بهنود برمایه ور

یکی از فناوری های نوپیدا، در راستای شکل گیری شهرهای هوشمند و پایدار، سایبرپارک است که این قابلیت را به مردم می دهد تا در جهت ارتقای کیفیت زندگی خود به ویژه بهبود تعاملات اجتماعی فن آوربنیان در زمینه های گوناگون (فرهنگی، آموزشی و غیره) از طریق هم رسانی دانش ها و تجارب خودشکوفایی و نهایتا هم آفرینی کنند. در این مسیر، با عنایت به نوپا بودن مفهوم و کاربست سایبرپارک، شناخت و توسعه این نوع پروژه مستلزم موشکافی عمیق عناصر وجودی آن است. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل فضاهای باز عمومی فرهنگی آموزشی در راستای شکل گیری سایبرپارک ها در میدان مشق شهر تهران به عنوان نمونه مورد مطالعه است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از واکاوی موشکافانه و نظام مند تحقیقات پیشین به صورت کتابخانه ای و اسنادی پیرامون ویژگی ها و ابعاد تشکیل دهنده سایبرپارک ها چارچوب پژوهش تدوین شده است. در ادامه، از طریق روش کمی، ضمن گردآوری داده ها و تحلیل آنها، ارتباط و میزان تاثیر رضایتمندی ذی اثران از کیفیت تجهیزات و امکانات فضاهای باز مورد مطالعه بر فعالیت های شکل گرفته توسط کاربران در این فضاهای باز واکاوی شده و وفق ابعاد سه گانه سایبرپارک ها (فضاهای باز عمومی؛ ذی اثران و فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی) مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که از نظر ذی اثران، کیفیت فضای عمومی باز مورد مطالعه، از جنبه تسهیلات ورزشی و امکانات بازی و سرگرمی، وضعیت تجهیزات و فضای خدماتی و تامین آسایش، امکانات دسترسی به فن آوری های ارتباطی و نیز تسهیلات و زیرساخت های شبکه اینترنت و شبکه مخابرات، به طورکلی چندان مطلوب نمی باشد. از اینرو، برای توسعه ابعاد سایبرپارک در این محدوده نیاز است امکانات، تسهیلات، تجهیزات و زیرساخت های مربوطه توسعه داده شوند تا بتوانند با ارتقا دادن فعالیت های مرتبط، بستر لازم برای تحقق سایبرپارک را فراهم آورند.

مقدمه: موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش مستلزم ارزیابی وضعیت مدیریت دانش است که از آن با عنوان میزان بلوغ مدیریت دانش یاد می شود. در همین راستا، پژوهش حاضر به ارزیابی بلوغ مدیریت دانش شرکت کیسون با رویکرد اهمیت عملکرد پرداخته است.روش شناسی: این پژوهش بر اساس هدف مطالعه کاربردی توسعه ای است و بر اساس روش گردآوری داده ها مطالعه غیرآزمایشی (توصیفی) از نوع پیمایش مقطعی است. همچنین در این مطالعه از روش پژوهش آمیخته (کیفی کمی) استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیم ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه طیف لیکرت بود. برای اعتبارسنجی بخش کیفی از ضریب هولستی استفاده شد و اعتبارسنجی بخش کمی نیز با اعتبار صوری و محاسبه آلفای کرونباخ صورت گرفت. جامعه آماری در بخش کیفی شامل مدیران شرکت کیسون است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. با 19 مصاحبه به اشباع نظری دست پیدا شد. جامعه آماری بخش کمی شامل مدیران و کارشناسان شرکت کیسون است. حجم نمونه با فرمول کوکران 140 نفر محاسبه شد. نمونه گیری در بخش کمی نیز با روش تصادفی ساده صورت گرفت. برای تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و نرم افزار مکس کیودی ای استفاده شد. سپس با استفاده از تحلیل شکاف و تحلیل اهمیت عملکرد به ارزیابی وضعیت بلوغ مدیریت دانش پرداخته شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که مدیریت دانش در شرکت کیسون در سطح آغازین مدل بهره وری آسیایی قرار دارد. شکاف بین سطح عملکرد و سطح مورد انتظار زیاد است. در زمینه «فناوری» انتظارات (اهمیت) به ادراکات (عملکرد) نزدیک است اما در مورد متغیرهایی مانند «نتایج مدیریت دانش» و «فرایندهای دانشی» شکاف از ژرفنای بیشتری برخوردار است. بر اساس نمره کسب شده شرکت کیسون در وضعیت توسعه یافته قرار دارد که حد متوسطی است.نتیجه : شرکت کیسون جهت اجرای فراگیر مدیریت دانش، می تواند با گذر از مرحله توسعه به مرحله پالایش و در نهایت بلوغ مدیریت دانش دست یابد.

با توجه به اهمیت شناخت آسیب پذیری و مقاوم سازی ساختمان های بنایی غیرمسلح در برابر زلزله در ایران، یکی از راهکارهای بهینه، ایمن سازی فضاها با تاکید بر سطح عملکردی جانی کاربران است. بنابراین، مساله اصلی این پژوهش عبارت است از طرح راهروی ایمن چیست و چگونه جان کاربران ساختمان دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر در پردیس باغ ملی تهران را در برابر تخریب ناشی از زلزله تامین می کند؟ در این پژوهش کاربردی، ابتدا مشاهدات میدانی از بنا صورت گرفته است. سپس، مطالعات کتابخانه ای پیرامون ادبیات و پیشینه تحقیق اجرا شده است. در ادامه، واکاوی موشکافانه اسناد، مدارک و نقشه های ساختمان مذکور انجام شده است. بعد از آن، مصاحبه و مشورت با خبرگان صورت پذیرفته است. در نهایت، با بهره گیری از ظرفیت های روش تحلیلی-محاسباتی با تمرکز بر سناریوهای مختلف و آیین نامه ها (زلزله، بارگذاری و فولاد) و نرم افزارهای مربوطه (SAP2000 و...) و همچنین از طریق راهبرد مطالعه موردی، راهروی ایمن طراحی گردیده است. طرح راهروی ایمن، جهت فراهم نمودن فضایی برای پناه گرفتن کاربران ساختمان در زمان وقوع زلزله تا زمان رفع خطر، به عنوان مناسب ترین روش به لحاظ حفظ ماهیت میراث فرهنگی بنا در کنار رعایت محدودیت های اقتصادی تبیین شد. سازه فولادی طرح با ظرفیت های برجسته، پیکربندی خاص، قاب ها و اتصالات ویژه و اجزاء غیرسازه ای آن برمبنای قابلیت انعطاف پذیری و انطباق پذیری با بنای تاریخی موجود طراحی شد. 

در سال های اخیر، با افزایش قابل توجه آمار رخدادهای ناگوار گوناگون از قبیل بحران های مالی، بلایای طبیعی و غیرطبیعی و غیره، توانایی بقاء امری حیاتی برای پروژه ها خصوصا در صنایع زیربنایی مانند صنعت ساختمان بوده است. در واقع، پروژه ها همچون سیستم های موقتی نیاز دارند تا جهت پیشگیری و کاهش تاثیر خسارات پیش آمده ها، تا ب آور شوند. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: بررسی عوامل موثر بر ارتقاء تاب آوری در پروژه های ساختمانی به منظور کاهش آسیب ها و شکست های ناشی از حوادث و اختلالات. در این راستا، در این پژوهش ترکیبی، ابتدا با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای عوامل موثر معرفی شدند. در ادامه، داده های جمع آوری شده، از طریق مطالعات میدانی و مصاحبه با ده نفر از خبرگان پژوهش، تحلیل (کیفی مضمونی) شدند. بر این اساس، عوامل اصلی و فرعی موثر، در سه دوره ی زمانی قبل، حین و پس از ساخت، شناسایی، اصلاح و نهایی گردیدند. پس از آن، عوامل اصلی با استفاده از پرسشنامه ی توزیع شده بین شصت و یک نفر، نرم افزار کمی SPSS و نیز آزمون فریدمن اولویت بندی شدند؛ که به ترتیب عبارتند از: در مرحله ی قبل از ساخت- قوانین و سیاست های کلان و امکان سنجی؛ در مرحله ی ساخت- ایمنی، تیم پروژه، نظارت و کنترل، تکنولوژی ساخت، مدیریت چابک، آموزش، مدیریت ذینفعان، مدیریت هزینه، مدیریت ارتباطات، مدیریت زمان بندی و درس آموخته ها و در مرحله ی پس از ساخت- مدیریت بحران، تعمیر و نگه داری و فرهنگ سازی. در آخر، یافته های پژوهش نشان می دهند که اتخاذ رویکرد مدیریتی مبتنی بر تاب آوری در پروژه ها خصوصا در حوزه ی ساختمان سازی می تواند آسیب ها و شکست های ناشی از حوادث و اختلالات را به حداقل برساند.

با عنایت به افزایش مسکن سازی در جوامع درحال توسعه مانند ایران، پرداختن به موضوع کاهش حوادث ساختمانی به خصوص در کلان شهرها و ایمن سازی های مربوطه با کمک تکنولوژی های نوظهور، امری ضروری است. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: واکاوی کاربست اینترنت اشیاء جهت نظارت و کنترل بر نقاط دارای خطر زیاد به منظور کاهش حوادث و ارتقای ایمنی در فضاهای کارگاهی ساختمانی در شهر تهران. در این پژوهش کاربردی، ابتدا مطالعه کتابخانه ای درخصوص مفهوم و کاربرد اینترنت اشیاء در حوزه ی ایمنی صنعت ساخت و ساز انجام شد. سپس، نقاط و فعالیت های دارای خطر زیاد شناسایی شدند. پس از آن، در مرحله مطالعه میدانی، این لیست توسط 52 مشاور ذی صلاح ایمنی ساختمان تصحیح و تکمیل شد. بعد ا ز آن، ده مصاحبه نیمه ساختار یافته با کارشناسان خبره ایمنی و آگاه به حوزه ی اینترنت اشیاء، صورت پذیرفت. براین اساس، راهکارهای موثر مبتنی بر اینترنت اشیاء برای کنترل و نظارت بر نقاط دارای خطر زیاد استخراج گردیدند. همچنین، در این ارتباط، وضعیت موجود و بسترهای مورد نیاز از جنبه های تکنولوژی، سازمان، هزینه و برون سازمان تبیین شدند. درواقع، یافته های اصلی این تحقیق، در قالب مدل مفهومی، نشان می دهد که توجه به مراحل انتخاب حادثه، انتخاب نقطه و فعالیت مورد نظر، تعیین راهکار مناسب با موقعیت تعیین شده (پایش میزان جابه جایی و سلامت سازه، پایش مجاورت مواد اشتعال زا با دیگر مواد، پایش مجاورت افراد و ماشین آلات و ممانعت از ادامه ی حرکت و تعیین محدوده در اطراف بازشوها) و بررسی بسترهای مورد نیاز (زیرساخت، پشتیبانی، اعتباربخشی، فرهنگ، بودجه، کارفرمایان و قانون)، به ترتیب، جهت طراحی و پیاده سازی سیستم های ایمنی اینترنت اشیاء محور در فضاهای کارگاهی ساختمانی حیاتی است.

امروزه، در دنیای مدرن و مجازی مفاهیم و کاربست های جدیدی ظهور کرده است مانند سایبرپارک که از تلفیق دو حیطه سایبر و پارک بوجود می آید. سایبرپارک ها، با هدف های مختلف و در بافت های متنوع به صورت تخصصی در حال رشد و توسعه هستند. یکی از مهمترین آنها، سایبرپارک تخصصی به ویژه در بافت دانشگاه می باشد. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی نحوه استفاده ذی اثران از فناوری های اطلاعات و ارتباطات در فضاهای باز عمومی در دانشگاه در راستای ایجاد سایبرپارک تخصصی است. بنابراین، در این پژوهش سعی شده است از طریق واکاوی ابعاد مختلف فضاهای باز عمومی (نحوه استفاده کاربران از فضاهای باز عمومی، وضعیت فضای باز و وضعیت فناوری های اطلاعات و ارتباطات در محیط دانشگاه) در مجموعه پردیس باغ ملی دانشگاه هنر به عنوان نمونه مورد مطالعه، جنبه های مختلف ایجاد یک سایبرپارک تخصصی آموزشی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته تا گامی برای توسعه آنها برداشته شود. در این راستا، در ابتدا، با بهره گرفتن از بررسی موشکافانه و نظام مند پژوهش های پیشین به شیوه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، چارچوب پژوهش تدوین و گردآوری داده ها به روش میدانی در قالب پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده انجام شده است. نهایتا، با بهره گیری از تحلیل کمی و بکارگیری نرم افزار آماری SPSS و تحلیل کیفی محتوایی و نیز به کمک راهبرد پژوهشی مطالعه موردی، تحلیل های استنباطی داده ها با استفاده از آماره خی دو و وی کرامرز محاسبه شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که لحاظ کردن گروه های سنی کاربران در این زمینه در تحقق ایجاد سایبرپارک تخصصی آموزشی و ارتقای مشارکت ذی اثران بیشترین تاثیرگذاری را خواهد داشت.

امروزه نقش و اهمیت زیرساخت ها در شهرها بر کسی پوشیده نیست. زیرساخت اجتماعی زیرمجموعه ای از زیرساخت ها و شبکه پیچیده و درهم تنیده ای از دارایی های ملموس و غیرملموس است که سطح کیفی زندگی را در یک اجتماع محله ای ارتقا می دهد و نقش مهمی در ایجاد جامعه ای منسجم، تاب آور و پایدار دارد. با این حال در کشور ما به دلیل کمبود زیرساخت های متناسب با نیازها و لحاظ نکردن ابعاد اجتماعی پروژه ها، شاهد اتلاف طیف وسیعی از دارایی ها هستیم. به این ترتیب، پژوهش حاضر در پاسخ به ضرورت فوق و بنا به اهمیت زیرساخت های اجتماعی انجام شده و هدف اصلی آن ارائه راهکارهایی برای تأمین زیرساخت های اجتماعی پایدار در سطح محلی و در راستای مدیریت پایداری پروژه به منظور نیل به اهداف توسعه پایدار شهری است. روش تحقیق در این پژوهش کیفی است و مطالعه موردی در آن، پروژه فرهنگی، مسکونی و ورزشی جوانان یزد است. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از دو روش مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و نیز مطالعات میدانی (مصاحبه با افراد آگاه و فعال در پروژه و متخصصان صاحب نظر در حوزه پژوهش و اجرا) گردآوری شده است. سپس برای تحلیل داده ها از روش کیفی تحلیل محتوا استفاده شده است. پس از تحلیل داده های پژوهش، مهم ترین راهکارهای پیشنهادی در راستای توسعه پایدار و همسو با مدیریت پایداری پروژه و برای تأمین زیرساخت های اجتماعی پایدار در پروژه های زیرساختی ارائه شده اند که عبارت ا ند از: استفاده از نیروی انسانی متخصص و تجهیزات کافی، همکاری بخش خصوصی با دولتی، درنظرگرفتن موقعیت هایی ایمن و راحت برای حمل و نقل، برنامه ریزی برای چشم انداز آینده و نیازهای روبه رشد، بهره برداری بهینه از امکانات موجود، برنامه ریزی جامع مورد توافق عوامل اصلی پروژه. جمع بندی نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، در مقیاس محلی می توان با اطمینان از تأمین عوامل فوق با اتکا بر اصول مدیریت پروژه، گام مهمی در صنعت ساخت برداشت. همچنین با تعمیم مباحث فوق از جنبه های پژوهشی و اجرایی می توان به تدریج بستر لازم برای تأمین زیرساخت های اجتماعی پایدار را برای سایر پروژه های مشابه و در سطح کشور مهیا کرد.

با توجه به ناایمن بودن صنعت ساخت و ساز، هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی مدیریت ایمنی و بررسی تأثیر آن در کاهش حوادث کارگاهی در پروژه های ساخت و ساز شهری جنوب شهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی - همبستگی و از نوع کاربردی است. جهت بررسی روایی و پایایی پرسشنامه، به ترتیب، از روش تحلیل عاملی و آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. جامعه آماری مهندسان ناظر فعال در حوزه ساخت و ساز شهری تهران می باشند که به شیوه تصادفی خوشه ای و براساس جدول مورگان، تعداد 357 نفر انتخاب شده اند و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، آمار استنباطی و تحلیل رگرسیون در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که اولویت بندی عناصر تأثیرگذار در بهبود برنامه های ایمنی و کاهش حوادث کارگاهی به ترتیب عامل ”استفاده از تجهیزات حفاظتی“، ”تدوین مسئولیت ها“ و ”مدیریت ریسک“ می باشند. همچنین در حوزه رتبه بندی انواع حوادث کارگاهی، به ترتیب ”آسیب و جراحات به افراد ناشی از عدم بکارگیری تجهیزات حفاظت فردی“، ”صدمه به تأسیسات زیرزمینی شهری حین عملیات گودبرداری به روش نیلینگ“، ”خسارات جانی و مالی ناشی از ایمن و استاندارد نبودن تجهیزات کارگاهی “، ”وقوع مرگ خاموش در اتاق های کارگری بدلیل ایمن نبودن وسایل گاز سوز و عدم تهویه مناسب“، ”سقوط قطعات اسکلت سازه حین جوشکاری“، ”سقوط کارگران، مصالح و تجهیزات از ارتفاع“و ”ریزش دیواره های گود و پلاکهای مجاور بدلیل عدم گودبرداری اصولی و استاندارد“ از جمله حوادث و خسارات جانی و مالی معمول در کارگاه های ساختمانی جنوب شهر تهران طبقه بندی می گردند.

مشکلات محیط زیستی شهری و مسائل شهرنشینان، نیاز به توسعه فضاهای شهری هوشمند و پایدار را ضروری می نماید. فضای گردشگری هوشمند می تواند بستر لازم را جهت تسریع در حل این مسائل و مشکلات به منظور دستیابی به شهر پایدار فراهم کند. در این راستا سایبر پارک به عنوان فضای گردشگری هوشمند که به کمک رویکرد هم آفرینی و از طریق تعاملات دیجیتالی ذی اثران و گردشگران با محیط زیست شهری شکل می گیرد، قادر است نقش اساسی در این زمینه بازی کند. پیشرفت سریع تکنولوژی، رفتار و منش انسان مدرن شهری را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین سایبر پارک به عنوان فضای باز گردشگری شهری که هم ماهیت مجازی و هم ماهیت واقعی دارد تعادلی بین زندگی دیجیتالی و انسانی برقرار می نماید. به بیان دیگر سایبر پارک علاوه بر مبنای تکنولوژیکی، رویکرد انسانی (گردشگر دوست) و محیط زیستی (دوست دار طبیعت) نیز دارد. در این بافت فضای واقعی و مجازی درهم آمیخته می شود تا امکان تبادل اطلاعات و انتقال فناوری ها فراهم آمده، دانش و تجارب اشتراک گذاری شده و در اختیار گردشگران قرار گیرد. توسعه گردشگری متکی بر زیرساخت عمومی و خصوصی مناسب است. سایبر پارک هم راستا با اهداف جدید سازمان ملل، می تواند سیاست عمومی برای ارتقاء زیرساخت ها را تحت تأثیر قرار دهد؛ شهرها را پایدارتر، نوآورانه تر و کارآمدتر کند و به سوی رشد اقتصاد کم کربن، جذب گردشگران و سایر منابع سرمایه گذاری سوق دهد. به دلیل جدید بودن مفهوم سایبر پارک و نوظهور بودن پروژه های آن، این پژوهش تلاش دارد با بهره برداری از ویژگی های تحلیل محتوایی مفاهیم اصلی در این زمینه را توسعه داده و مدل مفهومی سایبر پارک را ارائه نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که سایبر پارک با سه حوزه عملکردی اصلی شامل ذی اثران و گردشگران، فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضاهای گردشگری شهری شناخته می شود. درواقع سایبر پارک از طریق برهم کنش این سه حوزه و شکل گیری فعالیت های مشترک بین این حوزه ها به وجود می آید.

ظهور دنیای مجازی منجر به خلق فضاها و ایجاد الگوهای رفتاری نوینی در زندگی انسان مدرن امروزی شده است. در همین راستا، سایبر پارک، از طریق هم آفرینی فضاهای باز عمومی و بهره گیری از فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطاتی، فرصت های فراوانی را برای ذی اثران در حوزه تعاملات دیجیتالی (تبادل اطلاعات، انتقال تجارب، به اشتراک گذاری دانش و...) فراهم کرده است. درواقع، سایبر پارک زیست بوم اجتماعی هوشمندی است که در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، می تواند با استفاده از افزارهای فناورانه و در بستر طبیعت، نیازها و خواسته های افراد را به ویژه در زمینه آموزش و یادگیری برآورده کند. هدف اصلی این پژوهش، امکان سنجی پیاده سازی سایبر پارک ها از طریق برهمکنش های فناورانه کاربران در فضاهای باز عمومی دانشگاهی است و پردیس باغ ملی دانشگاه هنر به عنوان نمونه موردمطالعه انتخاب شده است. بدین منظور، داده ها به صورت میدانی و از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و سپس با بهره گیری از روش تحلیل کمی و به کارگیری نرم افزار آماری SPSS و نیز به کمک راهبرد پژوهشی مطالعه موردی، تحلیل داده ها انجام شده است. برای ارتقای اعتبار این پژوهش، مطالعه آزمایشی (30 عدد پرسشنامه) اجرا شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که موفقیت در استقرار سایبر پارک درون فضاهای باز عمومی دانشگاهی نیازمند توسعه و تقویت زیرساخت های فناورانه در این مکان و تأمین فضای مناسب (به خصوص محیط طبیعی) برای فراهم شدن امکان حضور افراد برای استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی و به اشتراک گذاری تجارب حاصل از آن ها است. یافته ها به اشتیاق و تمایل بالای ذی اثران (دانشجویان یا کاربران اصلی) به مشارکت در امور مربوط به فضای باز عمومی آموزشی نیز اشاره دارند. همچنین، کیفیت فضای باز عمومی پردیس باغ ملی دانشگاه هنر به شدت مرتبط با امکانات موجود در آن بوده و با زندگی اجتماعی دانشجویان (مرتبط با کاربرد فناوری های اطلاعات و ارتباطات) همبستگی قوی دارد.

امروزه میراث گذشتگان بیش از پیش مورد توجه ملت ها واقع شده است و پروژه های بسیاری به منظور حفاظت از آنها اجرا می شود. عدم قطعیت در زمان، هزینه و محدوده را می توان از جمله ویژگی های مشترک و متمایزکننده این پروژه ها دانست که باعث بروز چالش هایی می شوند. یکی از جدیدترین پاسخ ها به این چالش ها، پیاده سازی مدل سازی اطلاعات ساختمان در حوزه میراث فرهنگی است. مدل سازی اطلاعات ساختمان در قالب مجموعه ای از ابزارها، فرآیندها و استراتژی ها به عنوان سیستمی جهت بهبود تعاملات و مدیریت اطلاعات پروژه عمل می کند. در مقابل بلوغ پیاده سازی این مفهوم در پروژه های حوزه ساخت، منافع و چگونگی پیاده سازی آن در حوزه میراث فرهنگی، موضوعی نوین و چالش انگیز است. این مقاله، ضمن درنظرگرفتن مدل سازی اطلاعات ساختمان های تاریخی به عنوان یک نوآوری تکنولوژیک، به دنبال امکان سنجی و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پیاده سازی آن در بستر پروژه های مرمت ساختمان های تاریخی شهر تهران است. این پژوهش کاربردی است و از جمله طرح های تحقیقی آمیخته به شمار می آید. جهت گردآوری اطلاعات از سه روش مطالعه کتابخانه ای، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه استفاده شده است. نتایج تحلیل آماری صورت گرفته درخصوص مدل مفهومی ارائه شده در این مقاله نشان می دهد که مؤلفه های موجود در سه گروه اصلی ویژگی های نوآورانه این مفهوم، عوامل محیطی و ویژگی های فردی تیم پروژه، با درجات متفاوتی بر پیاده سازی آن تأثیر می گذارند.

پیشرفت سریع فناوری محرک هوشمندسازی در حوزه های مختلف است که به ظهور الگوها و روابط نوینی میان مکان ها، انسان ها و افزارها منجر شده است. فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی با وجود چالش ها، فرصت های فراوانی را با ارائه خدمات گوناگون دیجیتالی در اختیار کاربران قرار می دهند. در این میان، سایبرپارک ها نوعی از فضاهای باز عمومی شهری هوشمند هستند که با هم آفرینی و برهم کنش های دیجیتالی، به منظور جمع آوری اطلاعات، انتقال دانش و به اشتراک گذاری تجارب شکل می گیرند. از آنجا که سایبرپارک فضای واقعی و مجازی را با هم ادغام می کند، می تواند تعادلی میان زندگی دیجیتالی و انسانی برقرار کند؛ بنابراین با توجه به معضلات فعلی شهرها و رهیافت های نوین شهری، مطالعه نیازها، اولویت ها، الزامات و ملاحظات پیرامون پروژه های سایبرپارک ضروری است. هدف پژوهش حاضر، واکاوی، مقایسه و تحلیل پروژه های پیشگام سایبرپارک به منظور استخراج مدل ها، اجزا و فرایندهای شکل گیری آن هاست تا بتوان به ُسوی توسعه و تکامل این فضا گام برداشت. با توجه به اینکه سایبرپارک مفهومی جدید و پیچیده و پروژه های آن نیز نوظهور است، در این پژوهش، با استفاده از ویژگی های تحلیل محتوایی و راهبرد پژوهشی مطالعات موردی، بررسی موشکافانه و نظام مند پژوهش ها، اسناد و مدارک مرتبط با این پروژه ها، اهداف و روش های اجرای سایبرپارک بیان شده است. در روند پژوهش، سه نمونه اصلی پروژه پیشگام سایبرپارک و زیرمجموعه ها و اجزای آن ها بررسی و تحلیل شده اند. همچنین نقش و جایگاه فضاهای باز عمومی، ذی اثران و فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی به همراه روش های اجرا و اهداف شکل گیری سایبرپارک ها در نمونه های مطالعاتی بررسی شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد مهم ترین دستاورد سایبرپارک ها، تشویق مردم برای مشارکت، تعامل و هم افزایی در امور گوناگون جامعه، به منظور آفرینش محیط زیست شهری باکیفیت و درنتیجه ارتقای کیفیت زندگی در شهر است.

شناسایی و ارزیابی ریسک در پروژه های عمرانی یکی از موارد مهمی است که نقش بسزایی در موفقیت و یا شکست این پروژه ها خواهد داشت. در این میان، پروژه های سد سازی با توجه به ماهیت ابعاد و پیچیدگی های زیاد و نیز با دارا بودن ساختار فنی و محیطی پویا، دارای ریسک های متعددی هستند که با شناسایی و تحلیل آنها، و با انجام برنامه ریزی و شناخت عدم قطعیت ها به صورت ساختار یافته، می توان برای انواع ریسک ها پاسخی مناسب را اتخاذ و امکان دستیابی پروژه را به موفقیت افزایش داد. غفلت از شناسایی عدم قطعیت هایی که منجر به ایجاد ریسک می شوند و نیز عدم شناسایی ریسک های دارای اهمیت بالا میتواند بر اهداف پروژه تاثیرگذار باشد. چراکه سدها یکی از زیرساخت های کلیدی و سازه هایی هستند که جهت تامین آب شرب و مصرفی جوامع از قدیم الایام کاربرد داشته است. در این راستا و براساس مدل پنج حلقه جان واردن طبقه بندی تاسیسات حیاتی و حساس، تامین امنیت شبکه های آبرسانی و ذخیره و توزیع آب که همچون دستگاه گردش خون در بدن، امکان حیات و ادامهی فعالیت را در جامعه میسر میسازد، بخشی از مدیریت آبرسانی میباشد. با توجه به اهمیت تاسیسات آبرسانی، گاهی در عملیات تخریبی و خرابکاری دشمن، این تاسیسات به عنوان مراکز راهبردی مورد هدف قرار میگیرند که ممکن است منجر به آسیب جدی به جامعه و گاهی ایجاد بحرانهای امنیتی شود. دشمن اگر از طریق حملات فیزیکی قادر به آسیبرساندن نباشد، ممکن است با عملیات تخریبی یا آلودهسازی منابع، تاسیسات آبی را مورد حمله قرار دهد که جبران خسارت وارده یا جایگزین کردن آنها بسیار سخت و زمانبر خواهد بود. تدابیر لازم در حوزه مدیریت ریسک در زمان طرح وساخت و پدافند غیرعامل میتواند در زمان ساخت و بهره برداری سبب کاهش تاثیر عملیات دشمن و تامین امنیت پایدار سامانه های تامین آب مانند سدها و خطوط انتقال و مخازن آب شود. در این مقاله ضمن تجزیه و تحلیل این موضوع، الزامات پدافند غیرعامل در سدسازی مورد بررسی و واکاوی دقیق قرار گرفته و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک دلفی، ریسک ها اولویت بندی می شوند و در نهایت راه کارهایی منطقی جهت مدیریت صحیح ریسک های مربوط به سد هراز مشخص گردد. نتایج و یافته های تحقیق که در پروژه سد مخزنی هراز به عنوان نمونه مطالعاتی و پایلوت بررسی گردید، نشان می دهد که ریسک های حوزه برق، ژنراتور و تاسیسات در بخش خطرات کلی ، انفجار، حفاری با جامبو و نصب قاب در اولویت قرار دارند که می بایست در خصوص کاهش احتمال وقوع و شدت تاثیر آنها اقدامات پیشگیرانه ای را انجام داد.