درخت حوزه‌های تخصصی

نوشتار را با سخنی از نویسنده‏ی مقاله «رازدانی و روشنفکری» آغاز می‏کنیم و بر این باوریم که این نوشتار هدفی جز آنچه که در کلام صاحب مقاله‏ی ذکر شده به رشته‏ی تحریر درآمده است به همراه نخواهد داشت، زیرا که به اعتقاد نویسنده یاد شده «باری نهضت روشنفکری در دیار ما مدیون همین تلاش‏های کامیاب و ناکام است و امروزیان هم اگر از سر نقد در آنها می‏نگرند نه برای تقبیح و سرزنش، که برای تکمیل و پیرایش است». با این چند جمله‏ی کوتاه نیز می‏توان به هدف این نوشتار که در حقیقت نقدی است بر آنچه که دکتر سروش در بیان نظریه‏ی «تکامل معرفت دینی» اظهار می‏کند، و هدف و غرض از این نظریه را چاره جویی برای حل مشکل روشنفکران مسلمان و مصلحان دینی برای جمع بین ثبات و تغییر در دین و عقب نماندن از چرخ زمانه می‏دانند پی برد. اما اینکه این نظریه چقدر می‏تواند به ادعای صاحب نظریه جامه‏ی عمل بپوشاند چیزی است که این نوشتار به تحلیل و ارزیابی آن می‏پردازد.

درباره جلال آل احمد و آثارش کم نوشته نشده؛ اما آنچه در این مقاله به آن توجه شده، از رنگی دیگر است.این مقاله، تلاشی است درجهت بررسی تاثیر اندیشه های آلبرکامو بر جلال آل احمد. اگر بپذیریم که ادبیات فرانسه بر برخی از نویسندگان ایرانی تاثیر گذاشته است، در گفتار حاضر، جایگاه جلال آل احمد به عنوان یکی از نامدارترین و اندیشمندترین نویسنده معاصر که آثارش از حیث سیر تفکر و اندیشه با آلبر کامو شباهت هایی دارد، بررسی می شود. با بررسی تطبیقی، تاثیر و تاثرهایی آشکار می شود که قیاس آنها می تواند در بسیاری از موارد راهگشای پژوهشگران در درک بهینه آثار ادبی این نویسنده باشد. جهت نیل به این مقصود، در این مقال سعی شده است با انجام نقد روان شناسی از دیدگاه ژاک لاکان و نشانه شناسی رولان بارت، برروی یکی از داستان های کوتاه جلال آل احمد با نام خواهرم و عنکبوت، بتوانیم به ژرفای متن نفوذ کنیم و ناخودآگاه آن را بیرون بکشیم و مضامینی مانند نیهیلیسم، ماشینیسم و مدرنیته ستیزی را که این نویسنده ایرانی با الهام از تفکرات و اندیشه های کامو به عاریت گرفته است، استخراج کنیم، و به این ترتیب، به تشابهات و مشترکات فکری این دو نویسنده پی ببریم.چکیده عربی:الداراسات التی تتناول جلال آل أحمد ونتاجاته لیست قلیلة إلا أن ما تطرقنا إلیه فی هذا المقال یختلف عن مثیلاته حیث یحاول هذا المقال أن یدرس تأثیر آراء ألبیر کامو علی جلال آل أحمد. إذا قبلنا أن الأدب الفرنسی أثّر علی عدد من الکتّاب الإیرانیین، یمکننا أن نعتبر آل أحمد بوصفه مفکرا ذا شهرة أدبیة واسعة من أکثر الکتّاب المعاصرین الذین یقترب کثیرا فی نتاجاته من ألبیر کامو. فالدراسة المقارنة بین الأدیبین تمهد الطریق للباحثین فی استیعاب أفضل لنتاجات آل أحمد الأدبیة. یحاول هذا المقال أن یدرس إحدی قصص آل أحمد القصیرة بعنوان (أختی والعنکبوت) دراسة نقدیة وفقا لمکتب جاک لاکان للتحلیل النفسی وسیموطیقا رولان بارت؛ وذلک للوصول إلی أعماق النص وخفایاه کی یستخرج مضامین: کعداءه للعبثیة وثورة الماکینات والحداثة، التی استعارها هذا الأدیب الإیرانی من آراء ألبیر کامو. وأخیرا یبین المقال المشترکات الفکریة لدی الأدیبین.

