مطالعات آموزشی و آموزشگاهی

مطالعات آموزشی و آموزشگاهی

مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره نهم زمستان 1399 شماره 4 (پیاپی 25)

مقالات

۱.

شناسایی مؤلفه های مؤثر بر ارتقای کیفیت اجرای کارورزی و ارزیابی وضع موجود در دانشگاه فرهنگیان استان مازندران

نویسنده:

کلید واژه ها: ارزیابی آموزش عالی دانشجویان ویژگی های کارآفرینی یادگیری الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 431 تعداد دانلود : 230
هدف پژوهش شناسایی مؤلفه های مؤثر بر ارتقای کیفیت اجرای کارورزی و ارزیابی وضع موجود در دانشگاه فرهنگیان بود. روش پژوهش، کاربردی از نوع آمیخته و جامعه آماری شامل همه دانشجومعلمان و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مازندران است. در بخش کیفی از نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد که بر این اساس، 12 نفر از استادان کارورزی شامل خبرگان حوزه برنامه درسی و افرادی که در اجرای دوره های کارورزی دانشگاه فرهنگیان تجربه ای بلندمدت داشتند، انتخاب شدند. در بخش کمی، همه استادان هیئت علمی مدرس کارورزی و دانشجویانی که در ترم جاری این واحد را در دانشگاه فرهنگیان مازندران می گذراندند، در نظر گرفته شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته با شش مؤلفه اصلی دانشگاه فرهنگیان، برنامه درسی (محتوا)، دانشجومعلمان، استادان کارورزی، معلمان راهنما و مدارس به ترتیب با 7، 15، 7، 11، 6 و 4 گویه بود که از نظر کیفی، روایی محتوایی با استفاده از درگیری طولانی مدت، پرسش و جست وجوگری از همکاران و بازبینی به وسیله افراد مطلع صورت گرفت و از نظر کمی، به کمک 10 نفر از استادان دوره کارورزی ضریب روایی محتوا  و شاخص روایی محتوا بررسی و تأیید شد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 به دست آمد. در نهایت، برازندگی آن با تحلیل عاملی تأییدی پذیرش شد. براساس نتایج، شش مؤلفه برنامه درسی (محتوا)، دانشجومعلمان، استادان کارورزی، معلمان راهنما و مدارس بر کیفیت اجرای کارورزی در دانشگاه فرهنگیان مؤثر شناخته شد و وضعیت مؤلفه های یادشده از دیدگاه استادان و دانشجومعلمان در سطح بالای متوسط مطلوبی ارزیابی شد.
۲.

تحلیل محتوای کتاب شیمی پایه یازدهم براساس روش ویلیام رومی

کلید واژه ها: ارزیابی وضعیت موجود دانشگاه فرهنگیان کارورزی کیفیت اجرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 33 تعداد دانلود : 877
هدف پژوهش حاضر، تحلیل کتاب شیمی 2 پایه یازدهم چاپ 1396 از لحاظ فعال یا غیر فعال بودن محتوا است. بدین منظور روش تحقیق تحلیل محتوا به سبک ویلیام رومی به کار گرفته شد. همچنین، برای رسیدن به نتایج دقیق و قابل اعتماد، کل محتوای کتاب بررسی شد. ابزار این تحقیق سیاهه تحلیل براساس ویلیام رومی است که پس از تهیه وانجام دادن یک نمونه توسط پژوهشگر، روایی آن توسط دو استاد علوم تربیتی بررسی و تأیید شد. محتوای کل کتاب شامل متن، تصاویر و پرسش ها در مقوله های معین کدگذاری شد و براساس سیاهه تحلیل بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب درگیری متن کتاب در فصل های اول، دوم، سوم و کل کتاب، به ترتیب، 31/0، 225/0، 204/0 و 254/0 است که نشان می دهد «متن تمام فصول و کل کتاب» به روش غیر فعال طراحی شده است. ضریب درگیری تصاویر فصل های اول، دوم، سوم و کل کتاب به ترتیب 75/0، 292/1، 587/0و 864/0 به دست آمد که نشان می دهد «تصاویر تمام فصول وکل کتاب» به روش فعال طراحی شده است. ضریب درگیری پرسش های فصل های اول، دوم، سوم و کل کتاب به ترتیب 8 ، 8 ،909/2 و 846/5 به دست آمد که نشان می دهد «پرسش های تمام فصول و کل کتاب» بیش از توان دانش آموز، است، پس به روش غیر فعال طراحی شده است.
۳.

امکان سنجی بومی سازی و موقعیتی سازی برنامه درسی در مدارس ابتدایی

کلید واژه ها: آموزش شیمی تکنیک تحلیل محتوای ویلیام رومی محتوای غیر فعال محتوای فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 250 تعداد دانلود : 771
    هدف پژوهش حاضر امکان سنجی بومی سازی و موقعیتی سازی برنامه درسی در مدارس ابتدایی است. روش پژوهشتوصیفی از نوعپیمایشیبوده است.جامعه آماری، شامل همه معلمان، مدیران و دانش آموزانپایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهرستان بابلاست که با روش نمونه گیری تصادفی ساده 289 نفر معلم، 75 نفر مدیر و 1108 نفر دانش آموز به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.برای گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بومی سازی و موقعیتی سازی برنامه درسی ویژه مدیران، معلمان و دانش آموزان به کار گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون های رتبه های علامت دار تک نمونه ای، ویل کاکسون و یو مان ویتنی) اجرا شد. نتایج نشان داد از دیدگاه معلمان و مدیران بومی سازی و موقعیتی سازی برنامه درسی در همه ابعاد امکان پذیر است. همچنین بین دیدگاه مدیران و معلمان در دو بعد خط مشی و آگاهی معلمان از نقش شان، تفاوت معناداری وجود دارد. اما در سه بعد (اجرا و تلاش معلمان، محتوا و فعالیت یادگیری و چالش ها) تفاوت معناداری وجود ندارد. بنابراین، براساس نتایج ضرورت ایجاد فرصت های موقعیتی سازی برنامه درسی از سوی آموزش و پرورش به ویژه در مدارس ابتدایی باید مورد توجه قرار گیرد؛ زیرا ایجاد فرصت های موقعیتی سازی می تواند یادگیری و عملکرد دانش آموزان را تحت تأثیر قرار دهد و به موفقیت تحصیلی آن ها کمک کند.
۴.

شیوع اهمال کاری در دانش آموزان دختر و ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی و میزان به کارگیری شبکه های اجتماعی مجازی

کلید واژه ها: بومی سازی برنامه درسی مدارس ابتدایی موقعیتی سازی.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 643 تعداد دانلود : 468
اهمال کاری آثار منفی فراوانی بر عملکرد اجتماعی وتحصیلی دانش آموزان دارد. این پژوهش به منظور بررسی میزان شیوع اهمال کاری و ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی و میزان به کارگیری شبکه های اجتماعی مجازی در دانش آموزان دختر شهر تهران انجام گرفت. روش پژوهش از نوع زمینه یابی و همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دختر مقاطع متوسطه و هنرستان مناطق 3 ، 4، 5، 15 و 11 شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 به تعداد 25883 بود که براساس جدول کرجسی و مورگان و با روش طبقه ای نسبی، 398 نفر انتخاب و پرسشنامه های متغیرهای جمعیت شناختی، اهمال کاری تحصیلی و میزان به کارگیری شبکه های اجتماعی مجازی را تکمیل کردند. داده ها با روش های آمار توصیفی و استنباطی (مجذور خی و همبستگی پیرسون) تحلیل شد. نتایج نشان داد 7/31 درصد از دانش آموزان دارای اهمال کاری بالا، و 6/26 درصد دارای اهمال کاری خیلی بالا بودند و بین مقطع تحصیلی، سن و معدل از نظر اهمال کاری تفاوت معناداری وجود داشت (05/0P≤). نتایج همچنین، نشان داد که رابطه مثبت بین اهمال کاری و میزان به کارگیری شبکه های اجتماعی مجازی وجود دارد (001/0P≤). نتایج پژوهش نشان داد اهمال کاری شیوع شایان توجهی در دانش آموزان دختر شهر تهران دارد و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با آن رابطه دارد؛ بنابراین، میزان به کارگیری شبکه های مجازی به صورت باید مدیریت شود که تأثیرگذاری آن بر افزایش اهمال کاری کاهش یابد .
۵.

نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی منطقه 16 شهر تهران

کلید واژه ها: اهمال کاری شبکه های اجتماعی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 619 تعداد دانلود : 47
آموزش محیط زیست به عنوان فرایندی مادام العمر که بخش مهمی از آن در محیط مدرسه انجام می گیرد، در بهبود مشکلات محیط زیستی نقشی انکارناپذیر دارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف نیازسنجی آموزش محیط زیستی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام گرفت. پژوهش بر اساس هدف، از نوع کاربردی و براساس نحوه گردآوری داده ها توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر دوره دوم ابتدایی منطقه 16 شهر تهران بود. نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی و مورگانتعداد 154 نفر با روش خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه استاندارد بود که روایی ابزار از طریق روایی صوری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج نشان داد دانش آموزان درباره ضرورت حفظ پوشش گیاهی، خطرات دفع ناصحیح زباله، ضرورت حفظ گونه های حیوانی، ضرورت مراقبت از درختان، خطرات آلودگی صوتی، آگاهی نسبتاً خوبی دارند؛ ولی نیازهای آموزشی آن ها درباره کمبود منابع، فواید درختان در کاهش آلودگی صوتی و ضرورت تنوع زیستی است که اطلاعات کافی ندارند. 9/27 درصد علامت بازیافت را ندیده اند و درباره مواد قابل بازیافت شناخت خوبی ندارند. 76 درصد علامت دوستدار لایه ازن بر روی محصولات را ندیده و به ضرورت وجودی آن نیز توجه ندارند. به طور کلی، نظام آموزشی توانسته در برخی موضوعات محیط زیستی آموزه هایی در اختیار دانش آموزان قرار دهد و باید برنامه ریزان آموزشی در این زمینه تمهیداتی بیندیشند.
۶.

بررسی و مقایسه عملکرد دانش آموزان دختر و پسر پایه چهارم در حل مسائل کلامی ریاضی براساس مدل نیومن

کلید واژه ها: آگاهی محیط زیستی رفتار محیط زیستی محیط زیست نگرش محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 379 تعداد دانلود : 128
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه عملکرد دانش آموزان دختر و پسر پایه چهارم در حل مسائل کلامی ریاضی براساس مدل تحلیل خطای نیومن است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، دانش آموزان پایه چهارم منطقه  12تهران است که 399 نفر از این دانش آموزان به روش تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، آزمونی محقق ساخته شامل چهار پرسش تشریحی است که روایی صوری و محتوایی آن توسط توسط چند تن از استادان و صاحب نظران آموزش ریاضی تأیید شد. پایایی ابزار با توجه به ضریب آلفای کرونباخ 8/0 به دست آمد که در سطح مطلوبی بود. براساس نتایج، تفاوت معناداری در عملکرد دختران و پسران در حل مسائل کلامی ریاضی وجود دارد و به طور کلی، دانش آموزان پسر در حل این نوع مسائل با مشکلات کمتری مواجه بودند. نتایج نشان داد اتکای بیش از حد دانش آموزان به دانش رویه ای خود و سطحی بودن دانش مفهومی شان می تواند از علل ضعف آن ها در حل مسائل کلامی باشد. همچنین، شمار اندک مسائل کلامی ارائه شده در کتاب های درسی ریاضی پایه های اول تا چهارم ابتدایی و در نتیجه آموزش ناکافی در این راستا از دیگر عوامل منفی مؤثر در دستیابی دانش آموزان به حل مسائل کلامی محسوب می شود.
۷.

امکان سنجی استقرار نظام آموزش مجازی فرهنگیان آموزش و پرورش شرق استان گیلان

کلید واژه ها: آموزش ریاضی پایه چهارم خطا مسائل کلامی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 712 تعداد دانلود : 255
هدف پژوهش حاضر امکان سنجی استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر فرهنگیان آموزش و پرورش شرق استان گیلان به تعداد 1536 نفر بود. از این میان، 306 نفر برای نمونه به روش تصادفی طبقه ای به صورت نسبی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل 25 گویه است. این پرسشنامه با طیف چهاردرجه ای لیکرت، نمره گذاری شد و شامل سه حیطه با مؤلفه های شرایط و قابلیت و امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی، زمینه های کاربردی امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی، عوامل تسهیل کننده امکان استقرار نظام آموزش مجازی است. پرسشنامه پژوهش از لحاظ صوری روایی محتوا دارد و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ 85/0 تأیید شد. داده های پژوهش در سطح توصیفی با محاسبه فراوانی، میانگین و انحراف معیار توصیف شدند و در سطح استنباطی، با آزمون تی تک نمونه ای پرسش های پژوهش پاسخ داده شد. نتایج پژوهش نشان داد امکان استقرار و به کارگیری نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان مطلوب است. همچنین، از لحاظ شرایط و قابلیت، زمینه های کاربردی، عوامل تسهیل کننده نظام آموزش مجازی در آموزش و پرورش شرق استان گیلان وضعیت مطلوب است.
۸.

بررسی و مقایسه میزان فعالیت فیزیکی دانشجویان پسر و دختر شاغل به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان در سال 1397

کلید واژه ها: استقرار آموزش مجازی آموزش مجازی آموزش و پرورش نظام آموزش مجازی مداوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 649 تعداد دانلود : 574
بی تردید فعالیت بدنی یکی از شاخص های مهم سلامت فردی و اجتماعی استو غفلت از آن آثار نامطلوبی در بهره وری دارد، از طرفی محدودیت فعالیت های فیزیکی با توجه به آموزه های فرهنگی و مذهبی در بانوان بیشتر نمود دارد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت فعالیت بدنی بین دانشجویان فرهنگیان سراسر کشور ایران انجام گرفت و اثر تفاوت جنسیتی در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بررسی شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بودهکه به روش پیمایش انجام گرفت و از نظر زمانی به صورت مقطعی بوده است. مطالعه حاضر از نوع مقطعیبود.جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه فرهنگیان کل کشور بودند که ابتدا به صورت کل شمار در نظر گرفته شدند. به منظور انجام پژوهش، ابتدا سامانه کارنامه سلامت طراحی شد و در 98 پردیس دانشگاه فرهنگیان و مرکز آموزشی در سراسر کشور اجرا شد. در همین راستا، متغیرها در دو بخش اندازه گیری شده و در سامانه ثبت شد.اطلاعات ثبت شده 29115 دانشجو در سامانه کارنامه سلامت دانشجویانمطالعه شد. تنها 15 درصد دانشجویان، مطابق با توصیه سازمان بهداشت جهانی هفت روز در هفته (هر بار حداقل ۳۰ دقیقه) فعالیت فیزیکی داشتند. دانشجویان پسر به طور معناداری فعال تر از دختران بودند. تفاوت معناداری در این نسبت در بین گروه دختران و پسران مشاهده شد. ۱۱ درصد دختران و ۷ درصد پسران هیچ گونه فعالیت بدنی در طول هفته نداشتند. براساس یافته ها، وضعیت میزان فعالیت فیزیکی در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان نامطلوب برآورد می شود. این وضعیت در جمعیت دختران بدتر بود.
۹.

نقش شیوه های نوین آموزشی در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان

کلید واژه ها: سلامت اجتماعی سلامت فردی فعالیت فیزیکی فعالیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 575
در نظام آموزشی سنتی روش های تدریس و یادگیری براساس گوش دادن، بیان لفظی و حفظ مطالب درسی استوار است و بر روش های غیر فعال تأکید می شود. در نتیجه، انگیزه و علاقه دانش آموزان برای آموختن از بین می رود، که در نتیجه آن افت تحصیلی نمایان می شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش شیوه های نوین تدریس در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان بود. پژوهش توصیفی با رویکرد آمیخته انجام گرفت. جامعه پژوهش، خبرگان مطلع و متخصص در حوزه موضوعی پژوهش جامعه پژوهش را تشکیل دادند. خبرگان در این بخش حداقل 5 سال تجربه در زمینه آموزش و تعلیم به دانش آموزان، همچنین، حداقل مدرک تحصیلی فوق لیسانس داشتند. از بین افراد جامعه 40 نفر به روش قضاوتی و با معیار اشباع داده ها انتخاب شدند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته کدگذاری شد. ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش کیفی به کار گرفته شد. بر مبنای متغیرهای شناسایی شده در بخش کیفی، شامل روش های نوین تدریس، روش های سنتی تدریس، موانع روش های نوین تدریس و ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان، پرسشنامه بخش کمی تنظیم شد و میان معلمان مقطع ابتدایی به روش دردسترس توزیع شد. در مجموع، 247 پرسشنامه کامل بازگردانده شد. داده های بخش کمی با آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. نتایج نشان داد روش های سنتی تدریس در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش ندارد، اما روش های تدریس نوین در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش دارد و موانع روش های تدریس نوین در ارتباطات تعاملی معلم و دانش آموزان نقش دارد.
۱۰.

آسیب شناسی کیفی آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباطات آموزش تعامل دانش آموز و معلم روش سنتی آموزش شیوه های نوین آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 866 تعداد دانلود : 789
از آنجا که زبان انگلیسی، زبان علم است و ناآشنایی با آن به مشکلاتی در این دهکده جهانی منجر خواهد شد، فراگیری این زبان یک ضرورت به حساب می آید. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان موفقیت یا عدم موفقیت آموزش و پرورش ایران در آموزش زبان انگلیسی به دانش آموزان مقاطع متوسطه اول و دوم، بر مبنای روش حداکثر اختلاف، ضمن دعوت از 174 دبیر زبان انگلیسی در دو مصاحبه نیمه ساختاریافته، کتب درسی این مقاطع را تحلیل کرده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA استفاده شد. نتایج نشان داد عواملی مانند ایرانیزه کردن افراطی مطالب کتب درسی، ناظرنبودن کامل ارزشیابی پایانی بر اهداف آموزشی، تأخیر در شروع آموزش، بی توجهی به پدیده دوزبانگی، مجرب نبودن برخی معلمان، کمبود تناسب بین زمان آموزش و حجم کتب زبان انگلیسی، عدم برخورداری دوره های آموزشی ضمن خدمت معلمان از کیفیت و کمیت لازم، علل اصلی ناکارآمدی مدارس در آموزش زبان انگلیسی قلمداد می شوند. نتایج این پژوهش برای دبیران زبان انگلیسی و به ویژه برای برنامه ریزان و کارگزارن درس زبان انگلیسی بسیار مفید است.
۱۱.

بررسی تفاوت های سنی با رویکرد ترجیح رنگ در دانش آموزان ابتدایی استان تهران و خراسان رضوی به تفکیک جنسیت

کلید واژه ها: امپریالسیم زبانی آموزش زبان انگلیسی دوزبانگی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 576 تعداد دانلود : 703
ایجاد محیط مناسب برای رشد و شکوفایی دانش آموزان همواره یکی از مهم ترین دغدغه های مدیران محیط های آموزشی بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تفاوت های سنی با رویکرد ترجیح رنگ در دانش آموزان ابتدایی استان های تهران و خراسان رضوی به تفکیک جنسیت بود. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و نوع پژوهش حاضر پیمایشی بود. جامعه آماری همه دانش آموزان ابتدایی استان تهران و خراسان رضوی بودند. از این میان و براساس جدول مورگان، 607 دانش آموز دوره ابتدایی (نیمی از شرکت کنندگان پسر و نیم دیگر دختر بودند)  به روش دردسترس در نظر گرفته شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از کارت های رنگی شامل رنگ های سیاه، سفید، خاکستری، قهوه ای، بنفش، سبز، آبی، قرمز، نارنجی، صورتی و زرد جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره انجام گرفت. نتایج نشان داد تأثیر جنسیت و پایه تحصیلی بر ترجیح تمام رنگ ها در استان تهران معنادار است، اما در استان خراسان رضوی این تفاوت ها فقط در سطح جنسیت مشاهده شد. در هر دو استان، پسران رنگ آبی و دختران رنگ زرد را به عنوان رنگ اصلی انتخاب کردند و پسران رنگ سبز و دختران رنگ صورتی را به عنوان رنگ های فرعی انتخاب کردند. از محدودیت های پژوهش حاضر نبود امکان بررسی محیط زندگی رنگی کودکان و همچنین، مسائل روزمره است که در ترجیح رنگ می تواند نقشی مهم داشته باشد. پیشنهاد می شود پژوهش های بعدی به این متغیرها توجه کنند.
۱۲.

ارزیابی کیفیت اجرای برنامه کارورزی در دانشگاه فرهنگیان استان مازندران

کلید واژه ها: پایه تحصیلی ترجیح رنگ جنسیت رنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 733 تعداد دانلود : 43
پژوهش حاضر فرایند اجرای برنامه کارورزی را در دانشگاه فرهنگیان استان مازندران بررسی کرده است و با یافتن نکات قوت و ضعف آن در صدد ارائه راهکارهایی به مسئولان و تصمیم گیران این برنامه برآمده است. پژوهش حاضر به روش تلفیقی کمی- کیفی نگاشته شده است. بخش کیفی با مصاحبه عمیق با خبرگان و صاحب نظران کارورزی و کدگذاری مصاحبه ها با نرم افزار NVIVO، انجام گرفت. روایی آن از روش کثرت گرایی و از طریق درگیری طولانی مدت پژوهشگر با فضای پژوهشی و اعتمادسازی با افراد موضوع پژوهش صورت پذیرفت؛ همچنین فضای پژوهش با حضور داور بیرونی کنترل شد. برای رسیدن به پایایی کدها از نظرات کدگذار دیگر نیز به کار گرفته شد، و توافق بین کدگذاران حاصل شد. سپس، براساس کدهای به دست آمده پرسشنامه تنظیم شد. جامعه آماری کیفی در این پژوهش شامل 5 نفر از متخصصان و 20 نفر از آشنایان و کارشناسان کارورزی بود که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری کمی پژوهش 550 نفر و نمونه آماری 226 نفر بودند که با نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی، به پرسشنامه ها پاسخ دادند. روایی پرسشنامه توسط تعدادی از متخصصان کارورزی تأیید شد و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 954/0 به دست آمد. نتایج نشان داد بیشترین ضعف مربوط به بخش مدرسه و بعد فضای فیزیکی نامناسب و بیشترین نقطه قوت مربوط به استادان راهنما و نظارت و ارزیابی آنان از عملکرد دانشجویان است. در پایان، پس از یافتن ضعف های موجود راهکارهایی برای بهبود وضعیت کارورزی در دانشگاه فرهنگیان استان ارائه شد.
۱۳.

ترسیم مدل پیش بینی تعلق خاطر کاری براساس سرمایه روانشناختی، هوش هیجانی، حمایت سازمانی

کلید واژه ها: دانشگاه فرهنگیان کارورزی کیفیت اجرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 637 تعداد دانلود : 75
هدف پژوهش حاضر ترسیم مدل پیش بینی تعلق خاطر کاری براساس متغیرهای سرمایه روان شناختی. هوش هیجانی. حمایت سازمانی بود. روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی است، که با رویکرد کمی و به روش غیرآزمایشی - همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد شهر تهران به تعداد 2953 نفر بودند که با استفاده از کفایت نمونه در مدل سازی معادلات ساختاری، 340 نفر انتخاب شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه های تعلق خاطر کاری سالنوا و شوفلی (2001)، سرمایه روان شناختی لوتانز، لوتانز و لوتانز (2004)، هوش هیجانی مایر و سالووی (1990)، حمایت سازمانی آیزنبرگ و همکاران (1998) به کار گرفته شد. روایی و پایایی ابزارهای پژوهش بررسی و تأیید شد. روش تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در بخش استنباطی برای پاسخ به پرسش های پژوهش آزمون هایی همبستگی پیرسون، تی تک نمونه ای، مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان داد متغیرهای سرمایه روان شناختی، هوش هیجانی و حمایت سازمانی بر تعلق خاطر کاری تأثیر دارند.
۱۴.

بررسی تطبیقی رویکرد توسعه محور اسناد فرادستی نظام آموزش و پرورش ایران و ترکیه

کلید واژه ها: تعلق خاطر کاری حمایت سازمانی سرمایه روان شناختی هوش هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 822 تعداد دانلود : 17
هدف پژوهش حاضر، مقایسه تطبیقی رویکرد توسعه محور، دو سند فرادستی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه بوده و روش پژوهش تحلیل محتوا است. برای این منظور دو سند «2023 آموزش ملی» (ترکیه) و « تحول بنیادین آموزش و پرورش» (ج ا ایران) بررسی شد. از ابتدای مطالعه هر سند، فعالیت کدگذاری باز و محوری صورت گرفته و اشتراکات و افتراقات اسناد احصاء شد. قابلیت اعتماد از طریق بازکدگذاری پژوهشگر و بازکدگذاری توسط کدگذار دیگر بررسی و تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد افتراق های مهم رویکرد توسعه محور سند نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران، ایدئولوژیک و دینی ، مذهبی بودن مفاهیم با جهت گیری فرهنگ اسلامی ایرانی است و در اسناد نظام آموزشی ترکیه مهم ترین افتراق در رویکرد توسعه محور رویکرد فلسفی با جهت گیری فرهنگ ملی بوده، همچنین به نظر می رسد؛ رویکرد سند آموزشی ترکیه به رویکردهای جهانی و نگاه اسناد ایرانی به تفکر ورویکردهای جهان اسلام، نزدیک تر بوده و نگاه جهانی و غربی کمتر مورد توجه بوده است. برخی عناصر مهم در رویکرد توسعه محور سند نظام آموزشی ترکیه، نظیر ترسیم الگوی توسعه مدرسه ای، الگوی فلسفی انسان محور، آماده سازی برای دنیای رقابتی، ارزش افزوده، ارزش های جهانی بیشتر با دیدگاه های غربی و مؤلفه ها و مفاهیم سند آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نظیر «حیات طیبه»، جامعه عدل مهدوی، بسیج، ارزش های معنوی و الهی، الگوی زندگی ائمه معصومین (ع)، رعایت موازین و معیار و چارچوب های قوانین اسلامی و همکاری با حوزه های علمیه و...با دیدگاه های جهان اسلام همخوانی دارد.
۱۵.

بررسی کارکرد و نقش تربیتی و هدایتگری معلم از منظر قرآن

کلید واژه ها: اسناد فرادستی توسعه رویکرد توسعه محور سند 2023 آموزش ملی ترکیه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 408 تعداد دانلود : 821
معلم یکی از ارکان مهم نظام آموزش و پرورش است و نقشی ماندگار و وظایفی اثرگذار در فرایند تعلیم و تربیت دارد. یکی از مهم ترین آنان، هدایتگری معلم است. تلقی از نقش معلم در دنیای مدرن با دو رویکرد «معلم به مثابه انتقال دهنده دانش» و «معلم به مثابه فروشنده دانش» است. در اندیشه اسلامی، «انگاره معلم به مثابه فروشنده» تأیید نمی شود و در منطق قرآن هر نعمتی، مسئولیتی را به همراه دارند. علم، قدرت و امکانات، به همراه مسئولیت و تکالیف است و علم مقوله ای مقدس و مانند نور دانسته شده و به همین دلیل دیدگاهِ «معلم به مثابه فروشنده دانش» مردود است؛ اما انگاره دوم که معلم را «به مثابه انتقال دهنده دانش» دانسته نیز به طور مطلق تأیید نمی شود، زیرا در تعلیم و تربیت اسلامی، معلمی شغل انبیا است و از معلم به مثابه مربی، الگو و اسوه یاد شده است که علاوه بر تعلیم، در هدایت و تربیت متربیان نیز نقشی فعال و مؤثر دارد. براساس دیدگاه تعلیم و تربیت اسلامی هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا معلم علاوه بر انتقال مفاهیم و محتواهای آموزشی، هدایتگر و هادی هم هست؟ پاسخ به این پرسش همراه با این فرضیه که معلم هادی است، در نظر گرفته شد و برای اثبات فرضیه مزبور به آیاتی از قرآن کریم استناد می شود. مهم ترین نتیجه بحث حاضر که با روش کیفی و توصیفی- تحلیلی انجام گرفت، آن است که براساس دلالت آیات، معلم نقش هدایتگری دارد. از این رو، جایگاه و کارکرد معلم در تربیت متربیان انکارناپذیر است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