فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸٬۵۶۱ تا ۱۸٬۵۸۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
منبع:
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هفتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳
163-178
حوزههای تخصصی:
به علت اینکه مکانیسم حرکات واچرخندی میل به نزول و فرونشینی هوا می باشد لذا تاثیر این حرکات و موقعیت قرارگیری انها در وقوع ریزش های سیلابی قابل توجه می باشد. بدین منظور در این مقاله بارش های سیلابی دو دهه گذشته استان کرمان مورد بررسی و دو مورد از شدیدترین انها انتخاب شد. به علت تاکید این مقاله بر استان کرمان ابتدا با استفاده از شاخص آماری توزیع گامبل تیپ 1، بارش سنگین برای هر یک از ایستگاه های استان محاسبه گردید. سپس ویژگی های ترمودینامیک بارش های مورد نظر با استفاده از داده های رادیوسوند و نمودار اسکیوتی ایستگاه کرمان مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل این سیلاب ها از داده های روزانه بارش 10 ایستگاه سینوپتیک استان و نقشه های فشار سطح دریا و سطوح 850، 500 و 300 هکتوپاسکال استفاده گردید. سپس آرایش الگوی همدید و روند آن در نقشه های هوا، طی یک دوره انتخابی 3 روزه بررسی شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که عامل اصلی ایجاد بارش های سیلابی در منطقه مورد مطالعه، تقویت فرود شرق مدیترانه در تروپوسفر میانی است لذا زمانی که با حرکت رو به پایین سامانه ناوه قطبی همراه باشد به سمت عرض های پایین تر منتقل شده، در نتیجه سامانه های غربی با حرکت خود از روی آب های گرم جنوبی، رطوبت زیادی را کسب کرده و سبب ریزش بارش های سنگین و قابل توجهی در منطقه می گردد. همچنین نکته قابل توجه در وقوع بارش ها وجود حرکات واچرخندی شدید بر روی ابهای جنوبی و بویژه دریای عمان می باشد که سبب تزریق هر چه بیشتر رطوبت به نواحی داخلی کشور شده و شرایط لازم را برای وقوع این گونه بارش ها فراهم می نماید.
الگوی نظری تحقق پذیری شهر 15 دقیقه ای در برنامه ریزی شهری با استفاده از روش فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
توسعه پایدار شهری سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۱
89 - 111
حوزههای تخصصی:
الگوی شهر 15 دقیقه ای بر برنامه ریزی شهری مبتنی بر نیازها و ترجیحات شهروندان، تشویق سفرهای کوتاه و فعالیت های محله مبنا تمرکز دارد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی نظری تحقق پذیری شهر 15 دقیقه ای به مثابه الگوی مجاورت فعالیت ها و پیاده روگستری در برنامه ریزی شهری است. پژوهش حاضر از نوع توسعه ای-کاربردی و روش آن، کیفی با تأکید بر روش فراترکیب است. جامعه آماری مشتمل بر تمام پژوهش های انجام شده در خصوص شهرهای 15 دقیقه ای در بازه زمانی 2016 تا 2022 می باشد. حجم نمونه شامل 38 مقاله و مستندی است که بر اساس اصول ده گانه برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی انتخاب گردید. ابتدا 123 منبع یافت شد که 35 منبع با بررسی عنوان و 22 منبع با غربال گری چکیده حذف، سپس محتوای 66 منبع ازلحاظ محتوا و کیفیت تحلیل و درنهایت، 38 منبع جهت تحلیل نهایی انتخاب گردید. بر اساس نتایج پژوهش، بیشترین فراوانی منابع مربوط به سال 2022 است (47 درصد منابع). حدود 81 درصد از منابع مربوط به سال های 2022 و 2021 می باشد. 16 درصد از منابع انتخاب شده مربوط به سال های 2020 و 2019 است. ازلحاظ گونه شناسی منابع، 79 درصد منابع از نوع مقاله های علمی چاپ شده است (تعداد 30 مورد). ازلحاظ نوع پژوهش، تعداد پژوهش های کمی، کیفی و آمیخته به ترتیب 21، 13 و 4 مورد است. نتایج بیانگر 79 کد استخراجی است که در هفت مقوله متشکل از ارکان (مجاورت، تراکم، تنوع و همه جا گستری)، کارکردهای اساسی، انقلاب دیجیتالی شدن، ملاحظات زیست محیطی و تغییر اقلیم، زیرساخت های انطباقی و ترکیبی، انسجام و دربرگیرندگی اجتماعی و شاخص های کمی طبقه بندی شده اند. برای کنترل مفاهیم استخراجی و پایایی پژوهش از شاخص کاپا استفاده شده است. مقدار این شاخص در پژوهش حاضر، برابر با 761/0 در سطح معناداری 000/ 0 است که نشان دهنده پایایی مناسب نتایج پژوهش (بالاتر از 6/0) می باشد.
تاثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی با ارایه الگو (مطالعه موردی: بخش رودبار قصران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فناوری ارتباطات امکان استخراج دانش را از ذهن صاحبان دانش فراهم می سازد که منجر به انتقال این دانش به حوزه ها و قلمروهای روستایی می شود، با استفاده از این نوع فناوری ها می توان برای روستاییان از طریق اولویت بندی نیازها، فعال کردن آنها، سرمایه گذاری در زیرساختها و ارائه ی خدمات اجتماعی به عنوان فرایندی مؤثر در توسعه ی پایدار روستایی قلمداد شود و همچین در صورتی تکنولوژی صحیح و متناسب با نیازهای جامعه به کارگرفته شود، تاثیرات چشم گیری برتوسعه اجتماعی روستایی خواهد داشت. مساله پژوهشی فناوری اطلاعات و ارتباطات قابلیت لازم برای توسعه اجتماعی در مناطق روستایی را دارد؟ جامعه آماری شامل 25روستا در بخش رودبار قصران می باشد، نمونه آماری با استفاده روش نمونه گیری طبقه ای بر اساس صفت جمعیتی 5 روستا (امامه بالا، رودک، زایگان، امین آباد و زردبند) به صورت تصادفی انتخاب شدند.حجم نمونه 267 نفر می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- پیمایشی است و تحقیق از نوع کاربردی است، ابزار تحقیق پرسشنامه و مشاهده می باشد. در تجزیه و تحلیل داده ها از هر دو روش توصیفی و استنباطی از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. شاخص های تحقیق(کاهش مهاجرت، تحصیلات مجازی، گرایش به استفاده از اینترنت و کامپیوتر، افزایش آگاهی در حوزه مشارکت، همبستگی خانوادگی) می باشد. نتایج نشان می دهد توسعه فناوری اطلاعات رابطه معنی داری با توسعه اجتماعی روستا نداشته است. توجه به یافته های پژوهش راهکارهای اجرایی مانند ارائه خدمات نهادی و اداری، افزایش امکانات و تجهیزات از طریق دفاتر ICT در روستا، ارتباط بین مسئولان و روستاییان از طریق دفاتر ICT برای اطلاع رسانی اجتماعی پیشنهاد می شود
ارزیابی و سنجش زیست پذیری شهری و عوامل مؤثر برآن (مورد مطالعه شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه زیست پذیری شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه ریزی شهری می باشد. در حال حاضر مفهوم توسعه و زیست پذیری پایدار از جمله مفاهیم نوین در کشورهای توسعه یافته است. شهر بجنورد به دلیل رشد فزاینده جمعیت بخصوص از سه دهه گذشته شاهد فضاهای نابرابر شهری بوده، بنابراین ضرورت و اهمیت بحث زیست پذیری امروزه در شهر کاملا نمایان است. این پژوهش با هدف ارزیابی و سنجش زیست پذیری شهری و عوامل موثر برآن تدوین شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. به منظور جمع آوری داده و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را شهروندان ساکن شهر بجنورد تشکیل می دهند، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد شد. در این پژوهش به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از آزمون های آماری T تک نمونه ای و رگرسیون خطی در محیط نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش پژوهش نشان داد که وضعیت زیست پذیری شهری بجنورد با توجه به میانگین کلی بدست آمده که برابر با 75/2 بود، در وضعیت پایین تر از حد متوسط قرار دارد. همچنین از نظر ابعاد مورد بررسی بعد اجتماعی با میانگین 84/2 دارای بیشترین میانگین و بعد زیست محیطی با میانگین 67/2 دارای کمترین میانگین است. همچنین نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده آن است که وضعیت منطقه 2 از وضعیت بهتری نسبت به منطقه 1 شهر بجنورد برخوردار است. از دیگر یافته های حاصل از این پژوهش می توان به تاثیر مثبت احساس امنیت و سلامت شهروندان بر زیست پذیری شهری اشاره نمود.
Framework for Studying Consequence of Rural Tourism Entrepreneurship Development (Case Study: Shit and Shirin Sou areas of Tarom County)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۹
105-120
حوزههای تخصصی:
Purpose- The purpose of this study is to present a framework for studying the consequences of rural tourism entrepreneurship development. Design/methodology/approach- The type of study is applied Research and descriptive-exploratory in essence. Data collection tool was a researcher-made questionnaire and the validity of the questionnaire items was confirmed by experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha (.876). Based on statistical population of experts, local managers and owners of tourism complexes in the villages of Darram and Chavarzgh counties that were selected through purposive non-probability sampling method, 277 households were selected from the owners of tourism complexes and practitioners related to tourism activity. The field-library data collection and data analysis were performed using SPSS software and Structural Equation Modeling (SEM) using AMOS software. The relevance of the four factors affecting the outcomes of rural tourism entrepreneurship development is discussed. Finding- The results show that the extent of the impact of independent variables of entrepreneurship on tourism development outcomes in the study area, respectively, are the indicators of the opportunities created by the growth and development of entrepreneurship with 0.98 as the first rank and the most influential, socio-economic value creation index of entrepreneurship with 0.87, which is ranked second, innovation and creativity index is ranked third with 0.43 and finally, environmental entrepreneurship index of tourism entrepreneurship is 0.38 and is ranked fourth. Practical implications- The formulation framework for evaluating the implications of tourism entrepreneurship development presented in this study has a meaningful and acceptable explanation in the study area.
