلّفه های دنیای جدید و پیامدهایشان؛ تسلّط به دو زبان عربی و انگلیسی؛ تسلّط کامل به متن درسی؛ شناسایی منابع تکمیلیِ معتبرِ متون درسی و آشنایی با رشته های مختلف دانشگاهی. اَهمّ ویژگی های رفتاری(اخلاقی) عبارتند از: صداقت، عدالت، تواضع، سعه صدر و خیرخواهی. بحث و نتیجه گیری : تربیت اساتیدی با ویژگی های احصا شده، با همه دشواری هایش، ضروری و ممکن است و این مهم باید به طور مستمر از دوره کارشناسی آغاز و در به کارگیری اساتید حق التدریسی بازنگری شود.