مطالعات آموزشی و آموزشگاهی

پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش خودرهبری بر سرمایه های انسانی کارکنان مراکز آموزش عالی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی و روش تحلیل از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه پژوهش شامل کارکنان هفت دانشکده پردیس علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران به تعداد 197 نفر بوده که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با اختصاص متناسب، 131 نفر از آنان انتخاب شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خودرهبری ابیلی و مزاری (2014) با پایایی (96/0=α) و پرسشنامه سرمایه های انسانی نادری (2012) با پایایی (96/0=α) استفاده شد که روایی محتوا و سازه آنها نیز بررسی و تأیید شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، تی تک گروهی، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان می دهد خودرهبری و سرمایه های انسانی کارکنان، بالاتر از حد متوسط بوده و خودرهبری (71/0r=) با سرمایه های انسانی کارکنان رابطه مثبت و معناداری (p<0/01) داشته است. نتایج رگرسیون گام به گام نشان می دهد از بین مؤلفه های خودرهبری، استراتژی های رفتارمحور و تمرکز بر پاداش طبیعی 66 درصد از سرمایه های انسانی را پیش بینی می کند. مدل یابی معادلات ساختاری نشان می دهد که خودرهبری بر دانش و مهارت های شناختی (82/0=γ)، مهارت های فراشناختی (86/0=γ) و شایستگی های عاطفی-ارتباطی(95/0=γ) تأثیرگذار بوده است.

هدف این پژوهش، رابطه کیفیت زندگی در مدرسه و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان با توجه به نقش واسطه ای خودپنداره تحصیلی است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از منظر روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پایه پنجم و ششم دبستان شهرستان ثلاث باباجانی (420 نفر) بوده است که با توجه به جدول مورگان و با استفاده از روش تصادفی طبقه ای 201 نفر برای نمونه (90 پسر و 111 دختر) انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت زندگی در مدرسه، خودپنداره تحصیلی و اشتیاق تحصیلی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS  و LISREL استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که کیفیت زندگی در مدرسه به صورت مستقیم بر خودپنداره تحصیلی و اشتیاق تحصیلی و به صورت غیرمستقیم از طریق خودپنداره تحصیلی بر اشتیاق تحصیلی تأثیر دارد. همچنین اثر مستقیم خودپنداره تحصیلی بر اشتیاق تحصیلی دانش آموزان معنی دار شناخته شد. بنابراین برای افزایش اشتیاق دانش آموزان به تحصیل باید به متغیرهای کیفیت زندگی در مدرسه و خودپنداره تحصیلی توجه کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید بر کاهش اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس دوره دوم متوسطه شهرسنندج در سال تحصیلی 94-93 است. روش تحقیق در این مطالعه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بوده است و از مقیاس اهمال کاری لی به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. روش مداخله، براساس الگویی است که لوپز و اسنایدر در سال (2003) ارائه کرده اند. بدین منظور ابتدا 40 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه 20 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه) گمارده شدند. برنامه آموزش شناختی ارتقای امید طی 8 جلسه 90 دقیقه ای و در مدت 8 هفته متوالی به دانش آموزان ارائه شد. گروه آزمایشی، تحت آموزش شناختی ارتقای امید قرار گرفت؛ در حالی که گروه گواه در مدت آزمایش هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با نرم افزار 19spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد میانگین رفتارهای اهمال کاری گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در مراحل پس آزمون و پیگیری به طور معناداری کاهش یافته است (05/0> p).

توجه به اهمال کاری و خودناتوان سازی تحصیلی در سال های اخیر افزایش یافته است. هدف این پژوهش همبستگی، بررسی رابطه جهت گیری اهداف پیشرفت و باورهای انگیزشی با اهمال کاری و خودناتوان سازی تحصیلی است. جامعه آماری دانش آموزان مناطق 19 و 8 در مقطع متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1394-1393 بوده است که از بین آنها 120 به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد و با تکمیل مقیاس اهمال کاری تحصیلی، راهبردهای انگیزشی، هدف پیشرفت و خودناتوان سازی تحصیلی در این پژوهش شرکت کرده اند. یافته ها نشان می دهد اهمال کاری با خودکارآمدی رابطه منفی و ارزش گذاری با اضطراب امتحان رابطه مثبتی دارد. میان اهمال کاری با هدف تسلط گرایشی رابطه منفی و با هدف عملکرد گرایشی رابطه مثبت وجود دارد. خودناتوان سازی با هدف تسلط گرایشی رابطه منفی با هدف تسلط اجتنابی رابطه منفی و با عملکرد اجتنابی رابطه مثبت دارد. خودکارآمدی و ارزش تکلیف به صورت منفی اهمال کاری تحصیلی و اضطراب امتحان به صورت مثبت اهمال کاری تحصیلی را پیش بینی می کند. دیگر نتایج در مقاله ارائه شده است؛ بنابراین بخش مهمی از اهمال کاری و خودناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان از راه جهت گیری اهداف پیشرفت و باورهای انگیزشی تبیین خواهد شد.

هدف پژوهش حاضر،  تعیین اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در تدریس درس علوم تجربی بر یادگیری دانش آموزان است. روش پژوهش به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، با گروه آزمایش و گواه انجام شده است. بدین منظور تعداد 76 نفر از دانش آموزان دختر دوره ابتدایی پایه ششم منطقه 19 تهران در سال تحصیلی 1393-94 به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. داده ها با برگزاری سه مرحله پیش آزمون، دو مرحله آزمون عملکردی و یک مرحله پس آزمون نهایی برای سنجش یادگیری و همچنین ثبت مشاهدات کلاسی جمع آوری شده است. برای بررسی روایی آزمون ها، محتوای آنها با هدف اصلی درس تطبیق داده شده و سؤالات با نظر 2 نفر از معلمان باسابقه و کارشناسان گروه های آموزشی دوره ابتدایی اداره آموزش و پرورش منطقه 19 تهران، هم به لحاظ ظاهر و هم به لحاظ محتوایی بررسی شد. با توجه به تشریحی بودن سؤالات آزمون، برای بررسی پایایی آزمون ها از روش پایایی مصححان استفاده شد. گروه آزمایش با استفاده از نقشه مفهومی و گروه گواه بدون دریافت مداخله و به روش سنتی، هر کدام 15جلسه 45 دقیقه ای و به مدت 5 ماه آموزش دیده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین میزان یادگیری دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد و استفاده از نقشه مفهومی در تدریس بیش از روش سنتی موجب یادگیری دانش آموزان در درس علوم تجربی شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش ابراز وجود بر عزت نفس، اضطراب اجتماعی و قاطعیت دانش آموزان دختر کلاش دهم دبیرستانی شهر اهواز است. نمونه شامل 42 دانش آموز است که  به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی (21دانش آموز) و  کنترل  (21 دانش آموز) قرارگرفته اند. ابزار پژوهش شامل مقیاس خودابراز، مقیاس عزت نفس کوپر اسمیت و مقیاس اضطراب اجتماعی واستون و فرند بوده است. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل بوده که ابتدا برای هردو گروه پیش آزمون اجرا شده؛ سپس گروه آزمایشی به مدت 10 جلسه 90دقیقه ای، هرهفته یک جلسه در معرض متغیر مستقل قرارگرفته است. یک هفته پس از آموزش، مجدداً از هردو گروه پس آزمون گرفته شده است. داده ها با استفاده ازآزمون کوواریانس چندمتغیره و یک متغیره تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که آموزش ابراز وجود بر افزایش عزت نفس، کاهش اضطراب اجتماعی و همچنین افزایش قاطعیت دانش آموزان مؤثر است.