آیات شهاب سنگ قرآن از آیات چالش برانگیز در زمینه قرآن و اخترشناسی است. مفسران در این باره نظرات گوناگونی ارائه داده اند. بیشتر مفسران قدیمی تر معنای ظاهری این آیات را که دربرگیرنده شنود شیاطین و دور کردن آنها به وسیله شهاب سنگ است، مدلول این آیات می دانند، در حالی که مفسران معاصر که با شبهات و سؤالات جدیدتری در این زمینه روبه رو بوده اند، بیشتر راه تأویل را برگزیده، برخی نیز در معنای آن توقف کرده اند. با این حال به نظر می رسد تأویل های ذکر شده گواهی قوی نداشته، درخور استناد نیست. از دیگر سو با ژرف نگری در این آیات، در کنار بهره بردن از بخش دیگری از قرآن و روایات، می توان به نکته های جدیدتری در بازخوانی معنایی آن دست یافت، به گونه ای که برای آسمان و اجرام آن نقشی کارآمد در پراکندن شیطان ها قائل شد. بدین ترتیب در کنار پایبندی به معنای ظاهر قرآن و بی نیازی از تأویل های غیر قابل قبول، همه شبهات مرتبط با این معنا نیز پاسخ می گیرند.

واژه دیر آشناى اخلاق آنگاه که با کلماتى چون فلسفه ترکیب مى‏شود، گاه با کج فهمى‏هایى همراه مى‏گردد; چنان که بسیارى را گمان بر این است که «فلسفه اخلاق‏» چیزى جز فایده و ضرورت رعایت آداب اخلاقى نیست . نویسنده در این مقاله وجوه تمایز علم اخلاق و فلسفه اخلاق را بر مى‏شمارد و بر آن است تا به صورتى گذرا، تفاوت آنها را تبیین نماید . پیش از بیان تفاوت علم اخلاق با فلسفه اخلاق شایسته است ابتدا نگاهى گذرا به مفردات این دو اصطلاح یعنى واژه‏هاى «علم‏» ، «اخلاق‏» و «فلسفه‏» بیافکنیم تا با دقت و بصیرت بیشترى به بحث اصلى بپردازیم .

جهانی که مکتب فمینیستی معاصر ترسیم می‌کند، جهان عجیبی است. از تاریخی سخن می‌گوید، که با آنچه درگروه‌های تاریخ دانشگاه‌ها، تدریس می‌شود، مغایرت دارد. دیدگاهی را علمی می‌خواند که فقط به طور گزینشی، آموزه‌های گروه‌های علوم را اتخاذ می‌کند و رویکردی متناقض و غیرلیبرال به اخلاق است که در آن درستی یک عمل تا حد زیادی به فاعل آن بستگی دارد. جهان‌بینی ارائه شده در فمینیسم معاصر، شباهت زیادی به فرد شعبده باز دارد که می‌تواند در برنامه تحسین برانگیزی تردستی کند، به شرط آنکه از زاویه خاصی به برنامه او نگاه کنید و هیچ تلاشی برای بررسی دقیق کارش صورت نگیرد. در حقیقت نمی‌‌توان به راحتی این تردید را از بین برد که دلیل اصرار همیشگی فمینیست‌ها بر وجود دپارتمان‌ جداگانه‌ای برای برنامه "مطالعات زنان"، این است که مطالب آن‌ها اگر مانند تاریخ، فلسفه، یا علم، تدریس می‌شد، مورد بازبینی دقیق و بررسی نقادانه قرار می‌گرفت؛ در حالیکه آن‌ها باید از این بازبینی نقادانه، معاف باشند. در این مقاله رابرت شیفر به نقد ریشه های نقد نشده فمنیسم می پردازد.

این پژوهش با هدف بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه استرس شغلی مؤسسه سلامت و ایمنی انگلستان (HSE) در راستای ایجاد ابزار مناسب برای اندازه گیری استرس شغلی انجام شده است. روش: 749 نفر از کارکنان نظامی در طی نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از کل کشور انتخاب گردیدند. نمونه ها به پرسشنامه های HSE و GHQ پاسخ دادند. در این مطالعه پس از بررسی روایی محتوا، جهت بررسی روایی سازه و همزمان به ترتیب از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، ضریب همبستگی پیرسون، آلفای کرونباخ و جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 15 و Amos نسخه 16 استفاده گردید. یافته ها: ضریب همبستگی پرسشنامه HSE و GHQ برابر 48/0- = r بود. نتایج همچنین نشان دهنده همبستگی قوی بین عامل های استخراج شده از تحلیل عاملی و گویه های پرسشنامه HSE (92/0، 73/0، 75/0، 63/0، 87/0، 85/0، 22/0 به ترتیب برای حیطه های نقش، ارتباط، حمایت مسئولین، حمایت همکاران، کنترل، تقاضا، تغییرات) بود. اعتبار پرسشنامه نیز توسط روش آلفای کرونباخ و روش دو نیمه کردن به ترتیب 78/0 و 65/0 بود. نتیجه گیری: پرسشنامه استرس شغلی HSE، پرسشنامه ای روا و معتبر برای بررسی استرس شغلی می باشد.

بحث‌ از ویژگیهای‌ علم‌ حضوری‌ و تفکیک‌ آن‌ از علم‌ حصولی‌ و نیز نقش‌ مهم‌ آن‌ در معرفت‌شناسی‌ اسلامی‌ بعنوان‌ مبنایی‌ترین‌ معرفت‌ و شالودة‌ علم‌ حصولی‌ از ویژگیها و امتیازات‌ فلسفة‌ اسلامی‌ نسبت‌ به‌ سایر دیدگاههاست. آنچه‌ در این‌ مقاله‌ آمده‌ است‌ در تبیین‌ و تحلیل‌ مباحثی‌ از این‌ دست‌ می‌باشد. با توجه‌ به‌ اینکه‌ تفاوت‌ علم‌ حضوری‌ با حصولی‌ اساساً‌ باین‌ دلیل‌ است‌ که‌ یکی‌ به‌ نظام‌ وجود و دیگری‌ به‌ نظام‌ مفهوم‌ تعلق‌ دارد، این‌ مقاله‌ به‌ برخی‌ وجوه‌ تفاوت‌ علم‌ حصولی‌ با حضوری‌ می‌پرازد. یکی‌ از تفاوتها مرجع‌ خارجی‌ داشتن‌ اولی‌ و عدم‌ آن‌ در دومی‌ است‌ که‌ نتیجه‌ آن‌ این‌ خواهد بود که‌ صدق‌ و کذب‌ به‌ معنای‌ مطابقت‌ و عدم‌ مطابقت‌ ذهن‌ با عین‌ تنها در مورد علم‌ حصولی‌ قابل‌ طرح‌ باشد؛ اگر چه‌ معنایی‌ دیگر از حق‌ و صدق‌ بر علم‌ حضوری‌ قابل‌ اطلاق‌ خواهد بود. تفاوت‌ دیگر این‌ است‌ که‌ در علم‌ حضوری‌ برخلاف‌ حصولی، تقسیم‌ به‌ تصور و تصدیق‌ ناموجه‌ خواهد بود. بیان‌ همین‌ مطلب‌ سبب‌ می‌شود که‌ نویسنده‌ دانشمند(ره) نحوة‌ پیوند و ارتباط‌ اشیأ را مورد بررسی‌ قرار دهد و بر آن‌ شود که‌ گاهی‌ این‌ پیوند، به‌ گونه‌ای‌ معرفت‌شناختی‌ است‌ که‌ در واقع‌ انسان‌ بواسطة‌ ذهن‌ خود با بسیاری‌ از اشیأ دیگر ارتباط‌ می‌یابد و گاهی‌ ارتباط‌ فراتر از مفهوم‌ و ذهن‌ است‌ و به‌ عبارتی‌ پیوندی‌ وجودی‌ و مربوط‌ به‌ علم‌ حضوری‌ است. وی‌ با بهره‌گرفتن‌ از تعبیر «اضافة‌ اشراقی» به‌ تبیین‌ این‌ امر می‌پردازد. مولف، در پایان‌ علم‌ حضوری‌ نفس‌ به‌ خود را به‌ مثابه‌ علت‌ و سبب‌ پیدایش‌ علم‌ حصولی‌ به‌ اشیأ و مقدم‌ بر آنها دانسته‌ و با طرح‌ بحثی‌ تطبیقی‌ میان‌ صدرالمتالهین(ره) و دکارت‌ حق‌ را به‌ جانب‌ حکیم‌ بزرگ‌ اسلامی‌ می‌دهد. ‌

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین دو متغیر رضایت شغلی و تعهد سازمانی با کارایی کارکنان شرکت فولاد یزد بود. تعهد سازمانی بر اساس مدل الن ومیر به عنوان یک سازه شامل سه مولفه تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری و سنجش رضایت شغلی با استفاده از مدل اسمیت، کندال و هالین، شامل هفت مولفه ماهیت کار، رفتار مدیر،تعهد شغلی، پرداخت ها ، رفتار شهروند سازمانی، رفتار همکار، ترفیع و ارتقا، شناسایی و عملیاتی گردید ؛ و پنج مولفه نیل به هدف، زمان کمتر، هزینه کمتر، تولید بیشتر و کیفیت بالاتر به عنوان مولفه های کارایی در نظر گرفته شد. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان شرکت فولاد یزد(139 نفر) بود که از طریق نمونه گیری تصادفی یک نمونه 80 نفری ازآن انتخاب گردید.. ابزارجمع اوری داده ها پرسشنامه است.برای تجزیه تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی شامل جدول توزیع فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار، نمودارها و در سطح آمار استنباطی از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون فریدمن، معادلات ساختاری و جدول توافقی استفاده شده است. مولفه رفتار همکار از سازه رضایت شغلی ،مولفه هدف در کارایی و مولفه تعهد عاطفی ازتعهد سازمانی بیشترین و قویترین ابعاد در این سازه ها می باشند. تجزیه تحلیل داده ها نشان دادکه رضایت شغلی که با شدت 78% بر تعهد سازمانی اثر معنا داری دارد با ضریب مسیر 59/0 بر کارایی کارکنان شرکت تاثیر می گذارد. همچنین ضریب تعیین تعهد سازمانی و رضایت شغلی بر کارایی کارکنان 56/0 می باشد.

مقدمه: به نظر می رسد آدلر و سیستم روانشناسی او علیرغم تأثیر قابل ملاحظه ای که بر بسیاری از حیطه های روانشناسی و روانپزشکی داشته، مورد کم توجهی قرار گرفته و در مجامع علمی کمتر از او نام برده شده است. در این مقاله سعی شده به بررسی اجمالی نظریات آدلر پرداخته شود. روش: این مطالعه به روش مروری انجام شد. یافته ها: در این تحقیق عمده نظریات آدلر بررسی و نقد شده اند؛ ازجمله احساس حقارت، تلاش برای رسیدن به برتری، جبران، شیوه زندگی و علاقه اجتماعی. همچنین انواع شخصیت از دیدگاه آدلر و نظرات او در مورد ترتیب تولد توضیح داده شده است. آدلر بنیانگذار مکتب روانشناسی فردی است، لذا مفاهیم اساسی مرتبط، شامل مفهوم ساختار ذهنی مبتنی بر خیال، غایت نگری و کل نگری ارائه می گردد. در ادامه مقاله، چگونگی ارزیابی فرد از دیدگاه روانشناسی آدلر، شامل نظرات او در مورد خاطرات اولیه دوران کودکی، تعبیر رؤیا و سایر موارد ارائه می شود. همچنین روش های درمانی آدلر و نقش او در شکل گیری روش های بسیار متداول، نظیر گروه های آموزشی توضیح داده می شود. در انتها به تحقیقات به عمل آمده در مورد نظرات آدلر اشاره شده، پس از بررسی و نقد، به منظور بازنگری اشکالات این مکتب مطرح می شود. نتیجه گیری: نظرات آدلر بر حیطه های مختلف روانپزشکی و روانشناسی، نظیر اگزیستانسیالیسم، خانواده درمانی، پسیکوآنالیز و روان درمانی شناختی- رفتاری تأثیر قابل ملاحظه ای گذاشته است و آشنایی با آدلر، فرضیات و روش های درمانی او برای هر روانپزشک و روانشناسی لازم به نظر می رسد.