فرآیند مدیریت و توسعه

فرآیند مدیریت و توسعه

فرآیند مدیریت و توسعه دوره 36 تابستان 1402 شماره 2 (پیاپی 124) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

پدیدارشناسی سیاه چاله سازمانی: سیاست زدگی نظام آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاه چاله سازمانی سیاست زدگی آموزش و پرورش نظام اداری پدیدارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۱۸
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناخت ماهیت سیاه چاله سیاست زدگی در وزارت آموزش و پرورش و شناسایی علل و پیامدهای آن است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: رویکرد این پژوهش کیفی و راهبرد مورد استفاده پدیدارشناسی است. در پژوهش حاضر از مصاحبه های نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها از اداره ها و سازمان های وابسته به وزارت آموزش و پرورش استفاده شده است. بدین منظور با 15 نفر از خبرگان و مدیران آموزش و پرورش مصاحبه صورت گرفت و کدگذاری داده ها با روش تحلیل مضمون انجام پذیرفت. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر به ارائه ساختاری حاوی معنا و مفهوم، عوامل، و پیامدهای سیاه چاله سیاست زدگی در وزارت آموزش و پرورش منجر گردید. معنا و مفهوم پدیده شامل سیاست زدگی مدیریت منابع انسانی، نفوذ بیش از حد مباحث ایدئولوژیک در نظام و محتواهای آموزشی، و مداخلات سیاسی در ساختار و برنامه های اداری و آموزشی؛ عوامل ایجاد پدیده شامل عوامل سازمانی و عوامل زمینه ای؛ و پیامدهای پدیده شامل پیامدهای فردی، سازمانی، و محیطی است. ارزش/ اصالت پژوهش: سهم این پژوهش در نظام آموزش و پرورش کشور، گسترش قلمرو مفهومی پدیده سیاست زدگی و شناسایی سیاه چاله سیاست زدگی و ارائه پیشنهادها و راهکارهای عملی و کمک به برطرف نمودن این سیاه چاله است. همچنین، پژوهش حاضر با شناسایی عوامل (اقدامات و رفتارها) ایجاد سیاه چاله سیاست زدگی به جلوگیری از بروز این پدیده کمک خواهد کرد.
۲.

طراحی مدل اجرای خط مشی های فناوری اطلاعات برنامه ششم توسعه با رویکرد شبکه عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ششم توسعه خط مشی اجرا فناوری اطلاعات و ارتباطات شبکه عصبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۸۵
هدف: این پژوهش به منظور ارائه مدل اجرای خط مشی های فناوری اطلاعات در برنامه ششم توسعه به کمک روش مدلسازی شبکه عصبی انجام شده است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: تحقیق بر مبنای هدف، کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی است. گردآوری داده ها، با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری در بخش شناسایی عوامل، مدیران شرکت مخابرات ایران می باشند که 15 نفر به عنوان پنل خبرگان انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش آزمون،کارشناسان فناوری اطلاعات برابر 810 نفر بودند که 260 نفر نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار MATLABR2019b استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته ها عوامل مؤثر بر اجرا در دو بعد اصلی ساختار و کارکرد و ده بعد فرعی (محیط، خط مشی، اندازه سازمان، فرهنگ، تکنولوژی، توسعه منابع انسانی، توسعه زیرساخت، توسعه برنامه ها، توسعه بخش خصوصی و تامین محتوا) قابل بررسی می باشند. طبق یافته های شبکه عصبی بهترین ساختار اجرا، دارای 1 لایه ورودی با 5 متغیر ورودی و 1 لایه پنهان با 10 نرون و 1 لایه خروجی با 1 متغیر خروجی می باشد. ارزش/ اصالت پژوهش: از نظر مفهوم شناسی، برای اولین بار با رویکردی ترکیبی، عوامل موثر بر اجرای خط مشی های فناوری اطلاعات شامل ساختار و کارکرد (هر دو متغیر) تبیین شده و از نظر روش شناسی، مدلسازی با استفاده از روش شبکه عصبی در این زمینه، از دیگر جنبه های نو در این پژوهش است. از نظر ارزش کاربردی، در این پژوهش روشن می شود که بهترین ترکیب توسعه زمانی است که تمام متغیرهای ورودی هم زمان در نظر گرفته شوند و ضعیف ترین حالت نیز زمانی است که توسعه زیرساخت نادیده گرفته شود.
۳.

بررسی تأثیر حمایت سازمانی بر تعهد سازمانی با نقش میانجی عزت نفس سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت سازمانی عزت نفس تعهد سازمانی تعهد عاطفی تعهد مستمر تعهد هنجاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۰۵
هدف: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر حمایت سازمانی بر تعهد سازمانی با نقش میانجی عزت نفس سازمانی است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نوع کمّی و به شکل توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت پخش اطلس دینا (منطقه شمال غرب) بوده است. نحوه نمونه گیری به صورت طبقه ای-تصادفی و قابل دسترس از جامعه آماری بوده است. در این پژوهش، از ابزار پرسشنامه و از نظرات 186 نفر از جامعه آماری برای گردآوری داده ها استفاده شده است. برای بررسی روابط بین متغیرها نیز چندین فرضیه ارائه شده است که به روش مدلسازی معادلات ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین، از ابزارهای SPSS و SmartPLS برای نتایج و تفسیر فرضیه ها استفاده شده است. یافته ها: حمایت سازمانی بر عزت نفس سازمانی و تعهد سازمانی اثر مثبت و معنادار داشته است. از سوی دیگر، عزت نفس سازمانی بر تعهد سازمانی اثر مثبت و معنادار داشته است. در نهایت، خروجی ها نشان دادند که عزت نفس سازمانی رابطه بین حمایت سازمانی و تعهد سازمانی را به صورت مثبت و معنادار میانجی گری می کند. همچنین، در میان ابعاد تعهد سازمانی، تعهد عاطفی بیش ترین اثرپذیری را از متغیرهای عزت نفس و حمایت سازمانی داشته است. به طور کلی، حمایت و عزت نفس سازمانی به بهبود تعهد در شرکت پخش اطلس دینا منجر می شود. ارزش/ اصالت پژوهش: بررسی نقش میانجی عزت نفس سازمانی در رابطه بین حمایت سازمانی و تعهد سازمانی که پیش از این مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته بود، دیدگاه جدیدی برای سازمان ها ایجاد می کند که در این پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفته است و از این طریق می توان تعهد را در شرکت ها و سازمان ها توسعه بخشید.
۴.

تحلیل آثار بازنشستگی و ارائه راهکارهای سازگاری با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازنشستگی سازگاری آثار راهکارها تحلیل آماری توزیع برق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۷۹
هدف: هدف این پژوهش بررسی آثار ناشی از بازنشستگی و ارائه راهکارهایی به منظور سازگاری کارکنان با شرایط جدید است. برای این منظور، پژوهشی به صورت میدانی در شرکت توزیع برق استان یزد صورت گرفته است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: در این پژوهش، ابتدا آثار و مشکلاتی که به عدم تمایل افراد به بازنشستگی منجر می شود، استخراج شده است. سپس متناسب با آثار استخراج شده، راهکارهای سازگاری با بازنشستگی ارائه شده است. آثار ناشی از بازنشستگی و راهکارهای سازگاری با آن بر اساس نمونه کارهای مشابه و برگزاری جلسات متعدد با کارکنان شرکت توزیع برق استان یزد استخراج شده است. در ادامه، به کمک تحلیل های آماری، هر کدام از ابعاد و زیرابعاد مربوط به آثار و راهکارهای سازگاری با بازنشستگی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته ها: ارائه و مقایسه دیدگاه های کارکنان با جنسیت های متفاوت، سِمت های سازمانی مختلف و سوابق خدمتی متنوع از جمله یافته های این پژوهش است. علاوه بر این، رتبه بندی آثار بازنشستگی و ارائه راهکارهای سازگاری با آن، با توجه به میانگین نظرات پاسخ دهندگان، از دیگر نتایج پژوهش حاضر است. ارزش/ اصالت پژوهش: استخراج عوامل در دو دسته آثار و راهکارها از جمله سهم های این پژوهش است. علاوه بر این، بررسی تفاوت دیدگاه های کارکنان با موقعیت های مختلف از طریق تجزیه وتحلیل های آماری از دیگر نقاط متمایز پژوهش حاضر است. پیشنهادهای اجرایی/ پژوهشی: رتبه بندی آثار و راهکارهای سازگاری با بازنشستگی این امکان را برای شرکت توزیع برق استان یزد فراهم می کند که برای تخصیص زمان و هزینه برای اجرایی شدن راهکارها تا حد امکان اولویت بندی صورت گیرد. علاوه بر این، سایر سازمان ها نیز می توانند با الگو گرفتن از این پژوهش، گامی موثر در جهت کاهش چالش های بازنشستگان بردارند.
۵.

مدل توسعه فرهنگ ملّی در اسناد بالادستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه فرهنگ توسعه فرهنگی فرهنگ توسعه مد جو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
هدف: فرهنگ در همه ابعادش عنصر بنیادی توسعه پایدار است. فرهنگ به عنوان بخشی از فعالیت، از طریق میراث ملموس و ناملموس، صنایع خلاق و اشکال مختلف بیان هنری، کمک کننده قدرتمندی در توسعه اقتصادی، ثبات اجتماعی و حفاظت از محیط زیست است. فرهنگ به عنوان مخزن دانش، معانی و ارزش هایی که در تمام جنبه های زندگی ما نفوذ می کند، نحوه زندگی و تعامل انسان ها را هم در مقیاس محلی و هم در مقیاس جهانی تعریف می کند. هدف این مقاله ارائه مدلی مفهومی توسعه فرهنگ ملی در اسناد بالادستی است. روش: روش تحقیق در این پژوهش موردپژوهی و تحلیل محتوای به روش دستی است. در این مقاله ابتدا با استفاده از مبانی نظری مولفه های نظری و مفهومی توسعه فرهنگ ملی احصاء شده است. سپس با مطالعه اسناد بالا دستی (الگوی پایه اسلامی – ایرانی پیشرفت، بیانیه گام دوم انقلاب، سیاست های کلی برنامه دوم تا ششم توسعه، و تمامی بندهای مربوط به حوزه های فرهنگ در سیاست های کلی در موضوعات مختلف مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام) مشخص شد. یافته ها: در پایان مدل توسعه فرهنگ ملی برای سیاست های کلی مصوب ارائه شده است. مدل بدست آمده پیشنهاد می کند که برای تقویت و ایجاد عناصر مثبت فرهنگ و تضعیف و حذف عناصر منفی فرهنگ، چه مراجعی مسئولند و از چه سازوکارهایی می توان استفاده نمود.
۶.

شناسایی و اولویت بندی مولفه های مسئولیت اجتماعی در راستای اثربخشی دانشگاهی با استفاده از رویکرد دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسئولیت اجتماعی دانشگاه اثربخشی پاسخگویی اجتماعی دانشگاه تعامل جامعه و دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۰۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی مولفه های مسئولیت اجتماعی در راستای اثربخشی دانشگاه های دولتی ایران انجام پذیرفت. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش از نظر روش ترکیبی است. جامعه آماری اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری 20 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، با استفاده از ترکیب روش کمّی و کیفی، ابتدا با استفاده از مصاحبه، مولفه های مسئولیت اجتماعی دانشگاه مشخص شدند. سپس از طریق پرسشنامه، و روش دلفی فازی مولفه های شناسایی شده رتبه بندی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمّی پرسشنامه بود که روایی و پایا یی آن ها با استفاده از شاخص روایی محتوای نسبی و روایی محتوایی و پایا یی آزمون مجدد تایید شدند. داده های کیفی با روش کد گذاری و نرم افزار Maxqda و داده های کمّی با روش دلفی فازی تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش مشتمل بر دو بخش است، که در بخش نخست، مجموعه ای از مولفه های مسئولیت اجتماعی دانشگاه شناسایی و در بخش دوم، میزان اهمیت و اولویت این مولفه ها مشخص شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که مسئله مندی مسئولیت اجتماعی، فهم پذیری مسئولیت اجتماعی، شفافیت تصمیم گیری، مطالبه گری، فرهنگ سازی آکادمیک، و تصحیح علم سنجی از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. ارزش/ اصالت پژوهش: استفاده از روش ترکیبی در پژوهش حاضر باعث شناسایی و اولویت بندی مولفه های جدیدی از مسئولیت دانشگاه به عنوان سازمان و نهاد اجتماعی پیشران توسعه شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۳