مدل های کسب وکار

در حالیکه درآمدهای سرشار فوتبال در کشورهای پیشرو اروپایی این ورزش را به یک صنعت پردرآمد تبدیل کرده است، باشگاه های فوتبال ایرانی همواره با مشکلات مالی روبه رو بوده اند. پژوهش های پیشین که روش های درآمدزایی در فوتبال اروپا را با لیگ برتر فوتبال ایران مقایسه کرده اند، نشان داده اند که باشگاه های ایرانی نتوانسته اند از روش های درآمدزایی فوتبال بهره ببرند و این گاه به دلیل مسائل قانونی بوده و گاه به دلیل ناکارآمدی مدیریتی. پژوهش حاضر با هدف توسعه زیرساختی مفهومی برای توسعه مدل کسب وکار باشگاه های فوتبال کشور، ارزش رسانه ای بازیکنان فوتبال را به عنوان یک دارایی نامشهود مطرح می کند که عبارت است از بخشی از ارزش اقتصادی بازیکن که به واسطه رسانه ها ایجاد می شود. پایه نظری این مفهوم سازی را تئوری بازار دوطرفه رسانه ای شکل می دهد که طی آن برخی از رسانه ها – از جمله تلویزیون دولتی ایران- با ارائه محتوای رایگان، توجه مخاطبان را جلب می کنند و این توجه را به آگهی دهندگان می فروشند و درآمد کسب می کنند. روش انجام این پژوهش کتابخانه ای و مرور نظام مند ادبیات مرتبط با اقتصاد فوتبال و مدیریت رسانه است. انتظار می رود با طرح مفهوم ارزش رسانه ای، امکان توسعه مدل های کسب وکار موفق و مستقل از کمک های دولتی باشگاه های فوتبال ایران و بهره گیری مناسب از ظرفیت های رسانه ای موجود به منظور درآمدزایی باشگاه ها فراهم شود.

توسعه دسترسی به اینترنت در کنار همه گیری کرونا باعث شده که کسب وکارهای اینترنتی بیش ازپیش مورد توجه کاربران قرار گیرد، موضوعی که موجبات ورود تعداد زیادی از کسب وکارها به فضای تعاملات کالایی و خدماتی اینترنتی را فراهم آورد. در این راستا، یکی از خلأهای موجود ارائه مدل های مناسب کسب و کار و درآمد برای علاقه مندان ورود بدین حوزه است. از این رو، در مطالعه حاضر، در راستای حصول به مدل پیشنهادی، نخست، مدل های کسب وکار وبگاه ها (سایت های اینترنتی) و برنامه های کاربردی برتر ایرانی و خارجی بررسی و مدل های درآمدی آنها شناسایی شد. بدین منظور، شاخص های کیفی ارزیابی وبگاه ها و برنامه های کاربردی به صورت فهرست بازبینی یا همان چک لیست های محتوا و ظاهرسنجی مورد ارزیابی قرار گرفت، به گونه ای که پانصد وبگاه برتر داخلی و شش صد وبگاه برتر خارجی با بیشترین بازدید و ارتقای رتبه و همچنین، پانصد برنامه کاربردی برتر داخلی با پیشینه بیشترین شمار بارگیری (دانلود) به عنوان جامعه آماری مطالعه بررسی شدند. پس از جمع آوری داده ها و ویژگی های مرتبط با هر کدام از وبگاه ها و برنامه های کاربردی، مجموعه داده وسیع پژوهش ایجاد شد و با استفاده از روش های داده کاوی، خوشه بندی صورت گرفت؛ سپس، با بهره گیری از ابزار داده کاوی متلب (MATLAB)، کسب وکارها دسته بندی و با کسب وکارهای جهانی مقایسه شدند. در ادامه، چالش ها و مدل های درآمدی کسب وکارهای برتر حوزه های مختلف خوشه بندی و بررسی شد و به تفصیل، بررسی چالش های حوزه کشاورزی و ارائه مدل های درآمدی پیشنهادی برای این حوزه انجام گرفت، به گونه ای که هر کسب وکار می تواند با شناسایی چالش مورد نظر و نیز حوزه کارکردی آن، مدل درآمدی مناسب خود را شناسایی کند، موضوعی که می تواند ضمن کمک به کسب وکارها، از هزینه های اتخاذ راهبرد درآمدی نادرست توسط صاحبان کسب وکارها تا حدودی جلوگیری کند. از این مدل پیشنهادی می توان به عنوان راهنمایی برای ورود کسب وکارها به کسب وکارهای الکترونیک حوزه کشاورزی بهره برداری کرد. در طرح تحقیقاتی حاضر، ده چالش مهم حوزه کشاورزی برای خوشه بندی کسب وکارها استفاده شد. سیاست گذار می تواند در دوره های زمانی مختلف و مبتنی بر اقتضائات محیطی، این چالش ها را به روزرسانی کند و با الگو گرفتن از کسب وکارهای موفق جهانی، مدل خوشه بندی و مدل های درآمدی و کسب وکاری روزآمد را پیشنهاد دهد.