بهبود مدیریت

صنعت پوشاک از جمله صنایع درآمدزا و اشتغال آفرین در عرصه جهانی و ملی است. هدف این مقاله تبیین چالش های پیش روی ایران برای تولید و توزیع پوشاک و ارائه بسته های سیاستی برای رفع آنها است. در این پژوهش از طریق مطالعه منابع و انجام مصاحبه های عمیق نیمه هدایت شده، داده ها جمع آوری شدند و به روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند. 191 گزاره در قالب 31 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی دسته بندی شدند. مقوله های اصلی عبارتند از "نگاه منبع محور"، "حمایت دولتی"، "فناوری و ماشین آلات"، "زنجیره تأمین کار آمد"، "ایجاد نشان تجاری" و"طراحی و مُد". برای نهایی سازی و اعتبار سنجی چالشها و بسته های سیاستی، نسبت به تشکیل گروه های متمرکز اقدام شد. از جمله چالش های مهم عبارتند از مداخله و حمایت ناکافی دولت برای ایفای نقش تنظیم گری، زنجیره تأمین و زیرساخت کم کارآمد و ضعف در طراحی و ارائه مُد. بسته های سیاستی پیشنهادی نیز عبارتند از: مبارزه با قاچاق، توسعه پلتفرم یکپارچه سازی زنجیره پوشاک، ایجاد نشان تجاری جامع در عرصه طراحی و عرضه پوشاک، توسعه ابزارهای تأمین مالی، توسعه صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان و خلّاق، توسعه مقیاس و بازار محصولات و خدمات دانش بنیان، به کارگیری فناوری واقعیت افزوده در فروش، ایجاد و توسعه شتاب دهنده ها و مراکز نوآوری تخصصی، تولید بار اول ماشین آلات و قطعات پر مصرفِ دارای صرفه اقتصادی، ایجاد شهرک های صنعتی و رفع تبعیض مالیاتی در سرتاسر زنجیره.

استراتژی های تولید، مجموعه ای از ابزارها را در اختیار سازمان ها می گذارد تا با به کارگیری ترکیبی از آن ها، گام های مناسبی برای حضور در بازارهای داخلی و خارجی بردارند. در این بین صنعت خودروهای سنگین، به عنوان یکی از صنایع مولد و کارآفرین کشور، می تواند با انتخاب اولویت های رقابتی مناسب، عملکرد صادراتی خود در منطقه خاورمیانه را بهبود بخشد. این پژوهش به دنبال آن است تا با تبیین مدلی مناسب برای صادرات خودروهای سنگین ایرانی، در این مسیر یاری رسان باشد. جامعه آماری این پژوهش، شامل شرکت های تولیدکننده خودروهای سنگین در ایران است. همچنین با توجه به محدود بودن تعداد اعضای جامعه آماری، از روش سرشماری استفاده شده و تمام اعضاء مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش، پس از استخراج چارچوب مفهومی اولیه از ادبیات پژوهش، با بهره گیری از پرسشنامه مورد تأیید خبرگان، مدل مفهومی با استفاده از معادلات ساختاری و با بهره گیری از نرم افزار Smart-PLS مورد آزمون قرار گرفت. بدین منظور، اعتبارسنجی مدل اندازه گیری و مدل ساختاری انجام شده و مدل روابط ساختاری بومی شده صادرات خودروهای سنگین ایرانی تدوین گردید. یافته های پژوهش علاوه بر آن که نشان داد تولیدکنندگان خودروهای سنگین کشورمان، باید به ترتیب اولویت های رقابتی انعطاف پذیری و تحویل پذیری را جهت بهبود عملکرد صادراتی خود در صدر توجه قرار دهند؛ اقدامات و برنامه های اجرایی برای بهبود عملکرد حاصل از هریک از اولویت ها را پیشنهاد نمود. همچنین این پژوهش مشخص کرد عملکرد صادراتی فعلی خودروهای سنگین ایران در وضعیت مناسبی قرار نداشته و از نظر برخی شاخص ها دارای وضعیتی ضعیف و از نظر بعضی دیگر از شاخص ها، دارای وضعیتی متوسط است.

صنایع فضایی به جهت وجود پیچیدگی های متعدد، مدل های متفاوتی را نسبت به صنایع تولیدی با پروژه های کوچک، برای نوآوری باز بکار می گیرند. عدم بکارگیری مدل نوآوری باز مناسب و سازگار با پیچیدگی ها در صنعت فضایی کشور، منجر به کاهش نوآوری اثربخش می شود. در این تحقیق، تلاش شده است با استفاده از متدولوژی فراترکیب و بررسی منابع معتبر بین المللی، گونه شناسی مدل های نوآوری باز صنایع فضایی دنیا انجام گیرد. شناخت دقیق نوع نوآوری باز مورد نیاز صنعت فضایی کشور، گام اساسی در طرح ریزی حرکت به سمت یک کشور فضایی توسعه یافته است. در این مقاله در نهایت 68 کدگزینشی، 25 مقوله و 5 مضمون کلیدی و 3 گونه استخراج شده در تحقیق، ارائه می شود. نوآوری باز مبتنی بر جمع سپاری، نوآوری باز مبتنی بر همکاری های مشترک و نوآوری باز مبتنی بر برون سپاری، گونه هایی هستند که در این تحقیق شناسی شدند. در این تحقیق مشخص شد نوآوری باز در سازمان های فضایی پیشرو، بیشتر مبتنی بر استفاده از جمع سپاری برای حل مسأله ها است تا اینکه صرفا بر مبنای برون سپاری باشد. سازمان های فضایی نوظهور نیز بیشتر تلاش می کنند تا از همکاری مشترک با صنایع و دانشگاه ها بهره می گیرند تا اینکه مستقلاً با یک صنعت و یا یک دانشگاه وارد قرارداد شوند.

صنعت نفت و گاز در اقتصاد ایران گرفتار چالش ها و مسائل مزمنی است. به نظر می رسد راهکار ریشه ای در مواجهه با این چالش ها، تحول بنیادین و نوآوری های سیستمی است و نه راهکارهای سطحی و مقطعی. با وجود این، طبق بررسی ها، بیشتر تحقیقات انجام شده درباره این صنعت فاقد رویکرد تحول آفرین هستند ونتیجه ای جز تثبیت و تقویت وضع موجود را در بر نخواهند داشت. در این پژوهش از حوزه نوظهور گذارپژوهی و به طور خاص از رویکرد چندسطحی جهت بررسی تحولات بنیادین در صنعت نفت و گاز استفاده شده است. در این مقاله، از موردکاوی به عنوان استراتژی تحقیق و داده هایی از مقالات و اسناد مرتبط همچنین یافته های نوزده مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه صنعت نفت و گاز ایران به عنوان منابع داده ای پژوهش استفاده شده است. بر همین اساس، این تحقیق با بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی صنعت نفت و گاز در سطوح مختلف به دنبال فهم مسیرهای گذار این صنعت در افق 1450 با توجه به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است. با تحلیل مسیرهای گذار مبتنی بر رویکرد چندسطحی، مشخص شد که دو مسیر تحول و بازپیکربندی از احتمال وقوع بیشتری نسبت به سایر مسیرهای گذار در صنعت نفت و گاز ایران برخوردارند. در همین راستا، برخی راهکارها و اقدامات متناسب نیز ذیل این دو مسیر در این تحقیق ارائه شده است.

تحریک و حمایت از نوآوری در بنگاه ها از مسائل حائز اهمیت در سیاست فناوری و نوآوری است. در این راستا "آژانس های نوآوری" - نهادهایی عموماً دولتی - در کشورهای مختلف تاسیس شده که مأموریت آن ها طراحی و پیاده سازی راه حل ها و ابزارهای سیاستی فناوری و نوآوری است. بر این اساس، هدف مقاله حاضر ارائه چارچوب کارکردها و تحلیل کارکردهای معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان به عنوان آژانس ملی نوآوری در ایران است. قلمرو زمانی این پژوهش از سال 1385 تا 1401، و قلمرو مکانی آن فعالیت ها و اقدامات معاونت علمی است. داده های مورد نیاز این مقاله از طریق 21 مصاحبه نیمه ساختاریافته، اسناد و گزارش های سیاستی جمع آوری و با تحلیل محتوا از طریق کدگذاری محوری تحلیل می شود. بر اساس یافته ها 8 کارکرد عمده آژانس های نوآوری از جمله معاونت علمی عبارتند از حمایت از پژوهش و توسعه فناوری؛ حمایت از شبکه سازی و شکل گیری زیرساخت ها و توسعه زیست بوم نوآوری؛ حمایت از تجاری سازی، صیانت و شکل دهی بازار فناوری و نوآوری؛ توانمندسازی شرکت های فناور، دانش بنیان و استارتاپ ها؛ تقویت دیپلماسی فناوری و نوآوری و جابجایی بین المللی متخصصان؛ حمایت از صادرات و توانمندی صادراتی؛ تامین مالی فناوری و نوآوری؛ و هوشمندی سیاستی فناوری و نوآوری. با توجه خلأهای نهادی و بافتار ایران، در کارکردهایی مانند تنظیم گری و تامین مالی، معاونت علمی در مقایسه با سایر آژانس های نوآوری، نقش پررنگ تری ایفا نموده و در برخی کارکردها از جمله همکاری فناورانه و جذب سرمایه گذاری خارجی فعالیت موثر کمتری در مقایسه با همتایان بین المللی خود دارد. نتایج این پژوهش حاوی پیشنهاداتی برای سیاستگذاران و نیز پژوهش های آتی است.

هدف این پژوهش، طراحی مدل توسعه نوآوری های تکنولوژیک صنعت خودرو در ایران مورد، مطالعه: اکوسیستم خوشه های تحقیق و توسعه خودروهای تجاری گروه صنعتی ایران خودرو می باشد.روش پژوهش از نوع کیفی – کمی است. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه های نیمه ساختار یافته استفاده شد که مصاحبه شوندگان از افراد خبره در شرکت ایران خودرو دیزل بوده و به صورت هدفمند انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با روش داده بنیاد انجام و با رویکرد استراوس و کوربین و منجر به مدل نهایی شد. در این فرایند، 78 مفهوم و 34 مقوله مشخص شد که در قالب 5 محور ایجاد شدند. در بخش اعتبارسنجی کمی مدل، از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در ابتدا پرسشنامه هایی تدوین شده و روایی و پایایی آن ها مورد بررسی قرار گرفتته و تایید شد.سپس در میان نمونه آماری توزیع گردید. نمونه آماری، 80 نفر از مدیران و کارشناسان در ایران خودرو دیزل بودند. بر اساس تحلیل داده های پرسشنامه، با توجه به عدم نرمال بودن توزیع داده ها، از روش حداقل مربعات جزیی به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس نسخه 2، مدل تحقیق آزمون شده و مورد تایید قرار گرفت. بر مبنای این تحلیل ها، میزان تاثیر شرایط علی بر پدیده اصلی برابر با 0.534، میزان تاثیر پدیده اصلی بر راهبرد برابر با0.628، میزان تاثیر شرایط زمینه ای بر راهبرد برابر با0.473، میزان تاثیرشرایط مداخله گر بر راهبرد برابر با0.752 و میزان تاثیر راهبرد بر پیامد برابر با 0.641 می باشد.