مطالب مرتبط با کلیدواژه

کتابخانه ها


۱.

وضعیت بکارگیری بسته‌ی نرم افزاری مینی، میکرو CDS/ISIS یونسکو در کتابخانه های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت ۱۳۸۴ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: کامپیوترها نظام های کامپیوتری نظام های اطلاع رسانی کتابخانه ها ، مدیریت اطلاعات خدمات کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۵ تعداد دانلود : ۹۷۱
"مقدمه: نزدیک به دو دهه پیش، سازمان یونسکو با هدف ایجاد یکپارچگی و سرعت بخشیدن به کار سازماندهی و طبقه بندی مجموعه کتابخانه ها، با کمک فن آوری نوین، بسته ی نرم افزاری مینی میکرو موسوم به CDS/ISISرا طراحی و تولید نمود و آن را به طور رایگان در اختیار اغلب کتابخانه های دانشگاهی ایران و جهان قرار داد. نظر به اهمیت سازماندهی منابع در مجموعه های بزرگ کتابخانه های دانشگاهی، این پژوهش در سال 1383با هدف تعیین وضعیت بکارگیری این نرم افزار در کتابخانه های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور انجام گرفت. روش بررسی: روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در اختیار جامعه مورد پژوهش قرار گرفت و سپس پاسخ های دریافتی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 1- میزان استفاده از این نرم افزار کمتر از یک پنجم کل جامعه مورد پژوهش( 7/10 درصد) بود. 2- دلیل عدم استفاده از این نرم افزار را سپری نکردن دوره آموزش مناسب و کافی (5/89 درصد) ذکر کردند. 3- دلیل توقف استفاده از این نرم افزار را مناسب نبودن کــار با آن(3/83 درصد) بیان کردند.4- بیشترین مورد استفــاده از این نرم افزار(56 درصد) در بخش فهرست نویسی بود نتیجه گیری: برگزاری دوره های آموزشی با همکاری نمایندگی یونسکو و معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیشنهاد می شود تا با استفاده از آن، اطلاعات کتابخانه ها به طور یکسان ذخیره، بازیابی و مبادله شود. "
۲.

چشم انداز برنامه های جامع در مدیریت فراهم آوری منابع الکترونیک

مترجم:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت ۱۳۸۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: منابع اطلاعاتی کتابخانه ها سازمان و مدیریت ( بهداشت و درمان ) ،

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۵ تعداد دانلود : ۷۳۲
"از هنگامی که کتابخانه های دانشگاهی با چالش پر رنج مدیریت فراهم آوری منابع الکترونیک مواجه گشته اند ، بیش از ده سال می گذرد و اکنون این سوال مطرح است که کتابخانه ها در کدام مرحله از دگرگونی کار تهیه فهرست ها و متون کاغذی به روش سنتی ، و ورود به عرصه مدیریت طراحی شده در نظام خود قرار دارند؟ مقاله پیش رو نگرشی به چندین سازمان پیشگام آمریکا دارد و در این زمینه موفقیت ها ، کمبود های آنان در برنامه های انجام شده داخلی، روزآمد کردن مدیریت گردآوری منابع و عملکرد بعد از مرحله ی نگهداری منابع الکترونیک را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین نویسنده ی مقاله با شناسایی و معرفی کتابخانه ها یی که در این راه به خوبی مجهز و موفق شده اند، روند طی شده ی آنان را تشریح می نماید و مشخص می کند که اجرای این فرآیند مستلزم چه برنامه هایی بوده است و سرانجام با توجه به چگونگی تهیه ی مراحل آتی مدیریت منابع الکترونیک، پیشنهاداتی ارائه می کند. "
۳.

ایمنی کتابخانه‌های وابسته به سازمان آستان قدس رضوی از دیدگاه مسؤولان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت ۱۳۸۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: ایمنی کتابخانه ها مدیریت ایمنی از حوادث یمنی تجهیزات پیش گیری از حوادث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۰ تعداد دانلود : ۸۲۵
"مقدمه: ایران از کشورهای بلاخیز جهان محسوب می شود و با توجه به گستردگی میراث فرهنگی آن، بهره مند از نهادهای متنوع آموزشی و پژوهشی است. از آن جا که مهم ترین هدف کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی حفظ و نگهداری این میراث است، این پژوهش رعایت اصول ایمنی در ساختمان کتابخانه های وابسته به سازمان آستان قدس رضوی را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و از دسته ی مطالعات توصیفی است. جامعه ی پژوهش شامل 33 کتابخانه ی وابسته به سازمان آستان قدس رضوی در داخل و خارج از شهر مشهد در مهرماه 1386 بود. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته انجام شد که روایی آن با استفاده از نظر استادان و خبرگان فن بررسی و اعتبار و پایایی آن با ضریب اعتبار Alfa Cronbach مساوی 88/0مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که شاخص های تعیین شده امنیتی برای کتابخانه ها به ترتیب اولویت عبارت است از: ایمنی در برابر خسارت ناشی از خرابی تأسیسات، ایمنی در برابر بلایای طبیعی و ایمنی در برابر آتش سوزی. نتیجه گیری: در نتیجه گیری کلی این تحقیق می توان گفت که کتابخانه ها باید برنامه ی بلند مدت و اجرایی برای مواجهه با بحران تدوین نمایند."
۴.

مروری بر زیر ساخت تکنولوژی اطلاعات در ایران

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات ۱۳۷۳ شماره ۴ (پیاپی۱۹)

کلیدواژه‌ها: ایران شبکه ها تکنولوژی اطلاعات پردازش اطلاعات پایگاه‌های اطلاعاتی اطلاع رسانی کتابخانه ها آموزش اطلاع رسانی سیاست ملی اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۸ تعداد دانلود : ۷۶۸
ایجاد شبکه کارآ، در حوزه مدیریت و ارتباطات اطلاعاتی در ایران، بعد ازسالها جنگ تحمیلی با کشور همسایه - عراق- ادامه یافت. نویسنده در این مقاله، سعی بر آن دارد تا گذشته، حال و آینده تکنولوژی اطلاعات در ایران را از جنبه‌های آموزشی، سیاستهای ملی، خودکاری کتابخانه‌ها و ایجاد ارتباطات مورد بررسی قرار دهد.
۵.

برنامه ریزی سیستمهای کامپیوتری در کتابخانه ها

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات ۱۳۷۴ شماره ۲ (پیاپی۲۱)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی طراحی کتابخانه ها سیستمهای کامپیوتری تحلیل سیستم مطالعه امکان پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۱ تعداد دانلود : ۷۶۸
این مقاله روش طراحی سیستمهای کامپیوتری کتابداری را از بدو شروع این فعالیت مورد مطالعه قرار داده و رهیافتهای گوناگون را ارائه می نماید. مقاله با اشاره ای به مطالعه امکان پذیری و ذکر نکاتی درباره‌ بررسی نیازهای اطلاعاتی و هدفهای واقعی سیستم، و کسب اطلاعات کافی از سیستم موجود ادامه یافته، و آنگاه به مرحله طراحی و اجراء و روشهای ممکن از قبیل تبدیل کامل سیستم، روش مرحله‌ای، اجرای موازی، و برنامه آزمایشی پرداخته است. و بالاخره با مروری کوتاه بر جنبه های پرسنلی و استفاده کنندگان، موضوع بازنگری و ارزیابی سیستم جدید کتابخانه مورد توجه قرار گرفته است.
۶.

تاثیر فناوری های نوین بر همگرائی بین نهادهای میراث فرهنگی

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد پاییز ۱۳۸۸ شماره ۷۵

کلیدواژه‌ها: همگرائی کتابخانه ها آرشیوها موزه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۴ تعداد دانلود : ۵۸۴
در طول تاریخ تمدن بشرى، کتابخانه ها، آرشیوها و موزه ها، همواره نهادهائى بودها ند که دسترسى به اطلاعات را تسهیل کرده و موجب ترویج و پیشرفت علمى - فرهنگى جوامع شدها ند. رشد و توسعه فناورى هاى اطلاعات و ارتباطات، امکانات بى سابقها ى براى نهادهاى میراث فرهنگى فراهم کرده و نیز، تقاضاهاى تازها ى را جهت دسترسپ ذیر ساختن مجموعه هایشان در سطح وسیع و خارج از مرزهاى سازمانى باعث شده است. همچنین، به دلیل افزایش استفاده از فناورى هاى اطلاعات و ارتباطات، شکاف بین این سه نهاد فرهنگى کاهش یافته است. از این رو، همگرائى میان آن ها بیشت ر شده است؛ تا جائى که برخى از کشورها، نهادهائى جهت اداره مشترک کتابخانه ها، آرشیوها و موزه ها ایجاد کردها ند. در این مقاله، موضوع همگرائى میان کتابخانه ها، آرشیوها و موزه ها، در نتیجه گسترش فناورى هاى اطلاعاتى، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
۷.

فرایند کار یک کتابخانه مجازی (ساختار، محتوا، شیوة عمل و مدیریت)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره ششم بهار ۱۳۸۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه مجازی کتابخانه ها گردآوری اطلاعات کتابخانه نامرئی ارائه اطلاعات و فرآیندها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی مدیریت کتابخانه های دیجیتالی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی مجموعه سازی کتابخانه های دیجیتالی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های مجازی
تعداد بازدید : ۳۵۸۶ تعداد دانلود : ۱۹۵۶
با افزایش انتشار و تولید اطّلاعات به شکل الکترونیکی و فراهم آوردن زیرساخت های لازم برای دردسترس قراردادن موجودی مخازن کتابخانه ها از طریق شبکه های رایانه ای، نوع دیگری از کتابخانه ها تحت عنوان «کتابخانه های مجازی» یا «کتابخانه های نامرئی» پا به عرصه وجود گذاشته اند. آشنایی کتابداران و اطّلاع رسانان با فرایند کار و طرز عمل این نوع کتابخانه ها میتواند کمک شایانی به رشد و ارتقای سطح علمی آنها داشته باشد. در این مقاله فرایند گردآوری، دسترس پذیر ساختن و ارائه اطّلاعات در یک کتابخانه مجازی به صورت مختصر ارائه میشود. هدف از ارائه آن آشنایی به طرز کار و مراحل پردازش اطّلاعات در کتابخانه های مجازی است که دورنمایی از فعالیت های داخلی و روند انجام کار را پیش روی خواننده قرار میدهد.
۸.

کلیّات ارگونومی در کتابخانه ها

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم بهار ۱۳۸۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: ارگونومی کتابخانه ها آسیب های محل کار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها ساختمان کتابخانه ها،تجهیزات کتابخانه ای
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
تعداد بازدید : ۳۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۴۹
در این مقاله، با تعریف ارگونومی و بیان تاریخچه ای از آن، صدمات و ناراحتیهای ناشی از شرایط و محیط کار بررسی شده اند و به شناسایی مشکلات محیط کاری و راه حل های آن با استفاده از اصول ارگونومیک و با تأکید بر محیط کتابخانه ای پرداخته شده است.
۹.

کتابخانه ها و فرآیند جهانیشدن

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم بهار ۱۳۸۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات جهانی شدن کتابخانه ها خدمات اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی مراکز اطلاع رسانی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : ۱۴۳۸ تعداد دانلود : ۶۲۲
در این مقاله ضمن اشاره به جنبه های مختلف جهانیشدن، نقش و تأثیر این پدیده در عرصة علوم کتابداری و اطلاع رسانی بررسی شده و با برشمردن نکات مثبت و منفی این پدیده در عرصة اطلاع رسانی، نقش کتابخانه ها و کتابداران در این روند مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۰.

مدیریت مجلات الکترونیکی در کتابخانه ها

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: مدیریت کتابخانه ها مجلات الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی
تعداد بازدید : ۱۲۱۹ تعداد دانلود : ۵۷۰
امتیازات و ویژگیهایی که نشر الکترونیکی در مقایسه با نشر چاپی دارد، بسیاری از ناشران مجله ها در موضوعات و سطوح مختلف را بر آن داشته است که به سوی انتشار الکترونیکی منابع اطلاعاتی خود حرکت کنند. در این مقاله فرآیند و معیارهای مربوط به انتخاب مجلات الکترونیکی، مراحل فراهم آوری، کسب مجوز، بررسی و پیگیری، و نظریه های مربوط به تنظیم بودجه و شیوه های اختصاص بودجه به فرمت های مختلف بررسی میشود. با توجه به اهمیت حفاظت و نگهداری از مجلات الکترونیکی، روش های حفاظت و آرشیو این منابع و مشکلاتی که ممکن است با توجه به ماهیت ذاتاً گذرای این رسانة الکترونیکی به وجود آید مورد بحث قرار میگیرد
۱۱.

نگاهی به آینده کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ملاحظاتی پیرامون وظایف و خدمات کتابخانه های آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم زمستان ۱۳۸۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه ها مراکزاطلاع رسانی کتابخانه های آینده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی مراکز اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
تعداد بازدید : ۳۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۶۸
این مقاله برنقش و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و فناوری در کارکردهای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تأکید میورزد. در این بررسی ضمن طرح پیش بینیهای گوناگون صاحب نظران علوم کتابداری و اطلاع رسانی در مورد آینده کتابخانه ها به نقد برخی از نظرات آنها پرداخته شده است. در ادامه موضوع اصلی مورد بررسی در دو مقوله به شرح زیر آورده شده: 1) وظیفه کتابخانه در برابر تغییرات و تحولات امروز و آینده: این وظیفه در کارکردهایی مانند کارکرد تحقیق, کارکرد اطلاع رسانی و کارکرد آموزش تعریف شده است. 2) خدمات کتابخانه ها در آینده: در این بخش تاکید گردیده که در آینده خدمات کتابخانه با عمق و کیفیت بهتر ارائه خواهد شد و در واقع خدمات کاربرمدارتر, تخصصیتر و سفارشیتر خواهد شد. در خاتمه به چهارچوبها و ملزومات و عوامل دخیل در امر برنامه ریزی و آینده نگری برای کتابخانه ها با توجه به نظرات و تحولات جدید پرداخته شده است.
۱۲.

بررسی زیرساخت خدمات کتابخانه ای آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور در پیوند با ساختار آموزشی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره یازدهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور کتابخانه ها زیرساخت خدمات کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : ۲۰۰۹ تعداد دانلود : ۸۶۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی زیرساخت خدمات کتابخانه ای آموزش از راه دور در کتابخانه های دانشگاه پیام نور و در پیوند با ساختار آموزشی، به روش مشاهده اسنادی(مربوط به دوره پنج ساله 1384-1380)و نیز روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل10 مرکز بزرگ که بصورت انتخابی و 10 مرکز کوچک که به صورت تصادفی مشخص شده بود، میباشد. این مراکز در 10 منطقه، بر اساس تقسیم بندی دانشگاه پیام نور در سطح کشور، قرار داشت. اعضای هیئت علمی در مراکز بیست گانه مورد بررسی در سال1385، 220 نفر بودند که 176 نفر (80%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماری مسئولان کتابخانه (کتابداران) در مراکز مورد بررسی 20 نفر بودند که همگی (100%) به پرسشنامه پاسخ دادند. جامعه آماری دانشجویان نیز در 20 مرکز مورد پژوهش شامل 962/100 دانشجو بود. حجم نمونه دانشجویان بر اساس فرمولهای آماری، حداقل 1064 نفر تعیین شد تا با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انجام پذیرد. در کل1400 پرسشنامه میان دانشجویان مراکز بیست گانه (با تخصیص متناسب در هر مرکز) توزیع گردید که 1112 نفر به آن پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد: 1.     بین هر یک از عوامل زیرساختی (امکانات، مدیریت، کارکنان، مستندسازی، امور مالی، منابع و خدمات) کتابخانه های «مراکز» دانشگاه پیام نور مستقر در شهرهای بزرگ و کتابخانه های «مراکز» مستقر در شهرهای کوچک از دیدگاه کتابداران، تفاوتی معنادار وجود ندارد. 2.     در بیشتر موارد بین میزان رشد کمّی ساختار آموزشی دانشگاه پیام نور ( دانشجو، عضو هیئت علمی، رشته تحصیلی، کارمند، بودجه و هزینه های آموزشی) و میزان رشد کمّی امکانات کتابخانه ها (کتابدار، منابع چاپی و دیجیتالی، منابع دیداری – شنیداری، مساحت و سایر امکانات)، رابطه ای معنادار وجود ندارد. 3.     بین میزان استفاده دانشجویان دانشگاه پیام نور از کتابخانه و شیوه های رسمی آموزشی(تک کتاب و بدون منبع، خودخوان و بدون منبع، عملی و بدون منبع) تفاوت معنادار وجود دارد. 4.     بین نگرش اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور درباره تناسب امکانات، منابع و خدمات موجود در کتابخانه های این دانشگاه، تفاوتی معنادار وجود ندارد. 5.     بین میزان دسترس پذیری منابع اطلاعاتی دیجیتالی و منابع اطلاعاتی چاپی کتابخانه های دانشگاه پیام نور از دیدگاه اعضای هیئت علمی، تفاوتی معنادار وجود دارد.6.     بین میزان دسترس پذیری منابع اطلاعاتی دیجیتالی و منابع اطلاعاتی چاپی کتابخانه های دانشگاه پیام نور از دیدگاه دانشجویان، تفاوتی معنادار وجود دارد. 7.       بین نگرش اعضای هیئت علمی، کتابداران و دانشجویان درباره جایگزینی منابع دیجیتالی بجای منابع چاپی، تفاوتی معنادار وجود دارد
۱۳.

بازاریابی در کتابخانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره یازدهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: تبلیغات ترفیع ترویج آمیخته بازاریابی کتابخانه ها روابط عمومی بازاریابی در کتابخانه ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب کتاب فروشی و توزیع کتاب
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها امور مالی و بیمه کتابخانه ها
تعداد بازدید : ۴۹۶۸ تعداد دانلود : ۲۱۱۹
بازاریابی عاملی ضروری برای حیات سازمانها و مؤسسه های تجاری وغیر تجاری از جمله کتابخانه هاست. به نظر می رسد چارچوب مفهومی بازاریابی درکتابخانه ها انسجام و روشنی کافی ندارد و کتابخانه ها بویژه در ایران، از عوامل بازاریابی به شکل علمی و به میزان کافی بهره نمیبرند. در همین راستا، این مقاله به مباحث نظری پیرامون بازاریابی در کتابخانه ها میپردازد و در صدد است با معرفی چهار «آمیخته بازاریابی» گامی مؤثر در جهت پیشرفت فعالیتهای کتابخانه های کشور بردارد
۱۴.

سنجش کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه های دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل EFQM(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دوازدهم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵)

کلیدواژه‌ها: دانشگاه شهید چمران مدیریت کیفیت سنجش عملکرد تعالی سازمانی کتابخانه ها EFQM

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مدیریت و سازمان کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) آمار کتابخانه ای،گزارشات کتابخانه ای
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : ۲۹۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۱۴
این مقاله شرح پژوهشی است که دو هدف را دنبال می­کرد. 1) تعیین وضعیت عملکرد مدیریت کتابخانه­های دانشگاه شهید چمران براساس مدل تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (EFQM)؛ 2) بررسی کارآمدی مدل تعالی سازمانی در محیط کتابخانه­ها. دانشگاه شهید چمران با سابقه­ای پنجاه ساله، به عنوان یکی از دانشگاه­های مادر کشور، همواره در تلاش بوده است به­سوی تعالی گام بردارد. کتابخانه­های این دانشگاه به عنوان عوامل اصلی پشتیبانی برنامه­های آموزشی و پژوهشی آن، همسو با مجموعه­ی دانشگاه شهیدچمران، همواره به دنبال رسیدن به تعالی بوده­اند. برای بهبود کیفیت، لازم است این کتابخانه­ها ابتدا با بررسی وضعیت حاضر، عملکرد مدیریت در این کتابخانه­ها، و میزان دوری یا نزدیکی از شرایط آرمانی تعالی را مشخص کنند تا پس از آن با آگاهی از ضعفها و قوّتهای خود، برای برداشتن گامهای لازم در راه رشد و تعالی برنامه ریزی کنند. انجام تحقیق حاضر نشان داد که کیفیت مدیریت در کتابخانه­های مورد بررسی، در سطحی بسیار پایین­تر از متوسط قرار دارد و از بعد «توانمندسازها»،  بخشها، روشها و ساز و کارهای طراحی شدة مربوط به حوزه­های رهبری، خط مشی، کارکنان، منابع و مشارکت­ها و فرآیندها در حوزة مدیریت، توانسته­اند تنها با کیفیتی که 35 درصدِ وضعیت مطلوب است فعالیت کنند. در بعد «نتایج» نیز وضعیت اندکی بهتر بوده و در سطح نسبتاً متوسطی است. فقط «نتایج مشتریان» با کسب امتیازی برابر با 2/122 از 200 بیشتر از حد متوسط ارزیابی شد. بقیة زمینه ها نیاز به بهبود دارد.  درمجموع،  کیفیت مدیریت درکتابخانه­های دانشگاه شهید چمران با عنایت به کسب 3/ 421 امتیاز از 1000 امتیاز الگوی تعالی سازمانی، از سطحی پایین تر از متوسط برخوردار است. پرداختن به نقاط ضعف و تلاش در جهت مرتفع ساختن آنها و نیز تقویت نقاط بهبود مدیریت کتابخانه­های مورد بررسی، می­تواند سبب ساز ارتقاء کیفیت مدیریت در این کتابخانه­ها گردد. از سوی دیگر، انجام این تحقیق و حصول نتایج روشن، بیانگر این واقعیت است که الگوی تعالی سازمانی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت که تا کنون بیشتر در مؤسسات صنعتی، و در موارد اندکی در مؤسسات خدماتی غیرکتابداری به کار گرفته شده بود، این قابلیت را دارد که با اندک تغییرات و تعدیلهایی با محیط کتابخانه و خدمات آن سازگار شده و در این محیط نیز به کار گرفته شود.
۱۵.

خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با استفاده از فناوری تلفن همراه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۰)

کلیدواژه‌ها: مرجع خدمات تلفن همراه زیرساختها کتابخانه ها گردش مواد امانت مجموعه فهرست پیوسته

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات عمومی در کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای فهرست های پیوسته و اینترنتی
تعداد بازدید : ۲۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۱۸
تلفن همراه به عنوان انقلاب ارتباطی و مخابراتی سالهای اخیر، تأثیرهای بسیار زیادی برحیات فردی و جمعی جوامعی داشته است. این ابزار توانمند ارتباطی، تأثیری انکارناپذیر بر همه شئون زندگی، اعم از اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و ... گذاشته است، به طوری که نادیده گرفتن آن در طراحی، پیاده سازی و اجرای هیچ سیستمی خردمندانه نیست. بنابراین، در این مقاله سعی شده است با معرفی ظرفیتهای این ابزار ارتباطی در راستای بهره گیری در خدمات کتابخانه، زمینه برای استفاده گسترده از این قابلیتها در کتابخانه ها، به جامعه کتابداری کشورمان شناسانده شود
۱۶.

کاربرد نظریه های پذیرش فناوری در ارزیابی فناوری های اطلاعاتی کتابخانه ها: رویکرد متن پژوهانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۲)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات کتابخانه ها خدمات الکترونیکی نظریه های پذیرش فناوری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : ۲۷۵۴ تعداد دانلود : ۲۱۵۶
از دهة 1960، فناوریهای اطلاعاتی بتدریج کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی را به طور گسترده ای تحت تأثیر قرار داد تا جایی که شکل و نحوه ارائه خدمات کتابخانه ها را به سمت روشهای جایگزین و خود خدمت رهنمون ساخت. فناوریهای وب پایة جدیدترین مجرای ارائه خدمات در کتابخانه ها بویژه کتابخانه های دانشگاهی شمرده میشود که شامل خدمات متنوعی از قبیل پایگاه های دسترسی به مجله ها، فهرست پیوسته، منابع اطلاعاتی، خدمات مرجع الکترونیکی و ... است. در حال حاضر، بسیاری از کتابخانه های دانشگاهی این خدمات را برای کاربران خود مهیا میسازند، لیکن تا زمانی که کاربران این گونه خدمات را نپذیرند، کتابخانه ها نمیتوانند به هدفهای خود از طراحی و هزینه کرد این فناوریها و نتایج گسترده و مفید آن دست یابند. مقاله حاضر میکوشد با رویکردی متن پژوهانه با بررسی متون مرتبط پژوهشی و مروری، نظریه های پذیرش فناوری قابل کاربرد برای ارزیابی خدمات الکترونیکی در کتابخانه ها را شناسایی و تحلیل کند، با این امید که ابزارهای سودمندی برای مطالعه میزان پذیرش نظام های فناورانه و پیش بینی رفتار کاربران کتابخانه ها در اختیار پژوهشگران قرار گیرد. انتظار می رود بتوان با استفاده از تحلیل ارائه شده، زمینه مطالعاتی و پژوهشی گسترده تری را برای انجام کارهای تحقیقاتی جدیتر فراهم ساخت
۱۷.

نقدی بر کتاب سیستم های اطلاعاتی با تاکید بر سیستم های کتابخانه ای و اطلاع رسانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: نقد کتابداری و اطلاع رسانی نظام های اطلاع رسانی کتابخانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲۹ تعداد دانلود : ۱۲۴۳
مقدمه: اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا می دهند و هر یک به رشد دیگری کمک می کنند، ولی در این میان سیستم هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده موثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم، طراحی سیستم های اطلاعاتی مناسب است. تعاریف بسیاری در علوم مختلف در این زمینه وجود دارد. واژه نامه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی امریکا(The ALA Glossary of Library and Information Science)، سیستم های اطلاعاتی را چنین تعریف می کند: «یک سیستم کامل طراحی شده برای تولید، جمع آوری، سازماندهی (پردازش)، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات در یک موسسه، سازمان یا هر حوزه تعریف شده دیگر از جامعه».خدمات الکترونیکی و فن آوری اطلاعات و ارتباطات، ابزار و بستر مناسبی را برای ایجاد سیستم های اطلاعاتی کتابخانه ای و ارایه خدمات یکپارچه فراهم کرده است و امروزه به عنوان بخش مهمی از نظام اطلاع رسانی کشور مورد توجه قرار دارد. طراحی سیستم های اطلاعاتی کتابخانه ای مناسب، در افزایش سرعت ارایه خدمات و کمک به تصمیم گیری در زمانی محدود برای مدیران و نیز در افزایش سرعت و دقت عملیات خدمات به کاربران تاثیر به سزایی دارد.در نتیجه کتابداران حرفه ای که ماهیتا و از طریق آموزش به سوی تحلیل سیستم سوق داده می شوند، نیاز به آموزش و مهارت های خاص دارند و به عنوان تحلیلگر سیستم، مسوولیت طراحی سیستم و نظارت بر اجرای طرح را بر عهده خواهند داشت.
۱۸.

ارزیابی وب سایت کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی کشور و ارایه پیشنهادهایی در جهت بهبود وضعیت آن ها(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

منبع: مدیریت اطلاعات سلامت تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: اینترنت نظام های اطلاع رسانی کتابخانه ها پایگاه های اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳۳ تعداد دانلود : ۲۱۸۶
مقدمه: وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی نقش مهمی در برقراری ارتباط و ارایه خدمات به کاربران دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی کشور از نظر معیارهای ارزیابی عمومی و شناسایی نقاط قوت و ضعف بوده است.روش بررسی: در این پژوهش پیمایشی- تحلیلی، ابتدا وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی کشور از طریق اینترنت شناسایی شد. سپس معیارهای محتوای صفحه اصلی، جستجو و تحقیق و در نهایت امکانات کاربران ارزیابی و یافته ها با همدیگر مقایسه شد. جامعه آماری این پژوهش 41 وب سایت کتابخانه های دانشگاهی تحت پوشش وزارت بهداشت، در طی دوره زمانی 3 ماهه تا اسفندماه سال 1387بود. برای جمع آوری داده ها از سه سیاهه وارسی با 29 سوال استفاده شد. روایی با نظر متخصصین و نیز پژوهش های انجام یافته، تایید شد و برای تحلیل داده ها از نرم افزار Excel استفاده گردید.یافته ها: از مجموع وب سایت کتابخانه های مورد بررسی، به طور متوسط 36 درصد اقلام محتوای صفحه اصلی، 67 درصد اقلام جستجو و تحقیق، و 46 درصد اقلام ارزیابی امکانات کاربران را در طراحی صفحات وب رعایت کرده اند. از میان دانشگاه های مورد بررسی تعداد 18 دانشگاه معادل 45 درصد، بیش از 50 درصد اقلام اطلاعاتی سیاهه وارسی را در طراحی وب سایت خود لحاظ کرده اند.نتیجه گیری: وب سایت کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی کشور از نظر ارزیابی معیارهای ""محتوای صفحه اصلی"" در سطح ضعیف، از نظر ارزیابی معیارهای ""جستجو و تحقیق"" در سطح خوب و از نظر ارزیابی معیارهای ""امکانات کاربران"" در سطح متوسط قرار دارند. به طور کلی از معیارهای سه گانه ارزیابی در حدود 46 درصد در وب سایت های کتابخانه های مورد بررسی رعایت شده است. همچنین دانشگاه های علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی زنجان، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تبریز و علوم پزشکی شاهد بیشتر از سایر دانشگاه های علوم پزشکی، معیارهای ارزیابی را در طراحی وب سایت کتابخانه ها لحاظ نموده اند.
۱۹.

میزان انطباق ساختمان و تجهیزات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی عمومی و دانشگاهی شهر زنجان با استانداردهای بین المللی برای معلولین جسمی- حرکتی از دیدگاه کارشناس معماری، مسوولان کتابخانه ها و معلولین(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: کتابداران کتابخانه ها مراکز اطلاع رسانی از کار افتادگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۵۵
مقدمه: برای رشد و اعتلای فرهنگ یک جامعه، به مشارکت تمام افراد از جمله معلولین جسمی- حرکتی نیاز است. این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق ساختمان و تجهیزات کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر زنجان با استانداردهای بین المللی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی بود. جامعه پژوهش تعداد 142 نفر از معلولین شهر زنجان، همچنین ساختمان و تجهیزات 14 کتابخانه عمومی و دانشگاهی این شهر در سال 1385 بود. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود و روایی و پایایی آن از طریق ضریب Cronbach’s alpha(0.84) محاسبه گردید. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی انجام شد.یافته ها: از دیدگاه معلولین، پارکینگ، سطح شیبدار و فضای اختصاصی کتابخانه ها دارای بیشترین و فضاهای درونی و فضای عمومی دارای کمترین موانع حرکتی بودند. 46.2 درصد از کتابخانه ها فاقد سطح شیبدار و 63 درصد از کتابخانه های مورد مطالعه فاقد فضای اختصاصی برای معلولین بودند.نتیجه گیری: ساختمان و تجهیزات این مراکز از نظر دسترس پذیری با وضعیت مطلوب انطباق صد در صد نداشت و بایستی تمامی فضاهای آن ها بر مبنای استانداردهای موجود، مورد بررسی و بهینه سازی قرار گیرد.
۲۰.

برنامه ریزی راهبردی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی: مبانی و الزامات آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتاب سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: مدیریت برنامه ریزی راهبرد برنامه ریزی راهبردی کتابخانه ها مراکز اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴۸ تعداد دانلود : ۱۹۶۷
هدف: یکی از رویکردهای نوین برنامه­ریزی، برنامه­ریزی راهبردی است که بیشتر سازمان ها به آن گرایش پیدا کرده اند . هدف این مقاله تبیین مبانی برنامه ریزی راهبردی و بررسی دلایل ضرورت استفاده از این نوع برنامه ریزی در کتابخانه­ها و مراکز اطلاع­رسانی است. روش/رویکرد پژوهش: این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعه منابع مکتوب و الکترونیکی انجام شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با مشکلاتی از قبیل کمبود بودجه، تغییرات محیطی ناشی از عوامل مختلف علمی و فناورانه، اجتماعی ـ فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی روبه رو هستند. نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان یک سازمان، به شدت از تحولات شتابان در زمینه های مختلف علمی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی متاثر هستند و همواره با چالش های زیادی مواجه می شوند که ناشی از این تحولات است . کتابخانه ها باید بتوانند خود را با تغییرات مداوم هماهنگ کنند و از آنجا که برنامه ریزی سنتی چنین قابلیتی ندارد، یعنی انعطاف­پذیر نیست و بدون در نظر گرفتن تغییرات آینده و با توجه به شرایط فعلی طراحی شده نمی تواند چندان موثر واقع شود، باید توجه خود را به برنامه ریزی راهبردی معطوف نمایند.