درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعة حاضر با هدف کنکاش نقش تلویزیون در تغییر جایگاه اجتماعی سالمندان در شهر تهران به روش کیفی صورت گرفته است. جامعة آماری این مطالعه، سالمندان بوده اند و پژوهشگر با سی نفر از سالمندان مصاحبه هایی انجام داده که طول زمانی آنها به طور متوسط بیش از یک ساعت است. این مقاله حاوی مهم ترین نتایج حاصل از این تحقیق است. سؤال اصلی تحقیق، عبارت است از اینکه سالمندان تهرانی برای خود در خانواده شان چه جایگاهی قائلند؟ آنها نقش تلویزیون را در این جایگاه چگونه تبیین می کنند؟ نتایج به دست آمده از مصاحبة عمیق با سالمندان تهرانی ای که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، حاکی از این است که سالمندان در حیطة جایگاه اجتماعی، اقتصادی و جسمی شان، تا حدی از خانواده ها ابراز یأس کرده اند و در حیطة علت کاهش منزلت سالمندان، مقولة مهم کمرنگ شدن ارزش های دینی و فرهنگی خودنمایی می کند. عدة کمی از سالمندان برای خودشان در خانواده جایگاه محوری قائل بودند و عدة بیشتری معتقد بودند از احترامی که استحقاق آن را دارند، برخوردار نیستند و در خانواده جایگاهی حاشیه ای دارند. همچنین سالمندانی که خانواده هایشان زیاد تلویزیون یا ماهواره می بینند، معتقدند کمتر مورد توجه فرزندانشان هستند. در زمینة نقش رسانه در جایگاه سالمندان نیز مهم ترین مقوله ها نشان می دهد که عملکرد تلویزیون در «برنامه سازی» و «ارائة الگو به منظور ارتقای منزلت سالمندان» ضعیف بوده است. همچنین در زمینة مهم ترین دلایل سپردن سالمندان به مراکز نگهداری، مشارکت کنندگان ابراز کرده اند که ناسپاسی فرزندان و مشکلات اقتصادی آنها مهم ترین دلایل هستند. سالمندان بررسی شده در این تحقیق به ترتیب حفظ حرمت سالمندان، آموزش و برنامه سازی رسانه در زمینة سالمندی، تأمین مسائل اقتصادی سالمند، و ایجاد مراکز تفریحی و بهداشتی را مهم ترین انتظارات خود از جامعه عنوان کرده اند.

«روزنامه نگاری محیط زیست» به عنوان یکی از رشته های جدید با هدف ارتقای سطح آگاهی شهروندان و آموزش مسائل زیست محیطی به زبان عمومی در دنیا مورد توجه قرار گرفته و این در حالی است که هنوز مطبوعات ایران حتی یک صفحه ویژه محیط زیست ندارند. لزوم افزایش آگاهی و مشارکت مردم در حفظ محیط زیست توسط خبرنگاران، با توجه به بروز بحران های زیست محیطی ضروری است. براساس نظریه برجسته سازی و فریمینگ اولویت دادن به مسائل محیط زیست و قاب سازی های متنوع با رویکرد حرفه ای می تواند باعث ارتقای سواد زیست محیطی شهروندان و مسئولان و مشارکت آنان در حفظ آن شود. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که «معیارهای حرفه ای» روزنامه نگاری محیط زیست تا چه اندازه در گزارش های زیست محیطی مطبوعات ایران رعایت شده اند؟ در این تحقیق، با روش تحلیل محتوا، 200 گزارش زیست محیطی چهار روزنامه ایران، اعتماد، شرق و شهروند در سال 94 بر اساس معیارهای جهانی روزنامه نگاری محیط زیست بررسی و با روش سرشماری در قالب 12 مقوله تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد که در گزارش ها 5/66 درصد معیار «فرایندمداری»، 5/72 درصد «بیان پیامدها»، در 84 درصد «نظرات اساتید» و در 5/66 درصد معیار «ارتباط موضوع با دیگر مناطق جغرافیایی» رعایت نشده و تنها در 5/2 درصد گزارش ها از «کاربرد نقشه و چارت» برای آسان سازی اطلاعات استفاده شده است. به طور کلی، بین روزنامه ها از لحاظ رعایت 12 معیار تخصصی روزنامه نگاری محیط زیست تفاوت معنی دار وجود دارد و هر کدام از روزنامه ها در رعایت برخی معیارها شدت و ضعف داشته اند.

با شکل گیری فضای مجازی و متعاقب آن پیدایش شبکه های اجتماعی ، سازمان های رسانه ای و رسانه های سنتی با تهدیدات و فرصت های جدیدی روبرو شده اند. چالش های جدید رسانه های نوین متکی بر اینترنت برای رسانه های سنتی، موضوعی است که همواره محل بحث صاحبنظران بوده است. مسئله اصلی این پژوهش تبیین چالش های کنونی و آتی سازمان صدا و سیما در فضای مجازی و ارائه راهکارهایی برای مواجهه با این چالش ها است .همچنین در این پژوهش با توجه به اینکه وظیفه پایش و اثرگذاری در فضای مجازی بطور رسمی به معاونت فضای مجازی سازمان صدا و سیما واگذار شده و معاونت مذکور نیزنسبتاً نوپا است ، سعی شده تا با بررسی فرصت ها، تهدیدات، نقاط قوت و ضعف این معاونت ، راهبردهای مناسب مطرح و معرفی شوند. راهبردهای مورد نظرپژوهش به معاونت این امکان را می دهد تا در برابر اقدامات سایر شبکه های اجتماعی  و کاربران فضای مجازی منفعل نبوده بلکه واکنش بموقع از خود نشان داده وحتی اعمال نفوذ نماید. این پژوهش با استفاده از روش دلفی ، طی سه مرحله و با بهره گیری از الگوی برنامه ریزی استراتژیک دیوید به این مهم دست یافته است. به همین منظور از نظرات 18 نفر از خبرگان حوزه رسانه کمک گرفته شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، چالش های سازمان صدا و سیما به دو دسته : چالش های کنونی و چالش های آتی تقسیم بندی و برای هر دسته از این چالش ها نیز راهکارهای مختص به خود ارائه شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد: نقاط قوت و فرصت های معاونت فضای مجازی از نقاط ضعف و تهدیدات آن بیشتر است که در نهایت راهبردهای تهاجمی، مناسبترین راهبردها برای این معاونت تشخیص و پیشنهاد شده اند .

این مقاله سعی دارد با شناسایی آسیب ها و موانع اطلاع رسانی و روابط عمومی بسیج از نگاه معاونین و مدیران روابط عمومی بسیج کشور و ریشه یابی علل پیدایش آن ها، به منظور بر طرف نمودن این موانع، گامی اندک برای ارتقاء این جایگاه حساس و مهم بردارد؛ بنابراین، ضمن مروری بر مفهوم های روابط عمومی و بسیج اعم از: نگرش ها، وظایف و نظریه های مربوطه اطلاعات به دست آمده مورد مداقه و تجزیه و تحلیل قرارداده است. با توجه به محدود بودن جامعه ی آماری، کل جامعه ی آماری شامل 34 نفر ازمعاونین و مدیران فعلی و قبلی روابط عمومی مراکز استانی بسیج درسراسر کشور مورد تمام شماری قرارگرفته و با تکنیک پرسش نامه اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شده و ضمن طبقه بندی و مقوله بندی آن ازطریق نرم افزار spss پردازش شده و نهایتاً مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. ازیافته های این پژوهش می توان به این موارداشاره نمود: هرچند مدیران ارشد به توانایی روابط عمومی باوردارند؛ ولیکن تسهیلات آموزشی لازم و کافی را دراختیار آنان قرار نمی هند؛ بنابراین، عدم کفایت اعتبارات مالی، عدم وجود نیروی انسانی(اعم ازکمی و کیفی) ازموانع به شمار می رود؛ هم چنین، «الگوی دو سویه همسنگ» ازمیان سایر الگوهای روابط عمومی، به عنوان متناسب ترین الگوی روابط عمومی های بسیج معرفی شده است که در آن ارتباطات مشارکت آمیز مبتنی بر اخلاق و تفاهم، نقش مساوی را به سازمان و مخاطب داده و مخاطب نیز فعال و سر سخت تلقی می شود. بی شک روابط عمومی های بسیج با تبعیت از این الگو، ضمن حفظ پویایی و ارتقاء خود، توفیقات شان در جلب و جذب افکار عمومی به بسیج نیز توسعه ی چشم گیری خواهد داشت.

در همه­­ نظام­های آموزشی، کتب درسی به یکی از مهمترین منابع برای جامعه­پذیر کردن افراد تبدیل شده است که از طریق ٱ ن بسیاری از اصول و ارزش­های نظام سیاسی کل می تواند به دانش­آموزان منتقل شود. هر کشوری از طریق برنامه­ها و تصمیم­گیری­های خود و همچنین مفاهیمی که در کتب درسی قرار می­دهد و حتی با تصاویر کتاب­های درسی، سعی دارد هژمونی خود را باز تولید کند. هدف این تحقیق، تحلیل تطبیقی محتوای تصاویر کتاب­های آموزش عمومی از منظر بازنمایی فرهنگ پوشش بین دو کشور ایران و سوریه است که از طریق تکنیک تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل 2075 داده­ تصویری مندرج در کتاب­های درسی دو مقطع تحصیلی دبستان و راهنمایی دو کشور ایران و سوریه پرداخته شده است. داده­ها حاکی از آن است که تصاویر مورد بررسی با جهت­گیری فرهنگی نظام سیاسی کشورها، هماهنگ است. تمامی تصاویر با حفظ موازین و اصول کلی کشورها تهیه شده است، ولی با مشاهده در سطح اجتماع و شکافی که بین فرهنگ رسمی و غیررسمی وجود دارد ، به نظر می­رسد بین سطح تولید پیام و مصرف پیام فاصله وجود دارد.

در این مقاله به این پرسش پاسخ می دهیم که آیا می توان از کتاب "قورباغه را قورت بده" نظریه ای را درباره ی مدیریت زمان و برنامه ریزی استخراج کرد؟ از این نظر، در این مقاله تلاش می شود تا دیدگاه نظری نویسنده کتاب "قورباغه را قورت بده" نسبت به مدیریت زمان و برنامه ریزی ارزیابی و تحلیل شود. برای تعیین الگوهای نظری بکار رفته در این کتاب از نظریه نوآوری راجرز و از روش تحلیل محتوای پنهان استفاده شده است. در ابتدا در خصوص تعریف نظری راجرزو تحلیل محتوا، مطالبی ارائه می شود و سپس به تحلیل عناصر موجود در کتاب خواهم پرداخت. در پایان به تعیین شاخصهای نظری کتاب اشاره می کنم . در پایان، نشان می دهم که پاسخ به پرسش ما مثبت بوده است.

هرمزان یکی از سرداران نامی یزدگرد سوم بود که در دولت ساسانی از پایگاه رفیعی برخوردار بود. خاندان وی از دودمان های ممتاز عصر ساسانی به شمار می رفتند. در ایران باستان هفت خاندان وجود داشت که به علت داشتن املاک و رعایای فراوان و همچنین لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری،در موفقیت ها و ناکامی های سلسله های ایران باستان تأثیر مستقیم داشته اند. خاندان هرمزان نیز یکی از اعضای همین خاندان های بزرگ بود که در زمان ساسانیان توانستند همچنان موقعیت خود را حفظ کنند و در تحولات سیاسی این سلسله نقش فعال و مؤثری داشته باشند. زادگاه هرمزان بنا بر گفته ی منابع، مهرگان کدک (دره شهر کنونی) بوده است، اما محل حکمرانی خاندان هرمزان خوزستان و مهرگان کدک و ماسبذانبوده است. هرمزان پس از شکست ایرانیان در نبرد قادسیه، توانست حدود یک سال و شش ماه در مقابل اعراب مقاومت کند. مقاله ی حاضر با استناد به منابع و به روش تحلیلی، با هدف واکاوی زادگاه هرمزان و محل حکمرانی خاندان او، نقشیکه او در تحولات سیاسی و فرهنگی اواخر عهد ساسانی و اوایل عصر اسلامی ایفا می کند ودلایل مقاومت های او در مقابل اعراب مسلمان به نگارش درآمده است.

موضوع این مطالعه بررسی تغییرات ارزشها، نگرشها و روشهای دینی از طریق سنجش میزان خوداتکایی و مرجعیت گرایی در امور دینی نسل حاضر و نسلهای اوّلیه بعد از انقلاب اسلامی سال 1357 است. فرضیه های تحقیق که از دیدگاههای نظری مرتبط با خوداتکایی و مرجعیت گرایی استخراج شده اند، با استفاده از داده هایی که به روش پیمایشی گردآوری شده آزمون شده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 392 نفر از دو گروه سنّی 50 تا 65 سال و 15 تا 30 سال شهروندان شهرهای قم و تهران هستند که در سال 1396 با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده و مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. نتایج نشان دهنده این هستند که بین طیف خوداتکایی و مرجعیت گرایی دینی در دو گروه مطالعاتی که به نوعی نسل اوّل و سوم انقلاب محسوب می شوند، تفاوت معنی داری وجود دارد و در شاخصهای مرجعیت گرایی و خوداتکایی در مناسک دینی، گرفتن فرمانهای دینی، انعطاف دینی، اخلاق، پذیرش ادیان،  مرجعیت سنّت یا عقلانیت و اخذ اطلاعات نیز در میان دو گروه مورد مطالعه تفاوت معنی دار هست؛ به این معنا که نسل اوّلیه بعد از انقلاب، مرجعیت گرایی بیشتری در امور دینی داشته و نسل کنونی مرجعیت گرایی کمتر و خوداتکایی بیشتری در امور دینی دارد.

"سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان فراگیر ترین و پرمخاطب ترین رسانه کشور، نقش بسزایی در پروراندن شناخت و درک مردم از گروه های قومی و تعریف روابط میان گروهی در کشور برعهده دارد. شواهد پژوهشی نشان می دهد که اقوام ایرانی، تصاویر پخش شده از سیما درباره خود را چندان مطلوب نمی یابند. برای فهم عمیق تر درک خود اعضای گروه های قومی، یک رشته مصاحبه نیمه متمرکز در میان افرادی از این گروه ها، که در تهران به کار یا تحصیل اشتغال دارند، صورت گرفت. همان طور که انتظار می رفت، آنها از بازنمایی هایی که از ایشان در سریال ها و فیلم های تلویزیونی ارائه می شود، ناخرسندند. افراد مصاحبه شده از شبکه های سراسری انتقاد دارند و چنین می پندارند که در این شبکه ها به اندازه کافی نقش ندارند و اگر هم نشان داده می شوند، اغلب چهره های تحریف شده ای از آنان به نمایش درمی آید. آنها بر این باورند که در بسیاری از مواقع از آنان، برحسب ویژ گی های منسوب به قومشان در گفتمان عامیانه، تصویرهای قالبی نشان داده می شوند. بیشتر افراد مصاحبه شده بر این باورند که فیلم های نشان داده شده در تلویزیون، از اعضای گروه های قومی در چهر ه های اصلی استفاده نمی کنند و معمولاً نقش های حاشیه ای را به آنها محول می نمایند. به اعتقاد مصاحبه شوندگان، گستردگی بازنمایی های مذکور از یک سو ناشی از بی اطلاعی تهیه کنندگان برنامه های تلویزیونی و یا نگرش های پیشداورانه آنها نسبت به خرده فرهنگ های قومی است و از سوی دیگر، ریشه در برخی سیاست های گذشته دارد که به حضور و سهم گروه های قومی در فرهنگ ملی بهای لازم را نمی دهد. "

در این مقاله که با هدف ارائه روش‎هایی برای طراحی آگهی‎های مطبوعاتی به نگارش در آمده است، نخست خلاقیت و اهمیت آن در طراحی یک آگهی مطبوعاتی توضیح داده می‎شود و سپس با استفاده از نمونه‎های تصویری، کاربرد خلاقیت در آگهی‎های مطبوعاتی مورد بحث قرار می‎گیرد. پس از آن نیز روش‎هایی برای تبلیغات مطبوعاتی شامل: انتظاری، نمای درشت، استفاده از تصاویر غیرقابل انتظار، القای حس گناه، ایجاد حس نگرانی، استفاده از طنز و کاریکاتور، استفاده از یک نماد، آشنایی، دنباله‎روی، به کارگیری آمار و ارقام و جلوة علمی، توضیح داده می‎شود.

رافائل کاپورو از جمله فلاسفه ای است که به بحث از ماهیت اطلاعات اهتمام دارد. او قائل به تشکیکی بودن مفهوم اطلاعات است. در بحث از ماهیت اطلاعات، کاپورو به نقادی تعاریف اقناعی و معجمی و بالاشاره می پردازد و بر حیث تاریخی و زمانی اطلاعات تاکید می کند...

تأمل جامعه­شناختی در روایت­های سینماییِ تحولات اجتماعی، در سه بعد ارزش­ها، هویت­ها و سبک­های زندگی، در ایرانِ پس از انقلاب دغدغه محوری این پژوهش است. چارچوب مفهومی پژوهش نخست موضع آن را درباره تعامل اثر هنری و جامعه تبیین می­کند و سپس مضامینِ میانجیِ تحقیق، یعنی تحول ارزش­ها و هویت­ها و سبک­های زندگی را مفهوم­پردازی می­کند. روش­شناسی تحقیق، کیفی است: نخست با بکارگیری روش «تحلیل روایتِ نشانه­شناختی»، فیلم­ها تحلیل شده­اند؛ سپس، از دل این تحلیل، مقولات اجتماعی آن­ها استخراج شده و از طریق راهبرد تحلیل تماتیک، از منظری جامعه­شناختی، تحلیل شده­اند. میدان مطالعه کل سینمای بعد از انقلاب است که به شیوه نمونه­گیری هدفمند از هر دهه چند فیلم انتخاب شده­اند: «نرگس»، «عروسی خوبان» (دهه شصت)، «آژانس شیشه­ای»، «زیر پوست شهر»، «اعتراض»، «روسری آبی»، «شوکران» (دهه هفتاد)، «بوتیک»، «چهارشنبه سوری»، «محاکمه در خیابان»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» (دهه هشتاد). نتایج تحقیق نشان می­دهد سینمای اواخر دهه شصت نمایانگر نخستین نشانه­های ترک برداشتن انسجام اجتماعی­ای است که خود نمود عینیت­یافتن گفتمانِ ارزش ­مدار آن دهه بوده است. ملودرام­های اجتماعی دهه هفتاد روایت­هایی هستند از تضاد ارزش­ها، چندپارگی­های هویتی، تلاطم­های خانوادگی و شکاف نسلی در شرایط اجتماعیِ سیطره گفتمان توسعه­گرایی؛ سینمای دهه هشتاد تصویرگر شکلی از زندگی روزمره به­هم ریخته، اضطراب­زا، سرد و بی­روح، تهی از معنا و خودآیینی، و یأس­آور است. روایت سینما از تحول این فضاها، روایت تغییر شکل «انسان آرمان­خواه و ارزش­گرا»ی دهه شصت به «انسان فردیت­طلب و خودآیین» دهه هفتاد و سپس به «انسان میانه­حال و نسبیت­اندیش» دهه هشتاد است

مقالة حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر در تقاضای سینمای ایران است. بدین منظور، نمونه ای مشتمل بر 192 تن از تماشاگران سینما ارزیابی شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از آزمون کروسکال ـ والیس نشان داد که رابطة مستقیمی بین درآمد افراد با تعداد دفعاتی که به سینما می روند، وجود دارد (به طوری که بیشترین دفعات سینما رفتن، مربوط به کسانی است که درآمد بیشتری دارند). همچنین بین تعداد افراد خانوار با دفعات سینما رفتن، رابطة معکوس وجود دارد (به طوری که با افزایش تعداد افراد خانوار، تعداد دفعات سینما رفتن کاهش می یابد). در ادامه، نتایج حاصل از آزمون دوجمله ای نشان داد که «موضوع فیلم»، «حضور بازیگران و کارگردان مشهور»، «کیفیت فیلم و سینماها»، «روز و ساعت رفتن به سینما»، «تناسب و تنوع موضوعات فیلم برای همة سطوح و گروه ها»، «زمان و مدت مناسب اکران فیلم» و «تبلیغات مناسب» از جمله عوامل مؤثر در سینما رفتن است. همچنین، در ادامة پژوهش به برآورد تابع تقاضای سینما با استفاده از اطلاعات سری زمانی دورة 1386 ـ 1361 پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که تمامی ضرایب از نظر آماری معنی دار و همخوان با واقعیت های اقتصادی است، یعنی افزایش تعداد افراد خانوار تقاضای سینما را کاهش و افزایش درآمد، تقاضای سینما را افزایش می دهد.

"تغییر و تحولات دنیای امروز با آهنگی بسیار سریع و شتابان همة عناصر جامعه را دستخوش خود قرار داده است. پیامد این تحولات، تغییر یافتن معیارها است. معیار فقر و ثروت ملت‎ها جای خود را به میزان دسترسی آنها به دانش و اطلاعات ‎داده است و عصر صنعت، به عصر اطلاعات و دانش تبدیل شده است. در چنین فضایی تلویزیون آموزشی به عنوان یکی از مهم‎ترین پدیده‎های عصر اطلاعات ظهور می‎کند. از آنجا که فرهنگ و مقولة فرهنگ‎سازی یکی از مهم‎ترین ضرورت‎های هر جامعه است، تلویزیون آموزشی می‎تواند بالاترین نقش را در عرصة تقویت فرهنگ جوامع ایفا کند. با توجه به اهمیت روزافزون نقش تلویزیون آموزشی در جامعه و پیشرفت‌های قابل ملاحظه‎ای که در این زمینه هم در سطح جهانی و هم در سطح ملی و بومی صورت گرفته است، بر آن شدیم تا در گفتگویی با آقای دکتر داریوش نوروزی، مدیر گروه تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی برخی از مهم‎ترین سؤالات، ملاحظات و نکات را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم. "