خودرهبری سازمانی

گستردگی جغرافیایی دانشگاه پیام نور، همزمان با ظهور فنّاوری اطلاعات، موجب بسط روش های تصمیم گیری متمرکز، رسمیت زیاد و درنتیجه،قدرت گرایی و خودفرمانی درآن شده است.ایدهسازمان خودرهبر و گسترش فرهنگ خودرهبری که کانون اصلی تربیت افراد متخصص برای تصدی رهبری و مسئولیت در دنیای رقابتی وپیچیده را فراهم می سازد، راه حل مناسبی برای رفع این مشکل است. این پژوهش مبتنی بر راهبرد داده بنیاد،به مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری فرهنگ خودرهبری سازمانی در دانشگاه پیام نورمی پردازد. در این راستا با 20 نفر از خبرگان مدیریت و علوم رفتاری دانشگاه پیام نور به عنوان نمونه و به روش نیمه ساختاریافته مصاحبه و متون مصاحبه در سه مرحله کدگذاری باز،محوری و انتخابی، تحلیل شد.نتایج نشان داد که اعتماد به نفس سازمانی، به عنوان پدیده محوری ناشی از سبک رهبری، شخصیت و ارتباطات سازمانی اثربخش به عنوان شرایط علّی در سازمان شکل خواهد گرفت. ظهور خودرهبری سازمانی؛ پویایی، پیشروی و افزایش بهره وری سازمانی را در پی خواهد داشت؛ هر چند در این الگو، عوامل زمینه ای(نظیر مدیریت تعارض سازمانی،مدیریت استعداد و منابع انسانی و تیم محوری) و شرایط مداخله گر(نظیر فرهنگ، ساختار، جو و ارزش های سازمانی) روابط را تحت تأثیر قرار می دهند.

گستردگی جغرافیایی دانشگاه پیام نور، همزمان با ظهور فناوری اطلاعات، موجب گسترش روش های تصمیم گیری متمرکز و رسمیت زیاد و درنتیجه قدرت گرایی و خودفرمانی در آن شده است. ایده سازمان خودرهبر و گسترش فرهنگ خودرهبری که کانون اصلی تربیت افراد متخصص برایتصدیرهبریومسئولیتدردنیایرقابتی وپیچیده را فراهم می سازد، راه حل مناسبی برای مشکل فوق است. این پژوهش، به مطالعه و بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری فرهنگ خودرهبری سازمانی در دانشگاه پیام نور می پردازد. در این راستا نمونه ای 340 نفری از کارکنان دانشگاه پیام نور در مراکزی که از لحاظ عملکردی برتر بوده، انتخاب و داده ها به وسیله پرسشنامه پژوهشگرساخته با 91 گویه، گردآوری شد. نتایج نشان داد کهسبک رهبری، شخصیت و ارتباطات سازمانی اثربخش به عنوان شرایط علَی، بر اعتماد به نفس سازمانی تأثیر می گذارند. ظهور خودرهبری سازمانی، پویایی، پیشروی و افزایش بهره وری سازمانی را در پی خواهد داشت. علاوه بر این، عوامل زمینه ای (نظیر تعارض سازمانی، مدیریت استعداد و منابع انسانی و تیم محوری) و شرایط مداخله گر(نظیر فرهنگ، ساختار، جو و ارزش های سازمانی)، روابط را در مدل مطرح شده این پژوهش تحت تأثیر قرار می دهند.

هدف: هدف این پژوهش، نشان دادن تعدد ذهنیت های کتابداران دانشگاهی در مورد خودرهبری و ارائه الگو می باشد. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش، آمیخته است. از روش شناسی کیو برای شناسایی ذهنیت های کتابداران و از تحلیل محتوا و فن دلفی برای ارائه الگواستفاده شد. جامعه آماری، کتابداران و مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران و اعضای هیات علمی گروه علم اطلاعات و مدیریت هستند، نمونه گیری هدفمند به روش نظری است. داده های مصاحبه و پرسشنامه ها با با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته ها: تعداد 7 ذهنیت شناسایی و نامگذاری شد و الگوی خودرهبری سازمانی با 5 بعد و 23 مولفه و 56 شاخص ارائه شد. نتیجه گیری: ذهنیت های سلسله مراتبی، محافظه کار، تیم گرا، خود اتکا، خوداثربخش، توانمندساز و خودارزیاب هریک ویژگی های خود را دارند، ابعاد الگوی خودرهبری سازمانی عبارتند از بعد فرایندی، راهبردی، سازمانی، فرهنگی و روانشناختی-اجتماعی کلیدواژه ها: خودرهبری سازمانی، ذهنیت، کتابخانه های دانشگاهی، کتابداران دانشگاهی، دانشگاه های ایران، روش دلفی، روش شناسی کیو، الگو