درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۱۲۱ تا ۵٬۱۴۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
۵۱۲۱.

تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری( مطالعه موردی: منطقه 3 شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۳) 209 - 220

کلیدواژه‌ها: طرح توسعه شهری تحولات ساختاری - کارکردی اثربخشی شهر زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۲۱۲
مقدمه: ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان، هدف مشترک اغلب طرح های توسعه شهری است. با اینحال، اجرای نامناسب طرح های توسعه موجب نابسامانی و آشفتگی در بافت کالبدی به لحاظ ساختاری و کارکردی و به ویژه بی استفاده ماندن بخش وسیعی از اراضی داخل محدوده، و عارض منفی گسترش افقی شهرها شده است.هدف: هدف از این پژوهش تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری در منطقه 3 شهر زنجان می باشد.روش شناسی تحقیق: این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی برای دستیابی به اهداف تحقیق، به گردآوری داده ها با روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای پرداخت. جامعه آماری شامل ساکنین منطقه 3 شهر زنجان است که با روش نمونه گیری کوکران، 384 نفر انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از آزمون پروبیت، آزمون تک نمونه ای t، آزمون رگرسیون خطی چندگانه و مدل تودیم با کمک نرم افزارهای SPSS، Excel و GIS استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، منطقه 3 شهر زنجان می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، طبق آزمون رگرسیون، میزان ارتباط و همبستگی تحولات ساختاری-کارکردی با طرح های توسعه شهری 908/0 است. و اجرای طرح های توسعه شهری طبق آماره R2 حدود 82 درصد از تحولات ساختاری-کارکردی شهر زنجان را تبیین می کند. در نهایت، تلفیق شاخص های کمّی و کیفی با مدل تودیم نشان داد که اجرای طرح های توسعه شهری در ناحیه "شهرک قدس، کوچه مشکی، خیابان صفا" با بالاترین ضریب (1) مطلوب و رضایت بخش بوده و در "میدان پایین" با ضریب (001/0)  ضعیف و نامطلوب بوده است. نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که برخی کاربری ها کمتر از حد انتظار و برخی نیز بیشتر از ظرفیت شهر توزیع شده و حد مطلوب رعایت نشده است.
۵۱۲۲.

تحلیلی بر زمینه ها و فرایندهای تأثیرگذار در سازمان یابی فضایی فقر شهری (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۶۴) 159 - 171

کلیدواژه‌ها: فقر شهری زمینه ها و فرایندها سازمان یابی فضایی کلان شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸ تعداد دانلود : ۱۹۳
مقدمه: فقر شهری یکی از بزرگترین چالش ها هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه یافته محسوب می گردد که مانع اساسی اکثر دولت ها در راستای تحقق شاخص های توسعه ی پایدار می باشد. از این رو، شناسایی دقیق پهنه های فقیرنشین و همچنین زمینه ها و فرایندهای تأثیرگذار بر شکل گیری و گسترش فقر از ضرورت های برنامه ریزی و مدیریت شهرها برای مقابله با گسترش این پدیده محسوب می شود.هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی پهنه های فقر شهری و همچنین تحلیل زمینه ها و فرایندهای تأثیرگذار در سازمان یابی فضایی فقر در کلان شهر تبریز است.روش شناسی تحقیق: روش تحقیق در مطالعه ی حاضر آمیخته (کمّی-کیفی) با ماهیت تحلیلی- اکتشافی بوده که به منظور گردآوری داده های تحقیق از اطلاعات موجود در بلوک های آماری سال 1375 و 1395 شهر تبریز و همچنین پرسشگری از مدیران و نخبگان دانشگاهی متخصص حوزه فقر شهری (15 نفر بر مبنای روش دلفی هدفمند) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی کیو Q و شاخص نزدیکترین همسایه (NNI) در نرم افزار GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل مناطق 10گانه ی کلان شهر تبریز محسوب می گردد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که زمینه ها و فرایندهای گسترش و سازمان یابی فضایی فقر در کلان شهر تبریز شامل سه عامل اصلی ناکارآمدی ساختار مدیریتی و نظام اقتصادی کلان، ساختار مدیریتی و نظام اقتصادی تبعیض گرا و ویژگی های افراد مهاجر و کم درآمد می باشد که در مجموع 536/83 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. نتایج: نتایج حاکی از آن است که در سال 1375 بیشتر مناطق حاشیه ای شهر در وضعیت نامطلوب قرار داشته اند، در حالی که در سال 1395 سازمان یابی و توزیع فضایی بلوک های فقیرنشین در کل سطح شهر بوده و از توزیع خوشه ای پهنه های فقیرنشین طی این بازه زمانی 20ساله کاسته شده است.
۵۱۲۳.

تحلیل و ارزیابی وضعیت زیست پذیری روستاهای هدف گردشگری (مورد مطالعه: ناحیه اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 498 - 519

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری برنامه ریزی گردشگری اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۶۸
پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی - تحلیلی در پی ارزیابی وضعیت زیست پذیری 11 روستای هدف گردشگری در ناحیه اردبیل (اردبیل، نمین، سرعین و نیر) بوده است. در این راستا ابتدا بر اساس مطالعات انجام شده شاخص ها و گویه های مربوط به زیست پذیری (4 بعد، 14 شاخص و 65 گویه) مشخص شد. در مرحله بعد پرسش نامه محقق ساخته تدوین و پس از تائید روایی و پایایی؛ متناسب با جمعیت کل منطقه توزیع گردید. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران (360 نمونه) تعیین شد و متناسب با جمعیت هر روستا تعداد نمونه برای روستاهای موردمطالعه مشخص گردید. در ادامه از تکنیک آنتروپی شانون برای وزن دهی شاخص ها استفاده شد و بر اساس دیدگاه پرسکات آلن و با استفاده از تکنیک ویکور وضعیت زیست پذیری روستاهای موردمطالعه در 5 سطح (مطلوبیت کامل تا کاملاً نامطلوب) موردبررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که هیچ کدام از روستاهای موردمطالعه در وضعیت کاملاً نامطلوب زیست پذیری قرار نگرفته اند و روستای بیله درق با کسب نمره 84/0 در جایگاه اول و در وضعیت مطلوبیت کامل زیست پذیری قرار دارد. 7/53 درصد روستاهای موردمطالعه یعنی روستاهای آلادیزگه، آتشگاه، کلخوران ویند، کنزق، قره شیران و آلوارس به ترتیب ضمن قرارگیری در رتبه های دوم تا هفتم در وضعیت زیست پذیری مطلوب قرار دارند. روستای ایلانجوق با کسب نمره 57/0 ضمن قرارگیری در رتبه هشتم در وضعیت زیست پذیری متوسط قرار دارد. 2/27 درصد از روستاها یعنی 3 روستای گلستان، سردابه و کورعباسلو ضمن قرارگیری در وضعیت نامناسب زیست پذیری رتبه های نهم تا یازدهم را به خود اختصاص داده اند. نتایج پژوهش نشان داد که توسعه گردشگری نقش مهمی در بهبود زیست پذیری روستاهای موردمطالعه داشته است. 
۵۱۲۴.

مطالعه چالش های ستاد خدمات سفر شهر اصفهان در راستای تبدیل شدن به یک سازمان مدیریت مقصد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال ۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 39 - 52

کلیدواژه‌ها: گردشگری سازمان مدیریت مقصد ستاد خدمات سفر شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۹
اصفهان به عنوان شهری فرهنگی و تاریخی این فرصت را دارد که مسیر رشد و توسعه خود را از سمت صنعت به سمت گردشگری تغییر دهد و به مقصدی گردشگری تبدیل شود. اما توسعه گردشگری نیازمند یک برنامه مورد توافق و مشترک است که میان سهم داران متعدد حوزه گردشگری همگرایی ایجاد کند؛ به نحوی که، اقدامات هر بخش در راستای تحقق اهداف همه بخش ها باشد. شهر اصفهان، به عنوان یکی از مهم ترین مقصدهای گردشگری ایران، نیازمند یک سازمان مدیریت مقصد است. در این راستا، ستاد خدمات سفر شهر اصفهان یکی از نهادهایی است که می تواند بار سنگین این مسئولیت را بر عهده گیرد. این ستاد، در تطابق با ماهیت فرابخشی گردشگری، می تواند سهم داران حوزه گردشگری را در چهارچوبی رسمی قرار دهد و با عملکردی شبیه به یک سازمان مدیریت مقصد، گردشگری شهر اصفهان را، با در نظر گرفتن الزامات فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی، مدیریت کند. در این راستا، این پژوهش با هدف درک چالش های تبدیل شدن این ستاد به یک سازمان مدیریت مقصد با رویکردی کیفی انجام شد. روش گردآوری داده در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل، روش تحلیل مضمون بوده است. نتایج این پژوهش نشان از آن دارد که مواردی نظیر رویکرد پوپولیستی به گردشگری، فعالیت گروهی غیرساختارمند، تقسیم کار معیوب، عدم برون سپاری فعالیت های اجرایی، نادیده گیری مستندسازی و ارزیابی فرایندها و تبلیغات و اطلاع رسانی با نفوذ و اثربخشی محدود، تعدادی از موانع ارتقای ستاد خدمات سفر شهر اصفهان به سازمان مدیریت مقصد است.
۵۱۲۵.

طراحی الگوی مفهومی تدریس و یادگیری با رویکرد اسلامی در مراکز آموزش دانشگاه جامع علمی-کاربردی در حوزه جغرافیایی استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱ 223 - 236

کلیدواژه‌ها: الگوی تدریس اسلامی دانشگاه علمی کاربردی تدریس و یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۶۱
این پژوهش با هدف طراحی الگوی مفهومی تدریس و یادگیری با رویکرد اسلامی در مراکز آموزش دانشگاه علمی کاربردی استان البرز صورت گرفته است. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ از ﺣیﺚ ﻫﺪف کﺎرﺑﺮدی و از ﻧﻮع ﻃﺮح ﻫﺎی ﺗﺮکیﺒی (کیفی-کمی) اﺳﺖ. جامعه آماری در این پژوهش کلیه متخصصان، استادان و دانشجویان در مراکز آموزش دانشگاه جامع علمی–کاربردی استان البرز و نمونه پژوهش در بخش کیفی شامل 15 نفر از اساتید و متخصصان دانشگاه مذکور که با روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی(نمونه گیری تا مرحله اشباع نظری در اطلاعات گردآوری شده انجام شد) و جامعه آماری بخش کمی مدرسان شامل 1095 نفر و دانشجویان 12595 که به روش نمونه گیری تصادفی ساده 295 نفر مدرس و 393 نفر دانشجو انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ بود. اعتبار روایی صوری و پایایی نیز با آلفای کرونباخ حاصل شد. برای ﺗﺠﺰیﻪ و تحلیل داده در بخش کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد و مقوله بندی و کد گذاری باز، محوری و گزینشی و در بخش کمی با آزمون های آمار توصیفی، آزمون تحلیل مسیر و آزمون برازش انجام شد. یافته ها نشان دادند که مهارت های طراحی قبل از تدریس-مهارت های ضمن تدریس -مهارت مدیریت زمان-مهارت های ارتباطی-مهارت های پژوهشی-مهارت برنامه ریزی دروس عملی-رعایت اخلاق حرفه ای اسلامی-مهارت های بعد از تدریس جزء ابعاد الگوی تدریس و یادگیری با رویکرد اسلامی و الگوی مذکور شامل فلسفه و اهداف، ابعاد و مولفه ها، مراحل اجرا و ارزشیابی است که با نظر متخصصان
۵۱۲۶.

