بهبود مدیریت

با ظهور اینترنت و انقلاب فناوری اطلاعات در دهه های اخیر، نوآفرین ها (استارتاپ ها) می توانند حول ایده های نوآورانه، فرصت های جدید کسب و کار خلق کنند. از آنجائیکه نوآفرین ها با حوزه ی فناوری گره خورده اند، به یک موتور پیشران در اقتصاد کشورها تبدیل شده اند. اما نرخ بالای شکست آنها نشان می دهد که شکست بخشی از اکوسیستم نوآفرینی و اجتناب ناپذیر است و به دلیل منابع و زمان محدود نوآفرین ها، یک پروژه شکست خورده می تواند آنها را از کسب و کار خارج نماید. بر اساس پژوهش های اخیر، عمده نوآفرین ها در مراحل اولیه چرخه حیات خود آسیب پذیرتر هستند و بررسی عوامل موثر بر تاب آوری نوآفرین ها در طول چرخه حیات نوآفرینی می تواند نرخ شکست آنها را کاهش دهد. با اجرای یک مطالعه چندموردی در شرکت های پی پینگ، آچاره، اوبار و کشمون که چرخه حیات نوآفرینی را با موفقیت طی کرده اند و به اصطلاح تاب آورده اند و انجام تحلیل مضمون با نرم افزار اطلس تی، مدل تاب آوری نوآفرین در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران استخراج شد. یافته ها نشان می دهد مدل تاب آوری نوآفرین دارای سه بعد چالش (با مولفه های چالش محصول، بازار، تیم، مالی و قانونی)، اقدام (با مولفه های چرخش، ارزش پیشنهادی، مشتری سازی ناب، ساخت پلتفرم، اقدام درونی و اقدام محیطی) و پیشرانه گذر (با مولفه های قابلیت های کلیدی تیم و زیست بوم استارتاپ) است.

در اقتصاد جهانی امروز، نوآوری نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می کند و به عنوان یک اولویت سیاستی در بسیاری از کشورها از طریق استراتژی های ملی و بودجه های کلان مورد حمایت قرار گرفته است. یکی از پیشنیازهای لازم برای تنظیم سیاست نوآوری مناسب، ارزیابی کارایی فرایند نوآوری است که تاکنون در قالب رویکردهای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از انواع رویکردهای جدید و مورد توجه، رویکرد نظام نوآوری است. عمده مطالعاتی که تاکنون برای ارزیابی کارایی نظام نوآوری انجام شده، به نوآوری همچون جعبه ای سیاه نگریسته و صرفاً شاخص های ورودی-خروجیِ محدودی را مورد توجه قرار داده است. در پژوهش حاضر با تمرکز بر شرایط کشورهای در حال توسعه، مجموعه کاملی از شاخص ها با در نظر گرفتن دو زیرفرایند خلق و تجاری سازی دانش، مبنای مطالعه قرار گرفته و از این طریق به ارزیابی کارایی نظام نوآوری ملی ایران در مقایسه با کشورهای منتخب پرداخته شده است. براساس نظرات خبرگان 15 شاخص برای ارزیابی کارایی نظام نوآوری انتخاب شدند. نتایج ارزیابی کارایی با روش DEA حاکی از عدم کارایی نظام نوآوری ایران در زیرفرایندهای خلق و تجاری سازی دانش است. نهایتاً برای بهبود وضعیت، پیشنهادهای سیاستی ارائه شده اند که از مهمترین موارد می توان به توسعه و بهبود برنامه های خرید تضمینی فناوری، مشاوره در زمینه شناسایی بازارهای بین المللی برای شرکت های دانش بنیان و حمایت از اجرای طرح صندوق های به همرسان اشاره کرد.

بخش دفاعی، یکی از بخش های راهبردی و بسیار مهم در کشور ما به حساب می آید. عملکرد بخش دفاعی تا حدود زیادی به عملکرد زنجیره های تامین گره خورده است. در زنجیره تامین نظامی، توانایی محافظت زنجیره در برابر حوادث غیر منتظره و حفظ تداوم عملیات شبکه در سطح مطلوب، بسیار مهم و قابل توجه می باشد؛ به نوعی می توان گفت که تاب آوری مناسب زنجیره تامین دفاعی، یکی از ویژگی های اساسی و ضروری برای آن به حساب می آید. از این رو، هدف از انجام تحقیق، ارائه مدل زنجیره تامین دفاعی تاب آور می باشد. در این پژوهش، پس از بررسی مبانی نظری تحقیق و نظرخواهی از خبرگان، نه بعد و مولفه های مرتبط با آن به عنوان توانمندسازهای زنجیره تامین دفاعی تاب آور شناسایی شدند. در گام بعدی، با بکارگیری مدل سازی ساختاری- تفسیری، روابط بین ابعاد توانمندساز زنجیره تامین دفاعی تاب آور تعیین شده و با سطح بندی این ابعاد، مدل تحقیق ترسیم شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که دو بعد "یادگیری" و "همکاری" و سپس "فرهنگ مدیریت ریسک" و "برنامه ریزی اقتضایی" بالاترین اولویت را در دستیابی به زنجیره تامین نظامی تاب آور دارند.

مفهوم پارک های فناوری در مباحث علمی و عملی با معانی و تعابیر مختلف مورداستفاده قرار می گیرد، اما هدف اصلی به کارگیری آن، ایجاد حلقه واسط میان سه گانه دولت، کسب وکار و دانشگاه است، تا بتواند به عنوان یک کاتالیزور هدایت کننده نوآوری عمل کند. در این روند پارک های فناوری با توجه به عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار در دهه های اخیر تغییرات ساختاری متعددی داشته اند، یکی از این تحولات تغییر مدل های نوآوری است که پارک ها برای انجام مأموریت خود نیازمند همراهی با آن هستند و در این جهت ذی نفعان، زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری، همچنین عوامل انسانی نیز دستخوش تغییر شده اند. هدف از انجام این مطالعه استخراج الگوی بلوغ پارک های فناوری با محوریت سیر تکامل نسل های نوآوری بوده است، همچنین مشخص شدن جایگاه پارک های ایران در الگوی بلوغ پارک های فناوری و میزان تکامل آن ها پس از سال ها فعالیت از دیگر اهداف این تحقیق است. در این مقاله، ابتدا سیر تکامل تاریخی پارک ها بررسی شده است، سپس الگوی بلوغ پارک های فناوری با در نظر گرفتن نسل های هفت گانه نوآوری به عنوان دیدگاه نوآوری پارک ها موردمطالعه قرارگرفته، که منتج به استخراج پنج نسل از پارک های فناوری شده است. بر این اساس طی مصاحبه های صورت گرفته با مدیران و کارشناسان پارک های فناوری جایگاه پارک های ایران در الگوی بلوغ پارک های فناوری مشخص شده که در میان نسل های اول و دوم قابل دسته بندی است.

با توجه به تغییرات اخیر در روش های تحویل پروژه، امروزه پیمانکاران عمومی می توانند در قالب مدل EPCF نقش عمده ای نه تنهادر مدیریت عملیات مهندسی، تدارکات و ساخت بلکه در تأمین مالی پروژه ها ایفا نمایند. این مدل نوین تحویل پروژه مزایایی در خصوص مشارکت فعال بخش خصوصی در فرایند تأمین پروژه به همراه دارد. با این وجود، اجرای این مدل تحویل برای پیمانکاران عمومی که بایستی در اجرای یک ابرپروژه نگرش جامعی به امور عملیاتی و مالی داشته باشند، چالش برانگیز خواهد بود. بخش خصوصی بایستی در تأمین بودجه پروژه های کلان مشارکت داشته باشد و در این راستا از حمایت مناسب دولت نیز برخوردار گردد. اگرچه مطالعات متعددی برای شناسایی جنبه های مهم پروژه های EPCF انجام شده است، نیاز به تحقیقات بیشتری در خصوص چالش های تامین مالی ابرپروژه ها وجود دارد. از این رو، این مطالعه سعی در شناسایی و اولویت بندی چالش های تأمین مالی طرح های بزرگ EPCF از دیدگاه صاحبنظران این موضوع دارد. چالش های اساسی از طریق مصاحبه با کارشناسان مدیریت پروژه مشخص گردید. پس از تحلیل موضوعی و استخراج نتایج با استفاده از روش نظریه داده بنیاد، روش TOPSIS گروهی برای اعتبارسنجی یافته ها و اولویت بندی چالش ها به کار گرفته شد. این مطالعه به درک بهتر چالش های مرتبط با تأمین مالی پروژه های EPCF کمک نموده و خطوط راهنمایی را به مجریان پروژه و محققان ارائه می نماید تا راه حل های دائمی برای چالش ها ارائه دهند.

پژوهش هایی محدود در خصوص مدل های همکاری محور مبتنی بر فناوری بلاکچین به معنای مفاهیم جدید در انتشار مالکیت ارایه شده اند. تمرکز پژوهشهای پیش از این بر روی مشخصات فنی پیاده سازی و بهره برداری این فناوری بوده است و در نتیجه در این پژوهش سعی شده است تا تغییرات مورد نیاز در مدل کسب و کاری سازمانها مورد بررسی قرار گیرد. چالش پیاده سازی بلاکچین در صنعت نه تنها نیازمند امکان سنجی فنی است بلکه نیازمند همکاری در مهندسی مجدد فرآیندهای کسب و کار میان سازمانها است. در این پژوهش مدل کسب و کار همکاری محور مبتنی بر بلاکچین در اپراتور تلفن همراه کشور به عنوان نمونه ای از کشورهای در حال توسعه مورد بحث قرار گرفته است. مدل پایه استفاده شده در این پژوهش مدل کسب و کاری Canvas میباشد که این دیدگاه سنتی و ایزوله در توسعه کسب و کار مبتنی بر همکاری بلاکچین پاسخگو نمی باشد. بر اساس متدلوژی تحلیل محتوای کیفی، کدگذاری نظرات خبرگان در دو حوزه طراحی مدل کسب و کار و صنعتی سازی فناوری بلاکچین انجام شده است و سپس بر اساس تحلیل خبرگان صنعت تلفن همراه، شخصی سازی مقوله های مدل کسب و کار صورت پذیرفت. بر اساس این پژوهش، اپراتور تلفن همراه با استفاده از مدل کسب و کار همکاری محور در7 مقوله، به دلیل دسترسی به زیرساخت و اطلاعات شبکه ارتباطات مشتریان، می تواند از مزیت فناوری بلاکچین استفاده نموده و خدمات ارزش افزوده جدید تولید نماید و همچنین خسارات مادی مدل کسب و کاری سنتی فعلی را کاهش دهد.