حسین طهماسبی مقدم

حسین طهماسبی مقدم

مدرک تحصیلی: دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان، زنجان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۷ مورد.
۱.

تحلیل پراکنش کاربری های اراضی بر پایه عدالت فضایی و الگوی شهریادگیرنده (مورد مطالعه: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۱۳۲-۱۱۴

کلیدواژه‌ها: شهریادگیرنده الگوی فضایی عدالت فضایی زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
شهریادگیرنده به عنوان یکی از استراتژی های نوین در برنامه ریزی شهری، با بهره گیری از مفهوم یادگیری مادام العمر، جوامع شهری را برای رویارویی با چنین چالش هایی مجهز می سازد. چنین رویکردی با محور قراردادن کاربری های یادگیرنده، مناسب ترین مدرسه برای تقویت یادگیری در شهرها می باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی پراکنش کاربری های یادگیرنده از منظر عدالت فضایی برای تحقق رویکرد شهریادگیرنده در شهرزنجان اختصاص دارد؛ و هدف اصلی آن، پی بردن به تعادل و توازن فضایی در توزیع کاربری های یادگیرنده شهرزنجان، برای توسعه رویکرد شهریادگیرنده می باشد. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی و نحوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای-اسنادی است. جهت تجزیه و تحلیل یافته ها، از دو شاخص ظرفیت و عدالت اجتماعی در چارچوب مقایسه سرانه و سطوح مطلوب، تکنیک میانگین نزدیک ترین همسایگی و آنتروپی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل نحوه توزیع کاربری های یادگیرنده در وضع موجود، حاکی از آن است که توزیع و پراکنش این کاربری ها در سطح شهر، به صورت متمرکز و خوشه ای بوده و با عدم تعادلات فضایی همراه است. به طوریکه اختلافات کمی و کیفی بسیار بالایی را میان مناطق سه گانه شهری به ویژه حواشی شرقی منطقه دو نشان می دهند. چنین مسئله ای توسعه رویکرد شهر یادگیرنده در شهرزنجان را با مشکل روبه رو ساخته و موجب تمرکز این خدمات در مرکز شهر و کمبود شان در نواحی پیرامونی شده است. به طوریکه نابرابری های عمیقی میان نواحی مسکونی شهر به وجود آمده است. در همین راستا نتایج تحقیق، پیشنهاداتی را جهت سازماندهی مجدد کاربری های یادگیرنده، به منظور برقراری رویکرد عدالت فضایی در سطح شهر، ارائه می دهد.
۲.

تحلیل فضایی تحقق شاخص های شهر خلاق در محلات شهری (مورد مطالعه: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۰ ۱۹۴-۱۷۷
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۵۲
الگوی رشد درون زا نشان دهنده اهمیت سیستم اجتماعی و حکمرانی است که فرهنگ در آن به عنوان منبع ایده برای بخش های اقتصادی در نظر گرفته می شود بررسی سیاست ها و اولویت های توسعه اقتصاد جدید اهمیت شاخص های شهر خلاق را در مدیریت چالش های و تنوعات فرهنگی و اقتصادی شهرهای کنونی را به وضوح نشان می دهد. هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی تحقق شاخص های شهر خلاق در محلات شهری زنجان می باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ روش توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات عمدتاً به صورت کتابخانه ای و اسنادی با بهره گیری از فیش برداری، بلوک های آماری مسکن سال 1395 و نقشه طرح تفصیلی 1394 می باشد برای تجزیه وتحلیل از روش های ترکیبی تحلیل عاملی و آمار فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. کیفیت مکان بیشتر محلات شهر زنجان دارای شاخص های جذب طبقه خلاق نبوده و توزیع فضایی شاخص های شهر خلاق محلات مرکزی و شمالی شهر زنجان دارای شرایط نسبتاً مناسبی بوده است. در سیاست های توسعه محلات شهر زنجان کمتر به منافع و اولویت های طبقه خلاق توجه شده است و فضای شهری به غیراز محلات شمالی و مرکزی شهر زمینه ساز بروز تعاملات اجتماعی و خلاقیت ساکنان نبوده و ساکنان شهری به ویژه محلات شرق و غرب شهری به دریافت کنندگان منفعل خدمات و تسهیلات شهری تبدیل شده اند. شماره ی مقاله: ۱۱
۳.

ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی بافت مرکزی شهرها در برابر سوانح (نمونه موردی: منطقه 8 شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال دهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۳) 61 - 82

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری بافت کالبدی تاب آوری شهری خودهمبستگی فضایی شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۲
رسالت این نوشتار در پی ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی بافت منطقه 8 شهر شیراز است. این منطقه دربرگیرنده هسته اولیه شهر شیراز است و سوای بناهای تاریخی که دارای ارزش میراث فرهنگی هستند. قسمت اعظمی از این منطقه مسکونی است و جمعیتی بالغ بر 35727 نفر را در خود اسکان داده است. روش این پژوهش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر داده های مکانی مربوط به ابنیه موجود در این منطقه است. شاخص های مورداستفاده در این پژوهش عبارت اند از شاخص قدمت بنا، کیفیت بنا، اسکلت بنا، تعداد طبقات بنا، مساحت بنا و مصالح نمای بنا می باشند. مدل های به کار گرفته شده در این پژوهش شامل مدل رگرسیون فضایی برای کشف روند الگو که با استفاده از نرم افزار Geoda انجام شده است؛ و مدل موران جهانی (Moran’s I) برای کشف الگوی فضایی (خوشه ای، تصادفی، پراکنده) تاب آوری کالبدی در منطقه و مدل انسلین محلی موران برای مشاهده خوشه های تشکیل شده در نرم افزار ArcGis به کار گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که از مجموع 12717 واحد ابنیه ای که در این منطقه وجود دارد 2371 واحد معادل 6/18 درصد در وضعیت تاب آوری مطلوب هستند؛ و 3587 واحد معادل 20/28 درصد در وضعیت تاب آوری نامطلوب هستند و 6759 واحد معادل 14/53 درصد نیز در وضعیت تاب آوری متوسط هستند. به طورکلی بخش اعظم بافت منطقه 8 شهر شیراز در خوشه های غیرتاب آور و تاب آوری متوسط قرارگرفته است؛ که در صورت بروز سانحه مستعد تلفات جانی و مالی بسیار هستند؛ بنابراین نیازمند اقدام سریع در راستای ایجاد تاب آوری هستند.
۴.

تحلیل فضایی- زمانی نزاع خیابانی ناشی از تصادفات درون شهری (مورد مطالعه: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 33 - 60

کلیدواژه‌ها: ستیز تصادفات درون شهری راهنمایی و رانندگی شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۶۴
زمینه و هدف: ستیز ناشی از تصادفات درون شهری به عنوان یکی از مسائل جدی و پیش آمده در شهرها از اهمیت بالایی برخوردار است، بنابراین این پژوهش به تحلیل زمینه مؤثر بر ستیز ناشی از تصادفات درون شهری در بافتار شهر زنجان پرداخته است. روش: این پژوهش با استفاده از روش تحقیق ترکیبی و با ماهیت کاربردی به تحلیل ستیزهای ناشی از تصادفات درون شهری شهر زنجان پرداخته است. یافته ها: به نتایج پژوهش نشان داد در شهر زنجان، بیش ترین تعداد تصادفات درون شهری در ماه های اوایل مهر تا اواخر بهمن ماه رخ می دهد. هم چنین، بیش ترین تعداد تصادفات در ساعات 11 صبح تا 14 ظهر اتفاق می افتد. از ساعت 14 ظهر تا 17 عصر، تعداد تصادفات کاهش می یابد؛ اما از ساعت 17 تا 18 عصر دوباره به اوج خود برمی گردد. این الگوها ممکن است به عواملی مانند ترافیک، فعالیت های روزمره، ساعات اوج ترافیک و وضعیت روزهای ماه مرتبط باشد. برای مثال، ممکن است در ماه های اوایل مهر تا اواخر بهمن، ترافیک بیش تر باشد و روزهای بلندتر ممکن است باعث افزایش تعداد تصادفات شود. هم چنین، ساعات 11 صبح تا 14 ظهر معمولاً ساعاتی است که افراد درحرکت هستند و بیش ترین فعالیت رانندگی را دارند، با استفاده از تحلیل دلفی فازی، مؤلفه های مؤثر در بروز ستیز و نزاع در تصادفات شهری در محلات مختلف شهر زنجان شناسایی شده است. بی پروایی و یاغی گیری، استرس پس از تصادف، بدحرف زدن و زمان بر بودن تعمیر ماشین، به عنوان مؤلفه های اصلی شناسایی شده اند.نتیجه گیری: برای کاهش ستیز و نزاع در تصادفات شهری در محلات مذکور، نیازمند توجه به بهبود رفتارهای رانندگان، کاهش استرس پس از تصادف، ارتقای مهارت های ارتباطی و احترام متقابل و ارائه خدمات تعمیر و نگهداری سریع و کارآمد برای تعمیرات ماشین ها در محله های مذکور است.
۵.

بررسی رضایت مندی از کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیررسمی (مطالعه موردی: محله یوسف آباد تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۴) 817 - 834

کلیدواژه‌ها: رضایتمندی شهروندی سکونتگاه غیررسمی کیفیت زندگی شهری یوسف آباد تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۵۲
مقدمه: آنچه که به تقلیل و تضعیف بیش از پیش سطح زندگی ساکنان سکونتگاه های غیررسمی دامن زده است، تداوم مشکلات بغرنج در ابعاد اجتماعی-فرهنگی، محیطی، اقتصادی، زیرساختی و ... بوده است که مهم ترین هدف رضایتمندی شهروندی، یعنی بهبود کیفیت زندگی شهری را با مشکلات بسیاری مواجه ساخته است. هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین و بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی شهری مؤثر بر رضایتمندی ساکنان سکونتگاه های غیررسمی است. روش شناسی: روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها براساس پرسش نامه گردآوری شده اند. جهت ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش آلفای کرونباخ و جهت تعیین روایی پژوهش، از روایی صوری بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری با حجم نمونه ی 350 نفر، شامل ساکنان سکونتگاه غیررسمی محله ی یوسف آباد کلانشهر تبریز است و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه محله یوسف آباد تبریز می باشد. یوسف آباد در دامنه های کوه عون بن علی، روی تپه ماهورهایی قرار گرفته است که با بریدگی های متعدد از هم جدا می شود. این محله در محدود محله عباسی است. یافته ها و بحث: براساس یافته ها، بیشترین رابطه معناداری به ترتیب بین متغیرهای وضعیت شغلی(791/0)، وضعیت درآمدی(788/0)، و کمترین رابطه با متغیر نهایت امنیت محیطی (601/0) و سیمای نمادین محیطی (636/0) با رضایتمندی ساکنان از کیفیت زندگی شهری وجود دارد. و همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد که در سطح ویژگی های محیطی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیرساختی به ترتیب زیرشاخص های امنیت محیطی (801/0)، وضعیت درآمدی (473/0)، دارای بیشترین میزان تاثیر بر رضایتمندی ساکنان محله یوسف آباد تبریز از کیفیت زندگی شهری می باشند.   نتیجه گیری : براساس نتایج، رضایتمندی ساکنان از کیفیت زندگی شهری، در حد پایین 85/2 ارزیابی شد که نشانگر نامساعدبودن ابعاد کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه غیررسمی یوسف آباد می باشد.
۶.

تحلیل نقش زیباسازی شهری در ارتقاء سرزندگی فضاهای شهری منطقه 7 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 81 - 103

کلیدواژه‌ها: زیباسازی شهری سرزندگی فضاهای شهری معادلات ساختاری منطقه 7 شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
ساخت وسازهای بی رویه و بی هویت مسکونی و اداری منطقه 7 شهرداری تهران باعث شده تا تغییر و تحولات این منطقه چندان منطقی و قاعده مند پیش نرود؛ نتایج چنین روندی ناهنجاری و اغتشاشات بصری بسیاری است که در سیما و کالبد فضاهای شهری رخ داده است؛ لذا هدف این پژوهش بیان ضرورت شناخت شاخص های زیباسازی منطقه 7 شهر تهران و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت سرزندگی شهری بود؛ که از روش تحقیق پیمایشی و توصیفی- تحلیلی بهره برده است. جامعه آماری این پژوهش منطقه 7 شهرداری تهران بوده که با روش نمونه گیری تصادفی ساده 200 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پایایی شاخص های تحقیق از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که برای همه عوامل پژوهش بیش از 70 درصد و سنجش روایی پژوهش نیز از آزمون بارتلت استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که فرضیه اول تحقیق مبنی بر نامطلوب بودن زیباسازی فضاهای شهری در منطقه موردمطالعه تأیید گشته و نیازمند تلاش بیشتر مدیران شهری است. به عبارت دیگر یافته های به دست آمده از آزمون t نشان داد؛ سطح معناداری برای تمام عامل ها مقدار 05/0> 000/0=P است؛ لذا فرضیه اول تائید می شود؛ فرضیه دوم نیز میزان تأثیر عوامل زیباسازی فضاهای شهری بر سرزندگی در منطقه موردمطالعه بود، یافته ها نشان داد با توجه به میزان نسبت بحرانی هر یک از عوامل زیباسازی تأثیرگذار بر سرزندگی فضاهای شهری که بالای 5/1 بوده و مقدار آماره p که به صورت جداگانه برای هر عامل بررسی شد عوامل زیباسازی معابر و پیاده روها، ساختار و چیدمان ساختمان ها و مبلمان شهری منجر به سرزندگی شهری شده و فرضیه مذکور نیز تأیید می گردد.
۷.

تحلیل عوامل مؤثر برافزایش تاب آوری جوامع شهری در برابر همه گیری کرونا با رویکرد مدیریت بحران اجتماع محور(مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 159 - 186
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
همه گیری و شیوع گسترده ویروس کرونا با شتابی کم سابقه، زیست بشری و به طور خاص شهرها را در معرض یک مخاطره دشوار داده که این بار بیش از آسیب های موضوعی و موضعی، کلیت و بقای جوامع شهری را در تمام ارکان آن، در معرض آسیب قرار داده است. مدیریت بحران اجتماع محور به عنوان روشی نوین در مدیریت بحران به منظور مشارکت تمام اقشار جامعه در زمینه ی مخاطرات، اثرات بسزایی در کاهش آسیب پذیری و درنتیجه زمان پایداری در برابر بلایا در شهرها دارد لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل مؤثر برافزایش تاب آوری جوامع در برابر همه گیری کرونا با رویکرد مدیریت بحران اجتماع محور است. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است. شناسایی مؤلفه های پژوهش از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت متخصصین رشته برنامه ریزی شهری در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به عنوان اعضای پانل صورت گرفته است. برای گردآوری داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای و از روش پیمایشی به صورت پرسشنامه استفاده شد. در بخش تجزیه وتحلیل از مدل تحلیل عاملی تأییدی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS نوع مؤلفه ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفه ها مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان می دهد که عوامل شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معنادار در خلق جوامع تاب آور در برابر کرونا در شهر زنجان می باشد. نتایج همچنین نشان می دهد که عامل مشارکت و شبکه های اجتماعی (F1) با بار عاملی 89/0، عامل سرمایه اجتماعی (F2) با بار عاملی 88/0، دانش و مهارت ها (F3) با بار عاملی 85/0 و آگاهی (F4) با بار عاملی 75/0 بیشترین تأثیر را در خلق جوامع تاب آور در برابر بیماری کرونا دارند.
۸.

تبیین نقش سازمان های غیردولتی در افزایش تاب آوری اجتماعی در برابر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1079 - 1102

کلیدواژه‌ها: بیماری های واگیردار تاب آوری اجتماعی سازمان های غیردولتی کووید- 19 شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
 سازمان های غیردولتی می توانند نقش اساسی در ارائه خدمات دست اول به جوامع در کاهش اثرات و آسیب پذیری در برابر بحران ها ایفا کنند؛ بنابراین در پژوهش حاضر به بررسی نقش سازمان های غیردولتی در افزایش تاب آوری اجتماعی در برابر پاندمی کرونا پرداخته شده است. پژوهش حاضر کیفی و توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. برای تجزیه و تحلیل نیز از تکنیک دلفی فازی و روش معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. در مرحله اول دلفی از 26 مؤلفه، 22 مؤلفه بالاتر از 7/0 به دست آمده است و در مرحله دوم نیز همه مؤلفه های بررسی شده تأیید شده است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر مشارکت، پیشگیری، توانمندسازی و حمایت طلبی به ترتیب بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، یافته های پژوهش نیز حاکی از آن است که در افزایش تاب آوری اجتماعی در بحران کرونا شاخص پشتیبانی مالی و خدماتی برای ممانعت از گسترش و واگیری ویروس و تسهیلگری شفافیت در اطلاع رسانی از آخرین وضعیت و موارد مربوط به کرونا و رایزنی با بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری برای توجه بیشتر آن ها به اقشار آسیب پذیر بیشترین اثرگذاری را داشته است.
۹.

تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی تحلیل عاملی کرونا ویروس کووید -19 شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۲۶۵
رسالت این نوشتار تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. برای گردآوری داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای (نقشه توزیع بیماری کووید 19، کتاب ها و مقالات معتبر در راستای موضوع پژوهش) و از روش پیمایشی به صورت پرسش نامه و روش دلفی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل و آماده سازی داده ها از نرم افزار spss برای جامعه آماری 133156 خانوار شهر زنجان با حجم نمونه 321 استفاده شد و با استفاده از ابزارهای تحلیلی تحقیق (از مدل تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری) اقدام به تحلیل داده ها گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که تحلیل شاخصه های مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل تبیین کننده اصلی را به صورت عوامل: آگاهی و سلامت با ضریب 0.74، نگرش با ضریب 0.78، مهارت با ضریب0.82، سرمایه اجتماعی و عدالت با ضریب0.73 مورد شناسایی قرارداد و تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که عوامل شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری در تاب آوری اجتماعی در برابر کرونا در شهر زنجان است.
۱۰.

تبیین الگوی توزیع فضایی پارک های درون شهری با رویکرد عدالت فضایی، منطقه موردمطالعه: شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 31 - 48

کلیدواژه‌ها: الگوی توزیع فضایی تحلیل فضایی پارک های درون شهری عدالت فضایی شهر سبزوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک های درون شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روش های آمار فضایی از قبیل نزدیک ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس دهی خدماتی پارک های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش پیشین متمایز می کند بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی و میزان دسترسی در  انواع طبقات پارک های شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار می باشد. نتایج حاصل از آن نشان داد که شعاع عملکردی پارک های شهری در شهر سبزوار، درسطح منطقه ای بیان کننده شعاع عملکردی مطلوب در بافت های مرکزی شهری است که بافاصله گرفتن از مرکز شهر، از مطلوبیت آن کاسته می شود. عدم توزیع مناسب پارک های درون شهری در سطح ناحیه ای در غرب شهر سبزوار باعث کاهش مطلوبیت و عملکرد پارک های ناحیه ای شده و تمرکز بیش ازحد این پارک ها در در شرق شهر باعث افزایش شعاع عملکرد و مطلوبیت در مناطق شرقی شهر سبزوار شده است، در نتیجه از یک سو توزیع و پراکنش نامناسب و ناعادلانه پارک های دورن شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار از سوی دیگر عدم تناسب جمعیت و سرانه فضای سبز منجر به تشدید توزیع ناعادلانه پارک ها در سطوح مناطق، نواحی و محلات شهری شده چراکه به عنوان مثل در ناحیه 9 مساحت پارک 175157مترمربع و جمعیت 7088نفر است که سرانه آن 24مترمربع می باشد یعنی به ازای هر یک نفر 24 مترمربع فضای سبز و مازاد فضای سبز وجود دارد.
۱۱.

بررسی نقش مشارکت مردمی در افزایش تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در برابر پاندمی کوید-19 (مطالعه موردی: محلات اسکان غیر رسمی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال نوزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 415 - 383

کلیدواژه‌ها: مشارکت مردمی تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی پاندمی کوید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۲۸
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مشارکت عمومی در افزایش تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در برابر همه گیری کوید-19 در زنجان است. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش پژوهش از نوع ترکیبی کیفی-کمّی است. گردآوری داده ها براساس روش پیمایشی تخصصی و اسنادی بوده است. حجم نمونه شامل 15 نفر از کارشناسان دانشگاه ها و مراکز پژوهشی است. از روش نمونه گیری هدفمند و برای پردازش داده ها از مدل تحلیل معادلات ساختاری و روش تحلیل مسیر در نرم افزار PLS استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که از میان شاخص های تعامل اجتماعی، گرایش به برقراری ارتباط از طریق فضای مجازی به عنوان مهم ترین متغیر شناسایی شد. ضریب تعیین متغیر «نقش مشارکت مردمی» بر متغیر «تاب آوری اجتماعی در برابر بیماری های کوید-19» برابر با 853/0 به دست آمد؛ یعنی 85 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تاب آوری) با چهار متغیر مستقل (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، پیوند اجتماعی و تعامل اجتماعی) بررسی می شود؛ بنابراین هر چهار متغیر مستقل پژوهشی توانسته اند به طور هم زمان بیش از 70 درصد از متغیرهای وابسته را بررسی کنند و تاب آوری را از طریق 17 معیار تعریف شده در رابطه با یکدیگر تحت تأثیر قرار دهند. 15 درصد باقی مانده از عوامل دیگری به دست می آید که به طور غیرمستقیم بر تاب آوری تأثیر می گذارند و متغیر وابسته تحقیق را تحت تأثیر قرار می دهند. درنهایت می توان گفت محله های آسیب پذیر زنجان به موازات استفاده از مشارکت و درنتیجه ارتقای تاب آوری اجتماعی، اثرات پاندمی کوید-19 را تعدیل می کنند.  
۱۲.

تحلیلی بر دگردیسی سازمان فضایی نظام شهری استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: سازمان فضایی دگریسی نظام شهری نخست شهری استان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۱
عدم تعادل و توازان منطقه ای، یکی از مسائل و چالش های بارز توسعه فضایی در ایران می باشد که همراه با گسترش شهرنشینی و افزایش تعداد شهرها به شکل گیری نظام شهری ناکارآمد و ازهم گسیخته ای در سازمان فضایی کشور منجر شده است. شهرهای استان زنجان مانند اغلب استان های کشور دارای عدم تعادل های منطقه ای است که نمونه آن نامتعادل بودن سازمان فضایی استان می باشد. این پژوهش، باهدف دستیابی به شناخت تفاوت ها و دگرگونی نظام شهری، به بررسی دگردیسی سازمان فضایی نظام شهری استان زنجان در طی دوره ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ پرداخته است. در انجام این پژوهش، روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها اسنادی- کتابخانه ای استفاده شده است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص نخست شهری، شاخص دوشهر، شاخص چهار شهر، شاخص چهارشهرمهتا، مدل تودیم، مدل رقومی ارتفاع استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، عدم تعادل فضایی در نظام شهری استان زنجان مشهود است و با وجود ۲۱ نقطه شهری در این استان، رشد و گسترش شهری بیشتر مختص به چهار شهر اصلی زنجان، قیدار، خرمدره و ابهر است. با گذشت زمان برخلاف کاهش نخست شهری در استان زنجان نظام شهری به سمت تعادل گرایش دارد با وجود افزایش تعداد شهرهای کوچک برای کاهش عدم تعادل در نظام شهری استان شاهد فاصله زیاد این شهرها با شهر نخست می باشیم که نظام شهری را به سمت عدم تعادل سوق داده است؛ که از دیگر عوامل موثر در تشدید این نابرابری و عدم تعادل می توان به عامل جغرافیایی، نحوه تخصیص بودجه در شهرهای استان، توزیع نامناسب جمعیت و تمرکز امکانات و زیرساخت ها در شهر زنجان و قدرت و نقش بلامنازع آن در نظام شهری استان و نقش ناچیز شهرها و رابطه تقریباً یک طرفه آن ها با مرکز استان یعنی شهر زنجان اشاره کرد.
۱۳.

تحلیل پیشران های اقتصادی شهر زنجان و اثرات آن بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری مطالعه موردی: روستاهای دواسب و پایین کوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 99 - 113

کلیدواژه‌ها: پیشران های اقتصادی پیوندهای روستا- شهری روستاهای پیرا شهری شهرستان زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۶۷
هم پیوندی بین شهر و روستاهای پیرا شهری، از عوامل اصلی و تعیین کننده توسعه روستایی به ویژه در بُعد اقتصادی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل اثرات پیشران های اقتصادی شهر زنجان بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری دو اسب و پایین کوه شهر زنجان است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است، برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. برای تجزیه وتحلیل از تکنیک تحلیل عاملی و روش تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. در مرحله اول با روش تحلیل عاملی از 27 مؤلفه، 25 مؤلفه بالاتر از 6/0 به دست آمده است که در ادامه موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر جریان ارتباطی مربوط به بازاریابی و فروش محصولات، جریان خدماتی، جریان مبادله پول، جریان نیروی کار، جریان سرمایه گذاری شهرنشینان در فعالیت های اقتصادی روستاها، جریان ارتباطی جهت خرید و تأمین مایحتاج به ترتیب با ضرایب 044/14، 208/6، 296/4، 565/2، 227/2 و 045/2 در سطح معنی داری p</05 بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، ازاین رو می توان پذیرفت که بین پیشران های اقتصادی شهر زنجان به عنوان متغیر مستقل و کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری به عنوان متغیر وابسته، همبستگی مناسب و قوی وجود دارد. لذا یافته ها نشان از آن دارد که پیشران های اقتصادی شهر زنجان تأثیر زیادی بر کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری داشته است.
۱۴.

سنجش عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز با تأکید بر پراکنش فضایی مراکز آموزشی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 35 - 50

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی کاربری آموزشی توزیع فضایی آمار فضایی کلانشهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۲۸۲
       امروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است که در آن توزیع فضایی خدمات شهری از جمله خدمات آموزشی به طور مناسب و مکفی صورت نگرفته است. در راستای رفع مشکلات ناشی از این مساله و همچنین افزایش کارایی این فضاها، توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مدل های آمار فضایی، تحلیل لکه های داغ و خود همبستگی فضایی در نرم افزار  Arc/GISبه نحوه توزیع فضایی کاربری های آموزشی در سطح شهر تبریز پرداخته است. داده های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در بلوک های شهر تبریز از لحاظ وضعیت کلی آموزشی نابرابری وجود دارد؛ نواحی 1 و 2  از منطقه 2 و ناحیه 5 از منطقه 4، وناحیه 1 از منطقه 8، ناحیه 1 از منطقه 3 و ناحیه 3 از منطقه 10 بیشترین وزنه و نواحی 4 و 6 از منطقه 5، ناحیه 2 از منطقه 9 و در نهایت ناحیه 1 از منطقه 6  کمترین وزنه از کاربری های آموزشی را به خود اختصاص داده اند. به گونه ای که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین تری قرار دارند. همچنین بر اساس شاخص موران توزیع فضایی کاربری های آموزشی در کلانشهر تبریز به صورت خوشه ای می باشد. بر اساس این شاخص نیز نابرابری موجود در زمینه توزیع کاربری مورد نظر کاملا مشهود است.
۱۵.

تحلیل فضایی شاخص های کیفیت مسکن در نواحی شهری با رویکرد مسکن پایدار (مورد پژوهی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار محیط جغرافیایی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 133 - 148

کلیدواژه‌ها: مسکن پایداری مدل تودیم ArcGIS شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۹۸
شهرنشینی پدیده جهانی قرن بیست و یکم تعریف می شود؛ چراکه برای نخستین بار از آغاز تاریخ، بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند. با تداوم رشد شتابان شهرنشینی، شواهد حکایت از ناپایداری مناطق شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه دارد. در راستای تعدیل ناپایداری شهرها پارادایم توسعه پایدار شهری بیش از گذشته اهمیت یافته است. در این میان مسکن به عنوان یک زیرساخت کالبدی و اجتماعی نقش مهمی در راستای اهداف توسعه پایدار شهری بر عهده دارد که همین امر می تواند بایستگی پژوهش در زمینه مسکن پایدار را توجیه کند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی وضعیت شاخص های کیفیت مسکن از منظر پایداری در نواحی شهر زنجان می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، با توجه به ماهیت و هدف آن توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق، کاربردی است. روش گردآوری داده ها اسنادی با استفاده بلوک آماری نفوس و مسکن و نقشه های شهری سال 1390 می باشد. بر این اساس شاخص های کیفی مسکن با استفاده از روش های کمی در محیط GIS به سنجش و تحلیل پرداخته شد که نتایج یافته ها نشان می دهد که نواحی منطبق با محلات غیررسمی از پایداری خیلی کم و از کل مساکن محدوده موردمطالعه 14 درصد از پایداری خیلی زیاد، 36 درصد از پایداری زیاد، 27 درصد از پایداری متوسط، 8 درصد از پایداری کم، 15 درصد از پایداری خیلی کم برخوردارند. در ارتباط با افزایش میران پایداری واحدهای مسکونی با استفاده از مدل SWOT راهبردهای ارائه گردیده است.
۱۶.

تحلیل فضایی پایداری شاخص های کمی مسکن در نواحی شهری با استفاده از مدل تودیم (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 133 - 150

کلیدواژه‌ها: شاخص های مسکن زنجان مسکن پایدار نواحی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۸۹
  در جهانی که به سرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت به عنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومت ها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً به عنوان یک سرپناه نیست، بلکه نقش حیاتی در دست یابی به توسعه پایدار دارد. دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحال توسعه به واسطه مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ به گونه ای که باعث شکل گیری مساکنی باکیفیت و تراکم پایین، گسترش زاغه ها و جدایی گزینی شهری شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل شاخص های کمی مسکن با رویکرد پایداری در نواحی شهری زنجان می پردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با به کارگیری تکنیک تودیم در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل پایداری شاخص های کمی مسکن در نواحی شهری پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای از قبیل بلوک آماری مسکن 1390، اسناد و مدارک گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که مساکن واقع در نواحی شهری زنجان از لحاظ اصول مسکن پایدار با مشکلاتی چون افزایش تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی و عدم امنیت سکونتی، تراکم اتاق در واحدهای مسکونی مواجه است این ناپایداری شاخص های مسکن بر اساس نتایج حاصل تکنیک تودیم در نواحی 1-3(محله اسلام آباد، سعدیه)، 1-2(محلات درمانگاه، شهدا، فاطمیه)،2-5(محلات بیسیم، ترانس، بنیاد) از وضعیت ناپایداری بیشتری برخوردارند.
۱۷.

تحلیل توزیع فضایی مشاغل مزاحم شهری با رویکرد ساماندهی (مورد شناسی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۴ 171 - 188

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی مشاغل مزاحم الگوهای فضایی ساماندهی شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۳۰۲
امروزه در پی تحولات کالبدی فضایی سریع در شهرها، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری بر پایه دو اصل ارزش های توسعه پایدار و اعتلای کیفیت زندگی است که در پی دستیابی به اهدافی همچون توزیع متعادل کاربری ها، جلوگیری از تداخل کاربری های با فعالیت های مزاحم و تدوین معیارها و استانداردهای مناسب کاربری است. به همین منظور، ارزیابی توزیع فضایی مشاغل مزاحم، برای اطمینان خاطر از استقرار منطقی آن ها و رعایت تناسبات لازم در شهرها ضروری است. با توجه به رویکرد فوق، هدف پژوهش حاضر اولویت بندی نواحی شهر زنجان در جهت ساماندهی و تبیین توزیع فضایی مشاغل مزاحم شهری است. روش پژوهش بر اساس هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و ازلحاظ ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوردی داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از رویکرد کارشناس محور (مصاحبه با 50 نفر از متخصصان امر) است. شاخص نزدیک ترین همسایگی در جهت شناسایی الگوی پراکنش فضایی، از مدل رگرسیون جغرافیایی وزنی درجهت نقش تراکم جمعیت و از مدل Topsis برای تعیین اولویت های ساماندهی نواحی شهری استفاده شده است. براساس نتایج تحقیق، الگوی پراکنش مشاغل مزاحم در شهر زنجان، از الگوی خوشه ای تبعیت کرده و تراکم جمعیت در نوع الگوی پراکنش نقشی ایفا کرده که این تمرکز بیشتر در ناحیه 9 از منطقه 2 و بیشتر در ناحیه اسلام آباد به صورت خطی است که از دلایل عمده آن می توان به عدم جذب ساکنان آن در مشاغل رسمی، بیکاری به خصوص بعد از سال 1390، درآمد کم، مهاجرت از روستا به شهر و سکونت مهاجران در این ناحیه به علت قیمت ارزان مسکن و بی توجهی جدی مدیریت شهری به تغییر کاربری و فعالیت ها اشاره کرد.
۱۸.

پایش زیست پذیری اجتماعی در مناطق فرسوده شهر با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی؛ بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷۳ 121-155

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری برنامه ریزی شهری محر که های اجتماعی بافت فرسوده آینده پژوهی شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۲
امروزه زیست پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه شهری و طراحی شهری بازتاب می دهد که در پیشینه ی برنامه ریزی شهری بر توسعه فضای شهری سایه افکنده است. چنین گفتمانی در بافتهای فرسوده شهری به عنوان یکی از ارکان اصلی شهرها با درون مایه های عظیم اجتماعی و فرهنگی؛ می تواند راهگشای پیاده کردن اصول توسعه پایدار در مقیاس شهر قلمداد شود. در این راستا پژوهش حاضر به تجربه زیسته شده ساکنین بافت فرسوده شهر زنجان می پردازد تا از طریق آینده پژوهی این امر، به پایش محتوای شهر بپردازد. مقاله حاضر با روش تحلیلی به دنبال تحلیل و پیش بینی نقش مولفه های اجتماعی در ایجاد فضای زیست پذیری شهر در بافت فرسود شهر زنجان است. برای گردآوری اطلاعات از مطالعات میدانی و کتابخانه ای بهره گرفته شده است. جامعه آماری شامل ساکنین محدوده بافت فرسوده شهر زنجان است، که با روش نمونه گیری کوکران، 384 نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها نیز از مدل معادلات ساختاری به کمک تحلیل عاملی اکتشافی، و روش آینده پژوهی ساختار/ متقابل با کمک نرم افزار های Amos و MIC MAC استفاده شد. طبق نتایج تحقیق، براساس مدل معادلات ساختاری مولفه های امنیت با ضریب استاندارد 0.08 و آموزشی با ضریب استاندارد 0.42 وضعیت نامطلوب و مولفه سرمایه اجتماعی با ضریب استاندارد 1.09 وضعیت مطلوب در بافت دارد. همچنین، طبق تحلیل رویکرد آینده پژوهی، شاخص های «رضایت از وجود فضا برای حضور سالمندان»، «سطح فساد اجتماعی»، و «نظارت غیررسمی در شب از طریق تنوع کاربریها»، و «عضویت در نهادهای مردمی» بیشترین ناپایداری را دارد. و برای بهبود وضعیت زیست پذیری اجتماعی باید تقویت آموزش عمومی، افزایش سرانه کاربری ها، امنیت فردی و اجتماعی و پیوستگی و تعلق مکانی مورد تاکید قرار گیرد.
۱۹.

تحلیل فضایی آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۶ 77 - 90

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری شبکه معابر زلزله بخش مرکزی زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
معابر شهری به عنوان یکی از عناصر مهم کالبدی شهر، نقشی چشم گیر در میزان آسیب پذیری دارند به طوری که در صورت مسدود شدن ممکن است خسارات و صدمات را به هنگام و بعد از وقوع زلزله به چندین برابر برسانند؛ مسائل و آسیب هایی سبب روی آوردن به مدیریت بحران به عنوان رویکردی جهت کاهش آسیب پذیری در برابر مخاطرات طبیعی خصوصاً زلزله در شهرها شده است بنابراین بررسی شبکه معابر با توجه به ارتباط تنگاتنگ آن با سایر کاربری ها دارای اهمیت هست. هدف از این تحقیق تحلیل فضایی آسیب-پذیری شبکه معابر به منظور کاهش میزان آسیب پذیری آن در برابر زلزله بخش مرکزی شهر زنجان می باشد. در این راستا پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مجموعه داده های بلوک های آماری سال 1395، طرح تفصیلی 1394 و نظرات ۱۴ داور به تدوین شاخص های جامع پرداخته و برای تجزیه وتحلیل از مدل AHP در محیط ArcGIS و درنهایت با تلفیق معیارها و تولید لایه ها از منطق فازی به تحلیل آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که بخش مرکزی شهر زنجان آسیب پذیری بالایی در برابر زلزله های احتمالی داشته باشد. به طوری که از کل معابر منطقه موردمطالعه با مساحت 82 هکتار، 9.2 هکتار آسیب پذیری خیلی زیاد، 20.4هکتار آسیب پذیری زیاد، 25.4 هکتار آسیب پذیری متوسط، 11.5هکتار آسیب پذیری کم و 15.5 هکتار از آسیب پذیری خیلی کم برخوردار بوده است. که درمجموع 29.6 هکتار از سطح معابر از آسیب پذیری زیاد و خیلی زیاد برخوردار هستند. درنهایت می توان بیان داشت که مهم ترین عوامل آسیب پذیر شبکه معابر در بخش مرکزی زنجان شامل فرسودگی بافت جداره معبر، تراکم بالای جمعیت مرتبط با معبر و درجه محصوریت بالای معابر می باشد.
۲۰.

ضرباهنگ کاوی پیشرانهای کلان موثر بر پایداری زیرپوست شهر (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 16 - 32

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار رویکرد زیست پذیری ساختارهای کلان شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۳۵
ساخت فضایی شهرها به مثابه ی یک پیاز؛ اگر چه از بیرون ساده به نظر می رسد، امّا در حقیقت به خاطر داشتن لایه های زیاد، فریبنده است. اگر هر لایه به طور جداگانه بررسی شود، یک کل را از دست داده ایم. در مطالعه ی ساخت فضایی بافت های فرسوده و محتوای آن(وضعیت پایداری) نیز ، علل و عوامل موجده آن نبایستی فقط از یک زاویه نگاه شود. پژوهش حاضر می کوشد پالیسی های کلان موثر بر وضعیت ساخت موجود بافت فرسوده ی شهر زنجان را درک و میزان اثرات آن بر وضعیت را، مورد واکاوی قرار دهد. برای دست یابی به هدف فوق به طرق بانک کاوی منابع کتابخانه ای و مشاهده ی میدانی(مصاحبه با سرپرستان خانوار ساکن بافت"491" نفر و خبرگان و متخصّصین امر"30 نفر") مواد مورد نیاز تحقیق جمع آوری و با استفاده از از نرم افزارهای« ArcGis, lisrel » فراوری می گردد. نتایج تحلیل نشان داد عوامل ساختاری کلان اقتصادی با ضریب معنی داری 9.99 وضریب تاثیر 0.92 به میزان بیش تری ساخت فضایی بافت فرسوده شهر زنجان را تبیین می نماید. به عبارتی؛ ساختار اقتصادی متمرکز و دولت گرا اقتصاد نفت و تاثیر آن بر تحوّلات فضایی شهر و تخصیص فضایی منابع مالی به صورت یکپارچه، توانسته بیش ترین ضریب تاثیر را در ساخت فضایی موجود بافت فرسوده شهر زنجان داشته باشد. همچنین عوامل کلان کالبدی در مرحله ی بعدی تاثیر قرار داشته و ساخت فضایی چند لایه ی بافت فرسوده ی زنجان را تبیین می نمایند. نوسازی پوسته ی اول بلوک ه ای ساختمانی در حاشیه ی معابر اصلی با تکیه بر فضاهای تجاری ختم می گردد. عرض معابر و مصوبات تشویقی نوسازی بافت قدیم؛ امکان بلندمرتبه سازی و گسترش ارتفاعی واحدهای ساختمانی را فراهم نموده و نتیجه ی امر، ایجاد لفافه های فضایی جدید و کاملا متضاد با پوسته های دوم و سوم بافت می باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان