تبیین تفاوت نسلی در جامعه امروز ایران بر پایه ی ارزش های هویتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۱)
47 - 65
نسل های مختلف یک جامعه، از سرمایه های بنیادی آن محسوب می شوند که حافظ و ناقل ارزش ها و انگاره های نسل های پیشین خود هستند؛ ارزش ها و انگاره هایی که در برخی موارد، هویت جمعی و زیست مشترک یک ملت را شکل می دهند. بنابراین، بررسی گوناگونی یا تفاوت در نوع تفسیر یا برداشت از این ارزش ها و انگاره های بنیادی از اهمیت فراوانی برخوردار است. در همین زمینه، تحقیق حاضر با روش تحلیل گفتمان پدیدارشناسانه به بررسی تفاوت نسلی در ایران پرداخته است. شاخص مورد مطالعه در پدیده ی تفاوت یا گسست نسلی، «تفاوت در تفسیر و برداشت از ارزش ها» است. از این رو، این تحقیق به این سؤال مقایسه ای می پردازد که در دریافت و تفسیر ارزش ها در دو طیفِ نسل جوان و نسل های گذشته، چه تفاوت هایی وجود دارد؟ نتایج نشان می دهد که مفاهیمی چون فردیت گرایی، مدرن گرایی، ذهنیت مقایسه گرا، عدم کاربست ابزارهای انتقال ارزشی کارآمد، رفتار فراغتی، لذت خواهی، استقلال طلبی و ناهمخوانی در خانواده از جمله مفاهیم هسته ای هستند که موجب پدید آمدن تفاوت در نگرش و تفسیر نسبت به ارزش ها در دو نسل جوان و بزرگسالان شده اند. هم چنین، علاوه بر تفاوت ها، اشتراکات مفهومی نیز در میان این دو طیف نسلی مشاهده شده است که مهم ترین آن مرتبط به مفاهیم عدم رضایت (از وضعیت موجود) و نیز نفوذ رسانه های جمعی، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی است. به عنوان توصیه های سیاستی، پیشنهاد می شود که با برنامه ریزی و تصمیم سازی راهبردی درباره ی وضعیت اقتصادی پیش روی جامعه ایران، از تبدیل تفاوت ها به تعارض پیشگیری شود.