نقش شورای نگهبان در تضمین و صیانت از آزادی های شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱ 265 - 274

کلیدواژه‌ها: آزادی های شهروندان تامین آزادی تضمین آزادی شورای نگهبان نظارت و عملکرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۵۳
بر اساس اصول قانون اساسی شورای نگهبان وظیفه صیانت از اصول شرع و قانون اساسی در تدوین قوانین عادی را بر عهده دارد. از سوی دیگر این شورا تضمین حقوق و آزادی های فردی را در راستای صیانت از حقوق شهروندی مندرج در قانون اساسی برعهده دارد و در این راستا طبق اصل 98 قانون اساسی تفسیر قانون اساسی را نیز عهده دار است که در یک مورد آن تفسیر شوری از نظارت بر انتخابات، به نظارت استصوابی؛ چالش هایی را از سوی منتقدین مبنی بر تحدید آزادی شهروندان ایجاد نمود. در این راستا سؤال اصلی که پژوهش حاضر بدنبال جواب دادن به آن است این است است که: نقش شورای نگهبان در تضمین و تأمین آزادی های شهروندان با تأکید بر نظرات و عملکرد آن چه می باشد؟ یافته های پژوهش نشان می دهد هر چند تفاسیر و به تبع آن عملکرد و محدودیت های اعمال شده از سوی شوری، بر اساس قانون اساسی می باشد اما در عمل برخی از تفاسیر مضیق در مقابل تفاسیر موسع و نیز عملکردهای محدود کننده بخصوص در باب انتخابات می تواند سلیقه ای و محدود کننده آزادی ها و حقوق مصرح در قانون اساسی برای شهروندان باشد. روش پژوهش مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای انجام شده است.
۵۱۲۷.

ارزیابی کارایی روش های آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: باغ های پسته شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱ 323 - 334

کلیدواژه‌ها: آبیاری سطحی آبیاری زیر سطحی تعداد دانه در انس کارایی مصرف درصد خندان بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۵۱
متوسط بارش سالانه کمتر از یک سوم میانگین جهانی است و از نظر منابع آبی به شدت دارای محدودیت می باشد، لذا بهبود کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی بالاخص در مناطق خشک و نیمه خشک کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییر سیستم آبیاری سطحی به آبیاری زیر سطحی بر درختان بارور پسته در شهرستان کرمان انجام شد. طرح به صورت بلوک های کامل تصادفی در قالب فاکتوریل با 4 تیمار آبیاری غرقابی ( ) ،آبیاری زیر سطحی به میزان کامل ( ) ،آبیاری زیر سطحی به میزان 75 درصد آبیاری کامل ( ) و آبیاری زیر سطحی به میزان 50 درصد آبیاری کامل ( ) انجام گرفت . پارامترهای کیفی و کمی مربوط به درختان پسته مورد آرزیابی قرار گرفته و نتایج نشان داد که بیشترین میزان محصول تر و همچنین محصول خشک مربوط به تیمار) (بود ولی این مقدار در هر دو پارامتر با تیمار ) (اختلاف معنی داری نداشت. همچنین نشان داده شد که بیشترین تعداد دانه در یک انس مربوط به تیمار آبیاری غرقابی بود در حالی که بیشترین کاهش درصد پوکی مربوط به تیمار آبیاری زیر سطحی به میزان کامل می باشد. بیشترین میزان درصد خندان بودن مربوط به تیمار) (می باشد ولی این اختلاف با سایر تیمارها معنی دار نبود. در این بررسی نشان داده شد می توان آبیاری غرقابی درختان پسته را به آبیاری زیر سطحی تغییر داد و میزان آب آبیاری را تا 25 درصد کاهش داد که علاوه بر کاهش میزان مصرف آب آبیاری، کارایی مصرف آب نیز به میزان مطلوبی افزایش داده می شود.
۵۱۲۸.

واکاوی جایگاه کنشگران در تحقق پذیری مفهوم هارمونی در شهر هوشمند، مطالعه موردی: شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: شهر هوشمند هارمونی شبکه کنشگران تحقق پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۱۵
تحقق پذیری شهرهای هوشمند مبتنی بر فرآیندهای پیچیده ای است که در آن، مجموعه ای از کنشگران و تصمیم سازان اقدام به سیاست گذاری و اجرای آن میکنند. از سویی دیگر هارمونی به عنوان هدفی برای شهرهای هوشمند و ایجاد هماهنگی و تعادل در پیچیدگی های شهرهای هوشمند مطرح است. این پژوهش باهدف شناسایی و تحلیل شبکه کنشگران شهر هوشمند در تهران و سنجش میزان اثرگذاری هریک از کنشگران شهر هوشمند، تلاش داشته است تا چارچوبی هنجاری برای تحقق هارمونی با استفاده از نظریه شبکه کنشگران، برای شهر هوشمند در تهران ارائه کند. در همین راستا از روش شناسی آمیخته و چارچوب نظری شبکه کنشگران به عنوان ساختار فکری و چارچوب تحلیلی استفاده کرده است. استفاده از این روش شناسی به منظور شناسایی روابط و تعاملات در بین کنشگران شهر هوشمند در تهران که لازمه شناسایی پیچیدگی های موجود در شبکه کنشگران شهر هوشمند است انجام شده است. این پژوهش در قدم اول با استفاده از پرسشنامه به شناسایی کنشگران اصلی، اهداف و میزان اهمیت و هم پیوندی آن ها در شبکه با سایر کنشگران پرداخته است. سپس با استفاده از نرم افزار ucinet6 شاخص های هم پیوندی کنشگران اصلی در تحقق پذیری شهر هوشمند در تهران را مورد کنکاش قرار داده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش سه سطح از کنشگران بر اساس میزان اثرگذاری تعریف شده که شامل کنشگران کلیدی، کنشگران وابسته، کنشگران نادیده گرفته شده می باشد. همچنین به منظور ارتقاء هارمونی و هماهنگی با تعمیم فرآیند ترجمه شبکه کنشگران، چارچوب تحقق پذیری هارمونی برای شهر هوشمند در تهران ارائه شده است. این چارچوب مشتمل بر چهار بخش اصلی مسئله سازی، علاقه مندسازی، به-عضویت درآوردن و بسیج منابع می باشد که با ارائه اصول تحقق هارمونی بخشی به شبکه کنشگران شهر هوشمند در شهر تهران بتوان موقعیت هریک از این کنشگران را در برنامه ریزی و سیاست گذاری های آتی تثبیت، ارتقاء و یا بازتعریف کرد.
۵۱۲۹.

