بازیابی تصویر

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین مشکلات جستجو و بازیابی تصاویر در موتورهای کاوش برگزیده مبتنی بر ویژگی های نگارشی زبان فارسی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است و برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش از روش ارزیابی با مشاهده مستقیم استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل سه موتور کاوش گوگل، یاهو و بینگ است. برای گردآوری داده ها، از سیاهه محقق ساخته استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که موتورهای کاوش گوگل، بینگ و یاهو بسیاری از ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی را در هنگام جستجو و بازیابی تصاویر نادیده می گیرند. همچنین مشکلات مربوط به نگارش واژگان مشتق، مشتق- مرکب، انواع جمع های فارسی و مکسر عربی، همزه بدون کرسی و استفاده از زبان محاوره در بخش نوشتاری؛ و چند معنایی در بخش معنایی از مشکلات عمده زبان فارسی در جستجو و بازیابی تصاویر از این موتورهای کاوش به شمار می آیند. به علاوه، در بخش معنایی و نوشتاری، قابلیت های گوگل در انطباق با زبان فارسی نسبت به همتایانش بیشتر است.

هدف:واکاوی دلایل انتخاب تصاویر بازیابی شده از موتور کاوش گوگل از دیدگاه کاربران و بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر قضاوت ربط تصاویر بازیابی شده. روش شناسی:این پیمایش با 30 نفر آزمودنی (دانشجوی دوره های تحصیلات تکمیلی از رشته های مختلف دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد) انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه ای که علل انتخاب تصاویر توسط کاربران را در فرایند قضاوت عینی بررسی می کرد گردآوری شد. معیارهای قضاوت عینی برپایه تحلیل متون تخصصی استخراج شد و روایی آن از سوی چند تن از متخصصان تأیید شد. یافته ها:رابطه معناداری بین ویژگی های فردی (تجربه و مهارت، مقطع تحصیلی، سن، و جنسیت) و دیدگاه کاربران از نظر اهمیت نسبی معیارهای عینی ربط وجود نداشت. در مرحله قضاوت عینی از میان دلایل نه گانه آزمودنی ها برای انتخاب تصویر، ""برداشت کلی کاربر در مورد احتمال سودمند بودن تصویر"" با 100% توافق، مهم ترین دلیل و از میان علل یازده گانه انتخاب نکردن تصویر، ""عدم اطمینان کاربر نسبت به آن و منوط کردن انتخاب به تصویر بعدی"" با 33/33% توافق، بیشترین آراء را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری:افراد عمدتاً برمبنای برداشت کلی، تجربه ذهنی، و دانش خود تصاویر را انتخاب می کنند قضاوت ربط تصویر توسط کاربران به میزان آشنایی آنها با اجزا و عناصر وب مربوط نمی شود.

هدف از این تحقیق بررسی میزان و چالش های مطابقت بازیابی محتوا با تصویرها در مقاله ها پایگاه های اطلاعاتی علمی می باشد. روش پیمایشی توصیفی بوده و جامعه آماری تحقیق حاضر پایگاه های اطلاعاتی علمی ساینس دایرکت، اسکوپوس، مدلاین و وب آو ساینس هست. ابتدا، عنوان، چکیده، بیان مسأله و نتیجه گیری مقاله ها به صورت جداگانه وارد نرم افزار Etreme picture finder شد. سپس تصویرها مرتبط با عنوان، چکیده، بیان مسئله و نتیجه گیری مقاله ها از نرم افزار موردنظر استخراج گردید. تصویرها استخراج شده وارد نرم افزار visual similarity duplicate image finder گردید. نتایج مطابقت تصویرهای استخراج شده از نرم افزار و تصویرهای مقاله ها انجام شد . نتایج نشان داد که بیشترین میزان مطابقت محتوا با تصویر در پایگاه وب آو ساینس و کمترین میزان مطابقت در پایگاه ساینس دایرکت وجود داشت. همچنین به ترتیب بیشترین شباهت بین عنوان ها، بیان مساله، چکیده و نتیجه گیری با تصویرهای مقاله ها در پایگاه ها وجود داشت. عدم رعایت استانداردهای مصور سازی در تصویرهای بکارگرفته شده در مقاله های پایگاه های علمی چالش جدی است. که ازاستاندارهای مصور سازی (متن، رنگ، لبه، حاشیه و ....) به دور بودند بازیابی نشدند و در صورت بازیابی از میزان شباهت نازلی برخوردار بودند. عدم جامعیت قابلیت های نرم افزار ها مورد استفاده، چالش بعدی بود. مسأله دیگر عدم رعایت یا پیروی از یک شیوه نامه استاندارد در چیدمان تصویرها در مقاله ها می باشد. برخی تصویرها بدون توجه به متن در مقاله ها درج شده است.این مورد در پایگاه وب آو ساینس کمتر اما در سایر پایگاه های مورد بررسی به کثرت مشاهده گردید. با توجه به ابداع روش های جدید بازیابی تصویر و محتوا، نتیجه این بررسی نشان میدهد عدم شباهت بین تصویرهای بازیابی شده با محتوا در مقالات پایگاه های معتبر علمی چشمگیر و گمراه کننده می باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد در مورد معیارهای ذهنی و عینی قضاوت ربط در بازیابی تصاویر از موتور کاوش گوگل به منظور ارائه راهکارهایی برای بهبود رویکرد ذخیره و بازیابی در نظام های بازیابی تصاویر است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و جامعه ای متشکل از 30 دانشجوی دوره های تحصیلات تکمیلی از رشته های مختلف دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد داده های پژوهش از طریق پرسشنامه دربرگیرنده دو بخش که معیارهای ذهنی و عینی قضاوت کاربران در ارتباط با تصاویر را مورد مطالعه قرار داد، گردآوری شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد در مجموع، در هر دو مرحله  قضاوت ذهنی و عینی، به جز معیار «موضوع»، معیارهای «روزآمدی»، «جاذبه تصویر»، «دسترس پذیری» و «کیفیت اطلاعات» به منزله مهمترین معیارهای قضاوت دانشجویان مربوطه درباره ربط تصاویر بازیابی شده در موتور کاوش گوگل شناسایی شد . اصالت: آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش های دیگر متمایز می سازد، رویکرد این پژوهش به جستجوی تصویر است که با تأکید بر کاربران ایرانی، موتور کاوش گوگل و در دو مرحله قضاوت ذهنی و قضاوت عینی مورد مطالعه قرار گرفته است که متفاوت از پژوهش های دیگر است.  

در این مقاله یک روش جدید برای برچسب گذاری تصاویر موجود در متون علمی فارسی معرفی می شود. در اسناد و مقالات علمی، تصاویر حاوی اطلاعلات مهمی هستند و در بسیاری از موارد به تنهایی با بررسی آن ها می توان به ایده اصلی و یا نتایج مهم مقاله علمی پی برد، بدون اینکه لازم باشد کل مقاله را مطالعه کرد. به خاطر رشد روزافزون داده های تصویری، بازیابی تصاویر از اسناد علمی توجه زیادی را به خود جلب کرده و به یک موضوع روبه رشد در ادبیات تبدیل شده است. اولین قدم در بازیابی تصاویر تخصیص برچسب های توصیف کننده به هر تصویر است. در اینجا برای استخراج برچسب تصویر از متن سندی که تصویر به آن تعلق دارد، استفاده شده است. زیرنویس و قسمتی از متن سند که در آن به تصویر مورد نظر اشاره شده است، در نظر گرفته می شود. عبارات اسمی در متنِ همراه تصویر با استفاده از پنج روش متفاوتِ فراوانی عبارات در سند، معکوس فراوانی سند، فراوانی کلمه-معکوس فراوانی سند، شباهت کسینوسی عبارات با زیرنویس، و ترکیب روش فراوانی کلمه-معکوس فراوانی سند و شباهت کسینوسی با زیرنویس رتبه بندی می شوند. در هر روش، برچسب های انتخابی برای تصویر، عبارات اسمی با رتبه بالاتر در آن روش است. روش های معرفی شده با استفاده از داده آزمایشی از پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) که منبع اصلی اسناد علمی فارسی است، ارزیابی می شوند. طبق نتایج به دست آمده در این تحقیق روش فراوانی کلمه-معکوس فراوانی سند بهترین روش برای برچسب زدن تصاویرموجود در اسناد علمی است.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی رفتار تصویریابی در رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی بوده است. ازاین رو با بررسی متون مرتبط با بازیابی، رفتار اطلاع یابی، بازیابی تصویر و معماری، به اهمیت تصویر در این رشته و ویژگی های بازیابی های تصویری و راهکارهای بازیابی مبتنی بر تصویر پرداخته شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش را دو گروه دانشجویان در همه مقاطع و استادان رشته معماری دانشگاه شهید بهشتی تشکیل داد. به دلیل اینکه تعداد استادان و دانشجویان، رشته معماری  ۱۲۶۲ نفر بود و بررسی تمامی افراد گروه امکان پذیر نبود، ازاین رو از جامعه نمونه گیری شد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده و حجم نمونه در این فرمول ۲۹۶ نفر تعیین شد، اما کمی بیش از حجم نمونه یعنی ۳۰۰ پرسشنامه توزیع گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. پس از آن با جمع آوری پرسشنامه ها و بررسی پاسخ ها به صورت داده های آماری در نرم افزار SPSS، خصوصیات رفتار تصویر یابی متخصصان رشته معماری شناسایی شد. یافته ها نشان داد که متخصصان معماری عمدتاً با هدف آشنایی با ایده های خلاق و بهره گیری از جزئیات سازه های معماری از تصاویر بهره گرفته اند و جهت شناسایی جزئیات نیاز تصویری و تصاویر موردنیاز خود نیز معمولاً از شبکه های اجتماعی و موتورها و پایگاه های جستجو تخصصی تصویر و مشورت باهم حرفه ای های خود استفاده کرده اند. نوع محتوای تصویری مورداستفاده آن ها نیز عکس، نقشه و نمودار بود که یافتن آن ها در موتورها و پایگاه های تصویر با محدودسازی اندازه تصویر و دنبال کردن پیونده های مرتبط، محقق می شد. با توجه به سهم کتابخانه در بازیابی تصاویر مبتنی بر داده های پژوهش، در جهت افزایش ارتقای نقش کتابخانه پیشنهاد می شود که کتابخانه و کتابداران در زمینه آگاهی رسانی به گروه های پژوهشی دانشگاه اقداماتی نظیر تهیه بروشور، برگزاری همایش، دوره های بازدید از کتابخانه و کارگاه های آموزشی انجام دهد.