بررسی نقش و اثرات همکاری روستائیان در حفاظت، احیاء و بهره برداری از منابع طبیعی (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
منابع طبیعی هر کشور به عنوان یک ثروت ملی امروزه به عنوان معیاری برای سنجش میزان توسعه یافتگی کشورها تبدیل شده است. تحقیق به عمل آمده در رابطه با بررسی اثرات همکاری روستائیان در حفاظت، احیاء و بهره برداری از منابع طبیعی(مطالعه موردی استان مازندران) و تاثیرات متقابل آن بر زندگی روستائیان صورت گرفت ه است. از لحاظ می زان و درجه کنت رل، نح وه گردآوری داده ها و قاب لیت تعمی م یافته ها به شیوه پیمایشی و با نظرسنجی انجام شده است. جامع ه آماری این تحقیق جامعه روستائی است ان مازندران با حج م حدود 1390000 نف ر می باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نم ونه آماری برابر n=128 برآورد گردیده است ابزار این تحقیق پرسشنامه است. که اعتبار محتوای آن توسط اساتید فن و صاحب نظران در مورد موضوع تحقیق تأیید شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی 2/99% بدست آمد که نشان دهنده قابلیت اعتماد خیلی بالای پرسشنامه است. مجموعاً 150 پرسشنامه در نظر گرفته و توزیع گردید که از این تعداد، 132پرسشنامه توسط اهالی روستاها تکمیل و عودت داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18SPSS انج ام گرف ت. نت ای ج تحقی ق نش ان می ده د ک ه مش ارک ت روست ائیان در طرح های منابع طبیعی موجب حفظ و احیاء بیشتر منابع ملی می گردد و آنها نهایت مشارکت و همکاری را در این طرح ها را داشته اند. این مشارکت باعث پایداری روستاها می گردد. در پایان، پیشنهادهای در راستای این تحقیق ارائه شده است.
Effect of Social Capital Components on the Development of Rural Tourism(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
The concept of social capital has been emphasized through its connection with the basic social components including belief, awareness, participation, trust, cohesion and social network in the direction of sustainable development of societies, especially rural communities. This study aimed to investigate the effect of social capital components on the development of rural tourism. The present research method is descriptive-analytical. The main research tool is the questionnaire. The statistical population of this study is the households of the villages in four tourist target villages in the Torqabeh village, Binalood city in Khorasan Razavi province. To measure the reliability of the research instrument (questionnaire), Cronbach's alpha coefficient and KMO coefficient were used to validate the questionnaire. Six effective institutions in rural tourism development are (etc, council, village, private sector, heritage organization, district, public sector and non-governmental sector). In terms of villagers' belief in their effectiveness, villagers' trust in these institutions and villagers' participation in the development of tourism with these institutions were examined and the research results show that from the villagers' point of view, believing in the effectiveness of any institution ensures villagers' trust in it. Institution and ultimately participation in the development of rural tourism.
تاثیرگذاری ژئوپلیتیک انرژی بر تامین امنیت منطقه ای جنوب آسیا با تاکید بر نقش هند و چین در قرن 21(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲)
1545 - 1561
حوزههای تخصصی:
منطقه جنوب آسیا با نزدیک به دو میلیارد نفر جمعیت در سال 2021، به عنوان یک حوزه ژئوپلیتیکی مستقل همواره یکی از کانون های تنش در سیاست جهانی بوده است. در چند دهه اخیر، با گسترش رشد اقتصادی کشورهای منطقه و افزایش تقاضا برای واردات و مصرف انرژی، کشورهای جنوب آسیا کوشیده اند ترتیباتی مدنظر قرار دهند که بیش از هر چیز تأمین کننده منافع ملی آن ها باشد. در این راستا، مسئله امنیت در این منطقه به دلیل حضور دو کشور هسته ای یعنی هند و پاکستان و نیز چین (در شرق آسیا) که دارای تعارض منافع گسترده ای با یکدیگر هستند؛ به یک موضوع حیاتی برای کشورهای عضو منطقه و دیگر کشورهای جهان تبدیل شده است. به ویژه آن که رشد هم زمان هند و چین، یک عامل اساسی برای درک بهتر قرن بیست و یکم است. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی به این مهم می پردازد که چگونه انرژی بر فرایند امنیت منطقه ای جنوب آسیا تأثیر گذاشته است؛ و چگونه چین و هند دراین باره به نقش آفرینی می پردازند. نتیجه تحقیق نشان می دهد عواملی همچون تعارض منافع، رقابت های ژئوپلیتیک، کشمکش های سرزمینی موجب شده اند تا چین و هند در راستای توسعه اقتصادی هر چه بیشتر خود اقدام به گسترش حوزه نفوذ در فراتر از مرزهای ملی خودنمایند تا شرایط لازم برای تأمین منافع خود به ویژه در حوزه انرژی موردنیاز را فراهم آورند. این امر موجب شده است امنیت منطقه ای در این بخش از جهان بیش از گذشته شکننده و در معرض تهدید قرار گیرد.
پهنه بندی عدالت فضایی در برخورداری از کاربری های خدمات شهری در نواحی شهر قزوین با استفاده از GIS و زمین آمار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴
87 - 104
حوزههای تخصصی:
وظیفه ی اصلی برنامه ریزان شهری توزیع بهینه منابع و اجرای عدالت فضایی در سطح شهر می باشد. عدم دسترسی عادلانه و توزیع نامتعادل خدمات شهری موجب بی نظمی شهری و نابرابری ساکنان نواحی مختلف شهر، در برخورداری از امکانات شهری می شود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی می باشد که با هدف ارزیابی عدالت فضایی در برخورداری از خدمات شهری در شهر قزوین به انجام رسیده است. جهت دستیابی به هدف مذکور و تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده، از مدلANTROPY برای وزن دهی شاخص ها و جهت تحلیل داده ها از مدل تحلیل رابطه ی خاکستری(GRA)و تابع زمین آماریIDWدر نرم افزارArcGISاستفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ناحیه1شهری در برخورداری از خدمات در رتبه اول قرار دارد و بخش های عمده ی آن در سطح خیلی زیادی از برخورداری می باشد و در آخرین رتبه، ناحیه14قرار گرفته است که بخش های قابل توجهی از آن در سطح خیلی کم از برخورداریی قرار گرفته اند. همچنین مشخص شد که بیشترین مساحت و درصد برخورداری از خدمات در شهر قزوین را سطح متوسط با 44.78درصد و کمترین مساحت و درصد را سطح زیاد با 25.01 درصد تشکیل داده است. به طور کلی اکثر محدوده شهر را سطوح نسبتا متوسط و متوسط تشکیل داده است که حدود 44.78 درصد است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که ساکنان نواحی شهر قزوین به طور برابر به خدمات و امکانات شهر دسترسی ندارند که نشان از توزیع نامتعادل خدمات و امکانات در سطح شهر دارد. این نابرابری منجر به عدم عدالت فضایی در سطوح شهر قزوین شده است.
ارزیابی نقش عوامل طبیعی و اقتصادی در پایداری روستاهای حوزه کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره اول بهار ۱۳۹۱ شماره ۲
41 - 56
حوزههای تخصصی:
سکونتگاههای روستایی موجود در حوزه نفوذ کلانشهر تهران از تنوع بارز مکانی-فضایی برخوردار بوده و مشتمل بر انواع سکونتگاههای کوهستانی و دشتی و نیز عملکردهای مختلف اقتصادی است. در حالی¬که شمال تهران را روستاهای کوهستانی کوچک با عملکردهای خدماتی تشکیل می دهد، غرب و جنوب را روستاهای دشتی بزرگ با عملکردهای صنعتی-کشاورزی و شرق را نیز روستاهای دشتی و کوهستانی با عملکردهای کشاورزی تشکیل می دهد. این تحقیق بدنبال پاسخگویی به این سوالات است که آیا رابطه معنی داری بین عملکردهای اقتصادی و موقعیت طبیعی سکونتگاههای روستایی و میزان پایداری آنها وجود دارد؟ روش انجام مطالعات در این پژوهش با توجه به ماهیت کار مبتنی بر روشهای توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد. اطلاعات مورد نیاز در این بررسی از طریق روش های میدانی و اسنادی گردآوری شده اند. جامعه آماری در این تحقیق منطبق بر حوزه های روستایی کلانشهر تهران است. به منظور انتخاب جامعه نمونه کل سطح کلانشهر تهران به 16 قطاع تقسیم و در هر قطاع تعداد 2 روستا به عنوان نمونه انتخاب شده اند. روش انتخاب روستاهای نمونه به صورت تصادفی خوشه¬ای بوده و جامعه نمونه (خانوارهای روستایی) برای تکمیل پرسشنامه خانوارها نیز به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند. تحلیل یافته های این تحقیق نشان می دهد که بین موقعیت طبیعی سکونتگاههای روستایی در حوزه کلانشهر تهران و میزان پایداری آنان ارتباط معنی داری وجود دارد ولی بین میزان پایداری و عملکرد اقتصادی سکونتگاههای روستایی بجز در بعد کالبدی هیچ ارتباط معنی داری وجود ندارد.
ارائه الگوی مناسب توزیع فضایی پارکهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 7شهرداری تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۱
23 - 42
حوزههای تخصصی:
فضای سبز شهری از کاربریهای مهم شهرها به شمار آمده که از آن همانند شش های تنفسی شهرها یاد شده است. اما متأسفانه به دلیل برخی عوامل، ایجاد و توسعه فضای سبز شهری همواره با مشکلات و کمبودهایی روبرو شده است. در این پژوهش تلاش شده است؛ ضمن ارزیابی وضعیت موجود توزیع و پراکندگی فضاهای سبز شهری و پارک های شهری منطقه7، اولویت های مکانی توسعه این فضاها به لحاظ توزیع فضایی مناسب در 7شهرداری تهران مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است؛ و سپس با استفاده از تکنیک های تلفیقی سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و روش ارزیابی چند عامله(MCE) و مدل سلسله مراتبی(AHP)، عوامل مختلف مؤثر بر استقرار بهینه پارک های شهری در محدوده مورد مطالعه، بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که: در الگوی توزیع مکانی فضای سبز شهری منطقه7 بین نیاز شهروندان به فضای سبز و وجود سطوح و فضاهای سبز رابطه منطقی وجود نداشته است. در ضمن مرحله دوم نیز؛ طبقه بندی مکان های موجود در سطح شهر برای ایجاد پارک های شهری در طیف های گوناگون از رنگ تیره تا رنگ روشن صورت گرفته است. نقشه خروجی تولید شده رستری بوده و طیفی از مکان-های بسیار نامناسب تا بسیار مناسب را نشان داده است. به طوری که نواحی با رنگ تیره تر از قابلیت بیشتری برای پذیرش و استقرار مراکز اسکان موقت محسوب شده است. و نواحی با رنگ های روشن تر به علت دارا نبودن معیارهای مناسب جهت استقرار اینگونه مکان ها مناسب برای استقرار پارک های شهری نمی باشند.
ارتباط و تأثیر متغیرهای اقلیمی بر وقوع تصادفات جاده ای؛ مطالعه موردی: محور برزند جاده گرمی-اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تصادفات جاده ای برآیندی از ترکیب رفتار راننده، وضعیت جاده، وسیله نقلیه و عوامل محیطی است. بنابراین یکی از مؤثرترین مواردی که می تواند به عنوان راهکاری مناسب در کاهش تصادفات، تخلفات و افزایش ایمنی در رانندگی مورد استفاده قرار گیرد، شناسایی دقیق پارامترهای مؤثر بر تصادفات و ارزیابی تأثیر آن ها می باشد. در سال های اخیر توجه به مسئله تعیین تأثیر عناصر آب و هوایی بر روی شدت و تعداد تصادفات جاده ای افزایش یافته است. بررسی ارتباط بین رخداد تصادفات جاده ای و عناصر جوی در جاده برون شهری شهرستان گرمی- اردبیل (محور برزند) است. در این راستا، تأثیر عناصر اقلیمی (میزان بارش، دمای حداقل و تعداد روزهای یخبندان) بر تصادفات جاده ای در رویداد سوانح مخاطره آمیز مورد ارزیابی قرار گرفت. آمار کل تصادفات محور برزند از اداره پلیس راه استان اردبیل طی دوره آماری (1394-1390) و نیز آمار ایستگاه هواشناسی شهرستان گرمی در طی یک دوره 11 ساله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این راستا ارتباط آماری با استفاده از نرم افزار برنامه نویسی R صورت گرفت و تحلیل های آماری انجام شد. نتایج تحلیل عناصر اقلیمی بیان گر این است که اکثر تصادفات در محور برزند، در فصل زمستان اتفاق افتاده است که با آمار تعداد روزهای یخبندان و نیز حداقل دمای مطلق مطابقت دارد. براساس نتایج، بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار در سطح 1 درصد (43/0R2=) میان آمار تلفات جانی و تعداد روزهای یخبندان بوده است. علاوه بر این میان دمای حداقل مطلق و تعداد تلفات جانی و افراد مجروح نیز رابطه معکوس معنی دار وجود دارد. در نتیجه، وضع نامطلوب جاده ای ناشی از عناصر اقلیمی را می توان در تشدید آمار تصادفات مؤثر دانست. بر این اساس، ارائه راهکارهای مناسب در تغییر رفتار منجر به کاهش تصادفات مجروحی را می توان در حوزه تنظیم قوانین و مقررات مدنظر قرار داد.
تبیین عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سرزندگی، رونق کالبدی و فعالیت در یک بافت شهری، زمانی صورت می پذیرد که ساکنین اصیل آن بافت به همراه سرمایه گذاران خصوصی، علاقمند به حضور، زندگی و فعالیت در آن بافت باشند و این موضوع را برای خود ارزش بدانند؛ هرگونه اقدام مداخله در بافت شهری از قبیل نوسازی، بهسازی، بازسازی و بازآفرینی، زمانی اثربخش است که مشارکت حداکثری اهالی یک بافت به همراه سرمایه گذاران وجود داشته باشد و اگر این مشارکت به صورت اجتماعی باشد اثر گذاری آن، دو چندان خواهد شد؛ لذا برای تحقق بازآفرینی شهری، لازم است عوامل تاثیرگذار در مشارکت اجتماعی شناخته شوند. این پژوهش جهت یافتن عوامل مذکور ابتدا از روش تحلیل محتوای متن و استدلال بهره خواهد جست و در ادامه تعداد 82 مولفه تاثیر گذار بر مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری استخراج می گردد و سپس با استفاده از نرم افزار spss و با روش تحلیل عاملی در جامعه آماری نخبگان و متخصصین حوزه شهری و علوم اجتماعی ، مولفه های تاثیر گذار به چهار دسته در یک طیف از عوامل( عوامل درونی تا عوامل بیرونی )،تقسیم بندی گردید و بالتبع نوع عوامل، نحوه مشارکت اجتماعی در بازآفرینی شهری و هریک از ابعاد آن را مشخص نمود که عامل اجتماعی با 32 درصد بیشترین فراوانی را دارد و پس از آن عامل فرهنگی 26 درصد و عامل کالبدی 14 درصد به ترتیب بیشترین فراوانی ها را دارند.
ریز پهنه بندی زمین لغزش با استفاده از تکنیک دیمتل و AHP فازی (مطالعه موردی: بخش دهدز استان خوزستان)
حوزههای تخصصی:
زمین لغزش همواره به عنوان تهدیدی جدی برای سکونتگاه های انسانی مطرح است. در مواجهه با چنین سوانحی در لحظه وقوع؛ کار چندانی نمی توان انجام داد، در حالی که اثرات آن را با برنامه ریزی و در راستا کاهش تلفات و خسارت های احتمالی از قبل می توان خنثی نمود. پژوهش حاضر با هدف نگاه سیستمی به مخاطرات طبیعی از جمله زمین لغزش به دنبال ترسیم برنامه ای علمی و دقیق برای آمادگی و برنامه ریزی پیش از بحران بر مبنای به کارگیری سیستم اطلاعات مکانی و مدل های تصمیم گیری چند معیاره در راستای پهنه بندی خطرپذیری زمین لغزش و تعیین جهت توسعه ی سکونتگاهی قابل پیش بینی می باشد. پژوهش حاضر 15 معیار مؤثر در خطرپذیری زمین لغزش استخراج گردید. و با استفاده از نتایج حاصل از ارزیابی دو مدل دیمتل و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی نشان داد که مدل دیمتل منطبق با اصول و قوانین ریاضی بوده و از قطعیت بیش تری برخودار بوده است. در حالی که فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تنها منطبق با دانش و نوع امتیاز کارشناسان بوده است. در پهنه بندی خطر پذیری با مدل دیمتل، پهنه های با خطرپذیری کم با 1/37% (190.39 کیلومتر مربع) از کل مساحت 513.12 کیلومتر مربع، بیش ترین مساحت را دارا می باشد. همچنین پهنه های با خطرپذیری بسیار زیاد با32/2%(11.89 کیلومتر مربع)، و در پهنه بندی خطر پذیری با سیستم تحلیل سلسله مراتب فازی، پهنه با خطر پذیری بسیارکم، 53/ 36% (43/187 کیلومتر مربع) و هم چنین پهنه با خطر پذیری بسیار زیاد 2/11% (57.6 کیلومتر مربع) رتبه بندی شد.
مدل سازی فضایی گاوداری های صنعتی در مناطق روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فعالیت های اقتصادی و صنایع اغلب در مناطق خاصی تمرکز می یابند. صنایع مرتبط با فعالیت های کشاورزی به خصوص صنایع دامی نیز از چنین الگویی پیروی می کنند. شناسایی الگوهای فضایی گاوداری های صنعتی و نیروهایی که موجب استقرار آنها در مناطق خاص می شود از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا می تواند نقش مهمی در طراحی برنامه های آمایشی با هدف توزیع بهینه صنایع دامی متناسب با توانمندی های مناطق داشته باشد. این پژوهش با هدف مدل سازی توزیع فضایی گاوداری های صنعتی و تعیین کننده های اصلی آن در سطح استان های ایران انجام شده است. داده های پژوهش مربوط به تعداد گاوداری های فعال به تفکیک استان ها و مستخرج از نتایج آمارگیری، از گاوداری های صنعتی کشور در سال های 1392، 1395و 1398 می باشد. از رگرسیون وزنی جغرافیایی پواسن(GWPR) برای مدل سازی روابط بین توزیع فضایی گاوداری های صنعتی و تعیین کننده ها استفاده شد. نتایج نشان می دهد که توزیع فضایی و زمانی گاوداری های صنعتی در دوره های مورد بررسی تغییرپذیری فضایی و زمانی کمی دارند. به طورکلی، گاوداری های صنعتی فعال عمدتاً در مناطق مرکزی، جنوب(استان فارس) و شمال شرق تمرکز یافته اند، این الگو در طی دوره های مورد بررسی تقریباً ثابت بوده است اما در سال 1398 تاحدودی مناطق شمال غربی نیز بدان افزوده شده است. نتایج مدل نشان می دهد که 84 درصد از انحراف تبیین شده مربوط به متغیرهای مورد بررسی(درصد تولید جو، درصد تولید علوفه، میانگین ارتقاع، تولید ناخالص داخلی، متوسط دما، متوسط بارش، تراکم شبکه راه و درصد جمعیت) است. نتایج ضرایب محلی مدل GWPR نشان داد که مقادیر آن در سراسر فضا یکسان نیست و باتوجه به شرایط محلی تغییر می کند. همچنین مدل GWPR عملکرد بهتری در مقایسه با مدل GPR دارد.