دولت تنظیم گر و حدود مداخله دولت در نظام تامین اجتماعی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 369-358

کلیدواژه‌ها: دولت تنظیم گر تامین اجتماعی چالش های مداخله گری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۲۷۳
بی شک، یکی از مهم ترین وظایف دولت ها در سده گذشته تحقق تامین اجتماعی بوده است؛ به گونه ای که وظایف دولت در برآورده ساختن تامین اجتماعی به امری مسلم تبدیل شده است. بااین وجود حدود مداخله دولت در برآورده ساختن تامین اجتماعی یکی از چالش های اصولی سیاست گذاری بوده است و نظریات متعددی در این راستا مطرح شده است؛ یکی از این نظریات دولت تنظیم گر بوده است. هدف از پژوهش پیش و رو بررسی حدود مداخله دولت در نظام تامین اجتماعی در ایران است. اگرچه از رهگذر نظریات متعدد مداخله دولت در تامین اجتماعی بررسی شده است؛ لیکن مداخله دولت هنوز از منظر نظریه دولت تنظیم گر بررسی نشده است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی- توصیفی است. حدود مداخله دولت در ایران به منظور تحقق تامین اجتماعی از منظر دولت تنظیم گر را می توان به دو حوزه بخشی و فرا بخشی تقسیم کرد. با این وجود تنوع موضوعات و درگیری نهادهای متعدد در راستای تحقق تامین اجتماعی موجب شکل گیری چالش های متعددی برای تنظیم گری دولت در این حوزه شده است؛ مهم ترین چالش های تنظیم گری را می توان توازی فعالیت ها و وظایف، ابهامات و ایرادهای موجود در احکام قانونی حاکم بر ساختار کلان نظام تامین اجتماعی دانست.
۵۱۳۰.

آسیب شناسی گردشگری موسیقی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۵ 197 - 210

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری موسیقی آسیب شناسی گردشگری گردشگری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۸۶
امروزه گردشگری موسیقی در برنامه ریزی های توسعه گردشگری کشورهای مختلف جهان بسیار مورد توجه است. ایران با داشتن گنجینه های بی شماری از انواع موسیقی های منحصربه فرد، ظرفیت ها و زمینه های معتنابهی برای توسعه گردشگری موسیقی دارد، اما در این راستا موانع و مشکلات عدیده ای رشد و پیشرفت در این زمینه را متوقف یا کند ساخته است. در این پژوهش کاربردی توسعه ای، به روش توصیفی تحلیلی و کیفی براساس مطالعه کتابخانه ای و میدانی، احصاءنظر صاحبن ظران و با اتکا بر تجارب تخصصی و شغلی نگارندگان، موانع آسیب رسان و بازدارنده توسعه گردشگری موسیقی در ایران شناسایی، معرفی، تبیین و تحلیل شده است. یافته های حاصل از این پژوهش، که صرفاً از منظر صنعت گردشگری وجوهات موسیقی ایران را مورد مداقه و آسیب شناسی قرار داده است، نشان می دهند سیزده محدودیت که نشئت گرفته از چهار آسیب اصلی شناختی، مدیریتی، زیرساختی و ماهیتی هستند، سبب ساز توسعه نیافتن و رکود گردشگری موسیقی در ایران شده است. با شناخت دقیق ابعاد و آثار این محدودیت ها و مرتفع ساختن آن ها می توان شاهد رشد، توسعه و شکوفایی گردشگری موسیقی ایران بود.
۵۱۳۱.

ارائه مدل تجارب گردشگری شهری خانه های تاریخی (مطالعه موردی: جاذبه های گردشگری خانه تیزنو دزفول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 197 - 213

کلیدواژه‌ها: تجارب گردشگری گردشگری شهری خانه های تاریخی دزفول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۵
در توسعه گردشگری شهری یکی از مهم ترین زمینه هایی که با توجه به قابلیت های تاریخی، فرهنگی و محیطی می تواند نقش حیاتی در روند توسعه ملی اثرگذار واقع شود، گردشگری تاریخی است. از این رو، مقاله حاضر با هدف "بررسی تجارب گردشگری شهری در جاذبه های گردشگری خانه های تاریخی" براساس روش تحقیق کمی و علی ارتباطی و با فن توصیفی تحلیلی و کاربردی طراحی شد. جامعه آماری این پژوهش را سه گروه کلی شامل: (خبرگان صنعت، خبرگان دانشگاهی و ذی نفعان مردمی) بودند. حجم نمونه 153 نفر از خبرگان پژوهش در دسترس و متمایل به همکاری که با ترکیبی از دو روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند (قضاوتی) و نمونه گیری گلوله برفی شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بود که اعتبار آن بالاتر از 7/0 محاسبه شد. مورد مطالعه خانه تیزنو دزفول بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS20 و Smart-PLS انجام گردید. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد، مدل شاخص های تجارب گردشگری شهری بر توسعه گردشگری خانه های تاریخی، دارای برازش مناسب است. پایایی همگون برای اعتبارسنجی سازه های مدل با هدف سنجش برازش مدل سازی معادله های ساختاری پژوهش، نشان می دهد که برای هر چهار سازه مدل پژوهش (لذت بردن از جاذبه های گردشگری؛ پروسه خلق تجربه گردشگری؛ الزامات گردشگری میراثی؛ توسعه گردشگری خانه های تاریخی دزفول) بیش از 75 صدم محاسبه شده که بیانگر پایایی عالی ابزار اندازه گیری تأثیر مفاهیم مدل پژوهش است.
۵۱۳۲.

تحلیل آماره ها و بی هنجاری های بارش 50 ساله ایستگاه های همدیدی ایران (بازه زمانی 1960-2010)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۸ ۳۴۳-۳۲۷

کلیدواژه‌ها: روند بارش من-کندال ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۴۱۷
پژوهش حاضر با هدف آگاهی از تغییرات بلندمدت داده های بارشی و همچنین شناسایی دوره های مرطوب و خشک 35 ایستگاه همدیدی در ایران انجام شده است. جهت شناخت تغییرات بارشی ایستگاه های مورد مطالعه، نقشه های میانگین، شاخص ضریب تغییرات و چولگی ترسیم گردید. سپس با استفاده از آزمون آماری من – کندال معناداری روند بر روی هر کدام از ایستگاه ها در سطح اطمینان 95 درصد مورد آزمون قرار گرفت. در نهایت با استفاده از بارش های حدی 20 درصد بالا و پایین در طول دوره مطالعاتی 50 ساله، دوره های مرطوب و خشک شناسایی شدند. نتایج نشان می دهد که الگوی کلی رژیم بارشی کشور به صورتی است که مقادیر بارشی از نیمه شمالی به سوی نیمه جنوبی و از غرب به شرق کشور کاهش می یابد. کمترین مقادیر ضریب تغییرات و چولگی مربوط به نواحی شمالی به ویژه سواحل دریای کاسپین می باشد و بیشترین مقادیر مربوط به نواحی جنوبی به خصوص مناطقی از جنوب و جنوب شرق می شود. به طورکلی نتایج آزمون من-کندال نشان می دهد که داده های بارشی در مقیاس فصلی به استثنای چندین ایستگاه همدیدی روند معناداری را نشان نمی دهند. بیشترین دوره های مرطوب در فصل بهار و کمترین در فصل تابستان و بیشترین دوره های خشک در فصل پاییز و کمترین در فصل بهار رخ داده اند. تعداد خشکسالی ها در دوره های سرد قابل توجه می باشد. همچنین فراوانی وقوع دوره های خشک بیشتر از دوره های مرطوب می باشد.
۵۱۳۳.

بررسی اثرات مولفه های تاب آوری شهری در پدافند غیر عامل(مطالعه موردی:شهر سیرجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 599 - 614

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری پدافند غیر عامل آزمون تحلیل مسیر شهر سیرجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۴
مقدمه:  پدافند غیر عامل و تاب آوری جوامع از دیدگاه علوم شهری به مفهوم توان آمادگی برای مقاومت در برابر شرایط اضطراری می باشد. هدف:  اهداف اختصاصی پژوهش حاضر شامل - بررسی میزان همبستگی ابعاد تاب آوری و پدافند غیر عامل؛ بررسی وضعیت تاب آوری وابعاد آن در سطح خانوارهای مورد مطالعه و بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم ابعاد تاب آوری در پدافند غیر عامل می باشد. روش شناسی:  پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی(مشاهده و پرسشنامه) و جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه  خانوارهای شهر سیرجان می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر مشخص گردید. روایی متغیرهای تحقیق از نظرات و کارشناسان متخصص در برنامه ریزی شهری استفاده شده است و پایایی پرسشنامه  با استفاده از آلفای کرونباخ 75/0 محاسبه شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و توزیع فراوانی) و آماری استنباطی در محیط اس پی اس اس صورت گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی شهر سیرجان می باشد . یافته ها و بحث: نتایج تحقیق حاصل از  آزمون تی تک نمونه ای حاصل از آن شد که بین ابعاد تاب آوری شهری و پدافند غیر عامل رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون و تحلیل مسیر حاصل از آن شد که بعد کالبدی بیشترین تاثیر و بعد زیست محیطی کمترین تاثیر در پدافند غیر عامل داشته است. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت که در مناطقی که در  بروز سانحه مستعد تلفات جانی و مالی بسیار هستند؛ نیازمند اقدام سریع در راستای تاب آورسازی هستند.
۵۱۳۴.

تببین ساختار فضایی وندالیسم در فضاهای عمومی شهر زنجان (مورد مطالعه: محلات کارمندان، گلشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۱ 53 - 80

کلیدواژه‌ها: وندالیسم ساختار فضایی فضای عمومی زبان بدن شهری زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۲۱۸
فضای عمومی شهری، ساختاری سازمان یافته و واجد نظم، بر قواعدی منظم و مشخص استوار است این ساختار بستر و زادگاه وندالیسم شهری است که در اثر فعالیت های افراد در آن عینیت می یابد. همه جوامع با پیامدهای منفی آن دست وپنجه نرم می کنند. وندالیسم، تخریب عمدی اموال عمومی یا خصوصی و نوعی بیماری در عصر مدرن، قلمداد می شود که زاده ی ساختارهای فضایی متفاوت است. هدف این تحقیق تبیین تأثیر ساختار فضایی بر وقوع وندالیسم در شهر زنجان است. بر اساس روش کار و ماهیت، در چهارچوب تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. داده های تحقیق حاضر، به صورت مختصات دکارتی با استفاده ازGPS ثبت شده و در نرم افزار SPSS و GIS تحلیل شده و در قالب جداول و نقشه ها ارائه شده است. به منظور تحلیل پراکنش فضایی از آزمون های زمین آمار کرنل و کیریجینگ استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، شهر زنجان و نمونه های آماری کل نمودهای وندالیستی در کاربری های فضاهای عمومی محلات شهرک کارمندان و گلشهر است. نتایج حاصل از SPSS حاکی از آن است که بیش از 50% از نمودهای وندالیستی در مختصات های متراکم از جمعیت مانند کاربری فضای سبز و کاربری مسکونی روی داده است. دومین کاربری موردتوجه وندال ها نواحی خارج از محدوده دید و نظارت است که در کارمندان 14 % و گلشهر46 % ازنمودها را در برمی گیرد. در معرض دید قرار گرفتن و استفاده از سیستم های امنیتی در کاربری های آموزشی، ورزشی، کارگاهی و تجاری به مثابه ی سپر پیشگیری وندالیسم عمل کرده است و موجب شده که این کاربری ها درصد بسیار کمی از وندالیسم را متحمل شوند.کلیدواژه ها: وندالیسم،ساختار فضایی،فضای عمومی،زبان بدن شهری،زنجان
۵۱۳۵.

تحلیل اثرات کالایی شدن بر تحولات کاربری اراضی پیراشهری کلانشهر مشهد (مورد مطالعه: شهر شاندیز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 71 - 94

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی کالایی شدن روستا گردشگری شهر شاندیز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۱
امروزه نگاه تک بعدی به مکان و فضا از یک سو و نگاه سرمایه ای و اقتصاد بازار در غیاب کنترل و محدودیت های دولت از سوی دیگر زمینه ساز کالایی شدن مناطق روستایی به خصوص در فضاهای گردشگری است. بر همین اساس، پژوهش حاضر به تحلیل اثرات کالایی شدن در منطقه گردشگری شاندیز در بعد تحولات کاربری اراضی پرداخته است. شیوه ی پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مدل های تحلیل فضایی همچون الگوهای تراکمی، مدل های تحلیل لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی است. اطلاعات لازم در بازه بلندمدت (1400-1380) از طریق داده های GIS و در بازه کوتاه مدت (1396-1400) با استفاده از تصاویر ماهواره ای Sentinel به دست آمده است. همچنین، جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای ArcGIS، TerrSet بهره گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد که در بازه زمانی 20 ساله در منطقه شاندیز در حدود 700 هکتار از اراضی کشاورزی و باغات تغییر کاربری یافته اند که از این میزان 55/39 درصد به عنوان پهنه های طبیعی، 45/10 درصد تبدیل به راه و 82/21 درصد هم به اراضی بایر ، در 18/28 درصد (197 هکتار) از زمین های کشاورزی و باغات، ساخت وساز صورت گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل لکه های داغ نشان داد که بیشترین تغییر کاربری در محور غربی شاندیز به سمت ییلاقات روستای ابرده اتفاق افتاده است.
۵۱۳۶.

سنجش فضاهای باز عمومی فرهنگی و آموزشی در جهت شکل گیری سایبرپارک ها، نمونه موردی: میدان مشق، شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 39 - 5

کلیدواژه‌ها: سایبرپارک فضاهای باز عمومی فرهنگی و آموزشی فناوری های اطلاعات و ارتباطات ذی اثران تعاملات فن آوربنیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۵۸
یکی از فناوری های نوپیدا، در راستای شکل گیری شهرهای هوشمند و پایدار، سایبرپارک است که این قابلیت را به مردم می دهد تا در جهت ارتقای کیفیت زندگی خود به ویژه بهبود تعاملات اجتماعی فن آوربنیان در زمینه های گوناگون (فرهنگی، آموزشی و غیره) از طریق هم رسانی دانش ها و تجارب خودشکوفایی و نهایتا هم آفرینی کنند. در این مسیر، با عنایت به نوپا بودن مفهوم و کاربست سایبرپارک، شناخت و توسعه این نوع پروژه مستلزم موشکافی عمیق عناصر وجودی آن است. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل فضاهای باز عمومی فرهنگی آموزشی در راستای شکل گیری سایبرپارک ها در میدان مشق شهر تهران به عنوان نمونه مورد مطالعه است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از واکاوی موشکافانه و نظام مند تحقیقات پیشین به صورت کتابخانه ای و اسنادی پیرامون ویژگی ها و ابعاد تشکیل دهنده سایبرپارک ها چارچوب پژوهش تدوین شده است. در ادامه، از طریق روش کمی، ضمن گردآوری داده ها و تحلیل آنها، ارتباط و میزان تاثیر رضایتمندی ذی اثران از کیفیت تجهیزات و امکانات فضاهای باز مورد مطالعه بر فعالیت های شکل گرفته توسط کاربران در این فضاهای باز واکاوی شده و وفق ابعاد سه گانه سایبرپارک ها (فضاهای باز عمومی؛ ذی اثران و فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از نظر ذی اثران، کیفیت فضای عمومی باز مورد مطالعه، از جنبه تسهیلات ورزشی و امکانات بازی و سرگرمی، وضعیت تجهیزات و فضای خدماتی و تامین آسایش، امکانات دسترسی به فن آوری های ارتباطی و نیز تسهیلات و زیرساخت های شبکه اینترنت و شبکه مخابرات، به طورکلی چندان مطلوب نمی باشد. از اینرو، برای توسعه ابعاد سایبرپارک در این محدوده نیاز است امکانات، تسهیلات، تجهیزات و زیرساخت های مربوطه توسعه داده شوند تا بتوانند با ارتقا دادن فعالیت های مرتبط، بستر لازم برای تحقق سایبرپارک را فراهم آورند.
۵۱۳۷.

ارزیابی میزان پایداری شهر اردبیل در دوران پاندمی کووید 19 با رویکرد تحقق شهر سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۳ 17 - 32

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار بارومتر رادار کووید 19 شهر سبز شهر اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۸
شهر سبز از رویکرد های نوین برانگیخته از مفاهیم توسعه پایدار شهری می باشد که از آن می توان در راستای بهبود کیفیت محیط زیست و توسعه پایدار شهری بهره نمود. در این میان به دنبال شیوع ویروس کووید 19 کاهش و یا توقف برخی فعالیت ها، تاثیرات مثبتی بر محیط زیست داشته است و مدیریت صحیح و حفظ وضعیت مساعد زیست محیطی حاصله از این پاندمی می تواند مسیر نیل به توسعه پایدار را هموار نماید. بنابراین هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان پایداری شهر اردبیل در دوران پاندمی کووید19 با رویکرد تحقق شهر سبز می باشد. پژوهش پیش رو از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد و جامعه آماری آن، شهروندان منطقه سه شهر اردبیل می باشد. روش تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران بوده که 382 نمونه تعین گردیده است. لازم به ذکر است که روش نمونه گیری این پژوهش تصادفی طبقه بندی شده می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از از نرم افزار های Excle و SPSS استفاده گردید. سپس با بهره گیری از مدل بارومتر پایداری محلات هدف سطح بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد امتیاز پایداری بعد اجتماعی (522/0) اقتصادی (489/0) ، زیست محیطی (434/0) و پایداری کل نیز (476/0) بوده و نشان دهنده سطح متوسط پایداری می باشد، امتیاز رفاه اکوسیستم برابر با (434/0) و رفاه انسانی نیز برابر با (495/0) می باشد. در این میان شهرک های آزادی، رضوان، آزادگان و حافظ به دلیل برخورداری از شرایط مطلوب در هر سه بعد پایداری مورد مطالعه بیشترین تاثیر مثبت و در مقابل محلات ملاباشی و ملایوسف به دلیل اینکه جزء سکونتگاه های غیررسمی می باشند در هر سه بعد پایداری علی الخصوص در بعد زیست محیطی، بیشترین تاثیر منفی را بر معیار های مورد مطالعه داشته اند. لذا برنامه ریزی های لازم متناسب با نقاط ضعف و قوت و اولویت هر محله ضروری می نماید.
۵۱۳۸.

ارزیابی مؤلفه های ساختار فضایی مؤثر در اجتماع پذیری مجتمع های مسکونی در شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 67 - 87

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی اجتماع پذیری آسایش زیست محیطی انتظام فضایی شهر کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۸۲
اجتماع پذیری، با برقراری ارتباط اجتماعی بین بهره برداران فضاهای عمومی و مشترک معماری شکل می گیرد. در نتیجه، جدا از جنبه عملکردی محیط و ویژگی های اجتماعی بهره وران از آن، ویژگی های محیطی و عملکرد فضایی آن نیز اهمیت بسیار فراوان دارد. پژوهش های زیادی انجام شده که از جنبه های کالبدی، فعالیتی یا ذهنی، اجتماعی و فرهنگی و بصری موردبررسی قرار داده اند. پژوهش حاضر ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز این پژوهش به دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری گردیده است، درروش میدانی، جمع آوری داده های اولیه با توجه به پرسش های پژوهش از طریق طراحی پرسش نامه طیف لیکرت 5 مقیاسی انجام شده، جامعه آماری پژوهش را شهروندان ساکن مجتمع های مسکونی کسری، آزادی، رضوان، راهان، هشت بهشت و زیتون که مشتمل بر 6588 نفر تشکیل می داد و حجم نمونه با فرمول کوکران 364 نفر برآورد گردید. برای انتخاب نمونه ها در این پژوهش از عواملی چون سهولت دسترسی به مجتمع ها، میزان تمایل و همکاری ساکنین و مدیریت مجتمع ها نیز تأثیرگذار بوده اند. نتایج حاصل از بررسی مجتمع های مسکونی موردمطالعه از منظر شاخص های هم پیوندی فضایی حاکی از آن بود که از بین مجتمع های موردبررسی مجتمع مسکونی راهان کم ترین میزان برخورداری از شاخص ارتباط پذیری را نسبت به بقیه مجتمع ها داشته و بیشترین سهم از این مقایسه به مجتمع مسکونی کسری می رسد. از مقایسه مجتمع ها بر اساس شاخص هم پیوندی به این نتیجه می رسیم که موقعیت قرارگیری فضاها و دسترسی ها در مجتمع راهان بسیار ضعیف بوده و نسبت به بقیه مجتمع ها در سطح پایین تری قرارگرفته است. افزایش هم پیوندی در فضاهای عمومی با افزایش اجتماع پذیری رخ می دهد.
۵۱۳۹.

بررسی اثرات پراکنده رویی شهری بر توزیع کربن با استفاده از مدل AHP-TOPSIS و MGWR

نویسنده:
منبع: کولوژی انسانی سال دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ 260 - 277

کلیدواژه‌ها: پراکنده رویی شهری شهر کم کربن رگرسیون وزن دار جغرافیایی چند مقیاسی مدل AHP-TOPSIS شهر ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۱
پراکنده رویی شهری ، یک نگرانی فشرده برای توسعه پایدار شهری، چالش های قابل توجهی را برای کاهش ردپای کربن در محیط های شهری ایجاد می کند. این مطالعه به پویایی های پیچیده پراکنده رویی شهری در شهر ارومیه می پردازد و تبعات آن بر انتشار کربن شهر را بررسی می کند. این پژوهش هدف پر کردن یک شکاف دانش حیاتی را دارد؛ از طریق تحلیل عوامل فضایی تعیین کننده پایداری زیست محیطی و ارائه بینش هایی درباره رابطه بین الگوهای پراکنده رویی شهری و شاخص های شهر کم کربن. با بهره گیری از یک چارچوب روش شناختی جامع، این مطالعه تحلیل توصیفی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، تکنیک ترجیح سفارش بر اساس شباهت به راه حل ایده آل (TOPSIS) و رگرسیون جغرافیایی وزنی چندمقیاسه (MGWR) را ترکیب می کند. داده های سرشماری جمعیت و مسکن 1395 و داده های GIS طرح تفصیلی شهر ارومیه، پایه ای برای بررسی توزیع جمعیت، الگوهای کاربری اراضی و شاخص های انتشار کربن در میان محله های شهر را فراهم می کنند. این رویکرد، بررسی دقیق توزیع فضایی پراکنده رویی شهری و تبعات زیست محیطی آن را با تمرکز ویژه بر نقش شکل شهری و تراکم در شکل دادن به روندهای انتشار کربن، تسهیل می کند. یافته ها، طیف متنوعی از تراکم های شهری و الگوهای کاربری اراضی را در سراسر ارومیه آشکار می سازد. این پژوهش نقش حیاتی تراکم خالص و ناخالص جمعیت را به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر ردپای کربن شهری برجسته می سازد. کاربرد مدل های AHP و TOPSIS، درجات متفاوت پراکنده رویی شهری را شناسایی می کند که چالش های زیست محیطی ناشی از گسترش حومه ای را خاطرنشان می سازد. علاوه بر این، بینش های حاصل از مدل MGWR تأثیر قابل توجه شکل شهری بر پایداری زیست محیطی را برجسته می کند و رابطه فضایی میان پراکنده رویی شهری و انتشار کربن را تأیید می نماید. در نتیجه، این مطالعه تأیید می کند که پراکنده رویی شهری تأثیر قابل توجهی بر شاخص های شهر کم کربن در ارومیه دارد و نشان می دهد که مناطق شهری پرتراکم ممکن است راه حل های بالقوه ای برای کاهش انتشار کربن ارائه دهند. این یافته ها، لزوم برنامه ریزی شهری و سیاستگذاری راهبردی را که بر تراکم و دسترسی برای ارتقای پایداری زیست محیطی تأکید می کنند، خاطرنشان می سازد. این مطالعه برای تحقیقات مستمر در مورد تعامل پویای شکل شهری و انتشار کربن استدلال می کند و رویکرد یکپارچه ای را برای توسعه شهری که اهداف رشد کم کربن را پشتیبانی می کند، پیشنهاد می دهد. تحقیقات آینده باید دامنه متغیرها را گسترش دهد و از روش های تحلیلی متنوع برای غنی سازی درک ما از تأثیرات پیچیده پراکنده رویی شهری استفاده کند.
۵۱۴۰.

انطباق پذیری راهبرد طرح نهضت ملی مسکن با نظام برنامه ریزی محله محور (نمونه موردی: شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 82 - 96

کلیدواژه‌ها: مسکن مسکن ملی و مسکن مهر اقدام ملی مسکن نهضت ملی مسکن برنامه ریزی محله محور و شهر سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۵۵
مسکن یکی از اساسی ترین نیازهای زندگی انسان هاست و به عنوان کوچکترین عنصر تشکیل دهنده ی سکونتگاه ها تلقی می شود و همچنان به عنوان مهم ترین نیاز جوامع جدید شناخته می شود. تأمین این نیاز همواره برای اقشار آسیب پذیر حیاتی تر جلوه می کند. مقاله حاضر با هدف انطباق پذیری راهبرد طرح نهضت ملی مسکن با نظام برنامه ریزی محله محوردر شهر سنندج شکل گرفته است. روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی بوده و داده های تحقیق به روش کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده .نتایج این تحقیق نشان داد : که برای ارائه استراتژی از روش ترکیبی سوآت- ای اچ پی بهره گرفته شد که ابتدا بخش کیفی و سپس بخش کمی سوآت انجام پذیرفت. پس از تعیین عوامل درونی و بیرونی و سپس تدوین استراتژی های 4 گانه بر اساس وزن دهی نسبی(AHP) و وزن دهی مطلق عوامل وزن دهی و سپس استراتژی ها تعیین ارزش شدند و بر اساس مقدار بدست آمده برای هر استراتژی اولویت آن مشخص گردید. استراتژی انتخابی در این تحقیق استراتژی WO می باشد که همان استراتژی انطباقی یا حداقل کردن ضعف ها و حداکثر استفاده از فرصت ها می باشد. استراتژی پیشنهادی اقتصادی محور و بر پایه برنامه ریزی بلندمدت و مستمر می باشد. .با توجه به اندازه واحدهای مسکونی ، یکنواختی الگوهای مورد استفاده در طراحی واحدهای مسکونی، خدمات و... (خصوصا در مجموعه سازی ها) به نظر می رسد خلاء های حاکم بر الگوی مسکن مزبور مورد توجه قرار نگیرد. تامین فضاهای عمومی و خدماتی در این

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان