حمیدرضا فرتوک زاده

حمیدرضا فرتوک زاده

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه مالک اشتر

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۰ مورد.
۱.

ارتقاء قابلیت حکمرانی صنعتی با گونه شناسی صنایع ایران در چارچوب ابتکار ایلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابتکار ایلاف حکمرانی واگرا خردمایه حکمرانی طبقه بندی صنعتی نظم اقتصادی جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
پیشرفت پایدار صنعتی مستلزم ریشه یابی عمیق مساله های صنعتی کشور و بهبود مستمر سازوکارهای پشتیبان برای مواجهه با آن هاست. سیستم طبقه بندی صنعتی، خطوط راهنمای کلی را برای تحلیل و صورت بندی مساله ها و توسعه سازوکارهای پشتیبان فراهم می آورد. بر این اساس، ارائه یک طبقه بندی از واحدهای صنعتی کشور مبتنی بر نوع مساله های صنعت کشور و سازوکارهای ایجادکننده آن ، ارتقاء قابلیت حکمرانی صنعتی را به دنبال خواهد داشت. این پژوهش سعی دارد با ارزیابی انتقادی پیامدها و کشف نقطه کورهای گونه شناسی های رایج، با ارائه یک منطق گونه شناسی از وضعیت موجود صنایع کشور و ترسیم یک تصویر کلان و قابل فهم از وضعیت عمومی صنایع، قابلیت تحلیل و صورت بندی مساله ها در حکمرانی صنعتی کشور را ارتقاء دهد. این مطالعه با روش شناسی گونه شناسی با رویکرد قیاسی - استقرایی با دیدگاه روایت پژوهانه انجام شده است. بر این اساس، صنایع کشور بر اساس چگونگی تاثیرپذیری از میدان نیروی نظم های اقتصادی جهانی غالب، با توجه به معیارهایی هم چون، سهم منابع طبیعی در محصول تولیدی، وابستگی به منابع و ارز ارزان و قابلیت خلق ارزش افزوده با استفاده از نیروی کار ماهر و تحصیل کرده، به یازده گونه در سه طبقه اصلیِ صنایع منبع پایه، صنایع حمایت پایه و صنایع قابلیت پایه طبقه بندی شده اند. این طبقه بندی، دستگاه تحلیلی نسبتا منسجمی را برای صورت بندی و حل مساله های صنعتی کشور متناسب با ویژگی های هر طبقه، در اختیار دستگاه حکمرانی کشور قرار خواهد داد. در این چارچوب، متناظر با هر یک از گونه های صنعتی مضمون های راهبردی و خردمایه های کلان حکمرانی صنعتی استخراج و ارائه شده اند.
۲.

کاربست انرژی برق در توسعه اقتصادی– صنعتی کشورهای محور مقاومت با رویکرد ژئواستراتژی و ژئواکونومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منطقه گرایی انرژی جمهوری اسلامی ایران ژئواکونومی ژئواستراتژی اقتصاد سیاسی بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۲۲۹
تعامل کشورهای محور مقاومت نظم جدیدی در هندسه منطقه ایجاد کرده است که شاید مقابله با تهدید داعش از نتایج بارز آن بوده و از تغییر ژئوپلوتیک منطقه به نفع دشمنان ایران و کشورهای همسو، جلوگیری کرده است. لکن برای تداوم تعامل بین کشورهای موسوم به کشورهای محور مقاومت و حتی همسوسازی سایر کشورهای بالقوه، باید برنامه ریزی جدی تری داشت تا به واسطه تعمیق انگیزه همکاری، مانع فروپاشی اتحاد بین آنها شد. در این مقاله سعی بر این است تا از منظر ژئواکونومی و فرصت های استفاده از انرژی برق در منطقه اقدام به ایجاد اتحاد راهبردی بین این کشورها نموده و به واسطه طرح هایی که به نفع کشورهای همسایه می باشد، هم مقدمات رشد و پیشرفت صنعتی آنها را فراهم کرده و هم گامی در راستای تامین اهداف ژئواستراتژی محور مقاوت برداشت.روش تحقیق این مقاله استفاده از پنل خبرگان بوده که با حضور خبرگان مرتبط برگزار شده است. از دستاوردهای مقاله می توان به معرفی فرصت انرژی برق برای اتحاد کشورهای همسو اشاره کرد به این شرح که با اتصال شبکه برق این کشورها، جمهوری اسلامی ایران بخشی از انرژی برق مورد نیاز کشورهای هدف را تامین کرده و کشورهای مقابل هزینه آن را در قالب تولید محصولات راهبردی کشاورزی و صادرات آن به ایران یا تعاملات در حوزه معادن راهبردی پرداخت نماید.
۳.

«ابتکار ایلاف»: برای بازآفرینی مزیت های ژئواکونومیک ایران در چهارراه تاریخی راه ابریشم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست گذاری پیشرفت ایران ژئواستراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۸
اقتصاد ایران دهه هاست که بدون برخورداری از یک طرح ژئواکونومیک، به سرگردانی و سردرگمی در حاشیه نظم آنگلوساکسونی مبتلا شده است. ابتکار ایلاف،تلاشی است برای صورت بندی طرح ژئواکونومیک آینده کشور. طرحی برای احیای مزیت های ازدست رفته ژئواکونومی ایران در چهارراه تاریخی راه ابریشم. طرحی برای وصل کردن زنجیره های ارزش ملی به بازارهای منطقه و ارتقای تراز تجاری درون منطقه ای.قوای محرکه ابتکار ایلاف، محیطهای هوشمند همکاری صنعتی و تجاری هستند که منظومه کاملی از طرفین عرضه و تقاضا در دو یا چند کشور را در خود جای می دهند. این محیط های هوشمند همکاری که پلتفرم های ایلافی نامیده میشوند، با ایجاد امکان تامین مالی، تصفیه حساب و مصون سازی داخلی موجب خلق مزیت پایدار و وفاداری به همکاری درازمدت می شوند.
۴.

پیچیدگی مرکب؛ رهیافتی برای فهم انفعال حکمرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیچیدگی پیچیدگی مرکب حکمرانی ناکامی سیاستی انفعال حکمرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۵۱
قریب به گذشت نیم قرن از تلاش های مستمر و دلسوزانه سیاستی متولیان امور کشور، اکنون برخی از مسائل و مشکلات کشور در زمینه های اقتصادی، صنعتی و اجتماعی، بغرنج تر و انباشته تر و برخی گره ها نیز محکم تر شده است. این امر ناشی از بی توجهی، کم توجهی یا کم کاری و یا اهمال مسئولان نبوده بلکه مبتنی بر مداخله و مواجه دولت با میدان های پر تعارض با کنشگران گوناگونی بوده است که شکاف معناداری بین نیت سیاست گذار با نتایج سیاستی آن ها ایجاد نموده است. این نوشتار تلاش دارد ناکامی سیاستی و به تبع  آن انفعال حکمرانی را با مفهوم پیچیدگی مرکب توضیح دهد و مدعی است که مفهوم پیچیدگی مرکب گونه ای از چارچوب بندی مسائل و مشکلات و ارائه راه حل هاست که به تدریج منجر به ظهور نتایج ناخواسته سیاستی می شود. با رمزگشایی از پیچیدگی مرکب می توان در ارکان حکمرانی فهم مشترکی نسبت به کشمکش های اصلی، تعریف درست تر و دقیق تر محل نزاع موقعیت ها و ذی نفعان حال و آینده ایجاد نمود و همچنین با مراقبت از منابع و اصلاح مستمر سیاست ها، وجوه ناخواسته سیاست ها و کنش های مخرب جماعت ها را مهار نمود.
۵.

گذار به حکمرانی شبکه ای در صنایع پیشرفته؛ تکوین هسته کوچک و شبکه بزرگ در صنایع الکترواپتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ودجا حکمرانی شبکه صاپا موفقیت شبکه سازی حکمرانی شبکه ای ودجا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
در این مقاله، گذار صنایع الکترواپتیک ایران (صاپا) از حکمرانی سلسله مراتبی به گونه ای از حکمرانی شبکه ای با ایجاد مجموعه ای از شرکت های رویشی و تکوین هسته کوچک و شبکه بزرگ در صنایع الکترواپتیک بررسی می شود. بر اساس آمار و گزارش های عملکرد صاپا می توان گفت که این گذار با میزان قابل قبولی از موفقیت انجام شده و به پایداری نسبی دست یافته است. در این بررسی، تحولات سازمانی صاپا در سه دوره: 1) شکل گیری هسته اولیه؛ 2) رشد نوآوری و شبکه سازی و 3) بلوغ هسته و شبکه در پرتو مفاهیم حکمرانی، شبکه سازی و پیچیدگی مرکب و با رویکرد روایت پ ژوهی راهبردی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که صاپا با برخورداری از رهبری بسیج کننده و متقاعدساز، گروه های نوآوری سامانه محور، شرکت های زایشی فن آور و تلفیق سیستم سلسله مراتبی و شبکه ای، توانسته است بر دشواری های این گذار فائق آمده و جایگاه مناسبی در صنعت الکترواپتیک کشور به دست آورد.  
۶.

حلقه مفقوده سیاستگذاری صنعتی در صنعت خودروسازی ایران: تاملی دوباره در خصوص مشکلات خودروسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صنعت خودروسازی سیاست گذاری صنعتی پلتفرم تجمیع تقاضا مشترک سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۴۵۳
صنعت خودروسازی ایران همواره دچار مشکلاتی بوده که در زمان های خاصی این مشکلات ظهور و نمود بیشتری پیدا می کند. هریک از سیاست گذاران و مسئولین در دولت های مختلف، تحلیل های مختلفی در خصوص این صنعت داشته و به تبع راه حل های مختلفی را پیشنهاد کرده اند ولی علی رغم تمام تلاش ها، امروزه شاهد آن هستیم که نه تنها مشکلات برطرف نشده بلکه شدت هم یافته است. در این مقاله تلاش داریم تا از زاویه نگاه ذی نفعان اصلی (مشتری، خودروساز، قطعه سازها، بانک ها، دولت) نگاهی به مشکلات داشته باشیم، همچنین «باورهای رایج سیاستگذاران و تحلیل گران صنعتی» را مرور کرده و تاملی در خصوص باورهای رایج داشته باشیم. در ادامه به واگویی برخی از واقعیت های موجود در صنعت خودروسازی پرداخته و و سعی می کنیم نکات مهمی که در این باورها از آنها غفلت شده را شناسایی کنیم. در ادامه به جستجوی راه حل هایی برای برون رفت از مشکلات خواهیم پرداخت و باتوجه به تحلیلهای موجود سه سیاست بدیل برای صنعت خودروسازی را بررسی نموده و سیاست مناسب با شرایط اقتصادی- سیاسی را برای صنعت خودروسازی با عنوان « صنعتی سازی نوین به واسطه حمایت هوشمندانه از تولید داخل» مطرح می کنیم. پیشنهاد مشخص این مقاله اینست که اتخاذ و اعمال صحیح «سیاست های صنعتی» راه حل اصلی ارتقای صنعت خودروسازی کشور می باشد در این راستا سیاست های مهم عبارتند از: «تجمیع تقاضا» ، «مشترک سازی» ، «اجتناب از تنوع در قطعات اصلی و تلاش برای تمرکز بر پلتفرم های مشترک».
۷.

تحلیل سیستمی توسعه گردشگری ایران مبتنی بر بازارهای همسایه و ارائه مدل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صنعت گردشگری بازارهای همسایه توسعه مدلسازی دینامیکی رویکرد پویایی سیستمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۳۹۳
وجود ابعاد و اثرات گوناگون و ذینفعان مختلف دخیل در توسعه گردشگری موجب پیچیدگی و پویایی رفتارهای این حوزه شده است. امری که شناخت صحیح و دقیق صنعت گردشگری و ارزیابی و ارائه راهکارهایی برای بهبود و توسعه آن را ضروری می نماید. لذا، پژوهش حاضر سعی بر آن دارد که با بهره مندی از مدلسازی دینامیکی در قالب روش تحلیل پویاییهای سیستمی، مدل توسعه گردشگری کشور را با تاکید بر بازارهای همسایه ارائه دهد. در این خصوص با شبیه سازی رفتاری عوامل مختلف مساله در محیط نرم افزار Vensim و تجزیه و تحلیل ابعاد گوناگون آن، ضمن توصیف وضعیت صنعت گردشگری کشور راهکارهایی برای دستیابی به وضعیت مطلوب بهره مندی از این بازارها ارائه شد. از جمله مهمترین سیاستهایی که جهت بهبود وضعیت گردشگری کشور با اولویت قراردادن بازارهای همسایه پیشنهاد می شود عبارتند از: بهبود روابط با همسایگان و اولویتبخشی به آنها در برنامه های بازاریابی، تقویت زیرساختها و سیاستگذاری جهت توسعه گردشگری داخلی برای همه اقشار درآمدی، فرهنگ سازی جهت تقویت نگاه عموم جامعه ایرانی به گردشگران همسایه، افزایش تسهیلات و امکانات برای سرمایهگذاری داخلی و خارجی، توجه به تمام پتانسیل های گردشگری در تمام نقاط کشور، تسهیل و حذف مقررات زائد برای ایجاد کسب و کارهای گردشگری و آسان سازی سفر و بستر سازی برای تبادلات مالی با بازارهای هدف. در نهایت، با توجه به شبیه سازی سناریو های پیشنهادی در مدل دینامیکی می توان اذعان نمود که اعمال این سیاست ها می تواند موجبات توسعه گردشگری کشور در سالیان آتی را فراهم نماید.
۸.

تله های قابلیت در مسیر توسعه سازمان های صنعتی دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قابلیت های فناورانه تله های قابلیت سازمانهای دولتی سیاستهای رشد و توسعه مدیریت فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۳۷۸
توسعه و پیشرفت صنعت و فناوری یکی از مسائل اصلی کشور است و سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان دولتی تلاش می کنند تا با اعمال سیاست ها و تخصیص منابع مسیر این پیشرفت را هموار نمایند. علی رغم تلاش سیاست گذاران و صرف منابع قابل توجه، نتایج حاصله در عمل چندان رضایت بخش نبوده و صنایع دولتی و زنجیره های وابسته به آن از جایگاه مناسبی در محیط رقابت جهانی برخوردار نیستند. در میان صنایع دولتی ایران، صنایع دفاعی با رویکرد قابلیت سازی درون زا با الگوی «هسته های کوچک دانا و شبکه بزرگ توانا» دستاوردهای بهتری داشته و به جایگاه قابل قبولی در میان کشورهای هم تراز دست یافته است؛ با این همه، صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران هم با چالش های ناشی از زیست بوم صنعتی و سازمانی کشور درگیرند و مسائل خاص خود را دارند. این پژوهش با هدف بازاندیشی و تأمل در سیاست های صنعتی و توسعه قابلیت های فناورانه در صنایع دفاعی انجام شده و با استفاده از مفهوم تله های قابلیت تلاش دارد تا راهبردها و سیاست هایی را برای برون رفت از تله های قابلیتی ارائه نماید. در این راستا با استفاده از ادبیات تحقیق اقدام به شناسایی تله های بالقوه سازمان های مختلف کرده و بر اساس مصاحبه با خبرگان، تله های قابلیت های مورد مطالعه در قالب «نمودار حلقه های علّی» ترسیم شده است. در مرحله بعد با توجه به روش پویایی شناسی سیستم (SD) با استفاده از نرم افزار ونسیم «نمودار جریان - حالت» شبیه سازی مسئله انجام شده است. با توجه به مدل شبیه سازی شده، سیاست ها و راهبردهایی برای برون رفت از تله های موجود و رشد و توسعه قابلیت ها ارائه شده که عناوین آن عبارت است از: «ایجاد شرکت های زایشی و توسعه شبکه همکاری»، «ارتقای انگیزه کارکنان»، «تعریف پروژه های مشترک» و «افزایش تسهیم دانش». در نهایت سیاست های پیشنهادی در محیط نرم افزار آزمون شده که نتایج آزمون نشانگر تأثیر هریک از آن ها در رشد قابلیت هاست.
۹.

بررسی پژوهش های گردشگری در ایران با رویکرد سیستمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری رویکرد سیستمی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۵۹۱
توسعه گردشگری به علت وجود بازیگران و ذینفعان مختلف دارای پیچیدگی های زیادی است. این پیچیدگی و کنشگری بازیگران مختلف موجب شده است که جهت گیری پژوهش های حوزه گردشگری در یک دهه گذشته با رویکرد سیستمی روند رو به رشدی داشته باشد و تبیین پویایی های سیستم گردشگری در کشور، جایگاه خود را در بین مطالعات مختلف بازنماید. پرسش اصلی که در این مطالعه به دنبال آن بوده ایم، این است که انباشت تحقیقات صورت گرفته با این رویکرد سیستمی چگونه بوده و به دنبال پاسخ به کدام مسائل بوده اند؟ و دانش انباشته شده از چه روش هایی استفاده کرده و چه محتوایی را تولید کرده است؟ برای این منظور مجموع پژوهش های انجام شده در ارتباط با گردشگری و رویکرد سیستمی در فاصله سال های 1396-1386 مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه از جنس مطالعات ثانویه بوده و به روش نظام مند انجام شده است و با مراجعه به پایگاه های علمی معتبر داخلی به بررسی مقالات، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی در این زمینه پرداخته است. این مطالعه نشان می دهد که غالب پژوهش های گردشگری انجام شده در کشور با زمینه دانش جغرافیا تهیه شده اند و همچنان بررسی صنعت گردشگری با رویکرد سیستمی در مراحل ابتدایی قرار دارد. همچنین حجم کارهای علمی در این زمینه بسیار اندک بوده و تاکنون تولید ادبیات جامعی که بتواند عناصر و بازیگران سیستم گردشگری را تبیین نماید، صورت نگرفته است.
۱۰.

تحلیل ناهمزمانی های توسعه فناوری با رویکردی گفتمانی در حوزه بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه فن آوری ناهم زمانی تحلیل گفتمان صنعت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۰۹
فشار مطالبات اجتماعی ودست یابی به منافع کوتاه مدت بهره برداری از ذخایر نفتی با توسعه درون زای فن آوری در حوزه بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران دچار نوعی ناهم زمانی است.در مقاله حاضر این ناهم زمانی به عنوان یک امر راهبردی – گفتمانی و از طریق بررسی اسناد و مصاحبه با افراد مرتبط و با ترکیبی از دو روش تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان بررسی شده است.اهمیت درآمدهای نفتی و تامین سوخت مصرفی مردم گفتمان بهره برداری را به گفتمان غالب در صنعت نفت تبدیل کرده است. در مقابل این گفتمان، سه گفتمان توسعه فن آوری شامل: گفتمان ساخت داخل،گفتمان پژوهش وگفتمان توسعه بهره ور میادین نفتی قرار می گیرند. منازعه بین گفتمان ساخت داخل با گفتمان بهره برداری بر سر ناهم زمانی در رقابت پذیری محصولات داخلی نسبت به کالاهای خارجی در سه حوزه قیمت ، کیفیت و سرعت است. منازعه گفتمان پژوهش با گفتمان بهره برداری در ناهم زمانی نتایج پژوهش با مساله های روز صنعت نفت و ریسک به کارگیری نتایج پژوهش هاست. اصلی ترین منازعه، گفتمان توسعه بهره ور میادین نفتی در ناهم زمانی فرآیند دست یابی به  فن آوری با فرآیند اجرای طرح های توسعه است. با توجه به غلبه گفتمان بهره برداری این ناهم زمانی ها باید از طریق برقراری تعادل های راهبردی با تقویت گفتمان توسعه فن آوری مدیریت شود تا در یک افق بلندمدت هم برخورداری عادلانه از منافع اقتصادی ذخایر بین نسلی نفتی حاصل شود و هم فرصت توسعه درون زای فن آوری برای کشور فراهم شود.
۱۱.

واکاوی خردمایه حاکم برسیاست ها و اقدامات کنشگران نظام بانکی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بانکداری ایران بانکداری بدون ربا بانکداری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۶۲
مطالعات متعددی درباره نظام بانکی ایران صورت پذیرفته و این پدیدار از ابعاد مختلفی بررسی شده است؛ لکن این مطالعات به خردمایه حاکم بر سیاست ها و اقدامات بازیگران مختلف این نظام نپرداخته اند. در این پژوهش سعی بر این است که با بررسی خردمایه سه گروه نقش آفرین در این نظام شامل حاکمیت، بانک و مشتری به تحلیل جامعی از شرایط موجود پرداخته شود. این پژوهش با توصیف روابط میان بازیگران این زمین بازی با روش تحلیل چندلایه ای، سعی در به تصویر کشیدن نقاط کور نظام بانکی در کشور داشته است. بدین منظور 25 مصاحبه باز با خبرگان گروه های مختلف اثرگذار در این نظام صورت پذیرفته که پس از دسته بندی و تحلیل سه لایه ای آنها، فضای حاکم برتعاملات نظام بانکی و مشکلات مرکب و پیچیده موجود تشریح شده است. در پایان، حوزه های سیاست گذاری برای بهبود وضعیت موجود، مشخص شده اند. اعتباربخشی به نتایج از طریق گروه کانونی انجام شده است.
۱۲.

برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری های راهبردی؛ مطالعه موردی صنعت بالادستی نفت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۸۸
واکاوی خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری، نقشی مهم در فهم دلایل موفقیت و شکست سیاست های توسعه فناوری دارد. در این مقاله چارچوب تحلیلی برساخت گفتمانی خردمایه مداخله دولت فراتر از خردمایه های نظری ارائه شده است. با استفاده از این چارچوب تحلیلی و بررسی اسناد مهم با محوریت هشت برنامه وزرای نفت پس از انقلاب و همچنین مصاحبه های تکمّیلی، خردمایه مداخله دولت در توسعه فناوری بالادستی نفت در ایران با استفاده از روش های تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان در پنج دوره پس از انقلاب و در دو محورخردمایه نظری و ایده سیاستی مورد بررسی قرار گرفته است. در محور خردمایه نظری، مداخلات بیشتر مبتنی بر دیدگاه های ساختارگرایی و در برخی دوره ها نیز ورود دیدگاه های نئوکلاسیکی و نهادگرایی بوده است. در این مقاله ایده سیاستی به دو بُعد ایده حکمرانی و ایده فنی تقسیم شده است. با توجه به غلبه گفتمان بهره برداری در صنعت نفت، ایده حکمرانی مبتنی بر تجمیع و هدایت خرید قطعات و تجهیزات به سمت ساخت داخل و انتقال فناوری از شرکت های خارجی در قالب قراردادهای نفتی شکل می گیرد و ایده فنی نیز از کپی سازی و مهندسی معکوس قطعات و تجهیزات آغاز و در یک سیر تکاملی - البته دیرهنگام - به کسب دانش و فناوری مطالعه و توسعه میادین و مدیریت طرح های توسعه منتهی می شود.
۱۳.

تحلیل روایت عدم تطابق در بازار نیروی کار ICT در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل سه لایه ای روایت عدم تطابق مهارتی فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
یکی از چالش های مهم صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، مسئله نیروی انسانی است که به طرق گوناگون بر موفقیت این صنعت اثر می گذارد. وجود تعداد زیاد فارغ التحصیلان یا بیکاری در رشته های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات از یک طرف و تقاضای زیاد نیروی کار مرتبط از سوی دیگر، نشان می دهد که میان بیانگر مهارت عرضه شده در بازار با دانش و مهارت مورد نیاز صنعت، تطابق وجود ندارد. با توجه به پویایی مسئله پژوهش، برای شناخت مسئله و گره های موجود میان کنشگران اصلی، از روش تحلیل سه لایه ای استفاده شد. در این راستا با استفاده از روش گلوله برفی مصاحبه هایی با 23 فرد متخصص و خبره صورت گرفت و تحلیل سه لایه ای از انگاره ها، ساختار و رفتار کنشگران اصلی پژوهش انجام شد. سپس متناسب با یافته ها، مسئله پژوهش روایت شد و در انتها با توجه به نتایج به دست آمده، سیاست های اصلی مرتبط با تطابق آموزشی و مهارتی بازار نیروی کار با صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه شد.
۱۴.

تحلیل مضمون ساخت درونی قدرت نیروهای مسلح برای جنگ های آینده از منظر فرماندهی معظم کل قوا(مدظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل مضمون جنگ های آینده ساخت درونی قدرت بیانات فرماندهی معظم کل قوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۷۱۶
با پیچیده تر شدن نظام امنیتی جهان و ظهور بازیگران جدید در عرصه تهدیدات نظامی، تغییر رویکرد دفاعی از تهدیدمحور به قابلیت محور از طریق ایجاد آمادگی های بنیادی و استحکام ساخت درونی در قدرت دفاعی کشور در مقابل تهدیدات و جنگ های احتمالی آینده نسبت به گذشته ضرورت بیشتری یافته است. فرماندهی معظم کل قوا، همواره با رصد دقیق رویدادها و تحولات منطقه ای و فرامنطقه ای، در بیانات و رهنمودهایشان، در مراسم و مناسبت های مختلف، ابعاد و زوایای پیدا و پنهان تهدیدها و جنگ های آینده را به صورتی موشکافانه بیان و تحلیل نموده اند. این پژوهش با هدف تبیین ساخت درونی قدرت نیروهای مسلح برای جنگ های آینده با استفاده از فرمایش های فرماندهی معظم کل قوا   انجام شده است . در این تحقیق که با رویکرد کیفی انجام گرفته، با استفاده از روش شبکه مضامین از روش های تحلیل مضمون، چهار مضمون قابلیت سازی در فناوری و نیروی انسانی، عزم راسخ و اتحاد ملی، قدرت نظامی دانش محور و قدرت معنوی ولایت محور به عنوان مضامین فراگیر ساخت درونی قدرت نیروهای مسلح برای جنگ های آینده ارائه شده است .
۱۵.

ارائه چارچوبی برای روایت پژوهی در مطالعات مدیریت برای مواجهه با مسائل پیچیده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیچیدگی روایت روایت پژوهی روش شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۴۱۵
مقاله حاضر، برای انجام پژوهش در علوم اجتماعی و به خصوص در مطالعات مدیریت، روایت پژوهی مساله محور را پیشنهاد می دهد که پژوهش گران را قادر به درک عمیق تری از پیچیدگی های مسایل و ارایه راه حل های اثربخش تر می سازد. در ابتدا، برای تفکیک مفهوم روایت از سایر مفاهیم، سه شرط آینه کلیت، آینه بازخورد و آینه زمان، ارایه شده است و سپس روشی چهار مرحله ای برای برآورده نمودن این سه شرط، پیشنهاد شده است. این چهار مرحله عبارت اند از: شناسایی و انتخاب کنش گران، جمع آوری حکایت ها، تحلیل سه لایه ای و روایت گری مساله محور. روش پیشنهادی را می توان چه به صورت یک روش منفرد و چه به صورت ترکیبی با سایر روش ها برای ایجاد درک و توصیف عمیق تر از وضعیت پیچیده، به کار برد. در انتها، به عنوان مطالعه موردی، یک تحلیل روایت از جایگزینی خودروی پیکان در شرکت ایران خودرو، ارایه شده است. در این مطالعه موردی، سعی بر این است تا نشان داده شود که چگونه می توان از یک مساله پیچیده، لایه برداری کرد تا زوایای آن مشخص گردد.
۱۶.

تحلیل بازیگران نظامی جنگ زمینی احتمالی آینده علیه جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: منطقه شرق و جنوب شرق کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل بازیگر بازیگران جنگ جنگ آینده تحلیل ذینفع جنگ زمینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۴۷۲
از پیچیدگی های جنگ های زمینی آینده، وجود بازیگران متنوع و نیروهای نظامی و غیرنظامی درگیر در جنگ است و این تنوع، موجب افزایش ابهامات و عدم قطعیت ها در چگونگی جنگ های آینده می شود. آمادگی برای مقابله با جنگ های زمینی احتمالی آینده در منطقه شرق و جنوب شرق کشور در وضعیت معماگونه و ناپایدار کشورهای همسایه شرقی جمهوری اسلامی ایران، نیازمند شناخت کامل بازیگران اصلی جنگ است. بنابراین مساله اصلی این تحقیق، ابهام در تعداد و نوع بازیگران درگیر در جنگ زمینی آینده در این منطقه است. این تحقیق کاربردی، با رویکرد کیفی انجام شده و جمع آوری داده ها از طریق تشکیل یک پنل تخصصی شامل 22 نفر از خبرگان حوزه جنگ و مصاحبه با تعداد 9 نفر از مسئولین ارشد مرتبط که به وضعیت منطقه یاد شده اشرافیت داشتند، انجام شده است و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل بازیگر، بازیگران اصلی در جنگ زمینی احتمالی آینده در این منطقه شناسایی و در پنج دسته، طبقه بندی شدند و سپس نقش هر دسته از بازیگران مشخص گردید.
۱۷.

شناسایی، اولویت بندی و الگو سازی عوامل شکل گیری شبکه های دانش در سازمان های دانش محور با رویکرد ساختاری تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سازمان های دانش محور شبکه های دانش مدل سازی ساختاری تفسیری روش دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۳۱۲
با توجه به سرعت بالای رقابت در فضای کسب وکار و اثر آن بر عملکرد و توانایی سازمان ها در حفظ موجودیت سازمانی، نیاز است تا سازمان ها از ابزارهای نوین مدیریتی جهت افزایش سرعت جریان دانش به منظور افزایش تولید و بازتولید دانش استفاده نماید. به این منظور نیاز است تا از یک مدل مناسب برای شکل دهی شبکه های دانش استفاده شود. تحقیق حاضر با هدف مدل سازی ساختاری تفسیری مدل /شبکه ی دانش در سازمان های دانش محور (مرکز تحقیق و توسعه خودرو) انجام شده است. سؤالات این پژوهش این است که عوامل مؤثر در شکل گیری شبکه های دانش در سازمان های دانش محور کدامند و روابط بین این عوامل چگونه است؟ طرح تحقیق حاضر ترکیبی اکتشافی بوده و با ترکیبی از روش های کمّی و کیفی و با تکیه بر نظر خبرگان، عوامل مؤثر در شکل گیری شبکه های دانش و روابط بین آن ها در سازمان های دانش محور، شناسایی و رتبه بندی شده اند. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات، در مرحله کیفی از روش دلفی و در مرحله کمّی از روش مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد، توسعه فرآیندهای مدیریتی بیشترین تأثیر را در شکل گیری شبکه های دانش دارند و تأثیرپذیرترین عامل ها نیز در سطح نخست از مدل قرار دارند که شامل نوع دانش، فرهنگ، ساختارهای سازمانی و سازوکارهای ارتباطی می شود. پیشنهاد می شود در حوزه پژوهش، فناوری و حتی در حوزه های عملیاتی دیگر نیز شبکه های دانش بین سازمانی با مدل طراحی شده در این تحقیق، جایگزین طرح ها و پروژه های پراکنده فعلی مدیریت دانش شود.
۱۸.

رویکردی به استحکام ساخت درونی قدرت برای نیروهای مسلح آینده جمهوری اسلامی ایران از منظر فرماندهی معظم کل قوا (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیچیدگی مرکب استحکام ساخت درونی بیانات مقام معظم رهبری قدرت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۴۰
با تحولاتی که در بازیگران و کنشگران اصلی جنگ ها رخ داده، شیوه های جنگیدن نیز دچار تغییر شده است. بنابراین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی ترین رکن دفاعی و امنیتی در کشور، در حال و آینده باید قدرت دفاعی و بازدارندگی خود را حفظ نموده و ساخت درونی قدرت خود را مستحکم نمایند. لذا این پژوهش با هدف تبیین استحکام ساخت درونی قدرت برای نیروهای مسلح آینده با استفاده از فرمایشات مقام معظم رهبری انجام شده است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل مضمون، چهار مضمون "نیروی انسانی دانشی، انقلابی، بصیر، معنوی، بلند همت"، "نظام تربیتی شهادت طلبانه"، "قدرت نظامی با فناوری های لبه دانشی"، "مردم پایه با اتحاد همه جانبه مردم، مسئولان و نخبگان" را ارائه نموده است.
۱۹.

مراحل شکل گیری و توسعه قابلیت های فناورانه؛ مطالعه یک سازمان صنعتی صنایع دریایی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۱۳
این مقاله به بررسی نحوه شکل گیری قابلیت های فناورانه در یکی از سازمان های صنعتی حوزه صنایع دریایی ایران می پردازد. استراتژی پژوهش، مطالعه موردی یک سازمان بوده که به عنوان مورد مطالعه، انتخاب و در کنار مطالعه منابع علمی، اقدام به انجام مصاحبه عمیق با مسئولین، مدیران، مشاوران و کارشناسان ارشد مرتبط با آن سازمان گردید. نقطه شروع مطالعه استفاده از یافته های علمی پژوهش های قبلی بوده است ولی پیشینه موجود دارای دو خلاء مهم در این زمینه می باشد: اول اینکه الگوهای ارائه شده برای توسعه قابلیت های فناورانه بیشتر متمرکز بر تولید انبوه است (در صورتی که ماهیت اغلب محصولات سازمان مورد مطالعه از جنس محصولات پیچیده است) و پیش فرض اساسی دیگر برای الگوهای یادشده هم همکاری با کشورهای توسعه یافته می باشد که به دلیل وجود تحریم های مستمر علیه صنایع دارای کاربرد دوگانه، این همکاری میسر نمی باشد. در این مقاله سعی شده مراحل طی شده در سازمان مورد مطالعه جهت شکل گیری و توسعه قابلیت های فناورانه شناسایی و معرفی گردد. این مراحل در قالب سه گام شناسایی شد که عبارتند از: سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت های پایه، ارتقاء قابلیت ها به واسطه مهندسی معکوس با همکاری محدود و همچنین مهندسی معکوس محصولات پیچیده تر و گسترش طراحی و نوآوری. در نهایت مراحل شناسایی شده با مدل های متداول در این حوزه مقایسه شده است.
۲۰.

تغییرات مقطعی بازده: نقدشوندگی و اثر ریسک غیرسیستماتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقدشوندگی قیمت گذاری دارایی اثر ریسک غیرسیستماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۴۸۱
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر نقدشوندگی بر قیمت گذاری ریسک غیر سیستماتیک در پاسخ به چرایی ظهور معمای نوسان پذیری غیرسیستماتیک و آزمون نقدشوندگی به عنوان خاستگاه رابطه ریسک مذکور و بازده مقطعی سهام است. به منظور آزمون اثر مذکور توأمان از رویکردهای تحلیل پرتفوی و الگوی فاما- مک بث (1973) استفاده می گردد. لذا، نمونه ای مشتمل بر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شده و طی دوره زمانی 1378 تا 1389 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاضر ضمن تأیید معمای نوسان پذیری غیرسیستماتیک نشان می دهد توان توضیحی ریسک غیرسیستماتیک به منظور تبیین تغییرات مقطعی بازده سهام متأثر از عامل نقدشوندگی تقویت می گردد. با این حال، تأثیر ریسک غیرسیستماتیک بر بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران مغلوب اثر نقدشوندگی نبوده و شواهدی دال بر انتساب منشأ قیمت گذاری ریسک غیرسیستماتیک به نقدشوندگی یافت نگردید. یافته اخیر حساسیت چندانی نسبت به نحوه اندازه گیری ریسک غیرسیستماتیک، مسأله معاملات اندک (اعمال محدودیت های حداقل روز معاملاتی)و الگوی وزنی محاسبه بازده پرتفوی نداشته و کماکان برقرار است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان