درخت حوزه‌های تخصصی

   هدف: در نسخه های خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخه های قرون اولیه اسلامی به ویژه رساله عمد ه الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگی ها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است. روش پژوهش: گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روش ها،  روش آزمایش به کار گرفته شده است. به همین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیه حبر اسود در نسخه های خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و به ویژه رساله عمد ه الکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد. یافته های تحقیق: یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه ساخت و کاربرد مرکّب های مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوه ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده می شوند. نتیجه گیری: مقایسه متن نسخه های خطی عُمد ه الکتاب،  بَیانُ الصَناعات،  قَطَفُ الأزهار،  دُرُ المَکنون،   تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتاب آرایی در تمدن اسلامی   نشان داد در تمام منابع ذکر شده به غیر از عُمد ه الکتاب ، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمه اشتباه نمی توان به شیوه های ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.

هدف:سنجش توانایی تفکر انتقادی دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی و رابطه آن با محیط دانشگاهی و جنسیت آنان در دانشگاههای آزاد شهرتهران. روش شناسی:پژوهش از نوع تحلیل همبستگی و به روش پیمایشی انجام شد.جامعه آماری را کلیه دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاههای آزاد اسلامی شهر تهران در مقطع کارشناسی ارشدو دکتری که تعداد آنها 141 نفر و در سال 1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل داد.از آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم«ب»استفاده شد و داده ها با استفاده از آزمون مانوا و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها:توانایی دانشجویان ارشد دانشگاههای مورد مطالعه از نظر مهارت"ارزیابی"بیش از سایر مهارتهاست.گرچه در توانایی دانشجویان دوره دکتری از نظر خرده مقیاسهای تفکر انتقادی(ارزیابی، تحلیل و استنباط) ناهمخوانی هایی مشاهده می شود اما در مجموع، تفکر انتقادی آنان در حد متوسط ارزیابی شده است.همچنین مشخص گردید که توانایی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزاد شهر تهران ازنظرمهارت"ارزیابی"بیش از سایرمهارتهاست؛ درخرده مقیاسهای"تحلیل"و"استنباط"،دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم تحقیقات عملکرد بهتری را نسبت به دانشگاه تهران شمال نشان داده اند.در مجموع،سطح تفکرانتقادی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای آزادشهرتهران اندکی بالاترازمتوسط قراردارد؛از میان مهارتهای سه گانه تفکر انتقادی،"ارزیابی"بیشترین امتیاز و"تحلیل"کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. نتیجه گیری:درجامعه اطلاعاتی که دانایی اساسی ترین ثروت جامعه است،شرط ایجاد ارزش افزوده آن تبدیل دانایی به توانایی است که مسیر آن از طریق پروش تفکر انتقادی می گذرد.با توجه به نتایج این پژوهش دانشگاههای مورد مطالعه بنابه اهداف وکارکردهای ذاتی خودباید رشدوپرورش تفکرانتقادی و مهارتهای مرتبط با آن را به عنوان یکی ازمهمترین مأموریتها و اولویتهای خود قراردهند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر مثبت اندیشی بر افزایش مهارتهای ارتباطی کتابداران کتابخانه های عمومی سطح شهرستان تبریز می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش انجام آن پیمایشی است. جامعه ی مورد مطالعه کتابداران کتابخانه های عمومی سطح شهرستان تبریز می باشند که با توجه به تعداد نسبتا کم جامعه ی آماری، نمونه گیری از طریق روش سرشماری انجام شد و پرسشنامه (5 گزینه ای براساس طیف لیکرت) بین تمامی کتابداران توزیع شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی محقق ساخته می باشد که ضریب پایایی آن نیز 91% برآورد شد که نشانگر پایایی مناسب پرسش نامه می باشد، پرسشنامه ی توزیع شده شامل دو بخش مهارتهای ارتباطی و مثبت اندیشی می باشد که این دو بخش نیز به گویه هایی تقسیم شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میزان نمود اثرات مثبت اندیشی بر روی مهارت های غیرکلامی بیشتر از سایر مهارت هاست همچنین میزان مثبت اندیشی در بین کتابداران نسبتآ خوب قلمداد شده است. نتایج کلی پژوهش بیانگر این است که میزان مثبت اندیشی در بین کتابداران زن و محدوده ی سنی زیر 35 سال و با میزان تحصیلات کارشناسی به بالا بیشتر ازسایر گروه ها می باشد همچنین هرچقدر میزان مثبت اندیشی بالا باشد بیشتر دررفتارهای ارتباطی به خصوص غیر کلامی کتابداران متجلی می گردد. در پایان پژوهش نیز پیشنهاداتی جهت برگزاری دوره های مثبت اندیشی و مهارتهای ارتباطی برای کتابداران ارائه شده است.

هدف : خودکارآمدی و باورهای فرد بر هیجان های افراد تأثیر می گذارد و عامل مهمی در شکل گیری آنهاست، اما باید دید تأثیر آن بر هیجان های دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات چگونه است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه بر هیجان های آنان پس از بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و از نوع کاربردی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بود. اعتبار پرسش نامه با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. پایایی ابزار نیز بر اساس آلفای کرونباخ سنجیده شد و بین 76/0 تا 88/0 به دست آمد. جامعه آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های علوم انسانی شاغل به تحصیل در دانشگاه رازی کرمانشاه بودند. پرسش نامه در بین نمونه (306نفر) توزیع و 278 (8/90%) پرسش نامه قابل استفاده دریافت شد. یافته ها: یافته ها نشان داد میانگین خودکارآمدی بالاتر از حدّ متوسط است. دانشجویان پس از بازیابی اطلاعات، عمدتاً هیجان های مثبت شامل شادی، آرامش و غرور را تجربه کرده اند. مؤلفه های «خودکارآمدی» توانستند 26% متغیر هیجان ها پس از بازیابی اطلاعات را در دانشجویان تبیین کنند. مؤلفه «وضعیت فیزیولوژیکی» بیشترین سهم را در این بین بر عهده داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد دانشجویان خود را در طول بازیابی اطلاعات توانمند دیده اند، از بازیابی اطلاعات لذت برده و احساسات مثبتی را تجربه کرده اند، اما در مقایسه با دیگران خود را توانمندتر از آنان ندیده اند. داشتن احساسات خوشایند در هنگام بازیابی اطلاعات بیشترین تأثیر را بر هیجان های کاربران پس از بازیابی اطلاعات داشته است اما اگرچه مؤلفه های خودکارآمدی بر هیجان های دانشجویان بعد از بازیابی اطلاعات اثرگذارند، بخشی کوچکی از این متغیر را تبیین کردند.

امروزه، موضوع کسب دانش و به اشتراک گذاری آن در زمینه های کاری، به ویژه در سازمان های دانش محور، اهمیت یافته است. کتابخانه ها نیز جزء سازمان های دانش محور محسوب می شوند و کتابداران، کارکنان دانشی درون کتابخانه به حساب می آیند. از این رو، چگونگی تشویق کتابداران به بهبود اشتراک دانش از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی، بررسی ها نشان می دهد که طراحی شغل تأثیر عظیمی بر جو سازمان و در نهایت، بر بهبود اشتراک دانش بین کارکنان دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل چندسطحی تأثیر ویژگی های شغلی بر اشتراک گذاری دانش با نقش میانجی هویت سازمانی انجام شده است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق کتابداران تمامی کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر «اهواز» است. بر این اساس، تعداد 108 کتابدار از 16 کتابخانه در شهر «اهواز» به عنوان نمونه انتخاب شده است. نتایج پژوهش در مورد تحلیل سطح فردی (کتابداران) نشان داد که هویت سازمانی تأثیر مثبت و معناداری بر اشتراک گذاری دانش در بین کتابداران دارد. همچنین، ویژگی های انگیزشی شغل تأثیر مثبت و معناداری بر هویت سازمانی دارد. یافته های مدل چندسطحی نشان داد که متغیر سطح گروهی، یعنی ویژگی های اجتماعی شغل اثر تعدیل کنندگی بین سطحی بر رابطه بین هویت سازمانی و اشتراک گذاری دانش دارد و نقش تعدیل گر ویژگی های اجتماعی در رابطه بین ویژگی های انگیزشی شغل و هویت سازمانی رد شده است.

دروازه های اطلاعات موضوعی، دسترسی کنترل شده به پایگاه های اطلاعات موضوعی و با کیفیت لازم را در میان منابع بی کران وب برای پژوهشگران فراهم می سازند و آنان را از سردرگمی و سرگشتگی در میان این منابع نجات می دهند. هدف اصلی این پژوهش ایجاد دروازه اطلاعات منابع علمی، پژوهشی و فناورانه ایران به عنوان منبعی ارزشمند برای استفاده دانشگاهیان و پژوهشگران در داخل و خارج از ایران است. روش این پژوهش، پیمایش توصیفی و طراحی سیستم است. برای طراحی و ساخت این دروازه، نخست پیشینه دروازه های اطلاعات و سپس، دروازه های همانند در جهان بررسی شد. برای گزینش انواع منابع نیز یک سیاهه وارسی طراحی گردید. سپس، معیارهای ارزیابی پایگاه های اطلاعاتی مشخص و بر پایه معیارها کار جست وجو و گردآوری اطلاعات پایگاه های گوناگون انجام شد. بر پایه یافته ها، مهم ترین قالب های اطلاعاتی گردآوری شده ده قالب اصلیِ نشریه، پایان نامه/رساله، گزارش طرح پژوهشی، همایش علمی، کتابخانه، پروانه ثبت اختراع، سخنرانی، دوره کوتاه مدت آموزشی، انجمن علمی، و کتاب دانشگاهی را در بر داشتند. دسته بندی موضوعی منابع نیز بر پایه شش موضوع اصلی علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی، علوم انسانی، هنر و معماری، و موضوع های فرعی آن ها بود. سپس، زیرساخت نرم افزاری سامانه تولید و اطلاعات گردآوری شده در آن بارگذاری گردید. این سامانه که نخستین دروازه اطلاعاتی در ایران به شمار می رود، در نشانی dar.irandoc.ac.ir راه اندازی شد و در اختیار همگان قرار گرفت. از مهم ترین دستاوردهای کاربرد این سامانه می توان به فراهم ساختن فضایی مناسب برای دسترسی سریع دانشگاهیان و پژوهشگران به تازه ترین منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناورانه؛ ارائه اطلاعات آماری از منابع اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناوری کشور در وب؛ کنترل کیفیت محتوا برای استفاده کاربران؛ و تشویق به اشتراک گذاری منابع تازه و باکیفیت موجود در شبکه برای استفاده پژوهشگران و دانشگاهیان اشاره کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات برچابکی کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارکنان و مدیران کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بودند که به دلیل محدود بودن جامعه نمونه گیری انجام نشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد که پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ به دست آمد. برای سنجش ضریب نفوذ فناوری اطلاعات از مدل دیویس (1989) و برای سنجش ضریب چابکی سازمانی از مدل شریفی و ژانگ (1999) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در پژوهش حاضر، پاسخ ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 23 و اسمارت پی ال اس به رایانه منتقل شده و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد . برای تحلیل فرضیه های پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافته ها: نتیجه پژوهش نشان داد که استفاده از فناوری اطلاعات بر چابکی کتابخانه تأثیر دارد. به عبارتی سهولت استفاده درک شده، سودمندی درک شده، نگرش نسبت به استفاده، تمایل به استفاده و استفاده واقعی از فناوری اطلاعات بر چابکی اثر معنی دار دارد و متغیرهای فناوری اطلاعات بر چابکی در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی تأثیر مثبت و معنی دار دارد، یعنی با افزایش متغیرهای فناوری اطلاعات متغیر چابکی نیز افزایش خواهد یافت. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر می تواند بر سرعت، پاسخ گویی، شایستگی و انعطاف پذیری در موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی تمرکز دارد و استفاده از سازوکارهای فناوری اطلاعات در جهت چابکی سازمانی و در نتیجه خدمات بهینه بررسی می کند.

مقدمه : سرانه مطالعه به عنوان یکی از شاخص های مهم ارزیابی، رشد و توسعه فرهنگی جوامع محسوب می شود. از این رو، توجه به چگونگی استفاده از فناوری های نوین در راستای به خدمت گرفتن آن به منظور افزایش سرانه مطالعه منطقی به نظر می رسد. با توجه به گسترش و اهمیت شبکه های اجتماعی؛ این پژوهش با هدف بررسی عواملی که در شبکه های اجتماعی بر قصد مطالعه افراد تأثیر می گذارد؛ به انجام رسید. به منظور سنجش تطابق متغیرهای مورد ارزیابی از نظریه فرهنگ مصرف کننده استفاده شد. روش شناسی : این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» انجام گرفت. پس از استخراج برخی از مهمترین عوامل مؤثر بر مطالعه در فضای رسانه های اجتماعی بر پایه مطالعه اکتشافی، الگوی مفهومی پژوهش طراحی و پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 400 پرسشنامه در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد توزیع شد که 366 پرسشنامه مبنای تحلیل داده ها قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش، 7 فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار گرفت که تمامی فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد عواملی از قبیل اعتبار منبع اطلاعاتی، کیفیت مباحث و مذاکرات مطرح شده، بررسی کنندگان صفحات مجازی و تعاملات فرا اجتماعی، به ترتیب بیشترین تا کمترین میزان تأثیر بر قصد مطالعه افراد را نشان می دهند. همچنین دو عامل اعتبار منبع و تعداد فالوورها بیشترین میزان هم افزایی را بر دو گروه ناآشنایان و بررسی کنندگان نشان داده اند. همچنین، افراد بیش از آشنایان به ناآشنایان و بررسی کنندگان و نظرات آنها تکیه می نمایند که خود این نظرات نیز تحت تأثیر جدی مسائلی همچون اعتبار منابع، تعداد فالوورها و به ویژه تعاملات فرا اجتماعی بررسی کنندگان قرار می گیرد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهنده انطباق معنادار مفاهیم مطرح شده در نظریه فرهنگ مصرف کننده با قصد مطالعه افراد در شبکه های اجتماعی بود. از این رو، توسعه فرهنگ مطالعه با بهره گیری از فضای مجازی متأثر از عوامل متعددی است که می توان به مواردی از قبیل کیفیت کپشن ها، نظرات یا هشتک های نوشته شده، نظرات مثبت یا منفی درباره یک اثر علمی، تعداد لایک ها در صفحات، بهره گیری از نظرات افراد مشهور؛ همچنین نظرات دوستان و ناآشنایان، تعداد کامنت ها و یا تعداد فالوورها اشاره نمود که می تواند منجر به قضاوت مثبت یا منفی افراد پیرامون یک پست و در نهایت قصد مطالعه آنها شود. بر این پایه، متولیان این حوزه به منظور استفاده از ظرفیت های فضای مجازی در راستای معرفی آثار علمی مانند کتاب ها یا سایر منابع قابل مطالعه و سودمند ضروری است به موارد برشمرده شده توجه ویژه ای نمایند. در فضای مجازی صفحاتی که به صورت تخصصی/ علمی به معرفی کتاب یا سایر آثار علمی اختصاص دارد باید به تمامی موارد برشمرده شده و چگونگی تأثیر آنها توجه نمایند. در این صورت می توان امیدوار بود که گامی در راستای توسعه فرهنگ مطالعه و ترغیب آن در جامعه با استفاده از ظرفیت های شبکه های اجتماعی برداشته شود.

هدف: تیم های فرازمانی، تیم های مستعد انجام کارهای بزرگ و طولانی مدت بوده، تأثیر شگرفی بر توسعه ظرفیت تولید و مدیریت دانش دارند. از سویی، دایره المعارف ها از حیث نقش مؤثری که در آموزش، پژوهش و توسعه فرهنگ جوامع علمی ایفا می کنند، سرمایه دانشی ارزشمندی محسوب می شوند. قابل تأمل است که نگارش و بازپردازی دایره المعارف های بزرگ و به روز، از عهده یک نسل انسانی فراتر است و تدوین آن ها، با استفاده از تیم های کاری منسجم، در مدت زمانی طولانی، در ورای حیات یک نسل (تیم فرازمانی)، امکان پذیر می شود. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، تدوین الزامات و ویژگی های یک تیم فرازمانی رسمی برای توسعه یک دایره المعارف برخط، جامع، دیرپا، موثق، منسجم و فرازمانی، درباره جلوه های اصیل زندگی، شخصیت، سخنان، سیره و رهنمودهای امام علی (ع) است. روش: با توجه به ماهیت موضوع، پژوهش به شیوه کیفی انجام شده، جامعه خبرگان پژوهش، افرادی بودند که در تدوین و نشر دایره المعارف ها، فرهنگ های لغت یا طراحی تیم های حرفه ای، سابقه همکاری و آگاهی کافی داشتند؛ از میان جامعه خبرگان پژوهش 12 نفر به روش گلوله برفی انتخاب شدند و با آنان مصاحبه شد. به طور منظم، متن هر مصاحبه کدگذاری شد و ضمن تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با روش تحلیل تم ، مفاهیم و تم های مربوط به این پژوهش از آن ها استخراج شدند. یافته ها: تم های حاصل از داده های گردآوری شده به صورت 10 تم اصلی و 50 تم فرعی ارائه و تعریف شدند و در قالب نقشه تم ساماندهی گردیدند. اصالت اثر: این پژوهش با ملاحظه ضرورت تدوین دایره المعارف های برخط با استفاده از تیم های فرازمانی از بداعت ویژه ای برخوردار است.

اهداف: هدف اساسی پژوهش حاضر «بررسی میزان تحقق اهداف دوره های آموزش ضمن خدمت در کتابخانه های مرکزی دانشگاه-های دولتی شهر تهران» می باشد.<br /> روش پژوهش: روش مورد استفاده، پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از 3 پرسشنامه استفاده شد و از روش های آماری توصیفی و تحلیلی نیز برای پاسخ به پرسش های پژوهش و آزمون فرضیه ها استفا ده شد.<br /> جامعه آماری: جامعه پژوهش حاضر کتابخانه های مرکزی 13 دانشگاه دولتی شهر تهران است. با توجه به اینکه تعداد مدیران فراوانی کمتری داشتند، همه ی آن ها مورد مراجعه قرار گرفتند. ولی تعداد کارمندان متناسب با جامعه آماری در این پژوهش بر طبق جدول مورگان 183 نفر است. در این پژوهش جهت انتخاب نمونه از فرمول ککران به صورت نمونه گیری دو مرحله ای که تلفیقی از نمونه-گیری طبقه بندی شده و تصادفی ساده است، استفاده شده است.<br /> یافته ها: در رابطه با میزان تحقق اهداف اصلی مطرح شده برای دوره های آموزش ضمن خدمت در پژوهش حاضر، مدیران، میزان تحقق همه اهداف را در یک سطح ارزیابی کرده اند، در حالی که از دیدگاه شرکت کنندگان میزان تحقق اهداف مطرح شده برای دوره-ها در یک سطح نمی باشد. در واقع از نظر شرکت کنندگان، مولفه کیفیت فعالیتها با میانگین (3.20) بیشترین و مولفه انگیزش با میانگین (2.82)، کمترین میزان رشد را در طی دوره های آموزش ضمن خدمت داشته اند. بر اساس دیگر یافته های پژوهش، تفاوت معناداری بین میانگین دیدگاه های مدیران و شرکت کنندگان در رابطه با میزان تحقق اهداف دوره های آموزش ضمن خدمت مشاهده نشد.

اینترنت اشیاء، به طور چشمگیری زندگی ما را در آینده ای نزدیک تغییر خواهد داد و بسیاری از ناممکن ها را ممکن خواهد ساخت. حجم عظیم داده ی تولید شده یا گرفته شده توسط تجهیزات اینترنت اشیاء ، حاوی اطلاعات ارزشمند و قابل استفاده است. با رواج دستگاه های توسعه یافته فناوری بی سیم مانند بلوتوث، شناسایی با فرکانس رادیویی (RFID)، Wi-Fi، و خدمات داده برروی تلفن و همچنین سنسور و محرک و نودهای تعبیه شده در وسایل، شبکه های حسگر بی سیم، اینترنت اشیاء مراحل ابتدایی خود را پشت سر گذاشته و در آستانه تبدیل اینترنت ایستای کنونی، به اینترنت کاملاً یکپارچه در آینده است. کشف دانش از طریق داده کاوی و متن کاوی نیز بدون شک نقش زیادی در زمینه هوشمندسازی سیستم ها و در نتیجه ارائه خدمات و محیط مناسب برای ارائه خدمات خواهد داشت. همچنین از روش های داده کاوی برای خوشه بندی تجهیزات در شبکه های حسگر بی سیم و تعیین سرخوشه استفاده بسیاری می شود. در این مقاله به معرفی اینترنت اشیاء، معماری، کشف دانش ، نقش وکاربرد داده کاوی و متن کاوی در این حوزه پرداخته شده است.

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران در بازه زمانی مهرماه 1394 تا مهر ماه 1395 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی است. پژوهش براساس مدل آیدا انجام و جامعه آماری پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران است. تعداد کل اعضا برابر با 39085 نفر بود. براساس فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای براساس مؤلفه تحصیلات است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با الگوبرداری از پرسشنامه ربیعی، محمدیان و برادران جمیلی (1390) گردآوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تبلیغات نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران نتوانسته است مراحل مدل آیدا را با موفقیت طی کند. در مورد مراحل چهارگانه مدل آیدا، نقش تبلیغات در مرحله علاقه از وضعیت بهتری نسبت به سایر مراحل برخوردار و در مرحله اقدام دارای کم ترین میانگین (اثربخشی) بوده است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش به منظور آشکار ساختن اثر تبلیغات انجام شده در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. همچنین از ویژگی های پژوهش حاضر به کارگیری مدل آیدا برای سنجش نقش تبلیغات در کتابخانه های عمومی کشور است.

هدف : هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز با استفاده از نظریه رسانش نوآوری هاست. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی_ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیئت علمیِ دانشگاه تبریز (800=N) بود که 260 نفر به صورت طبقه ای تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب و پرسش نامه بین آنان توزیع شد و در نهایت 174 پرسش نامه (67 %) تکمیل و تحویل داده شد. داده های به دست آمده با استفاده از شاخص های آمار استنباطی (تحلیل عاملی، ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس، t و کلموگروف _ سمیرونوف) تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج پژوهش عوامل مؤثر بر پذیرش سیماپ را در شش عامل به شرح زیر طبقه بندی و مشخص کرد: مزیّت نسبی، سازگاری، آزمون پذیری، پیچیدگی و مشاهده پذیری و، جدیت دانشگاه. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد بین این ویژگی ها و آهنگ پذیرش آنها رابطه معنا داری وجود دارد. دیگر یافته های پژوهش نشان داد میانگین آهنگ پذیرش سیماپ از سوی اعضای هیئت علمی10/3 بوده است و اعضای هیئت علمی این سامانه را اندکی بیش از حد متوسط پذیرش کرده اند. سایر نتایج نشان داد داده ها از توزیع نرمال پیروی می کنند. بنابراین، منحنی پذیرشِ سیماپ توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز بهنجار بوده و در طی زمان به صورت S شکل درآمده است. نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) را در زمینه ویژگی های نوآوری، گروه های پذیرندگان و منحنی S شکل، در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز تأیید کرد.

پژوهش حاضر بر آن است که ماهیت مقالات سلب اعتبارشده ایرانی در پایگاه وب آف ساینس از ابتدا تا 2017 را از ابعاد مختلف علم سنجی نظیر موضوع، قالب، میزان سلب اعتبار، سال انتشار، سال سلب اعتبار، میزان دریافت استنادات، میزان همکاری با سایر کشورها و چند نویسندگی و نویسندگی مسئول و مصادیقی که به سلب اعتبار مقالات انجامیده یا در آن اثرگذار بوده را شناسایی نماید. در نهایت ارتباط بین میزان سلب اعتبار و انتشار مقالات را بررسی کند. جامعه نهایی پژوهش 103 مقاله به صورت تمام شماری از 320872 مقاله منتشره با نام انتخاب و به روش علم سنجی و با رویکرد تحلیل محتوا بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد میزان سلب اعتبار مقالات ایرانی از سال 2008 تا کنون بیشتر شده است ولی ارتباط معنی داری بین میزان انتشار مقالات ایرانی در این پایگاه و میزان سلب اعتبار وجود ندارد. میزان دریافت استناد و همکاری بین المللی در این مقالات بسیار پایین است. بیشتر مقالات توسط سه نویسنده به بالا نگاشته شده اند و مقالاتِ حوزه های مختلفی به سلب اعتبار دچار شده اند که بیشتر از حوزه علوم پایه، مهندسی و پزشکی بودند. همچنین بیشترین نوعِ بداخلافی علمی به صورت سرقتِ ادبی بوده است.

مقدمه: مقاله حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه سمنان بررسی می کند. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می کند. جامعه پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می گیرد. ازاین رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. یافته ها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقوله اصلی در قالب یافته های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان دهنده دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان به عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه های آن می توان به این مقوله ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه ای و جست وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع نویسی؛ 6. نیاز به مهارت های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله های استخراج شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی زبان در حوزه روان شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه های علمی این رشته برای دانشجویان روان شناسی از ضرورت توجه به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامه آشنایی با کتابخانه و بخش های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه به شیوه های اعتباریابی منابع در برنامه های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه های اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان شناسی به وجود آورده است. مفاهیم و مقوله های پژوهش حاضر می تواند برای برنامه ریزان کارگاه های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.

زمینه و هدف: نیاز به اطلاعات و یادگیری باعث پرداختن به مهارت اطلاع یابی و سواد اطلاعاتی شده است. این دو حوزه با هم مرتبط هستند. تحقیق در مورد مهارت های اطلاع یابی لزوم آموزش سواد اطلاعاتی را می رساند و سواد اطلاعاتی زیربنای مهارت های اطلاع یابی مؤثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی در مراکز آموزشی و تحقیقاتی مبتنی بر الگوی شنتون و های گیبسون است. روش: روش پژوهش در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 81 نفر عضو هیئت علمی از دو مرکز آموزشی و تحقیقاتی بود که 47 نفر در گروه آزمایش و 34 نفر در گروه گواه قرار داشتند. نمونه گیری اعضای گروه آزمایش و گواه با استفاده از انتخاب همگن از نظر متغیرهای جمعیت شناختی (جنسیت، سن، گروه آموزشی و مرتبه علمی و محل دریافت آخرین مدرک تحصیلی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مهارت های اطلاع یابی دانشگاه کامنیوس با اصلاحات و تغییرات برای پیش آزمون و پس آزمون بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین برای شناسایی مؤلفه های مهارت های اطلاع یابی از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی تأثیر مثبت دارد که با توجه به ضریب اِتا در تحلیل کوواریانس، مقدار این تأثیر 58 درصد بود.

هدف:شناسایی روند های پژوهشی در حوزه کتابخانه های دیجیتالی از منظر سه رویکرد گذشته نگر، وضعیت کنونی، و آینده نگاری. روش شناسی:رویکرد پژوهش حاضر ترکیبی است. در مرحله نخست برای شناسایی گذشته و حال کتابخانه های دیجیتالی، محورها و موضوع های مطرح در کنفرانس های خاص این حوزه از رویکرد کمّی و مرور محورهای کنفرانس ها بهره گرفته شد. درباره آینده آن نیز از رویکرد کیفی و روش خیال پردازی علمی استفاده شد. یافته ها:مسائل گذشته کتابخانه های دیجیتالی هنوز هم در پژوهش های این حوزه مطرح است. دغدغه های تازه ای نیز در سال های اخیر پدید آمده است. در سال های آینده احتمالاً پژوهش های کتابخانه های دیجیتالی بیشتر معطوف به موضوع هایی مانند شبکه اجتماعی پژوهشگران، اشتراک گذاری نتایج پژوهش ها، اشتراک گذاری معنایی اطلاعات، حفاظت از کتابخانه های دیجیتالی، داده های بزرگ و نوآوری ها خواهد بود. نتیجه گیری:این پژوهش کمک خواهد کرد تا نقشه راهی برای راهنمایی، ارزیابی، و بهبود آموزش ها و پژوهش ها در حوزه کتابخانه های دیجیتالی حاصل شود.

هدف:شناخت تفاوت عملکرد جستجوی مروری کاربران با سبک های شناختی و تجربیات متفاوت در هنگام جستجو در وب سایت های فروش کالا. روش شناسی:پژوهش حاضر کاربردی است و از تحلیل محتوای کمّی برای استخراج داده های حاصل از تحلیل گزارش های تراکنش کاربران با محیط وب استفاده شده است. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز و نمونه پژوهش شامل 90 دانشجوی کارشناسی داوطلب بود. یافته ها: در عملکرد کاربران باتجربه و مبتدی تفاوت معناداری وجود دارد؛ کاربران باتجربه در زمان کمتر، موفقیت بیشتری در انجام وظایف نسبت به کاربران مبتدی به دست آوردند. سبک شناختی کاربران تأثیری بر عملکرد آنها در جستجوی مروری نداشت، اما تعامل سبک شناختی و تجربه کاربران تفاوت هایی را در عملکرد آنها به وجود آورد؛ کاربران کلامی- مبتدی نسبت به کاربران کلامی- باتجربه زمان بیشتری را صرف انجام وظایف کردند. نتیجه گیری: کاربران کلامی- مبتدی در جستجوی مروری به کمک و توجه بیشتری نیاز دارند. بنابراین،  هنگام طراحی و آموزش سامانه های اطلاعاتی این مهم می بایست مد نظر قرار گیرد.

منشأ بسیاری از مشکلاتی که در پژوهش های حوزه ی علم اطلاعات و دانش شناسی وجود دارد (مانند کاربردی نبودن، تکراری و فاقد نوآوری بودن)، مربوط به نامشخص بودن نیازها و اولویت های پژوهشی این رشته است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر شناسایی و دسته بندی موضوعات پژوهشی مهم در علم اطلاعات و دانش شناسی و سنجش میزان اهمیت آن ها به منظور تعیین اولویت های پژوهشی در این رشته است. پژوهش حاضر از نوع نظری- کاربردی و روش پژوهش سندی- تحلیلی و پیمایشی است. جامعه ی پژوهش حاضر شامل استادان و دانشجویان مقطع دکتری در رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه های تهران، خوارزمی، الزهرا، فردوسی مشهد، شیراز، اصفهان و شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 95-1394 هستند که به دلیل محدود بودن جامعه ی پژوهش (165 نفر)، پرسشنامه بین تمامی افراد جامعه توزیع (به صورت الکترونیکی و حضوری) و در نهایت 112 پرسشنامه گردآوری شد (نرخ بازگشت 63 درصد). به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی (آزمون رتبه ای فریدمن) استفاده شده است. به منظور شناسایی اولویت های پژوهشی در علم اطلاعات و دانش شناسی به مرور متون این حوزه و نظرخواهی از استادان این رشته پرداخته شده است. نتایج این بررسی ها شناسایی 120 موضوع پژوهشی در علم اطلاعات و دانش شناسی بود که در 22 محور کلی تقسیم بندی شدند. نتایج بیانگر آن است که تحت تأثیر تحولاتی که در طی سال های اخیر در رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی به وجود آمده است از جمله تغییر عنوان رشته و تا حدودی تغییر سرفصل های درسی و به تبع آن محتوای رشته، تحولات ناشی از ورود فناوری به رشته و حرکت بیش تر این حوزه به سمت میان رشته ای شدن سبب شده که جامعه ی پژوهش حاضر، موضوعات تازه و کاربردی، موضوعات مبتنی بر آینده و موضوعات مرتبط با فناوری های اطلاعاتی را نسبت به موضوعات سنتی و مباحث نظری، برای انجام پژوهش های آینده در این رشته دارای اولویت بیش تری بدانند.

امروزه ابزارهای الکترونیکی سیار دست آوردهای نوی ن ی را برای آموزش بهمراه آورده است. با گسترش ابزارهای سیار، آموزش محدودیت مکانی را نیز از میان برداشته و شخص را قادر می سازد تا در هر مکانی و هر زمانی بتواند از این نوع آموزش بهره مند شود . در این پژوهش ابتدا چالش های موجود در زمینه آموزش سیار را مورد بررسی قرار داده و سپس با استفاده از سامانه پردازش ابری راهکاری جهت بهبود چالش ها در سیستم های آموزش الکترونیکی ابزارهای سیار پیشنهاد شده است. هدف از این پژوهش پیاده سازی یک سیستم آموزش سیار در محیط رایانش ابری در محیط Windows Azure برای آموزش است بطوریکه سرعت و کارایی قابل قبول و به صورت دسترسی از طریق ابردر سیستم عامل اندروید قابل اجرا باشد و نسبت به سایر سیستم های مشابه مشکلات کمتری داشته باشد. راهکار پیشنهادی از نظر امکان سنجی، قابلیت همکاری، و سازگاری مورد ارزیابی و امکان سنجی قرار گرفته است و نتایج نشان میدهد که قابلیت همکاری و سازگاری در روش پیشنهادی بهبود یافته است.