بهبود مدیریت

بهبود مدیریت

بهبود مدیریت سال 18 تابستان 1403 شماره 2 (پیاپی 64) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نگاشت مدل علی انعطاف پذیری زنجیره تامین صنعت کاشی با روش دلفی فازی و دیمتل فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری زنجیره تامین دلفی فازی دیمتل فازی صنعت کاشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۱۴
جهت بقا و پاسخ سریع و کارآمد به چالش های محیط های پویا، نامطمئن و غیرقابل پیش بینی امروزی، انعطاف پذیری یک ضرورت غیرقابل انکار است. برای تبدیل شدن به یک سازمان منعطف، انعطاف پذیری تولید و داخلی به تنهایی کافی نیست و همه اعضای زنجیره تامین باید انعطاف پذیر شوند. با افزایش انعطاف پذیری زنجیره تامین (SCF) است که می توان به سطوح بالای عملکرد دست پیدا کرد. در پژوهش حاضر با هدف درک بهتر روابط بین ابعاد انعطاف پذیری زنجیره تامین به طراحی مدل علّی SCF در صنعت کاشی پرداخته شد. با توجه به ماهیت چندبعدی آن، در ابتدا با بررسی پیشینه پژوهش 25 بعد شناسایی شد. در مرحله بعد با استفاده از روش دلفی فازی، بومی سازی این ابعاد در صنعت کاشی انجام و نهایتا 11 بعد تایید شد. سپس با استفاده از تکنیک دیمتل فازی درجه تاثیرگذاری، تاثیرپذیری و تعامل این ابعاد محاسبه شد. همچنین ابعاد علت و معلول مشخص و شبکه علّی روابط بین ابعاد ترسیم شد. نتایج نشان داد که ابعاد حجم، ساخت و محصول مهم ترین ابعاد SCF در صنعت کاشی هستند که باید بیشتر از سایر ابعاد مورد توجه قرار گیرند. خروجی پژوهش بینش قابل توجهی به متخصصان و مدیران جهت درک و ارتقای انعطاف پذیری زنجیره تامین می-دهد.
۲.

طراحی چارچوب گونه شناسی حمایت های دولت از کسب وکارهای کوچک و متوسط(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت های دولت سیاست صنعتی کسب وکارهای کوچک و متوسط گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۶
توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط یکی از دغدغه های سیاست گذاران و مجریان عرصه توسعه صنعتی در کشور است که راهبردهای گوناگونی به ویژه با استفاده از ظرفیت حمایت های دولتی برای این امر متصور است. پژوهش حاضر که با رویکردی کیفی-کمّی انجام شده است می کوشد با ارائه یک چارچوب به گونه شناسی حمایت های دولت از این کسب وکارها پرداخته و از این رهگذر به ارائه خردمایه های سیاستی و دانشی برای متخصصان بپردازد. دسته بندی کسب وکارها با مبناهایی نظیر چرخه عمر، فناوری، محصول و بازار از یک سو و ارزیابی راهبرد اتخاذی برای نوع حمایت با شاخص هایی نظیر میزان پاسخگویی، به صرفه بودن، ثبات و پایداری و میزان زمان لازم برای اثرگذاری یک سیاست از سوی دیگر، چارچوبی را ایجاد می کند که بر اساس می-توان انواع حمایت های دولتی از کسب وکارهای کوچک و متوسط را جایابی نمود. یافته های این پژوهش، الگو و نوع نگاه آن می تواند به عنوان مبنایی برای انتخاب و توسعه هدفمند حمایت ها محسوب گردد.
۳.

ارائه الگوی تحلیل اختلالات و تاب آوری زنجیره تامین مواد غذایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره تامین تاب آوری تحلیل اختلالات صنعت مواد غذایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۰
مقاله حاضر با هدف ارائه الگوی تحلیل اختلالات و تاب آوری زنجیره تامین مواد غذایی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی-توسعه ای و از نظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایش مقطعی است. در راستای دستیابی به هدف پژوهش از طرح پژوهش آمیخته اکتشافی استفاده شد. جامعه مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل مدیران آماد و پشتیبانی سپاه است که 17 نفر به شیوه هدفمند و تا دستیابی به اشباع نظری انتخاب شدند. در بخش کمی نیز از دیدگاه 148 نفر از مدیران و کارشناسان مواد غذایی آماد و پشتیبانی سپاه استفاده شد. نمونه گیری بخش کمی با روش خوشه ای-تصادفی انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیم ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود که با روش روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا اعتبارسنجی گردید. با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی نیز قابلیت اعتماد پرسشنامه مطلوب ارزیابی شد. برای شناسایی ابعاد و مولفه های تحلیل اختلالات و تاب آوری زنجیره تامین مواد غذایی از روش تحلیل کیفی مضمون، تعیین روابط عناصر از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری و اعتبارسنجی الگوی زنجیره تامین تاب آور از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافته ها نشان داد مدیریت منابع انسانی، اختلال طبیعی، آگاهی و اختلال اقتصادی بر امنیت و اختلال عملیاتی تاثیر می گذارند. امنیت و اختلال عملیاتی بر استواری، شفافیت و اختلال ساختگی اثرگذاشته و به همین ترتیب بر افزونگی و همکاری تاثیر می گذارند. افزونگی و همکاری نیز بر چابکی و انعطاف پذیری اثر می گذارند و این عوامل نیز در نهایت منجر به ایجاد اعتماد در بازار و موقعیت بازار می شوند.
۴.

بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء صنعت چرم ایران در زنجیره ارزش جهانی با تأکید بر قابلیت های فناورانه؛ مورد مطالعه صنعت چرم ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره ارزش جهانی ارتقاء قابلیت فناورانه صنعت چرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۲
امروزه مشارکت و ارتقاء جایگاه کشورها در زنجیره ارزش جهانی امری ضروری برای توسعه اقتصادی محسوب می شود. قابلیت های فناورانه نیز یکی از مهم ترین عوامل موثر بر ارتقاء شناخته شده است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل ارتقاء در زنجیره ارزش جهانی با تاکید بر قابلیت های فناورانه در صنعت چرم به روش کیفی با مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شده است. بعد از مصاحبه با مدیران 13 شرکت فعال در سطوح مختلف زنجیره ارزش جهانی در صنعت چرم، به روش تحلیل مضمون به کمک نرم افزار Nvivo، عوامل ارتقاء شناسایی شدند. ابعادی که برای قابلیت های فناورانه و شرایط زمینه ساز برای توسعه و ایجاد این قابلیت در نظر گرفته شده در سه مضمون اصلی سرمایه گذاری، تولید و پیوند قرار دارند. نتایج نشان می دهد شرکت ها برای ارتقاء در زنجیره ارزش جهانی در صنعت چرم به عوامل فناورانه مختلفی مثل ایجاد واحد تحقیق وتوسعه، فناوری های بیوتکنولوژی در دباغی چرم، به روزرسانی ماشین آلات، روش های نوین در تصفیه پساب و بازیابی کروم، استفاده بهینه از مواد شیمیایی و روش های نوین نانوفناوری نیازمند هستند. این عوامل نیز برای ایجاد و توسعه به هر سه زیرساخت سرمایه گذاری، تولید و پیوند برای ارتقاء به سطوح بالاتر در زنجیره ارزش وابسته هستند. از جمله عوامل مؤثر در سرمایه گذاری؛ دسترسی به منابع مالی و داشتن برنامه توسعه، در بخش تولید؛ به روز کردن ماشین آلات و مهارت ها، آموزش نیروهای تخصصی، جذب دانش روز برای بهبود کیفیت و تنوع محصولات و در بخش پیوند؛ ارتباط با مؤسسات آموزشی و مراکز تحقیقاتی، شرکت در نمایشگاه ها و توسعه برندسازی در سطح بین المللی است.
۵.

مفهوم شناسی زنجیره های ارزش منطقه ای و سازوکارهای تقویت آنها با مطالعه موردی سه پیمان تجارت منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنجیره ارزش جهانی زنجیره ارزش منطقه ای تجارت خارجی منطقه گرایی پیمان تجارت منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۱۹
توقف روند فزاینده ی جهانی سازی در نتیجه تحولات مختلف سیاسی و اجتماعی سبب شده است نگاه ها از زنجیره های ارزش جهانی به سمت منطقه گرایی و توسعه زنجیره های ارزش منطقه ای جلب شود. این امر می تواند برای کشور ما که تا حد زیادی از مزایای جهانی شدن تولید محروم بوده است، ولی قدرت و حوزه نفوذ منطقه ای خوبی دارد، فرصت ویژه ای باشد. هدف این تحقیق شناخت ابعاد مفهومی زنجیره ارزش منطقه ای در مطالعات فزاینده اخیر و در ادامه آن فهم جایگاه پیمان های منطقه ای در ایجاد این زنجیره ها است. بدین منظور با اتکا به مرور پیشینه تحقیق ابتدا دسته بندی مطالعات اخیر در حوزه زنجیره ارزش منطقه ای صورت گرفته و سپس یک چارچوب مفهومی از نقش پیمان های منطقه ای در توسعه زنجیره های ارزش منطقه ای در قالب چهار اثر خلق تجارت، کاهش هزینه های تولید، تخصیص عوامل تولید و مشوق های رقابت و نوآوری ارائه شده است. در ادامه برای فهم دقیق تر از ابعاد نقش پیوندهای منطقه ای به عنوان سازوکار محوری ایجاد این زنجیره ها، مطالعه موردی روی سه پیمان مهم منطقه ای شامل اتحادیه آ.سه.آن، اوراسیا و جامعه توسعه جنوب آفریقا صورت گرفته است و نقش آنها در توسعه زنجیره های ارزش منطقه ای تبیین شده است. در این تحقیق رهیافت های کلیدی برای حضور موثر ایران در زنجیره های ارزش به کمک پیمان های منطقه ای ارائه شده است.
۶.

ارتقاء قابلیت حکمرانی صنعتی با گونه شناسی صنایع ایران در چارچوب ابتکار ایلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابتکار ایلاف حکمرانی واگرا خردمایه حکمرانی طبقه بندی صنعتی نظم اقتصادی جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۰
پیشرفت پایدار صنعتی مستلزم ریشه یابی عمیق مساله های صنعتی کشور و بهبود مستمر سازوکارهای پشتیبان برای مواجهه با آن هاست. سیستم طبقه بندی صنعتی، خطوط راهنمای کلی را برای تحلیل و صورت بندی مساله ها و توسعه سازوکارهای پشتیبان فراهم می آورد. بر این اساس، ارائه یک طبقه بندی از واحدهای صنعتی کشور مبتنی بر نوع مساله های صنعت کشور و سازوکارهای ایجادکننده آن ، ارتقاء قابلیت حکمرانی صنعتی را به دنبال خواهد داشت. این پژوهش سعی دارد با ارزیابی انتقادی پیامدها و کشف نقطه کورهای گونه شناسی های رایج، با ارائه یک منطق گونه شناسی از وضعیت موجود صنایع کشور و ترسیم یک تصویر کلان و قابل فهم از وضعیت عمومی صنایع، قابلیت تحلیل و صورت بندی مساله ها در حکمرانی صنعتی کشور را ارتقاء دهد. این مطالعه با روش شناسی گونه شناسی با رویکرد قیاسی - استقرایی با دیدگاه روایت پژوهانه انجام شده است. بر این اساس، صنایع کشور بر اساس چگونگی تاثیرپذیری از میدان نیروی نظم های اقتصادی جهانی غالب، با توجه به معیارهایی هم چون، سهم منابع طبیعی در محصول تولیدی، وابستگی به منابع و ارز ارزان و قابلیت خلق ارزش افزوده با استفاده از نیروی کار ماهر و تحصیل کرده، به یازده گونه در سه طبقه اصلیِ صنایع منبع پایه، صنایع حمایت پایه و صنایع قابلیت پایه طبقه بندی شده اند. این طبقه بندی، دستگاه تحلیلی نسبتا منسجمی را برای صورت بندی و حل مساله های صنعتی کشور متناسب با ویژگی های هر طبقه، در اختیار دستگاه حکمرانی کشور قرار خواهد داد. در این چارچوب، متناظر با هر یک از گونه های صنعتی مضمون های راهبردی و خردمایه های کلان حکمرانی صنعتی استخراج و ارائه شده اند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۳