درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۶۱ تا ۲٬۳۸۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۲۳۶۱.

اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت گردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 61 - 77

کلیدواژه‌ها: آموزش محیط زیست طنین برند طبیعت گردی بروجرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۳
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت گردی و آموزش محیط زیست به گردشگران است. سفر و طبیعت گردی می تواند آگاهی های محیط زیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیط زیست بر دانش، نگرش و رفتار محیط زیست افراد تأثیر دارد. افزایش تعداد گردشگران بیش ازحد توان اکولوژیک یک منطقه اثرات مخرب بر جامعه میزبان می گذارد که باعث کاهش کیفیت تجربه گردشگری می شود و اگر به این امر توجه نشود مشکلات محیط زیست و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت. آموزش محیط زیست به عنوان بهترین و مؤثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی در شهرستان بروجرد بودند و روش نمونه گیری در دسترس بوده است. روایی پژوهش با نظرات خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ تائید شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه گردشگران بر آموزش محیط زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت گردی و آموزش محیط زیست به گردشگران اثر مثبت و معناداری دارد و همچنین طنین برند گردشگران طبیعت گردی بر آموزش همگانی محیط زیست نیز تأثیرگذار است.
۲۳۶۲.

تاب آوری معیشت کشاورزی در برابر خشک سالی های مکرر؛ تحلیلی از روستاهای شهرستان درمیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 121 - 141

کلیدواژه‌ها: تاب آوری معیشتی کشاورزان خُرد خشکسالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۱۰۵
خشکسالی از مخاطرات طبیعی است که پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم بر کره زمین و به ویژه معیشت بهره برداران کشاورزی دارد. این پژوهش با هدف بررسی تاب آوری معیشت کشاورزی در برابر خشکسالی های مکرر در روستاهای شهرستان درمیان انجام گرفت. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی به شیوه پیمایشی است. تعداد 15 آبادی در شهرستان درمیان به عنوان روستاهای نمونه بوده که در مجموع با کمک 100 نفر نخبه و مطلع کلیدی از اهالی (دهیاران و اعضای شوراهای اسلامی) پرسشنامه محقق ساخته پاسخ داده شد. تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه ها با شاخص های آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی و آزمون دوجمله ای) به کمک نرم افزار SPSS صورت گرفت. همچنین برای سطح بندی سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه از حیث وضعیت تاب آوری معیشتی کشاورزان در مواجهه با خشکسالی از روش ORESTE استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق تمامی ظرفیت های جذب، انطباقی و تحول آفرین به طور معناداری تبیین کننده وضعیت تاب آوری معیشت کشاورزی در روستاهای شهرستان درمیان بوده است. طبق سطح-بندی سکونتگاه های مورد مطالعه نیز می توان گفت روستای بورنگ در بالاترین سطح تاب آوری معیشتی در مقایسه با دیگر روستاهای تحقیق است؛ همچنین، شکاف عمیق تاب آوری معیشتی کشاورزان در بین روستاها موید ضرورت تلاش مضاعف برای بهبود این شاخص در برنامه ریزی آینده نگر است.
۲۳۶۳.

استفاده از روش های مختلف جداسازی جریان پایه چشمه های کارستی بر مبنای محتوای ایزوتوپی (مطالعه موردی: چشمه کارستی کهمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۲ ۲۸۶-۲۶۹

کلیدواژه‌ها: محتوای ایزوتوپی جداسازی جریان پایه چشمه کارستی کهمان روش های فیلترینگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۶۷
روش های مختلفی برای جداسازی جریان پایه مورد استفاده قرار گرفته است، یکی از این روش ها، روش های فیلترینگ می باشد. در این مطالعه از روش های فیلترینگ با الگوریتم های مختلف تک پارامتری، دو پارامتری، سه پارامتری، لینه و هولیک، چاپمن، فیوری و گوپتا، اکهاردت و اوما برای جداسازی جریان پایه روزانه چشمه کارستی کهمان در شهرستان الشتر استفاده شده است. دوره آماری مورد استفاده یک دوره آماری 27 ساله (سال آبی 71-1370 تا 97-1396) بوده است. از روش محتوای ایزوتوپی به عنوان شاخص برای جداسازی جریان پایه استفاده شده است. داده های نمونه برداری شده در سال آبی (97-1396) در آزمایشگاه شرکت مصباح انرژی ایران آنالیز شد. با توجه به اینکه هر الگوریتم دارای پارامترهای مختلفی می باشند، ابتدا پارامترهای هر الگوریتم برمبنای محتوای ایزوتوپی در سال آبی 97-1396 بهینه شدند. سپس از پارامترهای بهینه شده برای دوره آماری 27 ساله استفاده گردید. در پایان با استفاده از معیارهای مختلف ارزیابی، الگوریتم های مختلف با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که عملکرد الگوریتم اکهارت بهتر از دیگر الگوریتم ها بوده است. این الگوریتم شاخص جریان پایه و آب سطحی را به ترتیب 81 و 19 درصد برآورد کرده است.
۲۳۶۴.

مدل سازی و سطح بندی مقولات مؤثر بر فرم چشم انداز جغرافیایی جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۱۷۴-۱۵۴

کلیدواژه‌ها: چشم انداز جغرافیایی دیمتل فازی تحلیل ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۱۴
چشم اندازها را نمی توان تنها بسامدهای مبهم جغرافیایی که به وسیله روش های عینی، قابل توصیف باشند، تبیین کرد، بلکه آنها سوبژه های واقعی قابل مشاهده و تجربه ذهنی هستند که با دریافت هنری و زیباشناختی، تجزیه، تحلیل و مقایسه، قابل استنباط هستند. بدین سان می توان شناخت عناصر پیدایی، شکل گیری و توسعه هر چشم اندازی را آینه تمام نمای دانش، فرهنگ و ادراکات بشری در جغرافیا دانست. مبنی بر چنین برداشتی است که در پژوهش حاضر سعی بر آن است که با تلفیقی از تکنیک های تحلیل محتوای عمقی و عملیات نرم مبتنی بر فلسفه تفسیرگرایی با رویکرد کیفی-کمی به سؤال چرایی پیدایش هر چشم انداز جغرافیایی(شهری) پرداخته شود. بدین ترتیب با تحلیل محتوای منابع چاپی در این حیطه 14 مقوله استخراج گردید، که متخصصان با استفاده از پرسشنامه ارزیابی به سؤالات مربوط به نقش هر یک از مقولات پاسخ دادند. در نهایت پس از جمع آوری پرسشنامه ها از میان 10 متخصص علوم جغرافیا با کمک تکنیک دیمتل فازی روابط موجود مابین مقولات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سرانجام به سبب نقص این تکنیک در سطح بندی، به کمک تکنیک ساختاری تفسیری سطوح اثرگذاری مابین مقولات مشخص گردید. نتایج بیانگر آن است که مقوله جهان بینی به عنوان متغیر مستقل سیستم چشم انداز جغرافیایی مطرح می شود. در سطوح دیگر، آگاهی، اندیشه فلسفی و اندیشه سیاسی جامعه مدنی قرار دارند که بعنوان مبنایی برای چشم انداز جغرافیایی محسوب می شوند. در این میان متغیرهای چشم انداز زمینه ای، حکمروایی، ابعاد فرهنگی، بستر اجتماعی بعنوان متغیر تعدلیگر سیستم چشم انداز جغرافیایی تعریف می گردند. از تعامل مجموعه متغیرهای ذکر شده، متغیرهایی چون سازماندهی فضای زیستی، خوانش فضای زیستی، توافق حوزه عمومی و خصوصی و تاب آوری اجتماعی حاصل می گردد.
۲۳۶۵.

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی زنان و اثرات آن بر توسعه پایدار اجتماعی در مناطق شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۷۴ ۳۸۸-۳۶۸

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی توسعه کارآفرینی زنجیره ارزش عوامل مؤثر کارآفرینی توسعه پایدار اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۵۹
زنان نقش مهمی در ارتقای اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه ایفا می کنند، بنابراین هویت دادن و استقلال بخشیدن به آنان و فراهم کردن زمینه مشارکت فعال آن ها در امور مختلف اقتصادی اجتماعی به خصوص فعالیت های کارآفرینی در مناطق شهری، عامل بسیار مهم این نیروی عظیم است. ابتدا به بررسی و تجزیه و تحلیل مشخصه های جمعیت شناختی خبرگان پرداخته می شود و سپس مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار اجتماعی شناسایی شده را با استفاده از نظر خبرگان (که 20 نفر از زنان برتر کارآفرین استان گلستان هستند) و به کمک روش دلفی فازی و انجام فازی زدایی غربال و مؤلفه های متغیرهای موردنظر انتخاب می گردد، همچنین روایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ مورد بررسی و نرمال بودن توزیع مؤلفه ها و نمونه ی آماری توسط آزمون کلوموگرونوف اسمیرنوف و آزمون t ادستودنت انجام می شود. در بخش اول مقاله با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice به اولویت بندی و رتبه بندی ابعاد و مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی (توسط 198 نفر از زنان کارآفرین استان گلستان) پرداخته می شود. در بخش دوم مقاله برای سنجش روابط بین توسعه کارآفرینی زنان بر اساس زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار اجتماعی از تحقیق همبستگی و معادلات ساختاری برای آزمون تحلیل عاملی و روش آزمون تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار Smart pls2 استفاده شده است که این ارتباط معنی دار است، زیرا در تحقیق همبستگی نه تنها روابط بین متغیرها را می توان کشف کرد بلکه نوع و میزان ارتباط متغیرها با یکدیگر نیز از این طریق به دست می آید و سپس به بحث و تفسیر نتایج پرداخته شد و مدل توسعه کارآفرینی زنان بر اساس زنجیره ارزش کارآفرینی با رویکرد توسعه پایدار اجتماعی ارائه گردید. این مدل در تدوین توسعه کارآفرینی زنان کمک شایانی نموده و نقاط قوت و ضعف را به خوبی نمایان می سازد.
۲۳۶۶.

اولویت بندی مناطق مستعد بوم گردی روستایی استان چهارمحال و بختیاری براساس کیفیت خدمات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸۷ 229 - 210

کلیدواژه‌ها: بوم گردی کیفیت خدمات تکنیک دلفی تحلیل سلسله مراتبی استان چهارمحال وبختیاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر روش شناسی جزو دسته تحقیقات توصیفی- پیمایشی تلقی می گردد که با استفاده از تکنیک دلفی در ابتدا شاخص های ارزیابی کیفیت خدمات در مناطق مستعد بوم گردی روستایی طی 3 راند تعریف گردید و در ادامه با بهره مندی از تکنیک AHP اولویت بندی شهرستان های استان صورت پذیرفت و سپس با استفاده از روش درون یابی (روش کریجینگ در محیط GIS) گستره استان با محوریت کیفیت خدمات (در 5 گزینه به شرح پاسخگویی، تضمین، همدلی، اطمینان و ملموسات) مورد ارزیابی قرار گرفت. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به صورت هدفمند بوده که با استفاده از تکنیک گلوله برفی، 18 نفر به عنوان متخصص در زمینه بوم گردی شناسایی گردید. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخت (با استناد به چارچوب مفهومی تحقیق و 5 زیربخش ذکر شده در مورد کیفیت خدمات) استفاده شد و برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS، Expert Choice و GIS استفاده گردید. نتایج بخش دلفی که به منظور اجماع نظر متخصصان انجام شد، حاکی از آن بود که پذیرش صاحبان مشاغل گردشگری در پاسخگویی سریع به درخواست مشتری، ارائه خدمات مقرر در زمان وعده داده شده، دانش و آگاهی لازم کارکنان برای پاسخگویی به سؤالات مشتری، توجه به سخنان مشتری و برقراری ارتباط صمیمانه و استفاده از تجهیزات مناسب در ارائه خدمات می تواند مهم ترین اولویت ها جهت ارائه خدمات باکیفیت می باشد، همچنین یافته ها نشان داد شهرستان های "شهرکرد، بن و سامان" و "بروجن" به ترتیب با مقادیر وزنی 336/0 و 274/0 رتبه های اولویت اول و دوم در این زمینه می باشند و سپس به ترتیب، شهرستان های فارسان، کیار، اردل، کوهرنگ، خانمیرزا و لردگان کسب رتبه نموده اند؛ در انتها نتایج مربوط به بخش درون یابی نشان داد، روستاهای مستقر در شرق و شمال شرق استان دارای استعداد بیشتری در این زمینه بوده و این سهم در پهنه مرکز و غرب استان کم رنگ تر می باشد.
۲۳۶۷.

بهینه سازی فرم با هدف دستیابی به ساختمان با عملکرد بالا در شهرهای آینده (مورد پژوهی: کاربری های اداری بزرگ مقیاس شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 23 - 43

کلیدواژه‌ها: تایپولوژی فرم ساختمان آسایش حرارتی آسایش بصری کاربری اداری مبحث 19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
فرم به عنوان خط مقدم مواجهه با محیط بیرونی، نحوه تماس ساختمان با عناصر اقلیمی از جمله تابش خورشیدی را تعریف می کند. بنابراین، مؤلفه های مختلف فرم نیز بر میزان دریافت فاکتورهای خورشیدی توسط ساختمان اثرگذار بوده و موجب تغییر در عملکرد انرژی ساختمان می گردند. با توجه به وجود دو مؤلفه بهره حرارت خورشیدی (SHG) و أمواج مرئی (Tv) در رابطه با تابش خورشیدی و هم زمانی فعالیت کاربری های اداری با حضور نور روز، عدم توجه هم زمان به این دو مولفه می تواند موجب خروج از شرایط آسایش حرارتی و آسایش بصری نوری گردد. بنابراین ضروری است تا در راستای افزایش بهره وری در کاربری های اداری، رفتار گونه های فرم در برابر تابش خورشیدی بررسی و انواع نامناسب حذف گردند. با هدف دست یابی به فرم شکلی بهینه جهت کاربری های مذکور در شهرهای آتی، این پژوهش قصد دارد تا با بررسی گونه شکلی پر تکرار، به ارزیابی عملکرد انرژی آن بر مبنای ویرایش چهارم مبحث 19 مقررات ملی ساختمان بپردازد. اینپژوهش با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام شده است. داده های اسنادی مورد نیاز از پایگاه های اطلاعاتی معتبر استخراج شده و پس از مدل سازی با نرم افزار دیزاین بیلدر، خروجی ها مورد توصیف و تحلیل قرار گرفته اند. به عنواننتیجه، اشکال مستطیل و مربع به ترتیب با فراوانی 38 و 31 درصد، %69 از فرم این بناها را شکل داده اند. گونه پیشنهادی A2 با نسبت طول به عرض 2 به 1 از منظر آسایش حرارتی و آسایش بصری نوری بهینه ترین عملکرد را در برابر حرارت خورشیدی و امواج مرئی دارا می باشد.
۲۳۶۸.

تحلیل تطبیقی الگوهای حکمروایی خوب روستایی بخش مرکزی پل دختر و بخش موسیان دهلران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ 116 - 132

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب توسعه پایدار بخش مرکزی شهرستان پلدختر بخش موسیان شهرستان دهلران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۱
حکمروایی خوب با دارا بودن مهمترین اصول و معیارهای نظیر مشارکت مردمی، پاسخگویی، مسئولیت پذیری، قانون محوری، شفافیت، کارایی و اثربخشی، عدالت و برابری، اجماع گرایی و مشروعیت یکی از رویکردهای نوین مدیریتی و رهیافت جدید توسعه و کاهش فقر به ویژه در نواحی روستایی می باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی الگوی حکمروایی خوب روستایی در بخش مرکزی شهرستان پلدختر و بخش موسیان شهرستان دهلران تدوین شده است. حجم نمونه پژوهش طبق فرمول کوکران، 284 نفر از سرپرستان خانوارهای ساکن در روستاهای دو بخش مرکزی و موسیان هستند. تجزیه و تحلیل داده های استنباطی با استفاده از آزمون T صورت گرفته است، همچنین رتبه بندی روستاهای نمونه به لحاظ وضعیت حکمروایی روستایی با استفاده از تکنیک چند معیاره TOPSIS صورت گرفته است. نتایج بدست آمده از روش تاپسیس نشان می دهد که وضعیت حکمروایی در بخش موسیان شهرستان دهلران بهتر از بخش مرکزی شهرستان پلدختر می باشد، و آزمون تی تک نمونه ای نشان داده است که میانگین همه مولفه های حکمروایی خوب روستایی بالاتر از حد متوسط بوده و مقدار سطح معنی داری آنها کمتر از 05/0 است. نتایج آزمون لوین نیز نشان می دهد بین دو بخش مرکزی و موسیان در خصوص حکمروایی و مولفه های آن به جز مسئولیت پذیری تفاوت معناداری وجود دارد (t≥1.96; p≤0.05)؛ در بخش موسیان میانگین مولفه های (مشارکت، پاسخگویی و شفافیت) بیشتر از بخش مرکزی پلدختر و در مولفه های (قانونمندی، توافق جمعی، عدالت محوری، کارایی و اثربخشی) کمتر از بخش مرکزی پلدختر بوده است.
۲۳۶۹.

بررسی مقاومت سازه ای در مقابل لرزه خیزی (مطالعه موردی: شهر کرمان)

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 43 - 57

کلیدواژه‌ها: آﺳیﺐﭘﺬیﺮى بافت فرسوده زلزله شهر کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
زمینه و هدف: ﺷﻬﺮ کﺮﻣﺎن ﺑﻪ دﻟیﻞ وﺟﻮد ﮔﺴﻞﻫﺎى  ﻓﻌﺎل و وﻗﻮع زﻣیﻦﻟﺮزهﻫﺎى ﺑﺎ ﺗﻠﻔﺎت اﻧﺴﺎﻧی زیﺎد ﺑﻪ زﻟﺰﻟه ﺧیﺰﺗﺮیﻦ اﺳﺘﺎن کﺸﻮر اﺳﺖ. از کﻞ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮده اﺳﺘﺎن کﺮﻣﺎن کﻪ ﺣﺪود 4062 ﻫکﺘﺎر ﻣیﺑﺎﺷﺪ، که ۱۵۸۹ﻫکﺘﺎر آن در ﺷﻬﺮ کﺮﻣﺎن ﻗﺮار دارد.  هدف ﺗﺤﻘیﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎیی و ﺳﻄﺢﺑﻨﺪى ﻣیﺰان آﺳیﺐﭘﺬیﺮى بافتهای ﺷﻬﺮ اﺳﺖ. ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺷﻬﺮ کﺮﻣﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖآﺳیﺐﭘﺬیﺮ زیﺎد است و ﺷﻨﺎﺳﺎیی ﺳﻄﻮح آﺳیﺐﭘﺬیﺮ و کﺎﻫﺶ ﺿﺮیﺐ آﺳیﺐﭘﺬیﺮى ﻣیﺗﻮاﻧﺪ کﻤک ﻣﺆﺛﺮى ﺑﻪ ﻣﺪیﺮیﺖ ﺑﺤﺮان ﻧﻤﺎیﺪ. روش بررسی: روش ﺗﺤﻘیﻖ ﺗﻮﺻیﻔی- ﺗﺤﻠیﻠی اﺳﺖ، دادهﻫﺎى ﺗﺤﻘیﻖ ﺑﻪ روش اﺳﻨﺎدى و میداﻧی و مراجعه به سازمان ها ﺗﻬیﻪ ﺷﺪه. انواع کاربری ها در سطح شهر کرمان مورد بررسی قرار گرفت و نسبت هر یک به دست آمد.  برخی از شاخص های انسانی موثر بر مقاومت سازه در شهر کرمان مورد بررسی و شرح داده و تعداد و درصد انواع سازه ها در شهر کرمان با استفاده از نرم افزار GISو نقشه ها و منابع  و اطلاعات و روش پیمایشی به دست آمده که در جدول مربوطه آورده شد. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در مجموع  83 درصد سازه های شهر کرمان دارای آسیب پذیری بیش از 50 % است و4%  از سازه های شهر کرمان دارای مقاومت کافی در برابر زمین لرزه احتمالی نسبتا شدید است. و با بررسی های انجام شده در تحقیق حدود 53 % جمعیت شهر کرمان در نواحی با خطر بیش از 50 % زندگی می کنند. و در نهایت فاکتورهایی چون استحکام، مقاومت و شکل پذیری عناصر سازنده، منظم بوده سازه، سختی و دوام سازه و وجود مسیرهای پیوسته انتقال بار در راستای افزایش مقاومت سازه ای در برابر زلزله بررسی گردید.
۲۳۷۰.

ارائه مدل بازاریابی محتوا با رویکرد تقویت گردشگری سلامت مطالعه موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 39 - 56
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۸
تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل بازاریابی محتوا با رویکرد تقویت گردشگری سلامت موردمطالعه شهر تهران به انجام رسیده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی، و از لحاظ نوع، کیفی می باشد. جامعه آماری این تحقیق گروهی از خبرگان شامل مدیران و متولیان ارشد گردشگری سلامت و اساتید دانشگاهی در حوزه های مدیریت بازاریابی و مدیریت گردشگری بودند که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند، از میان آن ها 11 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده های کیفی از روش دلفی (با کمک 20 نفر از خبرگان که با روش گلوله برفی انتخاب شدند) استفاده شد. در این روش رویکرد اتخاذشده در این تحقیق جهت تجزیه وتحلیل مصاحبه ها، تحلیل مضمون (تم) بود. درمجموع مصاحبه ها 134 کد استخراج گردید که بعد بررسی اولیه 38 مضمون پایه ای شناسایی شد. در ادامه مضامین که باهم تناسب داشتند در ترکیبی جدید باهم ادغام شدند که ماحصل این فرایند دستیابی به پانزده مضمون سازنده بود. در نهایت از طریق توجه عمیق به مضامین سازنده شناسایی شده و تشخیص وجوه تشابه و افتراق آن ها با یکدیگر، دسته بندی های کلی تری به نام مضامین فراگیر (شامل: عوامل علّی، عوامل محیطی، عوامل راهبردی، ارزش برند گردشگری سلامت کشور، پیامدهای اولیه، و پیامدهای ثانویه) ایجاد گردید. سرانجام، نتایج تحقیق منجر به طراحی مدل بازاریابی محتوا با رویکرد تقویت گردشگری سلامت ایران شد و روابط فرضی مدل در یک جامعه وسیع مورد آزمون و تأیید قرار گرفتند.
۲۳۷۱.

تأثیر سیستم اجاره داری بر توسعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای خره آب سفلی و سرو نو استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 151 - 164

کلیدواژه‌ها: اجاره داری توسعه روستایی خروج سرمایه استان کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۴
مقدمه:  سیستم اجاره داری جزو سیستم های رایج در بخش کشاورزی و روستایی ایران است؛ اما تاثیر اجاره دادن و اجاره گرفتن بر نواحی روستایی متفاوت است. این سیستم به توسعه یافتگی و محرومیت برخی روستاها منجر می شود.هدف:  هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر اجاره داری بر توسعه روستایی در روستاهای خره آب سفلی و سرو نو استان کرمانشاه است.روش شناسی: روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. نمونه گیری تحقیق در سرو نو 100 نفر و در روستای خره آب(30 نفر) بوده است. پایایی تحقیق در مجموع برای پرسشنامه روستای سرو نو 74/0 و برای خره آب سفلی 71/0 بوده است. روایی تحقیق نیز از نظر متخصصان برنامه ریزی روستایی و توسعه روستایی استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه مورد مطالعه در استان کرمانشاه در دو روستای خره آب سفلی و سرو نو است.یافته ها و بحث: یافته ها نشان می دهند که اجاره گرفتن زمین ها در روستای سرو آباد منجر به توسعه روستایی از نظر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شده است؛ اما اجاره دادن زمین ها در روستای خره آب منجر به خروج سرمایه از روستا به شهر توسط مالکان غایب و همچنین عدم توسعه روستا شده است.نتیجه گیری: در مجموع سیستم اجاره داری منجر به توزیع سرمایه در روستاهای اجاره گیرنده و خروج سرمایه از روستاهای اجاره دهنده می شود.
۲۳۷۲.

تحلیل توزیع زمانی و مکانی ابرناکی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هیدروژئومورفولوژی دوره ۱۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۹ 40 - 19

کلیدواژه‌ها: ابرناکی تغییرات زمانی و توزیع مکانی همبستگی پیرسون حوضه آبریز دریاچه ی ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۶
هدف از این پژوهش بررسی تغییرات زمانی و توزیع مکانی پوشش کلی ابرناکی در حوضه ی آبریز دریاچه ی ارومیه می باشد. به منظور رسیدن به اهداف این تحقیق از داده های مشاهداتی پوشش کلی ابرناکی در 5 ایستگاه منتخب هواشناسی و از محصول پوشش کلی ابرناکی (CFFCM) سنجنده مودیس(ترآ و آکوا) استفاده شد. مقادیر ابرناکی مشاهداتی منطبق بر استاندارد ایکائو (ICAO) به پنج کلاسه آسمان بدون ابر، کمی ابری، قسمتی ابری، نیمه ابری و تمام ابری طبقه بندی شده و به بررسی تغییرات ابرناکی پرداخته شد. همچنین به منظور بررسی ارتباط بین پوشش کلی ابرناکی با عناصر بارش، دما، تبخیر و ساعات آفتابی از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه اغلب آسمان صاف (7/28%) و کمی ابری (9/23%) است و تنها در حدود 30 درصد از موارد شرایط نیمه ابری و تمام ابری مشاهده می گردد. در بررسی روند فراوانی رخداد هر یک از کلاسه های ابرناکی مشخص شد که در اغلب موارد روند افزایشی در کلاسه های صاف و کمی ابری و در مقابل روند کاهشی در کلاسه های نیمه ابری و تمام ابری رخ داده است. مطالعه ضرایب همبستگی بین پوشش کلی ابرناکی با پارامترهای اقلیمی نشان داد رابطه مستقیم و معنی داری بین ابرناکی با بارش سالانه و رابطه معکوس با دما، تبخیر و ساعات آفتابی وجود دارد که این رابطه در مورد دمای سالانه ضعیف تر از بقیه پارامترها بوده و همچنین رابطه های ایجاد شده با داده های مشاهداتی منطقی تر از داده های ماهواره ای است. بررسی پراکندگی مکانی میانگین ابرناکی فصلی نشان داد ابرناکی در فصل زمستان و پاییز با فصل بهار و مخصوصاً تابستان متفاوت است. بالاترین مقدار ابرناکی زمستانه (تابستانه) در نیمه جنوبی (شمالی) حوضه آبریز دریاچه ارومیه مشاهده می گردد و این چینش با جریان های همدیدی فصلی و پراکندگی ارتفاعات انطباق دارد.
۲۳۷۳.

ارزیابی مدیریت بهره برداری از شبکه های آبیاری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 183 - 206

کلیدواژه‌ها: مدل SWOT QSPM روش های نوین آبیاری نظام بهره برداری تعاونی های تولید روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
با توجه به اهمیت مدیریت آب در توسعه روستایی، هدف از این مطالعه بررسی فرصت ها و چالش های مدیریت بهره برداری از شبکه های آبیاری استان کرمانشاه است. از بین نظام های بهره برداری موجود، شرکت های تعاونی تولید روستایی با ارزیابی عوامل مثبت و منفی و با استفاده از روش های ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و مدل سوات (SWOT) در اولویت قرار گرفت. برای این کار طی سال های 1394 تا 1401 از ذی نفعان هر روستا در استان کرمانشاه خواسته شد که افرادی را به عنوان نماینده کل ذی نفعان به تسهیلگران اجتماعی پروژه معرفی نمایند. در بررسی های میدانی و مصاحبه های انجام شده با معتمدین انتخابی مهم ترین موارد مؤثر در شبکه های آبیاری تحت پوشش این پژوهش شناسایی شد. بر اساس مدل SWOT پنج راهبرد اساسی تعریف و با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی QSPM راهبردهای مختلف اولویت بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد مهم ترین نقاط قوت ایجاد این شبکه ها بدون تحمیل هزینه بر کشاورزان، تبدیل اراضی دیم به آبی و افزایش ارزش افزوده زمین های کشاورزی است. علاوه بر این، مهم ترین نقاط ضعف عدم اعتماد کشاورزان به انجام پروژه های دولتی، عدم آموزش و برنامه های ترویجی به کشاورزان برای بهره برداری از سیستم های نوین آبیاری و عدم اقدام مناسب برای شبکه های آبیاری احداثی در استان کرمانشاه در راستای واگذاری مدیریت دولتی شبکه های توزیع آب به بخش خصوصی است. مهم ترین فرصت، ایجاد صنایع وابسته و توسعه اقتصاد کشاورزی است. علاوه بر این، مهم ترین تهدیدها شامل عدم رعایت الگوی کشت و تحویل حجمی آب از سوی شرکت های تابعه وزارت نیرو است. نتایج کلی نشان داد با ایجاد تشکل های بهره برداری در قالب شرکت های تعاونی تولید روستایی تفویض اختیار لازم می تواند ضمن تعدیل نقاط ضعف و تقویت سازوکار بهره برداری از شبکه های آبیاری منجر به توسعه تولید روستایی و بهبود اقتصاد منطقه ای شود.
۲۳۷۴.

نقش پارامترهای ژئومورفیک مخروط افکنه ها بر تغییرات آب زیرزمینی ( محدوده مطالعاتی: شرق و مرکز استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 108 - 127

کلیدواژه‌ها: ژئومورفولوژی آب زیرزمینی مورفومتری مخروط افکنه استان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۷۷
سیستم آب های زیرزمینی به میزان زیادی تحت تأثیر فرایندهای محیطی به خصوص ژئومورفولوژی سطح زمین می باشند و استفاده از متغیرهای ژئومورفولوژی رهیافت جدیدی را درزمینه شناسایی پتانسیل آب های زیرزمینی در اختیار برنامه ریزان سرزمین قرار می دهد. مخروط افکنه ها به عنوان یکی از تیپ های مهم ژئومورفولوژی ایران، با ساختار منحصربه فرد خود، محیط مناسبی را برای ذخیره سازی آب زیرزمینی به خصوص در فلات ایران فراهم آورده است. در این پژوهش سعی شده است تا نقش پارامترهای ژئومورفیک مخروط افکنه ها بر تغییرات آب زیرزمینی در نواحی شرقی و مرکزی استان گیلان موردبررسی قرار گیرد. از این طریق می توان الگویی مناسب و مبتنی بر پارامترهای ژئومورفیک را برای پتانسیل یابی آب های زیرزمینی ارائه داد. بر این اساس ابتدا مرز 28 مخروط افکنه با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه های توپوگرافی ترسیم شد و 11 پارامتر شامل مساحت، زاویه جاروب، شیب، تقعر، حجم، ارتفاع رأس و قاعده، طول، طول قاعده، اختلاف ارتفاع و شعاع مخروط افکنه استخراج گردید و ارتباط این پارامترها با عمق سطح ایستابی، دبی چاه و میزان هدایت الکتریکی آب زیرزمینی در 23559حلقه چاه آب با استفاده از روش های آماری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات دبی، هدایت الکتریکی و عمق سطح ایستابی به ترتیب با میزان 82% ، 45 % و 45% تحت تأثیر مورفومتری مخروط افکنه ها قرار دارد. با افزایش میزان مساحت، طول و حجم مخروط افکنه ها میزان دبی و هدایت الکتریکی آب زیرزمینی افزایش پیدا می کند و این ارتباط به خصوص در خوشه سوم که منطبق بر مخروط افکنه های غربی منطقه موردمطالعه است بیشتر به چشم می خورد. یافته های این پژوهش نشان داده که شاخص های ژئمورفولوژیکی مخروط افکنه ها می تواند به عنوان الگویی در ارزیابی تغییرات ویژگی های هیدرولوژیکی آب های زیرزمینی در منطقه موردمطالعه و سایر مناطق مورداستفاده قرار گیرد.
۲۳۷۵.

امکان سنجی و بهینه یابی شهرک سلول خورشیدی در استان کرمان (مطالعه موردی: شهر راین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اکولوژی انسانی سال ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۷ 495 - 508

کلیدواژه‌ها: مکان یابی انرژی خورشیدی انرژی پاک توسعه پایدار و درخور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۶۳
روند استفاده و هدر رفت منابع طبیعی به دست انسان ها در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. از این رو یکی از مهم ترین دغدغه های دانشمندان و دوستداران محیط زیست، جانمایی و مکان یابی اصولی شهرک های انرژی خورشیدی در جهت توسعه پایدار و درخور است که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی قابل انجام است. در این پژوهش با استفاده از روش راهبرد ترکیب خطی وزن دار که یک روش محافظه کارانه با لحاظ کردن اولویت های پایین تر دیگر نقشه های موضوعی شرکت کننده در ارزیابی تناسب مکان های واجد تناسب برای کاربری است را در درجات تناسب کمتر ارزیابی می کند که البته از نظر جمع نگری به عوامل به آنچه در طبیعت اتفاق می افتد نیز نزدکتر است. استان کرمان به دلیل تابش خورشید بیش از ۳۰۰ روز در سال از مزیت خوبی در انرژی خورشیدی برخوردار است به همین دلیل مطالعه ارزیابی تابش خورشیدی در شهر راین در استان کرمان برای کاربردهای بالقوه انرژی خورشیدی مورد توجه است. مساحت کل در نظر گرفته شده برای احداث شهرک خورشیدی حدود 700 هکتار می باشد که از این مساحت حدود 600 هکتار برای نصب پنل های خورشیدی اختصاص می یابد. هر 12 متر مربع در این محدوه حدود 1 کیلووات برق تولید می کند در نتیجه در منطقه مورد مطالعه قابلیت تولید حدود 580000 کیلووات برق وجود دارد. از کنار هم قرار دادن مقادیر سلول های خورشیدی ماژول خورشیدی ساخته می شود و با قرار گرفتن ماژول های خورشیدی در کنار یکدیگر یک پنل خورشیدی ساخته می شود و برای مصرف ردیف زیادی از پنل خورشیدی در کنار هم قرار می گیرند و یک سری خورشیدی تشکیل می دهند. پنل های خورشیدی سیلیکونی در دو نوع مونوکرسیتال و پلی کریستال ساخته می شود. پیشنهاد می شود در پژوهش های بعدی علاوه بر گزینه های مکانی، گزینه های فنی نیز مورد بررسی قرار گیرند.
۲۳۷۶.

موقعیت مکانی و آسیب پذیری سکونتگاههای روستایی در شهرستان زیرکوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۸۳ 179 - 203

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری پیشگیری موقعیت مکانی مخاطرات طبیعی شهرستان زیرکوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۸۲
حصول پایداری سکونتگاه های روستایی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مستقیم و غیرمستقیم به موقعیت و نحوه استقرار و پراکنش فضایی این سکونتگاه ها بستگی دارد. بنابر این در مباحث و برنامه های مرتبط با پایداری سکونتگاه های روستایی، شناخت دقیق نحوه استقرار و پراکنش فضایی سکونتگاه های روستایی از سویی شالوده و مبنا محسوب می شود و از سویی دیگر تعیین کننده آسیب پذیری در برابر مخاطرات و جهت دهنده برنامه های توسعه پایدار روستایی می باشد. با این ضرورت در این پژوهش به بررسی تأثیر موقعیت مکانی بر آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی شهرستان زیرکوه پرداخته شد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روش، دارای رویکردی توصیفی- تحلیلی بود. طبق سرشماری عمومی 1395 در شهرستان زیرکوه 84 آبادی بالای 20 خانوار با دهیاری وجود دارد که با تمام شماری بررسی شده است. آسیب پذیری روستاها از ابعاد محیطی- فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی سنجیده شده است. نتایج نشان داد که روستاهای مورد مطالعه در سطح شهرستان زیرکوه دارای توزیعی پراکنده و غیرمتمرکز است و به لحاظ دوری و نزدیکی به کانون های خطرخیزی (گسل، مسیل و غیره) و مراکز مدیریت بحران و زیرساخت ها (نقاط شهری، راه های مواصلاتی و غیره) که معرف موقعیت مکانی است، تفاوت معناداری بین سکونتگاه های روستایی دیده می شود. بنا به میزان آسیب پذیری نیز روستاها در حد متوسط و رو به زیاد ارزیابی شده است. طبق بررسی ها، رابطه معناداری بین موقعیت مکانی با سطح آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در شهرستان زیرکوه مشاهده نشده است. همچنین تفاوت سطح آسیب پذیری روستاها نیز چندان معنادار نبوده است. بدین سان می توان نتیجه گرفت که تاکنون نظام برنامه ریزی و مدیریت بحران درخصوص سکونتگاه های روستایی شهرستان زیرکوه، توجهی به تفاوت های مکانی – فضایی از حیث دوری و نزدیکی به کانون های خطر نداشته است. به عبارتی، در زمان وقوع مخاطرات احتمالی، انباشت آسیب دیدگی و تولید بحران در فضاهای روستایی به سبب عدم برنامه ریزی کنونی، دو چندان خواهد بود.
۲۳۷۷.

بررسی تطبیقی آثار علم و جهل غار و مغرور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۴) 283 - 298

کلیدواژه‌ها: غرور غار مغرور خسارت تسبیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۶۶
جهل نه منافی اهلیت اداء است و نه منافی اهلیت وجوب، اما با این وجود، دین مبین اسلام جهت رفع حرج از مکلف و تساهل بر او، آن را به عنوان یکی از اسباب تخفیف بر مکلف به شمار آورده است. اما این تخفیف بدین معنا نیست که جهل بهتر از علم باشد بنابراین علمای فقه و اصول برای اعتبار جهل به عنوان یکی از اسباب تخفیف بر مکلف ضوابط و معیارهایی گذاشته اند که نه عذر به جهل را به صورت مطلق پذیرفته اند و نه آن را به صورت مطلق رد کرده اند چون از طرفی اگر شخص جاهل مطلقاً و بدون هیچ ضابطه ای معذور باشد احکام اسلامی تعطیل شده و علم و جهل با هم برابر می شود، مکلف نسبت به تکلیف بی توجه می شود و جهت فرار از تکلیف و مسئولیت به جهل به احکام پناه می برد و از طرفی دیگر اگر شخص جاهل مطلقاً و در هیچ شرایطی معذور نباشد با تساهل و تسامح شریعت هم خوانی ندارد چون گاهی جهل از نوعی است که مکلف امکان دفع آن را ندارد و معذور نبودن او در این حالت منافی تساهل و تسامح شریعت است چون در شریعت اسلام کسی قابل مواخذه و بازخواست است که کوتاهی کرده باشد ولی چنین شخصی کوتاهی نکرده است. در بحث مدلول قاعده، فرقی بین این که مغرور کننده عالم باشد و یا جاهل باشد نیست و نیز به این نتیجه دست یافته اند که مدلول قاعده، عام است و در اکثر ابواب فقه جاری و کاربرد دارد و اختصاص به بیع فضولی (فروش
۲۳۷۸.

بازکاوی کنشگری های ایران و پاکستان بر پایه ی کُدهای ژئوایدئولوژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 1 - 12

کلیدواژه‌ها: ژئوایدئولوژی همگرایی واگرایی قلمروگستری ایران و پاکستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۸۰
هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر کدها و گزاره های ایدئولوژیک بر واقعیت های ژئوپولیتیکی ایران و پاکستان است مناسبات جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان یکی از انگشت شمار روابطی است که تاکنون تهدید امنیتی استراتژیک در آن مشاهد نشده است. ایران از نظر تاریخی از جمله نخستین کنشگران ژئوپولیتیکی در جهان اسلام محسوب می شود که استقلال پاکستان را به رسمیت شناخت. با رخداد انقلاب اسلامی، اما مجموعه فضاهایی بازتولید شد که کدهای ایدئولوژیک را در دو کشور فعال تر ساخت. گرچه پاکستان به عنوان یکی از میدان های بارز ژئوپولیتیکی در زمینه ی اسلام بنیادگرا به شمار می رود، اما تاکنون این میدان به تقابل ژئوپولیتیکی ارتقا نیافته است. با این حال، در آینده بسته به اینکه مناسبات تهران-اسلام آباد چه سطحی از قلمروگستری ایدئولوژیک را پوشش دهد، می توان انتظار داشت که سطوح مختلفی از همگرایی (تعامل ژئوپولیتیک) و یا واگرایی (رقابت ژئوپولیتیک) در کنشگری این دو کشور نمایان شود. تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف بررسی تاثیر قلمروگستری ایدئولوژیک بر کنش های ژئوپولیتیکی پاکستان و ایران انجام شده است. بنابر یافته های این تحقیق، با توجه فضای بی ثبات سیاسی پاکستان و وزن ژئوپولیتیکی نسبتاً بالای گروه ها و احزاب بنیادگرا، منابع تنش و تهدید میان دو کشور همواره فعال خواهد ماند. اما با توجه به جهت نامتقارن تهدیدها که کدهای امنیتی پاکستان را در جبهه غربی (هندوستان) و شمالی (افغانستان) خود فعال کرده است و در مقابل، تمرکز امنیتی ایران بر محور مرزهای حوزه خلیج فارس و عمق استراتژیک در غرب (عراق و سوریه)، سبب می شود تا کنش های دو کشور به سوی تعامل ژئوپولیتیک سوق یابد. هرچند که وجود میزانی خفیف و پایداری از تنش در مناسبات تهران-اسلام آباد به دلیل فعالیت گروه های بنیادگرای مذهبی در پاکستان به ویژه پس از تثبیت طالبان بر سرزمین افغانستان در تابستان 2021، اجتناب ناپذیر است.
۲۳۷۹.

ظرفیت شناسی سیاسی دو دهه ی گذشته ی جریان های سیاسی اصول گرا و اصلاح طلب (فرصت ها و چالش ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 197 - 220

کلیدواژه‌ها: ظرفیت سیاسی ظرفیت تحلیلی ظرفیت عملیاتی ظرفیت سیاستی اصلاح طلب و اصول گر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۶۴
ظرفیت سیاسی یک مفهوم بسیار مهم در علوم سیاسی است که به خصوص در رابطه با عنوان حکمرانی خوب یا کیفیت مربوط به مدیریت کشوری می باشد. با این حال تعاریف محدودی در رابطه با این مفهوم وجود دارد که آنهم بخش بسیار کمی از واقعیت مفهوم را پوشش می دهد. پژوهش حاضر با رویکرد مطالعات بنیادین یک چارچوب مفهومی به منظور تحلیل و تشریح ظرفیت سیاسی است . در پژوهش حاضر، مساله ی اساسی شناخت ظرفیت سیاسی جریانهای سیاسی اصول گرائی و اصلاح طلبی ایران در دو دهه گذشته است.در اینجا ظرفیت سیاسی جریانهای سیاسی بر صلاحیتها، توانائی ها و قابلیتهای آنها در بسیج گروههای اجتماعی جهت مشارکت آنها در فرآیند توسعه ی سیاسی دلالت دارد. بر این اساس ظرفیت سیاسی این جریان ها با استفاده از یک الگوی " 9 "پایه ای بررسی خواهد شد.این الگو یک ماتریس سه درسه می سازد که از صلاحیتهای تحلیلی ، عملیاتی و سیاستی و قابلیتهای فردی، سازمانی و سیستمی تشکیل شده است .البته در کنار این 9 پایه، به ارتباط این سطوح از ظرفیت سیاسی نیز توجه می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد جریانات اصلاح طلب در ظرفیت سیاستی- سیستمی و تحلیلی-فردی نسبتا موفق عمل کرده اند و جریانات اصول گرا در ظرفیت های سیاستی-سازمانی و عملیاتی-سازمانی نسبتا موفق عمل کرده اند.
۲۳۸۰.

واکاوی تعیین کننده های اجتماعی تاب آوری اجتماعی در خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 252 - 276

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی عملکرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۶۴
بواسطه افزایش روز افزون مخاطرات مختلف طبیعی، چه در سطح بین المللی و چه در سطح ملی یا استانی و تبدیل آنها به بلایای مختلف، مطالعه جنبه های گوناگون مقابله با این بلایا از اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. یکی از مهمترین ابعاد این مساله بررسی تاب آوری اجتماعی جوامع مختلف در برابر این بلایا و عوامل مختلف تاثیرگذار بر آن می باشد. لذا هدف اصلی این پژوهش، مطالعه کیفی عوامل مختلف اجتماعی تاثیرگذار بر تاب آوری اجتماعی در خراسان شمالی می باشد. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از مصاحبه های نیمه ساخت یافته استفاده شده و 15 نفر ازکارشناسان و مسئولان، و نخبگان دانشگاهی با تجربه مواجهه با بلایای طبیعی بصورت هدفمند انتخاب و مصاحبه حضوری و غیر حضوری انجام گردید. پس از پیاده سازی فایلهای مصاحبه به متن داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که مضامین اصلی بدست آمده برای میدانهای مختلف نهادی و خانوارها بیانگر رابطه دیالکتیکی بین عوامل ساختاری (دسترسی به سرمایه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با میانجی گری سرمایه نمادین) و عاملیتی (عملکردهای فعال و انفعالی ناشی از ظرفیتها) می تواند شایستگی ها و توانایی های کنشگران را به عنوان تاب آوری اجتماعی تعیین کند. نتایج تحقیق بیانگر بروز و ظهور عملکردهای انفعالی کنشگران فردی، گروهی و سازمانی در مقابله با بلایای طبیعی به خاطر دگرگونی فرصتها به تهدیدها و انحصارطلبی سازمانهای مسئول در مقابله با بلایای طبیعی در تمام مراحل قبل، حین و بعد از وقوع می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان