مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت

مقدمه: اجتناب تجربه ای یکی از عوامل فراتشخیصی است که می تواند نقش مهمی را در شکل گیری و تداوم بسیاری از مشکلات مربوط به سلامت روانی افراد ایفا کند. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش اجتناب تجربه ای در پیش بینی سلامت عمومی در جمعیت غیر بالینی انجام گرفت. روش: در این مطالعه مقطعی، تعداد 150 دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و ارزیابی متغیرها با استفاده از پرسشنامه های سلامت عمومی ( GHQ-12 ) و پذیرش و عمل ( AAQ-II ) صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اجتناب تجربه ای و سلامت عمومی رابطه منفی و معنا دار ( 01/0 P< ) وجود دارد. به عبارت دیگر، هرچه میزان گرایش به اجتناب تجربه ای در فرد بیشتر باشد، نشانگان مرضی بیشتر و سلامت عمومی کمتر است. هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که اجتناب تجربه ای می تواند 42% از پراکندگی های سلامت عمومی دانشجویان را به طور معناداری پیش بینی نماید ( 01/0 P< ) . نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش و به منظور پیش گیری از مشکلات روان شناختی دانشجویان، لازم است راه کارهای مناسبی جهت کاهش اجتناب تجربه ای و افزایش انعطاف پذیری روان شناختی افراد در نظر گرفته شود.

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یکی از آسیب های اجتماعی و یکی از مهم ترین مشکلات سلامتی در دنیا مطرح است. طبق شواهد موجود مهم ترین رویکرد کنترل این آسیب اجتماعی توجه به پیشگیری اولیه است و درمان اعتیاد چندان موفقیت آمیز نیست. هدف: هدف مطالعه حاضر شناخت علل مصرف مواد مخدر در بار اول در معتادان شهر سنندج بود. روش: در این مطالعه کیفی که در سال 1394 در سنندج انجام شد از روش نمونه گیری نهان ( RDS ) که یکی از روش های دسترسی به جمعیت های پنهان محسوب می شود استفاده گردید. با این روش و تا زمان رسیدن به اشباع تعداد 410 نفر معتاد وارد مطالعه شدند. برای تعیین علل مصرف مواد مخدر در اولین بار، از روش های بحث گروهی متمرکز و مصاحبه عمیق استفاده شد. آنالیز داده ها با نرم افزار Open code انجام شد. یافته ها: تا زمان رسیدن به اشباع، تعداد 410 نفر معتاد با میانگین سنی 36/3 سال وارد مطالعه شدند. سن شروع مصرف مواد در بار اول در این افراد به طور متوسط 17/2 سالگی بود. نتایج نشان داد که لذت جویی (تفریح)، کنجکاوی، فشار همسالان (پیشنهاد دوستان)، ناآگاهی، داشتن فرد معتاد در خانواده، شکست عاطفی و بیکاری مهم ترین علل مصرف مواد مخدر در بار اول بوده است. بعضی علل دیگر از جمله رفاه زیاد و دنبال آرامش فکری بودن هم به نسبت کمتر دلایل روی آوردن تعدادی از معتادان به مصرف مواد مخدر بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، برای اکثر مواردی که به عنوان علل مصرف مواد مخدر در بار اول شناخته شده اند می توان مداخلات پیشگیرانه انجام داد به ویژه توجه به نیازمندی های تفریحی و سرگرم کننده این افراد در سنین نوجوانی و جوانی در کنار آگاه سازی آن ها از عواقب مصرف مواد مخدر کمک کننده خواهد بود.

مقدمه : نوروز گرایی تمایل فرد به تجربه هیجان های منفی مانند اضطراب، افسردگی و خشم است و به عنوان یک عامل خطرآفرین برای طیف گسترده ای از اختلالات عاطفی در نظر گرفته می شود. هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مداخله ی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر عملکردهای اجرایی و انعطاف پذیری شناختی در زنان دارای خصیصه ی نوروز گرایی در شهر اصفهان بود. روش : روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان دارای خصیصه ی نوروز گرایی شهر اصفهان در بهار 1396 بود که از بین آنان 30 زن دارای این خصیصه به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل ( n1=n2=15 ) گمارده شدند و پرسشنامه ی آیزنک در مورد آن ها اجرا شد (هر گروه 15 نفر). آزمودنی ها در هر گروه قبل و بعد از مداخله به وسیله ی آزمون های برج لندن و استروپ پیچیده مورد آزمون قرار گرفتند. هشت جلسه مداخله ی ذهن آگاهی گروهی مبتنی بر کاهش استرس برای گروه آزمایش انجام شد. یافته ها : نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد در مرحله ی پس آزمون گروه آزمایش بهبود معناداری در متغیرهای عملکردهای اجرایی و انعطاف پذیری شناختی را نشان دادند (05/0> P ). نتیجه گیری : با توجه به یافته های این پژوهش می توان از مداخله ی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس برای افزایش عملکردهای اجرایی و انعطاف پذیری شناختی در زنان استفاده کرد.

مقدمه : زلزله ازجمله بزرگ ترین و ویرانگرترین بلایای طبیعی است که اثرات جسمانی و روان شناختی مختلفی بر افراد جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان می گذارد. هدف : لذا هدف این پژوهش، مقایسه ی راهبردهای مقابله ای، شادکامی و امید به آینده در نوجوانان بازمانده از زلزله ی بم با نوجوانان عادی است. روش : در این پژوهش 143 نوجوان بازمانده از زلزله بم و 207 نفر از سایر نوجوانان به شیوه نمونه گیر ی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های راهبرد های مقابله ای لازاروس، شادکامی آکسفورد و امید به آینده اسنایدر پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیر ی ( MANOVA ) و T گروه های مستقل تحلیل گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دادند که نوجوانان بازمانده از زلزله از راهبردهای مقابله ای مسأله مدار کمتر و از راهبردهای مقابله ای هیجان مدار بیشتر استفاده می کنند و میزان شادکامی و امید به آینده در این افراد کمتر از نوجوانان عادی است. هم چنین تفاوت های جنسیتی در متغیرهای موردمطالعه مشاهده شد. نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها با انجام دادن اقدامات روان شناختی مناسب و آموزش های لازم در زمینه راهبردهای مقابله ای می توان میزان آسیب پذیری افراد زلزله زده را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

مقدمه: استفاده بیش از حد و نادرست از اینترنت و فناوری های مرتبط با آن توسط نوجوانان، یکی از مشکلات رایج و مهم جامعه ما است. هدف : پژوهش حاضر به منظور پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس هیجان خواهی و سبک های هویت در دانش آموزان انجام شد. روش: شرکت کنندگان پژوهش شامل 200 دانش آموز (101 نفر پسر و 99 نفر دختر) بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی باهدف پیش بینی بود. یافته ها: نتایج رگرسیون چند متغیری نشان داد می توان بر اساس مؤلفه های هیجان خواهی، میزان اعتیاد به اینترنت را به صورت معناداری پیش بینی کرد. همچنین نتایج نشان داد سبک های هویت اطلاعاتی و تعهد با اعتیاد به اینترنت رابطه منفی معنادار و بین سبک های هنجاری و سردرگم/اجتنابی با اعتیاد به اینترنت رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ و بر اساس این سبک ها می توان اعتیاد به اینترنت را به صورت معناداری پیش بینی کرد. نتیجه گیری: در پیشگیری و درمان اعتیاد به اینترنت توجه به نقش هیجان خواهی و سبک های هویت ضروری است.

مقدمه: خلاقیت به عنوان یکی از ویژگی های برجسته ی انسانی و ارتباط آن با متغیرهای مختلف در مطالعات متفاوت بازتاب یافته است؛ اما در مورد عملکردهای اجرایی کم تر نمود یافته است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین خلاقیت و عملکردهای اجرایی مغز (استدلال و حافظه کاری و سازمان دهی) با توجه آراء و نتایج متناقض قبلی، در نمونه ای از دانش آموزان مقطع راهنمایی (متوسطه اول) شهرستان سقز بود. روش: 318 نفر از دانش آموزان مقیاس های خلاقیت عابدی و عملکردهای اجرایی (استدلال و حافظه کاری وکسلر و سازمان دهی آندره ری) را تکمیل کردند. داده ها با همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه تحلیل گردید. یافته ها : نتایج حاصل از همبستگی و رگرسیون نشان داد که مؤلفه ی استدلال رابطه ی مثبتی با خلاقیت کل داشته (149/0= r ) و می تواند 43/2 درصد از واریانس آن را پیش بینی نماید. همچنین انعطاف پذیری رابطه ی معناداری با استدلال (198/0 = r ) و حافظه ارقام معکوس (156/0 = r ) دارد. نتیجه گیری : مؤلفه ی استدلال می تواند نقش معنی داری در پیش بینی خلاقیت داشته باشد. این امر می تواند تلویحی برای آموزش این مهارت ها در دانش آموزان و چگونگی رابطه بین این متغیرها باشد.

مقدمه: سکته مغزی یا حادثه عروقی مغزی عبارت است از آغاز ناگهانی نوعی اختلال نورولوژیک که به یک علت عروقی کانونی قابل انتساب است . نقص در حافظه کاری از متداول ترین پدیده ها بعد از آسیب مغزی است . هدف: هدف این پژوهش بررسی تأثیر توان بخشی شناختی بر توجه پراکنده، توجه انتخابی و کارکردهای اجرایی افراد بزرگ سال دچار سکته مغزی است . روش: 20 بی مار دچار سکته مغزی در این پژوهش به صورت مساوی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند . تمامی بیماران دو بار ) پیش آزمون و پس آزمون ( توسط آزمون حافظه کاری وکسلر، آزمون توجه متمرکز و پراکنده و آزمون مرتب کردن کارت های ویسکانسین بررسی شدند . سپس بر روی افراد قرارگرفته در گروه آزمایشی، طی 5 هفته و 5 روز هفته و به مدت 30-40 دقیقه برنامه کامپیوتری توان بخشی اجرا شد . یافته ها : تحلیل کواریانس تک متغیره نشان می دهد که توان بخشی شناختی بر توجه انتخابی افراد بزرگ سال دچار سکته مغزی در مقایسه با افراد گروه کنترل تأثیر دارد اما بر توجه پراکنده و کارکرد اجرایی تأثیر ندارد . F محاسبه شده (23/22) در سطح معنی داری 05/0 p< معنی دار و F های محاسبه شده(06/0، 97/3) در سطح معنی داری 05/0 p< معنی دار نیست. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بهبودی معنی داری در توجه انتخابی توسط برنامه توان بخشی شناختی وجود دارد که ممکن است در نتیجه تغییرات در سازمان دهی عصبی در پاسخ به آسیب رخ دهد . به نظر می رسد عدم بهبود مشاهده شده در توجه پراکنده و کارکرد اجرایی ناشی از عدم هماهنگی و پردازش موازی در مناطق مختلف مغزی به علت بافت انفارکت شده است .

مقدمه : نوستالژی یکی از پیچیده ترین هیجانات است که بر سر ماهیت و کارکردهای آن مناقشات مفهومی و نظری تعیین کننده ای در قرن نوزده و بیست انجام شده است. در این راستا، سنجش نوستالژی و نوستالژی گرایی اهمیت می یابد. هدف: هدف از این پژوهش، فراهم کردن مقدمات لازم جهت استفاده از پرسشنامه ی نوستالژی باچو (1995) در پژوهش های داخلی است. روش: در این مطالعه مقطعی، 201 دانشجو از دانشجویان مقاطع تکمیلی دانشگاه شیراز انتخاب شدند. پرسشنامه های نوستالژی (باچو،1995)، آزمون وارسی دستکاری نوستالژی (وایدشات و همکاران،2006) و پرسشنامه ی آرزو (کسر و رایان،1999) را تکمیل کردند. یافته ها: عامل های "دلبستگی های گذشته"، "میل به خانه" و " صفای گذشته" خود را نشان داد و روایی همگرا و پایایی مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش مؤید روایی سازه، همگرا و همسانی درونی و همچنین تفاوت جنسیتی در عوامل نوستالژی بود.