۱.
کلید واژه ها:
نظریه شبکه های سیاستی سیاست علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران فرا ترکیب
به رغم پیشرفت علم و فنّاوری ایران پس از انقلاب اسلامی؛ نظام علمی و فنّاوری اکنون در ایران با مشکلاتی جدی به ویژه در کارکردِ سیاست گذاری مواجه است. هدف پژوهش، مبتنی بر پارادایم تفسیری و روش فراترکیب، نشان دادنِ این مدعا است که نظریه شبکه های سیاستی، رهیافتِ مناسبی برای تبیین مشکلات ساختار نهادی سیاست گذاری علم و فنّاوری در ایران است. یافته های پژوهش دو مشکل جدی را در این باره نشان می دهد: مشکلات متناظر با نهادهای سیاست گذار و مشکلات متناظر با تعاملات بین آنها. بدین ترتیب نظریه شبکه های سیاستی به عنوان نظریه ای که بر اهمیت نقش «بازیگرانِ سیاستی» و «تعاملات آنها» تأکید می ورزد، می تواند راهکارِ مناسبی برای برون رفت از مشکلات یادشده باشد. بنابراین از یک سو به سیاست گذاران توصیه می شود بیش از پیش به تعاملاتِ نهادهای سیاست گذاری علم و فنّاوری توجه و از سوی دیگر به پژوهشگران توصیه می شود برنامه های پژوهشیِ ویژه ای برای حل این مسئله آغاز کنند.
۲.
کلید واژه ها:
جمهوری اسلامی ایران آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) تهدید آمریکا
جمهوری اسلامی همواره از سوی غرب مورد تهدید قرار گرفته است. در مقابل، الگوی کلان آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) در مقابله با این تهدیدها موجب افزایش مقاومت و پایداری کشور در قبال تهدیدات خارجی شده است. سؤال اصلی این پژوهش این است که الگوی نظری و عملی آیت الله خامنه ای در برابر تهدید آمریکا چیست؟ در پاسخ به این سؤال، بر اساس داده های کتابخانه ای و شیوه ی تحلیل متن، بیان می شود که آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) با مبانی نظری اسلامی همچون اعتقاد به سنت های الهی و بهره برداری مثبت از تهدیدات آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی و همچنین تکیه بر پتانسیل اتحاد جامعه ی ایران در مقابل نیروی بیگانه و نیز با مهندسی معکوسِ تهدیدهای غیر قابل دفع و بهره برداریِ مثبت از شرایط، تهدیدات را به فرصتی برای پیشرفت مبدل می نماید و در هر حوزه ای که حجم تهدید بیشتر صورت گرفته، پیشرفت ها نیز فزونی یافته است.
۳.
کلید واژه ها:
یازده سپتامبر ایالات متحده آمریکا هژمونی حقوق بین الملل توسل به زور تروریسم
ایالات متحده آمریکا، پس یازده سپتامبر 2001 در سودای دست یابی به جایگاه هژمونیک، از طریق نهادینه سازی استثنائات جدیدی نظیر مبارزه با تروریسم، مداخله بشردوستانه و مسئولیت حمایت، به پایه ریزی قوانین مطلوب خود در عرصه بین المللی پرداخت. درواقع، ایالات متحده آمریکا از ظرفیت هنجارسازی و قاعده سازی حقوق بین الملل در راستای تأمین منافع و تحمیل اراده خود بهره گرفت. این تحقیق به چگونگی نقش آفرینی ایالات متحده آمریکا در توسعه هنجاری های حقوق بین الملل خواهد پرداخت. فرضیه این مقاله با تمرکز بر حقوق بین الملل مبارزه با تروریسم و با روش تاریخی تطبیقی و از طریق استدلال های استنادی حقوقی و همچنین استفاده از منابع کتابخانه ای، آن است که ایالات متحده- به عنوان کنشگر غالب سیستم بین الملل درصدد تبدیل ترجیحات خود به هنجارها و تعهدات حقوقی جدید از طریق قطعنامه های شورای امنیت، ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد پس از حوادث یازده سپتامبر بوده است. در این فرایند میزان تأثیرگذاری یک جانبه گرایی ایالات متحده در تحول هنجارهای حقوق بین الملل توسل به زور با تمرکز بر مبارزه با تروریسم نیز مورد ارزیابی قرار می گیرد.
۴.
کلید واژه ها:
تحلیل مدیریت کارآمدی جریان فرق نوپدید
شیوع جریان ها و فرق نوپدید به ویژه در میان جوانان، ازجمله چالش های قابل توجه در مقابل هویت اسلامی و انقلابی جامعه می باشد، مسئله این پژوهش تحلیل مدیریت صورت گرفته در مواجهه با جریان ها و فرق نوپدید می باشد. بررسی راهبرد ج.ا.ا در مدیریت جریان ها و فرقه های نوپدید، گویای ممانعت از ترویج آن ها و کاهش آسیب های آنها است، اما مصون سازی فضای فرهنگی، نیازمند به روز سازی سیاست ها، جهت افزایش کارآمدی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد عدم تعریف یکسان از جریان ها، وجود نهادها و سازمان های موازی با کارکردهای مشابه، فقدان الگوی استراتژیک کلان در مواجهه با فرق و جریان های نوپدید و نبود یک راهبرد تعریف شده، باعث عدم اثرگذاری بهینه در مدیریت بوده است؛ بنابراین، توجه به حقوق معنوی مردم، نظارت دقیق بر محصولات فرهنگی، رصد دائمی فرق و جریان ها، ارائه محتوای غنی عرفان اسلامی، پرهیز از موازی کاری، می تواند در کارآمدی بیشتر ساختار مؤثر باشد.
۵.
کلید واژه ها:
هویت ملی عالمان شیعی ایران صفویه
امروزه یکی از مباحث پرمناقشه جامعه سیاست، هویت ملی است. سؤالی که در اذهان پژوهشگران ایجاد می شود، این است که آیا عالمان شیعی به عنوان یکی از کنشگران اصلی جامعه ایرانی دوره صفویه، در شکل گیری مؤلفه های هویت ملی این سرزمین نقشی داشته اند؟ با بررسی تاریخی عملکرد، مواضع و رفتار عالمان شیعی در این دوره، تأثیرگذاری آنان در شکل گیری مولفه های هویت ملی ایرانیان همچون: سرزمین، دولت متمرکز، مذهب رسمی، دفاع از تمامیت ارضی، زبان و ادبیات فارسی، و... مشهود خواهد بود؛ و پایایی و پویایی برخی مؤلفه های هویت ملی ایرانیان مرهون عملکرد عالمان شیعی می باشد؛ این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای داده های اسناد تاریخی، به تبیین ایفای نقش عالمان شیعی در تکوین مؤلفه های هویت ملی ایران در دوره صفویه پرداخته، و نوع ایفای نقش آنان در مؤلفه های هویت ملی ایرانیان را بیان نموده است.
۶.
کلید واژه ها:
دین سیاست امام خمینی (ره) قلمرو (گستره) سکولاریسم
ازجمله مباحث و مسائل اساسی دین پژوهی نزد دین پژوهان معاصر، تبیین محدوده و تعیین گستره و قلمرو دین است. به این جهت مسئله پژوهش حاضر، تبیین قلمرو گستره سیاسی دین در اندیشه امام خمینی + می باشد . در این راستا گروهی از دین پژوهان قلمرو دین را محدود به امور اخروی می دانند و اصطلاحا به «محدود انگاری» دین رای می دهند. از نگاه آنان گزاره های دین معطوف به سعادت و خیر آن جهانی بشر است و صورت بندی و ساماندهی امور دنیوی و این جهانی، در رصد و رسالت دین نیست. پژوهش پیش رو با روش توصیقی، تحلیلی می کوشد با جستجو در آراء و اندیشه های سیاسی امام خمینی + ، نظریه محدودانگاری قلمرو دین را نقد کند و مبتنی بر ایده جامعیت معطوف به نیاز و تربیت، حوزه دین را در ورود و حضور در همه حیطه ها و قلمرو های زندگی انسانی، توانمند بیابد.
۷.
کلید واژه ها:
شیعه معنا قدرت شبکه ای مقاومت نشانه معناشناسی
در کنار مبارزه و قیام، «تولید معنا» در حوزه هایی که قدرت حاکم امکان دست اندازی در آن را نداشته، بخشی از سنت ائمه معصومین ^ برای حفظ و توسعه گفتمان شیعه بوده است. سؤال تحقیق این است که شیعه به رغم موضع انتقادی نسبت به سیاست رسمی در برخی دوره های تاریخی، چگونه توانست گفتمان سیاسی خود را حفظ کند و منتشر نماید؟ یافته های تحقیق نشان می دهد ائمه اطهار ^ در مواجهه با شرایط سیاسی مختلف برای حفظ و بسط گفتمان شیعه از راهبردهای مؤثر بهره گرفته اند که «سیاست معنا» یکی از این راهبردها بوده است. سیاست معنا مرکب از زنجیره ای از نشانه هاست که هر کدام میراث یکی از ائمه بوده و در سیره یک یا چند امام ممکن است تکرار شده باشد. دلالت معنایی منظومه نشانه های سیاست معنا در سیره ائمه معصومین ^ عبورپذیرکردن مرزهای قدرت رسمی و تضمین زیست شیعه در حوزه های مقاومت بوده است. روش این مقاله تحلیل نشانه معناشناختی گفتمان است.
۸.
کلید واژه ها:
فقه سیاسی تقیه امور حسبی حاکم اسلامی آیت الله خوئی
فقه سیاسی شیعه تاکنون مراحل مختلفی را گذرانده است، به گونه ای که می توان ادعا کرد از غیبت امام زمان # تا عصر صفویه، «گزاره سیاسی» و از آن زمان تا انقلاب اسلامی، «تئوری سیاسی» و در آخرین مرحله خود، «نظام سیاسی» را تولید کرده است. مقاله حاضر درصدد است بر اساس مبنای نظارت فقیه، آرا و اندیشه های سیاسی آیت الله خویی & در باب قلمرو اختیارات حاکم اسلامی را با روش توصیفی تحلیلی داده ها بررسی نماید. ازجمله نتایج و یافته های تحقیق، می توان به این مطلب اشاره داشت که افزون بر بیان قلمرو اختیارات فقیه در عصر غیبت در اندیشه آیت الله خویی & ، تکلیف حکومت، سرنوشت حکومت و سیاست را نیز تبیین کرد. ایشان با استفاده از عام بودن مفهوم «حسبِ»، تصدّی فقیه را بر امور نظامی و لشکری (فرماندهی کل قوا) اثبات می کند.
۹.
کلید واژه ها:
اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری صنعت ایران خودرو منطق فازی تکنیک دلفی فازی
این مقاله درصدد است به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفه های اقتصادی مقاومتی در صنعت ایران خودرو در اندیشه سیاسی و اقتصادی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و قرآن کریم با تکنیک دلفی فازی کدامند؟ در این پژوهش از تکنیک دلفی فازی به عنوان یکی از فنون تحلیل علمی برای دستیابی به اتفاق نظر میان اعضای پنل که از خبرگان اند برای تعیین مؤلفه ها و ابعاد اقتصاد مقاومتی صنعت خودروسازی انقلاب اسلامی ایران بکار برده شده است. با توجه به سؤال تحقیق، در اندیشه اقتصاد مقاومتی رهبر معظم انقلاب 10 مؤلفه عمده در اقتصاد مقاومتی ذکر نمودند که عبارتند از: مدیریت جهادی، اقتصاد پیشرو، تأمین نیازهای مشتریان، اقتصاد درون زا، تقویت نیروی انسانی و دانش و فناوری، برون گرا بودن، فرصت ساز بودن و توانمندسازی کارکنان، جهاد اقتصادی و سیاست گذاری فرهنگی؛ نتایج نشان داد، با توجه به مؤلفه های مذکور، اقتصاد درون زا به عنوان مهم ترین بُعد با مؤلفه های: استقلال؛ خودکفایی و فعلیت بخشیدن به ظرفیت های داخلی شناخته شد.
۱۰.
کلید واژه ها:
دکتر شریعتی ولایت فقیه نظرگاه تئوریک روحانیت اندیشه سیاسی
آراء دکتر شریعتی درباره روحانیت و فقاهت در برهه های مختلف، صورت های گوناگونی یافته است. مسئله تحقیق حاضر، واکاوی بخشی از نظریات اندیشه سیاسی شریعتی است که نسبت میان روحانیت و سیاست را روشن می سازد. یافته های تحقیق با ابتنای بر روش توصیفی- تحلیلی و متن محور گویای آن است که شریعتی در پاره ای از آثار خود مواضعی آن چنان همسو با نیابت سیاسی اجتماعی روحانیون در عصر غیبت اتخاذ می کند که در بادی امر، پژوهش درباره اعتقاد یا عدم اعتقاد او به ولایت فقیه، به عنوان جایگاهی حقوقی در جامعه سیاسی شیعیان عصر غیبت را ضروری می نماید. در این راستا، ابتدا تصویری کلی از منظومه فکری شریعتی و مفصل های اثرپذیری وی از مکاتب و اندیشه های مختلف ارائه شده و سپس جایگاه سیاسی روحانیت و سیاست در قالب مفهوم ولایت فقیه در اندیشه وی تبیین گردیده است.
