کتابخانه سبز

هدف پژوهش پیش رو بررسی روند حرکت کتابخانه های عمومی در استان کرمانشاه به سمت کتابخانه های سبز و توسعه ی پایدار بود. پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده که به شیوه ی توصیفی و پیمایشی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی و پرسشنامه محقق ساخته بود. جامعه ی پژوهش مسئولین کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه بودند که تعدادشان 96 نفر بود. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 76 نفر برآورد شد که بعد از ارسال سیاهه وارسی و پرسشنامه تعداد 63 عدد به شکل صحیح تکمیل و عودت داده شد. یافته ها نشان داد بیشترین صرفه جویی در مصرف کاغذ و کمترین در حمل ونقل بود. میزان رعایت مصرف کاغذ بالاترین میانگین (70/3) و رعایت استانداردهای زیست محیطی در حمل ونقل کمترین میانگین (83/1) را کسب کرد. کتابخانه های موردبررسی ازلحاظ حرکت به سمت کتابخانه های سبز و توسعه ی پایدار از دیدگاه مسئولین آن ها در وضعیت نسبتاً خوب و کمی بالاتر از متوسط قرار دارند. میزان اهمیت استانداردهای زیست محیطی در اهداف راهبردی و برنامه های مدون و اساسی کتابخانه های عمومی و آموزش مسائل زیست محیطی در کتابخانه ها پایین تر از متوسط و ضعیف بود. همچنین یافته ها حاکی از آن بود که مسئولین کتابخانه های عمومی موردبررسی تمایلی بالاتر از متوسط (73/3) جهت ایجاد یک اتاق یا دفتر سبز برای بررسی و پیگیری استانداردها و مسائل زیست محیطی در کتابخانه های عمومی داشتند. نیاز است نهاد کتابخانه های عمومی کشور با ایجاد بخشنامه ها و مقررات اداری لازم الاجرا حرکت به سمت کتابخانه های سبز و توسعه ی پایدار را هدفمندتر دنبال کند. اگرچه وضعیت کتابخانه های عمومی موردبررسی از دیدگاه مسئولین آن ها نسبتاً خوب ارزیابی شد، اما تا رسیدن به وضعیت ایده آل راه زیادی در پیش است.

هدف : هدف از انجام این پژوهش روشن ساختن نقش کتابخانه ها در جامعه و اجرای فرایند توسعه پایدار، روشن ساختن نقش کتابخانه های دانشگاهی و ارزیابی آن ها بر اساس مولفه ها، شاخص های کتابخانه سبز و استاندارد لید و ارایه راهبرد هایی برای ایجاد کتابخانه های سبز بر اساس مرور متون است. روش پژوهش : پژوهش حاضر با بهره گیری از روش کتابخانه ای و به صورت مرور متون انجام شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد برای داشتن کتابخانه دانشگاهی سبز باید ابتدا این مسئله توسط جامعه و دولتمردان مورد توجه قرار گیرد و برای پیاده سازی آن از ترویج تفکر و فرهنگ سبز در جامعه شروع کرد. زیرا بسیاری از مشکلات در این زمینه ریشه در فرهنگ و استفاده نادرست از منابع طبیعی و تجدید ناپذیر دارد. کتابخانه های دانشگاهی با توجه به رسالت خود در زمینه آموزش فرهنگ و ایجاد تمدن جهانی، در این زمینه نقش آفرینی زیادی دارند . نتیجه گیری : برای داشتن کتابخانه سبز دانشگاهی لزوماً نباید با ساختمان سبز شروع کرد.  بلکه این کتابخانه ها مأموریت های سبز دارند. بسیاری از کتابخانه با پیاده سازی چند مولفه سبز در کتابخانه خود از جمله ترویج فرهنگ زیست محیطی در کتابخانه و آموزش به جامعه، پیاده سازی الگوهای مصرف بهینه آب و انرژی های تجدید ناپذیر، استفاده از روش های بازیافت و مدیریت پسماند به عنوان کتابخانه سبز شناخته شده اند.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان آمادگی کتابخانه های دانشگاهی ایران برای مدیریت پایدار در راستای تحقق کتابخانه های سبز است. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ نوع هدف از جمله تحقیقات کاربردی بوده و به روش توصیفی پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل بخش های مختلف کتابخانه های دانشگاهی تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. برای گردآوری داده های پژوهش از سیاهه وارسی محقق ساخته استفاده شده که بر اساس مؤلفه های مدل ایزو 14000 تهیه شده است. در این پژوهش جهت تعیین اعتبار ابزاراز پنل دلفی و برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، نرم افزار اس.پی.اس.اس. 22 به کار گرفته شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده باید گفت که کتابخانه های دانشگاه های ایران از شاخص های آمادگی برای تبدیل شدن به کتابخانه های سبز فاصله دارند و برای رسیدن به درجه مطلوب، نیاز به بازنگری در طراحی زیرساخت هایشان ضروری به نظر می رسد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که رعایت ضوابطی مانند مدیریت پسماند، مصرف بهینه انرژی و استفاده از انرژی های تجدید پذیر، توجه به مصرف بهینه منابع طبیعی نظیر کاغذ، استفاده از مواد اولیه و تجهیزات سازگار با محیط زیست در کتابخانه و ... از جمله مواردی هستند که کتابخانه ها را در به دست آوردن استانداردهای لازم جهت تبدیل شدن به کتابخانه سبز یاری می کنند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت توجه به مسائل زیست محیطی این پژوهش در این راستا اولین کار انجام گرفته در این جامعه و گستردگی است.