مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال دهم 1402 شماره 5 (پیاپی 50)

مقالات

۱.

بررسی روانشناختی پتانسیل حرکتی وابسته به رویداد در نواحی مختلف مغز در اجرای تکلیف ساده و پیچیده

کلید واژه ها: پتانسیل وابسته به رویداد پردازش ذهنی پیچیدگی تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 664 تعداد دانلود : 207
مقدمه: تمرین در یک مهارت خاص نه تنها منجر به عملکرد بهتر در حرکت می شود، بلکه تعدیل و تنظیمات عصبی در مناطق مختلف مغز را نیز ایجاد می کند. هدف: هدف این مطالعه بررسی روانشناختی پتانسیل حرکتی وابسته به رویداد در نواحی قشری مرتبط با حرکت حین اجرای تکالیف ساده و پیچیده بود. روش: نوع پژوهش، نیمه آزمایشی و طرح اجرا پس آزمونی تک مرحله ای بدون گروه کنترل بود. شرکت کنندگان تحقیق حاضر را کلیه بازیکنان تنیس روی میز مرد راست دست ۲۰ تا ۳۲ ساله شهر تهران در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند، که تعداد ۸ نفر نمونه به صورت در دسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده ها در محل آزمایشگاه ملی نقشه پردازی مغز انجام شد. همچنین از پرسشنامه دست برتری آنت (۱۹۷۰)، تست چشم برتری کارت سوراخ دار (۱۹۱۰)، دستگاه توپ انداز روبوپونگ نیوجی مدل ۲۰۵۰، آزمون ویژه ضربات تنیس روی میز (۲۰۱۶)، جهت ثبت سرعت از رادارگان و به منظور اندازه گیری دقت از دوربین و امتیازدهی داوران استفاده شد. همچنین از آزمون آماری تحلیل واریانس دوراهه جهت بررسی تفاوت ها در دو سطح پیچیدگی تکلیف در نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، دامنه پتانسیل حرکتی در ناحیه قشر حرکتی اولیه در تکلیف ساده نسبت به تکلیف پیچیده دامنه بیشتری داشت (۰/۰۱۲=P)، اما نواحی قشر پیش حرکتی (۰/۰۰۸=P) و قشر آهیانه ای خلفی (۰/۰۲۶=P) تکلیف پیچیده دامنه بیشتری نسبت به تکلیف ساده داشتند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که دامنه پتانسیل حرکتی به سطح پیچیدگی تکلیف وابسته است. از این رو پیشنهاد می شود در بررسی پتانسیل های وابسته به رویداد، تکالیف با سطح پیچیدگی مختلف مد نظر قرار گیرد.
۲.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کنش وری جنسی، خودپنداشت بدنی و علائم وازوموتور در زنان یائسه

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد کنش وری جنسی خودپنداشت بدنی علائم وازوموتور یائسگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 952 تعداد دانلود : 459
مقدمه: از پیامدهای افزایش سن در زنان، یائسگی است که باعث تغییرات جسمانی و روانی فراوانی می گردد. هدف: هدف پژوهش بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کنش وری جنسی، خودپنداشت بدنی و علائم وازوموتور زنان یائسه بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری تمامی زنان ۶۰-۵۰ سال با یائسگی طبیعی شهر گرگان در سال ۱۴۰۱ بودند، نمونه شامل ۳۰ زن بود که با نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در ۲ گروه ۱۵ نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش طی ۸ جلسه هفتگی و هر جلسه ۱ ساعت تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های خودپنداره بدنی لیلتون (۲۰۰۵)، کنش وری جنسی زنان روزن (۲۰۰۰) و شدت علائم یائسگی هاینمن (۲۰۰۳) بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس چند متغیره و نسخه ۲۲ نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون دو گروه آزمایش و گواه در کنش وری جنسی، خودپنداشت بدنی و علائم وازوموتور در زنان یائسه تفاوت معنی داری وجود دارد (۰/۰۵>P). به طور کلی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب افزایش نمره کلی کنش وری جنسی (۰/۰۳>P)، کاهش خودپنداشت بدنی منفی (۰/۰۲>P) و علائم وازوموتور (۰/۰۱>P) شد. نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با بهره گیری از مهارت های شناختی و کنترل فکر، به بهبود کنش وری جنسی، خودپنداشت بدنی و کاهش علائم وازوموتور در زنان یائسه می انجامد؛ لذا می توان این برنامه را به عنوان مداخله ای مناسب جهت افزایش سلامت روان زنان یائسه پیشنهاد نمود.
۳.

بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی

کلید واژه ها: جرم تفکر فعال منفعل پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 787 تعداد دانلود : 789
مقدمه: پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی در تشخیص و ارزیابی سبک های تفکر جنایی با تاکید بر اهمیت شناخت، به ویژه در ارتکاب و تداوم جرم در حوزه روانشناختی نقش به سزایی دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی در زندانیان انجام شد. روش : طرح پژوهش حاضر توصیفی- کاربردی و از نوع مطالعات روانسنجی بود. جامعه آماری شامل زندانیان شهر شیراز در سال ۱۴۰۱ بود. نمونه آماری ۵۱۹ زندانی زندان عادل آباد شیراز بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی (۱۹۹۵) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش ضریب آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزارهای SPSS و AMOS نسخه ۲۲ انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل عامل تأییدی از مدل هشت سبک تفکر جنایی و مدل سلسله مراتبی تفکر جنایی پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی حمایت کرد و شاخص های برازش مطلوب بود. ضریب آلفای کرونباخ تفکر جنایی کلی ۰/۹۱ و سبک تفکر فعال و منفعل به ترتیب ۰/۸۹ و ۰/۷۹ بدست آمد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ هشت سبک تفکر جنایی در بازه بین ۰/۶۱ تا ۰/۸۱ بود، و ضریب همبستگی آزمون- بازآزمون بین ۰/۶۳ تا ۰/۸۶ بدست آمد. نتیجه گیری: پایایی و روایی نسخه فارسی پرسشنامه روانشناختی سبک های تفکر جنایی در زندانیان تائید شد. پیشنهاد می گردد این پرسشنامه توسط مددکاران اجتماعی و فعالان حوزه روانشناسی جنایی جهت پیش بینی ارتکاب و تداوم جرم به کار گرفته شود.
۴.

تدوین برنامه مداخله ای بهنگام مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری ویژه کودکان طلاق دارای اختلالات عاطفی- رفتاری و اثربخشی آن بر پرخاشگری کودکان طلاق

کلید واژه ها: طلاق اختلالات روانشناختی پرخاشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 978 تعداد دانلود : 778
مقدمه: طلاق یکی از مهمترین عوامل ایجاد تنش و فشار بر روی کودکان است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه مداخله ای مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری ویژه کودکان طلاق دارای اختلالات عاطفی- رفتاری و بررسی اثربخشی آن بر پرخاشگری کودکان طلاق انجام شد. روش: طرح پژوهش از نوع آمیخته (کیفی- کمی) بود. جامعه آماری بخش کیفی شامل مقالات و متون مرتبط با کودکان طلاق و همچنین کلیه اساتید دانشگاه و متخصصان اختلالات روانشناختی کودکان و بخش کمی شامل، کلیه کودکان دختر خانواده های طلاق شهر آستانه اشرفیه در سال ۱۴۰۱ بود، که تعداد ۳۰ کودک به روش هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. برنامه مداخله ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای، هفته ای ۲ جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل چک لیست رفتاری کودک آخنباخ (۲۰۰۱) و پرسشنامه پرخاشگری کودکان شهیم (۱۳۸۵) بود. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که روایی محتوایی برنامه مداخله معادل ۰/۷۵ تا ۱ است، و بین میانگین نمره های پیش آزمون و پس آزمون دو گروه در پرخاشگری تفاوت معنادار وجود دارد (۰/۰۱>P). به طور کلی برنامه مداخله ای بهنگام مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری ویژه کودکان طلاق بر پرخاشگری کودکان طلاق تاثیر معنادار داشت (۰/۰۱>P). نتیجه گیری: براساس یافته ها برنامه مداخله ای تدوین شده بر پرخاشگری کودکان طلاق موثر بود؛ بنابراین می توان از این برنامه به عنوان برنامه ای موثر برای کاهش پرخاشگری کودکان طلاق استفاده نمود.
۵.

اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه بر کاهش نگرانی، اضطراب، افسردگی و تنظیم هیجانی در بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر

کلید واژه ها: اضطراب افسردگی تنظیم هیجانی اختلال اضطراب فراگیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 453 تعداد دانلود : 412
مقدمه: اختلال اضطراب فراگیر یک ترس از قرار گرفتن در موقعیت های مختلف اجتماعی است که ش ایع ب وده و باعث تغییرات جسمی و روانی فراوان ی در فرد می گردد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه بر کاهش نگرانی، اضطراب، افسردگی و تنظیم هیجانی بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر انجام شد. روش: مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مراجعین ۱۸ تا ۵۱ سال دارای اختلال اضطراب فراگیر شهرستان سنندج در سال ۱۳۹۷ بود. نمونه پژوهش شامل ۲۰ نفر از بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر که مبتنی بر ملاک های DSM-۵ با تشخیص و مصاحبه ساختاریافته توسط روانپزشک و روانشناس بالینی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایدهی شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه افسردگی بک (۱۹۶۱)، پرسشنامه اضطراب بک (۱۹۸۸)، پرسشنامه نگرانی پنسیلوانیا (۱۹۹۰) و پرسشنامه تنظیم هیجانی (۲۰۰۸) بود. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و به کمک نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ تحلیل شد. یافته ها: طبق نتایج بدست آمده درمان فراتشخیصی یکپارچه بر کاهش نگرانی و افسردگی تاثیر داشت، اما در ارتباط با متغیرهای اضطراب و تنظیم هیجان بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر مؤثر نبود (۰/۰۰۱≥P). نتیجه گیری: درمان فراتشخیصی یکپارچه روشی موثر در بهبود نگرانی و افسردگی بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر بود، بنابراین پیشنهاد می شود در درمان نگرانی و افسردگی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر استفاده شود.
۶.

الگوی روابط ساختاری نقش سبک های والدینی و عدم تحمل ابهام در گرایش اعتیاد به اینترنت با میانجیگری اجتناب تجربی در نوجوانان

کلید واژه ها: اعتیاد به اینترنت اجتناب تجربی سبک والدینی عدم تحمل ابهام نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 836 تعداد دانلود : 323
مقدمه: اعتیاد به اینترنت یک مسئله سلامت عمومی جهانی در میان نوجوانان می باشد که با طیف وسیعی از پیامدهای منفی همراه است. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی روابط ساختاری نقش سبک های والدینی و عدم تحمل ابهام در گرایش اعتیاد به اینترنت با میانجیگری اجتناب تجربی در نوجوانان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی با تکیه بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه مشغول به تحصیل در مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود. از این جامعه نمونه ای به تعداد ۱۸۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت (۱۹۹۶)، اجتناب تجربی (۲۰۱۱)، سبک های والدینی (۱۹۷۲) و عدم تحمل ابهام (۲۰۰۷) پاسخ دادند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۵ و SmartPLS نسخه ۴ استفاده شد. یافته ها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که سبک مستبدانه (β=۰/۱۷, P=۰/۰۰۱) و سبک سهل گیرانه (β=۰/۳۹, P=۰/۰۰۱) و عدم تحمل ابهام (β=۰/۲۷, P=۰/۰۰۱) اثر مثبت و مستقیم بر اعتیاد به اینترنت دارند، و سبک مقتدرانه اثر منفی و مستقیمی بر اعتیاد به اینترنت دارد (β=-۰/۲۱, P=۰/۰۰۱). همچنین نتایج اثرات غیرمستقیم نیز نشان داد اجتناب تجربی میانجی روابط سبک های والدینی و عدم تحمل ابهام با اعتیاد به اینترنت می باشد (۰/۰۵=P). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سبک های والدینی و عدم تحمل ابهام از عوامل مهم اعتیاد به اینترنت هستند که با میانجیگری اجتناب تجربی بر اعتیاد به اینترنت اثر می گذارند؛ بنابراین به روانشناسان و مشاوران مدارس برگزاری کارگاه هایی با هدف کاهش و پیشگیری از اعتیاد به اینترنت در میان نوجوانان توصیه می شود.
۷.

مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک و درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب و پرخاشگری افراد دارای وسواس فکری- عملی

کلید واژه ها: اضطراب پرخاشگری درمان شناختی - رفتاری رفتار درمانی دیالکتیک وسواس فکری - عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 122 تعداد دانلود : 93
مقدمه: وسواس فکری- عملی اختلالی شدید و ناتوان کننده اما قابل درمان است که سیری مزمن دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک و درمان شناختی- رفتاری بر اضطراب و پرخاشگری افراد دارای وسواس فکری- عملی انجام شد. روش: مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دختران دارای وسواس فکری- عملی در مقطع متوسطه اول و دوم مناطق ۱ و ۳ شهر تهران در سال ۱۴۰۱ بود، که از بین آن ها ۴۵ نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایدهی شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های وسواس فکری عملی مادزلی (۱۹۷۷)، اضطراب بک (۱۹۸۸) و پرخاشگری باس و پری (۱۹۹۲) استفاده شد. در گروه های آزمایش ۱ و ۲ به ترتیب، بسته های درمان شناختی- رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیک اجرا شد. تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و روش تحلیل واریانس آمیخته چندمتغیری انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو روش درمان شناختی- رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیک سبب بهبود اضطراب (۵۰/۵۳۹=F) و پرخاشگری (۸۰/۸۷۸=F) افراد دارای وسواس فکری- عملی نسبت به گروه کنترل شد (به ترتیب با ۱۲/۷۵۹- و ۱۲/۶۵۴- =MD در متغیر اضطراب و ۲۰/۴۴۶- و ۲۵/۶۰۹- =MD در متغیر پرخاشگری، ۰/۰۵>P)؛ همچنین روش رفتار درمانی دیالکتیک در کاهش پرخاشگری از درمان شناختی- رفتاری مؤثرتر بود (P<۰/۰۵ ، MD=-۵/۱۴۳). نتیجه گیری: دو روش درمانی شناختی- رفتاری و رفتار درمانی دیالکتیک سبب بهبود سطح اضطراب و پرخاشگری در افراد دارای وسواس فکری- عملی شد؛ بنابراین، با توجه به مؤثر بودن روش های درمانی، می توان از آن ها به عنوان مداخله روانشناختی مؤثر جهت کاهش اضطراب و پرخاشگری بهره برد.
۸.

بررسی نقش میانجی تنظیم هیجان سازگارانه و ناسازگارانه در رابطه بین حساسیت اضطرابی، روان رنجوری، نگرش های ناکارآمد و کیفیت خواب در نوجوانان

کلید واژه ها: حساسیت اضطرابی روان رنجوری نگرش های ناکارآمد تنظیم هیجان کیفیت خواب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 815 تعداد دانلود : 803
مقدمه: اگرچه عوامل متعدد هیجانی، شخصیتی، شناختی و رفتاری با کیفیت خواب در نوجوانی ارتباط دارند، اما تصوری جامع در مورد آن ها وجود ندارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تنظیم هیجان سازگارانه و ناسازگارانه در رابطه بین حساسیت اضطرابی، روان رنجوری، نگرش های ناکارآمد و کیفیت خواب در نوجوانان دوره دوم متوسطه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه نوجوانان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شهرستان دامغان در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بودند، که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای ۳۲۹ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت اندازه گیری متغیرها از مقیاس باورها و نگرش های ناکارآمد درباره خواب (۱۹۹۳)، شاخص حساسیت اضطرابی (۱۹۸۶)، پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان کودکان (۲۰۰۳) و پرسشنامه کیفیت خواب (۱۹۸۹) استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از روش های ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و AMOS نسخه ۲۴ تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسب با داده ها برخوردار است، همچنین راهبردهای سازگارانه و ناسازگارانه تنظیم هیجان در ارتباط بین حساسیت اضطرابی، روان رنجوری، نگرش ها و باورهای ناکارآمد به خواب و کیفیت خواب نوجوانان نقش میانجی دارد (۰/۰۰۱>P). نتیجه گیری: براساس نتایج روان رنجوری، حساسیت اضطرابی و راهبردهای ناسازگارانه تنظیم هیجان با کیفیت خواب آشفته تر و راهبردهای سازگارانه تنظیم هیجان با کیفیت خواب سالم تر همراه است همچنین راهبردهای تنظیم هیجان در ارتباط بین حساسیت اضطرابی، روان رنجوری، نگرش ها و باورهای ناکارآمد به خواب نقش میانجی ایفا می کند. بر این اساس به متخصصان سلامت روان توصیه می شود جهت بهبود کیفیت خواب نوجوانان نقش مولفه های مورد بررسی در پژوهش حاضر را در نظر داشته باشند.
۹.

مدل ساختاری پیش بینی رضایت زناشویی زوج های جوان براساس سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتار؛ نقش میانجیگر سبک های دلبستگی

کلید واژه ها: رضایت زناشویی سبک دلبستگی فعال سازی رفتار بازداری رفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 707 تعداد دانلود : 26
مقدمه: رضایت زناشویی پایدارترین پیش بینی گر ثبات در زندگی است و از این رو استفاده درست از آن، به پایداری خانواده کمک می کند. هدف: این پژوهش با هدف تدوین مدل ساختاری پیش بینی رضایت زناشویی براساس سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتار با نقش میانجی دلبستگی انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری کلیه زوج های جوان شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود، که از بین آن ها ۳۷۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، رضایت زناشویی انریچ (۱۹۹۸)، مقیاس فعال سازی/ بازداری رفتار (۱۹۹۴) و مقیاس دلبستگی بزرگسال (۱۳۸۵) بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل مسیر توسط نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۵ و LISREL نسخه ۸/۸ انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد سیستم بازداری (P<۰/۰۵, ß=-۰/۱۶)، دلبستگی ناایمن دوسوگرا (P<۰/۰۱, ß=-۰/۴۲) و اجتنابی (P<۰/۰۵, ß=-۰/۱۹) به طور مستقیم و منفی و دلبستگی ایمن (P<۰/۰۱, ß=۰/۲۶) به طور مستقیم و مثبت تاثیر معناداری بر رضایت زناشویی دارند. همچنین سیستم بازداری بر دلبستگی اجتنابی (P<۰/۰۱, ß=۰/۱۸)، دوسوگرا (P<۰/۰۱, ß=-۰/۱۹) و سیستم فعال سازی بر دلبستگی ایمن (P<۰/۰۵, ß=۰/۲۸) اثر مستقیم مثبت و سیستم فعال سازی بر دلبستگی اجتنابی (P<۰/۰۱, ß=-۰/۳۰) به طور مستقیم و منفی تاثیر معنادار دارند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سیستم فعال سازی/ بازداری رفتار به صورت مستقیم و از طریق سبک های دلبستگی به صورت غیرمستقیم قادر به پیش بینی رضایت زناشویی است. بنابراین به زوج درمانگرها پیشنهاد می شود از این متغیرها به منظور افزایش میزان رضایتمندی در زوجین استفاده نمایند.
۱۰.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کمال گرایی روان رنجور و خودانتقادی درونی شده در دختران کمال گرای روان رنجور: یک مطالعه آزمایشی تک موردی

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد روان رنجور خودانتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 401 تعداد دانلود : 277
مقدمه: کمال گرایی روان رنجور، پیامدهای روانشناختی متنوعی دارد، که در چارچوب کاربست های روان درمانی باید مورد توجه قرار گیرد. هدف: پژوهش حاضر جهت تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کمال گرایی روان رنجور و خودانتقادی درونی شده در دختران کمال گرای روان رنجور انجام شد. روش: در این پژوهش از طرح شبه آزمایشی تک موردی با خط پایه همزمان استفاده شد. جامعه آماری شامل دختران کمال گرای روا ن رنجور مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز در سال ۱۴۰۱ بود، که نمونه ای شامل ۵ نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و کسب حداقل نمره خط برش ۱۴۵ در آزمون کمال گرایی روان رنجور انتخاب شد. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (توهیگ و همکاران، ۲۰۲۱) طی ۱۱ جلسه ۹۰ دقیقه ای اجرا شد. شرکت کنندگان مقیاس کمال گرایی روان رنجور (۱۹۹۴) و سطوح خودانتقادی (۲۰۰۴) را تکمیل نمودند. داده ها در سه مرحله خط پایه، درمان و پیگیری جمع آوری شد و به روش شاخص تغییر پایا، درصد بهبودی و ترسیم دیداری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج درصد بهبودی نشان داد که آزمودنی ها در مرحله درمان در متغیر کمال گرایی روان رنجور ۱۷/۶۷ و در متغیر خودانتقادی درونی شده ۱۹/۷۳، و در مرحله پیگیری در متغیر کمال گرایی روان رنجور ۳۶/۲۵ و در متغیر خودانتقادی درونی شده ۴۹/۹۰ بهبود پیدا کردند. همچنین شاخص تغییر پایای هر دو متغیر در مرحله پس از درمان و پیگیری معنی دار بود (۰/۰۵=P). نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش کمال گرایی روان رنجور و خودانتقادی درونی شده از طریق افزایش انعطاف پذیری روانشناختی، این درمان می تواند به عنوان روش مداخله ای در دختران کمال گرای روان رنجور استفاده شود.
۱۱.

ارزیابی نسخه ایرانی مقیاس ترس از گناه برای اختلال وسواس فکری- عملی: ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی

کلید واژه ها: ترس از گناه اختلال وسواس فکری - عملی روانسنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 935 تعداد دانلود : 979
مقدمه: ترس از گناه ویژگی وسواس فکری عملی است که مرکزیت احساس گناه را در علائم وسواس تأیید می کند. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی نسخه ایرانی مقیاس ترس از گناه برای اختلال وسواس فکری عملی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی در زمره پژوهش های توسعه ای و از نوع روانسنجی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت آتی نیرو، بی مکث و پویندگان راه سعادت در سال ۱۴۰۱ در شهر تهران بود، که تعداد ۵۲۰ نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه وسواس جبری ونکوور (۲۰۰۴) و مقیاس ترس از گناه (۲۰۱۶) استفاده شد. جهت بررسی همسانی درونی داده ها از آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی از روایی همگرا، تحلیل عامل تأییدی، روایی سازه و نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۶ و AMOS نسخه ۲۴ استفاده شد. یافته ها: نتیجه تحلیل عاملی نشان دهنده تأیید دو عامل پیشگیری از آسیب و تنبیه در سازه ترس از گناه که در مجموع ۰/۵۳ آن را تبیین می کند. روایی سازه مقادیر بالاتر از ۰/۷ و ۰/۵ بود. همچنین مقادیر آلفای کرونباخ برای کل مقیاس ۰/۹۰ و دو مؤلفه پیشگیری از آسیب ۰/۷۵ و تنبیه ۰/۸۸ بدست آمد، که نشان دهنده روایی همگرا و سازه این پرسشنامه بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده کفایت ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ترس از گناه از نظر ارزیابی ویژگی های ترس از گناه در اختلال وسواس فکری عملی بود. پژوهش های آینده می توانند از این ابزار برای اهداف ارزیابی و بررسی ترس از گناه در بیماران مبتلا به وسواس فکری عملی استفاده نمایند.
۱۲.

بررسی شیوع با و بدون همبودی اختلال های هیجانی- رفتاری در کودکان ۶ تا ۸ سال: نقش واکنش مادر به هیجانات منفی کودک

کلید واژه ها: اختلال های رفتاری کودک هیجان نشانگان عاطفی سازگاری هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 390 تعداد دانلود : 139
مقدمه: در سال های نخست تحصیل، جدا شدن از والدین، تقاضاهای تحصیلی و اجتماعی می توانند برای کودکان فشارزا باشد و زمینه را برای ایجاد یا تشدید برخی از اختلال های روانی مهیا سازد. به همین خاطر بررسی شیوع اختلال های هیجانی- رفتاری و عوامل مرتبط با آن در این سال ها مهم است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع با و بدون همبودی اختلال های هیجانی- رفتاری در کودکان ۶ تا ۸ سال و پیش بینی شدت این اختلال ها از روی واکنش مادر به هیجانات منفی کودک بود. روش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. جامعه شامل تمامی دانش آموزان پایه اول و دوم دبستان شهر ملایر در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ بود، که با روش نمونه گیری خوشه ای، ۴۵۴ نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از چک لیست رفتاری کودک (۲۰۰۲) و پرسشنامه واکنش به هیجانات منفی کودک (۱۹۹۰) استفاده شد. با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و رگرسیون خطی مدل گام به گام داده ها تحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که شیوع خالص اختلال های هیجانی و رفتاری ۸/۶ درصد و شیوع همبود آن ۷/۳ درصد بود. علاوه بر این، واکنش های مادر به هیجانات منفی کودک می توانست شدت مشکلات هیجانی- رفتاری کودکان را پیش بینی نماید (۰/۰۰۱=P). نتیجه گیری: در کودکان ۶ تا ۸ سال، همبودی اختلال های هیجانی و رفتاری بالا بوده و واکنش های حمایتی یا غیرحمایتی مادر به هیجانات منفی کودک در آن نقش دارد، بنابراین پیشنهاد می شود روانشناسان و روانپزشکان کودک در مصاحبه های تشخیصی و راهکارهای درمانی به این یافته ها توجه ویژه ای داشته باشند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