تحلیل ساختاری مولفه های موثر بر توسعه روستایی با تاکید بر اقتصاد غیررسمی در استان کردستان (مطالعه موردی: مناطق روستایی مرزی شهرستان های مریوان و بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش اقتصاد غیررسمی در توسعه روستایی روستاهای واقع در مناطق مرزی شهرستان های بانه و مریوان با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی ساکنان نواحی روستایی واقع در دو شهرستان بانه و مریوان، در دهستان های مرزی این شهرستان ها که به صورت مستقیم با مرز در ارتباط هستند، می باشد. لذا، چهار دهستان در شهرستان بانه و دو دهستان در شهرستان مریوان هدف نهایی مطالعه حاضر بوده واز بین روستاهای این دهستان ها، 27 روستا که در فاصله ی حداکثر 30 کیلومتری مرز واقع شده اند مورد مطالعه قرار گرفته اند. براساس آخرین آمارگیری نفوس و مسکن (1395)، 9788 خانوار در روستاهای هدف پژوهش ساکن هستند. نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند(370 سرپرست خانوار).ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفته است. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS وAMOS انجام شده است. مدل ارزیابی شده در پژوهش از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، مولفه های کیفیت زندگی (409/0= γ، 51/4 = Z)، زیست-محیطی (36/0= γ، 39/5 = Z)، مهاجرت (64/0= γ، 25/8 = Z)، توانمدی اقتصادی (41/0= γ، 64/5 = Z) و کیفیت کالبدی فضایی روستا و مساکن آن (39/0= γ، 25/5 = Z) تبیین کننده ی 68 درصد از تغییرات پراکنش توسعه روستایی هستند.
تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامه ریزی فضایی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹
3 - 14
حوزههای تخصصی:
برنامه ریزی فضایی شهری کنشی جمعی مربوط به تصمیم های مرتبط با به کارگیری اجتماعی زمین و یک عمل اجتماعی است؛ به معنای عملی که از راه هم رأیی به وسیله دولت منتخب مردم انجام می گیرد. بنابراین دولت به مثابه نهادی انگاشته می شود که در پی تحقق منفعت عمومی و جبران شکست های بازار از طریق قدرت مشروع است. اما سئوال اساسی این است که آیا واقعاً دولت به عنوان یک کل، خیرخواه در برنامه ریزی فضایی شهری تنها بر مبنای منفعت عمومی شهر عمل می کند؟ هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش بنیادی از دریچه نظریه انتخاب عمومی است که با تمرکز بر نهاد دولت برای تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، بر شباهت های انتخاب افراد در تصمیم های بازاری و غیر بازاری تأکید دارد. برای این منظور با استفاده از روش شناسی مربوط به تحلیل های کیفی و پس از دستیابی به شاخص های اصلی مرتبط با هر یک از مؤلفه های مربوطه، مبتنی بر داده های استخراج شده از نظر خبرگان این حوزه و کمی سازی این داده ها با استفاده از طیف لیکرت، با بهره گیری از مدل سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی در نرم افزار اسمارت پی ال اس سعی می شود، میزان اثرگذاری مؤلفه های نظریه انتخاب عمومی بر فضای تصمیم سازی و تصمیم گیری برنامه ریزی کلانشهر تهران مورد تحلیل قرار گیرد. براساس یافته های پژوهش و ضرایب مسیر مؤلفه های پیگیری منافع فردی، رانت جویی و منافع سیاسی بر تصمیم سازی و تصمیم گیری افراد در فرآیند برنامه ریزی فضایی کلانشهر تهران تأثیر معنی دار و منفی دارند. همچنین محاسبه و تحلیل شاخص های برازش نشان دهنده مناسب بودن مدل اندازه گیری و ساختاری الگوی مفهومی پژوهش است. بر این اساس در پایان راهکارهایی برای اصلاح وضعیت حاضر در راستای تأمین بهتر منفعت عمومی و کاهش تضادهای موجود پیشنهاد شده است.
Cold Season’s Air Temperature Geostatistical Modeling: Considering the Landsat Thermal Band and Snow Cover Area(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Providing climatic data like temperature in good spatial resolution is a key requirement for many geographical, ecological and bioclimatic research. With this in mind, various related studies use thermal remote sensing images as auxiliary data to enhance the air temperature interpolation outcomes. That’s while normally summer season images are used as auxiliary data and less attention has been paid to winter season acquired images which are often covered by snowy areas. With this in mind, the Snow Covered Area (SCA) extent impacts on air temperature interpolation were investigated. The data used were temperature data and four Landsat thermal images of December 1986 and 1999. To calculate the area of snow cover, band combination and NDSI index were used. Results show that Thermal Co-Kriging (TCK) of December 1986 provide better results with more snow affected thermal image. While in 1999 although different results were obtained but the best selected output did not show impacts of different snow cover area. These results revealed that probably the SCA extent threshold could be different and could be found with more research. Finally, we know that number of our observation stations are too low and considering the Kriging requirements like normal distribution and stationarity are toilsome but we should consider that this problem exists in the regions with low density of gauges and should find a way to enhance the air temperature interpolation in these cases. At the end, using high resolution, Landsat thermal bands improve our ability to explain and visualize local temperature variability into a variety of applications such as deriving temperature dependent climatic variables, species distribution modelling and assessments of fire risk.
اثر تغییر اقلیم و نوسانات الگوی گردش های جوی بر روی رودخانه مرزی ارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش به بررسی اثر تغییر اقلیم و نوسانات الگوی گردش های جوی بر روی رودخانه مرزی ارس پرداخته شده است. پژوهش ها نشان می دهد که دلیل اصلی پدیده تغییر اقلیم، انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای در جو می باشد. علت افزایش گازهای گلخانه ای خصوصا دی اکسیدکربن (به عنوان موثرترین گاز گلخانه ای موجد تغییر اقلیم) در سال های اخیر عمدتا افزایش سوخت های فسیلی، احتراق و جنگل زدایی است. بنابراین افزایش های اخیر به طور عموم نتیجه فعالیت های بشری بوده است. حوضه رودخانه ارس هم از اثرات زیانبار تغییر اقلیم و به تبع آن تغییر در الگوی گردش های جوی در امان نبوده است، به طوری که نوسانات ایجاد شده سبب شده تا الگوهای بارشی حوضه رودخانه ارس تغییر مکان داده و عمدتا به سمت عرض های جغرافیایی بالا متمایل شده اند. همین امر موجب شده تا بارش در حوضه رودخانه ارس نه تنها کاهش یابد بلکه نوع بارش ها هم تغییر پیدا کند. هم چنین حساس بودن جریان پایه این رودخانه نسبت به آب سرشاخه های ورودی از کشورهای ایران، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان، هر گونه احداث سد یا بند بر روی این سرشاخه ها که موجب کاهش آب ورودی به رودخانه ارس شود، احتمال وقوع تنش های مرزی و خدشه دار شدن روابط سیاسی به ویژه در ارتباط با مسائل انرژی از جمله آب را افزایش می دهد
تحلیل پیشران های اقتصادی شهر زنجان و اثرات آن بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری مطالعه موردی: روستاهای دواسب و پایین کوه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹
99 - 113
حوزههای تخصصی:
هم پیوندی بین شهر و روستاهای پیرا شهری، از عوامل اصلی و تعیین کننده توسعه روستایی به ویژه در بُعد اقتصادی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل اثرات پیشران های اقتصادی شهر زنجان بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری دو اسب و پایین کوه شهر زنجان است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است، برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. برای تجزیه وتحلیل از تکنیک تحلیل عاملی و روش تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. در مرحله اول با روش تحلیل عاملی از 27 مؤلفه، 25 مؤلفه بالاتر از 6/0 به دست آمده است که در ادامه موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر جریان ارتباطی مربوط به بازاریابی و فروش محصولات، جریان خدماتی، جریان مبادله پول، جریان نیروی کار، جریان سرمایه گذاری شهرنشینان در فعالیت های اقتصادی روستاها، جریان ارتباطی جهت خرید و تأمین مایحتاج به ترتیب با ضرایب 044/14، 208/6، 296/4، 565/2، 227/2 و 045/2 در سطح معنی داری p</05 بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، ازاین رو می توان پذیرفت که بین پیشران های اقتصادی شهر زنجان به عنوان متغیر مستقل و کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری به عنوان متغیر وابسته، همبستگی مناسب و قوی وجود دارد. لذا یافته ها نشان از آن دارد که پیشران های اقتصادی شهر زنجان تأثیر زیادی بر کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری داشته است.