مطالعات ساختار و کارکرد شهری

مطالعات ساختار و کارکرد شهری

مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال 8 پاییز 1400 شماره 28 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

شناخت و تحلیل دگردیسی ساختار فضایی صنعت و نظام جریانات موثر در منطقه البرز جنوبی (با تاکید بر جابجایی کامیون کالا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ساختار فضایی سازمان فضایی صنعت البرز جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۶
فضا محصول کنش متقابل نیروهای مختلف و پیچیده ای است که به عنوان یک معلول ماحصل علل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و طبیعی است. بدون شک فضا در هر بستر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و طبیعی الگویی متفاوت و مختص به خود را به نمایش می گذارد. تغییرات سازمان و ساختار فضایی منطقه در ماتریس فضایی هر محدوده سرزمینی متاثر از نیروهای متعدد و متکثری است که گاهاً به صورت اولیه و ثانویه شکل می یابد. بدون شک یکی از اهرم های تغییر در ساختار فضایی و نیز سازمان فضایی جریان در هر منطقه، الگوهای فعالیتی به ویژه پراکنش صنعت در آن محدوده است. آنچه در این مقاله به عنوان موضوع اصلی مورد توجه قرار گرفته است تحلیل سیمای دگردیسی ساختار فضایی صنعت در راستای تحلیل نظام جریانات موثر در منطقه البرز جنوبی است. در این راستا انواع آزمون های K-Reply، Global Moran، Standard Deviational Ellipse، و ... در نرم افزار Arc GIS و نیز آزمون های آماری تحلیل Centrality، Betweenness، Density، Core-Periphery، Closeness،از نرم افزار UCINET و نرم افزار NET DRAW با هدف بررسی سازمان فضایی جریان ها استفاده شده است. عموم بررسی های صورت گرفته در خصوص الگوی دو نوع ساختار و سازمان فضایی نشان از تمرکز تهران است اما تغییر فاحش در تغییرات تدریجی سیمای منطقه حکایت از دگردیسی ساختار فضایی به تبعیت از سازمان فضایی است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت هر فرم جغرافیایی در نتیجه سهم عوامل مختلف سیمای متفاوتی را به نمایش می گذارد. لذا در این رابطه ما با مکانیزم های اولیه و مکانیزم های تشدیدکننده مواجه هستیم که در آن جریان و شبکه به مراتب در شکل یابی ساختار فضایی نقش ایفا می کند. این موضوع تا حد بالایی با چرخه انباشت و یا تشکیل سرمایه در ارتباط نزدیک است.
۲.

ریخت-الگوی بهینه مسکن در بافت تاریخی مبتنی بر آموزه های پیکره بندی و میزان انطباق پذیری الگوهای مسکن میان افزا در محله طاهر و منصور کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت تاریخی کاشان مسکن پیکره بندی انطباق پذیری الگوی میان افزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۰
نظام پیکره بندی مسکن در بافت های تاریخی به پیروی از قواعد اقلیمی و در راستای پاسخ دهی به هنجارهای فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته و به رغم تشابهات شکلی، از قواعد خاصی پیروی می کند. طی دهه های اخیر و به دنبال دخل و تصرفات شتاب زده در بخش قدیمی شهرها، موضوع انطباق پذیری مسکن جدید، به یکی از دغدغه های اصلی و چالشی در جامعه تخصصی تبدیل شده است. بررسی الگوهای ساخته شده، راوی چهره ای نازیبا از پیکره بندی و عدم انطباق مسکن نوساز با بخش تاریخی و نبود همزیانی میان آن ها است. پرسش پژوهش آن است که انطباق پذیری و انعطاف پذیری چگونه بر پیکره بندی فضایی اثرگذارند؟ و الگوهای مسکن میان افزا در محله طاهر و منصور کاشان، به چه میزان توانسته به انطباق پذیری با بستر تاریخی پاسخ دهد؟ پژوهش با بررسی نظام پیکره بندی مسکن در بافت تاریخی کاشان در بازه 1335 تا 1398ش و ارزیابی میزان انطباق پذیری الگوهای جدید با قواعد موجود در محله طاهر و منصور، در پی ارتقاء کیفی مسکن در بافت تاریخی است. پژوهش کیفی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، ارزیابی های میدانی و تحلیل است. نخست عوامل مؤثر بر پیکره بندی و انطباق پذیری الگوهای مسکن مطلوب بررسی شده و سپس عکس های هوایی محدوده مطالعاتی در محیط Autocad ترسیم و مبتنی بر ماهیت، برای تحلیل معیارها از نرم افزار Depth Map و GIS استفاده شده است. مبتنی بر یافته ها، تغییر الگوی ساخت خانه ها از چهار طرف ساخت (حیاط مرکزی) در دهه 1330ش. به دو طرف ساخت تا دهه 1350، کوچک شدن مساحت ساختمان، افزایش چشمگیر تراکم ساخت و برهم ریختن یکپارچگی و انسجام فضایی به ویژه از دهه 1370 به این سو، به عنوان عوامل اصلی انطباق ناپذیری الگوهای میان افزار با بافت تاریخی مطرح اند. نتایج مبین آن است که چهار شاخص فرم، مساحت، فشردگی و یکپارچگی و انسجام فضایی که برآمده از هنجارهای فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی هستند، رابطه بین عملکرد و فضا را سامان دهی نموده و ساختار شکلی و پیکره بندی بافت تاریخی را تضمین می کنند.
۳.

-مکانیابی شعب بانک ملی در شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب با رویکرد هوشمند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بانک ملی مکانیابی رشد هوشمند شهری شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۲۷
یکی از تصمیمات بسیار مهم و استراتژیک در امر بانک داری، مکان یابی شعب بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری است. در عصر حاضر به دلیل وجود رقابت بین بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر مؤلفه های مؤثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژه ای یافته است. مکان استقرار شعب بانک ها، محرکی مهم در جذب مشتریان است و بازاریابان بانکی باید آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. از این رو، این پژوهش با هدف مکان یابی شعب  بانک ملی در شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب با رویکرد هوشمند شهری به صورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. مراحل طی شده در امر مکان یابی بانک شامل تهیه لایه های اطلاعاتی برای هر معیار، طبقه بندی هر لایه اطلاعاتی بر اساس میزان ارزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتب فازی و ترکیب همه لایه های اطلاعاتی و اعمال ضرایب نهایی مدل FUZZYAHP و تهیه نقشه نهایی بوده است. پس از انجام محاسبات و بررسی های لازم، بیشترین وزن به معیار «نزدیکی به کاربری تجاری» (227/0) و کمترین وزن به معیار «فاصله از دسترسی محلی» (012/0) تعلق گرفت. با توجه به وزن معیارها و همپوشانی لایه ها در نهایت مکان های بسیارمناسب با مساحتی معادل 11 هکتار؛ پهنه با استقرار مکانی مناسب با مساحتی معادل 195 هکتار؛ پهنه با استقرار مکانی نسبتاً مناسب با مساحتی معادل 803 هکتار؛ پهنه با استقرار مکانی نامناسب با مساحتی معادل 327 هکتار؛ و پهنه با استقرار مکانی بسیار نامناسب با مساحتی معادل 730 هکتار برای استقرار شعب جدید بانک ملی در شهر ایلام مشخص گردید. بهترین پهنه ها برای احداث شعب جدید بانک ملی بخش هایی از منطقه 2، 3 و 4 هستند.
۴.

بازاندیشی در ساختار فضایی کلان شهرها از منظر پراکنش هسته های عملکردی (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قطبی شدن ساختار فضایی شهر عملکردهای شهری کلان شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۰
ساختار فضایی شهرها نحوه ی استقرار مجموعه ای از عناصر کالبدی و عملکردی در ارتباط با محورهای مواصلاتی، فرم شهری و جمعیت می باشد. در سیر توسعه ی شهرها تغییرات گسترده ای در ساختار فضایی آنها رخ داده است که این تغییرات مواقعی به تعادل فضایی بین عملکردهای شهری و جمعیت و مواقعی به قطبی شدن و نابرابری فضایی منجر گردیده است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی ساختار فضایی کلان شهر تبریز از منظر پراکنش هسته های عملکردی به منظور بازاندیشی در توزیع فضایی عملکردهای شهری در مناطق 10گانه متناسب با جمعیت می باشد. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر توصیفی-تحلیلی با ماهیت علی-همبستگی می باشد که به منظور جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های مرکز میانگین، بیضی انحراف معیار، تخمین تراکم کرنل، شاخص نزدیک ترین همسایه و رگرسیون وزنی جغرافیایی استفاده شده است. قابل ذکر است که در این تحقیق 9 عملکرد مذهبی، آموزشی، تجاری، درمانی، فرهنگی، صنعتی، فضای سبز، تفریحی-گردشگری و اداری مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که پراکنش فضایی هسته های عملکردی به جزء عملکردهای صنعتی، تجاری و تفریحی-گردشگری دارای ساختار فضایی تک هسته ای در مرکز شهر می باشند. از طرفی همبستگی بین هسته های عملکردی و جمعیت کلان شهر تبریز بر اساس آزمون رگرسیون فضایی در حد متوسط یعنی 59 درصد بوده است. بدین ترتیب عدم تعادل در توزیع هسته های عملکردی در کلان شهر تبریز نمایان است و مطلوب ترین رابطه بین هسته های عملکردی با جمعیت نیز مربوط به مناطق 2، 8، 3 و 4 می باشد.
۵.

تحلیل عوامل موثر بر تحقق برنامه ریزی محله مبنا (مورد مطالعاتی: محله سنگلج تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی محله مبنا تحلیل عاملی محله سنگلج تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۸
شهر موجود زنده ای است که عرصه ای برای تعامل میان انسان و محیط می باشد. در دهه های اخیر جمعیت شهرنشین افزایش یافته که همراه با مزایا خود، معضلاتی را نیز به دنبال آورده است. همچنین ظرفیت شهرها، متناسب با حجم تحمیل شده بر آن ها نیست و درنتیجه مشکلات افزون تری به وجود می آید؛ بنابراین از طرفی رشد جمعیت شهرنشین در تمامی محلات شهری (محلات قدیمی و ارگانیک و یا محلات جدید)، در حال افزایش می باشد و مشکلات جدیدی را برای جوامع شهری و شهروندان به وجود آورده است؛ و از سوی دیگر حل بسیاری از مشکلات شهری در مقیاس های خردتری نظیر محله ای و از طریق برنامه ریزی محله مبنا قابل تحقق است. درنتیجه با توجه به روند صعودی شهرنشینی، برنامه ریزان شهری سعی در حل این مشکلات و ارائه راه حل و مدل برنامه ریزانه برای آن نظیر روندهای مشارکت از پایین به بالا می باشند تا اثرات نامطلوب محیطی را به حداقل رسانده و کیفیت زندگی را بیشتر نمایند.  هدف از پژوهش حاضر  تحلیل عوامل موثر بر تحقق پذیری برنامه ریزی محله مبنا است. پژوهش کاربردی است و با رویکرد آمیخته )کمی-کیفی) به بررسی موضوع میپردازد. در این پژوهش از روش هایی نظیر تبیین و اکتشاف عوامل موثر بر تحقق برنامه ریزی محله مبنا استفاده شده است. مورد مطالعاتی محله سنگلج تهران است. از شیوه های نظیر داده پردازی )مشاهده، پرسشنامه( استفاده شده است. حجم نمونه طبق روش نمونه گیری نیمن 264 نفر است؛ در نتیجه 264 پرسشنامه در محله سنگلج تهران تکمیل شده است. برای دستیابی به اطلاعات از تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج پژوهش نیز نشان میدهد که عوامل مؤثر بر تحقق برنامه ریزی محله مبنا  مواردی نظیر خدمات محله ای ، ایمنی و امنیت محله ای، ساختار محله ای، سرمایه اجتماعی، نظام حمل و نقلی، ساخت و ساز، مشاغل محله ای، جامعه مدنی، مشارکت و مسکن همه شمول است که بیشترین تاثیر را در مقیاس محله ای دارد.
۶.

تحلیل مقایسه ای کیفیت محیط مسکونی در روستاهای الحاقی و سکونتگاههای غیر رسمی مورد مطالعه سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکونتگاه غیررسمی شاخص های کیفیت محیط مسکونی روستاهای الحاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۰
هدف اصلی تحقیق مقایسه شاخص های کیفیت محیط مسکونی در سکونتگاه های غیررسمی و روستاهای الحاقی شهر سبزوار می-باشد. این پژوهش از نوع توسعه ای- کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از تی تست تک نمونه، تی تست مستقل، اسپیرمن، کای اسکوار، پیرسون، رگرسیون و برای انجام راهبردها از SOAR استفاده شده است. حجم نمونه برای دو بافت 380 پرسشنامه بوده که برای بافت سکونتگاه غیررسمی 252 و روستاهای الحاقی 128 پرسشنامه به روش خوشه ای چند مرحله ای تکمیل شده است. مقدار آلفا برای کل شاخص ها برابر با 78/0 به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از 8 شاخص مورد بررسی در هیچ یک از بافت های مورد مطالعه در دو بافت فقط شاخص اعتماد و تعامل در سطح مطلوبی است و سایر شاخص ها اعم از تعلق مکانی، کیفیت مسکن، احساس امیدواری به آینده، محیطی_ کالبدی، دسترسی به خدمات، امنیت، اقتصادی مطلوب نمی باشند. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که شاخص کیفیت مسکن ، بیشترین تأثیر را در ارتقاء کیفیت محیط مسکونی دو بافت مورد مطالعه شهر سبزوار دارد و در مراتب بعدی شاخص تعلق مکانی و احساس امیدواری به آینده قرار می گیرند.
۷.

ارزیابی کاربرد فناوری های اطلاعات و ارتباطات توسط ذی اثران در راستای ایجاد سایبرپارک های تخصصی در محیط درون شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سایبرپارک تخصصی فضاهای باز عمومی دانشگاهی فناوری های اطلاعات و ارتباطات آموزشی ذی اثران الگوهای رفتاری کاربران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۷
امروزه، در دنیای مدرن و مجازی مفاهیم و کاربست های جدیدی ظهور کرده است مانند سایبرپارک که از تلفیق دو حیطه سایبر و پارک بوجود می آید. سایبرپارک ها، با هدف های مختلف و در بافت های متنوع به صورت تخصصی در حال رشد و توسعه هستند. یکی از مهمترین آنها، سایبرپارک تخصصی به ویژه در بافت دانشگاه می باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی نحوه استفاده ذی اثران از فناوری های اطلاعات و ارتباطات در فضاهای باز عمومی در دانشگاه در راستای ایجاد سایبرپارک تخصصی است. بنابراین، در این پژوهش سعی شده است از طریق واکاوی ابعاد مختلف فضاهای باز عمومی (نحوه استفاده کاربران از فضاهای باز عمومی، وضعیت فضای باز و وضعیت فناوری های اطلاعات و ارتباطات در محیط دانشگاه) در مجموعه پردیس باغ ملی دانشگاه هنر به عنوان نمونه مورد مطالعه، جنبه های مختلف ایجاد یک سایبرپارک تخصصی آموزشی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته تا گامی برای توسعه آنها برداشته شود. در این راستا، در ابتدا، با بهره گرفتن از بررسی موشکافانه و نظام مند پژوهش های پیشین به شیوه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، چارچوب پژوهش تدوین و گردآوری داده ها به روش میدانی در قالب پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده انجام شده است. نهایتا، با بهره گیری از تحلیل کمی و بکارگیری نرم افزار آماری SPSS و تحلیل کیفی محتوایی و نیز به کمک راهبرد پژوهشی مطالعه موردی، تحلیل های استنباطی داده ها با استفاده از آماره خی دو و وی کرامرز محاسبه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که لحاظ کردن گروه های سنی کاربران در این زمینه در تحقق ایجاد سایبرپارک تخصصی آموزشی و ارتقای مشارکت ذی اثران بیشترین تاثیرگذاری را خواهد داشت.
۸.

شناسایی شاخص های مدیریت و فناوری اطلاعات در تحقق شهر خلاق ایرانی - اسلامی (مطالعه موردی کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل عاملی شاخص شهر خلاق ایرانی - اسلامی مدیریت و فناوری اطلاعات کلان شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۹
در قرن 21، رشد شتابان شهرنشینی همراه با انقلاب انفورماتیک و توسعه ی تکنولوژی و فناوری-های جدید نشان از تغییر و دگرگونی ساختاری در روند توسعه ی شهری دارد. شهرها تلاش اصلی خود را در فراهم سازی محیطی مناسب برای جذب بیشتر افراد نخبه و بااستعداد که در اصطلاح، «طبقه ی خلاق» نامیده می شوند، معطوف می دارند. شهر خلاق مرکز نوآوری، خلاقیت، فناوری، و تبدیل ایده به ثروت می باشد. از این رو، امروزه بسیاری از شهرها در تلاش برای دستیابی به این الگو هستند. مقاله ی حاضر، تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که با توجه به جایگاه مهم و نقش اثرگذار فرهنگ اسلامی در نحوه ی سازماندهی مراکز شهری و فضاهای سکونتی در ایران، شاخص های مدیریت و فناوری اطلاعاتی که بتواند شهر خلاق ایرانی- اسلامی را تحقق بخشند کدامند؟ در این مطالعه از روش توصیفی- تحلیلی و داده های حاصل از توزیع پرسشنامه استفاده شده است. پس از جمع آوری شاخص های ارائه شده در ادبیات موجود مرتبط با حوزه ی شهر خلاق نسبت به طبقه بندی آنها در بخش های مختلف اقدام شده است. در مجموع 230 نفر از استادان و محصلان حوزه های علمیه در شهر اصفهان مورد مصاحبه و پرسش گری قرار گرفتند، از تکنیک تحلیل عاملی به منظور طبقه بندی شاخص های انتخابی استفاده شده است. در نهایت، شاخص های موثر در دستیابی به شهر خلاق ایرانی – اسلامی در حوزه ی مدیریت و فناوری اطلاعات در چهار طبقه دسته بندی شد که شامل: 1)توسعه ی زیرساخت های جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ 2)مدیریت کارآمد؛ 3)روابط خارجی و سیاست های مدیریتی و 4) مشارکت زنان در مدیریت شهری می باشد. در این مطالعه از روش توصیفی- تحلیلی و داده های حاصل از توزیع پرسشنامه استفاده شده است. پس از جمع آوری شاخص های ارائه شده در ادبیات موجود در حوزه شهر خلاق نسبت به طبقه بندی آنها در بخش های مختلف اقدام شده است. در مجموع 230 نفر از اساتید و محصلان حوزه های علمیه در شهر اصفهان مورد مصاحبه و پرسش گری قرار گرفتند، از تکنیک تحلیل عاملی به منظور طبقه بندی شاخص های انتخابی استفاده شده است. در نهایت، شاخص های موثر در دستیابی به شهر خلاق ایرانی – اسلامی در حوزه مدیریت و فناوری اطلاعات در چهار طبقه دسته بندی شد که شامل: 1)توسعه زیرساخت های جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ 2)مدیریت کارآمد؛ 3)روابط خارجی و سیاست های مدیریتی و 4) مشارکت زنان در مدیریت شهری می باشد.
۹.

ارزیابی پایداری محله های منطقه 18 شهرداری تهران با تأکید بر محله های یافت آباد شمالی و جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایداری محله ها توسعه پایدار منطقه 18 شهرداری تهران یافت آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۱
امروزه با ناکامی اهداف توسعه ی پایدار، محله های شهری به عنوان مقیاس بهینه برای پایداری کلان شهرها شناخته شده اند همچنین آسیب شناسی محله ها از لحاظ محیط زیست، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و کنترل و ساماندهی آنها در محدوده ی محلات آسان تر و سریع تر انجام انجام می پذیرد. برای دست یابی به پایداری در سطح محله های شهری، در گام نخست باید جایگاه و فاصله ی محله از آرمان های توسعه ی پایدار مورد ارزیابی قرار گیرد و در گام دوم به اولویت بندی ابعاد و شاخص های پایداری برای ارتقای پایداری محله های شهری پرداخته شود. در پی دست یابی به این گام ها، محله های شهرداری منطقه 18 تهران به عنوان نمونه انتخاب شد. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - پیمایشی است. برای ارزیابی پایداری محله های منطقه 18 از روش منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی و برای اولویت بندی شاخص های ارتقای پایداری محله یافت آباد(شمالی و جنوبی) از پرسش نامه استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که پایداری محله های منطقه 18 شهرداری تهران در سطح متوسط به پایین و محله یافت-آباد (شمالی و جنوبی) در سطح نسبتاً نامطلوب و نامطلوب  قرار دارد. برای ارتقای پایداری محله ی یافت آباد شمالی و جنوبی، شاخص هایی که در بعد اقتصادی قرار دارند در اولویت اول، شاخص های بعد اجتماعی فرهنگی در اولویت دوم، شاخص های بعد زیست محیطی در اولویت سوم و شاخص های بعد کالبدی زیرساختی در اولویت چهارم قرار دارند.
۱۰.

تعیین معیارهای موثر بر ارتقا سلامت روان سالمندان از دیدگاه بیوفیلیک (مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سالمندان دوستدار سالمند بیوفیلیک سلامت روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۵
هدف پژوهش تعیین معیارهای مؤثر بر ارتقا سلامت روان سالمندان با استفاده از رویکرد بیوفیلیک می باشد. در دستیابی به آن از روش های توصیفی تحلیلی و در بستر پیمایشی استفاده شده است. جهت گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استانداردی براساس معیارهای بیوفیلیک تدوین شد. حجم نمونه نیز مطابق فرمول کوکران (درصد خطای 5%) و توصیه متخصصین محاسبه شد. پرسشنامه ها به صورت روش نمونه گیری تصادفی میان سالمندان حاضر در خانه سالمندان با سلامت روان متوسط به بالا توزیع گشت. پاسخ گویی به سوالات، بنا بر سطح توانایی سالمندان، به صورت پرسش و پاسخ بین محقق و سالمند و یا توسط خود سالمند صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های حاصل با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. یافته های پژوهش بیانگر معنا دار بودن ارتباط میان الگوهای بیوفیلیک و سلامت روان سالمندان است. ارتباط بصری با طبیعت (به جز یک زیر معیار)، مجاورت با آب، ارتباط غیر بصری با طبیعت، پیوند با سیستم های طبیعی، تنوع حرارتی و جریان هوا، چشم انداز یا منظره، پویایی و شکوه، پیوستگی با مصالح طبیعی معیارهای موثر و محرک حسی نامنظم و بدون ریتم، ریسک کردن یا خطر پذیری، پیچیدگی و سادگی، الگوها و اشکال بیومورفیک، محیط راز آلود و پناهگاه، معیارهای غیر موثر بر سلامت روان سالمندان هستند.نتایج پژوهش بیانگر این است که دیدن گل و گیاه (میانگین: 73/4 از 5) بیشترین تاثیر و درخشش صفحات صیقلی در اثر تابش نور (میانگین: 19/2 از 5) کمترین تاثیر را بر ارتقا سلامت روان سالمندان دارد. نتایج پژوهش بیانگر این است که دیدن گل و گیاه (میانگین: 73/4 از 5) بیشترین تاثیر و درخشش صفحات صیقلی در اثر تابش نور (میانگین: 19/2 از 5) کمترین تاثیر را بر ارتقا سلامت روان سالمندان دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۹