نرگس یافتیان

نرگس یافتیان

مدرک تحصیلی: استادیار گروه ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

انطباق مسائل ریاضی منتشرشده پایه چهارم مطالعه تیمز 2019 با محتوا و مسائل کتاب های درسی ریاضی ایران و ژاپن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال ۲۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹۰ 7 - 31

کلید واژه ها: مطالعه تیمز 2019 مسائل منتشرشده در تیمز 2019 کتاب های درسی پایه های اول تا چهارم ایران کتاب های درسی پایه های اول تا چهارم ژاپن مطالعه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۲
مطالعات بین المللی تطبیقی مانند تیمز با فراهم آوردن داده هایی از عملکرد آموزشی کشورهای مختلف، امکان بررسی و مقایسه میزان اثربخشی برنامه های درسی و کتاب های درسی کشورها را در اختیار قرار می دهند. ژاپن مانند ایران دارای یک برنامه درسی ملی است؛ اما به دلیل اینکه در ادوار مختلفِ مطالعه تیمز در مقایسه با ایران عملکرد خیلی بهتری دارد، برای مقایسه با ایران انتخاب شد. هدف پژوهش حاضر، تطبیق ده مسئله منتشرشده تیمز 2019 با محتوا و مسائل کتاب های ریاضی پایه های اول تا چهارم ایران و ژاپن است. در این پژوهش، از نسخه انگلیسی کتاب های ژاپنی استفاده شده است. جامعه آماری را کتاب های درسی ریاضی پایه های اول تا چهارم ایران و ژاپن تشکیل می دهند. روش پژوهش نیز توصیفی تحلیلی تطبیقی بوده است. نتایج نشان دادند که شش مسئله از این ده مسئله، دارای نمونه مشابه در کتاب های درسی ایران هستند و کتاب های ریاضی بررسی شده ژاپن دارای پنج مسئله مشابه با این مسائل هستند. همچنین نتایج نشان دادند که فارغ از ارائه شدن یا نشدن محتوا و مسئله مشابه در کتاب درسی، در همه مسائل، درصد پاسخ های درست دانش آموزان پایه چهارم ایرانی به جز مسئله با موضوع تقارن، به نسبت دانش آموزان ژاپنی پایین تر بود. درباره حیطه های شناختی مختلف مسائل تیمز، فارغ از اینکه مسئله مطرح شده دارای چه حیطه شناختی است، به جز مسئله تقارن، عملکرد دانش آموزان ایرانی به نسبت همتایان ژاپنی پایین تر بود. متصدیان آموزش ریاضی می توانند از نتایج این پژوهش استفاده کنند.
۲.

بررسی کتب ریاضی دورۀ اول ابتدایی از منظرمؤلفه های سواد ریاضی به کمک مسائل با زمینۀ دنیای واقعی

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 625 - 599

کلید واژه ها: آموزش ریاضی تحلیل محتوا سواد ریاضی مسائل دنیای واقعی مقطع ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف پژوهش حاضر که به روش تحلیل محتوا انجام گرفته، ارزیابی مسائل کتب ریاضی دوره اول ابتدایی از منظر مؤلفه های سواد ریاضی به کمک مسائل با زمینه دنیای واقعی است. توانایی برقراری ارتباط میان دنیای واقعی و دنیای ریاضی یا همان سواد ریاضی، به کمک مسائل با زمینه دنیای واقعی یا همان مسائل زمینه مدار ارتقا می یابد که در این پژوهش بر اساس ترکیبی از چارچوب های مطرح شده در پژوهش ها بررسی شدند. جامعه آماری کتاب های ریاضی پایه های اول، دوم و سوم ابتدایی و حجم نمونه با جامعه برابر است. ابزار پژوهش چک لیست های تحلیل محتوایی است که روایی صوری و محتوایی آن به تأیید متخصصان و معلمان با تجربه رسیده است و پایایی آن نیز به وسیله فرمول هولستی تأیید شد. نتایج نشان داد به طور کلی، 71 / 26 درصد از مسائل مطرح شده در این سه کتاب درسی، زمینه مدار بوده و تعداد آن ها با افزایش پایه تحصیلی رشد می کند. مسائل کاربرد استاندارد با 71 / 24 درصد بیشترین نوع مسائل زمینه مدار مطرح شده در این کتب بوده است و از لحاظ سطح ارتباط با دنیای واقعی بیشتر به مسائل با زمینه جداشدنی شباهت دارند. هیچ مسئله مدل سازی (بالاترین سطح) و یا مسئله با زمینه غیر معقول (پایین ترین سطح) نیز در این کتب مطرح نشده است. پراکندگی مسائل این سه کتاب، از نظر تنوع زمینه و فرایندهای ریاضی نیز متنوع است و مسائل با موضوع زمینه شخصی و فرایند به کارگیری بیشترین تکرار را داشته اند. در نهایت، مسائل زمینه مدار این کتب درسی با استاندارد مطرح شده در مطالعات بین المللی سواد ریاضی مقایسه شده است، که در برخی موارد از تطابق مناسبی برخوردار بوده و در برخی موارد با این استاندارد ها فاصله دارد. نتایج این پژوهش می تواند متخصصان آموزشی را جهت ارزیابی کتب درسی و بهبود سطح سواد ریاضی دانش آموزان یاری کند.
۳.

ارزیابی مسائل زمینه مدار کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی و تطبیق آن با مطالعات بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۳ 203 - 222

کلید واژه ها: پایه چهارم ابتدایی سواد ریاضی کتاب درسی مسائل زمینه مدار مطالعه تیمز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
در پژوهش حاضر به بررسی مسائل زمینه مدار کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی و همچنین مقایسه آن با آخرین مسائل منتشرشده تیمز 201۵ پرداخته شده است. این ارزیابی بر اساس میزان ارتباط مسائل زمینه مدار با دنیای واقعی به کمک چارچوب های مطرح در پژوهش های مرتبط و حیطه محتوایی مسائل صورت گرفته است. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی تطبیقی است که برای اجرای آن از الگوی پیشنهادی بردی استفاده شد. ابزار مورد استفاده فهرست هایی است که روایی صوری و محتوایی آن را متخصصان تأیید کرده و پایایی آن نیز به کمک فرمول هولستی 0/88 به دست آمده است. نتایج حاکی از آن است که در کتاب ریاضی پایه چهارم 83/89٪ از مسائل، کاربردِ استاندارد و 11/16٪ نیز زمینه جدا هستند. این مقادیر برای مسائل زمینه مدار تیمز به ترتیب حدود 84 و 16درصد است که نشان از شباهت توزیع این مسائل دارد. ازنظر محتوایی نیز فراوانی مسائل زمینه مدار در میان هر دو منبعْ یکسان، ولی نسبتِ رعایت شده میان حیطه های محتوایی در کتاب درسی نامتوازن است. حدود نیمی از مسائل زمینه مدارِ مطالعات تیمز نمونه کاملاً مشابهی در کتاب درسی دارند و نیمِ دیگر مسائل محتوای مشابه اما روش حلی متفاوت یا کمی پیچیده تر دارند و تعداد اندکی از این مسائلْ مشابهی در کتاب درسی نداشته اند. بااین حال، عملکرد دانش آموزان در حل مسائل زمینه مدار مطالعه تیمز پایین تر از میانگین بین المللی است. نتایج این پژوهش می تواند برنامه ریزان آموزشی را در شناسایی نقاط مثبت و منفی کتب درسی یاری کند.
۴.

تحلیل مقایسه ای مفاهیم ارائه شده در کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی ایران و ژاپن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 122 - 152

کلید واژه ها: بررسی تطبیقی کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی ایران کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی ژاپن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۶۷
هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه مفاهیم ارائه شده در کتاب های ریاضی مقطع ابتدایی دو کشور ایران و ژاپن است که از روش تطبیقی بنابر الگوی چهار مرحله ای جورج بردی استفاده شده و جامعه آماری و نمونه، محتوای کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی دو کشور است. ابزار گردآوری داده ها، فرم های تحلیل محتوایی است که روایی صوری و محتوایی آن را اساتید آموزش ریاضی و معلمان باسابقه تایید نمودند. نتایج نشان داد که برخی مفاهیم به صورت مشترک در کتاب های درسی ریاضی دو کشور ارائه شده اند و بعضی دیگر از مباحث تنها در کتاب های درسی ریاضی یک کشور وجود دارند. از مفاهیم مشترک در کتاب های ریاضی مقطع ابتدایی دو کشور، پرداختن به مفاهیم اعداد و عملیات، الگویابی، کسرها و عملیات روی آن ها، اعداد اعشاری و عملیات روی آن ها، تقارن، اندازه گیری، هندسه، نسبت و تناسب، آمار و تقریب و تخمین زدن است. از مباحث غیرمشترک در کتاب های ریاضی مورد بررسی دو کشور می توان به ارائه مفاهیم شمارش، سرعت، سیستم متریک، شمارش و انجام عملیات با چرتکه در کتاب های ژاپن اشاره داشت. هم چنین مباحثی مانند احتمال، ارائه قواعد بخش پذیری، آشنایی با اعداد صحیح منفی تنها در کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی ایران مطرح گشته اند. با توجه به عملکرد متفاوت دانش آموزان ایرانی و ژاپنی در مطالعه بین المللی تیمز، نتایج این پژوهش می تواند برنامه ریزان درسی و مولفان را نسبت به تفاوت ها و اشتراکات مفاهیم مطرح شده در کتاب های درسی ریاضی مقطع ابتدایی این دو کشور آگاه سازد و به آن ها برای بهبود کتاب های درسی کمک رساند.
۵.

بازنمایی های چندگانه در کتاب ریاضی پایه دهم نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 160 - 141

کلید واژه ها: تحلیل محتوا بازنمایی های چندگانه کتاب ریاضی پایه دهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۷۶
یکی از اهداف مهم آموزش ریاضی، ایجاد درک مفهومی برای دانش آموزان است. بر اساس نتایج پژوهش های متعدد، بازنمایی های چندگانه می توانند به عنوان ابزاری برای رسیدن به درک مفهومی به خدمت گرفته شوند. در این پژوهش، کتاب ریاضی پایه دهم نظری بر اساس میزان به کارگیری بازنمایی های چندگانه به روش تحلیل محتوا بررسی شد. جامعه آماری، کتاب ریاضی پایه دهم نظری و نمونه برابر جامعه است. به منظور اعتباریابی و روایی تحلیل، از نظرات اساتید آموزش ریاضی و دبیران باتجربه استفاده شد. همچنین جهت اعتبار نتایج، ضریب توافق 85% از فرمول پایایی ویلیام اسکات به دست آمد. در این مطالعه بازنمایی ها در قسمت های کار در کلاس، فعالیت، مثال و متن کتاب بررسی شده است و سپس در یکی از انواع نمادین، عددی، گرافیکی و کلامی دسته بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که بازنمایی های چندگانه در تمامی فصل ها برای ارائه مفاهیم در کتاب به کار برده شده اند. این مطلب بیشتر در مورد فصل های الگوها، دنباله و تابع صدق می کند. همچنین بیشترین ارتباط بین بازنمایی های نمادین و عددی برقرار شده است و بر مرتبط ساختن انواع بازنمایی ها با بازنمایی کلامی توجه چندانی نشده است. امید است مؤلفان و دست اندرکاران آموزشی برای ارائه محتوا در تألیف کتاب های درسی بر تلفیق انواع بازنمایی ها جهت معرفی مفاهیم ریاضی تأکید بیشتری نمایند.
۶.

ارزیابی عملکرد دانش آموزان پایه نهم در آزمون سواد ریاضی با تأکید بر کتاب های درسی ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۶ 41 - 74

کلید واژه ها: سواد ریاضی دانش آموزان پایه نهم کتاب های درسی ریاضی متوسطه اول مطالعه پیزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد دانش آموزان پایه نهم در آزمون سواد ریاضی و بررسی نتایج آن با تأکید بر کتاب های درسی ریاضی است. جامعه این پژوهش دانش آموزان پایه نهم شهرستان نجف آباد و نمونه شامل 250 دانش آموز دختر و پسر است که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری آزمونی است که روایی صوری و محتوایی آن توسط صاحب نظران تأیید شد. ضریب پایایی آزمون، 73/0بدست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول آن است. بر اساس نتایج، دانش آموزان در آزمون سواد ریاضی عملکرد مطلوبی نداشتند و تنها 35 درصد آنها به سؤالات پاسخ درست داده اند. با بررسی مسائل زمینه مدار در کتاب های ریاضی متوسطه اول، مشخص شد که از دلایل عملکرد نامطلوب دانش آموزان، غیرواقعی و ناآشنا بودن مسائل زمینه مدار کتاب های ریاضی متوسطه اول و استفاده از فرایندهای تکراری در حل آن ها است. نتایج این پژوهش می توانند منجر به بازنگری در کتاب های درسی، آموزش معلمان و روش های ارزشیابی با هدف ارتقاء سواد ریاضی دانش آموزان شود.
۷.

اثربخشی آموزش به کمک بازی وارسازی بر اضطراب ریاضی و انگیزه ریاضی دانش آموزان پایه نهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 27 - 36

کلید واژه ها: بازی وارسازی اضطراب ریاضی انگیزه ریاضی پایه نهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۰ تعداد دانلود : ۴۶۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش به کمک بازی وارسازی بر اضطراب ریاضی و انگیزه ریاضی دانش آموزان پایه نهم انجام گردید. این پژوهش به شیوه شبه آزمایشی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل صورت گرفت. جامعه  آماری، دانش آموزان پایه نهم شهرستان ملارد است که براساس نمونه گیری دردسترس، 50 نفر انتخاب و به صورت تصادفی 25 نفر در گروه آزمایش و 25 نفر دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند. دانش آموزان گروه آزمایش، طی 7 جلسه بخشی از مفاهیم ریاضی را به کمک بازی وارسازی آموزش دیدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه های اضطراب ریاضی و انگیزه ریاضی براساس پژوهش های معتبر است که روایی صوری و محتوایی آنها به وسیله صاحب نظران و تعدادی از دبیران ریاضی با تجربه تایید گردید. آلفای کرونباخ پرسش نامه های اضطراب ریاضی و انگیزه ریاضی به ترتیب، 865/0 و 903/0 است که بیانگر پایایی قابل قبول آنها است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد، آموزش به کمک بازی وارسازی، اضطراب ریاضی دانش آموزان پایه نهم را کاهش (05/0>P و 227/23=F) و انگیزه ریاضی آنها را افزایش می دهد (05/0>P و 521/16=F). یافته های پژوهش مشخص کرد آموزش به کمک بازی وارسازی، از میزان اضطراب و فشارهای روانی دانش آموزان در درس ریاضی می کاهد و آموزش و یادگیری این درس را جذاب تر و لذت بخش تر می کند.
۸.

ارزیابی تطبیقی سطح استدلال هندسی دختران و پسران پایه نهم بر اساس نظریه فن هیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 157 - 177

کلید واژه ها: هندسه سطوح تفکر فن هیلی پایه نهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۲۵۲
هدف پژوهش حاضر بررسی سطح استدلال هندسی دانش آموزان پایه نهم بر اساس نظریه فن هیلی در یکی از مباحث هندسه، یعنی مبحث استدلال و اثبات در هندسه و ویژگی های آنها بوده است. این پژوهش، به روش زمینه یابی انجام گرفت. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان پایه نهم مدارس دولتی شهرستان بابل و اعضای نمونه شامل 470 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری، آزمونی محقق ساخته با 10 سؤال بود. روایی صوری و محتوایی آزمون، توسط چند نفر از استادان ریاضی و آموزش ریاضی و همچنین، چند تن از معلمان باتجربه مقطع متوسطه اول، تأیید گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش، بیانگر این است که سطح غالب تفکر هندسی دانش آموزان پایه نهم در مبحث استدلال و اثبات، در سطح اول فن هیلی است. همچنین، یافته ها نشان داد که دانش آموزان پسر عملکرد بهتری نسبت به دانش آموزان دختر در سطوح فن هیلی داشته اند که این تفاوت از نظر آماری تنها در سطح اول معنی دار بود. یافته های این پژوهش می تواند در بازبینی فرایند آموزش هندسه، مورد استفاده دبیران ریاضی، سیاست گذاران آموزشی و مؤلفان کتب درسی قرار گیرد.
۹.

بررسی میزان تأکید کتاب درسی ریاضی نهم بر آموزش حل مسائل دنیای واقعی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هفتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 86 - 98

کلید واژه ها: سواد ریاضی مسائل دنیای واقعی کتاب درسی ریاضی پایه نهم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۶
یکی از اهداف سند برنامه درسی ملی ایران، توانایی دانش آموز در به کارگیری ریاضیات مدرسه ای در زندگی خارج از مدرسه و دنیای واقعی است. به همین دلیل کتاب درسی باید به نوعی تدوین و تألیف شود تا دانش آموزان با این نوع مسائل آشنا شده و همچنین، توانایی حل این نوع مسائل را بیاموزند. به عبارت دیگر، یکی از اهداف اساسی آموزش ریاضی، تربیت افرادی است که بتوانند به کمک سواد ریاضی خود با چالش های دنیای پیرامونش مواجه شوند و بر حل آن ها فائق آیند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تأکید کتاب درسی ریاضی نهم بر آموزش حل مسائل دنیای واقعی می باشد. برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. ابزار مورد استفاده، فرم های تحلیل محتوایی است که برای تعیین اعتبار آن از دیدگاه صاحب نظران و متخصصان آموزش ریاضی استفاده شده است. نتایج پژوهش، حاکی از تأکید اندک کتاب درسی ریاضی پایه نهم بر مسائل دنیای واقعی و همچنین توزیع ناهمگون مسائل مذکور در فصل های گوناگون کتاب است. نتایج این پژوهش می تواند در بازنگری و بهبود کتاب های درسی ریاضی، آموزش معلمان و بازنگری در روش های ارزشیابی با هدف ارتقاء سواد ریاضی دانش آموزان مورد استفاده دست اندرکاران قرار گیرد.
۱۰.

چالش های دانش آموزان با مفاهیم شکلی در هندسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 47 - 65

کلید واژه ها: هندسه اشکال هندسی مفاهیم شکلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۹۶
هندسه یکی از چالش برانگیزترین دروس ریاضی محسوب می شود که از گذشته تاکنون توجه بسیاری از آموزشگران ریاضی را به خود جلب کرده است. برای درک هندسه مدرسه ای، شناخت اشکال هندسی نقش تعیین کننده ای دارند. در جای جای کتاب های درسی هندسه می توان اشکال هندسی مختلف را مشاهده کرد و می توان گفت شناخت و ارتباط با اشکال هندسی بخش مهمی از فرآیند یادگیری هندسه است. اما نتایج پژوهش ها و تجارب معلمان نشانگر این موضوع است که دانش آموزان در درک این اشکال و به طور کلی در درک مفاهیم شکلی با مشکلات بسیاری مواجه هستند که این امر مانع بزرگی برای استدلال های هندسی آنها محسوب می شود. هدف از مقاله حاضر که به صورت مروری و به روش کتابخانه ای انجام شده است، آن است که بر اساس پژوهش-های معتبر به شرح بخشی از این مشکلات بپردازد. بسیاری از دانش آموزان، نام اشکال هندسی را تنها با توجه به شکل ظاهری آنها حدس می زنند و با خصوصیات اصلی هر یک از این اشکال به درستی آشنایی ندارند و در تشخیص اشکال هندسی، تنها بر شهود و تجارب قبلی خود تکیه می کنند و تمایل به نادیده گرفتن تعریف دارند. بحث پیرامون چنین موضوعاتی، آگاهی معلمان را نسبت به مشکلات یادگیری دانش آموزان بالا برده و همچنین بازبینی فرایند آموزش هندسه و اصلاح شیوه های تدریس را در پی خواهد داشت.
۱۱.

تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه دهم بر اساس میزان استفاده از مسائل زمینه مدار با تأکید بر مدل سازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۶ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۴۳ ۱۳۹-۱۶۴

کلید واژه ها: کتاب ریاضی پایه دهم علوم تجربی و ریاضی فیزیک تحلیل محتوا مسائل زمینه مدار مدل سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۴۰۹
با توجه به اینکه در سند برنامه درسی ملی بر نقش مدل سازی در برنامه درسی ریاضی تأکید شده است، میزان استفاده از مسائل زمینه مدار و توجه به رویکرد مدل سازی در تألیف کتابهای درسی جدید، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه دهم شاخه نظری است. تحلیل محتوا بر اساس میزان استفاده از انواع مسائل زمینه مدار، به ویژه مسائل مدل سازی انجام شده است. جامعه آماری، کتاب درسی ریاضی پایه دهم رشته های علوم تجربی و ریاضی و فیزیک و نمونه برابر جامعه آماری انتخاب شده است. به منظور اعتباریابی و روایی تحلیل از نظرات اساتید آموزش ریاضی و دبیران مجرب بهره گیری شده است. برای بررسی سؤالات کتاب چارچوبی در حوزه انواع مسائل زمینه مدار مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از این چارچوب، سؤالهای کتاب، در پنچ مقوله «بدون زمینه»، «زمینه مدار غیر معقول»، «با زمینه جداشدنی»، «کاربرد استاندارد» و «مدل سازی» طبقه بندی شده اند. طبق نتایج، 26 درصد از سؤالات زمینه مدارند و در میان آنها تعداد مسائل کاربرد استاندارد، بیش از مسأله هایی با زمینه جداشدنی اند و در کمتر از یک درصد از سؤالات به مقوله مدل سازی پرداخته شده است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داده که تقریباً نیمی از مثالهای حل شده کتاب، زمینه مدار بوده و هیچ مسأله غیرمعقولی یافت نشده است. استفاده از نتایج چنین تحقیقاتی، اگر بتواند برنامه درسی و در پی آن محتوای کتابهای درسی را متأثر سازد، انگیزه و علاقه دانش آموزان را افزایش خواهد داد.
۱۲.

تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه ششم بر اساس سواد ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 87 - 108

کلید واژه ها: سواد ریاضی مطالعه پیزا تحلیل محتوا کتاب ریاضی پایه ششم مسائل زمینه مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۳۸۳
هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه کتاب درسی ریاضی پایه ششم به پرورش سواد ریاضی دانش آموزان از طریق ارائه مسائل با زمینه دنیای واقعی است. برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری کتاب ریاضی پایه ششم می باشد. ابزار مورد استفاده، چک لیست ها و فرم های تحلیل محتوا است. برای تعیین روایی ابزار به کمک نظر 8 متخصص، از روش لاوشه استفاده گردید که برای چارچوب های فرآیند ریاضی و زمینه، مقدار 1 و برای چارچوب محتوا مقدار 75/0 به دست آمد. پایایی ابزار به کمک فرمول هولستی 94/0 تعیین گردیده است. نتایج حاکی از آن است که از میان تمام مسائل، تنها 35/21 درصد آن دارای زمینه دنیای واقعی است و از این میان، مسائل با زمینه اجتماعی (01/57%) و حیطه محتوایی کمیت (19/77%)، بیشترین تعداد و مسائل با زمینه علمی (89/7%) و حیطه محتوایی عدم قطعیت (53/10%) کمترین تعداد مسئله را دارا می باشند. همچنین فرآیندهای صورت بندی (84/36%) و تفسیر (79/15%) در مقایسه با فرآیند به کارگیری (23/91%) کاربرد بسیار کمتری در حل مسائل زمینه مدار دارند. علیرغم اهمیت سواد ریاضی و همچنین تاکید برنامه-ریزان درسی کشورمان بر این موضوع، نتایج به دست آمده نشان از کم توجهی کتاب های درسی به مسائل زمینه مدار دارد. همچنین عدم پراکندگی یکسان این مسائل و عدم توجه همسان به زمینه ها، محتوا و فرآیندهای ریاضی را می توان یکی از کاستی های این کتاب در نظر گرفت. یافته های این پژوهش می تواند به مولفان کتب درسی کمک نماید تا به بهبود کتب آموزشی و در پی آن افزایش سطح سواد ریاضی دانش آموزان بپردازند.
۱۳.

بررسی کتاب ریاضی پایه هشتم بر اساس میزان برقراری ارتباط بین دانش رویه ای و دانش مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 61 - 85

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب ریاضی پایه هشتم دانش رویه ای دانش مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۳ تعداد دانلود : ۵۰۸
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه هشتم براساس میزان توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و دانش رویه ای است، که برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده گردیده است. جامعه آماری، کتاب ریاضی پایه هشتم چاپ 1397 و کل محتوای این کتاب، تحلیل شد. ابزار پژوهش، فرم های تحلیل محتوای محقق ساخته است که به منظور اعتباریابی و روایی صوری و محتوایی ابزار از نظرات و دیدگاه های صاحب نظران، استادان آموزش ریاضی و معلمان باسابقه ریاضی استفاده شد. همچنین، جهت اعتبار نتایج، ضریب توافق 81% از فرمول پایایی ویلیام اسکات به دست آمد. نتایج نشان داد که در تهیه محتوای کتاب توجه کمی به برقراری ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ای شده و در این بین بیشترین توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ها در فعالیت ها و کاردرکلاس ها است، که البته این تعداد نیز چندان درخور توجه نیستند. بیشترین بخش مسائل کتاب نیز به دانش رویه ای اختصاص یافته است. در مجموع می توان گفت که محتوای کتاب نگاهی افراطی به آموزش رویه ها دارد. لازم است که مؤلفان و دست اندرکاران آموزشی در ارائه محتوا با توجه به نیازهای جامعه و دانش آموزان، فرصت هایی برای رشد و پرورش همه جانبه آنان فراهم نمایند.
۱۴.

ارزیابی خطاهای دانش آموزان پایه چهارم بر اساس مدل تحلیل خطای نیومن در حل مسائل ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 71 - 50

کلید واژه ها: پایه چهارم خطا روش تحلیل خطای نیومن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۶۳
پژوهش حاضر به بررسی توانایی حل مسائل کلامی ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی بر مبنای مدل تحلیل خطای نیومن به کمک روش توصیفی-پیمایشی از نوع مقطعی پرداخته است. از میان دانش آموزان پایه چهارم منطقه 12 شهر تهران، تعداد 399 دانش آموز دختر و پسر به روش تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند. به منظور جمع آوری داده ها از آزمونی محقق ساخته که تلفیقی از چهار سؤال تشریحی و پرسش های نیومن بود، بهره گرفته شد. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از روایی صوری و محتوایی و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن 82/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس چند متغیری) انجام گرفت. براساس یافته ها، دانش آموزان در فرایند دستیابی به پاسخ درست مسائل، بیشترین خطا را در مرحله تبدیل و کمترین آن را در مرحله کدگذاری از سطوح سلسله مراتبی خطای نیومن به خود اختصاص داده اند. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین هر یک از سطوح خطای نیومن با عملکرد دانش آموزان در حل مسائل کلامی ریاضی، رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از وجود تفاوت معنی دار در عملکرد دو گروه دختران و پسران بوده است و به طور کلی پسران مرتکب خطای کمتری در مقایسه با دختران شده اند. یافته های این پژوهش می تواند در بازبینی فرایند آموزش حل مسئله کلامی و تنظیم مواد آموزشی برای کتب درسی ریاضی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۵.

بررسی و مقایسه عملکرد دانش آموزان دختر و پسر پایه چهارم در حل مسائل کلامی ریاضی براساس مدل نیومن

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 129 - 158

کلید واژه ها: آگاهی محیط زیستی رفتار محیط زیستی محیط زیست نگرش محیط زیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه عملکرد دانش آموزان دختر و پسر پایه چهارم در حل مسائل کلامی ریاضی براساس مدل تحلیل خطای نیومن است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، دانش آموزان پایه چهارم منطقه  12تهران است که 399 نفر از این دانش آموزان به روش تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، آزمونی محقق ساخته شامل چهار پرسش تشریحی است که روایی صوری و محتوایی آن توسط توسط چند تن از استادان و صاحب نظران آموزش ریاضی تأیید شد. پایایی ابزار با توجه به ضریب آلفای کرونباخ 8/0 به دست آمد که در سطح مطلوبی بود. براساس نتایج، تفاوت معناداری در عملکرد دختران و پسران در حل مسائل کلامی ریاضی وجود دارد و به طور کلی، دانش آموزان پسر در حل این نوع مسائل با مشکلات کمتری مواجه بودند. نتایج نشان داد اتکای بیش از حد دانش آموزان به دانش رویه ای خود و سطحی بودن دانش مفهومی شان می تواند از علل ضعف آن ها در حل مسائل کلامی باشد. همچنین، شمار اندک مسائل کلامی ارائه شده در کتاب های درسی ریاضی پایه های اول تا چهارم ابتدایی و در نتیجه آموزش ناکافی در این راستا از دیگر عوامل منفی مؤثر در دستیابی دانش آموزان به حل مسائل کلامی محسوب می شود.
۱۶.

میزان همسویی کتاب ریاضی پایه هشتم با دیدگاه ریاضیات واقعیت مدار

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) 193 - 218

کلید واژه ها: اجتماع پژوهشی پرسشگری درس علوم تجربی فلسفه برای کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۲۳۷
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی محتوای کتاب ریاضی پایه هشتم براساس انطباق آن با دیدگاه ریاضیات واقعیت مدار، انجام گرفت. پژوهش از نظر روش از نوع توصیفی- تحلیلی است و با روش تحلیل محتوای کمّی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، متن کتاب ریاضی پایه هشتم بود که کل محتوای کتاب یادشده تحلیل شد. بنابر این، سرشماری انجام گرفت. ابزار پژوهش، فرم های تحلیل محتوای محقق ساخته بود. به منظور اعتباریابی و بررسی روایی صوری و محتوایی ابزار، نظرها و دیدگاه های صاحب نظران و خبرگان به کار گرفته شد. همچنین، برای بررسی اعتبار نتایج، ضریب توافق 81 درصد از فرمول پایایی ویلیام اسکات به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد در کتاب ریاضی پایه هشتم، کمتر از مسائل زمینه مدار استفاده شده و محتوای کتاب در تطابق با اصول ریاضیات واقعیت مدار چندان موفق نبوده است. به کارگیری مسائل زمینه مدار در کتاب درسی، موجب درک بهتر دانش آموزان از مفاهیم ریاضی خواهد شد و می تواند نقطه شروع مناسبی برای تدریس موضوعات ریاضی باشد.
۱۷.

بررسی میزان انطباق کتاب درسی ریاضی پایه نهم با مسائل دنیای واقعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴۰ 107-130

کلید واژه ها: سواد ریاضی کتاب ریاضی پایه نهم مطالعه پیزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۲۰
آموزش از دیرباز و در همه جوامع از مقولات و درگیریهای عمده بوده است، اما در دوره های زمانی و جوامع گوناگون هدف از آموزش می تواند متفاوت باشد. امروزه و به ویژه در ایران هدف از آموزش، تربیت نسلی است که از عهده حل مشکلات و مسائل پیرامونی برآید. به طور خاص هدف از آموزش ریاضی توانایی به کارگیری آموخته های ریاضی مدرسه در زندگی واقعی است. این توانایی در اکثر جوامع با نام سواد ریاضی خوانده شده و به صورت دوره ای و هر سه سال یک بار از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با مطالعه پیزا بررسی می شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی، تحلیلی- تطبیقی با هدف مقایسه مسائل منتشر شده مورد استفاده در آزمون مطالعه پیزا با مسائل و تمرینهای کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و بررسی میزان انطباق آنها با یکدیگر انجام شده است. ابزار این پژوهش جدولهای محقق ساخته دسته بندی مسائل است که برای اعتبار صوری و محتوایی آن از نظرات دبیران با سابقه ریاضی و صاحب نظران استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش کتاب ریاضی پایه نهم چاپ سال 1395 و نمونه بخشهای مربوط به هندسه در این کتاب است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اگرچه مسائل دنیای واقعی در فصلهای مربوط به هندسه در کتاب مورد بحث وجود دارد، اما این مسائل در کتاب پاسخ داده شده است و عملاً دانش آموزان به شکلی بسیار محدود حل این نوع مسائل را تمرین می کنند. نتایج این پژوهش می تواند در بازبینی و تنظیم مواد آموزشی مناسب برای کتابهای درسی و رفع کاستیهای کتابهای تازه تألیف به مؤلفان کمک کند.
۱۸.

تأثیر آموزش حل مسئله با تأکید بر راهبرد رسم شکل و روش مدل بر عملکرد حل مسئله ی کلامی دانش آموزان پایه هفتم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 87 - 108

کلید واژه ها: آموزش ریاضی پایه هفتم حل مسئله مسئله ی کلامی راهبرد رسم شکل روش مدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش راهبرد رسم شکل و روش مدل به دانش آموزان پایه ی هفتم بر عملکرد حل مسئله ی کلامی آن ها است. این مطالعه از نظر هدف بنیادین و از نظر اجرا روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. تعداد دانش آموزان گروه آزمایش و گروه گواه به ترتیب 207 و 216 نفر بود. برای تعیین پایایی، در یک اجرای مقدماتی، سوالات هر دو آزمون بر روی یک گروه 30 نفری به عنوان نمونه اجرا شد و آلفای کرونباخ سوالات پیش آزمون 81/0 و سوالات پس آزمون 77/0 به دست آمد که در سطح مطلوبی بود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهند که دانش آموزان برای حل مسائل کلامی، معمولاً از راهبردهایی به غیر از رسم شکل استفاده می کنند. اما، پس از آموزش راهبرد رسم شکل، استفاده از این راهبرد را نسبت به سایر راهبردهای حل مسئله ترجیح می دهند. همچنین، شکل های متنوعی برای حل مسائل رسم می کنند. این بدان معناست که شکل ها، یکتا نیستند و هر فرد، متناسب با تجربیات شخصی و قبلی خود به رسم شکل مبادرت می ورزد. ضمناً به کمک آزمون پارامتریک t، تفاوت عملکرد حل مسئله ی دانش آموزان گروه آزمایش و گواه در پیش آزمون و پس آزمون معنی دار شد یعنی دانش آموزان گروه آزمایش عملکرد بهتری در حل مسائل کلامی داشته اند.
۱۹.

شناسایی مدلی برای فعالیت های خلاقانه دانشجویان ریاضی: یک تحقیق کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 172 - 198

کلید واژه ها: آموزش ریاضی فعالیت های خلاقانه ریاضی خلاقیت ریاضی گراندد تئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۴۷۲
هدف این پژوهش بررسی تجربه فعالیت های خلاقانه دانشجویان کارشناسی ریاضی و شناسایی مدلی برای شناخت بهتر این فعالیت ها است. داده ها با استفاده از رویکرد کیفی به روش گراندد تئوری (نظریه مبنایی یا نظریه داده بنیاد) و ابزار مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته جمع آوری شده اند. جامعه آماری، دانشجویانی می باشند که مشغول تحصیل رشته ریاضی در دانشگاه های دولتی واقع در شهر تهران هستند. سیزده دانشجوی ریاضی با روش نمونه گیری هدفمند و نظری به طور داوطلبانه دعوت به همکاری شدند. داده ها از طریق فرآیند کدگذاری در دو مرحله آزاد و محوری تحلیل شد. برای کسب اطمینان از کیفیت پژوهش از معیارهای باورپذیری، اطمینان پذیری، انتقال پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. مدل مفهومی استخراج شده از دل داده ها در قالب الگوی پارادایمی نظام مند روش گراندد تئوری شامل پدیده، شرایط علّی، استراتژی ها، عوامل مداخله گر، شرایط زمینه ای، زمینه و پیامدها می باشد و مدل حاکی از آن است که عوامل متعددی بر پدیده خلاقیت ریاضی تأثیرگذارند.
۲۰.

ارزیابی عملکرد دانش آموزان پایه دهم و معلمان متوسطه اول در آزمون سواد ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۳ 65 - 94

کلید واژه ها: سواد ریاضی دانش آموزان پایه دهم معلمان ریاضی متوسطه اول پیزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۲۶۹
هدف تحقیق توصیفی - پیمایشی حاضر بررسی سواد ریاضی دانش آموزان و معلمان ریاضی بوده است. در این پژوهش جامعه آماری شامل دو گروه دانش آموزان پایه دهم و معلمان ریاضی متوسطه اول یکی از شهرستان های استان اصفهان بوده است. نمونه در دسترس شامل 56 دانش آموز و 14 معلم بود. ابزار اندازه گیری این پژوهش آزمونی محقق ساخته در حوزه فضا و شکل بود که روایی صوری و محتوایی این آزمون توسط کارشناسان آموزش ریاضی و معلمان مجرب ریاضی تأیید شده است. بر اساس یافته های این تحقیق دانش آموزان، مسائل ریاضی را جدای از جهان پیرامون خود می دانند. بررسی نتایج معلمان نیز حاکی از آن است که هر چه سطح مسائل آزمون از مفاهیم کتب درسی دورتر می بود، عملکرد دبیران کاهش می یافت. در مجموع، با استفاده از آزمون t تک نمونه ای مشخص شد که نتایج عملکرد دانش آموزان و معلمان در آزمون مطلوب نبود. هم چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد در بعضی سوالات صحت پاسخ گویی دانش آموزان و صحت پاسخ گویی معلمان دارای تفاوت معناداری است. امید است یافته های این پژوهش، به بازنگری در منابع آموزشی دانش آموزان و شیوه تدریس معلمان بیانجامد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان